This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfrom automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at |http : //books . qooqle . com/
Scsn4.305.4
^m -■
%
Harvard College
Library
FROM THE BEQUEST OF
Mary Osgood
OF MEDFORD, MASSACHUSETTS
IC
«^
c
c
c
it
1
\
CARMINA NORRŒNA.
VOL. II.
/
o
Carmina Norrœná
EX KELIQUIIS
VETUSTIORÍS NORRŒNÆ POÉSIS
SELECTA, REOOGNITA,
COMMENTARIIS ET GLOSSARIO INSTRUCTA
EDIDIT
THEODORUS WISÉN,
PROFESSOK LDNDEN&IS.
VOL. II.
GLOSSARIUM CONTINENS.
LVND/K.
PORMIS DESCRIPSIT HAQV. OHLSSON.
NDCCCLWXIX.
>^
IViAY 7 1890
Vardar mest, at allra orda
undirstaðan sé réttlig fundin.
Lilja, str. 97.
^í^
Præfatío,
Quod jam editur glossarium eorum poématum, quæ, Carmina
Norrœna inscripta, abhinc tres annos publici juris facta sunt, id
longe aptea me emissurum speraveram. Ut autem nunc demum
hoc vohiraen emitti posset, hæ causæ effecerunt, vei quod his
proximis annis in aliis libris edendis, qui nullam dilationem
paterentur, versatus sum, vel quod per longiora temporis spatia
assiduis negotiis academicis atque interdum etiam morbo impeditus
sura, ne hoc opus absolverem.
Permulti loci difficiliores eorum contextuum, qui Vol. I
continentur, proximis annis a viris doctissimis tractati sunt, atque
ubicunque nova interpretatio verisirailis visa erat, vel in ipso
glossario eam attuh vel in iis additamentis et emendationibus
quas huic vohimini adjunxi. Ceterum multos locoi| restare
qui nondum ad Hquidum perducti sint, nemo me clarius videt
Attamen si hic liber poésis Norrœnæ studiosis ahquid adjumenti
afferre poterit, laboris haud exigui in hoc libro edendo positi
haudquaquam me poenitebit.
Scribebam Lundæ Cal. Sept. a. MDCCCLXXXIX.
Theodoris Wisén.
Series Alphabetica,
quæ in hoc glossario observanda est:
a. á. b. c. (1. á. e. é. f. g. h. i. í. j. k. 1. m. n. o. ó. p. r.
6. t. þ. u. ú. V. y. ý. æ. œ. 9. e.
Explicatio Siglornin.
Bj. = Bjarkamál. — Rdr. = Ragnarsdrápa. — Yt. = Yng-
lingatal. — Hlg. = Haustlpng. — Hkv. = Haraldskvædi. — Gldr.
= Glymdrápa. — Em. = Eiriksmál. — Hkm. = Hákonarmál. —
Hlt. = Háleygjatal. — Hfl. = Hpfudlausn. — Snt. = Sunatorrek. —
Sgdr. = Sigurdardrápa. — Vkl. = Vellekla. — Hdr. = Húsdjrápa. —
Pdr. — Þórsdrápa. — Hkdr. = Hákonardrápa. — Ódr. = Óláfsdrápa.
— Efdr. = Erfídrápa Óláfs Tryggvasonar. — S. S. ~ Sigtryggsdrápa
Silkiskeggs. — Vkv. -- Víkingarvísúr. — Kdr. = Enútsdrápa. —
Bgl. = Bers9glisvísur. — ( ). S. = Oláfsdrápa Sœnska. — Hr. A. =
Hrynhenda Arnórs. — R. = Rekstefja. — Edr. = Eiriksdrápa. —
G. = Geisli. — Kkm. = Krákumál. — Bdr. = Búadrápa. — Jdr.
= Jómsvikingadrápa. — Mhk. = Málsháttakvædi. — Hátt. = Háttatal.
— Isl. = fslendingadrápa. — Hr. S. = Hrynhenda Sturlu. — Hrfm.
= Hrafnsmál. — L. = Lilja. — Sk. = Skídarima.
Glossarium.
-a, -at, 't^jparticula negaidva, formis verborum Jinitis, qiiœ dicuntur,
suffixa, Formis l:œ pers, sing. pronomen personale -k (= ek)
una cum particula negativa ita suffigitur, ut iRud priorem, hœc
poateriorem locum teneat, e, gr, vekka (i. e. vek-k-a) Bj. 2; veitkat
Efdr, 19; hefkat Mhk. 15; ubi in hac persona iteratio pronominis
suffixi usurpatur, particula negativa inter duplicata pronomina
interponitur, e, gr, kvedkak (í. e. kved-k-a-k) Yt. 12; mákak
Snt. 18; blótkak Snt. 22; vaskak Jdr. 2; veitkak Mhk. 28. Formis
2:dœ pers. sing. pronmnen et particula contrario ordine suffiguntur;
e. gr. skalattu Em. 3, Cum formis 3 sg., in consonantem desi-
nentibus, -a et -at promiscue conjunguntur, ex. gr. vasa Yt. 21;
Hlg. 2. 3; R. 16. 19; cett.; vasat Vkl. 2. 19; Bgl. 2; Kkm. 9. 13.
14; Bdr. 7; Jdr. 24; skala Hátt. 68; skalat Bgl. 8; esa Snt.
1. 2. 4; Jdr. 34; esat Kkm. 28; muna l. munat Hfl. 17; G. 21;
et sic pa^sim. Formis 3 sg, et pl., in vocalem desinentibus, -t
suffigitur, v. c. frát Yt. 19; máttit Yt. 26; mundit Efdr. 14;
spardit^R. 30; þykkjat Efdr. 23; dyljat G. 21; mundut Efdr. 23;
hlýdut Hkdr. 7 ; etc. Cum formis verborum monosyllabis particula
-a vel -at sœpissime conjungitur; bisyllabis rarius adhœret. e. gr.
3 sg. sýtira Kkm. 25; 1. pl, munuma Efdr. 20. Vod quoque erumk
(~ er mér) particula negativa adglutinatur, e. gr, erumka Snt. 17.
Adám, m. pr., auctor generis humxini; L. 12. 17. 18. 23. 43. 64;
gen. Adáms L. 13. 19.
ad, pro at; L. 16.
adal, n,, natura, indoles; drengs adal Kkm. 23; jóds adal Yt. 24
(ubi álii legunt alad, q, v,),
Adalrádr, m. pr,, rex Britanniœ; Knútr sló Adalráds sunu Kdr. 1;
Kdr. 6.'
Adalsteinn, m, pr,, rex JBritanniœ; dat. Adalsteini Isl. 9; Ádalsteins
fóstri Bgl. 4; Isl. 13.
Adils, m. pr,, rex Upsaliensis; Adils' fjpr Yt. 31; Bj. 1.
af, prœp. c. dat,, ab, ex, de; remotionem rei a re (proprie a
superficie rei) sensu et proprio et translato significat; ut or ad i^'
8Íc est &£ ad L — 1) Ad discessum a persona vd a re signi-
1
ficandum hœc prcaposttio verba nwvendi, au/eréndi, eundi, profici'
scendi, sir/ul,, sœpzssirne subsequitur, e. gr, álpa af Horni Sk. 54;
bera prvar af bogum Hfl. 13; Hrfm. 1; Jdr. 87; bera launsigr af
ehm Yt- 50; Sk. 30; bera af ehm victoriarn auferre ab aliquo
L. 7; bjóda ehm af heimi R. 33; deila eht af ehu Hlg. 4; etask
af ^eta eht af sér Kdí. 8; falla af ehu Yt. 31; Hrfm. 11; L. 32;
cum fara L. 16; fljúga Bdr. 6; flýja Gldr. 8; R. 7; ganga Rdr. 11;
Hátt. 71; Sk. 65; seinir (o: at ganga) af því minni BgL 4; geysa
herskip af hlunni Hr. A. 2; hafa útboíí af Noregs veldi Hr. S. 12;
halda undan af ehu Efdr. 18; hrinda ehm af ehu R. 29; Ekm. 9;
hrynja Kkm. 12; hrœra eht af ehu Hfl. 19; cum hverfa Snt. 10;
)(0^pa Vkv. 11; Sk. 59; Jagast L. 35; leggja eht af ehu Hlg. 5;
leysa af b^udum L. 83; leysa eht af ehm Yt. 41 ; leiíta (absterrere)
.f^ip af ^e^liu Sk. 1; lída L. 12; Ijósta eht af ehu Hdr. 4; reka af
ba^dri Jdr. 12; L 19; cum renna Hr. S. 16; L. 3. 20; rísa L. 67;
SíBtja af hlunnum deducere Hr. S. 3; sjcafa eht af ehu Mhk. 8. 26;
.s)cjpi(i af flngrum sér Bdr. 10; slita eht af ehu L. 77; ^perna
eht af ehju Jd^. 27; curn st^kkva Sk. 13^; s^kkva Efdr. 10; taka eht
^f ehm Hrfm. 6; G. 44; þvá sveita uf líki dpgUngs G. 22;
ú^'lei^a af ehu L. 13; venja ehn ^f ehu SJc. 119; viona eht af
ehm Hffm. 10. — 2) IJac particvla locus quoque indicatur, ubi is
eet, qui agit, e. gr, málspakr nam mæ},a af fornum þolli iUg. 3;
y'alkyrjiir mælti af ^ars baki Hkm. X 1 ; faðir M^rna át okbj^rn
ijS eikirótu Hlg. 6. — i) Ad ea $ignifioanda usurpatur, unde
áliq^id exii v^l oritur, e, gr, skína af ehu Hrfm. 3; Edr. 6; L. 33;
IvAO' .*f etiu Hr. S. 6; lýstisk eldi af skipst^fnum Hrfm. 5; brenna
i^f gnUi Hr. S. 14; glóa »f ehm L. 33; Sk. 71; Ijósum laust
(splh^or rfif^lgebat) af liáfpstum blómum valdrósar Hrfm. 4;
dr^ý^ipn ftf sídusáíi L. 5; þljóta meiu af ehu Efdr. 5; standa af
ehu oriri ^ aliqua re Edr. 32; G. 2; Hrfm. 8; Kkm. 27; gróa
af rótiwn aldrii'ega G. 59; vaxa af ehm Snt. 20; sá stod af því
in (ei^) hac re axJAumerdum vidit Vkl. 13; lítit vard af spngum
de c^rdilbus níkU fuú Sk. 43; lítit vard af sniUi fortitudo ad nihil
valuít Sk. 183; eodern rnodo in via indicarpda, v. c. af jprdu
til himna G. 15; af rót í kvistu L. 20; upp ok nidr af himni
þruljja L* 40; út af hjartans i^nstum rótum L. 50; ofan af mplunum
Sk. 27. SimiH ratione hæc prœpositio verlni recipiendi et dandi
seqp^ua*, v, c, þiggja eht af ehm l, af ehu Rdr. 13; Bgl. 5;
Edr. 7. 30; G. 18. 21 ceU,; fá eht af ehu G. 24; Isl. 11; Sk. 100.
136. 139. 192; taka ^ht af ehm L. 67. 83; gpfa ehm eht af
vápnagaldri ex pugna G 43. — 4) Mutationem quoqu^ iruiicat,
e, gr, vakna ^f draumi Sk. 44; íjandr af vélpndum ex insidiator%bu8
lu^stíis aperti Snt. 23. — 5) JJe materia, unde aliquid ftt, e, gr.
must^fi af steini pdp. 25; blóít ,pk hold af vatni ok raoldu L. 11;
cfr L. 30; Sk. 25; ,Q. 65; Ua quoque fuUr af ehu L. 20. 25. 48. —
6) áf " de ; cum verbis dtcendi, narrafuliy simtl., é, ffr, stégjá af
ehu Hkv. 20; telja" af ehu Gr. 67; tala af ehu L. 22; öýilgva
lof af ehm t. 4; cfr L. 59. 92; Sk. 3. 6. 7. 18. 25. 90'. —
7) af — med, Í7i8trum£ntum indicat, e, qr, vísan, vunliiii af þtéssuin
inunni L. 2; sunginn af tungum L. 26. 32 c^,; ségja af tuiigu
L. 39; grafa af tólum Sk. 200; af þvílíku módurmáli hiC iþsá
linffuu patria L. 4. — 8) Ad verba passiva, intransitiva, sirfvE,,
is qui agit hac striictura significatur, e, gr, sendast af ehirt t. 23;
innast af ehra L. 2; valdisk af páva veldi Hr. S. 1; cfr Mhk. 6;
L. 29. 3L 33. 55. 56. 78. 79. 82; Sk. 18. 85; lífslíínandi af
helgum anda L. 11; gódir af hánum ab eo ditati Edr. 7. —
9) Causam, modum, rationem, respectum rei sigfiiflcat, e, gt, af
falli Tryggva sunar propter mortem Tryggvœi Efár. 21. 25; af
aurum prœ divitUs Jdr. 36; af því verki eæ hac re Gr. 26; af því
id, G. 40;' af þvít earn óh camsam, ' quod Bgl. 5; af há'rkinu
propter tumtdtum (in tumuítu) Sk. 63; af yíírum frægdum ob res
a vobis prœclare gestas Hr. S. 21 ; af ástum Krists prvpt^r Christi
arnorem G. 68; ferd æctri af heimangerdum aginen magmficentiore
apparatu imtruciuín Hr. S. 18; gorisk ilir af villu G. 58; ágætr
af ehu Isl. 8; G. 39; hræddr af ehu Hr. 8. 4; f^lr af f^stum
L. 42; g^fgask af gengi Mhk. 12; skjálfa af sútum L. 54; svída
af ehu L. 76; æpa af ótta L. 59; springa af mædi Sk. 156;
Mhk. 13; af miskunn ob misericordiam L. 91; a^f íyrnsku. vetustate
L. 94; af magni Hr. S. 19; af megni Sk. 169; af mildi Hr. S. 2, 21 ;
af þjóstbrjósti vehementi animo Þdr. 16; af sætu brjósti ex siiwero
pectore L. 99; af heilum hug Bgl. 7; af þínu rádi Hr. S. 9. 19;
af trausti confidenter G. 54; af riki vehetnenfer G. 55; af huldu
ocGulte L. 39; af list artifirAose L. 93; af grunaum fmictitus L. 84*;
af hagleik sollerter Sk. 197. — 10) íií=^inter; frægstr af ^llutn
Sk. 85; ein af sprundum L. 90. ~ 11) JJe tempore; af \íyi posteii
G. 32. — 12) Abso/vte I, adverbialiter : leggja af depomre Sk. 2Ö2;
týna af {= tvna) amittere Sk. 101 ; ná af (— ná) contingere Sk. 55*;
taka af dejicere L. 75.
afaraudigr, adj,, prœdives; frá Haraldi enum afarauðga Hkv. l'.
afbragdskempa, /., fortis hellator; afbragdskempur stórar Sk. 1*42.
afbrigdi, n,, conversio; transgressio; violatio; fyrir afbrigdin tíestra
dygda L. 76. ^
afbrýdi, n., zelotgpia; of afbrýdi Yt. 21.
afklæda (dd), v., veste exuere; slógu Jesúm afklæddan L. 49.
afl, m,, vstrina; afli sodinn in ustrina coctus i, e, cand'ens Pdr. 15.
afl, n,, vis, robur; mítt afl Snt. 12; sakar afl Snt. 9; afli m' Mhfc. 13;
af afli id, Hr, 8; med afli id, Sk. 182.
afla (ad), v., eomparare; c, gen, rei et dat, pers, slík stórmerkin afla
mér sóttarauka L. 40.
aflausn, f, aitsolutio; þeygi var sjá aflausn ill Mhk, 29,
afli, m., poterdia, potestaa; copiœ mSUtares; med afla-slíkan cum,
tardo eaercitu Hr. S. 16.
aflraun, /., fortiter factum; þat vas aflraun Þdr. 9.
afrek, n. virtus, fortitudo; prœclare fadum; afreks konungr rex
rébus gestis cdéber G. 8; til afreks vendr Sk. 18.
afreksmadr, m,, vir fortis; afreksmadrinn fríái Sk. 119.
afskýfa (fd), v., expeUere; detrudere; afskýfdr orda hlýdu Unguam
prcecisus G. 26.
afspringi, n., progenies; vidr afspringit alt L. 13.
afspringr, m,, l) progenies; frát raadr Freys afspring hafa eykja
garvi Yt. 19; — 2) proventus anrd, cibaria; eskifaz afspringr oK-
m£fnta vasculis condita Sgdr. 5.
Agnarr, m. pr., filius Ragnaris 'hirsuto-braccati' et Thorœ; Kkm. 17.
Agni, m. pr., rex Upsaliensis; Skjáifar rád þóttu Agna her at
sk^pum Yt. 16.
agnsveigjandi, part. comp., qui escam vorat; ormr agnsvelgjandi
L. 60.
aka (ók, ekinn), v., 1) trans. c. dat., loco movere; aka ehm á bug
aliquem gradu demovere, incurvare: ókat þeim ne einn á bug
Mhk. 7. — 2) intrans., curru véhi; ók at ísarnleiki Hlg. 14.
akarn {pl. akarn pro akurn l. ^kurn), n.,glans; dóigs Skka.rn glandes
(i. e. sedes) irœ, i. e. corda Þdr. 10.
akr {pL 'B.t), m., ager; akrar hvítir a^ri aUncantes L. 94.
ala (ói, alinn), v., 1) gignere, procreare; engi getr sunar idgj^ld nema
sjálfr ali Snt. 16. — 2) alere, nutrire; Sigtryggr elr sváru skæ
vid hræ S. S. 1; ól flagds gota Hfl. 10; ala upp educare: hann
ólst upp Sk. 7.
alad, n., alim^ntum; jóds alad i. e. lac; vide adal!
alda, /., unda, fluctus ; œst alda Bdr. 2; of pldur Hr. S. 13; vldum
varp fluctus irruebant Hr. S. 15.
aldingardr, m., hortus, pomarium; í aldingardinn Sk. 2.
aldinskógr, m., sUva arborum frugiferarum; acc. pl. aldiuskóga
L. 10.
aldinn, adj., annosus, vetustus; vidbjprn veggja aldinna Bj. 6.
aldr, m., ceta^, vita, of allan aldr per totam œtatem Bgl. 16; um
aldr ok ævi L. 1; um allan aldr ævi sinnar Sk. 12; umb aldr
Kkm. 21; lagdi sinn aldr vitam posuit Hlt. 9; fœda flestan aldr
und drifnu tjaldi Hr. A. 7; auka aldr Mhk. 9; bidk hans aldr
haldask oro, ut vita ejus servetur 0. S. 2; svipta aldri Isl. 6;
lauk aldri G. 19; numinn aldri G. 62; á ungum aldri Sk. 7;
á þritugs aldri L. 37.
aldri, adv. (— aldrigi), nuinquam; Bgl. 10; Hr. A. 7. 11; R. 22;
Edr. 8. 29; G. 10. 19. 63; Mhk. 24; Isl. 25; Hr. S. 18; L. 26.
32 cett. 29. 41. 78. 94. Sk.-27. 34. 55. 202.
aldrigi, adv., numquam; Efdr. 1. 27; Jdr. 2; L. 81.
aldrlag, n.y depositio vitœ i, e. mors; at aldrlagi mínu Ekm. 24.
aldrminkandi, part comp,, qui vitam abrumpit; bella lidf^stum
aldrminkanda rdr. 19.
aldrspelí, n,, jactura vitœ, mors; valda aldrspelli R. 5.
aldrstríd, m., m^ror capitalis, i. e. m^yrs; þat aldrstríd es fregit
vída Edr. 31.
aldrtregi, m,, dolor mortifer; af rótum aldrtrega ex intim^ dolore
a. 59.
aldyggr, ad),, fidelissimus; aldyggr arfi Tryggva R. 4.
algífri, n., res guam m>axim^ noxia; algífris lifra úlfs soror lupi
(Fenreri) quam maxime noxia, i. e. Hela Rdr. 9.
alinmunnr, m., os hrachii, i. e. mmius; gein alinmunni hiavit ore
brachii i. e. pugno aperto prehendit Pár. 19.
alkeppinn, adj., rem summo studio urgens; fyr alkeppnum eydi
dalreydar ítrbóla Hrfm. 7.
alldýrr, adj., perquam carus; alldýrr konungr Efdr. 10.
allfár, adj., perpaucus; hefk ort allíkit jperpauca carminafed Jdr. 4.
allhardr, adj,, peracer; sverds él allh^rd Isl. 12.
allhratt, qdv,, valde cito; Kkm. 12.
SkUiiill^ adj., perparvus; allítit er ungs manns gaman Mhk. 5.
allkeppinn, adj., rem nnagno studio urgens; rak allkeppna ^ld at
Skotlandi Hrfm. 16.
allkœnn, adj., persapiens; allkœns Oláfs bœnir Gr. 31.
allmargr, adj., permúltus; allmargr er permutti sunt Mhk. 14.
allmjpk, adv., permuUum; Mhk. 29.
allnenninn, adj., vaMe strenuus; bragr allnennins vísa G. 68.
allopt, adv., persœpe; Mhk. 21.
allprútt, adv., admodum splenddde, gloriose; R. 2.
allr, adj., 1) onmis, quisque; allr fridr Efdr. 21. 25; allr beininn
Sk. 19; alt liggr und jarli Vkl. 10; Mhk. 17; Bgl. 15; of allan
aldr Bgl. 16; Sk. 10. 12; hafdi alla snilli Edr. 9; L. lO; R. 33;
L. 64; Sk. 58. 91; leyfdi alt Edr. 14; þiggr alt G. 18. 21 cett. 51;
Mhk. 3; Sk. 116. 123; vidr afspringit alt L. 13; at pllum þessum
frama G. 66; drepr allri teiti Jdr. 15. 19 cett.; med ^Uu omnino
Bgl. 17; L. 8; at pllu Edr. 25. R. 11 ceU,; ^llu varda L. 96;
yfirbjódandinn allrar stéttar L. 1; G. 9; alls grœdari G. 21; rád
alls í heimi L. 12; allir menn Bgl. 13; Ekm. 26; Jdr. 36;
Hr. S. 17. 18; Sk. 82. 96. 182; vér allir G. 7; allar áttir Hlg. 10;
allar ár Mhk. 27; L. 71; allar þær (o: tungur) L. 94; 9II regin
Hlg. 7; 9II ginnungavé Hlg. 15; Efdr. 21; Jdr. 38; Mhk. 9. 15;
Hr. S. 11; L. 3. 45. 61; vid alla þessa bragna Sk. 122; Isl. 22;
Sk. 48. 140; um allar aldir L. 74; L. 66. 79; hann batt bprn
sín 9II, enn nú leysti eitt hans barn oss 9II L. 64; Vkl. 8;
Hr. A. 14; G. 56; ^llum írfri G. 5; hann heldr ^Uum hræddum
hór Sk. 86; Mhk. 19; Hr. S. 2. 17; L. 7. 26. 32 cett. 85. 90;
Sk. 1. 4. 86'; allra emherja gri^ Hkra. Ifi; jarteignir allra dáda
B. ai; undirstadan allra oráa L. 97; R. 8; G. 3. 10; L. 51. 71. 8G. —
2) totus; stód allr í dreyra drifínn Hkm. 15; allr Nóregr Vkl. 14;
Hr. A. 1; Kkm. 2; ^U sú á Kkm. 4; L. 22; logandi 9II (Márja)
L. 25; L. 84; Sk. 71. 184; kvædit skal meí kynjum alt Mhk. 13;
alt mannvit L. 38; eignask allan Nóreg Hr. A. 5; Edr. 4; Hr. S. 21;
allan kvidinú per U^mn ventrem Sk. 170; Vkl. 8; á alla Ðanska
tungu G. 26; G. 36; Vkv. 7; Edr. 26. 31; G. 56; Sk. 190;
í heimi pllulm L. 70: 9II bekkf)ili Em. 2. — 3) universus; 9II þjód
Snt. 12; Edr. 27; Hrfm. 6; L. 19; alt ýta lid Mhk. 10; einn
mátt hegna alla j^rd Bgl. 6; skapandi alt L. 24; ýtti allri yrþjód
Vkl. 1'3; Yt. 40; umbgeypnandi alls heims G. 16; alls stýrandi
Edr. 31; loptin 9II L. 31. — 4) cun^us; allr herr R. 11; Gldr. 8;
skepnan 9!! L. 51. 57 ceU.; L. 59; hird 9II Sk. 73. 90; alt var
senn Sk. 28; alt er á reidigangi Sk. 76; lét sér eigi alla mekt
nægJ3'St L. 7; vér allir senn L. 50; allir Adils sinnar Bj. 1;
Rdr. 6; G. H; Sk. 177; 9II snekkjubord R. 4. — 5) eonsumptus,
peractus; vard allr periit Isl. 9; vas ^lsmid allra tíraa forturm
cerevisiario consumptœ essent, de ejus fortunis actum esset Snt. 8. —
Netdr^ alt adherhn locum tenet: omnino, plene, perfecte; u^que;
alt í g2^um Bgl. 3; alt of ^ldur Hr. S. 13; alt austr Hlt 15;
alt norár Hr. S. 20; alt af Gautelfi Hrfm. 1; alt raed Blálands
jadri Hr. S. 21. — Gen. neutr, sg, alls adverldalker : alls engr
nuUus ommno Jdr. 39; ceterum mde s. v. alls. — Gen. et sing.
alls et pl. allra vim superlativi gradus atéget, e. gr. alls mest G. 63 ;
med allra hæstum œgishjálmi Hr. A. 4.
allréttligr, adi., jtistissimus ; halla allréttligum dómi Edr. 8.
alls, conj., siqutdem, quum, qiéandoquidefni; c. ind. alls konungr ferr
Hkm. Í4; alk sannliga segja hvárttveggja Efdr. 19; Efdr. 23.
allskonar, adv. (proprie alls konar; *konr, m., genus) omnis ge-
««rw;.bídr alhkonar œdri sælu G. 62.
all8n»rpF, adj^, percucer; þing allsnarpra hringa Isl. 18.
all'srádandi, pwrt. comp., omnipotens; deus; til hallar allsrádanda
ad ovelum G. 5.
allstórr, adj., prœgrandis; all^órum mun fleira Jdr. 5.
allBtypkr, adj,, pervalidus; dýrka allstyrkan geisla G. 7.
allsvaldand'i, part. comp., omnipotens; deus; allsvaldandi kóngr
deus L. 70; L^ 4; hoetár allsvaldanda ens snjalla G. 1.
a>llsvaldr, m., rea, imperator ; frák allsvald gjalda eisu más jardar G. 50.
allvaldr, m., reæ, dominator; princeps; végrimmr allvaldr Odr. 4
nœfr allvaldr Efdr. 3; allvaldr aldar dominus populi iY. S. 5
R. 13; Hátt. 77. 78; Hr. S. 18; allvaldr! Vkv. 2; Hr. A. 15
Hr. S. 7. 20. 21; garmr beit allvald Yt. 7; Yt. 13; JEdr. 4
of allvaldi' nafhfrægjum Hrfm. 3; tók vid: allvalds skrúdi E^r. 30
fi-difttudu allvaldö Hkv. 9; Edr. 12.
almenni^r, m,, 1) ager* compascuus. — 2) cles^ ■eonmo/rétbsí,
siarii coHScri^ti; almenningr vará út at simka Hr. tS. 12.
aimætr, adj., ab omnibus magm œstdmðéus, prœ$tanlismm9 ; jikrl
almætr iI4tt. 78.
Alrekr, m. pr,, rex Upsaliensie; Yt. 18.
altari, n., attare; standa á aitari G. 50.
alþjód, /., 1) universus populus; verda fyr augvm alþjót J(dat.)
Snt. 9; 2) terra habitata; o{ alþjód dlgjar g«Jga per iermm
^a^cialem, i. e. per totam Islamliam Snt. 16.
alþýd, /., urmersus populus; congregatii^ umveraalis ; aJiþýd sn^ einum
^odi hlydir *'. e. ecclesia christiana cathclica iS. 6.
alþýd^, /.j universus popidus, midtitudo: alþýda vard stdlli d(t felýda
Edr. 23; lærd alþýda ordo sa^cerdotalis, yfirmadr lærdrar alj:^du
episcopus G. 9.
ambátt, /., ancUla, serva; amica; ambáttir Danskar Hkv. 13.
amor, m., amor; amors yess carmen amatorÍMm Sk. 4,
Andadr, m. pr., nomen kistrionis; Andadr elskar at hundi Hkv. JíS;
orgáti þeira Andadar Hkv. 22.
andagipt, /., donum spirituale, ingenium; (Adám) fékk skýra ai»d-
agipt L. 12.
andask (ad), v., animam efflare; andad;r mortuus; aadat fólk Jdr. 35;
miiyar andads Mhk. 21.
andfetill, m., balteus; lorum a quo ensis dependet; (á) gyjlt^m
wdfetlum Hkv. 19.
andi, m., spiritus; anim>a; andi^n leid af Jesá L. 58; ofbejidit befr
veslan anda feldan L. 77; med skirleiks anda L. 25; gipt sjaufalds
anda L. 80; L. 27. 54; G. 6; de Spiritu Saneto: h. H. 24. 30.
57. 68. 90; de diabolo: sem andinn s^gdi L. 39.
an'diát, n., obitus; í andláti Jesú L. 60.
andóttr {pro pndóttr), adj., a^ox, terríbílis; iniiimáni ennis a^óttr
Hdr. 3.
andri, m., solea lignea, qua per nives curritur; á Eynefis ,9odrum
Kkm. 11; quce tarnen formKi referri potest etiam nad nom» í«idr
I. pndurr, q. v.
audskoti, m., hostis; andskoti 0<mt,a Gtdr. 7; bar út ^n^skota
Adalráds Kdr. 6.
andsvar, n., responsum; hugdi at andsv^rum Hkv. 4.
andur-Jálkr (pro pndur-Jálkr), vn., deus (Oden) solearuijfi Ugv^-
arum, i. e. tlUer; þppf andur-Jálks re^ UJlero utitis, i. e, n^vis
Vkl. 15,
andvani, adj., expers, inpps; Jbeimr líf^ andvani L, 20; apidvm^ar
fylkis rege orbati Rdr. 5.
andvígr, adj., adversarii^s; ('- flat andjirígr Ægis mani Si^t. 8;
arngreddir vard andvígr Vkl. 20.
8
angr, m., sinus; angrs eldr ignis sinús, i, e, aurum; angrs eldmeidir
vir UberaUs Isl. 15.
angr, n., dolor, m^yUstia, mœstitia; frá miklu angri G. 63.
angrfyldr, adj., noaá plenus, noæius; ^fund angrfyldrar aldar G. 58.
angrþjófr, m., fur aoloris, levator œgritudinis; angrþjófr Ódins
i. e. Thor; i gin angrþjóf Ódins Þdr. 15.
anna (að), v., perficere; c. dat. hyar Titu þann, es anni frama
slíkum? R. 32.
annarr, adj. pron. et num., 1) alius, (alter); annarr þegn Snt. 14;
Edr. 14; Kkm. 5. 28; engi annarr Hr. S. 16. 20; Hr. A. 5; c. gen.
annarr konungmanna Gidr. 9; engi ^nnur (a: þorna brú) Sk. 112;
annat svin Sk. 14; annat lif Sk. 99; sás annan sýkr qui
proæimum deeivit Mhk. 18; vid styr annan Vkl. 15; Kdr. 3;
Hr. A. 1; R. ð2; annat fleira Jdr. 5; flest alt annat omnia fere
reliqua L. 16; L. 53; ^drum borinn madr í bródur stad Snt. 16;
pdru nafni Sk. 35; í .annars veldi Edr. 29; G. 3; gen. annars,
aUerius, proanmi, Mhk. 5. 15. 16. 23. 24; eru ok adrir aUi
quoque sunt Hkv. 24; adrar dádir R. 24; 9II ^nnur skip Jdr. 38;
Sk. 68; hendir mik sem adra Jdr. 3; Jdr. 39; Sk. 39 j pnnur
(0: skædin) Sk. 25; engi g^rdist ^drum trúr Sk. 153; Mhk. 6. 26
ván Eiriks heldr en annarra Em. 5; sœpe sequitur en (l. enn)
anniBit en aliud quam Hkv. 13; L. 2; ^nnur Ipg, en hézt Bgl. 8
engi er ván á ^dru enn pínu nuUa est spes nisi cruciatuum L. H,
IbI. 6; L. 38. Annarr . . . annarr = aítW . . . alius, e. gr. hefr
ádra sveit langt yfir spheras, steypir pdrum nidr L. 72; priore
loco vox annarr abesse potest, e. gr. því bregdr (0: pnnur) pld vid
adra Vkl. 6. Eodem sensu hverr annarr sœpissirne usurpardur,
e, gr. hverr lá þverr of annan Kkm. 16; L. 21; Sk. 152; hver
(r^nd) tók adra Edr. 17; tákn ferr hvert á annat G. 46; rann
glæpr af hverjum til annars L. 20; g^rdir hvers sem annars L. 71;
hverir drepa adra Sk. 152. — 2) alter, secundus; heyja pnnur
odda þing Vkv. 2; fœrri pdrum altero expeditior R. 26; annan dag
proximö die Sk. 64; ^dru sinni iterum Yt. 24; Vkl. 11; í pdru
sinni L. 70; annat sinn R. 18. Cum superlativo annarr conjun-
gitur, V, c. annarc œztr alter prœstantissimus i, e. prœstantissimo
proximus Vkv. 15. — 3) Interdum annarr optime redditur "ceterum",
e. gr. minni gnógt ok mannvit annat mest Edr. 9.
annlitshvítr, adj., candidd l. pidchrá fa/ne; annlitshvít! L. 17.
aptann, m., vespera; bída aptans síd vesperam (sero i. e.) seram
exspectáre; ad seram vesperam differri Bgl. 15.
aptr, adv., retro; iterum; re-; hann féll aptr á bak resupinus ceddit
Sk. 134; beygdist aptr retorquebatur L. 66; leida aptr reducere
Hlg. 11; koma aptr reverti Em. 2; Sk. 16. 59; hvarfat aptr
domum non revertit Vkl. 6; aptr byggva reœdificare Vkl. 9.
aptur = aptr; spurdi aptur vicissim quœsivit Sk. 95.
9
arfi, m,, hteres, JiUus; arfi Jardar Þdr. 10; Bgl."5; Jdr. 24; Gr. 51;
R. 4; Sk. 154; efla Vóseta arfa Jdr. 7; Isl. 23; Sk. 83; gaf sigr
sínum arfa G. 30; Hr. S. 2.
arfþegi, rn,, hœres, fdius; arfjjegi Áka Jdr. 28.
arfþegir, m., ~ arfþegi; sem lýstak arfþegi (acc.) Tryggva (a: annat
hafa) R. 32.
arfvprdr (ab arfr, m., hæreditas), m,, custoS hœreditatis ; hceres;
Haralds arfv^rdr Vkv. 7; acc, arfv^rd Isl. 11.
argr, adj,,. tnollis, eý'eminatus; igudvus; ilt kveda argan eggja
Kkm. 22.
ari, 7/1,, 1) aquila; ari getr verd 0. S. 3; náttverdr ara i, e, líomines
cœsi Hfl. 10; Yt. 29. — 2) inuigo aquilœ tergis hostium incisa, genijts
quoddam supplidi; ba\c EUu ara sícorit tergmn EUœ Oípdld ineisurn
Kdr. 11 (cjr rísta ^rn á baki ehm^.
arinkjóll, m,, navigium foci, i, e. doruus; i arinkjóli in œdibus Yt. 7.
arin-Syn, /,, dea (foci, i, e.) saxi; giaai femina; salvanidbrauti
arin-Synjar rdr. 18 (ubi voces trnesi sunt divisœ).
arka (ad), v., iter facere, projinsci; arka þeir á j^kla austr Sk. 53.
armglód, f,, prum brachU, i. e, aurum, annidus; gaf guninum
armglœdr G. 45.
arragrjót, n,, saxuin h'achii, i, e. aurum gemmatum; ógrœdir
armgrjóts au7'i p7'odigus, vir liberalis Efdr. 18.
armleggr, m., b^'ochiuín^ arraleggjar rpf glœsum brachii,i, e. aurum
Edr. 7.
armr, m., brachiuin; armar svíddu lacerti urebantur L. 56; farmr
arma Hlg. 7; Pdr. 3.
armr, adj., rniser, infelix; aldri mun yrmum þrjót batna illra meina
Sk. 202.
armvidr, m., arbor brachii; fannar arravidr permutatum pro arms
fannvidr; f^nn arms nix brachii i, e, argerdum ; arms fannar vidr l,
fannar armvidr arbor argenti, i, e, vir liberalis; hann lót armyidu
fannar h^ggva b^rdum i gras Isl. 12.
arngreddir, 7n., qud aquUam satiat; bellator; arngreddir vard
andvígr Vkl. 20. Cfr greddir!
Arngrímr, 7n, pr,; Arngríms synir Sk. 74.
arnsúgr, m., fremor volatús aquilini; lagdi arnsúg at ehu exuviis
aquuœ indutus persecvius est Hlg. 12.
Asiaheimr, m., Asia; Asgardia; ýtar kómu í Asiaheim Sk. 66.
askr, m., fraxinus; ættar askr fraxÍ7ius i, e, surculus fa^níliœ, filius
Snt. 20; askr álms ar'bor arcús i, e, beUator, vir Isl. 3.
askr, 7/1., capsula, arcida; hafit madr ask Sgdr. 5.
askþollr, m,, arbor navis (askr - nai;w) ; askr UUar 7iavis Utteri,
quœ Sk jpldr nominata est ; est igitur askr Ullar — - clipeus, et askþoUar
UUar arbores clipeatœ, i, e. beUatores; stendr at trausti askþollum
UUar prcesidio est Tmlitant^us Hkdr. 1.
2
lÖ
asni, m., asinus; asni Ægis L e, navis Kkm. 18.
at, prœp. c. dát. l. acc; in, ad, apud, prope, versus: secundum
per; ab; ob; post; et quœ aliœ sunt signi/icationes, quœ ex sequen-
tibus patebunt. — A) Cum dativo conjuncta hœc prœpositio signifkat
1) locum, ubi (proprie: in cujus proœima vicinia) aliqmd est l. Jit
e. gr. at Upps^lum Yt. 24. 32; at Jómi Jdr. 6; at Hvammi
Sk. 29; Hdr. 2; Odr. 2; Hkv. 22; Kkm. 25; upp at Leiru
secundum Ligerim Vkv. H; at bordi Vkv. 3; Gldr. í; at bádum
sídum L. 40; ganga at árum R. 25. Eade^n vi, ut ita dicam,
locali at construitur cum vocibus, homines L corpm'um partes signi-
jicantibus, e. gr. at I*orleifi apud Th., coram Th. Hlg. l; ganga
at h^fdum capita calcare Vkl. 16; at hálsi Yt. 23; at enni L. 58. —
2) tempus l. occasionem, ubi aliquid est L fit, e. gr. at morni
Kkm. 19. 20; Sk. 20; at degi pndverdum' Hkv. 3; at kveldi
G. 47; Sl^. 197; at því hac in re Jdr. 22; Isl. 5; Kdr. 8; Sk. 106;
at því verki Isl. 18; at hváru, þó at hvaru nihilo minus Efdr. 19;
G. 32; Jdr. 3; at lesti ad extremum L. 20; at sinni Kkm. 8;
L. 68; Sk. 165; sex at sinnum L. 36; at bragdi brevi Kkm. 25;
at þingi Hlg. 10; at þessu lofí G. 10; hvórki at mat né drykkju
Sk. 37; at Óláfs messu G. 35; at fundi Vkv. 3; at vígi Kkm.
1. 3. 9; at mordi Gldr. 4; Vkl. 15; R. 32; at gunni Gldr. 6;
Efdr. 6. 18; Jdr. 13; Isl. 11; at Hás vedri Hlt. 8; at vápna
sennu Efdr. 2; Kkm. 12. 17; at samtogi sverda Kkm. 23; at
sverda gusti Kkm. 15; at randar regni Kkm. 15; at b^d strangri
Jdr. 29; at brynmóti Hrfm. 20; at hjálma mó^i Kkm. 7; at laufa
leiki Jdr. 18; Kkm. 13. 21. 22; at hjaldrí G. 32; Jdr. 9; Kkra.
6. 10. 13; Isl. 19. — 3) Verba movendi, transferendi, eundi, veniendi,
proficiscendi, irruendi, simiL, at prœpositio cum dat. sequitur, locum
l. hoíninem, in quem cursus dirigitur, monstrans; et sic quidem
usurpatur cum verbis: aka Hlg. 14; bera út Vkv. 1; bregda
Mhk. 14; búa Sk. 126; detta Sk. 150; draga Jdr. 35; Yt. 49
drífa Vkv. 9; falla at hpfdi in caput volvi Rdr. 4; fara Kdr. 3
Sk. 109; eodem modo fara at gpldrura incantamenta exercere Jdr. 2
fljúga Sk. 125; fœra Sk. 127; gailga Rdr. 11; Vkv. 5. 8; Efdr. 9
Edr. 18; Kkm. 1; Jdr. 25; Isl. 8. 21; Hr. S. 8; Hrfm. 19
Sk*. 166. 178; eadem ratione ganga at ehu aliquid arripere Kkm. 7
geiga Hr. S. 15; g^rask Bdr. iO; halda Hr. S. 7; hefja Yt. 16
Vkl. 11; hverfa Yt. 25; Vkl. 15; hvína Hlg. 19; hrpkkva Sk. 161
knýja lagar stód at ehtt Hlt. 14; Edr. 19; koma (trans.) Jdr. 15
19. ceU.; Kkm. 22; koma (intrans.) L komask Yt. 1. 46; Sgdr. 4
Odr. 3; Jdr. 17; Isl. 10; L. 27; krjúpa L. 81; láta vaxa Vkl. 4
leggja R. 18; Hlg. 12; lúta Hkm. 7; L. 79; rása ok reika L. 92
ráda at ehm Sk. 172; reida Isl. 15; reka Hrfm. 16; Sk. 132. 134
renna R. 16. 21; Kkm. 6; Sk. 143; rída Hdr. 6. 7; Vkv. 5; setja
at ehm premere aliquem Sk. 41; sHeida Hr. S. 6; stinga Sk. 124
n
g<^kj» S}c. 141. U8. 149. 151; teygja Hkdr. 4; þeysa Hlt. 13; þyrja
Þdr. 8; vega Yt. 35; Þdr. 19; Jdr. 42; æda Sk. 157. 161; sine
verbo movendd similis structura invenitur: upp ór skýjum ok uidr
at grunnum L. 70. — 4) Usu liberiore íœc structura ád alia quoque
verba usurpatur ad id, quo quis oýendo spectat, eaprim^ndum;
e. gr, elska at ehu Hkv. 23; fregna h frétta at ehu Hkv. 22;
Efdr. 17; L. 60; geta hródr at ferdar prýdi Jdr. 1; hyggja at
ehu Hkv. 4; Snt. 13; G. 8; Sk. 196; kveða at ehm Jdr. 43;
kvedja ehn at ódi Jdr. 1; Edr. 1; leita at ehu G. 35; setjast at
ehm Sk. 105; spyrja at ehu Mhk. 19; Sk. 70; vilja hljód at Hás
lidi Hlt. 1 ; vinna lof at ehm Hfl. 2 ; víkja at ehm aliquem compdlare
L. 28; Sk. 114. 117. Hœc signiji^aiio Jinalis, guœ dicitur, etiam
magis perspicua est in his locutionibus: búa at sumblum Ekm. 25;
eiga eht at drykkjumálum Hkv. 13; gefa at leidar nesti L. 83;
gera eht at ehu Hr. A. 15; Sk. 78; g^rask at illu Edr. 15; hafa
eht at gamni Yt. 12; hafa eht at minnum memoria tenere Hr. A. 9;
G. 34; Jdr. 20; kveda at gamni Yt. 36; lokka at Ijótum rádum
L. 48; standa at trausti auœUio esse Hkdr. l; vekja ehn at ehu
Bj. 2; (vera) at skildi Hkv. 10, at aldrlagi Kkm. 24; verda at
bana Yt. 18. 21; verda at spgum Yt. 30; eodem mx)do at meini
L. 42 ; at gjpldum Edr. 1 1 ; simíliter commutaiio rei indicatur, e. gr.
verda at tungum in linguas converti L. 93; verda at grjóti G. 35. —
5) Consequentiam, causam, rationem alicujus rei at indicat; est
igttur = secundum, ex, cum, cett., e. gr. at veg cum gloria Vkl. 8;
at frétt secundum famam Kdr. 2; at flaums fellidómi ex con-
demnatione temeraria Bgl. 14; at skjpldungs ordum rege auctore
Edr. 13; at vilja eæ voto L. 98; at skyldu ut decuit Jdr. 11; at
glarama mun Rdr. 10; at skppum Yt. 16; at vísa rádi Hkv. 17;
at mun banda Vkl. 3; at réttum dómi L. 19; at vísu L. 10. 36;
at fullu L. 64; at makligleikum L. 92; at skírnarnafni Sk. 58. —
6) At c. dat. adhíbelur ad rem accuratius descríbendam = ratíone
habita; quod attinet ad; e. gr. at mér quod ad me aUinet Jdr. 3;
at 9IIU R. 11. cett.; Edr. 25; at gprv^Uu Jdr. 8; at flestu Jdr. 8;
Mhk, 28; at mestu Sk. 105 (huc etiam referenda sunt verba at
eins Mhk. 17. 23, si eins pro einastu accipimus); snaudr at ást-
vinum Snt. 7; tólf vetra (o: gamall) at aldri Odr. 1; glíkr at
gódu Efdr. 28; sadr at rógi Mhk. 22; trúr at hug Mhk. 7; meiri
at mætti validior L. 65; hradr at ehu Sk. 73. 103; líkr at ehu
Sk. 96; trpU at mætti Sk. 159; svipr at syni Mhk. 9; sein
at munni Mhk. 24; lídr at ævi *. e. vergit oítas Ekm. 27. —
7) Cum verbis accipiendi at pro af, sequente dativo, conjungitur,
V. c. þiggja at ehm Hlg. 13. 20; Hkm. 16; fá sylg at hræm ex
cadaveríbus 0. S*. 3; nýta at þessum frama G. 66; eadem fere
ratione gaman at lifl Sk. 24; henda gaman at nakkvi Mhk. 1;
gaman at stúru Mhk, 22; falls er ván at forou tré Mhk. 33, — ^
12
8) At cum dat. participii (L adjectivi) et sub'^tantdm mdbus ablati'
vorum consequentiœ Tjatinorum fungitury a gr, at innsigli h^ldnu
L. 33; at luktri ævi L. 83; at g^rvum glæpum L. 73; at ^luni
stilli rege inebriato Yt. 49. — B) Cum accusativo vim tardummodo
tempo^\dem hahet, prœpositioni Latinorurn, quœ est 'post', a^cciira-
tisstme respondens; e, gr. at þat postea, deinde, Hlg. 5. 10; Hfl. (i. 9;
Efdr. 16; at dólga steypi post debeUatorem hostium (i. e. post
obitum debeUatoris hostium) Edr. 3L Ut apud Txitinos, sic ettam
in lingua norrœna accusativo substantivi a/^cusativus partic. l. adj.
adjungitur, e. gr, at gram daudan post regem mortuum Efdr. 21;
at m9g fallinn Hdr. 6; at rofnar sættir Hr. S. 5. — C) Absolute L
adverbialiter at, graviore ictu semper enuntiatum (qua re a prœp.
at, quœ semper proclitica est, facile dvicernitur), sœpe usurpatur,
e. gr. ganga at impetu ferri Bdr. 4; hyggja at animum advertere
Hfl. 3; at berask ajccídere Gidr. 4; þyngja at opprimere L. 21;
færast at appropinquare L. 84.
at, adv., vid. supra! ■
at, 7iota iufinitivi usitatissima, prœpositioni consonœ maxime cognata,
finalem quandam vim habens, passiin occurrit; hœc structura sœpis-
siine usurpaiur: 1) post verba agendi, e. gr. koma at hefna Yt. 14;
Hkm. 13; Vkl. 22; rísa Valhpll at rydja, bekki at breida, bordker
at leydra Em. 1; rída at segja Odni Hkm. 13; senda at kjósa
Hkm. 1 ; eggja at ganga Bgl. 10; simiL — 2) post verba voluntatis
et aj/ectuum, e. gr. vildi at freista Vkl. 18; nennir at inna Gr. 56;
leiddisk at halda Hkv. 10; þordut at halda Edr. 15; Edr. 32;
réd at hvetja Þdr. 1; R. 27; fýstusk at þrysta Þdr. 2; Edr. 10;
etiam cum verbis impersonalíbus, v. c. líkar at auka Hr. S. 20;
hœfir at standa Hkv. 21; dugir at hrósa G. 15; simiL — 3) post
verbum vera, e. gr. vasat at frýja Vkl. 2; hér 's at dœnia R. 24;
þar 's at yrkja Jdr. 6; Mhk. 5. — 4) post verbum verda, quœ
structura necessitatem significat, e. gr. vard at hrósa gagni Vkl. 23;
verdr at heyra Edr. 2; urdu at ganga á hpnd Edr. 21; G. 29;
Hr. S. 12; Mhk. 11; cett, — 5) post alia quoqm verba, pr^œcipue
in loctUionibus peHphrastids, e. gr. knátti at vakna Rdr. 3; nam
at vinna Vkl. 3; Jdr. 26. 37; nádi at bíta Kkm. 10; Jdr. 38;
gat at hrósa Jdr. 8 ; cett. — 6) cum substantivis, ad rem accuratius
describendam, e. gr. blód at drekka ()dr. 6; naudir at sœkja fund
Vkv. 15; G. 57; ofrausn at vinna þat Bgl. 11; frídr at líta R. 16;
fpr út at kanna Edr. 28; brád at slíta Kkm. 8; þprf at frýja
Kkm. 14; Jdr. 34; herr at verja haudr Jdr. 22; sim'S. — 7) cum
pronomine, e. gr. til þess at gylla Sk. 4. — 8) cuin adjectivis
(l. pa7*tic.), eadem ratione, v. c. ^rvir at upp hlaupa Hkv. 17;
Jdr. 12; óvist at vita Em. 6; gótt at taka Hkm. 17; Efdr. 17;
tregt at hrœra Snt. 1; grimt at telja Snt. 10; tryggr at trúa
Snt. 21; búinn at halda Vkl. 12; traudr at láta Hkdr. 6; R. 19;
13
leitt at eiga Efdr. 9; hefr gram lattan at freista Bgl. 9; gjarn
at auka ód Jdr. 3; barr at fylgja Jdr. 13; ilt at eiga Jdr. 26;
ódfúss at sjá Mhk. 5; seinn at sefast Mhk. 14; œgiligt at eiga
Hr. S. 17; simtl, — JSonnumguam in hujusmodi lomtionibus at
pariicula omittitur, e, gr. fúss enik vanda stef G. 18; ilt kveda
argan eggja Kkm. 22.
at, part, demonstr, vel relat.; 1) eo, tanto; cum compc^r.j e. gr. styrr
vard ekki at minni nequs eo ntdnor pugna exorsa est Sk. 171;
hví sé drengr at feigri, at hann í odda éli pndurdr látinn verdi cur
morti eo magvi obnoadus sit, quodprimorem aciem teneat? Ekm. 22. —
2) uhi; e, gr, yzt vid gátt at aulinn lá Sk. 189. — 3) vicibus
pron, rel. fungiturj e. gr. skynsemd, at betri er gulli L. 5; engi
g^ngugestr, at (^ = dat. pron. rel.) greida vili neita Sk. 97.
at, conj.j quod; acc. c. inf.; ut. — Hfjs^^ particula usurpatur: A) in
enuntiationibus epexegeticis 1) cum modo indicativo sœpissimCj et
quidem itaj ut sententia secundaria, vocabulo at introducta, ad pro-
nomen hinn, sá simil., vel ad aliam vocem sententiœ primariœ
spectet; e. gr. hitt . . . at rudu Yt, 8; hitt at lét Vkl. 13; Vkl. 17
ord vas hitt, at . . . Efdr. 4; Kkm. 24; hitt var satt, at Isl. 12
kennir hins, at Mhk. 4; þat, at . . . Vkv. 2; þat vard, at Sk. 150
Yt. 35; Hfl. 20; Vkl. 5; sagdi þat, at lifdi Efdr. 22; 8k. 39
þat ord, at Yt. 15; fyr þá neyd, at Sk. 100; kvittr'á því. at Sk. 27
skpp þess, at Efdr. 23; þau verk, at Yt. 30; pronomen d£monstra
tivum tamen sœpe audiendum est, e. gr. satt vas, at G. 14; 22. 34
L. 43; Isl. 17; raun 's, at G. 30; es svát (— svá, at) Vkl. 20; vasa
bært, at Yt. 21; rád, át . . . Hkdr. 5; verdr, at Mhk. 26; hlægir
raik, at L 60; fjarri hefr, at procul abest, ut Edr. 3. Hoc modo
prœcipue enuntiatioyies objectivœ, quœ dicuntur, ab at, sequente indicá-
tivo, incipiunt post verba sentiendi l. declarandij e. gr. post: bidja
Jdr. 36; finna L. 38. 42; fregna Yt. 14. 43; Ódr. 3; Hr. A. 9. 11
Edr. 8; G. 38; Isl. 19. 21; L. 45; Sk. 17. 48. 52; segja Hkm. 13
G. 35; Jdr. 11. 16. 17: L. 30; Sk. 115; sjá Hkv. 19; L. 47; Sk. 175
skrpkva Sk. 130; spyrja G. 12; vita Yt. 11 ; Vkv. 8; R. 26; G. 4. 40
vætta L. 97. — 2) cmn modo conjunctivo, ubi opiniones, rumores.
spes, metus^ simiL, enuntiantur; e. gr, hitt, at gangi Kkm. 23; sú
miskunn, at L. 23; oss var flutt, at L. 60; vardar mest, at . . . sé
L. 97; L. 96; litlu verr, at Mhk. 13; væri betr, at Mhk. 25; vera
kann þvi at L. 99;. mætti verda, at L. 53; ei er von, at Sk. 167;
ekki er trútt. at Sk. 189; eydisk hitt, at id non OÁuyidet, ut
Edr. 14; sic quoque post verba sentiendi, declarandi, voluntatis,
aý'ectuum, sim,, e, gr, post beida L. 3; bidja Isl. 1; L. 88; fregna
G. 12. 15. 43; Jdr. 9. 29. 38; Isl. 12; Sk. 188; heyra Jdr. 20;
hrædast L. 84; hyggja (.^mper c. conj.) Rdr. 8; Jdr. 33; Mhk. 22.
24; kvída L. 40; muna L. 88; segja L. 59. 61; Mhk. 24; sjá
L. 26; trúa Sk. 35; ugga L. 18; veita L. 83; vilja L. 98; vænast
u
L. 87; vipiita Ekm. 27. — 3) cum {mperativo modo (td apud
GrœcQS iiii cum imper,), e, gr, segir, at svara mér skjótt L. 16;
cfr L. 21. — B) in enurdiatíoivibua consectUivis; 1) cum ind.,e.ar.
svá geisar eldr, at eigi fínnst L. 70; svá at þykkja Mhk. 20;
L. 80. 98; Sk. 155. 176; omisso svá, Edr. 7. — 2) cum conj.,
V, c. svá horsk, at G. 64; L. 3. 35; svá omdttitur L. 2. 82. —
C) in enuntíatis finatíbus; cum conj. e. gr. var huldr, at mætti
fírrast kulda L. 35; L. U. 23. 96; ad ei (^ne) fari vit L. 16;
Sk, 116, — Cof\juncíió at interdum ab initio enuntíatíwiis remota
est, e. gr. h. 23. 38. 61; nonnumquam omiitítur, e. gr. æskik þina
miskunn, (o: at) veitist mór L. 2. 15; Sk. 168. 170. 188. 199.
-at, parU negativa, verbis au^ixa; vid. -a, -at, -tl
at, n., incitatío; odda at ineitatio cuspidum, pugna Hfl. 9; at Yggs
t. e. prcBlium Vkv. 6; fregnk at rebeUionem jdndo accepi Bgl. 9.
atferd, raiio, modus; atferdin Jesú burdar er undarlig L. 41.
atfrétt, /., percontatío; eyvit mun sjá atfrétt stoda Mhk. 29.
atgeirr, m., lancea; raka atgeir at ehm Sk. 134; þollr atgeirs i. e.
bel/ator, vir Isl. 9.
atródr, m., remigatio; greida atródr mikinn magnam rentdgationem
instituere, strenue adrenUgare Jdr. 23.
atsókn, /., impugnatío; impetus; prœlium; atsókn en sétta Vkv. 6;
g9rdi gilda atsókn ok strída Sk. 187.
attu ^ at þú; L. 21. ■ '
aud-, particula inseparabilis; conjuneta cum adj. et partic. facílitatefn
quandam denotat; vim ideo habet amplyicativam, prorsus eodem
nuxio, <juo vox Latinorum 'facile', e, gr, 'facile princeps', 'facile
miserrimus', sinul.
audarmildr, adj., largus,benignus; audarmildr sunr (de Chrisio) G. 5.
audarnjótr, m., possessor auri, vir; blindr audarnjótr G. 23.
audbroti, m. fractor i. e. largitor divitiarum; vir; audbrotar ógn-
rakkaetir Jdr. 10.
audfenginn, part, compos., facíle parahUis; audfengnar eru gelti
sakar Mhk. 26.
audfinnendr, m. pL, qui divitias pariunt; viri; audfínn^ndum G. 3.
audgintr, part. comp, (a ginna, decipere), qui facile decipi potest;
credidus; mjpk audgmt valde credula L. 18.
audigr, fuij., 1) dtves, opiJentus; audigr þykkir einn sér hvar
Mhk. 15; vid KJ9tva enn audga Hkv. 7. — 2) ornatus, splendidus;
audig skrín Edr. 12. — 3) muUiplex, muUus; med glæpum audgura
plurimis scderibtAS L, 78.
audit, n. part. prcBt. defect,, fortuná concessum, fato destinatum;
c. dat. pers. et gen. rei, e. gr. audit vas flotnum dauda Hr. A. 12;
skídi skordu vas skridar audit navi facuUas currendi data est
Hr. A. 6; Hedins kváuar vard audit pugnœ copia. foÁÍa est Kkm. 4;
Kkm. 15; Hr. S. 5.
15
audkylfa, /., dava lignea (o: arhor) divttiarum, i, e. vir liberalis;
audkylfur œstusk Hkv. 11.
audiujúkligast, adv. mjtevL, humHlime; gráta audmjúkligast hu'
mílKme deplorare L. 79.
audna, /., sors; prosperitas; audnan þín.Sk. 89. 110.
Audr, w. pr., filius ÍSioctis; systir Auds i. e, Tdlus, terra
Hkdr. 6.
audr, m, (sitig, tantum), diviíiœ, opes; aurum; víss audr Sk. 69;
drengir þágu aud Edr. 7; Edr. 9. 30; Sk. 50; audi gœda ehn
divitiis aliquem beare Edr. 4; Edr. 2B; audar Nj^rdr i. e. vir
Isl. II; audar Baldr tí/., Sk. 12; audar beidir, lundr, framstiklir id,
Gr, 37; Hr. S. 13; Hrfin. 15; gen, audar jjro adv,, valde, admodum;
audar hæstr longe ornatissimua Hrfm. 5.
audr, adj,, vocuub; vastatus; autt rúm Sk. 86; á auda trpd Hkm. 20;
Efdr. 18; l^nd eru ordin aud Efdr. 21.
audrýrir, m., qui facUe delet, eonsumit; geirbrúar audrýrir eversor
clipei, heUator V^kl. 9.
audsénn. part, compos,, mamfestus, perspicuus; audsénna (mam-
festius) er annars vamm Mhk. 23.
audskýfandi, m, part. compos., aurum ddspergens; vir liberalis;
ór kverkum audskýfanda G. 40.
audstefnir, m. divitias erogans, vir liberaUs; valgammar fyldusk
fj^rseldum audstefni Hrfm. 18.
audþeystr, part. compos., qui facUe eapromitur, movetur; esa aud-
þeystr þagnafundr Snt. 2.
auga, n. ocultts; visus; fékk siag i augat Sk. 139; njótid bauga sem
Brúun auga Hfl. 21; augun d^pr ok mód L. 54; yeitír blindum
augu cœcis visum reddit L. 46; í ormfrán augu Jdr. 32; verdr
fyr augum alþjód in conspectum popuK venire Snt. 9; L, 32. 33;
njóta augna ústunginna G. 61.
augabragd, n,, momentum temporis; þótt aldri þegdi augabragd
etsi ne momeníum quidem temporis ta>cuissent L. 94.
augnabrún, /. supercUium; augnabrúnin á honum springr Sk. 154.
augsjón, /. aspectus; hann duldist fyr augsjón manna L. 15.
auk, coni,; et, etiam, quoque; in irdtio versús Vkl. 1. 9. 21;
Þdr. 14; G. 16. 40. 59; Jdr. 10. 37; cett.; in medio versu
Vkl. 17.
auka (jók, aukinn), v., augere, amplifkare; auka ód carmen condere
Jdr. 3; auka vald Hr. S. 20; auka aldr Mhk. 9; L. 95; kvædit
mun aukask carmen deducendum est Hr. A. 15; frák annir aokask
Jdr. 10; aukinn hauks bjálfa exumis accipitris indutus Hlg. 12;
þat kveda eigi aukit negant hœc verbis aucéa esse Jdr. 22; Mhk. 9;
jók þegns gnótt augdnit numerum civium Vkl. 4.
auli, m, haro, homo futilis, Uiteus; aulinn kvad Sk. 98; Sk. 188.
189. 193.
16
auror, adj*, miaer, infelix; \m fyrdæmdir auma Evam L. 66; ór
h^fdi aumum audar beidi G. 37 ; (þau, Adám ok Eva) veltust
aum L. 19; gefr hjálp aumum ferdum G. 38.
Aunn, m. pr., rex UpsaJunsis; Ánasótt knútti Aun of standa Yt. 24.
aurar, pL m., vid, eyrir!
aurborá, w„ tabula (quasi arenaria); 07*do tabtdarum navis a carina
secundus; aurbords eykir jumenta tahularuin, i, e. naves Vkl. 17.
aurr, m,, glarea; blandinn vid aur Yt. 32.
ausa (jós, ausinn)^ v. haurive; conspergere; c. dat, jós sandi of stál
Hr. S. 13; haugi ausinn tumulo compositus Yt. 52.
austan, adv., ab oriente; kómu austan Hkv. 7; Bgl. 6; Kdr. 6;
Hr. A. 3. 4t; austan ór G^rdum Edr. 5; fyr austan in oriente
Vkv. 1; fyr Geitkj^rr austan Hr. S. 7; fyr Elfi austan Hr. S. 11;
fere pro adj., e. gr. austan ógnvaldr beílator ex oi*iente profectus
Vkv. 9; bragnar austan i. e. Norvegi Hrfm. 12.
austmadr, m,, (pl. austmenn); vir ab oriente veniens; de Norvegis,
e. gr. allvaldr austmanna Hkv. 9.
austmarr, m., mare Balticurn; austmarr kvedr Gýmis Ijó.d Yt. 36.
austm^rk, f., sUva orienJtalis; acc. austm^rk per sUvam orientalem
Yt. 28; c/r tamen adnot. ad h. L
austr /. austur, adv., ad orientem; in oriente; austr of mar Hfl. 14;
Hkdr. 1; Efdr. 24; Vkv. 3; 0. S. 5; Isl. 12; L. 36; Sk. 53;
austr í Gprdum Ódr. 2; Edr. 4; Kkm. 2. 3; austr til Egda býs
Hlt, 15; austr um Skprd Sk. 29; austr af Nóreg Sk. 65; Sk. 54;
austur þangat Sk. 49. 61; of austr Yt. 28 (ex recensione Kringlœ).
austrkonungr, m., rex regionis orientalis; rex Upsaliensis; hárr
austrkonungr Yt. 26; vid ofrkapp austrkonunga Hlt. 6.
austrland, n., terra orientalis; pL austrland pro austrl^nd Vkl. 3.
austrvegr, m., regio orientalis; pL austrvegar regiones Baltico mari
adjacentes; of allan austrveg Edr. 4; á Austrvega (de Suecia) Yt. 15.
austrœnn, adj., ab oriente verdens; orientalis; gœddir mani austrœnu
Hkv. 16.
ave, n., formida latina salutanids; þér (o; Mariœ virgini) færik ave L. 28.
á, prœp, cum dat. et accus,; in, prope, juxta, cett. — A) Cum dativo
conjuncta sigmficaí: 1) locum, rwi (proprie in cujus superjieie)
aliquid est vd fU; ex. gr. á Vendli Yt. 29; á Lofundi Yt. 33;
á Kvinnum Hkv. b^ et sic sœpissinie cum nom. locorum et propriis
et appeUativis, v. c. á j^rdu Vkl. 10; L. 14. 15. 34; á j^rd (pro
J9rdu) L. 22; á foldu L. 41; á moldu L. 29; á grundu Hr. S. 9. 12;
L. 31. 37; á landi Vkv. 7. 14; Hr. S. 10; L. 40; á jardríki G. 62; 1
á snægrundu IsL 3; á hólmi Isl. 26; á Endils mó Fdr. 3; á sandi i
It
Rdr. 10; Gldr. 8; G. 59; á þaranum Sk. 63; á sundi Efdr. 15;
á Fj^rnis fj^llum Yt. 54; á lægi Hr. S. 15; á unnum Hr. S. 16;
á sjó Sk. 55; á rausn Gldr. 5; á n^kkva Snt. 8; á sýju Jdr. 16;
á brimskídum Hrfm. 16; á randar botni Rdr. 7; á Geitis gardi
Hlg. 20; á gólfi Rdr. 4; 8k. 148; á stóli G. 5; Sk. 71. 87; á krossi
G. 3; á altari G. 50; á staf Sk. 101. 102; á stafnum Sk. 192;
á belti Sk. 39; á v^rrum L. 99; á hvárritveggju hendi Bgl. 16;
á hjarta minu L. 84; á snoppu Sk. 125; á kinnar vanga Sk. 136;
á ristum Sk. 193; líta orm á hringum videre aerpentem anntdis
incubantem Jdr. 37 ; et sic passim, Cum hominum quoque nominibus
conjungitur, e, gr, í nefit á Skída Sk. 175; úr haus á Skída Sk. 194;
augnabrúnin á honum Sk. 154; á sór Sk. 129. 137; á hreini gnipu
Þdr. 13; litr á draugi Sk. 75; lemja á ehm (~ lemja ehn) Sk. 135;
sæpe á usurpatur, ubi pro nostra loquendi consuetvdine í expec-
tandum erat, v, c, yss á fólki in populo, irder homines Sk. 130;
á heidnum bókum L. 4; á himnum R. 33; á lopti Pdr. 16; Efdr. 4;
L. 45; hlid á frændgardi Snt. 6; eodem modo lag á kvœdi
(= kvædislag) Mhk. 11. — 2) instrumentum vel adjumeníum, quo
quid efficitur, e, gr, rjóda eht á ehm Yt. 20. 27; stangast á n^glum
L. 56; rída á b^rg verre vehi Hdr. 5; borinn á Hálfs bana Yt. 10;
brestr á Hamdis skyrtum Hkdr. 8; hlam vas á hlifum Hkv. 9;
glumdi á hlifum Jdr. 32; vundin á strengjum L. 45; armar sviddu
á broddum L. 56; fagna á króki L. 60; leika á þrædi Sk. 184. —
3) rem, cujus ratione habita alvjuid ftt; ejustnodi locutiones cum
substantivis et verbis sentiendi, cognoscendif desiderandi, speraiidi,
tentandi, simil, sœpissime conjunguntur, e, gr. ván á himnasælu
L. 5; ván á pdru enn pinu L. 73; deili á þvi G. 41; kvittr á þvi
Sk. 27; þokki á þessum L. 41; þ^rf á skædum Sk. 23; vita skil
á skálda reidu Hkv. 18; sér á gerdum þeira, at . . . Hkv. 19;
freista á ýmsum l^stum L. 45; leika á litlum ævintýrum Sk. 5. —
4) rem L personam qúam quis agendo spectat, aut statum, in quo
quis esti, e, gr, brjóta bág á ehm resistere alicui, contendere cum
aliquo Pdr. 4; halda fast á Ipgum Bgl. 4; vard audit sigrs á várum
mpnnum Kkm. 15; standa á enda subverti Snt. 4; vera á sinnum
comitari Hkv. 8; vera á hæl gradum referre Bgl. 2; vera á leit
quosrere Mhk. 15; vera á reidigangi concuti, contremiscere Sk. 76;
vera á gangi id, Sk. 190. — 5) certum temporis moínentum, e, gr,
á morgni einum Isl. 23; á einni nóttu Jdr. 40; á einum vetri
Hr. A. 15; á svipstund einni R. 30; á skpmmu mnúi brevi temporis
spatio Jdr. 18; á þritugs aldri L. 37; á ungum aldri Sk. 7; á efsta
dómi L. 70; á því þingi Isl. 9; cfr L. «. 23. 72; Sk. 128. —
B) Cum accusativo constructa prœpositio rnotum ad rem (l, super-
ficiem rei) vel ad personam signijicat, et ita quidem sœpissime sub-
sequitur: 1) verba moveiuli, eundi, veniendi, simíl,; ex, gr, aka ehm
á bug Mhk. 7; arka á j^kla Sk. 53; álpa á haf Sk. 54; bera ord
3
18
á Austrvega Yt. 15; mj^d á Engla bj^d Hfl. 2; sverd á vali víka
Bdr. 1; vápn á ehn Yt. 8; mat á seydi Hlg. 2; binda upp (skó)
á sik Sk. 39 ; breida á krossiun L. 55 ; draga á flot Hfl. 1 ; dratta
á eht Sk. 34; drífa (trans, et irúrans,) a eht Edr. 20; Jdr. 16;
etja ehm á ehn Yt. H; falla á j^rd Sk. 179; á fætur Sk. 173; á kné
sín bædi L. 51 celL; blód fell á kesjur Jdr. 28; Edr. 19; L. 54;
Sk. 134; fara á ýta sjpt Hkm. 20; fara á svik fraudem concipere
Bgl. 7; fella eht á ehn R. 22; ganga á eht Jdr. 15. 31. 40;
Hr. S. 7; ganga á h^nd Edr. 21; ganga á haukjóds bý R. 8;
es gengt á is Mhk. 12; halda á lopt aur.ium eniti Mhk. 14;
hrinda Hkm. 4; Hr. S. 12; hrjóta Bdr. 9; hrynja Bdr. 12; hrœra
Hfl. 19; hverfa Snt. 10; hætta Hr. A. 7; keyra Kkm. 24; Sk. 158;
koma trans. Hfl. 12; Vkl. 20; intrans. Hkm. 20; Efdr. 14; Vkv. 9;
Kkm. 14; komask á |irefa in disceptationem venire Mhk. 4; láta
skína Edr. 6; leggja Mhk. 21; Sk. 135; leggja eign á ódul in
publicum redigere Bgl. 14; leggja á flótta fugere G. 29; nálgast
Sk. 94; negla á krossin L. 49; ráda á kaf in mare se prœcipitare
Jdr. 36; reka Gldr. 3; renna Yt. 34; L. 12; rigna Vkl. 4; rísa
á spord Mhk. 5; róa Mhk. 2; senda Hr. S. 18; skjóta Edr. 5
Hdr. 3; Sk. 52; snydja Hátt. 77; stíga Hr. A. 2; stinga Kkra. 8
st^kkva Sk. 138. 189; svífa Hr. S. 13; sœkja á flótta fugere Hr: 12
[»ryngva Gldr. 1; verpa Hr. A. 10; ýta Jdr. 15; æsast L. *ó^; ciwi
verbis quoque sitja et standa hœc constructio usurpatur Sk 79;
Snt. 14. — 2) Translata signdficatione eadem structura occurrit
cum verbis videmii, audiendi, serdiendi, hortandi, invocandi, sperandi,
simdL, v, c. cum gægjast L. 60; heita Hkm. 3; G. 54; heyra L. 99;
horfa Sk. 72; hyggja Hkv. 11; kalla L. 50; kjósa Sk. 115; kveda
Sk. 3; líta L. 91; sjá Em. 6; stara Hdr. 3; stunda L. 65; treysta
L. 82; trúa G. 13; Isl. 25; venjask á þat Odr. 4; eadem ratíone
á cum acc, seguitur adjectiva gjarn et samr, Jdr. 17. 24. — 3) Modum
atd rem negotio vd conditioni alicui adjunctam Iubc structura verbo-
rum sœpe sigrU/icat, e, gr, á þann veg L. 36; á ymsa (o: vega)
Mhk. 26; á Danska tungu o: irUer gentes danice loquentes Vkv. 15;
G. 26; Edr. 27. — 4) Apud poétas posteriores á cum acc, ad tempus
quoque indicandum usurpatur, v, c, á vár Mhk. t); fram á nátt
Sk. 45; á þrettánda dag L. 36. — C) Absolute vd loco adverbii
usurpata hœc particula nonnumquam invenitur, e. gr, heyra á Sgdr. 1 ;
detta á L. 82; falla á Sk. 201; liggja á interesse, referre Sk. 87;
þar á in ea re Sk. 6. — Cum substantivis quibusdam particida á
prœpositiones, ut ita dicam, coinpositas /ingit, e, gr, á midli Vkv. 4;
á vit Vilja bródur ad visendum Odinem Yt. 4 ; á hendi ehm adversus
aliquem Snt. 18; á hendr ehm id, Kdr. 3; á baki þeim Sk. 19;
á bak málum ganga a fide recedere Bgl. 10. — Suhstantivo suo
á postponitur Sk. 3. 115. 128.
á, adv,, vide suprat
19
á, f,i amnis; á rodin unda gjálfri Kkin. 4; mækis á flnvius gladii,
i, e. sanguis Hfl. 4; vid skíra Skotborgar á Hr. A. 13.
ádan, adv., antea, priua; nú grœr j^rd sem ádan Vkl. 9; Vkl. 22;
Edr. 30; ita quoqué redius scribitur Yt. 28; vide ann, ad h, L
ádr, 1) adv., antea, olim; Yt. 19. 28; Gldr. 8; Bgl. 11. 18; Hdr. 2;
Efdr. 16; R. 7; G. 26. 31; Hátt. 70. — 2) conj., priusquam, ante-
quam; c, ind, Gldr. 3; Snt. 21; Vkl. 6; Edr. 26; G. 28. 49;
Mhk. 18; Isl. 3; L. 43; c. conj, Hlg. 6. 20; Hkv. 9; Gldr. 2;
Hkm. 4. 20; Vkl. 3. 16; Þdr. 11; Efdr. 4. 18; G. 13. 15; Kkm. 5.
6. 7. 10. 11. 20; Jdr. 30. 36. 39. Pro ádr nonnumquam ádr en
(l. enn) usurpatur et c. ind., e. gr, G. 25; Hrfm. 20; et c. conj.,
e, gr, Efdr. 15; L. 6. 10. 67. 82; supervacaneo modo conjunguntur
fyrr . . . ádr en . . . Efdr. 28.
ádur, adv,—Ádr; Sk. 110.
áfengr, adj., inebrians; áfengt 9I Sk. 108.
ágirni, /. cupiditm; avaritia; frost ágirni gelu avaritiœ L. 78.
ágæti, n., cetehritas famœ, claritas; leita sór ágæta Jdr. 11.
ágætr, adj., clarus, celeber; eximius; ágætr Eysteinn G. 71; Isl. 8. 22;
býdk brag ágætan G. l; dýrd es ágæt ordin G. 11. 39; ágætt líf
Sk. 99; L. 62; vef ágætu verndar skauti L. 86; þú ert ágætust
L. 90.
úkafa, adv., vehemenier; ákafa snarpr vehementer acer Isl. 20.
Áki, m, pr., filius Palnatokii; minni syni Áka inferior filio Akii
(i. e, Vagne)'Jár. 8; arfþegi Aka Jdr. 28; Jdr. 29. 42.
Alasund, n. pr., fretum quoddam; í Álasundi Kkm. 20.
Áláfr, m. pr.,r^ Óláfr; Vkv. 2. 7; R. 4; acc. Álaf Efdr. 22; G. 54;
gen, Áláfs Hr. A. 15.
Vleinn, m, pr., dynasta Scotus; Hrfm. 14.
Álfheimr, m, pr., regio gemis (saxatilihus) hahitata ( - J^tunheimr);
Álfheims kalfar f>dr. 19.
álfold, /., campus anguillœ i, e, m^re; álfoldar eldr i, e. aurum
Hrfm. 5.
álfr, m. genius; dœmon; in appeUationibus virorum: sóknar álfr
Rdr. 4; fjprnis álfr Hr. S. 20; deus tutelaris: álfr Álfheims kálfa
numen montium Alfheimensium i. e. gigas Geirrodius Pár. 19;
freista álfs myrkmarkar hlódynjar cordendere cum prœfecto Nor-
vegiœ Vkl. 18.
Álfr, m. pr., rex Upsaliemis; Yt. 20.
Alfur, m. pr. (-- Álfr), rex quidam: Alfur kóngr hinn sterki Sk. 73.
Ali, m. pr,, pirata. quidam; Alá dólgr Yt: Ala ól proceUa piratœ
i. e. pugna Vkl. 3; Ali vaztar undirkúlu pirata saxorum i. e. gigas
Rdr. 14.
íUl, 7n., gurges; álar bifítusk fyrir gurgites quassati sunt ante
(0: proram) Hr. A. 10.
álmr, m., 1) idmus; álmr skjalda ulmus clipeorum i. e, vir Isl. 25. —
20
2) arcíið; álmr vas dreginn UA, 13; álmr umdi Kkm. 12; cfr
Kkm. 9; Jdr. 27; askr álras frcunnua arcús i, t, vir arcitemns Isl. 3.
álmreyr, n,, arundo arcús, sagitta; álmreyrs litudr G. 17.
álmtaug, /. funis arcús; nervus; Ægir álmtaugar numen ardtenens,
vir Þdr. 15.
álpa (ad), V,, more vitulorum incedere; currere; abire; þeir álpudu
frá landi Sk. 54.
Ánasótt, /. m^orbus Anii i, e, languor senilis; Ánasótt knátti Aun
of standa Yt. 24.
ár, adv,, oUm; mane; flugdreki vas ár rodinn Kkm. 21; (Hlg. 2;
cfr ann, ad h, L),
ár, /,, remus; ódar ár remus carminis, i, e. lingua; skáru ódar ár
G. 40; hird knýdi árar R. 15; Hkv. 17; gekk at árum per renios
incedebat R. 25; Hkv. 5; ár bens remus vvlneris, i, e, gladdus:
blód þó bens árum cruor lavabat gladios Bdr. 9.
árablakkr, m,, equus remiva^us i, e, navis; yppiþoUar unnartams
árablakks Hr. S. 18.
árborinn, part. comp., olim asportatus; árþorinn þagnafundr Snt. 2.
árflód, n,, ej/'usú) Jluminis; a^ccessus œstuum; árflód stakar Mhk. 26.
ár-Gef n (ab ár, n,, annona), f., dea cibariorum, i, e, femina; ár-Gefnar
femdnœ! Hlg. 2; cfr tarnen ann, ad h, L!
árgjarn, adj,, cupidus bonœ annonœ; árgjprn kind Yt. 9.
árhjálmr (ár, n. =^ eir, œs), m., cassis; und árhjálrai Hkm. 3.
árla, adv., mane, matutino tempore; árla dags Sk. 21; Hátt. 77.
Á r m ódr , m,pr,, dux Norvegus ; wc, Armód Jdr. 2 1 ; dat, Armódi Jdr. 29.
árr {pL nom. ærir, æx, áru), m,, famtdus, minister; nuntius; Ásu árr
Yt. 50; árr orms landa auri jyartilor; vir liberalú G. 23; eodem
modo ærir hauka háklifs elds wVi Efdr. 20; árr oddbragds bellator
Efdr. 22; bark mærd æri sverdregns Hdr. 9; ærir prbragds sagit-
tarii R. 18; lætr áru byggva vé Vkl. 9.
ársæll (ár, n,, annona\ adj,, felix vilitate annonœ; Kdr. 2.
Ása, f. pr., mulier quœdam; Ásu árr Yt. 50.
ásamt, adv., simul, una; renna ásamt Hr. A. 9.
Ása-Þórr, m. pr,, Thor deus; Sk. 46. 53.
Ásbj^rn, m. pr.; vir Tslandus; gen. Asbjarnar Isl. 7.
ásjá, /., faiies, axispedus; fyr ásjó (pro ásjá) þinni coram fojcie tua
L. 51; cett.
ásjón, /^ fajcies; med ásjón fagri facú pulchra L. 52.
Áslaug, / pr., CA)njux jRagnaris Lodbrokii; burir Aslaugar Kkm. 26.
Áslákr, m, pr,, cognomine holmskalli; servus Buii Jdr. 13. 26. 34.
ásinegin, n., robur divinum; fremsk ásmagni slíku Vkl. 9.
Ásmundr, m. pr., cognomine berserkjabani, jjiVa^ celebratus; Mhk. 8.
Ásólfr, m. pr.; vir TsL, Asólfs gptu ætla ek drengrinn þramnú Sk. 29.
áss, m., deus ex geiiere Ansium; áss ordsæll Hdr. 3; Æsir tólf
Anses duodedm Sk. 71; Hlg. 2; Kkra. 28; Sk. 61. 177; þigg þú
n
at Ásum 9I Hkra. 16; Kkm. 29; Ása nidr Hlt. 3; Hlg. 5. 9;
Isl. IG; áss hrídar Fróda nutnen pugnœ, beUaioí' Vkl. 23; ass
kykva naudar vir arcipotens þdr. 8.
áss, m., traba; vectis; pertica veli; eisu áss cordus (ferri) ignitus
Pdr. 16; reida ás at drengjum Isi. 15; fyr ási Yt. 45.
ást, /. arnor; favor; hetievolentia; seggr hverr taki ást G. 67; sannri
ást vero amore L. 99; L. 85; ástir paradisar L. 13; af ástum
Krists G. 68.
ástarord, w., dictum duke; arnice dictum; med ástarordum L. 4.
ástblindr, adj., amore cœcus; seggir eru ástblindir Mhk. 20.
ástvinr, m., amicus irdima familiaritate conjunctus; ástvinr aldar
Edr. 23; Kkm. 23: L. 37; snaudr at ástvinum Snt. 7.
áta, /., esca, cibus; úlfr stód í átu lupus stetit proedam devorans
Jdr. 31; G. 29.
átján, num. card,, duodeviginíi ; átján hundrud Sk. 144; Jdr. 41;
Sk. 82. 142.
átt, f., familia; progenies; genus; h^fud áttar ydvarrar G. 8; allar
áttir Ingifreys Hlg. 10.
átta, num card., octo; mpgr átta ok einnar mœdra Hdr. 2; Hkm. 16;
R. 15; Kkm. 3; Edr. 30; Isl. 15; Sk. 192.
átti, num. ord., octavus; átti dagr L. 35; gerdi enn átta styr Vkv. 8.
áttkonr, m., cognatus; áttkonr Yngva Edr. 12; Yt. 42.
áttrudr l. áttrunnr, m., cognatus; gentHis; áttrudr Sudra Geirro^
dius gigas |)dr. 15; áttrunnr Hýmis Thjassius giga^ Hlg. 9.
áttungr, m., cognatus; progenies; Freys áttungr Yt. 31; Hlt. 9;
Týs áttungr Yt. 27; Hlt. 12; áttunga rjódr interfector jiliorum
Yt. 25.
áþokkadr, adj., similis; c. dat. ferd var áþokkud eldingum Hrfra. 4.
ávalt (pro á valt drculatim; continue; alii putant pro of alt), adv.,
semper; konungs morgunn er langr ávalt Mhk. l3.
B.
baga (gd, bagat), v., adversari; bagdi vid ehm Hlg. 18.
bagall, m., pedum episcopi; gprdu bagalinn Sk. 200.
bak, n., dorsmn; tergum; Ellu bak Kdr. 11; falla aptr á bak
Sk. 134; af mars baki Hkm. 11; á baki þeim Sk. 19; Hkv. 11;
ganga á bak málura i. e. a fide recedere Bgl. 10.
baka (ad), v., pinsere; svanni vildi baka G. 35.
Baldr, m. pr., deus, JiKus Odinis; Eljudnir vann sólginn Baldr
Mhk. 9; Em. 2; bekkir Baldrs f^dur sedilia patris Balderi, i. e.
Odini^ Kkm. 25; Baldrs of barmi i. e. Thor Hlg. 16; in appeU.
mrorum: hringa Baldr deus aimu/orum, vir UheraUs Hr. S. 4; audar
Baldr. id. Sk. 12; af menja Baldri Sk. 7.
22
baldr, m,, vir eaÍTnius, slrenuus (cfr arujlos, bealdor - priiieeps);
baldr vardi þeygi vísa Bj. 5.
ballr, adj., validus, strenuus; drepa ballastau dólg Hlg. 6.
band, n:, mnctdi*m; í bandi L. 22; af holdsins bpndum L. 88; bpiid
ættar mneula propinquitatis Snt. 7; plur, bpnd numina, dii, e, qr,
band (pro bpnd) ollu því Hlg. 17; Hkm. 10; banda vinr i, e, Tnor
Hdr. á; vó banda Vkl. 8; at mun banda Vkl. 3.
bani, m,, 1) mors; bída bana Mhk. 8. — 2) interfedor; at b^num
urdusk Yt. 21; Yt. 18: bera bana Godlaugs Yt. 22; Hlg. 16;
á Hálfs bana i. e. igne Yt. 10.
bann, n., interdictum; condemnatio ; leys mitt bann L. 88; L. 15;
leysa ór banni resacrare L. 64. 80; hlátrar bann risns impedimen-
tum i. e. lacrimœ Mhk. 9.
banna (ad^, v., prohibere, irderdicere; c. dat. pers. et acc, rei, raáttut
banna Oleifi sinn bœ Olavum ab oppido suo pröhzbere non potu-
erunt Vkv. 8; ek banna bádum ykkr at bíta eplit L. 14; hann
át þat, er vissi bannat L. 18; L. 16. 89. 66.
bannsetja (tt), v,, exsecrari; madr bannsettur vir exsecratus L. 66.
baptista, m, (vox Grœca), qui baptizat; Jón baptista L. 37.
bard, n., res quœque prominens; 1) cordinuatio carinœ L trabs prorœ,
quœ laterum compagines commxttit; pars prorœ superior ab utroque
tatere; prora; hélug bprd Hr. A. 11; Edr. 16; marir barda i. e.
naves Bdr. 2; barda bláskíd id., Hátt. 79: lét þrungit skipa
bardum (o: b^rdum) Gldr. 1. — 2) terra editior, mons; vid bardi
Þdr. 11. — 3) barba; hpggva b^rdum í gras fframen barbis ferire,
i. e. prosterni Isl. 12.
Bardafj^rdr, m. pr., sinus quidam; í Bardafirdi Kkm. 12.
bardagi, m., pugna; heyja bardaga stóra Jdr. 7.
bardi, m., ceti genus; lyngs bardi cetus ericœ, i. e. serpens; gen,
barda Vkl. 22.
bardmáni, m., luna prorœ, i, e, clipeus; vann bardmána skardan
Efdr. 27.
bardraukn, n., jumentum prorœ, i. e. navis; r^duU bardraukns i. e.
clipeus G. 53.
barka (ad), v., cutem induere (?); barkadr convestitus, o: loricatus;
hold barkadra Efdr. 6.
barklauss, adj., decorticatus ; hjó birki barklaust Odr. 5.
barmi, m., frater; barmi Baldrs Hlg. 16; Erps barmar lidr. 3.
barn, n., infans; proles; eitt barn L. 64; Márju barn! fili Mariœ!
L. 85; Mhk. 5; fyr barni þínu L. 87. 88; b^rn 9II L. 64; þessi
bprnin L. 49; þverrir barna þorns Pdr. 7.
barnungr, adj., tenera cetate; nom, barnungr Gldr. 1.
barr, adj., promptus, paratus; barr at fylgja Sigvalda Jdr. 13.
barrhpddua, adj. f. (a barr, n., spina pinornm, pintís, et haddr),
pineto comata; acc. barrhaddada Hkdr. 3.
23
batna (aá), v,, tndiorem fieri; aldri trúi ek hann batni Sk. 34; c. dat.
pers. et gen. rei, prmuin þrjót mun aldri batna illra meina Sk. 202;
iítit batnar Skída Sk. 201.
batnadr, m., melior sors; váu batnadar gledr hug G. 22.
baugdrífr, m., spargens annulos; vir liberalis; acc. baugdríf (de
S:to Olavo) Q. 17.
bauglestir, m., vitiator annulorum, i. e. vir liheralis; gen. bauglestis
Hrfm. 15.
baugnafadr, adj., circulo instar jnodioU rotœ (npf, /., suethdce naf)
ornatus; baugnafat hjól Hpgna meyjar -- baugskj^ldr (vid. infra!);
• gen. baugnafads Rdr. 2.
baugnes, n. promontorium (o: terra) annuli, i. e. m^nus; brandir
(ignes) baugness i. e. aurum G. ()9.
baugnjótr, m., possessor annulorum; vir; flugskjarrir baugnjótar
Hrfm. 13; af baugnjótum Hrfm. 10.
baug-Njprdr, m., deus (Njordius) annuli; vir; dat. baug-Nirdi
Hrfm. 18.
baugr, m., 1) annulus; torques; armilla; bera háls' baug Rdr. 8;
gæda baugum Sk. 32; selja vid baugum Snt. 15; njótid bauga
Hfl. 21; in appell. virorúm: bauga Týr vir liberalis Hkm. 6; bauga
snyrtir id. G. 49; bauga brjótendr id. Efdr. 4; in áppeU. feminœ:
bauga skorda femina annulis ornata Sk. 4. — 2) drculus; á hyrjár
baugi circulo igneo, rota ardente, i. e. cisio fulminante Thoris
Hlg. 14; prœdpue circulus in clipeo pictus e. gr. baugs bifkleif
Hlg. 13. 20; of bauga supra clipeos (per synecdochen) Hkm. 8. —
3) hamus hricœ; baugs meginserkr Efdr. 10.
baugset, n., sedes annuli, i. e. manus; med baugseti Hfl. 14.
baugskj^ldr, m., clipeus circulo picto l. aurato ornatus; beidir baug-
akjaldar beUator G. 19.
baztr — beztr; Wí?. betri!
bádir, bádar, bœdi, adj. num., ambo, uterque; bádir brœdr Isl. 18;
Sk. 141; sá báda Nadra Efdr. 18; Sk. 118. 159; falla á kné sín
bædi L. 51 cet.; trúan baud at sanna bædi senn (uitrumque eodem
tempore): mey ok módur, mann ok gud L. 34; L. 43; at bádum
sídum L. 40; L. 41; med fedrum beggja Bgl. 17; bædi . . . ok
=..et . . .et G.S8; Bdr. 5; L. 7. 56; Sk. 179. 184.
bági, m., adversarius; Hkm. 16; Hlt. 5; Hr. A. 8; úlfs of bági lupi
(i. e. Fenreri) adversarius, i. e. Oden Snt. 23; troda Ijóna lids
bága Yt. 4; Tveggja bága njprvanipt i. e. Hda Snt. 24.
bágr, m., repugnantia ; controversia; brjóta bág á ehm cum aliquo
contendere Pdr. 4.
bál, w., rogus; flamma, ignis; at sunar báli Hdr. 7; bragnar báli
slegnir Hr. S. 10; Yggjar bál igrds Odinis, i. e, gladius; Yggjar
báls él pugna Isl. 13.
Bálagardr, m. pr., pars oræ Fennicœ; Bálagards sída Vkv. 3.
24
Báleygr, m. pr,, Oden; brúdr Báleygs, i. e, Jprí terra Hkdr. 4.
bálkadr, ad[;., circumaceptus ; friðland Feneyjar bálkat Itbera urhs
Venetorum, paJis circummunita Edr. 10.
bálkr, m., trabs ; dissœptum; medium 'spatium intet' diuis trabes;
vid randar bálku (allisi) ad sœpimenta (irculi i. e. ad clipeos Efdr. 8.
Bár, n.(?) pr., oppidum Aptdiœ, vbi humatus est S. Nicolaus; gekk
út í Bár Edr. 11.
bára, /., unda; bára hristisk Hr. A. 2; bens bára i. e. cruor Bdr. 11 ;
á bola báru Edr. 5; már valkastar báru t. e. aquila Hlg. 3; ísugar
bárur Jdr. 16.
bárufákr, m., eguus undœ, i. e. navis; hrjódr bárufáks Gldr. 1. '
bátr, m., scapha, léndms; átti ek Fj^lnis bát (de poesi) Sk. 6;
draga báta Hrfm. 13.
bedr, m., 1) lectus; putvinar. — 2) ripa; litus; á bedi Skútu Yt. 5;
Yt. 50.
beida (dd), v., petere, rogare; beidi ek þik, at . . . renni L. 3; L. 82;
er valdit beiddi w superiore imperante L. 61.
beidir, m., qui poscit; brynþings beidir i. e. pugnator Edr. 9; beidir
baugskjaldar id. ö. 19; beidir fjall-Gestils orás Jlagitator auri, ú e.
vir Isl. 4; dat. audar beidi id.. G. 37.
beimar, m. pl., viri, homines; beimar verda ungir L. 74; fremstr
beima R. 1; œttir beima L. 39.
bein, w., os; hold ok bein L. 30. 93; G. 23; of brynjálfs beinum
Yt. 44 J bein foldar ossa campi, i. e. lapides Yt. 38; bein lagar
Z. sævar ossa maris, lapides Yt. 45, Hlt. 4.
beini, m., oý'icium hospitalitatis ; allr beininn Sk. 19; tormidlúdr
beina Hlg. 3.
beinn, adj., rectus; directus; beint directe Sk. 72; prorsus Sk. 104.
184; beint þar næst proadmo loco Sk. 75; heyrdu til orda beinna
eœaudi verba simplicia G. 8.
beiskjaldi, m., cognomen viri ^orleifr; Sk. 35.
beita (tt), V., petere; incitare; beita ehm ehvL petere aliquem aliqua re
Isl. 3; beitti rekka harmi viros dolore aj'ecit Þdr. 18; lómi beittr
dolo circtimvenim Yt. 49; c. dat. beita skeidum cursmn navium
regere, ita lU vda in ventum óbliquerdur (sueth. hijé^a) R. 15.
bekkdómr, m., contentio; altercatio; vid bradan bekkdóm Efdr. 12.
bekk-karmr, m., receptaculum scamnorum, i. e. domus ; bek k-karms
rekkar viri domestici, socii ^dr. 18; (voa tmesi divisa).
bekkr, m. (gen. bekks et bekkjar); scamnum; sedile; at breida bekki
Em. 1; veitk bekki búna Kkm. 25; bekkjar dís goda i. e. nympha
deorum conviva Hlg. 9; eldr plna bekks ignis sedis piscium, i. e.
ignis maris, aurum Rdr. 13%
bekkþili, n., assis scámnorum; braka 9II bekkþili Em. 2.
Belgjadalr, m. pr., — Hítardalr; í Belgjadal Sk. 35.
Beli, m. pr., gigas qtndam; Belja dólgr i. e. Freyus Hlt. 5; Hlg. 18.
25
belja (ad), v,, mugire; fremere; í honum beljar Sk. 160.
bella (ball), v,, tartgere; ferire; c. dat, h^ggit ball honum Sk. 163.
bella (Id), v,, agere; exercere; cordetuiere ; oppiiniere; c. dai, styr
beldi pugnatn commisit Sgdr. 4; þótt svikum beldi etsi dolos agi-
tarent Efdr. 20; bella aldrminkanda percussorem devineere Pdr. 19.
belti, n,y zona; á belti sér in cingulo suo Sk. 39.
ben, /., vulnus; ben knátti blása. Jdr. 32; lét ben svída R. 21;
benja kólga unda vulnerum, i, e. cruor Hr. A. 4; Bgl. 12; Rdr. 9.
ben, ?!.,=: ben, /.; bens ár Bdr. 9; ben fnýstu blódi Gldr. 5.
benda (nd), v,, iiiflectere; bendum benþvara hastam torsimus Kkm. 9.
bending, /., niáus monentis; vinna bendingar G. 49.
beneldr, m,, ignis vulnerans, i, e, gladius; brunnu beneldar Hkm. 7.
benfúrr, m,, ignis vidnerans, gladius; acc, benfúr Hkdr. 8.
bengrefill, m., cœlum (instrumeiUum cœlatoris) vulnificum^ L e.
gloÆus; beit bengrefill Hfl. 8; Kkm. 10.
benkneif , /., hamus vulnerans,i, e, tdurn; benkneif ód í blódi Efdr. 15.
benlaukr, m,, aUium (i, e, herha, arhor, lignum) vuhdficum, i. e.
ensis; hvassir benlaukar Bdr. 7.
benmár, tn., mergus vulneris, i, e, corvus; benmás granar Hfl. 11.
bensíld, /,, halec vulnerans, i, e, sagitta l, hasta; bensildr klufu
skj^ldu Kkm. 4.
benþvari, m,, rudicula vulmfica; hasta; benþvara bendum Kkm. 9.
Bera, /. pr,, conjux Alfii, regi'i Upsaliensis Yt. 21.
bera (bar, borinn), v,; A) verb, person, • — 1) ferre, portare, gestare;
pa^sim sensu proprio, e, gr, Vísundr berr þik Hr. A. 7; Yt. 10. 22;
bar háls baug Rdr. 8; bark goU á hendi ok sjaldan herverk
aurum gestavi et raro operam rei militari dedi Bgl. 16; báru skrín
ok krossa ór ehu Edr. 29; Hlt. 2; bera ehn til landa Bdr. 3;
drekar báru blá segl Kdr. 7; bera mat á seydi Hlg. 2; scepissime
de armis et telis, e, gr, bera vápn á ehn arma intentare alicui
Yt. 8; bara madr randir frá sæ Vkl. 22; Hkv. 21; Hr. A. 3;
Gldr. 8; G. 53; hann hefr borit sverd Em. 5; Bdr. 1; Hlt. 8;
hátt bárum geira Kkm. 3; bárud herskj^id til ehs Hr. A. 11;
báru fram stengr signa inferebant Edr. 18; Bdr. 4; patdo líberius
de iis quoque, quœ in animo sunt, e, gr, bera hervíg í hug Kdr. 9;
bera snart hjarta fram í styr Kkm. 5; bera ord frá ehu famam
aUcujus rei deportare Yt» 15. Notandœ sunt hœ locutdones: bera
9rvar af bogum sagittas ex arcvbus emittere Hfl. 13; bera ehn nidr
af fletjiim (mortuum) e domo efferre Snt. 4; bera sæmd ok heidr
af seggjum Sk. 30; frák sun báru (inf, prcet,) hlut hœra en adra
audivi flium ceteris superiorem' discessisse Isl. 6 ; bera launsigr af
ehm victoriam fraudtuentam ab aliquo reportare Yt. 50; eodem
modo absolute: bera af ehm aliquem superare L. 7; — bera út eht
in mare projicere Jdr. 37 ; bar ut trans mare vexit Kdr. 6 ; bar út
at sundi in aUum provexit Vkv. I. — 2) promere, prœbere; e. gr.
4
yasat sem koaúr vín bœri Kkm. 18; Kkm. 20; het þú srayrsi í
sárin L. 91. — 3) proferre, redtare; berk Odins mj^á Hfl* 2;
Hfl. 1. 20; Vkl. 3; Isl. 1; drengr berr ód G. 8; bera mál elim
Bgl. 7; berum upp s^gukvæái Jdr. 5; bera út eht ór ordhofi
S&t. 5^ ber fram bœna mál L. 88; bark mærd af hendi Garmen
protuli Hdr. 9. — 4) ^nere; lét berask mannr O. 2; borinn í
bródur stad Snt. 16; gódn dœgri borinn fausto die natus Hkm^ 19;
bornir hugum iþróttar hersa ammo bdHcoso proediti rdr. 13; viti
borinn vtyemoms Yt. 29; (cfr s. v. vit). — B) verb, impers, —
1) ttans, c, acc. obj,, e, gr, berr mik þar til ván eo me spes adducit
L. 99; bera til -—concedere, largiri, c, acc, rei et daJt, pere,, e, gr,
med hverjum hœtti henni bæri til f^gnud þenna qm ínodo Kœc
lœtitia sibi concecbretur? L. 30. — 2) int/rans, e,úr. bar fyr haiin
í svefni in somnis ei óblaJtum est Sk. 195. Éadem ratione: at
berask accidere, e, gr, svát (— svá at) barsk iki accidit Gldr. 4.
berg, n,, mons, rupes; berg hristusk Hlg. 16.
bergdanir, m, pL, montíeolœ; gigantes; brjótr bergdana Hlg. 18.
bergir, m., qui gustat; potor; bergir hræsævar i, e, corvus Hkv. 20.
berja (barda), v,, 1) cœdere; ferire; hann bardi í hel þá Sk. 179;
berja ekn til heljar Sk. 160; Odr. 9; lysti at berja L. 52; liefr
þú byst ok bart ymsa Sk. 191; bardir grjóti Hkv. 11; Rdr. 5;
vann fiandr barda Vkl. 5; tæmdi grunnunga barda com^íMt g^uios
tundendo moUitos Sk. 41; berjask = pi^«ar«; Bgl. 9; Har&ldur
berst af mód Sk. 157; sveit bardi«k Bdr. 9; G. 20; ádr berðisk
G. 15; ýtar b^rduek R. 21; Bgl. 3; Jdr. 22; berjask vid ehn
Hrfm. 12; G. 28; Isl. 6. — 2) illidere; impers, c, dat,, bardi skýja
grjóti í augu grando octdis Hlisa est Jdr. 32. — 3) berjast um
=== torqueri; sálin berist ura fast anim^ vehementer torqueatur L. 75.
berr, eulj,, 1) nudus; berr vart bundinn L. 59. — 2) apertns, per-
spicutés; ber «rd G. 67; undir berum himni sub dio G. 47.
berserkr, m,, athleta furiosus (pelle ursina indutus); berserkr «inn
Sk. 160. 171; vega berserk Isl. 18; berserkir grenjudu Hkv. 8; af
berserkjum Hkv. 20.
b«rsi, m,, ursus; langar eiga bersar nætr Mhk. 6; hefkat spurt,
at bersa kali Mhk. 15.
bers^gli, /., libertas sermxynis; reidask vid bers^gli Bgl. 8.
bers^glÍBVísur, /. pl,, carmina aperte hquentia; Bgl. in tit,
betr,^ adv, compar, (posit, vel), melius; Mhk 25. 28.
b'etri, adj, compar,, et baztr l, beztr l, bestr superl, (posit, gódr),
m^ior; optinms; betri pdlingr G. 21; skynsemd, at betri er guUi
L. 5; bíáa betra konungs G. 13; G. 3; fátt er kyrru betra
Sk. 94; Sk. 84. 86; et betra res mdiores, i, e, ben^iciá Snt. 22;
áttak vin mér baztan Rdr. 14; bazt kenninafn Yt. 58; beztr at
pllu Edr. 25; gat bezta ætt Vkv. 15; beztu heilli R. 38; bóndinn
bestr Sk. 32.97; Sk. 200.
27
beygja (gá), i?., Jledere; beygdi háls L. 52; beygðist aptr rtíor-
qudHxtur L. 66.
bidill, m., proeus; bidill Greipar i, e, gtgcts; gen, bidils Hlg. 13.
bidja (bad, bedinn), v,, petere, rogare; e, acc, pers., gen, rei, e,' gr,
' bidk dróttin ordgnóttar G. 10; Sk. 104; Hfl. 2; bádu þik s«tta
Hr. S. 17; bidja fridar Hlg. 8; Vkl. 12; Þdr. 2; G. 27; sœpÍBSÍme
c, inf, l, acG, et inf,, v, c, bædak upp rísa Era. 1; hann bidr seggi
sitja Sk. 28; bad gram vardá virki Vkl. 18; Hlg. 4. 5; Hkm. 18;
Hr. A. 6; 0. S. 2; R. 9. 22; Edr. 24; G. 8; Jdr. 15. 24. 33; Isl. 15;
Sk. 33. 47 ; Tionnumquam sequkur at c, conj,, e. gr, bid þú, at . . .
L. 88; Jdr. 36; Isl. 1; bidja ehm ehn ==^ impreeari aHcui aliquid
e. gr, þeir bádut sér slíks skotnadar Vkv. 10; Bgl. 15. Absohde
bid ek L. 75; sem bidjum G. 65.
bidkván, f,,femdna, quam quis sibi poscit uxorem; bidkván Þridja
i, e. Telius Hkdr. 3.
bif, n?, color, coruscamsn; bifum fádr Hlg. 13. 20.
bifask (fd et ad), v., 1) maveri; concuii; contremere; sem þusund
bifisk Em. 2; h^ll bifdisk Þdr. 17; álar bifdusk fyrir Sr. A. 10;
Hr. A. 2; haudr bifadisk L. 59; borgin bifadist Sk. 184. —
2) micare; bifdisk goll Hr. A. 10.
bifgyrdill, m,, cmgxdum mÁjbHe; bifgyrdill jótrs cmgvium mobHe
dentis niaxíllaris, i, e, maanlla; a/*x, bifgyrdil Þdr. 17.
bifkleif, /., clivus miccms; baugs bifkleif cHvuIus mieans circuli,
i, e, dipeus coruscans et drculo picto^ ornatus Hlg. 13. 20.
bil, mora; svefja bil Vkl. 1.
binda (batt, bundinn), v,, vindre; religare; bindr upp á sik Sk. 39. 42;
hann batt sín bprn í daudans pínu L." 64; Jesúm bundu, bundinn
leiddu L. 49; Hlg. 11; Gldr. 6; L. 59; kona hefr bundit harm
á hendi mér femina me dolore implicavit Jdr. 3.
bingr, m,, 1) cumera, arca, — 2) lectus; í bing Kkm. 13.
birki, n,, sUva betularum; birki b^dserkjar betvke loricatœ, i, e. pug-
natores Odr. 5 ; birki eggjar betulœ a/dei, i, e, gladii, et gata eggjar
birkis semdta (vestigia) gladiorum, i, e, wlnera Rdr. 6.
birkisótt, f,, morbus betvlarum, i, e, ignis; Hr. S. 10.
birta (rt), v,, darum reddere; manifestare; tákn, þaus birta brandél
G. 51.
biskup, m,, episcopus; vígdr til biskups Edr. 27.
biti, m,, buccea; misjafnir bitar Mhk. 26.
bitr, adj,, acutu»; acer; bitr benkneif Efdr. 15; af króki bitrum
L. 82; rudu bitra branda Jdr. 7; Kkm. 26.
bitsótt, /., morbus a/rutus (qs, mordens); bitsótt hlídar þangs t. e,
ignis Yt. 34.
' bída (beid, bedinn), v,, 1) exspectare, opperiri; c, gen., bída h^ggs
Hlg. 17; bída Heljar Snt. 24; Efdr. 27; Bgl. 15; R. 7; G. 13;
Sk. 121. 161. 203; beid sára ór stad Vkv. 2. — 2) consejui, nan^
28
cÍ8ci; frui; c. acc., (Óláfr) bíár œdri sælu en . . . hyggi G. 62 ;
lastar ei þó bídi lukku Sk. 53; beiáat elli Edr. 31; beid óvit
á sér Sk. 137; bída bana Mhk. 8; hefr bedit harin Mhk. ÚS.
bíta (beit, bitinn), v,, 1) mordere; mandere, veaci; bíta sætast blóni
L. 16; L. 14; þótt eplit bítid L. 17. — 2) secare; acepissime de
armia ac tdis, e. gr. sverd, fleinn, egg beit Hkm, 5; Hfl. 13; G. 29
cfr Yt. 7; Hfl. 8; R. 6. 17. 20; Kkm. 6; Isl. 26; Hrfm. 20; oddar
bitu Hfl. 13; Gldr. 7; Efdn 17; Vkv. 6; G. 31. 43; Kkm. 14. 21
oddr nédi bíta Kkm. 4. 10; L. 84.
bjarg, n., rupea; m^ns; ganga í bjárg R. 27; bjprg brustu Hlg. 16
á horni bjarga Hkv. 2; Hlg. 2. 17.
bjarga (barg, borginn), v., incolumem servare; auatUari; c. dat.,
e. gr. tyggi bergr seggjum G. 65; bjarg oss! G. 65; hvar getr
þann, er sór megi bjarga? L. 21; barg varga fj^rvi Vkl. 2; R. 28;
G. 56; bjargask = se tueri, vitam sustentare; drengir burgusk vel
sese ttíebantur Jdr. 28; prcet. inf. burgusk Jdr. 39; hykk burgusk
vel varga ptUo lupos largam cwi copiam nactos esse Isl. 10.
bjarga (ad), y., = bjarga (barg, borginn); sá er engi bjargar L. 76.
Bjarki, m. pr., cognomen Bodvaris, inditissimi saiÆUs tírdfii regis;
Mhk. 7.
Bjarni, m. pr., 1) úlius Broddhdqii Isl. 4. — 2) po^ qiddam;
R. 34; Isl. 16. ^
bjarthiminjn, m., cœlum sudum; á bjarthimna Hrfm. 4.
bjartr, adj., lucidus; clarus; candÁdus; bjartr r^dull G. 2. 19; Yt. 3;
bjart líf Edr. 28; átti bjartan aud Edr. 9; leggja bjarta brúdi í
bing Kkm. 13; bjprtum eldi Hr. A. 12; Edr. 26; frá bjartri stj^rnu
G. 2; bjprtu holdi L. 24; bjartar jarteignir R. 31; bj^rt brpgd
G. 49; Hkdr. 8; G. 51; stál bjartra mála Kkm. 1. — bjartast,
adv., splendidissime Mhk. 27.
bjálfi, m., pellis; mastruca; hristi á sér bjálfann Sk. 129; hauks
bjálfí exuvtœ accipitris Hlg. 12; bjálfi Hnikars i. e. lorica Isl. 13.
bjóda (baud, bodinn), v., 1) offerre; prœbere; c. dat. et acc., e. gr.
ýmsir bjóda pdrum fár Mhk. 6; baud úlfum hræ Hfl. 12. 15;
Vkv. 6; Bgl. 1; G. 1; Hrfm. 12; bauda men hilmi Rdr. 9; budumk
(baud mér) Ipd Hfl. 2; budu ríki GeirDiundi vim ei intulerwnt
Jdr. 17; baud sik fram se offerébat L. 20; himuar bjódast cœli
offeruntur L. 62; L. 71; bjódandi sína ^nd L. 52; L. 68. —
2) invitare; c. dat. býdr hpldum til himinsvistar G. 6; sequ. inf.
býdk yfirmanni hlýda brag G. 9; inn þú bjód Em. 4; Kristr baud
þeim af heimi R. 33; Yt. 47; Jdr. 18; Isl. 15; L. 74. 85; hafa bodit
heim Hákoni Hkm. 10; heim bjóda mér dísir Kkm. 29; Kkm. 28. —
y) jvbere; býdr vprnud cautionem jubet Bgl. 12; býdr engli erejadi
L. 24; bjóda (3 pl.) mér færa stórmerkin í frás^gn L. 5; L. 14.34.
bjódr, m., V)prœlntor; b. hrammþvita dator annulorum; vir Hfl. 17. —
2) mensa; af breidum bjódi Hlg. 5.
29
bjórr, m,y 1) ceremsia; drekkum bjór Kkm. 25; Yggjar bjórr L e.
carmen Jdr. 1; Mhk. 29; bjórr Haddingja vals hróka cerevisia
corvorum í. e. sangma Hlt. 11. — 2) latex, liquor ; bjórs blik ftdgor
aquœ i, e, aurum Hrfm. 12; vid. blikrýrir!
bjúgr, adj.y curvus; ormr hinn bjúgi L. 60; L. 66; (tunga) bjúg
lingua debílitata L. 22.
bjúgvidr, m,, arbor curva; ór bjúgvidum hausa ex ramis infleæis
calvariarum, i, e. ex cornibus (votatoriis) curvis Kkm. 25.
Bjprn, m. pr,; 1) frater regis Éaquini Hkm. ^. — 2) frater Erici,
regis Daniœ; hlýri Bjarnar Edr. 26.
bJ9d, /., terra; á Engla bjpd Hfl. 2.
blad, n., folium; ilja blad folium planiis pedum subjecium, i, e.
clipeus (Rungneri) Rdr. 1. Cfr SnE,AM I 214,
blákkr, adj,, fuscus; niger; gaf blód bl^kku stódi Odr. 6.
blakkridi, m., qui equo (blakkr, m,, equus) vehitur; vágs blakkr
equns sinús, i, e, navis; vágs blakkridi navigator Vkl. 19.
blanda (blett, blandinn), v,, commiscere; blandinn vid aur Yt. 32;
blódi blandinn Hlt. lU; G. 23; gall blandit med dreggjum L. 58;
randar blendusk vid clipei conserebantur Hkm. 8.
bládúfa, f, unda cœridea; bládúfur háfaldar Hrfm. 5.
blágammr, m,, vultur niger; blágammr benja kólgu vtdtur sanguinis,
L e. corvus; blágamms fœdir Hr. A. 4.
Bláland, n. pr,, Mauritania; Africa; med Blálands jadri Hr. S. 21.
blár, adj., cosrxdeus; lividus; blár bengrefill Kkm. 10; L. 77; blá
hr^nn Bdr. 2; holdit var blátt Sk. 196; skekr blán vegg Hátt. 78j
und blám himni Yt. 53; blár randar ílú. 7; blá segl Kdr. 7;
Hátt. 74.
blása (blés, blásinn), v,, flare; spirare; hregg blés Hrfm. 16; Edr. 19;
ben knátti blása vulnus stridorem edébat Jdr. 32; blása ignem
sufflare Hlg. 4; c, dat. blés eitri virus efflavit Hdr. 3; hr^nn
hretvidri blásin uníla tempestate perflata Pdr. 8; um blásin idrin
per inflammata viscera L. 77.
bláserkr, adj., limda tunica, i. e. lorica, indutus; loricatus; oáíc. sg.
bláserkjan mun Rdr. 6; msi h, l, potius legendum est bláserkjar
(=• bláserkir), a bláserkr, m., mr loricatus (vide ann. ad h. L),
bláskid, n., cœrulea solea lignea; bláskidum barda L e. navíbus
Hátt. 79.
blástr (dat, blæstri), m., 1) flatus. — 2) halitus oris; gud breytti
léttan blástr af lopti næsta L. 11.
bleikr, adj., paUidus; hjoggum vér bleikan ná Kkm. 12; hrjódr
, bárufáks ens bleika vastator navis deatbatœ Gldr. 1.
blekkja (kt), v., decipere, faUere; at blekkja í synd iUicere in pec-
catum L. 45; hold blekkist L. 78.
blessa (ad), v., benedicere; blessud mær! L. 28. 90. 95; um blessat
ennit L. 49.
30
ble98án, /., ben^diétío; acc. bleasun (favorem, graliam) þessa G. 70.
bleyíi, /., igmvia; til bleydi Rdr. 9.
bleydifirðr, adj,, ab iffnama remotua; intrepidus Efdr. 12.
bleydiskjarr, adj,, gui ignaviam timst; intrepidus; á móti barra
bleydislyftTs Edr. 29.
bleydivandr, paH, compos,, timiditati adsitetus, timidus Hlg. 2.
blik, |i., splmaor, fulgor; eiui uimar bliks (i, e» auri) niildi G. 33;
bords blik i, e» cUpeus Isl. 24; bjórs blik aurum Hrfn). 12; sverda
blik aHrum (ensibi^ inor%istatum) HríiB. 17.
blika, /., fvlgor; bneitir undirjálfrs bliku Pdr. 19.
blikrudr, 7?>., arhor splendoris; Wóttar óla blik splendor prœUorum
i. e, gladius; hlikradr (= blikrunnr) Þróttar éla arbor gladU,
i. e. bdlator R. 2,
blikrýrir, m., comumptor fvlgoris; bjórs blikrýrir a%iri distribtstor ;
vir liheraUs Hrím. 12.
blikskerdir, m., sdðsor splendoris; sverda blikskerdir ati/ií éiwpér^or,
vir Mrfm. 17.
blinda (ad)) v», cœcare; fjandinn gat blindat fedgin vár L. 18.
blindr, adj., cœcus; ó<IMs8 mondi blindr at sjá Mbk. 5; ofbeidit
kvelr blindan íedr sinn, ^ndann L. 9; med blindri blidu L. 78;
bliads manns bitar Mbk. 26; veitir blindum augu L. 46. .
blída, /., comitas; gratia; þat er blidan mest L. 13; raed blídu
L. 78.
blídr, adj., btamdus; comis; elemens; blídr dróttinn L. 14. 63; Háit.79;
c. gen. enn mærdar blídi suavHoquens Edr. 4; jungfrú blíd L. 30;
g^öddi blidan blýra Bjarnar Edr. 26; blídu skapi bragna G. 58;
med blidum vprrum L. 88.
blikja (bledk, blikinn), v., aplendere; bliku vápn G. 53; Ekm. 17;
lót blílga R. 14; Hkv. 11.
blót, Hé, sanguvt; cruor; brúnt blód Ódr. 6; Vkv. 9; hold ok blóá
L. 83; blódit féU ór sárum L. 54; Efdr. 14; Kkm. 19; Bdr. 9;
Jdr. 28; L. 11. 35. 67; heitu ok raudu blódi L. 85; Rdr. 4; Hlg. 19;
Gldr. 5; Hkm. 6; Hlt. 10; Hfl. 5; Hkdr. 8; Odr. 2. 3; Efdr. 12. 15;
Edir. 20; G. 24; Kkm. 10; Isl. 4. 14; Hr. S. 8; L. 31 ; blóds vanr
Hfl. U.
bládrefilU w*, mucro cruenius; Hfl. 8.
blódskati, m., vir cruoris prodigus; bdlator; Hfl. 14.
blódttgr, adj,, crtméus; blódugr brandr R. 5; blódugt fidri Hr. A. 14;
Em. 5; blódgar randir Hkv. 21; i blódgum undum Hkm. 7; álmr
biodugra skjalda Isl. 25.
blódvalr, m., falco sanguinolefitus ; bræddak blódvali Kkm. 24.
blúm, n., fructms; flos; ornamentum; bita blóm L. 16; eta blóm
L. 18; mektar bióm L. 25; af blómum valdrósar eæ ornamentis
beBonœ, i. e. ea clipeis Hrfm. 4.
blómi, m., fructus; Márju blómi! Christe! L. 80.
31
blót, n,, cvhus deomm (elknicorum) ; m sucrœ; sacr^tiúm; at leggja
af blót Sk. 202; bjódast hvárki blót né eidar L. 71; hverfa til
blóta Vkl. 9.
blóta (blét, blótinn), v,, 1) cokre; c. acc, blótkak {pro blœtkak)
bróáur Vilis Snt. 22. — 2) immolare; c, dat., blóta syni Jdr."30.
blótbús, 71., delvbrum; funum; m^rg blóthús R. 9.'
blývarda, /., hdlis; lihra plumhea; L. 9.
bod, n,y jussvm; einfalt bod L. 14.
boða (ad), 1),, afmuntiare; geisli bodar Ijós G. 1.
bodi, m,, qui offert; fleinþings bodi pugnator Kkm. 28.
bodord, n,, jussum; prœceptum; bodorSit eitt L. 14.
bogi, m,, arcus; vedr boga tempestas arrús, pugna Rdr. 8; af bogum
Hfl. 13.
bognir, m,, clipeus; bogna hagl *. e, soýittœ Vkl. 2.
bord, n,, 1) tabula; asser; bord Sk^glar l, G^ndlar, i, e, clipeus;
skelfihríd Skpglar bords i, e, pugna R. 29; gnaust G^ndlar bórda
id, R. 18; hard-Gleipnis bord asser vincuK, i. e, Fenrer lupns Þdr. 11 ;
bratt bord — rupes, ideoque brattra boráa byggvendr gigantes
Hlg. 10. — 2) margo; latus tabidatum navium; pl, bord — rwtvw;
hrinda fyr bord de nave ejicere R. 29; hrutu fyr boird e navíbus
eacussa sunt Bdr. 5; Jdr. 36. 37; hladin bord navis onusta Hátt. 76;
sveiti hrundi á bord Bdr. 12; keyrdak bord á Igg Kkm. 24; bord
mjó (acc. pL) 0. S. 4; fyr bordi ad latus navis Hdr. 3; svá at
bersk at bordi ita a^cidit intra tabulata Gldr. 4; Vkv. 8; tída
flauötr bordi merkd i. e. templa contabulata Edr. 25; innan bords
Efdr. 14; bords blik fulgor lateris navigii, i, e. clipeus Isl. 24. —
3) m^nsa,
bordgrund, /., teri'a ruxvis, i. e. mare; Hátt. 74.
bordh^lkvir, m., equus tabulatorujn, i. e. navis; acc. bordh^lkvi
Gldr. 4.
bordker, n., vasculum men^ale; Em. 1.
bordmarr, m., — bordhplkvir; rída bordm^rum Vkl. 11.
bordvidr, m., tignum kcteris navigii; studdi bofdvid breidan latas
navium tábulas munivit Edr. 5.
borg, /., ara;; borg Kantara Vkv. 8; borgin 9II Sk. 184; *borg
brúna aras supercUiorum, i. e. caput Jdr. 28; hj^rva borg i, e, cli-
peus Edr. 32; mundrida borg ctipeus G. 48; borgar menn prœsi-
dium Hr. A. 12; til borgar Ódins sunar ad arcem, i, e, ad rogum,
BaMeri Hdr. 5; Vinda borgir R. 3; í borgum Edr. 19; Edr. 29;
Hr. S. 19.
borgarmúrr, m,, mnrus arcis; munimenium (de utero) L. 30.
borgarstræti, n., platea urbica; Sk. 66.
borgarturn, m,, turris arcis; borgarturnar glóa sem gull Sk. 68.
Borgundarhóimr, m, pr., Bornholmia, insnla Danicá; fyr Borg-
undarhólmi Kkm. 9.
32
Borró, n. (?) pr., locus quiidafn Norvegiœ: á Borrói Yt. 48.
botu, m,, fundus; aolum; á randar botni Hdr. 7; á élkers botni iu
fundo aeris, i, e. in terra Edr. 3.
bógr, m., armus; lacertwt; hrojchium; þeiins brútír val-Týs und bœgi
Hggr 8vh cujus lacerto (i. e. potestaie) terra jacet Hlt. 15; af drasils
bóg^m Yt. 81; Hedins bóga raudmáni Vkl. 1.
bógviti, m., igms hrachU, armilla aurea; brýtr bógvita armillas
dissecat (et distribuit) Hfl. 17.
bók, f, Uber; á heidnum bókum in scriptis ethnicis L. 4.
ból, n., haUtaculufH; prœddum; hátt ból alia sedes, arx Vkv. 10;
Mhk. 27; dreka bóli i. e. auro G. 41; grettis bóli id. Sk. 71;
hilmir sólar bóls i. e. rex cœli, deus G. 67.
bólginn, part. prcet. (verln *belgja), tumidus; ylgr gekk á bólgin
ná Jdr. 81.
bólmr, m., ursus; fjálfrs bólmr i. e. Rungner; acc. bólm Hlg. 18.
bóndi, m., ruriccla; bóndinn frídi S. 17; Sk. 82. 97.
Bót, /. pr., una ex insuUs Hebridibus Hrím. 10.
bót, /., satisfactio; pl. uom. et a>cc. bœtr /. bótir; b^lva bœtr Snt. 22:
skada bótir compensatio damni R. 80; bída bóta Efdr. 27.
bragarstóll, m., sella carminis, i. e. os poetœ carm£n recitantis;
frá bragarstóli G. 67.
bragd, n., 1) rnotus cder, ideoque vu>merdum temporis; at bragdi
brevi Kkm. 25. — 2) consUium callidum. — 3) res gestœ; facinus;
bj^rt br^gd miracida G. 49; G. 22; yerri brpgd scelera L. 47. —
4) pl. br^gd :~ consuetudines et rationes; slíkt eru brpgdin þadra
Sk. 39.
bragdmildr, adj., celer; acer; Þdr. 4.
bragdviss, adj., astutus; Hlg. 5.
Bragi, m. pr., deus e getiere Ansiuin, protector poetarum; Em. 2. 3;
Hkm. 14. 16; pro voce poésis usurpatur Snt. 3.
bragnar, m. pl., viri; mHites; hvatir bragnar G. 27; Mhk. 14;
Hr. S. 10; Hrfm. 9; Sk. 80. 191. 200; vid bragna þessa alla cum
his omníbus viris Sk. 122; Hrfm. 16; Sk. 55; hann segir br^gnuin
frá Sk. 195; bragna syndir L. 90; Vkl. 16; G. 58; Bdr. 9;
Hr. S. 19; Hrfm. 12.
bragningr, m., rex; Edr. 11; ráda ungum bragningi Bgl. 11; R. 33;
bragnings þjód R. 5; Yt. 32.
bragr, m., carmen; poesis; bragr verdr greiddr G. 40; G. 69; telja
þenna brag G. 68; S. S. 3; G. 1. 45. 71; Mhk. 11; hlýda brag
G. 9. 11; upphaf bragar 0. S. 1; bragar tól instrumenta poética,
ars poética G. 50; mart lag bragar midta genera versuum Hátt. 70.
braka (ad), v., fragorem edere; braka pll bekkþili Em. 2; brpkudu
broddar Hkm. 5; lætr skídgard braka Hfl. 16.
brak-R^gnir, m., Oden, i. e. numen, fremitús armorum; pugnator;
Vkl. 2.
88
bramla (ad), v,, tunmltuari; ekki lítit bramla Sk. 74.
Brandingi, m. pr., vir quidam; Mhk. 8.
brandnór, m., navis postium, L e, domus; í brandnói Yt. 34.
brandr, m. 1) postis; vid. brandnór! -r- 2) lamina ensis; ensis, gla-
ditts; brandr gall vid slpg R. 17; R. 5; Kkm. 4; skprpum brandi
R. 6; Sk. 135; brandar brustu Hfl. 7; Hr. S. 8; blód kom á branda
Vkv. 9; bitrura brpndum Kkm. 26; Hfl. 18; Kkm. 7. 18; Ullr branda
i. e. hellator Vkl. 13; stormr branda pugna R. 29; byrr branda id.
G. 53. — 3) torris; ignis; launadr brpndum baugness igne manuum
i. e. auro remuneratus G. 69. — 4) rostrum navis: á skeida br^dum
Hr. S. 14.
brattr, adj., prœceps; acclivis; arduus; í bratta gnipu R. 28; á
br^ttum sjó Sk. 55; brattra borda byggvendr Hlg. 10.
braud, n., panis; at braudi brennheitu G. 35.
braut,#/., via; semita; brautin var breid Sk. 66; Leifa braut i. e.
rnare Efdr. 9; lid brautar auxUium viœ (confidendœ) , i. e. ba^ulus
(de conto ferreo) Fdr. 18; grœnar brautir Pdr. 1; í braut e medio,
foras, procul, e. gr. feta í braut dare se in viam h. 92; taka í
braut subducere, eripere L. 23. — Acc. braut adverbialiter eodem
sensu usurpatur, v. c. halda braut flota classem abdiœere Jdr. 33;
reka braut depellere L. 19; pro braut etiam scribiíur brott, q. v.
brá, /., ciKum; palpebrœ; brá (pro bráa) tungl luna cÍtiorum, oculus
tdr. 14.
brá (ád), V., micare; geislinn brár L. 33.
brád,* /., prœda venatorum; ferœ 7. aves captœ; gefa prnum brád
Mhk. 23; Kkro. 8; Hr. S. 9.
brádfengr, adj., subito paratu^; Mhk. 18.
brádgett, adv., prœfestine; Mhk. 14.
brádliga, adv., cito, celeriter; Sk. 195.
brádr, adj., citus; celer; vid brádan bekkdóm Efdr. 12; af mar brádum
Rdr. 11; brátt pro adv., cito, mox; celeriter; rnature; Hlg. 17;
R. 2; G. 20; Jdr. 29; Hátt. 78; L. 13; Sk. 44. 45. 122. 190. 196.
bregda (brá, brugdinn), v., cderiter comrnovere; mutare; o. doi; ^. gr.
brá stpdum stationes navium rnutavit, i. e. signa movit Hkv. 9; brá
gœdi vitœ commoda mittavit, i. e. ademit Efdr. 25 ; brá fpstu inediam
diremit Jdr. 35; brá sút hrafns morbum corvi mutavit, i. e. depulít.
Isl. 25; brá myrkrum tenebras dvipxdit G. 2; brá skini sólar solem
obscuravit G. 19; setr sólar heilags sidar brá Ijósi (domicilium
Christi i. e) cœlum lumen amisit, cœlum tenebris obductum est G. 3 ;
gjálfr jardbeltis brá sigrflaustum undœ veœerunt victrices carinas
Hrfra. 1; sem í vatn (sverdi) brygdi quasi gladium in aquam
demersisses Hkm. 5; brá valkera líki vaginam aetraxit, i. e. ferrum
d^istrinœit ()dr. 7; brá sverdi gladium (e vagina) eduxit Sk. 145. 148;
med brugdnu sverdi Isl. 10; bregdur kylfu sinni clavam víbrat
Sk. 171; bregdur kreppu Sk. 40; lygi hefr brugdit blídu skapi
5
34
bragna til heipta 6. 58; impers, c, dat, e. gr, brá því fira lífi
idcirco vita hominurn exstincta est Kkm. 14. — bregda viá ehn
cordeftidere cuiu aliquo Hdr. 2; bregda ehu vid ehn co'ncdebrare,
e, gV' því bregdr ^ld vid adra Vkl. 6; bregda til (adv,) ehu reno-
vare, e, gr, brá til hætti novum iniit ínodum L. 11. — bregdask
labare; eigi brugdumk iion vacUlavi Bgl. 7.
breida (dd), v,, 1) expandere; breiddi fadminn L. 55; breiddr á krossinn
L. 55; breidask augeri Hr. A. 4. — 2) sternere; bekki at breida
tricUnia stemere Em. 1.
breidleitr, adj,, lata facie prœditus; teygja at sór breidleita brúdi
Hkdr. 4.
breidr, adj,, latus; amplus; brautin var breid Sk. 66; hafdi flota
breidan úti eduxit ckissefn ingentem Vkl. 1 ; Þdr. 5 ; Efdr. 27 ; Edr. 5
hefr upp Qxi breida Sk. 131; Hrfm. 10; á vatn et breida Hr. S. 13
af breidum bjódi Hlg. 5; Hr. S. 16; í virki breidu Hr. A. 12
Pdr. 17; breidar strandleidir Hrfm. 13; ór borgum breidum Hr. S. 19
breidra brúna borg Jdr. 28.
breki, m,, linda irruens, breki þaut 0. S. 4; breka fall Hátt. 77.
brenna (brann, brunninn), v., ardere; Jiagrare; brenni allr beininu
Sk. 19 ; sem vitar brenni Hr. A. 8; Ijós brann G. 20; Yt. 5. 11. 34;
Hlg. 16; brunnu beneldar Hkm. 7; Hrfm. 11; inf, brenna Hr. S.
11. 14; L. 73; brunninn Rdr. 4; brunnit land Hr. S. 10.
brenna (nd), v,, comiurere; cremare; Eiríkr brendi sali Edr. 22;
brenna inni sikling Yt. 33; R. 9; L. 84; Varrandi vard brendr
Vkv. 14; bygdir brendar R. 6.
brennheitr, adj,^ fervidus; brennheitt ból Mhk. 27; at braudi brenn-
heitu G. 35.
brennuspánn, m,, assula ignescens; bera brennuspán Hkv. 24.
bresta (brast, brostinn), v., cum fragore rumpi; dissilire; crepitare;
hryngráp brestr á Hamdis skyrtum grando (sagittarum) hricis
crepitat Hkdr. 8; remman brast af rót í kvistu L. 20; svát hvergi
borgarmúrr brysti L. 30; brustu brandar Hfl. 7; Hlg. 16; Hfl. 13;
R. 23; Bdr. 5; b^dmána sák bresta Ekm. 14; bresta í tvau Efdr. 28.
brestr, m., fragor; crepitus ; heyrdi hávau brest Sk. 151; acc, pl.
brestu Jdr. 25; sed bresti Sk. 169.
Bretar, m, pL, Britanni; Breta strídir Efdr. 12.
breyta (tt), v,, mvtare; transformare; gud breytti blód ok hold af
vatni ok moldu L. 11.
Brezkr, adj,, Sritannicus; Brezkrar jardar byggvendr Odr. 9.
brigda, a4Ív, (propr. gen. pl. vods brigd, n. pL, commutatio; mobi-
litas), perquam, vaMe; brigda mikill permagnus R. 2.
brigdalengi, adv,, perdiu; Mhk. 18.
brigdr, adj., mutabilis; inconstans; numinn brigdu lífi þessa heims
G. 17.
brigzli, n., exprobratio; brigzli ok hróp L. 73.
35
brim, n,3 œstus maris; rnare; vegljómi hrims fukfor maris, i, e. aurum
Hrfm. 4; umb brims pndr i. e, circa navem Kdr. 4; brimi knídr
Edr. 24.
brimdýr, n,, animal pela/fi, navis; brimdýrs stýri Hátt. 74; of brim-
dýrum Bdr. 2.
brimill, m., phoca major; af brimils módi Hfl. 5.
brimleid, /., ma œstuosa, i. e. m>are; Kdr. 7 (tm£si divisum).
brimlogi, m., jlamma m^ris, i. e. aurum; brimloga slöngvir vir G. 56.
brimskíd, n., asser maris, i. e. navis; at bordi brimskídum Vkv. 3.
bringa, /., pectus; i bringu L. 56.
brinna — brenna ardere; Hlg. 13. 15.
brími, m., ignis; sóttar brími ardor morbi Snt. 19.
brímir, m., gladius; á brími in gladium Kkm. 6; brímis sund criAor
G. 55.
Brísingr, 7n. pr,, torques f^reyœ; Brísings girdiþjófr Lokius Hlg. 9.
brjóst, n., pectus; brjóst þrútnar L. 54; L. 2. 45. 56. 76. 81; í brjósti
Sk. 58; L. 28. 78. 99; at gumna brjóstum Kkm. 6; L. 48; ór
brjóstum ex mammis L. 87.
brjóta (braut, brotinn), v., frangere; rumpere; dissolvere; limgarmr
brytr lá Hátt. 78; G. 58; Mbk. 17; hr^nn braut hlid Snt. 6; ^dr. 14;
vann brotit (= braut) leggi Jdr. 34; impers. c. acc. obj. braut bord
Ixdera navis fracta sunt 0. S. 4; bauga brjótendr i. e. viri liberales
Efdr. 4; brjóta borgir R. 3; Hkv. 17; Hátt. 74; brjóta bág ad
resistendum conniti Pdr. 4.
brjótr, 7n., qui frangit; oppressor; bergdana brjótr Thor Hlg. 18;
at randa brjót i. e. in beUcdorem Sk. 143.
broddflet, n., sedes telorum, clipeus; verpr broddfleti Hfl. 14.
Brodd-Helgi, m. pr., vir Tslandus; Isl. 3.
broddr, m., 1) cuspis; brpkudu broddar Hkm. 5; Hfl. 13; brodda
flaug Efdr. 4. — 2) clavus; á brýndum broddum L. 56; L. 96. —
3) stimultis scipioni sujjixus; hann á stæltan brodd Sk. 11. —
4) prima aut extrema pars alicujus rei; í broddi styrjar in fronte
adei Hr. A. 8; í sumars broddi prinia œstate Edr. 5; á radar broddi
in extremo litore Yt. 45.
broddrjódr, m., cuspidem rubefa/nens; beUator; 6. 20.
brotna (ad), v., frangi; rifin brotna Sk. 176; brotnudu skildir
Hkm. 5; flest hlíf vard brotna plerique clipei diffringebanlur Bdr. 4;
Vkv. 10.
brott -:rr braut; koma brott elahi Efdr. 24; L. 73.
bródir, m., frater; nom. sg. ^dr. 20; Edr. 5. 11; G. 49; Kkm. 16;
occ. sg. bródur Hkm. 2; Snt. 22; brœdr Snt. 8; dat. sg. bródur
Hátt. 69; gen. sg. bródur Yt. 4. 18. 45; Snt. 16; Isl. 8; nom. pl.
brœdr Yt. 21; Isl. 18; acc. p1. Hr. S. 19.
brugga (ad), v., coquere ceremsiam; machinari; (diaholus) bruggandi
daudans dreggjar L. 15.
36
bruUaup, n., nuptiœ; brullaups frami Mhk. 18.
briim, n., gemma arborum; bruma ekki noxa gemmarmn, i, e. securis
Isl. 24.
brumadr, adj., frondens; bruraadr hári comatus Hkdr. 1.
bruna (ad), v., celeriter fenn; ruere; bruna und jpfri Hátt. 72.
Brunnakr, m. pr., palatium Tdunœ; Brunnakrs dís goda bekkjar
dea Brunnakrensis, diis conviva Hlg. 9.
brunnr, m., puteus; fons; at brunni Sgdr. 4; G. 23; vid lifandi
brunna ad latices invos L. 25; fuU miskunnar sætleiks brunna L. 28.
brunnplskakki (p^'o ^lbrunnskakki; ^ls brunnr fons cerevisiœ; cra-
ter; skakki concussor), m., haustor vasis cerevisiarii (cfr dial. norveg.
ftafa haurire) Rdr. 4.
brú, /., pons; steina brú Hlt. 16; þorna brú i. e. femina Sk. 112;
vella brú id. Sk. 120; raums brú L e. clipeus Hlg. 1; á minni brú
fjalla Finns ilja in clipeo mso Hlg. 13.
brúdf^r, /., pompa nuptialis; vid brúdfpr þeiri Hr. S. 2.
brúdkaup, n., nuptice; drekka brúdkaup nuptiarum soUennia cek-
brare Sk. 122.
brúdr, f, sponsa; 7iova nupta; uxor; femina; brúdr val-Týs uxor
Odirds, terra Hlt. 15; G. 35; leggja bjarta brúdi'hjá sér Kkm. 13;
Hkdr. 4; brjóta bág á brúdi sefgrímnis mága oowtem/ere c*?/m pw^'a
gigantum Pdr. 4; gimsteinn brúda L. 89.
brún, /., supercilium; hprgr l)rána i. e. caput. Yt. 28; brúna grund
id. Vkl. 7; brúna borg id. Jdr. 28.
Brúnn, m, pr., Odinis nmnen; Hfl- 21.
brúnn, adj., fuscus; ater; brún d^gg i. e. cruor Ekm. 12; brún egg
a^s gladii fusca, i. e. sanguine inihuta Hrfm. 20; brúnt blód Odr. G;
Vkv. 9; stytti næsta hinn brúna (i. e. Fofni) Sk. 163.
bryggja, f, pons: Lundúna bryggjur Vkv. 6.
bryngagl, n., ansercidus loricœ involans, i. e. sagitta; bryng^gl gnúáu
Gldr. 5.
brynhríd, /., procella loricœ, pugna; tii brynhrídar Hrfm. 17.
brynja, /., lorica; í brynju fara Hkm. 2; hratt brynju Hkni. 4;
Rdr. 11; Hkm. 17; Sk. 180; brynjur sprungu Edr. 20; Kkm. á.
brynjálfr, m., genius loHcatus, bellator; of brynjálfs beinum Yt. 44.
brynn, vide brýnn!
brynreid, /., fulmen in lorviam invectum, i. e. gladius; brynreidar
sól sol gladii (manubrii), L e. aurum Hrfm. 3.
brynskíd, n., lignum loricœ injectum; ensis; brynskíds vidr bdlator
R. 21.
brynþing, n., converdus loricarum, i. e. pugna; at brynþingi Hrfm. 18;
brynþings beidir bellMor Edr. 9.
brytja (ad), v., minutatim consecare; brytja ekki smátt Kkm. 18.
brýna (nd), v., acuere; á brýndum broddum L. 56.
brýnn, adj., manifestus; brynn (pro brýnn) byrr ventus ^secundus R. 15.
37
♦
bræda (dd), v,, prœdam dare; saturare; (hergaupur, es . . .) verar
þeira brædi Hkv. 13; blódvali bræddak Kkm. 24.
brædivændr (brædi, /., ira), adj., irœ asauekis; iracundus; Þdr. 4.
brœdraleysi, n., (yrbitas fratrum; Snt. 13.
br^gdóttr, adj,, astutus; brpgdótt reyndisk fúa Mhk. 18.
budlungr, m., rex; Yt. 50; Hr. A. 12; Edr. 15.28; Hátt. 74; sigr-
hafendr fálu budlung Yt. 48.
bugr, 7n,, fleæus; eurvamen: spira; þeir gripu í bug snœrum digitos
inseruerunt spirú ainentorum (grœce ðir/yKvkovPTo) Jdr. 27; aka
ehm á bug (rfr suec. fá bngt pi^ nSgon) aliquem devincere Mhk. 7.
bupp, n., singultus morienbium; bplvat bupp Sk. 163.
burdr, m. generatio; atferdin Jesú burdar L. 41.
burr, m., filius; Snt. 17; Bgl. 6; gekk sínum bur í drauma G. 28;
gen, sg. burs Yt. 32 et burar Hlg. 19; allir burir Aslaugar Kkm. 26;
gen. pl, bura Yt. 37.
bú, n,, 1) prœdium. — 2) res dom^estica, — 3) pecora; hpggva bú
þegna pecora civium mactare Bgl. 11.
búa (bjó, búinn), v,, 1) parare; instruere; ornare; bjók kvædi car-
mina contexui Hátt. 69; bjó flaustr navem instruait Edr. 5; bjuggu
stirdan streng Hr. S. 5; sic sœpissime part. biiinn; e, gr, búinn
til pretta Sk. 15; Vkl. 12; Sk. 28. 33. 157; búin gríma ornaia
ima^o Hr. A. 2; helvíti búit med b^lvi i, e, orcus miseriam minans
L. 20; med búnu reidi Hr. S. 6; Hr. S. 15; búnir at brenna mik
L. 84; veitk bekki búna at sumblum Kkm. 25; Edr. 26; refUx,
búask iter parare; e. gr. harri bjósk Edr. 28. Similiter a) búa um
eht ^- aliquid disponere, ordinare; e, gr. býr um skó á belti sér
ad halteum calceum alligat Sk. 39; b) búa at ehm r^ tracia/re
aliquem; hví búi þér svó hart at mági mínum? Sk. 126. —
2) habitare; sedere; versari; e, gr. býr á Kvinnum Hkv. 5; Hkv. 9;
Blót-Haraldur byr þar næst Sk. 75; Fródi bjó þar Yt. 1; Yt. 47;
bjó úti á skeiduni R. 14; bjoggud nær þvís vissud nái iiggja
Hkv. 3. — 3) se gerere; a^ere; at búa efnum i. e, pro fa^ulJtatihus
sumptus facere Mhk. 18.
búandi, m. (propr. part. verbi búa); colonus rusticus; villicus;
búendr g^fgir Bgl. 14; Vkv. 2; Bgl. 4. 8.
búd. f, taberna; domus; hvals búd domus ceti, i. e, mare; hvals
búdar húd cutis maris i. e. glacies Isl. 2; búkarls búdir Hr. S. 10;
lid átti búdir copiœ mansiones habebani Vkv. 6.
Búi, m. pr,, Vesetii filius, cognomine enn digri; frœkn Búi Bdr. 11;
Búa þegnar Jdr. 36; Bdr. 8; Jdr.-9. 12. 13. 14. 25.
búkarl, m., rustinis; colonus; búkarls búdir Hr. S. 10.
búkr, m., veyvter; rorpus; cadaver; hinn fúli búkr Sk. 201; svát bukinn
hristi ut corpus concutiat L. 75; í kringum búka circa cadavera L. 73.
búmadr, m., agrirola, colonus; pl. búmenn Bgl. 12; búmanna bygdir
Hrfm. 11.
38
búningr, m., apparaim; búningr blunna reidar instrumentum navah
Hr. A.8.
bygd, f,, territorium; tractus habitatus; habitaculum; Jórsala bygd
Edr. 28; at renna uin bygd L. 46; bygd hreinleiks dygda L. 30;
bygdin allra dygda L. 8H; L. 84; hrygdin jardar nedstu bygdar
(=z helvítis) L. 5; íra bygdir R. 6; Hr. A. 3. 4; Hrfni. 11; L. 61;
í Vinda bygdum Edr. 22; Hr. S. 6. 11. 13; Sk. 97.
byggva (gá:)^ V,, liabitare, incolere; Góinn byggvir sal hjarta Kkm. 27;
L. 28 ; þau bygdu í Manheimum Hlt. 3 ; byggva útrpst Hlt. 5 ; medan
heimrinn byggvisk Hr. A. 14; byggvendr Brezkrar jardar Odr. 9:
Hlg. 10; á bygdu landi Peitu Vkv. 14.
Byleistr, m, pr,, frater Ijokii; mær Byleists bródur /. e. Hela Yt. 45.
bylgja, /., unda; þó bylgjur risi Sk. 55.
bylr, m., procdla: í bylja kasti L. 81.
byrdr, /., 1) onus; svelgja byrdi Visbul's vilja Yt. 6; (viile tamm v.
byrgi!) — 2) penus; sáfna byrdum Sk. 35.
byrgegn, adj,, in tempestate soUers; brands byrgegnir in tempestaiein
ensis (o: pugnam) intmti Hrfm: 9.
byrgi, n,, arx, munim^ntum; byrgi vilja arx voluntatis, i, e. pedus;
Yt. 6 (ex scriptura Jgfraskinnœ).
byrgi-Týr, m., num£n mumens; byrgi-Týr bjarga ffigo^ Hlg. 2.
^y^^gj* (fií^)? ^'f daudere; byrgjast úti excliuluntur L. 71; byrgdr
obmtdescens L. 92.
byrja (ad), v., 1) incipere; byrja hátt kvædi G. 38; byrja ^fugmæli
auctorem esse calumniœ G. 61. — 2) exponere; byrjak blíd verk G. 23.
byrla (ad), v., poculum infundere; valkyrjur byrla Em. 1.
byrmprk, f., campus vento agitatus, i. e. amnis; í byrm^rk (Urmi
divisum) in fluvium Pdr. 6.
byrr, m., ventus (secundus); byrr fell í vádir Jdr. 33; Hátt. 78;
R. 15; hafa hamra vífs byr spiritum mulieris montiva^œ (i. e. ala-
critatem giganteam) habere Isl. 2; í byr branda i. e. ad pugnam
G. 53; í byr kpldum spirante vento frigido Jdr. 33; Kdr. 7; dr^suU
/. viggr byrjar i. e. navis* Rdr. 8; Hkdr. 3; Hedins byrjar Freyr
beUator Vkl. 13; byrjar vegr i. e. cœlum G. 64.
byrskíd, n., asser, vento provectus, i. e. navis; blá byrskíd Hátt. 74.
byrstr, adj., setosus; horridus; rídr á b^rg enum golli byrsta v^m
setis aureis ornato veMtur Hdr. 5; fara byrst horrendo inodo se
gerere; sœvire; Mhk. 10.
byrtjald, n., tentorium venti; cœlum; þengill byrtjalls (pro byrtjalds)
R. 33.
byrvindr, m., ve7vtus secundus; kemr mér í byrvind raálu Pjaza i. <;.
mihi in meniem venit Snt. 13.
bysta /. byrsta (st), v., peniculo tergere; setis fricare; male trar-
tare; þú hefr byst ok bart ymsa Sk. 191.
bý, n., apis; unda bý apes vulnificœ, sagittœ; Hfl. 15.
býr (— bœr), m., vUla; pagus; oppidum; i sandmens bý Gldr. 8;
ganga á bý haukjóás =r ganga á h^nd R. 8; til Egdá býs Hlt. 15.
býskip, n,, navis apimn, aer, cæhim; hýski^s hœr d(miicilium cœleste,
i. e. ValhaUa; Snt. 17.
bædi, conj.; vid. bádir!
bægja (gd), V., resistere, obniti; bægja viá ehn Odr. 8; bægjask vid
valdi ehs imperium alicujus detrectare Sgdr. 6.
bæn, bær, vide bœn, bœr!
bærr, adj., ferendus; tolerahilis; vasa bært Yt. 21.
bœn (et bæn, L.), /., petitio; preces; stoda bœn G. 71; at veita
bæn L. 18; L. 82; Sk. 104; ódr ok bœnir G. 1; G. 81; bæna
mál L. 88.
boer l. bær ( — býr), 7n., viUa; pa^us; oppidum; Vkv. 14; Sk. 17;
fyr jarls bœ Vkv. 11; Snt. 17; Vkv. 8.
bœta (tt), V., 1) mdiorem reddere; þaz hag várn bœtir Edr. 13;
hann bœtti háttu manna R. H . — 2) consuUre; sál at bœta animœ
consulere Edr. 12. — 3) eæpiare; siklingr bœtti sín mein G. 14.
boeti-Prúdr, f., dea (Thruda) sanans; b. benja i. e. Hilda Rdr. 9.
b^d", /., pugna; í b^d ramri Efdr. 18; Efdr. 10; Jdr. 29; b^dvar
snjallr Edr. 25.
b^dfródr, adj., pugnœ peritus; Hdr. 5; enn b^dfródi Hrfm. 12.
b^dfúss, adj., pugnandi cupidus; of b^dfúsa bragna Hrfm. 16.
b^ð'gerd, /., cingulum mílitare; balieum; herdir hQágerda.r pugnator
Hrfm. 6.
bpágjarn, adj., pugnœ cupidus; b^dgjarnastir nidjar Jdr. 7.
b^dhardr, adj., beUicosus; Hátt. 74.
b^dmáni, m., luna pugnœ, clipeus; sák b^dmána bresta Kkm. 14.
b^dmildr, adj., beUicosus; fylgja b^dmildum Sigvalda Jdr. 13.
b^dserkr, m., subucula beUatoria; lorica; bpdserkjar birki mHites
Ódr. 5.
b^dsvellandi, part. comp\, pugnam ciens; Jdr. 36.
b^lj n., malum; damnum; noxa; periculum; flótta bpl Vkv. 13; G. 17;
hringserkja bpl i. e. gladius Jdr. 26; med bplvi calamitose L. 64;
L. 20; G. 13; en bpls of fylda Rdr. 8; b^lva bœtr Snt. 22.
b^lkveitir, m., oppressor malorum; bplkveitir Loka Thor, qui
periculum a Lokto avertit Þdr. 4.
b^llfagr, adj., tuberíbus ptdcher; b^llf^gr ennihpgg ictus fronti in-
Jlicti, rubra et mtentia tubera relinquentes Rdr. 6.
b^lva (ad), V., exsecrari; b^lvat bupp Sk. 163.
bplverdung, /., noxium sateUitium; b. Belja gigantes; fjprspillir
bplverdungar Belja Thor Hlg. 18.
b^rgr, m., verres; rídr á hgrg enum byrsta Hdr. 5.
b^rí, m., arbor; hellis bprr i. e. giga^; lét hellis b^r sóttan
Hlg. 14.
40
C.
Cesarr, m., Cœsar; imperator; pálingr nádi Cesars fundi Edr. 26.
dagból, n., sedes diei, cciglum; dagbóls konungr deus G. 5.
dagligr, adj.^ quotidianus; dagligt yndi L. 5.
Ðagr, m. pr,, reé UpsaUensis; Yt. 14; Ðags fríendr Yt. 18.
dagr, m,, dies; dagr es upp kominn Bj. 1; 0.47; L. 35; annan dag
proximo die Sk. 64; Em. 1; Hlt. 13; G. 4. 31; L. 36. 37; Sk. 79;
at degi pndverdum Hkv. 3; árla dags Sk. 21; sex daga grein
L. 36. 68.
dagrád, n,, tempus opportunum; Vkl. 21.
dagræfr, n., tectum diei, cœlum; dagræfrs dyrd ghria cœlestis G. 51.
dagskjarr, adj,, lucem fugiens; Yt. 2.
dalgautr, m., numen (Öden) ardtenens, i. e. beUator; dalgauta drótt
Hrfm. 17.
dalnaudr, /., tormentum arcús, i, e. m^nus; svell dalnaudar «. e. ar-
gentum l, aurum Bj. 4.
dalreydr, /., salmo vallis, i, e. serpens; dalreyttar ítrból *. e, aurum
Hrfm. 7.
Ðanagrund, /. ^r. == Danmprk ; harri Danagrundar Edr. 1.
Danaveldi, n. pr, — Danmprk; í Danaveldi Hr. A. 10; Hr. S. 10. 16.
danga (ad?), v,, pulsare, verberare ~ dengja; krátins synir danga
Sk. 136.
Danir, m, pL, Dani; R. 20; Hr. S. 17; flódrifs Danir i, e, gigaiúes
Þdr. 12; D^mum á hendr Kdr. 3; Efdr. 5; Vkv. 4; Hr. S. 3; í Dana
bygáum Hr. S. 6. 11; Kdr. 5. 8; Edr. 29. 32.
Danm^rk, /. pr*, Dania; of alla Danmprk G. 36; Kdr. 5; Edr. 5:
Sk. 65; í Dánmprk Edr. 27; í Danmarku (pro Danm^rku) Odr. 5;
til Danmarkar Jdr. 10; Vkl. 17.
dans, m., chorea; saltatio; kappa dans pugna Sk. 172.
Danskr, adj., Danicus; herr Danskr Vkv. 9; R. 18; á Danska tungu
Vkv. 15; Edr. 27; G. 26; tók konu Dpnsku Hkv. 14; med Danskri
tungu L. 4; blód Danskrar þjódar Hr. S. 8; G. 35; ambáttir Danskar
Hkv. 13; raeá Danska dólga Jdr. 40; fundr Danskra j^fra Vkl. 17.
dapr, adj., tristis; dppr augun ok mód L. 54.
darr, n,, hasta; dprr en reknu Hr. A. 3; Jdr. 40; dprrum áreií hasUB
volabant Vkv. 9; darra dynsveigir bellator Hrfni. 13; rjódendr
dreyrgra darra id, Jdr. 10; darra hljómbodi id., Isl. 19; hljóravidr
darraiú?., Isl. 20; gnýr áa,rrsí.pugna Jdr. 15. 30; dynr darra id. Jdr. 39.
darradr, m., ja^culum; hasta; Hkm. 2; vefr darradar teætum hastœ,
clipeus Hfl. 5.
41
daudi, w., mor^; esat svtandi dauði Kkm. 28; Jkvikr er daudiUQ L. 73;
L. 82; í sáran dauda L. 52; Edr. 31; G. 3; L. 1». 43. 65. 76 ; til lífs
frá dauda L. 85; Kkm. 25; L. 20. 59. 67. 79; audit vas flotnum
dauda Hr. A. 12; Hr. S, 5; í daud^ns pípu L. (14; L. 15. 16. 73. 78.
daudr, adj., nnortaus; hann féll daudr 8k- 173; I9I. 6; L# 21; af
manni daudum Isl. 11; brag^ar eru daudir 8k. 191; Sk, 198;
veitir d^'Udum andir L. 46; Lifgari daudra manna L. 63.
daufiigr, adj., tri$tis; einum þykkir daufligt saman Mhk. 5,
daufr, adj., siérdus; veitir dauium at hlvda L. 46.
dád, ./., factnus; res (prœdare) gesta; f^gnudum dád slíkri Hkv. 12;
vísar dádir not^ /acinora R. 2; K. 24; G. 12. 14; med dá^Um
pllum L. 90; allra dáda jarteignir R. 31; R. 25.
dádgjarn, adj., /acinora rormnittere eupiens; Yt. 31.
dádmildr, adj., virtute^i liberaliter eskibens; dádmilds úlfnistanda
kista G. 25.
dádsnjallr, adj., /ortis; dádsnjalis dpgUngs verk G. 56.
dádstyrkr, adj., prc^potens; gloriosus; dádstyrk dyrdar merki R» 29.
dádsæll, adj., reb^s gestis clart^s l. bentus; Yt. 32.
dádvandr, adj., rerum prœclare gestarum peritus; gloriosus; G. 6.
dád^flugr, adj., rehus gestis potens ; mæla dád^flgan gram kyádu Efdr.2.
dála, adv., omnino; prorsus; dála mirandum in modHm (j(.b\.\ dála
hrjóda graviter vdstare Bdr. 12; galt dála severe punivit R. 8,
dándismadr, m., vir probus et hmiestus; vid dáödismenn Sk. 9.
dár, ad/, animum vehementer inovens^ auL jucunde atá injucunde;
vera ehj^ dátt of eht delectavi ^Uqua re; e. gr. dreng vas dátt of
svarra juvenis ainore mMliervi rapÍus est Jdr. 4.
dár, n., iUusio; Ivdihriwin; ined négu dári multum in/atuarido L. 18.
deigr, adj., hebes, obtusus; enn deigi lé Mhk. 13.
deila (Id), v., 1) partiri; deila hval Hlg. 5; impers. c, (U^c. obj^>eygr.
víkr de,ilir sinus scinduntur Hlt. 7. — 2) tí^uere; deila sór fullan
Hlg. 4; ^jfQ^ deilisk mér Isl. 2. - 3) deila vid e\m ^^ certare cum
aliguo; afli deilir sízt vid sjá Mhk. 13; deila megn vid dróttini
viribus cum deo certare h. 'Ó.
deili, n. pL, nota; iudicium; synn deili á !|>ví certa argumevníUi ejus
rei G. 41.
detta (datt, dottinn), v., delabi; proddere; Sk. 164; Skídi datt Sk, 63;
Sk. 150; detta á (adv.) - Í7'ruere; ádr enn daudiun detti á L. 82.
deyja (dó, dáinn), v., rnori; lifa ok deyja Bgl. 15; Yt. 32; Hlg. 11;
Ódr. 9; Kkm. 29; L. 14. 17. 67; deyr fé Hkm. 21; L. 76; deyja
frændr Hkm. 21.
digr, ; adj; crassus; quadratus; robustus; liinn digri dr^ttr Sk. 60;
sigr grams ens digra Hr. A. 13; Bgl. 16.
dikta (ad), v., e^ecogitare; dikta eitthvat klókt L. 39.
diktan, /., carmen; heyra á dikt^n þessa L. 99.
diktr, m., 1) argumentum; res proposita; at skorda mjúkan dikt í
6
42
kvæái leptdani' rem versibus indttdere L. 92. — 2) carríien; gjalda
eliin hrærifan áiki carnien vœptmn álicui iHcare L. 4.
diiDtnr, adj.j obMcurus; dimt regn iniber denstis R. 3L
díguU, m,, caiimis; dígla eldr ignis (i, e. massa candescens) caii-
norum, aurum Hr. S. 14
díki, n.jfossa (obsidionalis); fovea: verja díki Vkv.6; ór djpfla díki L.23.
dís, /., 1) dea; heim bjóda mér díair ( *- valkyrjur) Kkm. 29:
Brunnakrs dís «. e. Tduna Hlg. 9. — 2) femina; soror; dí« Loga
soror liogii, Skjalva Yt. 16; dísir áimmhlátar feminœ supe^'bc^ Hkv. 13.
dj»rfm8elt(u)r, adj,, audaiier lo^juens; djarfmæltur vid ehn Sk: 9.
djúphugadr, axij,, aUius 'aliqnid indagam; de Lokio Hlg. 6.
djúpleikr, m., profundum; spktisk í djúpleik jardar L. 9.
djúpr, adj,, altus, profundus; ráda djúpum kj^lum Hkv. 5.
djúplr^st, /., und/x aka; gurges; vid djáprdstar (tmesi divisum)
falli ob propulsum vertieú Fdr. 10.
dJ9full, m,, diaboltés; frá dj^fla bygdum L. 63; L. 23. 8ð.
Dofrar, /. pl. pr., regio Sorvegica; Dofra dróttinn Vkl. 17.
dorg, f., funiculus hamulo pvscario instructm: dorgar vangr campus
ejusmodi fuTUctdi, i. e. mare; Jdr. 4.
dólg, n,, hostHitas: pítgna; dólgs akarn co7'da l*dr. 10; dólga Sága
dea pugnarum, Bellona Vkl. 21.
dólgar, /., remus pugnœ, i, e. gladius; drúpdu dxSlgárar Hkm. 2.
dólgferd, f., hostUis midtilmlo; Pdr. 12 (tmesi (tivisum).
dólgminnigr, adj., memor pugnœ; ptignax; gen. dólgminnigs R. 29.
dólgr, ' m., hostis; hlenna dólgr Hr. A. 8; Yt. 32; drepa dólg vallar
(i. e. Thjassium gigdidern) Hlg. 6; þyrma dólgi manna Hlg. 16;
Yt. y. 37; útrpst dólgs Beljá Hlt. 5; dólgar ydrir Hr. A. 4; me(t
Danska dólga Jdr. 40; dólga fang luctatio cum hostUfUs, pugna
Efdr. 2; Bgl. 7- Edr. 31.
Dómaldi, m. pr,, rex Upsaliensis; bera vápn á Dómalda Yt. 8.
dómari, m., judex; heims dóinari deus G. 42.
Dómarr, m, pr,, rex Upsaliensis; Yt. 10.
dómr, m., 1) judicium: hrædumst ek dóm ok dauda L. 76; vid
dómitan hryggva L. 71 ; á efsta dómi L. 70; Edr. 8; L. 19. 72;
Svplnis dómr i. e. pugna, e, gr, í róiiiu Sv^lnis dóms R. 3; njöta
noma dóms judicio parcarttm frui, i, e. fato perfrui l, vit^je cursum
U parcis datum c&tifieere Yt. 47. — z) heilagr dómr = súcrœ
reltquiœ; sótti helga döma Edr. 12.
dóttir, /., filia; dóttir guds L. 89; Sk. 113; senda sína dÓttur
Hr. S. 2; 'vid dóttur þinni Hr. S. 18; til dóttur Þorketils Jdr. 14.
dr'aga (dró, dreginn), v., trahere; ducere; drók eik á flot Hfl. 1;
drótt deduxisti Hr. A. 11; straúmr dró út andat fólk Jdr. 85; dró
umbrád at hilmi doJnm regi intendit Yt. 49 ; baugnjótar drógu háta
Hrfm. 13; dragdu mik! eripe mef L. 63; vas álmr dreginn arcus
inténtus est Hfl. 13.
43
dragreip, n,, funis ductarius; dragreip mœtA grevpvim funes ductarii
obmani eunt rrtanibm, i, e, nutmbus prensantur Hátt. 77 (cfr, ann,
rid h, l I 207!),
dramblátr, adj,, superhts; dísir dramblátar Hkv. 13.
drasill, m., equus; sótti drasil sunda eguum fretarum, L e, naDem,
Offgressus est Efdr. 5; af drasils bógum Yt. 31.
dratta (ad), v., lente et dwiter ineedere; hann drattar Sk. 34; þeir
dratta Sk. 65.
draugr,.m., 1) lai*va; mtibra mortui; flagds er litr á draugi Sk. 75. —
2) trumus; in appellationibus virorum usurpatur, e, gr, Heáins
váda draugr. betíator Vkl. 21; bera eht arlygis draugi aUífuid
beUatori aý'erre Rdr. 8.
draumr, m,, somnium; vid iUan draum Rdr. 3; G. 15; vakna af
illum draumi Sk. 44; ganga ehm í drauma G. 28; hvat es þat
drauma? Em. 1.
Draupnir, m. pr,, anmdus Odinis; Draupuis dýrsveiti i, e. aurum Bj. 3.
dráp, n,, nex; dœma drápi neci. damnare, i. e. interflcere Hrfm. 17
(eæ scriptura libri Flat,}.
drápa, J., carm^n (laudaUvum) intercalare; vil ek, at drápan heiti
Lilja L. 98; ek fæ drópu {pro drápu) hródri stcerda.é^o mrmen
laudativum elahoravi R. 35. '
drápulag, n,, metrum carmdnis intercalaris ; S. S. 3.
dr egg, f,,fœx; acc, pl, dreggjar L. 15; med dreggjum L. 58.
dreifa (fd), v,, spargere; menn dreifast í flokka tvenna homines in
diuis classes dividuntur L. 72.
dreki, m,, 1) draco; serpens; dreka ból i, e. aurum G. 41; drekarnir
rísa á spord Mhk. 5. — 2) navis beUica; of dreka jjínum Hr. S. 14;
drekar landreka Kdr. 7.
drekka (drakk^ drukkinn), v., bibere,potare; drekkum bjór Kkm. 25;
bid ek at runnar drekki mjpd Ísl. l; gaf blód at drekka Odr. G;
Hr. A. 15; Kkm. 29; vísi drakk þadra R. 13; Yt. 25; drakk til
Skída Skidio propinavit Sk. 108 ; drekka jól festum brumcde bi-
bendo cdebrare Hkv. 6; drekka brúdkaup nuptias celebrate Sk. 122.
drengmadr; hoim strenuus; drengmenn hugum strangir Jdr. 39.
drengr, m., 1) vir strenuus et honestus; sýtira drengr vid dauda
Kkm. 25; G. 8; Kkm. 22; Jdr. 40; drengrinn .Sk. 9. 19. 29. 43;
hér er vid dreng at skipta Sk. 115; eiga vaskan dreng Sk. 120;
vid drenginn fína Sk. 22; þat 's drengs adal Kkm. 23; drengir
sœfdusk Edr. 19; G. 22; Jdr. 28. 29; Hr. S. 8; med drengi gilda
Sk. 172; Isl. 6; reida ás at drengjum Isl. 15; Sk. 20; vanr sHkra
drengja Efdr. 10. — 2) ?n>^ juvems^; drengr enn ungi IsL 21;
sák hárfagran dreng (amatorem) meyjar Kkm. 20; dreng vas dátt
of svarra Jdr. 4. — 3) miles, regi l, dtíci subddtus ; drengr landreka
G. 47; |«íngill hafdi sínn dreng und hendi R. 28; drengir þágu
aud af yngva Edr. 7; Edr. 18; Hr. S. 6; kveda vid drengi Efdr. 2;
þengiU barg drengjam G. 5^6; li^fdingi hvatra dréngja Jdr. 8;
Efdr. 8; Hrfm.a?. — 4) vir; lokka leidan dreng L. 48.
drep, n,, morti/icatio; drep grædgi L. 78.
drepa (drap, drepinn), v,, l) ferire, verberare; e, gr, ádl* drœpi dólg
stangu priusquam hostem peridca inftiæisset Hlg. 6; nó dólgs akaMi
drápu stall corda sedem non piúf^aba'nt^ i, e, non trepidúiione
palpitabant Þdr. 10; drepnir menn L. 73. — 2) ccedere, ifUerfiiere;
hvórir drepa adra Sk. 152; inf, drepa L. 47; Sk. 177; vi reciproca
drepaök Yt. 18; drap ótal þegna Édr. 20; Hrfm. 17 (cfi\ ann, ad
h, L T 208), — 3) rmnpere, dem^tri, cum dat,, e, gr, drepr allri
teiti fyr mór /ndhi omnem lætftiam penmit Jdr. 15. 19. cet,
dreyma (md), v., somniare; impera, c, acc, pers,, e,gr, feriig undriu
frá ek bann Skída dreymdi Sk. 45.
dreyra (rd), v,, manare; lét undir dreyra Inaþrcendum Ö. 17.
dreyri, m,, cruor; dreyri hraut ór sárum Bdr. 9; dreyrinn Krists
L. 5; L. 49; í dreyra driann Hkm. 15; Kkm. 9; Jdr. 40; Isl. 10.
13; Œ 23; dreyra vers Þdr. 4; R. 31.
dreyfár, adj,, cruentus; dreyrfáar dróttir Rdr. 3^
dreyrugr. adj,, cruentus; rjóda mæki dreyrgan Yt. 20; med dreyrguiii
hamri Þdr. 18; meá dreyrgu nefi Hkv. 3; dreyrug vápn Yt. 8;
L. 87; Hfl. 10; bœti-Prúdr dreyrugra benja Rdr. 9; dreyrgra darru
rjódendr Jdr. 10.
drif, n., ndæ vento coacervata; hagl ok drif L. 93.
dríf, f, nimbus nive gravidus; drífar hregg procella nivifera: fólk-
veggs drífar hregg pugna Vkv. 10.
drifa (dreif, drifinn), v„ 1) transit,, spargere; impers, c, dat,, e. gr,
dprrum dreif hastœ ferebantur Vkv. 9; blódi dreif Eldr. 20; í dreyra
drifinn cruore conspersus Hkm. 15; Kkm. 12; und di^ifnu tjaldi
Hr. A. 7; driftiar dúfur imdœ spumantes Hr. S. 13; rædr drifnum
tj^ldum Hkv. 5. -^ 2) ifUrcms,, spargi; ferri; fesimare; flesdrótt
dreif Þdr. 12; Hr. S. 4; G. 55; Kkra! 6;^ Jdr. IG.
drífa, /., tempestas nivosa; nives; ^iáít^xi drífu randa i, e. pmfnam
ciebant R. 17; Hávars drífa pugná Vkl. 4; ^rva drífa id. Vkl. 2;
Jdr. 30; fleina drífa id, Hr. S. 8.
drjóni, m., taurus, bos; flæmiÉigr drjóna ensis tauri, i. e. cornu;
cfr annot. ad Yt. 21.
drjúgr. adj., copiosm; suppeditans; drjúgr nt Ijúga ín mefdiendo
ingeniostis Þdn 1; dróttins [dng urdtt drjúg Bgl. 16>; dai. pl
drjúgum pro adv., vehenienter, L. 54.
drjúpa (draup, dröpinii), v., stiUare; andads drjúpa minjar recordútio
hominis mortui gMatim evanescit Mhk. 21.
dropi, m., gutta; ároT^aLV ok gneistar L. 93.
Droplaug, /. pr.; mater HeLgii; Droplaugar sun Isl. i\.
drós, /., femina; drós Rvinnoyg Mhk. 3; til drós«tr K'ós hné in
fetmnam (t*á!orem) Odinis, i. e. in ierram collapsiis est Isi.l7; hdr. Hí.
'45
drótt, y*., cohors; satdlitium: homines; taiprg dróU höé H. 18. 2Ö;
Hr. A. II; G. 15. 18. 22; Hrfm. 17; j^ru drótt cöierva prœliaris
Glclr. 3; aldrspell Enskrar dróttar R. 5; griinir dróttar G. 12;
bdr. 12; Efdr. 25; Norrœnar dróttir R. 8; Kdr. 3; G. 28; 'iÍat
cofmn, dróttum, in graiicim hominum, Edr. ÍJ7; If?r. Ö4.
dróttinhollr, adj,, regi fidelis; guranum. dróttinhoUum Bgl. l.
dróttiun, m., 1) reæ; dominus; foldar dróttinn Oden Hlg. 5; dróttinu
Nordmanna Hkv. 5; Vkl. 17; Odr.4; Efdr.4; Vkv. Klj BgL14; G.25;
Hr. A. 1; Hr. S. 17; vid Nóregs dróttin Hr. S. 4; Efdr. 25; G. 10.
2"^!, 64; rjóeía fold sínum dróttni Yt. 8; vættík df'óttin^, Efdr. 2(5;
Bgl. 8. IH; 'Mhk. 5; jpfra dróttinö (dueis prœ/éctormn, Í. e.^reqis)
í'erá Hr. S. 18; nom. pl. dróttnar Kdr. 5. — 2) mm^nns dominus,
de^is; dróttinn blídr L. 63; L. 10. 14. 16. 21. 26; 32. 38. 39. 55.
69. 75. 82. 85. 95; drottinn {pro dróttinn) L. 2; vid djran dróttia
L. 8; L. 50. 56. 88; med dróttni G. 62; L. 37. 90; raeíí dróttini?
englum R. 31; L. 5. 11. 36. 45. 72. 76.
dróttna (ad), ?)._, dominari; t', dat,, dróttna ehm L. 87.
dróttning, /., reffina; L. 87. 92. 89.
drukna (ad). v., nndis suhtnergi; drukna i tára ftódi L. 54.
druknan, f,, svbmersio; í daudans druknan L. 73.
drúpa (pd). í?., 1) superpettdere; e, gi^. drúpir á nesi Hlt. 7; Yt. 44. —
2) se inHnare; vergere; drúpdu dólgárar Hkm. 2. - 3) demisso
rapite esse; higere; hérr drúþir Edr. 31.
drykkja, /., \) sijmposium; vid drykkju Rdr. 13. — 2) potus ;
hvórki at m&.t né drykkju Sk. 37.
drykkjumál, n. pL, sermories ronvivales; at drykkjumúluin Hkv. 13.
drykklangr, adj.; cu'c, drykklanga stund id temporis spatium, ijuod
viatores confjcere solent, priusquam ad hospitem aut cauponem
potcmdi caurn devertunt Sk. 65.
drýgja (gd), v,, fdx'ere td (]uid suffiriat; rem gerere; efficere; heimsku
drvgir stultitiæ imluk^tt Hkv. 2-<; heidsæi drýgdi Yt. 54; drýgdu
b9'l G. 17.
dr^sull, m., equus; til hyrjar dr^sla ad naves Rdr. 8.
dr^ttr, m., vir segnis et nequam; Sk. 60.
dubha (ad), v., affUgere; verberare; dubba ehn 8k. <)0. 143.
duga (gd, dugat), V., l) ufilem esse; valere; suffickre; ratin dúgir
rétt G. lO; lid dugdit G. 53; hj^rtu du^du Kkm. 26; hykk hug
vel duga Kdr. 2. — 2) opem et> au'xilium ferré; c, dat., 'e, gr,
attu sjálfr dugi (imperat.) nú ferd L. 21. - 3) impers, - decet,
opotiÆi; dugir at hrósa hans rausn G. 15.
dngandligr, adj,, strénuus; Yt. 29.
dul, f., 1) dissiniHlatio: kvedkak dul, nema . . . haud dissimulans
loquor Yt. 12. — 2) error; stnhitia: arrogardia; vil ok dul Efdr. 26.
dulgreypr. adj.. arroganfer ferox; da>mdi dul.i^rnypa drótt drápi
Hrfm. 17 (cfr. f 20S).
46
D.ulsi, m. vr.; Dulsa kojjr i, e., Svegder Yt, 2.
dumbr, aJj., niutiis; veita . . . dumbum . . . ord L. 46.
duna, f,, sirepitm; wsa fleina dunu pugnam exdtare Isl. 13.
dupt, «., pums; dupt ok sandar L. 93.
Durnir, m, pr.j nanus.quidam; Durnis nidjar cognali JJurmri, i, e,
nard; Difrnis i^idja salr — aula nanorum i. e. sa^um; Durnis nidja
salv^rdudr nanm sa^ola Yt. 2.
dúfa, /., columbu; hreinlífis dygdar dúfa L, 89.
dufa, /v wwí«f dúfur ^rifnar Hr. S. 13v
dúnn^ ,m., pluma moUis; culaia; dúni grafvitnis c^lcitd serpenfis i, e.
auro (Paf;iner enim serpens ddvitdis aureis incubmt). Bj. 3.
dúnsfullr, oilj., plumis refertus; leidask v^ttu dúnsfulla flkv. 6.
dúsa (ad), v^, cubare; cernuare; Sk. 173.
dvala (*d)^ V., diff.erre; skala lof dvala laus non esJt^iff^renda Hátt- 68.
Dvalinn, m, pr,, tianus quidam; Dvalins veigar potiones nani i e.
mrmen, poésis; Isl. 1. . ; ,
dvelja (dvalda), v,, jnorari; dvelja skilniug inteUeAjtum itiQrari L. 98;
dveljask — (i^^ commorari; e, gr, (deus) dvelst í jungfrú idrum L.31.
dvergr, m,, nanus; Greland dvergr Sk. 14; ept dvergi Yti 2; dvergs
dreyri cruor nam, i, e, poésis R. 31; átján dvergar Sk. 82.
dvína (ji.d), V,, fcessare; lítt skulu hpggin dvína Sk^ 168.
dv^l, f,, mora; hafa dv^I commorari Sk. 108.
dygd, /., virtus; probitas; dygdar menn homhieg pdi Hr. S. V6]
L. 89 ; í dygdum slíkum. L. 25 ; bygdin allra dygda X- 8<J ; L. 30. 76.
djggleikr, m,, jideliias; rdigio; med dyggleik hreinum L. 14.
Dýggyi, m, pr,, rex Upsalimsis; Dyggva hrör Yt. 12.
^lyggi'í ^j'} bonus; prœstans; pius; G. 62; at dyggvan steypi dólga
Edr. 31.
dylja (duldi), v,, 1)^ celare; dissimulare; c, gen,, e, gr., dyljat meár
[>ess G. 21; hvat of dyldi þess h^ldar? ()dr. 2; duldr em ek cdor
de ea re L. 39; dveljask ™ se abscondere, e, gr, (diaholus) duldist
fyr augsjón manna L. 15. — 2) ( jurejurando) negare; c, gen.,
e, gr, dyija iná þess 's einnhverr segir Mhk. 1.
dyngja, /., gynæceum; leidask varma dyngju Hky. 6.
dynja (dunda), v^ strepere; dynja hana fjadrar Bj. 1; á dynjauda
bana |láifs Yt. 10; mána vegr dundi Hlg. 14.
dynkr, m,, ^fragor; crepitus; ei vard dynkrinn miuni Sk. 134;
heyrdi stóra.dynki Sk. 133.
dynr, m., strepitus; gerdu 4yn vid bardi terrœ obstrepebar^t, terrarn
ingréssu quatiebant Pár. 11; í dyn Skpglar in pugna Gldr. 5; dynr
lieina pugna Sgdr. 2; d. geira id, R. 22; Kkm. 18; d. skjalda id,
G. 13; d. sverda id. Kkm. 23; d. darra id, Jdr. 39.
dynsko-t, n., icttés cdte soficf^; kvedjask dynskotum Gidr. 4
dynsveigir,. m., qui cum strepitu vibrat; gen, dynsveigis Hrfm. 13.
dynsædingr, m,, larus strepitús; Heita dýrbliks dynr sit/repitus dipei,
47
pngna* Heita dýrbliks dynssertingr larús pngnœ. i. e. corvus; geiupl.
dynsæáínga Efdr. 19. " ' '
dyrd, vide dýrd!
dyrka, vide dýrka;!
dyrr, /. pL, fores; falla út um dyrr Sk. 144.
dyiiflóki, rn.j flocvus plunteUs: snókr dVnílóka i, e. corims Hrfm. 9.
dýr, n., amnial;' quádrupes; L. 10. 98; vandar dyr animaJ mali,
i. e. navis Vkl. 11. \ . ' \,
dyrblik, n,, ea quœ anirnal splendidmn fanunt!: Heita dyrblik i. e.
clipeus; gen. dýrbliks Efdr. 19. ^
dýrd (scrMtur dyrd G. 24. 45; L. 68. 74), f, laus: gloria; magni-
ficentia; dýrd ^dlings G. 39: dyrd fremr konung G. 45; Vkv. 4;
*G. 11. 21. 51. 06; Hr. S. 20; L. 2iy. H2 ceL; dýrd englanna ^ Christus
L. 23; dyrd rés gloriosa, miraculmn G. 24; venjá iid dýrd (yáí.)
adsuefacere viros suos ad splendidum cultum ecclesiœ Romanœ
Edr. 10; til himna dyrdar L. 68; L. 74; dýrdar fúss R. 31;
dýrdar merki gloriœ monumenta R. 29; dýrdar stóil thronus G. 5;
á dýrdar skriptum Í7i splendddis picturis Hr. S. 14;. órvrr jpfra
dýrda regiarum laudum haud inops Bgl. 16.
dýrdardróttinn, m., rex gloriösus; deus; G. 6.
dýrdarmadr, m., vir egregius; pl. dyrdarmenu L. 36.
dýrdarváttr, m., martyr aloriosus; G. ()2.
dýrdarvinr, m., amicus gtoriosus; dat, dýrdarvin ,G. j[)4.
dyrka (ad), v., splendidmn reddere: laudare; venerári; [)ann8 9U
'l»jód dýrkar Edr. 27; G. 56; Hr. S. 2; íímtóMr dyrka G. 7. 57;
dyrkask celebraris Hr. S. 21.
dýrligr, adj., pretiosus; prœstam: vann spell dýriigri skikkju ll. 30;
ef heyrdi dýriigra brag S. S. 3.
dvrr, adj,, pretiosus; prœstans; spleruiidus ; inagnificus: dvrr dróttinn
■^harra deus G. 25; Efdr. 25; G. 47; Isl. 22; hinn dýri L. 21. 44. 85;
dyr v's d^glings fyr Kdr. 7; kappasveitin dyra Sk. 70; vid dýran,
dróttin L. 8; R. 18; G. 22; fyr fadminn dýra L. 57; fýr miskunn
dýra L. 69; Játa dýrt dróttins ord Mhk. 5; nied Adalstéini dýrum
Isl. 9: at hródrg^rd dýrri Edr. l; at húsum dýrs Fj^lnís Kkm! 25;
veita eht dýrum seggjum Edr. 7; Sk. 5; Týr dvrra hj^rva Odr..9;
coráp. dýrri v^rdr Edr. 3; L. 6; til heims ens dýrra Edr. 28;
superl. módir dyrust L. 88.
dýrsveiti, 'm., sudor prefdosus; dýrsveita Draupnis Bj. 3.
dœgr (dægr Ij.), n., spatium unius diei l, nöctis (12 horœ\\ dies;
dies et noœ; gódu dœgri borinn Hkm. 19;. sex dœgr Kkm. 11; sex
dægrin L. 10; dægranna rásir cursus dierum L. 67.
dœhia (m8), v., judicare; eœistimdre: engi of dæmir, sjálfan Sjik
nemo de se ipsb' judicat l. ,se ipsum Cíýndemnat Mhk. lOj dœma'of
slœm harda stÖran R. 24; dœmííi drótt drápi neci cohortem dam-
navit, i. e. interfecit Hrfm. 17.
48
dœmi (dæmi L.), n., eaeniplum; eaperientia, peritia; slíks dœmi
Mhk. 11. 14 cet,; svát dœmi fínnisk Hr. S. 16; Mhk. 3; dæmin
gód L. 47.
dpgg (gen. dpggvar), /., ros: brún d^gg i, e. rrtwr Kkm. 12; hræva
d^gg id. Rdr. 4.
dpggvaet (gd), 17., vompergi; vatni d^gdist L 87.
d^glingr, m., rea; d^giingr raud mæki Yt. 20; Bgl. 8; Hr. A. 11;
R. 81; Edr. 27; gledja d^gling G. 21; f^r dpglings Kdr. 7; G. 5.
15. 22. 56; dpglingar sátu Hkm. 9; ræsir hitti dpglinga þrenna
R. 16; tveim dpgiingum R. 20; haidit dpglinga tveggja Isl. 12;
Gidr. 4.
dekkr (dpkkr L.), aJj., niger; fuscus; obscurm; látr ens dökkva
hrakkvibaugs lyngs (o: serperiis) G. 16; ræsir glæsir dökkva
hreina Hátt. 78; dykkvir fjandans^flokkar L. 84.
Ð.
'd, vide edl
dauns pro þanus, |)ann es; Efdr. 3.
(tar pro þar; Efdr. 28; L. 18.
dat pro |}at; Hlg. 12 (cfr T 183).
(teim pro þeim G. 41.
dér pro þér' L. Ö6. 82 cet.
dit pro j»it L. 96.
(tvíiíkt pro þvílíkt L. 39.
ítvít pro þvít Bgl. 5. 7 (cfr T 198).
»
Edda, /. pr., liher Sturlcei de arte pocÁica; Eddu regla prœceptwn
ex arte pqetica sumptum L. 97.
ed, part. relat., = er (es); sá 'd L» 9; Adám nefndr, ett . . . átti L. 12.
ed.á, conj., axat, vel, sive;, eda ok þó Kdr. I; Jdr. 12;, hac voce trans-
itus ad enuntiationes interrogativas signijicatur, e. gr, eda þóttist
þú . . .? eda hugdir þú . . .? L. ()5.
edr-r-.eda; Hkv. 6; Em. 2; Hfl. 21; Snt. 1; Efdr. 15. 24; Hr. A. 8;
R. 27. 80; eír þó Efdr. 19; edr ella aui alias Hr. A. 7; taniquain
formula qu^dam transitus usurpaiur Sk. 57.
edr - endr, adv.; oUm; Rdr. 3; Hlg. 19.
ef, conL — l) sí: in enunt. hypothet. sœpissinie c. ind., e. gr, Yt. 16;
Hkv. 6; Hfl. 3.7; Vkl. 12; Bgl. 9; 6. (^2. 69. 70; L. 14. 18. 92;
Sk. 3. 50.*p4. 8Ö. 105. 106. 113. 121. 1()8; nonnumquam c conj..
e. qr. Em. 4; Snt. 8. 11; Efdr. 20; G. Í8; Kkm. 26; L. 59. 95. 99;
49
Sk. 25. 186. — 2) an, num; in enunt, interrog., e, gr, segi mór,
ef . . . S. S. 3; hafi frétt, ef . . . Ll 60.
efla (Id), r., viribus augere; confirmare; auæíLio sublevare; c, oáíc,
efla ván G. 4; efla Véseta arfa het*edtbus Vesetii opem ferre Jár, 7 ;
efla þrek edere specimen virtutis Jdr. 12; efla ord verba concinnare
L. 51; eflir útisetuna abnoctat Sk. 56.
efna (nd), v,, prœstare; perfkere; nema efna heit Jdr. 43; ef efnid
eigi bod si prœcepta non observaveritis L. 14; lét efnda hefnd
pœnas eapetivit R. 5; eín&sk = contingere G. 3.
efni, n., 1) materia; skákmanns efnit Sk. 164; minna yrkis efni
Sk. 195. — 2) indoles; efni ills þegns Snt. 11. — ^) facuhates,
copiœ; efnum = pro fa/mltatíbm, pro re naf<i Mhk. 18.
efri, efstr, adj. comp, et superL, superior; supremus, postremus;
yfir spheras efri L. 72; á efsta dórai in judicio extrem^o L. 70;
efsta sinn vltim/x vice R. 15.
Egdir, m, pL, incolœ proinnriœ Agdemis; fylkir Egda i, e, rea
Norvegiœ G. 2,^\ stiUir Egda id, Hr. S. 17; Egða bvr territorium
Agdense Hlt. 15.
egg, n,, ovum; ór eggi Hkv. 4.
egg^ /., acies ferri, tdi; frán egg G. 29; brún egg Hrfm. 20; eggjar
birki Rdr. 6; eggjar týndu lífi seggja Edr. 19; Jdr. 21; eggja gnat
Hfl. 9; R. 20; Bdr. 4; Jdr. 23; Sk. 139; G. 59.
eggdjarfr, adj,, in a>cie armorum adhibenda, i, e, in pugnandö
strenuus; Isl. 15.
egghríd, /., proceUa aciei i, e, pugna: egghrídar UUr Jdr. 43;
Hrfm. 20.
eggja (ad), v., incitare; hprtari; hverr eggjar þik? Bgl. 10. 11;
eggja argan Kkm. 22.
egglitudr, m,, aciem gladii (sanguine) tingens; Gldr. 5.
eggmót , n., congressus mucronum, pugna; eggmóts menn bellatore^Ii,10,
figgtog, n,, vibratio mwronum; at eggtogi in pugna Hfl. 18.
eggþing, n,, conventus mucronum, pugim; fóru eggþings (— til
eggþings) Vkl. 14.
eggþrima, /., tonitru mucronum; frá eggþrimu e prœlio Em. 7.
Egill, m. pr., 1) rex Upsaliensis; á Agli Yt. 27. — 2) sagittarius
celebratus; Egils vápn i. e, arcus Hkdr. 8. — 3) pirata qmdam;
Egils pndrum i, e, navibus Kkm. 5; Kkm. 17. — 4) poeta Ts-
landtés, fdius Skallagrimi; IsL 10.
ei, adv. (=eigi), ni)n; Kkm. 27; L. l. 16. 30 cet.; Sk. 37. 51. 53
et passim.
eidbródir, 7n., frater juratus; arnar eidbródir i, e. corvus Hkv. 4.
eiííljúgr, m,, violaior jurisjurandi, i, e, Geirrodius gigas (— mein-
svarans hapt); hlaut meida ógndjarfan eidljúg rdr. 10 (ubi voca-
bulum a me restitutum per tmesin dividitur),
eidr, m,, jusjurandum; bjóáast hvárki blót nó eidar L. 71.
7
50
eidsvara^, ebdj., juraJto fadere ccnjunctus; eiðsvara frídar Pdr. 8.
eidvandr, adj., jusjurandum servans; Vkl. 1.
ciga (á, átta, átt), v,, 1) habere; póssidtere; uti; e. gr. ek á heiniult
licitufn habeo, nuhi licitum est Mhk. 3; ák hródrar kvpd carminis
debitum habeo, i. e. carm^n debeo Hfl. 2; þú átt brœdr ^átta
Hkm. 16; margr á lítinn kost und sér mtdti po88Ídent parvas
facuUatea Mhk. 25; á ból eedem habet Mhk. 27; Vkv. 10; hverr
á húsin? Sk. 69; hann á stóran staf Sk. 11; Sk. 143; svát konnngr
eigi (o: kenninafn) Yt. 53; (þeir) eiga langar nœtr Mhk. 6; þann
áttak vin (cum duobus accus,) ÍUum habui amdcum Rdr. 14; átti
sonu mœta Isl. 22; átti (o: veldi) Edr. 15; átti (o: skipa stól)
claaeem habebat R. 2; átti búdir Vkv. 6; átti bjartan aud ok
frœknligt hjarta Edr. 9; G. 50; Sk. 10. 13; átti rád alls omnium
rerum potestatetn habebat L. 12; Mhk. 7; áttum odda messu sacrum
haatarum celebravimus, i, e, prœlium commisimus Kkm. 11 ; npkkut
ættak kyn til þess ad hœc indolem aliquam haberem Mhk. 2;
módir var ei svá rik, at ætti góda reifa L. 35; eiga sakar
afl viribua pugnando idoneis uti Snt. 9; eiga Yggjar bjór carmm
possidere, i, e, auctorem eese carminis Mhk. 29; eodem modo átti
ek Fj^lnis bát Sk. 6; sá, sem Gnód hefr átt Sk. 78; eiga eht at
ehu = uti aliqua re ad aUquam rem; e. gr, eiga annat at drykkju-
málum aliud proponere, de quo sit inter pocida sermo Hkv. 13;
eiga eht vid ehn ^ aUquid commune cum aliquo habere, e, ar,
áttak gótt vid geirdróttin mihi cum Odine gratia fuit Snt. 21 ;
eiga geigurþing vid ehn pugnam cum aliquo habere Efdr. 9;
Hr. S. 17; áiam absolute, e. gr, eiga vid Áslák cum AsUJcio dimi-
care Jdr. 26. — 2) in matrimonio habere; nvbere; e, gr, hverr
hana á Sk. 113; átti Onars eingadóttur terram uœorem duait (i,e,
in suam potestatem redegit) Hkdr. 5 ; eiga Ingibj^rgu Jdr. 45 ; eiga
maritumhabere Hr. S. 19; at eiga vaskan dreng forti viro nubere
Sk. 120; eigast — nwpítw jungi, e, gr, þó vit Hildur ættumst
(— ættimst) Sk. 116. — 3) sequente ir^nitivo cujusdam verbi no-
tionem officii l, cohortationis habet (— debere), e, gr. ák at standa
frammi L. 21; áttu (— þú átt) at yrkja uih L. 22; sá sem á at
hugsa fyr m^rgu Sk. 21; (herr es) átti vega exerdtus, cui dimi-
candum erat Hkm. 9; ættik aldri ugglauss vera L. 78; vér ættim
at kalla á Jesúm L. 50; langt eigum (1. pl, imperat,) fregna til
gafa e longinquo tantummodo cognoscamus viros tmpr(d>08 Mhk. 6.
— 4) periphraMice cum ir^n, usurpatur, e, ffi\ fár átti því fagna
nemo ea re gavisus est Ékm. 19; áttu at ganga iverunt Sk. 65;
etiam pro verbo auæíliari adhíbetur, e. gr, fuUvel ættak varit
til þess fadle in eam rem sumptum impmdissem (a : si voluissem)
Mhk. 2.
eigl, adv,, non; haud; haudquaquam; eigi látask non dicurá, i. e,
negant Efdr. 11; Bgl. 7; Hr. A. 3. 8; eigi lítil merki R. 10;
51
Kkm. 24. 25; Jdr. 11. 13. 21. 22. 38. 40. 43; Mhk. 15. 18; Isl. 5;
L. 7. 14. 17. 60. 70. 88. 97; eigi einkar non mmis, hxiud aíknodum
R. 35; eigi at eins non ðoZum Mhk. 17.
eign, /., 1) possesaio; gáfu frid eignum lofða Bgl. 5. — 2) vindicice;
jus posaessioms; leggja eign á ódul in possessionem prœdior-um
invóCare Bgl. 14; syndir kalla sína eign á hjarta minu L. 84.
eigna (ad), t?., tribuere, adscribere; eignask sibi adscribere, potiri;
eignask ódal þegna Hr. A. 5.
eik, /., 1) quercus; eik hefr þaz af ^drum skefr Mhk. 26. — 2) navis
querna; drók eik á flot Hfl. 1; Hátt. 72.
eiki, n., 1) quercetum; Ódins eiki quercetum Odinis, mHites Hfl. 8.
— 2) navis quema; eiki g^fugt L farligt Hr. A. 6. 7.
eikirót, /., radiæ quercus; truncus quercus cum radice; af eikirótu
e trunco quercus, i. e: trunco quercus insidens Hlg. 6.
eilífliga^ adv,, in (Btemum; eilifliga sunginn heidr L. 26 cet.
eilífr, adj,, œternus; eilíf naud L. 73.
einardr, adj,, 1) sincerus, integer. — 2) staMis, firmus; einart
firmiter, audacter Sk. 190. — 3) perpetuus, continuus; einart per-
petuo, semper Edr. 23.
einbani, m., necator unicus L prœcipuus; jarla einbani Hkm. 3.
einberni, n., proles unica; bó. sitt einbernit hanganda L. 56.
Einderiseyjar, /. pl, instdœ quœdam (Orcades, sec. Rafmum);
fyrir Einderiseyjum Kkm. 8.
Eindridi, m. pr,, Thor deus; stokkinn Eindrida blódi Hlg. 19.
eineygr, adj,, unoculus; valr lá enum eineygja Friggjar fadmbyggvi
Hkv. 12.
einfaldr^ adj,, simpleæ: einfalt bod apertum jussum; simptea: mrni-
datum L. 14.
eingadóttir, /., filia unica; átti eingadóttur Ónars Hkdr. 5.
eingetinn, adj., unigenitus; at vidrlíkjast eingetnum syni guds L. 8.
einhardr ~ einardr; stabUis, firmus; einhardr í dyn sverda Kkm. 23.
einherjar, m. pL, viri cœsi, in ValhaUam recepti; vekdak einherja
Em. 1; einherja grid Hkm. 16.
eining, /., umito; eining spnn i þrennum greinum L. 1.
einka, adj, (proprie gen, pL sid}st. * eink), unicus; minn einka son
L. 24; hans einka dóttir Sk. 113.
einkar, adv, (proprie gen. sg. fiubst. *eink), prœcipue; adm^od^m,
valde; einkar mildr R. 13; einkar tídr Edr. 4; einkar r^skr Mhk. 5;
Isl. 16; einkar snarla R. 21; eigi einkar haud adm^odum ,R. 35.
einkum, adv. (pí*oprie dat, pL subst. *eink), imprimis; vildu þá
einkum pldurmenn at . . . Jdr. 11.
einn, ein, eitt, adj. num.; 1) unus; e. gr. einn vá vid tváa Efdr. 3;
ein persóna L. 31; eitt bregdsk Mhk. 1; bodordit eitt L. 14;
L. 20; margr um einn mvlti contra unum Sk. 180; G. 54; hefk
fmmdar fólkorrostur fimra tegum sinna ok eina (a: fólkorrostu
52
framda) Kkm. 28; und einum jardbygfevi Vkl. 24; þótt smátt sé
und einum etsi parum in uno viro rnomenti sit £fdr. 26; Hr. A. 15;
G. 6; 181.23; Hrfm. 2; Sk. 28; á einni nóttu Jdr. 40; R. 30;
í einu ranni G. 10; ekki er þvi til eins manns skotit Mhk. 3;
G. 1; m^gr atta ok einnar mcedra Hdr. 2; ilt vas eins at gæta
Kkm. 8; acepe verti potest = unu8 et idem, e, gr. þér ok þinni
móður, er i einn stad settik L. 96; mér þykkir pUum eitt ieida
af því gamni Sk. 1; allir rédu at kalla einni rpddu Sk. 177. —
2) umcu8i singularis; e. gr. ein af sprundum unzca muUerum L. 90;
eitt es mál ^fgast dictum singulare est et quidem acerbissimum
Bgl. 14; eitt vas sér, þaz res erat singtdaris, quod . . . Edr. 29.
3) solus; e, gr, ef skal einn ráda Hkv. 6; einn mátt hegna alia
jprd solus potes totum regnum defendere Bgl. 6; Mhk. 12, 15;
sjálfr hann einn ipse sÓIxas L. 64; L. 95 5 Sk. 85; eitt hans barn
L. 64; mitt eitt líf hit Ijóta L. 76; láta konu eina uaorem solam
rdinquere i, e, repudiare; ita hUa Auds systur eina divortium
facere cum Terra, a terra discedere Hkdr. 6; nonnumquam eina
cum saman conjungitur, e. gr. einum þykkir daufligt saman qui
solus est, tœdio a/ficitur Mhk. 5. Tn hoc usu vox einn et sub-
stantivis et adjectivis sœpe postponitur et verti potest: tantum, solum,
tantummodo, non-msi, v, c, hugdjprfufti einum þar hœfir at standa
Hkv. 21; g^fugra einna vánir Em. 1; ortu flokka eina tantummodo
carmina breviora composueruni R. 34; dádir kunnar godi einum
G. 14; víkingum einum at móti Jdr. 22; þrír tegir einir Jdr. 39;
eplit eitt L. 14; umrennandi sex daga grein ok fjórum einuiu
L. 36. 68; þótt yrdi at tungum einum L. 93; nema Freyju eina
Sk. 111. — 4) cMquis; quidam; apud- recentiores vicibus articuU
indejiniti fungitur; e, gr, einn konungr Kkm. 9; berserkr eimi
Sk. 160. 171; né einn nidlus, mmo Mhk. 7; ein ítrmanns konan
Jdr. Ib cet,; sú tpnnin ein Sk. 162; of eina óttu Kkm. 14; þylja
of eina ^lselju Jdr. 4; innan í einum ormi L. 15; býdr engli einuiu
L. 24; at husi einu L. 27; sumir einir pauci quidam Mhk. 24.
einnhverr l, einn hverr, pron, indef, 1) unu^ aldquis; dylja má
þess 's einnhverr segir Mhk. 1. — 2) unusquisqueý einn hverr
ýta L. 92. — 3) aliquis; eitthvert sinni L. 5o.
Einridi, m, pr,; Einridi ungi vir iS'orvegus (?) G. 45. Cfr Eindridi.
eins, adv,, tantum, tantummodo; cum at conjungitur, e, gr, at eins
Mhk. 23; eigi at eins Mhk. 17. Eins pro einastu (superl, dat. n.)
abbreviatum videtur,
einvígi, n,, pugna singularis; bjóda ehm til einvígis provocare
aliquem Isl. 15.
eirarsamr, adj,, elemem, mitis; eirarsamt veldi Hr. S. 2.
Eiríkr, m, pr,, 1) rex Upsaliensis; dat. Eiríki Yt. 18. — 2) rex
Norvegiœ; gen, Eiríks Em. 5; Em. 3. 4. 7; Hfl. 6. 9. 12. 14. 15. -
3) dynasta Norvagensis; Efdr. 15. 16; R. 22; Bdr. 12; Jdr. 21.
53
38. 41. 44; Isl. 15. — 4) rex Damœ; Edr. 2. 7. 8. 9. 12. 13.
22. 23. 30.
eisa, /., ignis; prunœ; eldr ok eisa L. 70; más jardar eisu i, e,
auro G. 50; eisu áss contus ignitus Fdr. 16; eisur kyndusk hátt
Jlammœ sublim^s ardebant Edr. 22; Hr. S. 14.
Eistneskr, adj., Ji^tlandicus; herr Eistneskr Yt. 35.
Eistr, m, pL, Estones; Eistra dólgr — Qnundr Yt. 37.
eitr, n,, virus, venenum; linna eitr þrútit L. 80; ormrinn spjó eitri
Sk. 161; Hdr. 3; Þdr. 5; í pfundar eitri L. 77.
eitrfullr, adj,, venenosus; ormar eitrfuUir Kkth. 26.
eitrhvass, adj,, peracutus; ormr eitrhvass Kkm. 12.
eitthvat, n, pron, indef., aliquid; eitthvat klókt L. 39; Sk. 140.
ek, pron, 1, pers, — Nondn, sing, ek syUaham rhythmicam in
antiquioríbus carminibm rarim, in recentioribus saspius explet, e, qr,
þeims ek mey heyrda Hkv. 1; Hr. A. 1; en ek þagna R. 35; G. 71;
G. 51; L. 2. 3. 14 cei,; Sk. 1. 6. 29 c^,; nonnumquam in numeris,
quos solutos metrid appellant, ek locum tenet, e, gr. mér veitist ef
ek eptir leita L. 2; smjprlaus er ek at mestu Sk. 105; Sk. 203;
eet. Ubi vox ek accentum habet, alliterationem quam dicunt sustinere
potest, velut in L, Ö9^ priorem literam servam, in R. 35^ literam
principem continet, Sœpissime nom. ek cum 1. sing, verborum
ita conneHitur, ut amissa vocali reliquum iUud -k formœ verbali
suffigatur: quam rem antiqui bragarmál appéllant. Formis ver-
borum monosyUabis, sive in longam vocaiem sive in consonam
desinunt, hoc pronomen suffigitur, e. gr. ák, bjók, drók, frák, mák,
sák, sék, ték, þák; bark, berk, bidk, býdk, emk, ferk, fórk, fregnk,
gatk, hef k, hykk (==r hygg ek), tekk {— tek ek), alia. Pai*iter
formds verborum disyUabis adjungitur, e. gr. áttak, brœddak,
bædak, gerdak cet,; fœrik, gerik, heyrik, hittik, alia. Ubi et ek
pronomen et particvla negativa -a, -at, formis verborum simtd
suffiguntur, pronomen priorem locum habet, e. gr. veitkat Efdr. 19;
plerumque tamen iteratione quadam -k iUud et ante et post parti-
culam negativam ponitur, v. c. kvedkak Yt. 12; mákak Snt. 18;
blótkak Snt. 22. Etiam post alia vocabvla pron, ek aphœresin
patitur, e, gr, hvé 'k Hfl. ö, 19. -^ Accus. sing. mik Jdr. o; L. 22,
cd. — Dat. sg. mér; at mér quod ad vfie attinet Jdr. 3; Bgl. 17;
G. 1. 19; cet. - Gen, sg. mín L. 69. 99, cet. — Nom. dual. vit
Hkm. 13; Sk. 116. — Gen. dual. okkar Bgl. 15. — Nom. plur.
vér Hkv. 4; Hkm. 15; Edr. 13; cet, — Dat. pl. oss Hkm. 15;
Kkm. 20; cet. Nonnumjquam ek et vér pronomina prorsus onnit-
tuntur, e, gr, hófum hródr, enn hygg leyfa vin r^duls tyggja G. 9;
hljóds bidjum hann, þvít hródr of fann Hfl. 2.
ekki, adv, (proprie n. adj. engi), non, haudquaquam. Apud re-
rentiores pro eigi usurpatur, vdut Kkm. 18; Mhk. 2. 3. 7. 15. 26;
54
L. 41; Sk. 1. 2. 4. 24. 36. 37. 44. 52. 59. 74. 81. 91. 96. 110. 121.
130. 131. 138. 140. 144. 171. 189.
ekki, m., ddor; œgritudo ammi; h^fugligr ekki Snt. 2; ined bruma
ekka cum dofore (=fioxa) c/etnmarum L germinum, í. e. cum
securi Isl. 24; ekki vardat fordum farald Mhk. II cet.
Ekkill, m. pr., regulvs quidam maritimus; Ekkils ýtiblakkr equus
piratœ, i. e. navis R. 16.
ekkja. /., 1) vidua. — 2) femitia qucevis; ekkja Sv^lnis i. e. Tdlus,
terra; málvinir ekkju, kyssa unga ekkju Kkm. 20; hrekk-Mimis
ekkjur feminœ gtgantes þdr. 9.
eldbroti, m., frcuator ignis; eldr Yggjar ignis Odinis, i. e. gladius,
unde eldbroti Yggjar fractor gladii, hdlator Jdr. 37; eldr lagar
ignLs maris,^ i. e. aurum, unde lagar eldbroti auri frcbctor, vir
liberalis; veldi lagar eldbrota (de imperatore Grceciœ) G. 53.
elding, /., fvimen; Hr. S. 15; ferd áþokkud heims eldingum Hrfm. 4.
eldmeidir, m., lœdens ignem; angrs eldmeidir qui aurum lœdi,
comminuit, distribuit, i. e. vir Isl. 15.
eldr, m., ignis; eldr geisar L. 70; Jdr. 19; himna eldr ignis cœlestis
Hr. S. 16; of eld sttpra ignem Hkv. 24; Hr. S. 10; L. 10; fara
eldi, bjprtum eldi Hr. A. 12; Hr. A. 10; Hr. S. 12; L. 9. Sœpt
in circurrdocutionibus, quibus aurum et gladius eœprimuntur, vox
eldr usurpatur; est igitur ignis amnis l. maris l. manús — aurum,
ignis Odinis l. Bdlonœ — gladius; e. gr. ýta eldi Órunar Bj. 4;
[)iggja eld plna bekks Rdr. 13; varrar eldi auro Hr. S. 19; eldr
Ægis aurum, i. e. signa auraJta Hrfm. 3; eldi álfoldar Hrfm. 5;
hati ýsetrs elds Odr. 1; ærir elds hauka háklifs Efdr. 20; með
Gauts eld cum gladio Sgdr. 4; med Yggjar eldi id. Jdr. 26; sker-
Ðaldr Skpglar elda R. 7 ; geymir Fj^lnis elda custos ignium Odinis
i. e. gladiorum, bellcUor IsL 8.
eldreiá, /., gestatrix ignis; eldr dorgar vangs igrús maris i. e. aurum;
eldreid dorgar vangs gestatrix auri, i. e. feinina Jdr. 4.
eldrudr, m., arbor ignvi; eldrudr plna foldar arbor ignis marini
(auri), vir R. 27.
eldyellr, m., qui coquit iqnem, vomitor ignis; catmnus; ungr leiddisk
eldvell Hkv. 6 (tébi alii legunt eldvelli, n., æstus igms).
eldvidr, m., arbor gladii (elár -^ gladius), i. e. pugnator; dat. pi
eldvidum Efdr. 6.
eldi, n., cdinuntum; gnótt góds eldis G. 28.
Elfr, /. r)r., = Gautelfr; fluvius Gotorum; fyr Eifi útan Hr. S. 5;
Hr. S. 11. 13.
elgr, m., alces; elgjar gálgi patibulum (eaitium) alcis, i. e. glades
(quod alces, ubi semel in gladem deciderit, resurgere nequeat);
itaque alþjód elgjar gálga tota Tslandia Snt. 15; elgr fens akes
tnaris, i. e. navis, unde elgs fenvidr = elgs fens vidr arbor navis,
i. e. navigaior, vir Isl. 6; 'Týr ára elgs deus alcis renwruvh i- ^-
,55
vir Isl. 8; hœtta elgjum œ^ivedrs periculo objicere cdces proceUœ
i. e. naves Hr. A. 7.
elgreynir, m., existimator alcis peritus; Hundings elgreynir gui
alcem Hundingii, i. e. navern, temptat; vir Isl. 3.
eljunfimr, adj. (eljun,/., constantía, fortitudó), constans,finnus R.33.
eljunfróár, adj., strenuus; eljunfródr Ipgáis seids qui tumultum
gladiorum bene novit; strenue pugnandi peritus; dat. sg. eljunfródum
Gldr. 8.
eljunhress, adj., qui coiistanti animo labores perfert; dýrd eljun-
hress þjódkonungs G. 11.
eljunþungr, adj., strenuus, fortis Edr. 27.
Ella, m. pr.; 1) reæ quidam;, EUa steins Lista rea montanorum,
i. e. gigas, et ita aldrminkandi EUu steins Lista Thor Þdr. 19. ~
2) rex J\'07'thumhriœ; acc. Ellu Kkm. 24; í Ellu KJcm. 27; Ellu
kind Angli Vkv. 7; Kdr. 11.
ella, adv., alias, alioquin; R. 22; Mhk. 11; edr ella Hr. A. 7.
ellegar, adv., alioquin; quod si non fit; Sk. 60. 89. 110.
elli, /., senectus; stillir beidat elii (gen.) Edr. 31.
ellifti, num. ord., undecimus; vann ellifta styr Vkv. 11.
ellilyf, n. pl., remedia senectutis; ellilyf Ása i. e. poma Tdunœ Hlg. 9.
ellri (t. e. eldri), comp. adj. gamali, q. v.
ellveldr, part. prcd. comp. (pro eldveldr; veWa ^ coquere)^ igne
coctus, igne procusus; herdimeidar ellvelds hringskóds qui ensem
igne procusum torquent, bellatores R. 32.
elri, n., alnus; eldr elri skœdr Jdr. 19; elris grand noæa alni i. e.
ignis Edr. 22.
elrisgarmr, m., canis alrd, vastator alni, i^ e. ignis Hr. S. IL
elska (ad), v., amare; þjódir elska eydendr geima vals Hr. A. 9;
elskar at hundi canem ludificatur, cane delectatur Hkv. 23; elskid
veg vísa vagnrœfrs G. 7 1 ; þú ert elskandi am>anda es L. 90.
elskufundr, m., conventus amantium; af kœrleiks elskufundum Sk. 3.
emja (ad), v., tdidare, misere ejulare; emjudu úlfhednar Hkv. 8;
tók at emja Sk. 138.
en l. enn, conj. compar., quam; usurpatur prœcedente vel adjecdoo
vd adverbio gradus comparativi, e. gr. fyrri en rdr. 3; meiri en
Hr. A. 1; Sk. 95; G. 62; L. 38; Isl. 6; þynnri enn súd Sk. 24;
verra en tr^ll Mhk. 15; Mhk. 26. 27; heldr en Rdr. 10; Em. 5;
meir enn L. 4; Sk. 20; fyrr enn Sk. 144. 202; itddem post annarr
vocabtdum, e. gr. engi annarr en þú Hr. S. 20; Bgl. 8; L. 2. 73;
eodem modo post ádr, sequente conjurwtivo, v. c. ádr en Eiríkr
nœdi Ormi Efdr. 15; L. 6. 10. 67. 82; sequ. indic. G. 25. Ubi
en — en at, conjunctivus sequitur, e. gr. valkpstr lá hœrri en varga
ætt klífa mætti Hr. A. 13; Hkv. 13; Mhk. 23; Hr. S. 20; L. 94. 97.
en l. enn, conj. advers., sed, atUem, vero, at; sœpissime tantummx>do
est formvla transeundi eandemque fere vim atque ok habet; e. gr.
56
Rdr. 14; Yt. 2. 4. 27. 28. 45; Hlg. 5 (ubi enn Ugendum). 7. 13. 14.
15. 18; Hkv. 3. 13. 17; Hkm. 2. 12; Hlt. (5. 16; Hfl. 1. 3. 11. cet.:
Snt. 9. 18; Vkl. 15; Hdr. 3. 7. 8. 9; Þdr. 6. 8; Ódr. 1; Efdr. 5.
16. 20; Vkv. 1. 2. cet.; Kdr. 3. 7; Bgl. 1. 3. 4. 12; Ó. S. 4; Hr. A.
2. 4. 14; R. 17. 35; Edr..7. 16. cet.; G. 9. 29. 35. 57. 71; Hátt. 75;
Isl. 2. 4. 7. 20. 26; Hr. S. 10; L. 8. 9. 14. 16. cet,; Sk. 39. 42. ()7.
cet. Ab en L enn interrogationea et interchmoms sæpe incipiuni,
e, gr, enn hversu vegnar? L. 8; L. 16. 21; enn byijak blíd verk
G. 23; G. 38. 46.
enda (nd), v,, jvnire; rejlex, endask, sufficere; r^dd randa endisk
voa: dipeorum (pugna) suffecit Gldr. 4.
endi, m, (— endir), 1) pars extrema alicujus rei; vid stangar enda
Hlg. 7; med fjórum endum himins Vkl. 24; stendr á enda sub-
vertitur Snt. 4. — 2) Jinis; veitk lífs enda Eysteins Yt. 33.
endilangr, adj,, ab intima ad eatremam pariem porrectus; con-
tinuus; fyr Ðanm^rk endilanga secundum cunetam Jjaniam Sk. 65.
endilágr, adj,, súb cœlo per totam longitudinem extensus; grund
endilág Hlg. 15.
Endill, m, pr,, 1) gigas qindam; Endils mór saltus Endil^; regio
mofdana Pdr. 3. — 2) pirata quidam; Endils nidjar bellatores
maritimi Kkm. 18.
endr, adv„ 1) olim; Yt. 22. 24; Hdr. 9; ^dr. 2; Ódr. 4; Vkv. 7. 9;
Bgl. 8; R. 6. 21; þat vas endr id olim fuit R. 28. — 2) iterum;
endr týndir frá tru qui a vera religione defecerunt; apostatœ G. 40.
engi, engi, ekki, pron, indefin, adj,, nullus; nerno; substaiÉivi
quoque vicibus fungiiur, Nom, sg. m, engi (svbst,) Snt. 16; R. 23;
Mhk. 10. 16. 19. 28. 24; L. 59. 76; Sk. 45. 139. 153; engi (adj.)
Vkl. 22; Edr. 2. 29. 32; Mhk. 23; Hr. S. 1. 4. 16. 20; L. 72; Sk. 97;
engr (subsL) Bgl. 11; Edr. 4. — Acc, sg, m, engan Kkra. 5;
Mhk. 24; angvan Jdr. 1. — Dai, sg. m, engum L. 8. — Noin,
pl, m, angvir Mhk. 21 ; einigir Jdr. 1. — Acc. pl. m, engva Jdr. 39;
enga Sk. 12. — Nom, sg. f, engi L. 26. 73. 87; Sk. 106. 112. -
Gen, pl, f, engra Sk. 60. — Nom, »g, n, ekki, nihtl; nullum;
Bj. 2; R. 12; Mhk. 2. 27; L. 2. 65; Sk. 62. ~ Bat. sg, n, engu
Sk. 146. — Nom, pl, n, engi L. 34. — Cfr voc, ekki!
engill, m,, angelus (gr, cíyyehK'); engill L. 7. 15; engillinn L. 9;
engli einum (de (jábridé) L. 24; af engli L. 55; rpdd engilsins L. 55;
menn ok engiar L. 34; L. 94; med dróttins englum R. 31 ; L. 13. 89;
engla fylki Hr. A.9; G.4; L. 1.28.40.86; dýrd englanna i, e, deus L.23.
England, n, pr,, Britannia; á Englandi R. 5.
Englanes, n, pr,, promontorium qiwddam; Kkm. 11.
Englar, m, pL, Éritanni; bœgja vid Engla Odr. 8; baud Englum
Yggs at Vkv. 6; Vkv. 9.
englastétt, /., ordo angelorum; (deus) prýddi hann (o: cœlutn)
med englastéttum L. 6.
S7
Engus, 7n, pr,, prœfecíus gmdarn Canteriœ peninstdœ Hrfm. 7.
enn, en, et, artic, prœpos. — 1) Conjungitur cum ornnibus adjectivorum
gradibus; cum gr, posit. nom. sg, m. enn hardgreipi Bj. 2; Rdr. 2;
Yt. 49; Hkv. 7; Em. 3. 6; Efdr. 28; R. 23; Edr. 4; G. 29. 33. 44;
Bdr. 11. 12; Jdr. 14. 29; Mhk. 13. 18. 22; Isl. 3. 9. 10. 14. 16. 21;
Hr. S. 17; Hrfm. 6. 7. 12. 14. 17; Sk. 46; etiam in vocat, e, gr,
enn dýri dróttinn L. 85; L. 26. 80. 96; ojcc, sg. m, enn Bj. 6;
Hkv. 7; R. 19. 22; G. 27; Sk. 72; doi. sg, m. enum Hkv. 1. 10;
Hdr. 5; gen, sq. m. ens Rdr. 2; Hkv. 9; Bgl. 16; Hr. A. 13; Edr. 28;
G. 1. 16. 44. 67. 70; Isl. 21; Hr. S. 4; nom. jpl, m, enir Bj. 1;
nom, sg, f, en Hkv. 2; Hkm. 13; Bdr. 2; Jdr. 30; Hrfm. 19; {acc.
sg, f, ena Hrfm. 17); nom. et acc, sg, n, et Hlg. 20; Efdr. 14;
Hr. A. 9. 10; Bdr. 10; Jdr. 32; Hr. S. 13; dat, sg. n, enu Mhk. 28;
nom^ et acc, pl, n, en e, gr, Bjarkamál en fornu Bj. in tit.;
Hr. A. 3; Hrfm. 15; cum gr. compar, Yt. 25; Snt. 22; Edr. 28;
G. 69; Mhk. 23. 27. 28; Isl. 9; cum gr, superl, Bj. 3; Jdr. 9;
Mhk. 2; L. 96. — 2) Eodem m^do conjungitur cum partidpiis,
e, gr, enn skjótandi Bj. 2; en bpls of fylda Rdr. 8; et skreytta
skrín G. 41; Hr. S. 13. -- 3) Pariter cum num^ral, ordinal,, v. c.
enn sétti Em. 8; en sétta Vkv. 6; et fimta R. 31; Vkv. 5. 8;'
R. 29. 35; Jdr. 21; Mhk. 10; Hátt. 69.
enn, adv,, prœterea; insuper; porro; etiarn, etiamnunc; þat mank
enn Snt. 20; þar med enn Sk. 10; Yt. 31; Hlg. 14; Hkv. 20;
Vkl. 11; Efdr. 7. 24; Vkv. 2. 4. 7; BgL 4. 17; Hr. A. 11; R. 7;
G. 10; Jdr. 3. 4. 11; L. 43. 70. 88; Sk. 87. 96. 142. 164; cum
comparativis, e. gr, enn lengra Vkl. 22; Efdr. 11; Ekm. 5.
enni, n,, frons; at enni L. 58; í enni Sk. 170; um ennit L. 49;
ennis innmáni luna frontis i. e. oculus Hdr. 3.
ennihpgg, n,, ictus fronti inflictus; bpUf^gr ennihpgg Rdr. 6.
Enskr, adj., Britannicus; aldrspell Enskrar dróttar R. 5.
epli, n,, pomum; fyr epli bannat L. 66; bíta eplit L. 14. 17.
ept, prœp,, post; c, dat. ept dvergi hljóp Yt. 2; hann réá ept
manni virum secutus est R. 28; gekk ept sk^fnungi Isl. 21.
eptir, prœp., post; cum ojcc. (vi temporali); grétu eptir hann post eum
(o: mortuum) Mhk. 9.
eptir, adv,, postea; deiruieps; re- (in compositis); þar eptir deinceps
Jdr. 39; Jdr. 37; lá eptir remansit G. 60; lást eptir relictum est
Sk. 185; eptir leita expetere, affectare L. 2; eptir hlaupa i. e.
pretio parare, suppeditare Sk. 106.
eptirdæmi, n., exemplum; minniiig eptirdæmi L. 52.
er, part, relationis, a qua et enuntiationes relativœ et aliœ senterítiœ
secundariœ incipiunt. — 1) Scepissime vicibus pronominis rdativi
fungitur, sive prœcedit pronomen demonstrativum sá l, hinn sive
omissum est; e, gr. sá er is qui Mhk. 8. 28; L. 76; Sk. 23. 57;
hinn er Mhk. 22; er qui L. 7. 37. 48. 51. 66; Sk. 17. 160. 171;
8
58
þann er eum qui Mbk. 26; L. 21. 64 (cum conj^; þeim er ei qui
Mhk. 14; hverr er quicunque Mhk. 29; L. 74. 99; er queni L. 47.
52. 66. 87. 96; Sk. 46; er cui L. 39; þeir er ii qui Mhk. 3; er
qui (pl.) L. 4. Hi>. 73; er jiio« L. 61; er quœ (f. sg.) L. 45. 54.
80 (cum conjX 82. 85. 88; Sk. 162; þá 'r jMam L. 64; þess er
e^u8 quod Mhk. 28; þat er id quod L. 18. 20. 67. 76; Sk. 98;
Jormula þat er plures res antea eiiumeratas in unum complecUtur,
e. gr. jprá ok lopt, þat er dróttinn gjerái L. 10; hold ok blód,
þat er tókt af módur L. 83. — 2) Vim aut localem, quœ didtur,
aut temporalem, atd denique cauealetn his locia parttcula habet;
þar . . . er »W, lÁi L. 15; er quum, ubi Hr. S. 6. 15; L. 55. 59. 61. 96
(þá . . . er). 99; Sk. 136. 180; undrast myrkr er (quod) Ijós er
styrkra L. 01; hvert þat sinn er iMcunqiée L. 81. — ApJujeresin
patUur, e, gr. þá 'r L. 64; hverr 'r L. 74; þá 'r L. 99. lÍerumque
er particula in initio enuMiatioms locum habet; nonnumquam tamea
ab eo paullulum remota eat, e. gr. leidar nest, leysir er ^nd af
boldsins b^ndum L. 83; L. 65. Apud rtceidiores er interdum
omiUitur, e. gr. Sk. 30. 32. 50. 93. 112. 123. Cfr formam anU-
quiorem es!
e r = es, 3 sg. prœs. verbi vesa, q. v.
erendi, n., negotium; bjóda ehm erendi rnandare alicui negotium L.24.
erfa (fd), v., 1) hereditatis jure aliquid acdpere. — 2) ultionem cœdis
alicujus hereditate accipere; tdcisd, e. gr. hafái f^dur erfdan pat/rem
(cœaem patris) tdtus est Vkl. 6.
erfd, /., hereditas; telja erfdir þangat Edr. 23; vardi erfdir heredia
defendit Bgl. 3.
erfi, n., epulum funébre; drekka erfi parentalia cdebrare Jdr. 10.
erfidr, adj., rnolestus; laboriosus; erfitt verdr þeira 's iUa kann
imperitis molestum erit Mhk. 24.
erfingi, m., heres; fílius; erfingi Ásbjarnar Isl. 7; frák erfíngja
Skólms hart fram gingu Isl. 13.
erkistóU, m., sdla archiepiscopi; archiepiscopatus ; dpglingr lét erki-
stól settan skamt frá Lundi £dr. 27 ; kvámu erkistóli hingat G. G5.
ern, adj., strenuus; Hlg. 12; c. gen. ern valbrodda in telis tractandis
strenuus Hátt. 79.
Erpr, m. pr., fUius Jonakeri et Gudrunœ; Erps of barmar i. e.
Hamdir ok S^rli Rdr. 3.
errinn, adj., strenuus; Hr. S. 18.
erumk — 1) er mér est mdhi; erumk glatt hjarta Era. 1; Em. 4;
Snt. 1. 6. 24. — 2) eru mér sunt rnihi; e. gr. erumk vánir Em. 1.
erumka = er mér eigi non est mihi Snt. 17.
es, particula rdationis, a qua indpiunt secundariœ quœlibet fere sen-
tentiœ. — 1) Pro rdativo pronomine usurpatur, dve prœcedxt pro-
nomen demonsitraJtxvum sive omissum est, e. gr. hinn 's is qui (sg.)
Yt. 17; sá es Hkra. 19; Kkm. 22; es qui Hkv. 9. 14; Ein. 3;
59
Hlt. 9; Vkv. 14; G. 41; hverr es quicunque G. 66; þeim es ei qui
Mhk. 24; þann es euvn qui (c. conj,) Snt. 16; sá es is quem Yt. 5;
þeir es w qui Edr. 21; G. 12; hinir es Hkv. 24; es Hkv. 18; þeim
es iis qui Jdr. 18; es quos Hkv. 19; es quœ (f, 8g,) Hkv. 2 (bis);
þær es qtios G. 64; es quod Snt. 6; Vkv. 10; Efdr. 2; es quocum
Snt. 23; þau es ea quœ Edr. 25. — 2) 46 es particula vndpiuiit
enunUationes declarativœ, quœ vidbus subjecti aut objecti funguníur;
e. gr. hitt . . . es Edr, 10. 28; G. 19; Yt. 53; es Hlg. 14; þat es
Hfl. 19; því es Hkm. 12; Hr. A. 8; Hr. S. 7. — 3) Vim hcalem,
guœ didtur, habet; e. gr. es (ubi) hvílir j^furr G. 26. — 4) Enun-
tíationum temporalium fadt initium, e. gr. Rdr. 10; Yt. 20. 25.
40; Hkv. 1. 9. 17. 21; Hkm. 18; Hlt. 6. 13; Snt. 13. 14. 20. 22;
Vkl. 20; Bgl. 6. 13; Hr. A. 9; G. 48; Kkm. 1. 3. 13. — 5) Causalem
vim habet, e. gr. Hkv. 18; Hkm. 10. — 6) Post vocabula gradus
comparativi es est — quam; v. c. muni sidar es (paulo posterius
quam) þvegit h^fdu G. 23. — Aphœredn e vocalis patítur, e. gr.
ból hátt 's vikingar áttu Vkv. 10; persœpe particula per cradn
{Ila7n, quam bragarmál vocant, cum formis pronominis 1. adverbii
dernonstratim in unum confunditur, veltd sás, þás, þars q. v. —
Pro es recentiores habent formam er, q. v.
eskifat, n., vas fraxineum; eskifaz (i. e. eskifats) af springr Sgdr. 5.
eta (át, etinn), v.; 1) com^dere; prn of etr undarn aquHa dbum
comedit 0. S. 3; át okbjprn taurum comedit Hlg. 6; L. 18. —
2) consumere; absumere, spoliare; léta etask af (-— léta eta af sér)
se spoliari bonis non pa^sus est Kdr. 8.
etja (atta), v., indtare; c. dat. etja j^frum saman Mhk. 22; pttu
markar meinþjóf á sinn fpdur Yt* 6; þótt etti jpfrum Rdr. 9.
etjulund, /., ingemum calidum; fervor animi; setja jpfra etjulund
Vkl. 1.
Eva, /. pr., mater gentis hum^nœ; L. 16. 18. 66; voc. L. 16; oc'f.
Evam L. 13. 43. 66.
ey, adv., semper, perpetuo; ey ódr semper ferox Gldr. 2.
ey, f.,ins%da; í eyju Hkm. 6; vída of eyjar Jdr. 19; Jdr. 35; Hrfm. 13.
Eydanir, m. pl., Dani insulares; œgir Eydana Hkm. 3; Edr. 24.
eyda (dd), v., vaMare; vacuefacere; ddere, ad internedonem ocddere;
eyda grund langvidrum Mhk. 24; eyddu eyjar Hrfm. 13; G. 56;
c. dat. eyddi Skotum Odr. 8; eyddi hringum Edr. 7; eyddi v^rgum
proscriptos exstirpamt Edr. 8; eydendr geima vals vastanies navem,
oeUatores Hr. A. 9; at eyd^ndum Hlt. 13 (ubi fortasse mÆus
scribitur Eyd^num); í eyddri Eysýslu Vkv. 2; Ormr enn langi
nam eydask R. 23; eydisk land ok lád Hkm. 21; eyáskBk — longe
abesse, e, gr. hitt eydisk, at loTige abest, td Edr. 14.
eyding, /., desolatio; eyding lasta L. 89,
eydir, m., vastaJtor; oppresíior; eydir svikfólks Edr. 5; eydir úlfa
grádar bellator Hr. A. 5; fyr eydi dalreydar ítrbóla perditori
60
auri, i. e. mro liberali Hrfm. 7; skip eyáis unnglóda navigia
vastatoris auri, i, e, viri navigia Bdr. 12.
Eyjar, /. pl.y Orcades et Fœroœ iíisulœ; vann kristnat Island, Grœna-
veldi ok Eyjar R. 11.
eykr, m., jumentum; equus; jptuns eykr i, e. taurus Yt. 27; eykir
fi^urbords naves Vkl. I7; eykja g^ervi ornamenta equo^mm i, e.
frena Yt. 19.
eyland, n., terra insularis; eylands jarlar Yt. 30.
eyúid, /. miseria; med eymd ok ópi L. 72.
Eynefir, m, pr,, regulus quidam maritimus; á Eynefis yndrum in
soleis Ugneis Eynefiris, in navibus Kkm. 11.
eyra, n,, auris; lét hnefa skjalla vid eyra Hdr. 4; eyru ór aures
nostrœ Bgl. 7; hann greip fyr eyrun sín Sk. 109.
Eyrasund L Eyrarsund, n, pr,, Danicum fretum; í Eyrasundi
Kkm. 2; at Eyrarsundi Hr. S. 15.
eyrir, m^, octava pars librœ; hagl hvert vá eyri Bdr. 9; pL aurar
= divitiœ, e, gr, gefa aura Jdr. 44; af aurum prœ divitiis Jdr. 36.
eyrnalauss, adj., auribus privatus; at eyrnalausum (hundi) Hkv. 23.
eyrr, /., acta arenosa; Ungula arenosa; út fyr eyri Kkm. 21.
Eysteinn, m, pr, ; 1 ) rex Upsaliensis ; \ v Eysteinns líf Y t . 33 . —
2) rex Norvagensis,fiIius Halfdani; Yt.45. — 3) rex qiddam Ullara-
hrensis Kkm. 7. — 4) reæ Norvegorum.jiUus Haraldi GilU; G. 8. 71.
eystri, adj., orientaUs; salt et eystra m/ire BaUicum Hr. A. 2.
Eysýsla, /. pr,, Osilia^ insula inaris BaUid; í eyddri Eysýslu Vkv. 2.
eyverskr, adi,, insulanus; lét eyverskan her deyja Odr. 9.
eyvit, /., ídhtl; eyvit týr nihH prodest Mhk. 12; Mhk. 29.
E.
ól, n,, turbo; proceUa; œda él turbinem movere Jdr. 32; élin þykkja
m^rgum Ijót vertices venti omnibus asperi videntur Mhk. 19. Sœpis-
sim£ vox él in appeílationibus pugnœ usurpatur, e, gr, él sverds
proceUa gladii, i, e, pugna Isl. Iz; él eggja proddla tdorum, i e.
pugna Bdr. 4; él stála pugna Jdr. 27; Efdr. 22; Ála éi turbo
piratc^, pugna Vkl. 3; í odda éli in pugna Kkm. 22; í Yggjar éli
Jdr. 29; í éli Yggjar báls Isl. 13; Próttar éla (procellarum OdmSy
u e, prœUorum) blikrudr R. 2; Sv^lnis éla {prœUorum) sól K. IC;
él (j^ndlar þeys impetus pugnœ, atque ita éla skyndir G^ndlar
þeys bdlator R. 11.
élbjódr, m., qvi procdlam offert; él hrotta proceUa gladii, pugna;
itaque élbjódr hrotta qui pugnam offert, beuator Isl. 22.
él-Freyr, m,, deus (Freyer) proceuœ; ól-Freyr UUar kjála deus
procdlœ cUpeorum, deus pugnœ, bellator R. 6.
élkaldr, adj,, proceUœ instar frigidus ; élkaldr Vpdlu straurar Yt. 4G.
ólker, n,, vas procellarum, i. e, a^; i élkers botni Edr. 3.
élmarr, m., equm proceUœ, i, e, navis; élniars typpi Hr. A. 10.
élsv'ellandi, part, compos., qui procdlam tuinefojcét; ókveilaiidi
Yggjar procellatn Odirns tumsfaciens, beUator Jdr. 43.
ér, pron.^pers, 2 pl., vos; nom. ér Hkv. 20; acc, et dat, ydr Bj. 2;
L. 2; Sk. 47.
fadir, in,, pater; fadir hinn sæti! L. 79; Hlg. 6. 8. 12; Snt. 12;
l^gseims fadir Lokius Þdr. 1; fadir Magna Thor tdr. 20; Bgl. 3;
L. 81; Sk. 121; acc, sg, fpdur Yt. 6; Bgl. 7; G. 27; Kkm. 27;
Isl. 3; fedr Hlg. 4; L. 9; dat, sg, fedr Rdr. 8; Bgl. 2; L. 57;
fedrnum L. 87; gen, sg, f^dur Vkl. 3; R. 5; Kkm. 25; Isl. 4. 5;
dat, pl. fedrum Bgl. 17; gen. pl. fedra Jdr. 10.
fadma (ad), v., a/mplecti; fadma fedgin þessi L.v9.
fadmbyggvir, m., qui in sinu alicujus habitat; nuiritus; einum
eineygja Friggjar fadmbyggvi i. e. Odini Hkv. 12.
fatimr, m., sinus, amplexus; breiddi fadminn amplexum dedit L. 55;
L. 57. 68.
fagna (ad). v.; 1) ketari, gaudere; c. dat. fagna átu G. 29; Isl. 4;
Kkni. 19; Hr. S. 20; jafnan fagnar kvikr madr kú Mbk. 4; þegnar
fagna frid Bgi. 2; vargr fagnadi tafni Kkm. 9; fpgnudum dád
slíkri Hkv. 12; því vas úlfr feginu Hfl. 13; absol. eigi mun ormr
fagna L. 60. — 2) bene excipere; cum dat., e. gr, ér fagnid verum
Hkv. 20; god fagni bragningi R. 33; Bgi. 17. — 3) convivium
appara/re; fens fúr-Rpgnir fagnar Sgdr. 6.
fagnadarlaiig, m., lavatio gaudio excitata; fagnadarlaug af auguin
i. e. lacrimœ gaudio prolectatœ L. 32.
fagnadr, ííl,, gaudium; fiíma fagnad gaudia reportare L. 74.
fagnafundr, m., lœtus congressus; Hlt. 13.
fagr (/. f^gr, n. fagrt), adj., púicher, splendidus, venustus; kvad
standa stigii fagran G. 15; G. 9; L. 10. 82; Sk. 200; á fpgrum
botni Rdr. 7; Vkv. 10; gœddir f^grum mækum Hkv. 16; fpgr
seima Gudr Jdr. 6; fiskastykkit fagrt ök hvítt Sk. 40; í f^gru
in re pulchra Mhk. 17; Hdr. 2.
fagrbuinn, part. compos., pulchre vestitus; gengum fagrbúnir Bj. 5.
fagrbyrdr, f., onus sphndidum; gœda ehn fagrbyrdi Bj. 3.
fagrrendadr, part, compos. (* rejiá& r— striare), pidchre striatus;
á feldum vei fagrrendudum Hkv. 19.
f alda (felt, faldinn), v., caput apice redimdre; lijálmi faldinn galeatus
Vkv. 17; Edr. 18; ferd faldin œgishjálmi Hr. S. 8.
faldrudr, m., arbor apice induta; faldr Hamdis apex Hamderi, i. e,
gcíea, unde Hamdis faldrudr -- arbor galeœ, i. e. pugnator, vir Jdr. 14»
62
fall, n., 1) lapsw; ruina; breka fall œstuatio fluctuum Hátt. 77;
vid falli djúprastar Fdr. 10; falls er ván at fornu tré Mhk. 23. —
2) cams; cœdes, e, gr, rak hann nidr rammligt fall imwnoimpetn
eum projiciebat Sk. 176; flotna fall Rdr. 7; Snt. 10; af falli
Tryggva sunar Efdr. 21. 25.
falla (fell l. féll, fallinn), v.; 1) cadere; labi; proprio semu mur-
patur de animantibue, e. gr, falla af drasils bógum Yt. 31; falla
á kné sín bædi in vtrumque genu procidere L. 51 cet,; fell at
bpfdi Rdr. 4; fell und ara greipar Yt. 29; bann féll ^fugr á bak
Sk. 134; eodem modo de rebus inanimis, v, c, sér mar falla of
herdirÞdr. 7; hallir náðu at falla cedes cóUapsœ sunt Edr. 22;
hrpnn felbr of sker Mhk. 27; skinn fellr at enni cUtie corrugatur
in fronte L. 58; falli fagnadarlaug af augum L. 32; sveiti fell á
valkpst Edr. 19; Kkm. 3; Jdr. 28; L. 54; Hkm. 7; fell byrr í
vádir ventus vda implevit Jdr. 33; hrannir fellu fluctus rud>ant
R. 14; Hr. S. 11; lungun féllu um nára Sk. 144; sárin féllu á
(o: búkinn) vulnera inciderunt in alvum, i, e, erant in alvo Sk; 201;
tennur falhiar úr haus Sk. 194. — 2) occidere (in prœUo); fallii
Hlg. 18; Ódr. 4; Bgl. 1; falla fyr mæki Kkm. 17; Sk. 146. 151.
153. 158. 179; fell Yt. 18; Vkl. 12; Vkv. 9; Bgl.4; R. 18; G. 44;
Kkm. 9. 14. 19; Bdr. 9; Isl. 3. 9; féll Sk. 144. 150. 173; fellu
Hlt. 10; Vkl. 5; Efdr. 5; Vkv. 11; R. 5; Bdr. 6; Hr. S. 8; Hrfm.
10. 11; felli Hkv. 9; Hfl. 8; G. 13; Kkm. 5. 6. 7. 10. 11. 20; at
mpg fallinn Hdr. 6. — 3) Sensu transhto usurpatur, e, gr, þás
mál falla tempore incidente opportuno Hátt. 75; féll þat ekki úr
minni Sk. 91; féll beint í kpr prorsus ex sententia processit Sk. 104.
fallj^tunn, m,,gigasprostratus; falljptuns rekkar bekk-karms rdr.18.
falr, adj,, venahs; haukstrandar mpl es hilmi fpl rex aurum venm^
dat, largitur Hfl.l7; fljóðin læt ek fpl femdnas habeo venales Sk.lll.
fang, n., certamen, luctatio; dólga fang pugna, atque ita dólga fangs
menn mUites Efdr. 2.
fanga (ad), v,, capere; dedpere; lukkan hefr þik fangat Sk.49; Sk.61.
fangsæll, adj,, %n prœda fa/sienda prosper; fylkir fangsæll Vkl. 16;
Hlg. 8.
far, n,; 1) iter; tíva of far iter deorum Hlg. 1. — 2) raiio agendi;
svás mitt of far Hfl. 1; Eiriks of far Hfl. 14; annars rœdr margr
of far Mhk. 15. — 3) navis - farkostr; far Ullar navis Utleri, i, e.
dipeus; af gulli Ullar fars Hr. S. 14.
fara (fór, farinn), v,; 1) ire; venire; ferri; projicisci, cet,; de per-
sonis, e, gr, fara med <)dni Hkm. 1 ; fara dauda ordi t. e. decedere,
mori Yt. 14; fara í brynju loricam stbi induere Hkra. 2; Hkm. 20;
ferk venio Bgl. 9; hvatt ferr dto cursu fertur Hátt. 78; ferr til
hallar Hkm. 14; Onundr ferr á hendr Dpnum Kdr. 3; ad ei fari
vit hrppum ne prœdpites eamus L. 16; fardu propera! Sk. 107:
f^rum í vápn Bgl. 9; fórk of ver Hfl. 1; Bgl. 17; fórt of óþjóá
eldi cum incendiis terram impróborum peraffrabds, i. e. barbaros
incendiis vastabas Hr. A. 12; fórtu ór landi þínu Sk. 100; fór til
orrostu Hkm. 3; Yt. 45; Hkm. 21; Vkl. 19; Þdr. 9; Edr. 12. 28;
Jdr. 42; fór heim domum reversus est Sk. 165; Sk. 57. 173; fór
at sofna dormitum ivU Sk. 45; fóru at slátra Sk. 21; fórm saman
congressi sunt Vkl. .14; váru farnir in via erant Hlg. 4; cum accus,,
viœ, V. c. fara lýrgptu per m^re proficisci Kdr. 2; eodem modo
de iis, quœ anima carent, v, c. j^rd ferr und menþverri terra in
potestatem viri venit. Hkdr. 6; ferr (o: kyttr) fam>a divulgatur
Bgl. 12; fremdin þín ferr um heiminn vída Sk. 48; tákn ferr
hvert á annat miramla se invicem excipiunt G. 46; ordin fara
voces sparguntur Mhk. 16; birkisótt fór um búkarls búdir Hr. S. 10;
ord fóru á svik verba fraudem spectahard Bgl. 7; var sem elding
fœri Hr. S. 15; sem at honum færi vódinn Sk. 109. — 2) esse,
fore, Jieri; versari; se gerere, etc., e. gr. sem ferk máli ut carmdm
persequor Vkv. 7; hvék fer verka G. 8; ferr (impers.) af huldu
eœ occulto res agitur L. 39; þanninn ferr (impers.) þeim unga
manni ita se gerit hic juvenis L. 41 ; hlutgjarn ferr med annars
spk importunus alienis rebus implicatur Mhk. 16; fara med hvita
glófa digitalibus albis indvtœ sunt 8k. 87; þótt alt , fari byrst
etsi omnes horrendo modo se gerebant Mhk. 10; fórk andvígr
adversarius ýerem Snt. 8; fórk aldrigi at gpldrum numquam in-
cantamenia exercui Jdr. 2; hvé hon fór víd raik quíbus moribus
in me usa sit Mhk. 3; fór (impers.) svá fram ita evenit Hfl. 20;
svá fór þat ita evenit L. 16; hugdi at boga vedr fœri til fárhuga
putabat prœlium peiicvlosum fore Rdr. 8; vardat sás fœri fram
slíku jarls ríki non exstitit, qui tanta prœtoria potestate prodiret,
i. e. tarUum potestate valeret Vkl. 6; ekki hefk med flimtun farit
ludibriis non usus sum Mhk. 2; sás hafdi farit afskýfdr orda hlýdu
cui lingua eœdsa erat G. 26. — 3) fara transitivum — fyrirfara;
perdere, delere, exstirpare; c. dat. obj., e. gr. fór glaums nidjum Pdr. 18 ;
fara fj^rvi sínu Yt. 40.
farald, n., late vagans rnorbus; ekki vardat fordum farald œgritudo
(aiaantium) olim non fiebat vulgaris, raro acddebat Mhk. 11 cet.
fardir, /. pl. — ferdir; everda, res gestœ; þær of fardir Hlg. 20.
farlengd, f., longinquitas itineris; þú skalt farlengd þína inna Sk. 93.
farligr (pro fagrligr), adj.; pulcher; farligt eiki Hr. A. 7; fákhlad-
endr farligs húfs Efdr. 9; (cfr tarnen Gislason, Om Hdrim 57).
farlyst, f., cupido projiciscendi ; faríystir kómu fylki Kdr. 9.
ÍArma-Týr, m., deus (Tyr) onerum, i. e. Oden; svanir farma-Týs
i. e. corvi Hlt. 11.
farmr, m., onus; farmr Sigynjar arma onus brachiorum Sigyrux i. e.
IjoJdus Hlg. 7; farmr arma hapts meinsvarans i. e. Gjálp, femina
gigas Þdr. 3 ; í gálga farms (i. e. Odinis) hverlegi in carmine Hlt. 1 .
farmpgnudr, m., itinera suscipiens; de Odine Hlt. 2.
M
farri, m,, taurus, Yt. 27, %U pkrique vertunt. Potiua tamen accipi-
endum est farri =r. éírro; farri jptuns eykr taurus erro; cfr annot
ad h. l,
faBta, adv,y frrrmter; stódu fasta /irwAO gradu steterunt rdr. 12.
fasta (ad), v,, cibo abstinere; léta ^rn né ylgi fasta Kkm. 16.
fasta, /., jejwmim, inedia; brá fpstu gífrs hesta Jdr. 35; f^lr af
f^stuiu L. 42.
fastkaldr, m., vinculum, compes; fasthaldr vard á Fenri lagdr Mhk. 21.
Fasti, m, pr,, dux quidam mUitum; gen, Fasta Yt. 30.
fasti, m,, firmiUis, robur; fœrdr í fasta in jirmitudinem iUatus, i', e.
robore indutus (cfr fœrask í asmegin) Þdr. 18.
fasti, m,, ignis; fasti unnar i. e, aurum Hr. S. 14; týnir fasta vala
strætis qui dispergib ignem manús, i, e. auri prodigus G. 25.
fastligr, adj,, validus; fastligr^garmr fýris ventus vehemens Hr. A. 10.
fastna C*^X ^-^ despondere; fastna Hildi sibi HHdam despondere
Sk. 123.
fastordr, adj., verax; fastordr skyli þengiU vesa Bgl. 10.
fastr, adj,, 1) firmus, durus; rak sinn fastau flein Sk. 162; í f^stum
þokk duro ammo Snt. 18; ódu fast firmo gradu processerurd
Pdr. 8 ; neutr, fast pro adverbio ~ vehementer, e, gr, sálin berist
um fast L. 75; tók at svída fast Sk. 175. — 2) fixus; vard fastr
adhœsit Hlg. 7; halda fast á Ipgum leges tueri Bgl. 4; sverd stód
fást í t^nnum ensis dentihus obhœsit Sk. 155.
fat, n., vestis; Hildar fat i, e. clipeus; á hlýri Hildar fats Hlg. 1;
fpt Sprla vestes Sorlii, i. e, loricœ Hkdr. 8.
fá (fekk /. fékk, fengum l. flngum, fenginn), v.; 1) capere, a^cci-
pere; obtinere; usurpatur de personis aliisque animardwm, e, gr.
fá eitthvat Sk. 140; létt fæk holl laun ódar G. 70; ylgr fœr sylg
0. S. 3; Edr. 29; [at] fyrdasveitin fái vist L. 15; fekktu 9II þeira
flaust Hr. A. 14; nafn fekk hann Bgl. 1 ; R. 12; G. 24. 26. 28. 38;
Isl. 11. 12; þú fékkt (0: neyd) Sk. 100; fékk L. 12. 64; Sk. 125.
136. 139. 178; sá f^rnudr, es fengud Hr. A. 13; þeir fingu hringa
Rdr. 10; medr fengu mikit vedr 0. S. 4; ádr enn j^rd féngi alla
prýdi L. 10; vidr afspringit, þat er [þau] féngi L. 13; hefr fengit
Sk. 191. 192; hafdi fengit L. 7. 15; fenginn captus, captivus
Vkv. 13. — 2) uxorem ducere, in matrimonium ducere aliquam,
e, gr. vór fengum Fóru Kkm. 1 ; HedinQ viU gjarna Hildi fá Sk. 88.
— 3) dure; concíliare, comparare; e. gr. hjprr fær hjarl Sigurái
Sgdr. 2 ; at jardlig tunga fái þór stef til handa L. 26 ; fá honum
da ei! Sk. 107; fekk mart sorgar P^rtum Vkv. 8; Isl. 10; Hrfm. 14;
fengum gera gisting Ekm. 3; Ekm. 8.24; fengud yrkisefni Hr.A. 15;
ótti fengins goUs terror auri comparati Hr. A. 7 ; Míms vinr hefr
fengnar (datas habet i. e. dedit) mér b^lva bœtr Snt. 22; lét hræ
fingin hrafni cadavera corvo tradita esse sivit (:r::rz tradidit) Isl. 7;
etiam cum dat, pers, et genit, rei, v, c. þat fœr þjódar snytri tírar
65
Ykl. 5; tunga fekk mér goUs Bgl. 17; G. 41; Ekm. 26; fengum
vér fótgúlum fugli mikils verdar Ekm. 2; p(M8, fásk, €. gr, odda-
madr fæsk (i, e, creatur, eligitur) enn þridi Mhk. 10; hagnadr
fekksk ór styr lucrurn e pugna perceptum est G. 32; tafn fekksk
vprgum Ekm^ 10; refiex, fást i = se dare cdicui rei, negctío aUquo
implicari, e. gr, ef fæst þar í si huic rei assentitur Sk. 121; fást
í móti þér te adoriri, te aggredi Sk. 137. — 4) Periphraatice usur-
patur, e, gr, ek fæ drópu stœrda hródri carmen laudibus auctum
(i, e, impJetum) habeo; carm£n laudatimm daboram R. 35.
f á (fáda), V,, pingere; part, prœt, fádr («* fát Z. fátt) pictua, obductus,
íUitus; þaz á Leifa landa iaufi fátt ea in clipeo depicta swú Rdr. 4;
þat 's of fát Hlg. 13; þák bifkleif bifum fáda Hlg. 13. 20; grundar
vals gulli fádar manus auro (annulp) órnatœ Ekm. 7.
Fáfnir, m, pr,, jilius Reidmaris in serpentem conversus; Fáfnis
midgardr terra Fafneri (cui incubuit), i, e, aurum Bj. 3.
fákhladandi, part. compos,, equum onerans; húfs fákr equus mar-
ginis navigii, i, e, navis, atque ita húfs fákhládendr navem onerantes,
i, e, viri Efdr. 9.
fákr, m,, equus; canterius; fákr grídar equus gigantis feminœ, i, e,
lupus; lét grídar fák fagna blódi Isl. 4.
fála, /., gigas femina; lamia; fálu hestr equus lamiœ, i, e, lupus
Kkm. 8 ; me^ fjpmis fálu cum lamia (= noana bestia, noxa) gcHeœ,
i, e. cum securi Jdr. 42.
fálma (ad), v., prœtemptaniem ire; trepidare; kvádu fjandmenn
ydra fálma Hr. A. 4.
fár (fá, fátt), adj., pauctis; sœpissime fár est = nuUu8, nemo (per
litotem quandarn); e. gr. fár beid ór stad sára nemo loco manens
vulnera exspectavit Vkv. 2; fár hringdrífr Kdr. 10; fár konungr
0. S. 6 (vid, I 141); Ekm. 19. 24; mj^k fár admodum pauci
Mhk. 12; fátt ór fj^lda af jartegnum G. 67; fátt er þat, er siduna
váttar L. 76; fátt (nihil) er kyrru betra Sk. 94; ráda fá (= fáu)
parva^ facuUates hohere Mhk. 13; mj^k fás gá admodum pauca
(nikU fere) curare Mhk. 20 ; Væringjar harda fáir G. 53 ; trúik fá
(paucos = neminern) munu hitta hans fedrætt L. 41 ; fám vikum
sídar G. 37; ek veit færi (acc, pl, compar,; o: fremja) þær (íþróttir)
R. 25; fæstr gramr nuUus omnino rex G. 14; fæstir sjá vid prettum
L. 43; fæst foldar rán Edr. 8; fœst, adv., minim^ Sk. 75.
fár, n,, noxa, pemides; bjóda pdrum fár aliis afferre perniciem
Mhk. 6; fár randa noxa clipeorum, i, e, gladius Bdr. 6.
Fárbauti, m, pr., pater Juokii; Fárbauta mpgr léokius Hlg. 5;
Hdr. 2.
fárbjódr, m,, qui cladem affert; fárbjódr Skota Scotos prostemens
Hfl. 10.
fárhugi, m., periculum; fara til fárhuga cum pericido esse, peri-
culosum esse Rdr. 8.
66
fárskierðAiidi, párt, c&mpos,, perniciem otmrtens; fárskerdaiidi fyrcía
áfferruncus maiorum hnma7U>rum G. 63.
fátalaðr, paH. compos,, pauca hquens L. 52.
fátídr, adj,, ingratus, invisus; nam fátída frœái m^lestam accepit
notitiam Þdr. 15.
fátœkr, adj,, pauper; fatækt («. e. fátœkt) fólkit Sk. 43. 191. 192.
fávÍBS, adj., stultus; L. 9.
fedgi^, n. pl. — 1) pater ei jilia l. Jiliœ; fedgin þessi (=- fadir et
ofbeldit, quod ah eo procreatum est; vox fedgin h. l. usurpatur,
quia vocabula faáir et ofbeldit diversi sunt generis) L. 9. —
2) pater et mater, parentes; fyrstu fedgin vár parentes universi
generis humani L. lö.
Fedja, /. pr. (=r. Fenja), ancíUa Frodii; Fedjn stedi ineus Fenjœ,
hpis (molaris), saæum; Þdr. 6.
fedrpersóna, /., prirna persona Sanctœ Trinitaiis; L. 24.
fedrætt, /., paternum genus; acctts. fedrœtt L. 41.
feginn, ctdj., lcetus; fegnir lífi salute gauderúes Hr. S. 17.
feigd, /., m^yrs brevi instans; til gumna feigdar Efdr. 8; feigdar
ord prœsens fatum Yt. l^
feigr, adj., cui mors prœsens imminet; e. gr. sjaldan hittisk feigs
vpk frdrin Mhk. 2ö; feigir fleinþoUar Hrfm, \11; oddr beit
Skota feiga R. 6; feigra firda fjprr^nn Efdr. 17; comp. feigri
Kkm. 22.
feikr, adj., immanis, immensus; feikt ofbeldit L. 9.
feitr, adj., pinguis; átti hirzlu innan feita Sk. 13.
fela (fal, fólginn), v., condere; celare; fálu (sepeliverunt) budlung
Yt. 48; veitk enda fólginn Jinem scio occuHum Yt. 33; fólgin orá
Bgl. 7; audnan felst hér undir Sk. 89.
feldr, m., paUium, toga; stinga npsum nidr í feldi Bgl. 13; á feldum
raudum Hkv. 19.
fella (Id), -v,, 1) sternere; dejicere; gildar feldu mar Hdr. 8; bad
rámsíks stœriaska fella remmilauka á Orm enn langa jussit viros
in Serpentem longum tigna válida demittere R. 22; ofbeldit hefr
várn anda feldan L. 77. - 2) occidere, trucidare; Vagn feidi virda
Bdr. 12; Jdr. 28; Mhk. 7; Isl. 26; Sk. 142; skatnar féldu gram
G. 17; lét fimm of felda Isl. 23.
fellidómr, m., condemnatio; at flaums fellidómi eæ condemnaUone
proedpiti l. tetneraria Bgl. 14.
fellihryn, /., ruina proturbans; fellihryn fjalla i. e. torrens stridulus
Þdr. 6.
felli-NJ9rdr, m., deus (Njardius) projligans; flótta felli-Nj^rár
fugientes prosternens Vkl. 21.
fellir, m., prostrator; fellir fjall-Gauts i. e. Thor Hdr. 4; fellir
göda fj^rnets flugstalla i. e. Thor ^dr. 1 (acc. felli); fellir lífdvalar
i, e. mo7*s Hrfm. 14 (acc. felli).
67
fen, n.,palu8; mare; liquor; hrosta fen cerevisia; mulsuv^ poéticum
(cfr SE,AM I 216 sqq,), poesis; lirosta fens vprdr ». e. Oden
Snt. 18; fens fárr ignis fnaris, i. e. aurum (SnE,AM I 336);
fens fúr-R9gnir vir liberalis Sgdr. 6.
Feney, /. pr., Venetia; Feneyjar friáland Edr. 10.
fengeydandi, part. compos., prœdam consumens; fengeydandi fljóda
r^ muliehres i. e. ornam^rda erogans; femina liberalis Rdr. 11.
fengr, m., prœda; res pretiosa; eigi at eins í f^gru 's fengr Mbk. 17;
namk Yggjar feng prœdam Odinis, i, e, poésin (curmen) didici
Jdr. 2.
fengsæll, adj., magnas prœdas fadens; Bgl. 10.
Fenja, /. pr., ancUla Frodii r^egis, quœ aurum ei moluit; Fenju
forverk i. e. aurum Bj. 3.
Fenrir, m. pr., Fenrer lupus, fUius Lokii; fastlialdr vard á Fenri
lagdr Mhk. 21; Fenris kván i. e. femina gigas ^dr. 13; fenrir
nomen appellativum est — lupus; e. gr. í fódri fenris in pabvlo
lupi, i. e. in sanguine Isl. 7.
Fenrisúlfr, m. pr., Fenrer lupus; Hkm. 20.
fent^nn, /., dem m^ris, i. e. tapis, mons; fentanna Sýr Sgdr. 1.
fenvidr, m., arbor maris; fenvidr elgs = vidr fens elgs arbor aJcis
rnaris, i. e. arbœ' navis (navem possidens, gubernans) i. e. vir; Uelgi
vann elgs fenvidu svipta aldri Isl. 6.
ferd, /. — 1) iter; ferd áþokkud eldingura Hrfm. 4; Hr. S. 18;
í ferdum mín Sk. 94; Sk. 18; búinn til ferda Sk. 28. — 2) agmsn,
nvUites; homines; e. gr. vísa ferd Yt. 15; Hr. S. 8; Hrfm. 10;
hykk ferd fridar mistu Bdr. 11; gekk í gagnum íer^ per a/yiem
(hostium) perva^it Bgl. 3; ferd himneska (angdos) G. 4z; snjallri
ferd G. 15; duga ferd L. 21; at ferdar prýdi in laudem virorum
Jdr. 1; brúdf^r Svía ferdar Hr. S. 2; Gldr. 3. 7; Jóta ferdir R. 19;
Hr. S. 4. 15; gefr hjálp aumum ferdum G. 38; úlfa ferda tungu
rjódr Hr. A. 3. — 3) conditio, status (=ratferd); e. gr. greppa
ferdir Hkv. 18; kænu til húsgangs ferda Sk. 42.
fergir, m., consumptor; Vinda fergir oppressor Vendorum Edr. 8.
ferill, m., via, semita; hafa feril metinn fetum Kdr. 10.
ferja (fardi), v., transportare, vehere; fardi of sæ per mare deduæit
Vkl. 8.
ferligr, adj., immanis, monstrtwsus; ferlig undrin Sk 45. 152.
ferri, adv. ( ~ fjarri), procul; c. dat. mj^k ferri máli spnjiu ad'
modum procul a veritate Efdr. 22; Efdr. 26.
f esta (st), V. — 1) fgere; jirmare; festist mér í brjósti ineo pectori
infigítur L. 78. — 2) promittere, spondere; festu gj^ld spoponde-
runt se trihuta rollaturos esse Edr. 23.
festr, /., retinaculum; rudens; leysti flaust ór festum Hrfm. 15;
hestr festa i. e. navis Hátt. 71.
fet, n., passus; fetum metiun Kdr. 10.
68
feta (fat; part. prcet. deest), v, — 1) mam invenire; ewitum invemre;
sem seggr feti hvergi ór v^lundarhúsi L. 92; feta þar ekki frædin
úr carmina his rd>m non se eapecliunt Sk. 2. — 2) in conj.
periphrast., e. gr. ek fat þylja=íek þulda Hfl. 3; ek fat yrkja
= ek orta Hfl. 19.
fetill, m., baUeus; fyr fetils svelli Hfl. 8.
Fetlafj^rdr, m. pr., sinus quidam in Gallia situs (?); í Fetlaflrdi
Vkv. 12.
fetrunninn, part. compos., passAus tranmneatus; vann fetrunnar
hlaupár anmes rapidos pedious transiit Pdr. 5.
fé, n., pecus; pecuma; oþes; deyr fé Hkm. 21; mprgum þykkir[full-
gott fé multis opes videntur summuvi honum Mhk. 13; fé (dat.)
gœddir Hkv. 16.
fégjpfull, adj., Uberalis, munificus; Hkv. 15.
fémildr, adj., líberalis, munificus; fémildr konungr Vkl. 12. 18;
R. 9; fylgdak þíniim fémildum fedr Bgl. 2.
fósterandi, part. compos., opes saudans, i. e. vir liberalis; at fœra
fésæranda (dat.) Sgdr. 5.
fidri, n., plum>atile; vestimentum 'plunuum; blódugt fidri Hr. A. 14;
hárit líkast fidri Sk. 196.
fidrirjódr, m., plumas rubefaciens; Yggjar má? fidrirjódr qui
plumas corvi rubefacit, i. e. bellator Hr. A. 4.
fimm, num. card., quinque; Em. 8; R. 21; Edf. 11. 25; G. 25; fimm
tegum sinna quinquagies Kkm. 28; Jdr. 6. 22; Isl. 23; L.33; Sk. 191.
fimtán l. fimmtán, num. card., quindecim; R. 16; Sk. 179.
fimti, num. ord.; quintus; hin fimta (d: tpnn) Sk. 194; víg et fimta
Vkv. 5; R. 31; hálft fimta hundrad G. 55.
fingr, m., digitus; skjóta ^rum af fingrum sér Bdr. 10.
finna (fann, fundinn), v. — 1) reperire; invenire; e. gr. fannk aldri
vildra val G. 10; vargar fundu hræ G. 56; þeir fundu tpnn Sk. 199;
scepissime de personis — incidere in aliquem, e. gr. (Kristi kenning)
finnr (lærisveina) L. 46; hann finnur Skída Sk. 47; fann enga
menn Sk. 12; fundu Jesúra, fundinn hrpktu L. 49; L. 58; fundu
þeir mann Sk. 56; Hlg. 11; né megu finna hæfra konung G. 51;
Efdr. ll; Sk. 93; refkx. l. pass. finnask - inveniri, esse, exsistere;
e. gr. módernit finnst hér L. 41; G. 51; L. 70. 72; ord finnask
mér verba mihi suppeditant G. 41; svát dœmi finnisk Hr. S. 16;
hjprr vas fundinn (repertus est) G. 44; vas mestr landherr saman
fundinn maximœ copice terrestres congregatœ sunt Jdr. 18; fundit
mun þaz reynt er lengr inventum erit, quod diutius experiendo
investigatum erit Mhk. 17. — 2) excogitare, invenire; v. c. hróár
(ek) of fann Hfl. 2; fannt fyrstan prett primi cloli auctor eras
L. 66; slíkr háttr verítr sjaldstundum fundinn R. 35. — 3) in-
teUigere, perspicere; v. c. finn ek, at alt mannvit mædist L. 38;
L. 42; fann léttliga léttleikann L. 17. — 4) capere, pereipere;
69
finna fagnad L. 74; bií, at hverr finni miskunn L. 88; at "undir-
stadan sé fundin L. 97. — Reflex, fínnsk (impers,) ehm at ehu — aUqúid
perdpitur ab aliqm ex aliqua re, t. e. aliqtns ídiqua re commovÁur ;
V, c, ætt (dat,) manna fannsk at því ea re commhti sdnt viri Edr. 8.
Finna, /., mxdier Finniea, nornine Snjófríd, amaia Haraldi pidchre
comaii; Pinnan gat œrdan Harald Mhk. 11 cet.
Finnbygdir, /. pl,, Finnorum territoria; ór Finnbygáum Hrfm. 1.
Finnir, m, ph, Finni; ór Finna bygdum Hr. S'. 13.
Finnlendingar, m, pL, incolœ FinnJandiœ; at fundi Finnlendinga
Vkv. 3.
Finnr, m, pr,, nanus, genius quidam; fjalla Finnr genius montium,
i. e, gigds; á fjalla Finns ilja brú Hlg. 13.
firar, m, pL, viri, homines; firar unnu hánum Bgl. 4; Hfl. 7; G. 49;
Jdr. 17; lagdisk líf firum Efdr. 8; ^dr. 10; lýtk fira j^fri Œ 12;
Kkm. 14.
firdar, m, pL, viri, homines; firda kyn Edr. 7; Hfl. 6; Efdr 17.
firmamentum, n,, cœlum quod imminet orbi; fírmamentum (ocr.^
innan pentat per flrmamentum intus variatum L. 27.
firn, n, pL, njefaria; gen. firna viee adverhii fungitur ad vim vocis
cujusdam amplificandam, e. gr. vid firna slœgjan m^g adversus
filium (Farbatdii) ádmodum astutum Hár. 2; firna mprg blóthús
R. 9; eodem modo dat, firnum valde, mirifice R. 20.
firra (rd), v., removere; c. dat, lidsvaldr firdi sik syndum G.62; firrast
knlda, dauda L. 35. 79; c. acc. firrist hlátr risum aversatur L. 42;
firdisk vætr vid bekkdóin Hedins rekka e pugna se íton subduæit
Efdr. 12; firdr lydum ok ládi Efdr. 20; vammi fird íþrótt Snt. 23.
fiskastykki, n,, frustum pisds; fiskastykkit fagrt ok hvítt Sk 40.
fiskr, m., piscis; nom, pL fiskar L. 93; acc, pL fiska L. 10.
fit, /., pÍanta pedis; hné firda fit viri supplantati swit Hfl. 6.
Fitjar, f, pL pr,, prœdium regium in Storda, insula Norvegiœ;
á Fitjum Bgl. 4; Isl. 11.
fíkr, adj,, avidus, vehemens; dat, pL fíkjum pro adv. =r vehetnenter ;
e. gr. hregg fíkjum grimt Bdr. 10; Edr. 8; Jdr. 12. 26. 41; Mhk. 21.
fíkula, adv, vehementer; bygdir fikula brendar R. 6.
fíll, m,, elephas; hann gat sótt fílinn Mhk. 7.
fínn, adj., subtilis; elegans; vid drenginn fína Sk. 22; þú leifir niér
mey svó fína Sk. 114; ýtum stýrdi fínum Sk. 18.
Fjalir, m. pL, promnda JSiorvegiœ; á Fjplum Hlt. 9.
fjall, n,, mons altus; rupes; hátt fjall R. 27; j^rd ok í}(^\\ per terram
et montes L. 70; svana fj^ll montes cygnorum, i, e, maria Hátt. 76;
hauks fj^ll montes arcipitris, i, e, mavms (in manu enim venatoris
falco L accipiter venatieus sedere solebat) Bdr. 7; á fjpllum humra
in montibus cammarorum, i. e. in undis Bdr. 2: Yt. 54; fellihryn
fjalla torrens de montíbus decurrens rdr. 6; Hildr fjalla dea inou'
tium, gigcis femina Hdr. 8; Hlg. 13; Rdr. 13.
70
fjftll-Gautr, m., deus (Oden) montium, i, e, gigas; fellir fjall-Gauts
Hdr. 4.
f jall-Gestill, m, (GestiU, regulus marHimus), regulus morAiúm, ú e,
gig(u; fjall-GestiU ord verba gigantis, i. e, qui^m (cfr SnE,AM
I 214) IbI. 4.
fjallgyldir, m,, lupus monUum; gigas Thjassius Hlg. 4.
fjandi, m. — 1) hastís; þínir fjandr flugu Hkin. 12; Hrfm.lO; gordak
visa fjandr af yél^ndum Snt. 23; acc, pl, fíandr Vkl. 5; und fjpndum
6.53. — 2) diabolua; orcus; hinn forni fjandi L.65; L.39.47; fjandinn
L. 16. 18. 60. 62; kvelr í eld fedr sinn fjandann L. 9; L. 44; nidr
i fjandann midjan in medium orcum (sedetn inferorum) L. 72;
hins nedsta fjanda L. 22; fjandans flokkar L. 84; L. 45. 49. 82:
fjandr hlaupa L. 61 ; L. 73.
fjandliga, adv., hostHiUr; Sk. 174.
fjandmadr, m,, hostis; mm, pl, fjandmenn Hr. S. 17; Hr. A. 4; oax.
Hr. A. 4.
fjara, /., œstuarium; pars lito9*is, aecessui et recessui maris obno^tia;
í fjpru Stordar Hkm. 7; í fj^runni Sk. 56; fj^ru |)jód genn litorea,
i, e. gigantes litus scopuhmm Jotunheimi imoletites Pár. 11.
fjara (ad), v., mare refluum fojcere; in cestuarium ejicere; fjara ehn
uppi aiiquem deréUnquere, ad desperationem redigere; v. c. verda
menn þeirs uppi fjarar (impers.) sunt viri o: muUi sunJt, quos
dij^icubates circum^sistunt Mhk. 19.
f jardepli, n., pomum sinus inariUmi, i, e. saxum; fjardeplis j^rd terra
saœosa, ergo fjardeplis jardar kván femim giga^ (GjcUpia) Þdr. Í5.
fjarri, adv., proeul; c. dat.; fjarri sœ procul a mari Vkv. 14; R. 14;
G. 48; fjarri hefr at longe abest ut . . . Edr. 3; compar. firr, e, gr.
nœr ok firr sive propius sive remotius est L. 24.
fjálfr, n,, tnons; fjálfr ólágra gjálfra tnons fremituum aMisonorum,
mons alte resonans Hlg. 18.
fjón, /'., odium, ira; hprd fjón G. 59; griram fjón Jdr. 12.
f jórdi, num. ord., quartus; en fjórda lofun Hátt. 69; fjórda siuni
Vkv. 4; en fjórdu merki dýrdar quarta indicia gloriœ R. 29; of
hálfan fjorda (sic> propter concentum syllabarum scribere oportet)
teg Isl. 24.
fjórdungr, m., pondus decem librarum; hálfan tjórdung hafdi í
Sk. 103.
fjórir, fjórar, fjpgur, wwm. card,, quatuor; fjórir hroddar L. 96;
tennur fjórar Sk. 142. 194; Hr. A. 15; skóna g^rdi fjóra Sk. 38;
Hlg 5; fjórum einum (o: dpgum \kmrenxi(iiiá\xm) prœtei'lapsis quatuor
diebus L. 36. 68; L. 33; Vkl. 13. 24; Isl. 15. .
fjúk, n., nivosa p^^ocÆa; med fjúka lasta cum nimbo vitiorum L. 78.
fjpdr, /., penna.; pluma; gen. sg. fjadrar Hlg. 12; nom. pl. fjadrar
Bj. 1; fjadrir L. 93.
fJ9l, n, (cfr goL filu), nmltitudo, caterva; flotna fj^l Hfl. 17.
71
f jplblídr, adi,y perquam comis, afabSia; fftn. fjplblítfs BgL 4.
fJ9l^, /v mvítítudo; fjpld sagna Rdr. 7. 12; Vkl. 11; Hr. S. 19; med
fJ9ld seggja Efdr. 7.
fjpldi, m,, mukittulo; fátt ór fj^lda pauca eœ mtdtis G. 67.
^Í9^S^S^^ <^3') vcdde justue, œquua; Bgl. 4.
fj^lgódr, adj,, perbonus; G. 24.
fjplkunnigr, adj,, aridum magicarum peritus; fj^lknnnigr L. 15;
at fordast fjandann fjplknnnigan L. 44.
fj^lkunnr, adj,, petquam notus; neutr, íjplkunt Hlt. 7.
fjplmagnadr, part, compos,, art^us magicis corroboratus ; fj^lmagnat
hregg tempesta9 incantamentis effecta Hrfm. 16.
fjplmennr, adj,, magna caterva stipatus; veitk þengil fjplmennan
Hátt. 69.
Fjplnir, m, pr, — 1) Oilen deus; at dýrs Fj^lnis húsum Kkra. 25;
Fjplnis eldar gladH Isl. 8; Fjplnis gló^ aladius Isl. 14; Fj^lsis bátr
lembus Odinis, i, e. carmen, poésis (cýr SnE,AM TT 428), e, gr,
Fjplnis átti ek fornan bát Sk. 6; Fj^lnir fjalla deus montium, i, e,
gigas, quare fyllr Fjplnis fjalla = poculum gigantis, i, e, mtdsum
poéticum, poesis, carmen (cfr &nE,AM I 244) Rdr. 13. — 2) rea
Sveciœ; at Fj^lni Yt. 1; Fjplnis nidr Yt. 11.
fj^lsnerrinn, adj,, valde bdlicosus; Vkl. 12.
fjplsnœrdr, part, compos,, valde ligatus; varie connexus; semk mærd
fjplsnœrda Hátt. 68.
fj9r, n,, vita; þiggja fj^r Jdr. 43; létu sitt fjpr Sk. 198; Vkl. 4. 21
Vkv. 2; Bdr. 4; fleinn hitti fjpr telum vitalia percussit Hfl. 10
dat, ^9rvi Rdr. 6; Yt. 31. 40; Hkm. 7; Hlt. 11; Vkl. 2.6; Ódr. 4
Hr. A. 4.
fjprbann, n,, impedimentum vitœ; mors; Vkv. 12.
fj^rdr, m,, sinus; yfir um fj^rd Sk. 16; vestr um fjpídu Sk. 19;
i Skotlands fjprdum Ekm. 24.
fjprlami, m,, lœsio vitœ; cœdee; tídr fjprlama Hlg. 17.
fjprleygr, m,, ignis vitœ — qui consmnit vitam, i, e. gladius; stódsk
fólk þeygi fyr fj^rleygi axnes gladio (regis) resistere non pctuit
Hfl. 18 (ubi tamen potius fortasse legendum est stódsk fj^r þeygi
fyr fólkleygi; leygr fólks ignis adei, ignis pugnœ =^ gladius),
fjprleystr, adj,, qui vitam pretio redemit; af Nes-þjódum fjprleystum
Hrfm. 6.
fjprnet, n,, rete mundum circumpUcans, i, e, ccehmt {^ýí'T—goL
ÍMhxYU^ mundus)\ fjprnets flugstallr Þdr. 1.
fj^rnir, m., galea, cassis; fjprnis máni splendor (luna) gahœ^ i, e,
gladius R. 16; fjpmis land /. stallr, i. e. caput Bdr. 6. 7; fj^mis
fála securis Jdr. 42; í gný fjprnis in fremitu galeœ, in pugna
Isl. 17; fjprnis álfr bellator Hr. S. 20.
Fj^rnir, m. pr,, pirata quidam; Fj^rnis fj^U morítes piratús, i, e,
mare Yt. 54.
72
fjprrana^ 7W, donms vitœ, pectm; sverd bitu fjprr^nn Efdr. 17.
fj^rseldr, parL compos., qui vitam amisit, cœsus; dat. sg. fj^rseldum
Hrfm. 18.
f jprspillir, m., necaior; fj^rspiUir Belja bplverdungar i. e. Thor Hlg. 18.
fj^rvanr, adj., vita privatus; seggir hnigu fjprvanir Gldr. 5.
f jpturr, m., compes; láta laust menn, er fj^trar spenna L. 61.
flagd, n., femina gigantea; flagd et forljóta Bdr. 10; flagds litr
Sk. 75; flagds goti equus feminoi giganteœ, i, e, lupus Hfl. 10;
hlífar flagd gigas (feminaj clipei, i. e. securis; itaque hlym-Naríi
hlifar flagds Mlator Vkl. 15.
fiagna (ad), v., /atiscere; desquamari; búkr flagnadi Sk. 201.
flaug, /., vdatus; brodda flaug Efdr. 4;
flaumr, m. — 1) inundatio vehemms. — 2) signi/icatione translata
= intpetus, prœcipitatio, e. gr. í sverda flaumi in impetu gladiorum,
in pugna Kdr. o\ siekkvir stála flaums qui uiidam irruentem
glaMorum dispergit, i. e. heJlator Rdr. 6; flaums fellidómr condem-
naiio prceceps, temeraria Bgl. 14; flaumr est quoque— eæsiJtam
lœtitia, V. c. seima Gudr rænir mik flaumi Jdr. 6.
flaust l. flaustr, n., navis; vegligt flaustr Edr. 5; tida flaustr
(pl) i. e. templa Edr. 25; 9II flaust Hr. A. 14; Hr. S. 15; Hrfm. 15;
flaustum Hr. A. 11; Edr. 24; sex tegum flausta R. 18; fylgimeidar
flausta comitatus navium., i. e. viri (navigantes) Isl. 16.
fiárádr, m., perfidus, fraudulentus ; flárádum má trautt of trúa
Mbk. 28. .
fleiab^rr, m., arbor tdi, pugnator; fleinbprvf^r fellu Bdr. 6.
fleinglygg, ».i procella telorum, pugna; heyja fleinglygg prœUum
committere Isl. 9.
fleinn, m., spicvíum, tdum; fleinn hitti fjpr Hfl. 10; Hfl. 13; rak
sinn fleÍE Sk. 162; at æsa fram flein ódygdar (spiculum scekrum)
L. 42; laust hæfls hausfleini á nasar Hákonar tdum calvariœ
boíAnœ in nares Haquini conjedt, i. e. os adversum Haquini corrm
potorio verberavit Isl. 16; fleins valdr beUator Isl. 23; fleins flug-
stœrir beUator Hrfm. 2; flód fleina cruor Hkm. 7; í flejna drifu,
í dyn fleina, vid fleina hnit in pugna Hr. S. 8; Sgdr. 2; Hfl. 6;
fleiua duna pugna Isl. 13; fleina lundrinn vir Sk. 127; fleina
þrym-Nirdir viri Isl. 26.
fieingaldrvplr, m., gladius ; fleingaldr — cantus tdorum, pugna,
itaque fleingaldrv^lr baculus pugnœ, i, e. gladius; Helgi raud
fleingaldrv^lu Isl. 7.
fleinrjódr, m., qui tdum rubefacit; beUator R. 25.
fleinþing, n«, conoentus tdorum, pugna; fleinþings bodi Kkm. 28.
fleinþollr, m., arbor tdigera, i. e. beUator; Hátt. 75; fleinþollar
Hrfm. 11.
fleiri, adj. comp., plures ; e. gr. meir fleira hródr garik eUam
majarem laudem ýacio Sgdr. 3; fleiri vígdróttir Hrfra 2; meir
73
fleiri hollvinir etiam plures amici Efdr. 5; frágum fleira plura
auddvimus Hfl. 7; [)ótt fleira vas geflt £dr. 30; annat allstórum
mun fleira alia multo plura Jdr. 5; fleira þykkir gott en sé
Mhk. 23. Adverl/ii locum tenet fleira :=^ plus, v, e, hóti fleira paulo
copiosius R. 24. Cfr adj. posit, margr, suþerl, flestr.
flekklausB, adj,j labe carens; flengdu hann flekklausastan L. 65.
flekkun, /., contaminatio ; af daudans flekkun L. 78.
flengja (gd), v, jlagellare; fyrdar flengdu hann L. 65.
flesdrótt, /., incclœ scopulorum (fles,/., scopvlus planus inmare pro^
currens); flesdrótt Ivu nesja gigantes scopulos Ivianos incdentes Pdr. 12.
flestr, adj, superL, plurimi, plerique; flestr madr Hfl. 3; flestr of
nam Hfl. 20; flestr mun sik tii npkkurs spara Mhk. 27; fœda
.flestan aldr Hr. A. 7; mátti meira jpfri flestum Edr. 9; flest hlif
vard brotna Bdr. 4; at flestu in plerisque rébus, plerumque Jdr. 8
Mhk. 28; flestr sœpe e«<==:allr, e. gr, raud flesta rpnd Hr. S. 14
æ lét flest (o: alt) Snt. 12; flestir henda at n^kkvi gaman Mhk. 1
Edr. 7. 32; vá fólkmeida flesta Isl. 4; mest flestum onvmbus fere
Efdr. 26; frár flestra dáda R. 25. Nonnwmqiuim cum allr voa flestr
conjungiíur, ubi est =permtdtus, e, gr. flest alt annat omnia rdiqua,
quœ permuUa sunt L. 16; flestir allir omnes iique permulti L. 53
(apud cdios scripUyres voces flestr allr, flestir allir nonnumquam
verti debent: 'omnes fere').
flet, n,, domus, domdctUum; scamnum, sedes; bera nidr af fletjum
efferre (mortuum) a sede, e domo Snt. 4.
fletbj^rn, m., ttrsus scamtwrum (qui scamna habet, gestat), u e,
domus; gen. fletbjarnar Fdr. 17.
fleygja {g^)'^ v,, conjicere; míttere; fleygdi tólf í mæni Sk. 179;
fleygjandi frakkna missor hastarum, pugnator Hkdr. 6; fleygjendr
fj^rnis mána pugnatores R. 16.
fleygr, adj., atatus; Hrfm. 10 (M fleygr legendum).
flimtun, /*,, probrum; contumeUa verborum; fara med flimtuu pro-
brosum carmen condere Mhk. 2.
fljdd, n., femdna; puella; fljódin læt ek fpl hjá mér Sk. 111; fljódin
verda at pldrum karin Mhk. 25; til fljóáa Þdr. 4; Rdr. 11.
fljóta (flaut), V. — 1) innatare; sá Tr^nu fljóta auda Efdr. 18; átti
ek bát, sem flaut Sk. 6; gnótt nás flaut fyr nesjum Vkl. 14. —
2) manare; fljóti fagnadarlaug af hvers manns augum L. 32;
svardfen flaut Þdr. 8; Rdr. 4.
fljótliga, adv., celeriter; Sk. 62.
fljótr, adj., cder, citus; í kvædi fljótu versibus facHe currentibus
Hr. A. 1; fljótt cito Hlg. 5.
fljuga (flaug l, fló), V, — 1) volare; fljúga um heiminn Sk. 152; fljúg
ok seg L. 24; bar fljúgandi Hlt. 2; peita fló R. 17; Hlg. 2. 8. 17;
þdr. 16; hrœzlan flaug um heljar bygdir L. 61; Hlg. 12; flugu
dreyrug spj^r Hfl. 10. 11. 15; Bdr. 6; fleinn floginn Hfl. 13;
10
74
fregnin hefr flogit at oss Sk. 125. — 2) fugere; fló ór landi
Yt. 27; þínir fjandr flugu Hkm. 12.
flokkr, m. — 1) caierva, cóhors; í midjum flokki Bgl. 2; Jdr. 20;
fjandans flokkar L. 84; Bgl. 3; dreifast í flokka tvenna L. 72;
ferd flokka Hrfm. 4. — 2) camien laudativum brevius et non irUer-
ccdatum; ortu flokka eina sola carmina breviora composuerunt B. 34.
flot, n., cJtum (cui innatat navis); drók eik á flot navem in altufn
deduasi Hfl. 1.
floti, m,, dassis; hafdi flota breidan Vkl. 1; siklingr ýtti flota
miklum Hr. A. 6; Hlt. 13; Jdr. 17. 33; Hr. S. 4. 14. 16.
flotnar, m, pL, cUxssiarii; milites; viri; flotnum vas audit dauda
Hr. A. 12; Hr. S. 5; flotna sendir missor militum, duæ, rex Bgl. IH;
flotna fJ9l Hfl. 17; Rdr. 7; Yt. 34; Edr. 3; Bdr. 4.
flóa (ód), V., inundari; módir guds i tárum flódi in lacrimm efftísa
est L. 53.
f lód, n., Jlumen; rnare; flód fleina jlumen telorum, i, e. cruor Hkm. 7 ;
flaustum vas flód ristit navibus pdagus sulcatum est Hr. A. 11;
drukna í tára flódi L. 54.
flódrif , n., costa maris, i. e. saxum; flódrifs Danir gens montana,
gigantes Þdr. 12.
flótti, m. — 1) fitga; kom S^xum á flótta Vkl. 20; Efdr. 3; kyggja
á flótta Efdr. 2; leggja á flótta G. 29. — 2) fugientiium turba;
i reknum flótta Hr. S. 8; soekja á flótta Þdr. 12; flótta felli-Nj^rdr
Vkl. 21; flótta bpl Vkv. 13.
flugbeiddr, part. compos., ad vclandum incitatus; spngr flugbeiddra
vigra Gldr. 7.
flugdreki, m., draco volans; flugdreki sára t'. e. hasta Kkm. 21.
flugr, m., volatus; í prva flug in pugna G. 54.
flugskjarr, adj., fugam detestans; flugskjarrir baugnjotar Hrfm. 13.
flugstallr, m., alta sedes; fj^rnets flugstallar altœ sedes cœli, i. e.
montes altissimi; fjprnets fjprstalla god ddi montium, gigantes
Þdr. 1.
flugstyggr, adj., fugam detestans, intrepidus; af falli flugstyggs
sunar Tryggva Efdr. 21. 25.
flugstœrir, m., volatum augens; fleins flugstœrir qui impetum teli
auget, beUator; vigdróttir fleins flugstœris Hrfm. 2.
flugþverrir, m., fugam prohibens; dux Efdr. 1.
flúrr, m., signa florum exseuípta; med fagran flúr grófu þeir
hana Sk. 200.
flytja (flutta), v., vehere, deportare; carmen reoitare; oss var flutt
nobis traditum est L. 60.
flýja (ýd), V., fugere, at^fugere; prœs. inf flýja Bj. 2; Hkv. 9;
vard flýja fugere coactus est Gldr. 8; inf prœt. flýdu Kkm. 5;
hvártki flýr þú hyr nó málm Hr. A. 8 ; hildingr flýdi heiman R. 7 ;
h^ldar flýdu R. 17; Edr. 23; L. 53.
75
flýt^ (tjb), V., properare; indtare; c, dat. flýt^ii^i sínum ^yeitT^ip <^t
^TPV^ (Jesúm; li. 47.
flœma (md), v., pellere; Knútr flæmdi út hyern Kdr. 1.
^lœipingjf^r, m. pL, incolœ FUmdrtœ; hpí4 Flœmingia Ó^r. 7;
í Flœmingja yeldi Kkm. 10.
flœmingr, m^ ensis; raud flæming Yt. 27; ybi pl^riqne kgiunt et
vertunt flœmingr ^ vir scepiua ewpuUt^^ vd ^ in fugam conjec^ii^.
C/r annot. ad í. l.
flær$, /., fqUacicí, dol^s; flœ?:dum settr frau^^bue imbutt^s Jj. \7.
flærdarfuUr, adj., astvJtiarum plenua; skeytin 9II hii^ flærdi^^llu
L. 45.
flœdr, f.fjlumm; accessus nfuzfif; mare; floðar ^tí^^^ ^^ WH^í
eic appeUqtq est S:ta Maria; G. 2.
flœja (œd), t?., ==flýja; Girkir flœdu lu^dap Cf. 52.
fnýsa (st), v., ^aso projlare; profundere; c daJt. bjBp fnjfstu blódi
Gldr. 5.
fnœsa (st), r., = fnýsa; fnœstu eitri pdr. 5.
fogl-Hildr, /. pr, = Svanhildr; fjprvi næma fogl-Hildar mann mari-
tum Svanhildœ, i. e. Ermenricum, vita privare; cfr. ann. ad Rdr. 6.
fold, f., planities, campus; terra, regnum; fold of verr fólk-Baldr
0. S. 6 (yid. I 141); Hkv. 15; fold rudu campum cruenlaruni Yt. 8;
á foldu L. 41; foldar þr^mr l. sida i. e. ora, litus Yt. 52; Edr. 24;
foldar rán jactura regni Kdr. 8; missa foldar Hr. A. 14; foldar
dróttinn domdnus terrœ, Odep, Hlg. 5; fold^ valdr /. vprdr rea
G. 28; Edr. 4; R. 2; lal. 9; foldar bein ossa campi, i. e. lapides
Yt. 38 ; linna fold campus serpentis (cui incuhat), i. e. aurum, unde
linna foldar Freyr vir liberatis Isl. 8; plna fold campus piscium,
i. e. mare, atque ita eldrudr plna foldar vir R. 27.
foldvprdr, n%., custos terrœ, rex; flestir ugdu foidvprd Edr. 32.
forda (ad), v., amovere, removere; c. dat. fjgfrvi forda vitam ex periculo
eripere, vitam servare Hr. A. 4. Reflex. fordast —fugere, vitare;
c. acc. at fordast fjandann L. 44; varda, at pndip for^ist pínu L. 9Q.
fordum, adv., olim; Kkm. 10; Mhk. 11 cet.; Jj. 39. 43.
fordæda, /., rrudeficq, vene/ica; de tíHda cœsos resuscitante Rdr. 11,
forljótr, adj., valde turpis, deformis; flagd et forljóta mo^strutp,
horrendum Bdr. 10.
forlpg, fi. pl., faia; fylgjum forlpgura fata sequifnur ^km. 24.
forma (ad), v., formare, Jingere; forma mál verba fa^ere L. 15.
forn, adj., priscus; vetus; e. gr. forn Adám L. 64; hinn forni fjan^i
L. 39. 65; átti ek fornan bát Sk. 6; und fornan fótlegg Þdr. 17;
af fomum þolli Hlg. 3; á bedi fornum Stiflusunds Yt. 50; lag^i
hina fornu (o: skóna) í klassekk Sk. 67; i sitt forna híd Sk. 165;
falls er ván at fornu tré ífhk. 23; Vkv. 15; Bjarkamál en fomu
Bj. in tit.; forn ok klók frædin L. 4; forn ord vetera proverbia
Mhk. 1 ; forn minQÍ res priscœ memoria s^rvatc$ Mh}i* 3*
76
Fornjótr, m. pr,, gigas quidam; eunr Fornjóts, t. e. Logi — igma Yt . 41 .
fornyrái, n., veti^ proverbium: hulin fornyrdin dicta obsoleta el
obscura L. 98.
fors l, fo88, m., torrens; catara/^ia; und forsum suh cataractis (ad
magiam exercendam) Jdr. 2; blódit féll fo88um cruor tamquam
fiuminis vi efundebatur L. 54.
forsmá (ád?), v., contemnere; forsmái ek ekki hann Sk. 121.
forsnjallr, adj., vaJde fortis; forsnjallir jarlssynir Vkl. 5.
forverk, n., opits; gœda ehn Fenju forverki i, e. ornare aUquem
auro Bj. 3.
forvitni, /., curiositas; hans forvitni mun teygjast til vansa L. 60.
fóðr, n., pábulum; i fódri fenris Isl. 7.
fólk, n. — 1) aeies mHitum; agmm; stódsk fólk þeygi Hfl. 18; hrætt
fólk varð at leggja á flótta G. 29; andat fólk agnhen necatum
Jdr. 35; fyr vegnu fólki Em. 1; yss á fólki Sk. 130; fólkum
stýrir Hdr. 5; fólka treystir Edr. 24. — 2) pugna; i fólk hafa
ferre in pugnam, in pugna uti Yt. 19; vada í fólk Hkv. 20;
gekk hart fram í fólki Jdr. 25. — 3) popvius; cives; fólk Hildar
flaums populus HUdœ tumtdtús, i. e. mtUtes Rdr. 6 (vide tamen
ann. ad k. l); heidit fólk Hr. A. 12; L. 47; Hr. S. 6; misjafnt
þekkur fólki Sk. 1 1 ; fróns fólk popvlus montuosœ regionis, gigantes,
itaque fróns fólka reynir Thor Hdr. 3. — 4) farmiia; domestici:
fólkit skyldi hátta Sk. 36; Sk. 43. 191. 192. ,
fólk-Baldr, m., deus (Balder) a/ciei, dux; 0. S. 6. (vid. I 141).
fólkeflandi, part. compos., pugnam augens; Vkl. 16.
fólkglaár, adj., in acie Maris; lofun fólkglads fridrofa Hátt. 69.
fólkland, n., provincia; af fjórum fólklandum (pro fólklpndum)
Vkl. 13.
fólkleikr, m., ludus acie instructa commissus; fólkleikr Hedins
reikar fúrs ludus galeœ acie instructa commissus i. e. prœUum
justum Vkl. 24.
fólkmeidr, m., arbor pugnœ (l. gladii), i. e. vir; vá fólkmeiða Isl. 4.
fólkorrosta, /., prœhum acie instructa commissum; at freista fólk-
orrostu Bgl. 9; hefk fólkorrostur framdar Kkm. 28.
fólkrakkr, adj., in ade strenuus; enn fólkrakki Hrfm. 14.
fólkreifr, adj., in pugnando hilaris; dat. sq. fólkreifum Efdr. 11.
fólkskið, n., lamina (lignea) prœUi, i. e. gíadius; fólkskíds Freyr
detis gladii i. e. vir Vkl. 6.
fólksterkr, adj., in pugnando fortis; gen. fólksterks G. 26.
fólkvaldr, m., dux agminis; rex; G. 13.
fólkvápn, n., armxi bellica; fólkvápn glumdu Edr. 20.
fólkveggr, m., paries pugnœ, i. e. cUpeus; gen. fólkveggs Vkv. 10.
fólkverjandi, part compos., populum defendens; Mœra fólkverjandi
fórn, /., munus óblatum; sacrifidum; Jesúm tígna fœrdar fómir L.40.
77
fóstr, n.y educatio; þá fóstr educatione fruitus est, educcctus est R. 2.
fóstri, m. — 1) niUrtcitts; fastr viít fóstra pndurgods cum ntdricio
Skadeœi. e. cum Thjassio connexus Hlg.7. — 2) alumnus; med fóstra
Aðalsteins i, e. cum Haquino Bono, rege Norvegiœ Isl. 13; Bgl. 4.
fótgúlr, adj.y jlavis pedibus; fótgúlum fugli i. e, aquitœ Kkm. 2.
fótleggr, m., crus; fótleggr veggjar fLeih^9,Tm,r crus parietis domus,
crus laterak, i. e. columna (súla); acc. fótlegg Þdr. 17.
fótr, m.y pes; lustu sundr fót seggs G. 59; Vkv. 1; Mhk. 16;
módum fœti Edr. 12; hrægum fóti Yt. 29; njóta lamiðs fótar
G. 61; hendr sem fœtr Rdr. 4; á fætr Sk. 52. 138. 173. 173 (fœtur);
at fótum þér L. 79; Vkv. 2; L. 81.
fótverkr, m., œgritudo pedum; Yt. 52.
'fr = hefr; Snt. 22.
frakka, /., hasta; fleygjandi frakkna Hkdr. 6.
Frakkar, m. pl, Frand; med fylki Frakka Vkl. 19.
Frakkland, n. pr., Francogallia; Frakklands stýrir Edr. 26.
fram, adv., prorsum, protenus; pro- l. ex-; sœpissim^e conjungitur
cum verhis ferendi, eundi, simil., e. gr. bera fram proferre
Edr. 18; . G. 53; Kkm. 5; L. 88; bjóda sik fram se offerre
L. 20; draga fram provehere Hlg. 15; fara fram evenire Hfl; 20;
fara fram ehu cum aliqua re prodire, aliqua re valere Vkl. 6;
fœdast fram partu edi, nasci L. 20; ganga fram procedete Rdr. 11;
Þdr. 13; Efdr. 9; Kkm. 21; Jdr. 24. 25. 29; Isl. 13. 14; hverfa
fram procedere Bgl. 3; koma fram aperiri, reodari Jdr. 30;
Sk. 188; láta fram edere \L. 14; lída fram provolare Efdr. 4;
renna fram prosilire Sk. 143; sendast fram emitti, egredi L. 19. 23;
þramma fram procedere Hdr. 8; þyrja fram proruere VkL 14;
vada fram procedere Hátt. 69; æda fram prorueré Sk. 157. 161;
æsia fram cum impetu projicere L. 42; etiam cum prœpositionibus
conjungitur, v. c. fram á nótt multa jam nocte Sk. 45; frahi í
stofunni in parte intei^iore atrii Sk. 36; fram of Haka veg sup'er
mare Hátt. 76; fram of (A yfir) skapadœgr ultra diem vitæ supre-
mum Mhk. 23. — Compar. fremr porro, amplius; fremr munk
segja Hfl. 7. — Superl. framast in primo loco; létumk framast
m>e principem locum tenere pa^sus est Bgl. 16.
framan, adv., in adversa parte; framan í enni in adversa fronte
Sk. 170; framan úr haus Sk. 194.
framgenginn, part. compos., vita defunctus; Efdr. 25.
framgengr, adj., ad finem perductus; vard framgengt Yt. 1.
frami, m., virtus, prœstantia; honor; brullaups frami nuptiarum
soUennia Mhk. 18; þeir hafa lýstan frama þengils G. 12; at þessum
frama G. 66; anna frama slíkum R. 32; frágum til frama Hfl. 7.
framla, adv., strenue; studiose; Hr. S. 4; G. 71.
framlyndr, adj., promptus animi; framlyndr stillir G. 42; (enn)
framlyn^i Hkv. 6; framlyndum* gram G. 28.
frammi, adv., inparte anteríore, adoersa; fj^rseldr frammi in prirtm
fuHe prg^ratm Brfm. 18; frammi stattu procedel L. 88; frammi »t
st^nda í. e, auppUeiter prodire L. 21.
framr, adj.y primum locum tenens; exceHene; fortis; Svía gramr er
framr 0. S. o (vid. l 141); sínum fr^mum arfa (= Magno Sono)
jG^. 30; nevÍT. framt pro adv. = a/udaoter L. 17. 43; seggir framir
Hátt.72; jö.6; onndýrs frpmum runnum Hkdr.8. — Compar. freipri,
e. gr. fæstr fremri gramr G. 14; Kkm. 28; fínna enn fremra ipanf
Efdr. 11; Hr. A. 1; Edr. 2. — Superl. fremstr; e. gr. fremstr
h^fudj^furr Edr. 5. 8. 10; R. 1; af fremstu meistara tólum Sk. ^OO.
framrádr, adj., ad ree gerendas promptus; freistudu ens framráda
Hkv. 9.
framstiklir, m., distribuJtor; framstiklir audar virliberalis Hrfm. 15.
frá, prœp. — 1) ea; ueurpatur cum verbie eundi, vendendi, trahendi,
auferendi, petendi, mittendi, aimíl., ad locum, unde aliquis l. -quíd
amovetur, sign^icandum, e. gr. álpa frá landi Sk. 54; draga ehn
frá ehn L. 63 ; hverfa frá Uppsplum Yt. 42 ; klífa frá miáju (f jalli)
R. 27; koma frá bragarstóÚ G. 67; risa frá moldu G. 4; senda
frá Herjans hpllu Kkm. 29; skilja eht frá verum vilja aliquid e
Íyectore expromere, narrare Hfi. 16; stíga frá haudri G. 5; simi-
iter, Ubi agitur de statu quodam l. actione l. opinione quadam,
unde aliquis removetur, v. c, bera eht frá vígi Yt. 15; fylgja ehm
frá eggþrimu Em. 7; koma frá rómu Hkm. 15; bjóda ehm (o: at
koma) til lifs frá dauda L. 85; leysa ehn frá naudum G. 33. 68;
nemask frá angri miklu G. 63; spenja ehn frá bplvi G. 13; týnask
frá trú plienari a doctrina Christiana G. 40. Eodem m>qdo frá
adkíbetur cum adverbiis loci ad situm quendam determinandum,
V. c. enn lengra frá sæ Ykl. 22; út frá Rómi Edr. 12; skamt frá
Lundi Edr. 27. JJac prœpositione etiam indicari potest, alique^n
ab aUquo discedere, v. c. gardisk frá Þridja Þdr. 2; itemque hoc
modo origo indicatur, e. gr. (Eristr) lét berask frá flœdar stj^rnu
G. 2. — 2) ab, ex; conjuncta cum verbis exspectandi, acdpiendi,
merendi, sinUl., prœpositio frá ad eum, ex quo aliquid exspectatur
cet., significandum adhibetur, e. ar. bída hpggs frá ehm Hlg. 17;
vera verdr ehs frá ehm Hkm. 12; taka ekt frá ehm Sk. 187. -^
3) de; cum verbis narrandi, e. gr. segja frá Haraldi, frá málum
Hkv. 1; Efdr. 24; saga frá honum Mhk. 9. Etiam adverbium
est, V. c. sagt er frá narraium est Mhk. 25; segja frá narrare
Sk. 195.
fráneygr, adj-, acri oculorum acie prœditus; lynceus; fráneygr
fylkis nidr Kdr. 6; gaf val fráneygjum vargi Bgl. 1.
frii^Jeitr, adj., acriter inspidens; Hdr. 3; en fránleita Hkv. 2.
fránlyndr, adj., animo acer; Jdr. 25.
f ráijin, adj. — 1) coruscus; af fránum nadri Hdr. 4. — 2) acer, ojcvtus;
frán egg G. 29.
79
frár, adj., cder, promptua; c. gen. frár flestra dáda artium pluri-
m>arum peritus E. 25; Hátt. 75.
fráspgn, /., narratio; færa í frás^gn referre L. 5.
fregn, /., rumor^ fama; sú fregnin hefr flogit at oss Sk. 125.
fregna (frá, freginn), v. — A) audire; faina accipere. — Verbum
hoiC significatione usurpatum sequitur 1) accus. obj., e. gr. fregn ek
(in prcet. sign. eodem modo quo GrcBcorum áxovojj alt G. 51;
fregnk at (ojccus.) Bgl. 9; skilit frák Efdr. 12; etiam duo acctts.,
V. c. fregna Qzur vígdan Edr. 27; frák víg vakit G. 17; frák baug-
dríf numinn lífí G. 17; rodin frák dprr Jdr. 40; ei frá ek þá váta
Sk. 55; in construct. passiva þat aldrstríd es vída fregit Edr. 31;
svá fregnisk Bgl. 6. — 2) prœpos. til cum genit., e. gr. fregna
til gafa Mhk. 6; frágum til frama þeira Hfl. 7. — 3) a>ccus. cum
in/in., e. gr. frák þau verk veráa at spgum Yt. 30; Hlg. 16;
Odr. 4; Vkv. 4; Hr. A. 5; R. 5. 10. 26; G. 50; frák (o: menn)
liggja hundrudum audivi prostraios esse catervatim Ekm. 11;
Bdr. 1. 8; Jdr. 7. 10. 12. 21. 28. 30. 32. 36. 39; Isl. 6. 7. 11. 13.
23. 25; Hr. S. 19; Sk. 56; frát madr nmio audivit . . . Yt. 19;
frágum styrlund hrinda ... R. 29; Jdr. 6. 41. — 4) enuniiatiio ab
at l. hvé l. hvat incipiens, sequente indicatívo; e. gr. frák at skyldi
Yt, 14. 31. 43; frák hitt, at . . . Ódr. 3; Vkv. 11; Hr. A. 9; Isl.
19. 21; Sk. 17. 52; fráttu at . . . Edr. 8; frá, hvat . . . Hfl. 3;
fregna hvé . . . Bgl. 7; apud recevúiiores at nonnumquam omittitur,
V. c. Sk. 36. 43. 44. 45. — 5) enuntiatío cum at et conj., e. gr.
frák at felli Hfl. 8; G. 12. 43; Jdr. 29. 38; Isl. 12; frágum at
væri Jdr. 9; fregit hefk satt at segdi G. 15; at omissum est
Sk. 40. 54. — Vox frák in interclusione posita est Efdr. 23; Sk. 188.
— B) percontari; c. acc. pers., e. gr. hafðak fregit menn, hvar
væri . . . Yt. 10; hefk fregit þik at ehu Hkv. 22; c. gen. rei, v. c.
hins vildak þik fregna, hvat fylgr Em. 7.
freista (ad), v., experiri, tentare; c. gen. freista fólkorrostu Bgl. 9;
Ykl. 18; Edr. 32; púkans slœgd freistar dróttins L. 45; freistudu
ens framráda Hkv. 9; absol. L. 17. 43.
freki, m., lupus (Freki canis Odinis); Hfl. 11.
frekr, adj., voraa, rapaa; frekum vargi Ekm. 2.
frelsari, m., Salvator; fœddi frelsarann L. 55.
frelsi, n., libertas; týndu frelsi sínu Hr. S. 7; med frelsi ok nádum
Itbera et tranquiUa potestate L. 12.
fremd l. fremd, /., honor, gloria; fremdin þin Sk. 48; fremdar
gjam gloriœ cupidus Vkv. 15; fremdar verk prcBclara facinora
R. 10.
fremdarlystr, adj,, cupidus honoris G. 25.
fremdarmadr, m., vir eaimius; allra fremdarmanna G. 10.
fremdarsnaudr, adj., infamis, honoris expers L. 65.
fremdarþjód, /., homines próbi, pii G. 27.
80
fremja (framdi), v. — 1) perficere; gramr framdi íþróttir R. 25;
Efdr. 3; framdi stœrra viajora perpetravif, R. 2G; hefk fólkorrostur
framdar íruxgiia prœlia eommisi Kkm. 28. — 2) lionore a/ficere,
celebt*are; dyrd fremr konung G. 45; fremsk úsmagDÍ slíku Vkl. 9;
framdi sik gloriain 8Íbi comparavit Edr. 20; Edr. 7. 27; G. 20.
Freyr, m. pr. — 1) Freyer deus, fiUus Njordii; Freyr ríár á bprg
Hdr. 5; Freys afspringr progenies Freyeri, reges UpsaUenses Yt. 19;
áttangr Freys Yt. 31; Hlt. 9; íw circumlocutíonwus, e. gr. Freyr
fólkskíðs, Freyr Hedins byrjar, Freyr sverda beUator Vkl. 6. 13;
IbI. 10; gekk inn at Frey linna foldar introivit ad Freyerum auri
i. e. ad virum Isl. 8; Freys leikr ludus Freyeri, pugna Hkv. 6.
— 2) rex quidam Flandriœ Kkm. 10.
írétt, /. — 1) consuhatío oracvU; gekk til fréttar Vki. 21. —
2) fmtna; nova res; at frétt ut fama fert Kdr. 2; þú skalt segja
mér fréttir Sk. 93.
frétta (tt), V. — 1) audire, cognoscere; at frétta at því Efdr. 17;
frótta til hams Efdr. 19; fréttud ferd Hr. S. 18; frótt hefk, at . ..
G. 38; L. 45. fiO; frétt es Eiríks far Hfl. 14. — 2) interrogare,
percotdari; (Maria) fréttir nú, med hverjum hætti henni bœri
L. 30.
fréttalaust, n. adj., quod niMl memorabUe habet; fréttalaust er í
ferdum min nikU memorabile in meis itineribus accidit Sk. 94.
fridarsýn, f, adspectus jucundus; i hæstri fridarsýn himnavalds in
juouncUssimo aspectu Dei G. 63.
fridgegn, adj., pacis amans; af jartegnum fridgengs Óiáfs G. 67.
fridland, n., terra, ubi quds tuto vivere potest; regio poÁiota Edr. 10.
fridlausB, adj., securUatís expers; fridlausir jpfrar Hrfm. 8.
fridr, m., pax; leetitia; fridr vas loginn Hfl. 13; allr fridr glepsk
Edr. 21. 25; fridr gekk sundr Vkv. 4; vasat fridr hauks fj^lluni
quie-s non data est mambus Bdr. 7; R. 16; gáfu frid eignum lofda
Bgl. Ö; Vkl. 10; brjóta frid G. 58; kanna bygd fridi trygda
Edr.S8; sitja í frid Sk. 28; bidja fridar Hlg.8; Vkl. 12; Bdr. 11;
fridar samband vinculum pads L. 40.
fridrofi, m., violator pacis; fridrofi Ijóselds lagar qui auro non
dat quietem; vir Ubercuis; lofun fridrofa Hátt. 69.
fridsein, /., mora pacis; pugna Þdr. 13.
Iridskerdir, m*, ruptor pads; bellator; ferd fridskerdis Hrfm. 10;
fridskerdir hringa qui annulis (aureis) quietem non concedit, eos
liberaliler distribuit; vir munificus £bfm. 4. .
Frigg, /. pr., Frigga dea, uxor Odinis; Friggjar fadmbyggvir Oden
Ilkv. 12; Friggjar sunr i. e. Balder Mhk. 9.
fritt, adj. n., pacaium; bvergi var fritt at bída nusquam pojcatas
res exspectare lieuit Sk. 161.
irída (dd), v., ddectare; hann vill hafa alla, sem heimsins lystir
frída Sk. 48.
81
frídar, m. pL, qtd aliquem ornant, spectaMem faciunt; frídar G^uta
setrs ornatores Asgardi rdr. 8 ; f rídar vargs qui lupos fovent, lupis
cibum parant, i. e, bellatores Þdr. 4.
frídr, adj,, pulcher, ornatus; eximius, prœclarus; frídr þengiU R. 5. 7;
Kdr. 6; bóndmn frídi Sk. 17; Sk. 92. 119; bjódandi fadminn frída
L. 68; smída lof fridum, mildum skýrunn Próttar R. 1 ; stadnum
þeim hinum frída Sk. 30; beiraar verda frídir L. 74; raud frída
Fjplnis glód pidchrum gladium rtd>efecit Isl. 14; svínit frítt Sk. 40,
Cœnpar, frídri; und fylki frídra sub principe prœclariore Hr. A. 7;
skínn gardusk jpfn edr frídri R. 30.
Frísir, m. pL, Frisones; med fylki Frísa Vkl. 19; Ódr. 6.
f rjá (ád), V,, amare; annars barn^s sem úlf atfrjá Mhk. 5. Cfr frœndi!
frjáls, adj., {cfr got. freihals), Uber; frjálsir beimar L. 74.
frjósa (fraus /. frara^ fr^rinn /. frosinn), v,, congelari; sjaldan hittisk
feigs vpk frarin numquam congelata invenitur rima glaciatis ejus
qui ad mortem destinatus est Mhk. 25.
frost, n,, gelu; frost ágirni L. 78; í fýlu ok frosti L. 73; í glœpa
frosti L. 81.
Fródi, m, pr,, 1) reæ Damœ; Yt. L 30; Vkl. 10; Edr. 7; Fróda
rajpl farina Frodii, i, e, aurum Hfl. 17. — 2) regulus m^ritimus;
Fróda hríd proceUa Frodii, i, e, pugna (maritima) Vkl. 23.
fródr, adj,, prudens; doctus, eruditus; vaskak fródr Jdr. 2; G. 1;
IsL 8; Hrfm. 6; |>jód hilmis ens mærdar fróda (c, gen, mœrdar
fródr eloqtiens) Hr. S. 4; fyr rekka hardla fróda Sk. 25; Yt. 10.
fródugr, adj,, callidus; med fródgum tíva Hig. 8.
frón, n., terra rnontuosa; fróns fólk Hdr. 3.
frónband, n., vinculum terrœ, i. e. mare; frónbands foeri^ndr
navis R. 7..
frónlæstr, adj., terrœ infxus; ór frónlæstum festum Hrfm. 15.
frumseyrir, m., qui prœcipue urget; frumseyrir himintargu insectatœ*
solis, i. e. gigas; til fljóda fruraseyris himintargu Pdr. 4.
frú, f, dormna; matrona L virgo nobUis; frúin skinandi! i. e. S. Maria
L. 29; Ódinn spurdi unga ft-ú Sk. 120; ungar frur Sk. 2.
frýja (ýd L úd), v., abjudicare; c, dat, pers. et gen, rei frýja ehm
ehs abjudicare aliquid alicui; dicere aliquem alicui rei deesse; vasat
at frýja sverda sverrifjardar svanglýjadi of byrjar prva non dieendum
erat bdlatorem prœlio deesse Vkl. 2; at frýja ^ldum Hildar leiks
Kkm. 14; frýdut Bjarna einkar hraustum hugar Bjarnium, virum ^
fortissimum, laude virtutis non fraudaverunt Isl. 16.
frægd, /., gloria; cdeb^ntas; frægd fylkis vinnr af því G. 26;
frægdar fúss Yt. 14; til frægdar gloriœ (bdlicœ) causa Mhk. 6;
af ydrum frægdum ob laudes tuas bellicas, i. e. ob res a te prœclare
gestas Hr. S. 21; med frægdum Hr. S. 1.
frœgdarmadr, m., vir gloriosus; med k^rskum frægdarm^nnum
Sk. 155.
11
frægr, adj., darua, irmgnia, indUus; frtegr reinTári Hdr. 2; frægr
f^muetr G. 2; Hr. A. 13; Efdr. 1. 3; Jdr. 20; Hr. S. 12; frœg ferd
Hrfm. 10; Vilhjálmr réá vígja þik frægjan Hr. S. 1; herskip hilmis
frægg Hr. S. 16; frægra fyrda fjón Jdr. 12; Hr. S. ð; campar.: annarr
jarl enn frægri Kkm. ð; superl, frægstr, frœgastr, e, gr, frægstr af
^Uum kóngum Sk. 85; frægstur gotna Sk. 176; frægast vif L. 28.
frændgardr, m., sdepimentum gentíUcium; brjóta hlid á frændgardi
sœpem famíBa aperire, i, e, orbitatem aHcui inferre Snt. 6.
frændi (proprie part, prœs, verbi frjá, q, v.), m,, cognatus; pro-
pinquus; lemr á frænda minum Sk. Iv55; frænda (i, e, jUii) fall
Snt. 10; Snt. 4; plur, frændr, e, gr, deyja frændr Hkm. 21; anti-
quiarem formam fríendr fnetri causa restitui Yt. 18.
frænuskammr, adj,, cujus acumen (fræna, f, acumJtn, a fránn
acutus) non diu pertnanet; qui brevi kebescit; frænuskainmr 's enn
deigi lé Mhk. i:i
frœdi, /., sdentia; rerum cognitio; nam fátida frœdi acerbam scienr
Uam cognovit, actrham rem experta est (o: gigas femina) Þdr. 15.
frœdi (l, frædi), n. pL, carmen; forn ok klók frædin á heidnum
bókum (cfr GuSm, Dr, II 19) L. 4; frædin feta þar ekki úr
Sk. 2; frœda salr i, e, ca^ut Sk. 188.
frœkn (/. frækn), adj,, fortis, generosus; frœkn Búi Bdr.ll; Hr. A. 15;
Jdr. 14; enn frœkni G. 44; med fullhuga frceknum Jdr. 29; fara
fjprvi frœknu Yt. 40; R. 5; fákhladendr frœknir Efdr. 9.
frœknligr, adj,, fortis, animosus; frœknligt hjarta Edr. 9.
frpmudr, m,, qui protendit; fr^mudr Hpgna hrars qui glaÆum pro-
tendit, bdlátor Yt. 38.
fr^skr, m', rana Mhk. 5.
fugl, m,, avis; fótgulum fugli Kkm. 2; a£c, pl, fugla L. 10; fjadrir
fugla L. 93.
fuglsrpdd, f,, sermo avium; kunna fuglsrpdd Hkv. 2.
fuilgódr, adj,, admodum bonus; fullgott fe Mhk. 13.
fullhugadr, adi., perquam animosus; G. 13.
fuilhugi, m,, vtr tngeniis animi; med fulihuga frœknum Jdr. 29.
fullkerskr, adj,, vaÍde strenuus; sák fullkerska verdung falla Bgl. 1.
fullr, adj,, plenus; c, gen, flotna fuUr Yt. 34; tegr vas fullr decuria
completa est Vkv. 10; fullr af grandi L. 20; bad deila sér fuUan
(o: hlut) rogavit, ut plenam portionem sibi tribueret Hlg. 4; Kkm. 8 ;
fullum hætti perfecte L. 94; Márja full af sóma L. 25; L. 5, 28;
hegdan full heimsins Sk. 68; fundu fulla smán L. 58; c, dat., e,gr.
ofbeldit vindi fult (?) L. 77; matsvín fult Sk. 20; med fullu trausti
L. 50; at fuliu pJene L. 64; til fulls satis, plane Isl. 22; sveitura
. . . fullUm upp af grimdar galli L. 48.
fullsnart, adv., perguam strenue R. 5.
fullstrangr, adj., gravissimus, durissimus; fullstr^ng mannraun
Mhk. 7.
83
fullting, n., auxiUum; bidja fpdur fulltings Œ 27.
fullvel, adv., perbene; Mhk. 2.
f ull^flugr, adj.y admodum validus; fuli^flugr fellir Hdr. -4; full^flug
íjalla Hildr Hdr. 8.
fund, /.,= fundr, m. (cfr Suec. antiq. ii}n't), f.); viá j^furs fundir
Hfl. 7.
fundr, m.j 1) conventus; ádr pdlingr 'nádi Cesars fundi Edr. 26; af
ykkrum fundi Sk. 59; halda til fundar vid ehn Hr. S. 18; á fund
est quasi prœpositio composita, c. gen., v. c. sækja á fund hans
eum visere Sk. 51. — 2) conventus hostdlis; pugna, certamen; e. gr.
hardr fundr G. 32; Jdr. '20; sœkja fund ehs Vkl. 17; Vkv. 15;
at fundi ehs Hlg. 15; Vkv. 3; fara til fuudar Bgl. 9.
funhristir, m., wnem eæcutiens, i. e. Thor; œttir funhristis i. e.
dii Anses Þdr. Iz.
fúa, /., vulj^es; Mhk. 18.
fúll, adj., Jœtidus; turpis; fúll metnadrinn L.8; hinn fúli búkr Sk.201.
fúrr, m., ignds; i skúrum Fróttar fúrs in prœliis Vkl. 5; fúrr
— res splendens, quare Hedins reikar fúrr quod in capite Hedinis
splendet^ i. e. galea, et fólkleikr Hedins reikar fúrs prœhum Vkl. 24.
fúrrunnr, in., arbo^* ignis; fylla fúrr ignis marium, i. e. aurum,
ergo fylla fúrrunnar arbores auri, i. e. mri liberales; vid fylla
fúrrunna Isl. 22.
fúss, adj., cupidus; c. gen. frægdar fdss Yt. 14; R. 31; L. 81. 92;
fúss (at) vanda stef G. 18; fúsir þess Sk. 178; L. 49; of sœmdar
fúsa ^dlings brœdr Hr. S. 19; c. prœp. til, e. gr. fár randa vas
fúst til fj^rnis landa noxa clipeo^^um (gladius) avide appetebat
terras galeœ (capita) Bdr. 6.
fylgdarmadr, m., assecla; comes; Kristi fylgdarmenn L. 53.
fylgimeidr, m., socius; fylgimeidar flausta Isl. 16.
^ylgj* (í5^)í ^'f (^omdtari; sequi; c. daU fylgja framlyndum gram
G. 28; Hdr. 7; Efdr. 17; Jdr. 13. 14; Isl. 11; hvat j^fra fylgr
þér? Em. 7; fylgjum forl^gum Kkm. 24; fylgdak fedr þinum
Bgl. 2; sveit fylgdi Vagui Jdr. 39; G. 70; Haraldi vér fylgdum
Hkv. 4; fylgdu því hvergi lestir Edr. 9.
fylgja, /., comitaius (-— fylgd); vildi mína fylgju Bgl. 2.
fylgsni, n., laiébra; conditivum; hugar fylgsni laiebra animi, pectus
Snt. 1.
fylki, n., 1) a/Hes instructa; cohars; med fylki Frísa Vkl. 19; engla
fylki Hr. A. 9. — 2) provincia; prœfectura; vid pndurt fylki
Vkl. 15; kom sjau íylkjum und sik Vkl. 7.
fylking, /., a^ies instructa; i fylking Mhk. 7.
fylkir, m., princeps; imperator; rex; fylkir framlyndi Hkv. 6;
Hfl. 3; Vkl. 16; R. 9; Edr. 7. 10. 20. 32; fylki skal til frægdar
hafa Mhk. 6; Yt. 34; Hr. A. 7; kómu fylki farlystir Kdr. 9;
fylkis nidr Kdr. 6; Rdr. 5; Hlt. 7; Vkv. 3; G. 26. 44,
84
fylkja (kd), v., aciem instruere; c, dat, hildingr fylkdi lidi mikla
Edr. 17.
fylla (Id), V., implere; fylla svín Sk. 107; Sk. 98; stillir fyllir
hiiuneska ferd cœtum cæUcolarum implet G. 42; fyllask c. dat.,
e, gr, fyldusk valgammar fjprseldum audstefni Hrfm. 18; loptis
9II af Ijósi fyllast L. 31; c, gen, b^ls of fylda Rdr. 8.
fyllr, /., 1) hauHtis; poculum; vid fylli Fj^lnis fjalla Rdr. 13. —
2) m>are; fylla fúrrunnar i, e. viri Isl. 22.
fylvingr, m,, piada quidam (cetuð?); hallvallar fylvingum gigan-
tibus Hr. 14.
fyr, prœp, c, dat. et accus, — I) Cum daiivo: 1) ante; ad; exad-
versum; ubi de loco agitur, e, gr, fyr landi Gldr. 6; fyr naust-
durum Snt. 3; fyr nesjum Vkl. 14; fyr bordi ad latua navis Hdr. 3;
Vkv. 5. 11; fyr gnód Kdr. 4; Edr. 16; G. 40; Kkm. 3. 9. 13.
19. 21; Hr. S. 3; fyr brjósti byggva ante pectus, i, e, in grerruo
imohre L. 28; fyr nordri midju Sk. 82. — 2) coram; prœ; in;
e, gr, fyr gram coram rege Hfl. 20; fyr skylja Efdr. 12; G. 8;
fyr þjód coram poptdo G. 57 ; Jdr. 1 ; fyr barni þínu coram filio
tuo L. 87. 88; fyr sér prœ ae Sk. 127; fyr þeim prœ Ha Sk. 66:
fyr augum várum ante oculos nostros L. 33; fyr ásjó þinni L. 51
cet,; verda fyr augum ehm in conspectum alicujus venire Snt. 9;
eodem modo verda fyr ^fund in invidiam venire G. 58; verda fyr
ehm in alú/uem incidere Vkl. 15; dyljast fyr augsjón manna se
occuUare (in, i, e.) e conspectu hominum L. 15. — 3) adversus;
e, gr, balda landi fyr ebm -regnum adversus aUquem tueri Hkv. 10;
varda eht fyr ehm Vkl. 18; simiU ratione standask fyr fj^rleygi
Híi. 18. — 4) ad tempus definiendum, e, gr, fyr Ipngu jam prideni,
longum ahhinc tempus Yt. 42; Kkm. 1; Jdr. 4; Sk. 166; fyr langu
Hlg. 6; fyr óskammu Hlg. 2. — 5) cum verbis intransiíivis prœpo-
sitio fyr, dativo adjumia, ad res l. personas, quarum opera aliqidd
effidiur, indicafulas usurpatur; e. gr, falla fyr vápnum Yt. 29;
Hfl. 8; Kkm. 17; fara fyr ási i, e, pertv:a peixussus Yt. 45; flvja
fyr Skota þverri Gldr. 8; ganga hræddr fyr ehm Isl. 14; gefa
upp eht fyr ehm Hrfm.7; hníga fyr ehm l, ehu Hlg. 18; Gldr. 5;
Hkm. 8; Kkm. 11; hrökkva fyr ehm Kkm. 23; Jdr. 30; lúta fyr
hj^rvi G. 52; stjokkva fyr ehm ór landi Hr. A. 5; vada í blódi
fyr Oleifi Efdr. 15; vægja fyr ehm Vkl. 12; ad verba passiva fyr
sœpe est = 8LÍ; e. gr, trpddusk fyr (— af) hardfótum Hkm. 6;
verda brendr fyr (— af) ehm Vkv. 14; vesa grápi hrundin fyr
(=^ ttf) ehm Hlg. 15. — f)) p7*o; in utUitaiem alúujus; e. gr. fyr
vegnu fólki Em. 1; offrast fyr oss L. 3G; bæna mál fyr kristnuin
sálum L. 88; L. 99; hugsa fyr m^rgu Sk. 21. — 7) fyr úsurpatur
in locutioníbus, ubi de prodigiU prœnuntiis a^itur, e, gr, fyr Eiríki
glymr Em. 3; þat vas fyr Ijósi G. 3. — 8) fyr cum dativo obiectum
indirectum, quod dicitur, significat, e, gr. ráda fyr lidi Jdr. 9; geta
85
rád fyr sér þdr. 7; Mhk. 25; segja eht fyr ehm Sk. 39; itemque
dativis commodi L incomm^di respondet, v. c, G. 16; Jdr. 15. 19
c€<. 41. -- II) Cum accmativo: 1) ante; prœ; v. c. gripa fyr eyrun
sín auribus prœtendere manus Sk. 109; fyr unnar meiá' ante navem
Hr. S. 12; fyr Banm^rk endilanga secundum Daniam Sk. 65.
Sœpissime cum adverbiis in -an desinentibus ad situm quendam
accuratius descríbendum conjungitur; e. gr. fyr haf sunnan a regione
maris in meridiem versa Gldr. 6; Efdr. 17; Isl. 21; fyr Ipg sunnan
Efdr. 4; Hr. S. 17. 18; sunnan fyr Heidabœ Odr. 5; fyr nordan
Vík a septentrionali Vikíœ parte Vkl. 10; Edr. 25; Hr. S. 11; fyr
Geitkjprr austan Hr. S. 7; fyr sæ handan Efdr. 20; fyr ofan sjó
Ó. S.4; fyr innan Qlvishaug G. 13; fyr Elfi ótan Hr. S. 5. 11. 13;
etiam cum aliis adverbiis, v. c. fram fyr hlifar ante veaíUa (?)
Jdr. 24. — 2) coram, prœ (apud recentiores) ; e. gr. fyr ýta coram
hominibus Jdr. 5; fyr ydvarn sóma coram vestra majestate L. 80;
fyr rekka Sk. 25; fyr sik prœ se Sk. 40; har fyr hann ei apparuit
Sk. 195. — 3) desuper; de: hrjóta fyr bord de navibus excuti
Bdr. 5 ; stíga fyr húf hesti hrófs de nave se projicere Bdr. 1 1 ;
fyr bord Jdr. 36. 37. - 4) ante; de tempore, e. gr. fyr dag Em. 1.
— 5) propter; ob; prœ; in; per; fyr hefnd propter vindictam
Vkl. 3; fyr leiknar hest m gratiam lupi Ódr. 6; fyr úlfa Kkm. 18;
fyr hauka Kkm. 12; fyr unisjá þína L. 3; fyr ódygd slíka L. 19;
fyr naudsyn mína meœ necessitatis sublevandœ causa L. 52; fyr
græding manua in sanationem hominum L. 56; fyr Máriu fadminn,
fyr Máríu grát L. 57; fyr miskunn dyra per misemcordiam tuam
summam L. (W; L. 82. 83; fyrdœma fyr epii bannat condemnare
de pomo vefito L. 66; fyr lítillæti ob humUitafem L. 90; fyr
|)at Sk. 88. 119; Sk. 100. 167. — 6) pro; loco alicujus; v. c.
gjalda eisu más jardar fyr hj^r sohere aurum pro ense G. 50;
gjalda verd fyr gprdir L. 70; hvat vill Skídi hafa fyr skemtan
sina? Sk. 22; hafa Hilditpnn fyr vátt Sk. 122. — Composita
prœpositio fyr hpnd cum genitivo conjungitur; fyr hpnd ehs p7'o
aliquo Rdr. 11. — Fyr etiam adverbium est, e. gr. fyr austan vid
sker Sóta Vkv. 1 ; settu fyr prœtenderunt Pdr. 6.
fyrbjóda (-baud), v., vd<ire; c. dat. fyrbjódandi henni at hrædast L.29.
fyrdœma (md), v., candemnare; |m fyrdæmdir auraa Evam L. 66.
fyrdar, m. pL, viri, homines; fyrdar hétu mik Lodbrók Kkm. 1;
Hr. S. 20; L. 65; ladar fyrda til himna dyrdar L. 68; med fyrdum
Jdr. 41; G. 24; Jdr. 26; Sk. 75. 152; fjón fyrda G. 59; Vkl. 13;
fyrda fpt Sprla loricœ virorum Hkdr. 8; Bgl. 10; G. 3. 45. 63;
Jdr. 12. 20; Isl. 9; Hr. S. 17; L. 74.
fyrdasveit, /., genus humanum: fyrdasveitin L. 15.
fyrir, adv. et prœp., ante, præ. Adv. hpfdusk hlifar fyrir óbtende-
runt ante se dipeos Hkm. 11 : lúta fyrir succumhere, cedere rdr. 12;
bifdusk fyrir Hr. A. 10; leitask /yrir 'providere, salutem drcum-
. spicere UL 15. — Prœp, fyrir normumguafn apud recentíores re-
peritur, e, gr. íyrir Eiiideriseyjuin Kkm. 8; fyrir hers gnótt coraw
mtdtitudine virorum Hátt. ^; fyrir afbrigdiu dy gda ob violaiionefn
virtutis L. 76.
fyrláta (-lét), v,, igno8cef*e; c, dat. fyrlátid niér L. 79.
fyrn, n. pt., prœstigiœ; hann hefr fœrt þau fyrn at oss Sk. 127. Cfr firn!
fyrnask (nd), v,, e msmoria eœddere; c, dat, eú dyrd inuna fyrnask
fyrdura G. 24.
fyrnska, /., vetustas; af fyrnsku L. 1)4.
fyrr l, fyrri, adv, comp., prius, antea; olim; lá þat fyrr und Sveini
Edr. 23 ; hitt vas fyrr, at . . . Yt. 8 ; aœpe usurpoítur cum vocabulo
quodam negante, e. gr. vissi aidri fyrri mann k vaddan L. 29 ; eugi
. . . fyrr né sídar L. 34; aldri fyrr var sá . . , L. 41; fyrr enn
c. conj, L. 94, c. ind. Sk. 144. 202; fyrr, sequente ádr en, Efdr. 28.
fyrri, fyrstr, cornp. et superl., prior, primus; vard fyrri hniga
Kkin. 15; Vkl. 12; Þdr. 3; Efdr. 1; Jdr. 42; fvsa inunk ens fyrra
vara Mhk. 27; fyrri menn vetwdiorea L. 4; fyrrum. dat. pL pro
adv., olim Sk. 85; Freyr rídr fyrstr Hdr. 5; Yt. 40; fannt fyrstan
prett L. 66; fyrsia sinni Vkv. l; fyrstu fedg^n vár L. 18; fyrst
adverbiaJiter, primum, Snt. 5; Hrfm. 6; Sk. 51. 65; scribitur fyst
Sk. 91. 93.
fyrsta, /., priticipium; í fyrstu L. 6; acinbitur i fystu L. 66.
íýÍA, j\, /œtor; i fýlu ok frosti L. 73.
Fýri, n. pr., amnia Sveciœ; vid Fýri Yt. 11.
fyri, n., pinetum; fýris garnir canis pindi, i. e. vetttus llr. A. 10.
fýsa (st), V., hortari, incitare; c. gen. fýsa ehs Mhk. 27; margir
roenn fystu þess midti viri id suadebant Jdr. 45; hird g^ndlar fyst
sateUitium pugnœ avidum 11. 32; impers. mik fýsir at æsa L. 42.
— Bejlex. fýsask, cupere, e. gr. fýsumk hins at hætta Kkiu. 29;
R. 24; fýsumst syndu líkn L. 80; fýstisk at ganga Edr. 10;
fýstisk sár en idri læknask Edr. 28; fýstist hann at vidrlíkjast
L. 8; fýstusk at þrýsta iMr. 2.
fœgir, m., (jui polit, splendidum fadt (cfr íá, fáda); jyru fœgir
cuUor certaminis, vir beUicosus Hfl. 19.
fœla (Id), V., terrere; fældr perterritus L. 92.
fættast (tt), V., deminui; pauciores fieri; fættist fólkit L. 47; fætiust
ord L. 58.
fœda (/. fæda, dd) t?., gignere; aíere, nuirire; frammi stattu, er
fæddir dróttin L. 88; fæddi frelsarann L. 55; fcedid flestan aldr
plurimum temporis degere Hr. A. 7. — Reflex. fœdask, nasd;
nutdri; e. gr. betri munat fœdask G. 21; Efdr. 28; fædast fram
L. 29; flotua vprdr fœdisk Edr. 3; G. 11; sveiun fajdist L. 33;
fæstr hefir fremri fœzk G. 14; madr fæddr L. 41; fæddr mjólku
lacte nutritus L. 42; undra^t fæddan mann L. 39; L. 55; fyrda-
9veitiu fædd á jprdu L'. 15.
87
fœðing (fæding). /., ortus; skapan ok fttðing L. 5; átti dagr af
fæding L. 35.
fœdir, m., nutritor; bláprjiiuiÐs benja kólgu fœdir nutritor corvi,
hdlator Hr. A. 4; fœdir ráda awior comiliornm Edr. 4.
fœra (Z. fœra, rd), v,, ferre, ajferre, apportare, o^'erré; fœra ehin eht
lilg. 9; Sgdr. &; L. 5. 58; Sk. 107; fœra erkistól ntan umb Saxa
merki caJthedram arckiepiecopalem uUra Jines Saxonum traneferre
Edr. IH; fœra fram Yggjar bjór fyr pldum hominíbus apponere
ceremsiam Odinia Jdr. 1 ; færa i fráspgn referre L. 5 ; fœra saman
congerere Mhk. 1; þér fœrik ave L. 28; c. dat, ádr fœri lagar
skidum til rimmu Gldr. 2; færdi ofan dejecit 8k. 174; jpfrar fœrdn
hjálrohirda hausa Hrfm. 8; hann hefr fært fym at oss Sk. 127;
fœrdr í fasta Pdr. 13; færdar fórnir L. 40; færast at appropin-
quare L. 84; færdist nær appropinquamt L. 54.
fceraglpggr (fœraglpggr), adj,, occaeioni calKdieeime inserviens; L. 60.
fœripndi:, m., solea lignea, qua per nives curritur; frónbands fœri^ndr-
um lét haldit œquoris trahes cursorias (i, e, naves) diressit R. 7.
fœrr, adj., qui ire potest; agiHs; beimar verda færir L. 74; lézk
fœrri ^drum í hamri se altero peritiorem scándendœ rupis conten-
debat R. 26.
f^durfall, n,, mors patris; Snt. 5.
f^durleifd, /,, patritnonium; res patemœ; selja út fpdurleifd Bgl. 14.
f^gnudr. m,, gaudium; acc. fpgnud L. 30.
f^lna (ad), v., pallescere; fplnar skinn L. 58.
f^lr, adj,, pallidus; fplr iss randa Hlg. 17; fplr af fpstum L. 42.
fpnn, /,, nix; fannar armvidr Isl. 12.
í(^T, f., 1) Her; expeditio; f^r til Sogns Vkl. 13; Kdr. 7; haÍQn gardi
fyr út peregre profectus est Edr. 28; í f^r þeiri Isl. 9; Hlg. 13;
þdr. 3; Jdr. 13. — 2) ~ far, consuetudo; of f^r vífa in consuetu*
dine cum mulierihus, in re amatoria Jdr. 3. — 3) == far, navigium;
nafnit farar nomen navigii Mhk. 19. (Mœbius cditer),
f^rnudr, m., prosperitas; fortuna; salus; Hr. A. 13; O. 2. 24.
fpstumódr, cuij., jejunio affUctus; gen. fpstumóds L. 45.
Gabriel, m. pi\, archiangelus ; L. 27.
gafi, m., vir improbus; fregna til gafa (gen. pl.) Mhk. 6.
gafl. m, paries transverse domum terminans; hrukku innar at gafli
Sk. 182.
gagarr, m,, canis; gagarr es skaptr þvít geyja skal Mhk. 4.
gagl, n., anserculus; fá vertt unda gagli cibum parare anseri tm/-
nerum i, e. corvo Isl. 10; hungreydandi hanga gagls qui famen
ansercvli cadaverum (i, e. corvi) depdUt, t. e. bdlator Hkdr. 7.
gagn, n., 1) utHUas, camniodum; herr hafí gagn kvæda cætus utili-
iatem ex carmiHÁus perdpiat! R. 35; konju at gagni tisui esse
Kkm. 22. — 2) victoria; vá gagn victoriam pugnando adeptus esl
Þdr. 20; hrósa gagni Ykl. 23; ráda gagni G. 32; verdir gagns
vidoria digni Hkm. 12.
gagnsær, adj., pdlucidus; gagnsætt gler Mhk. 27.
gala (góL. galinn), v., canere; incantare; ádr ryds hœlibpi gœii prius-
Íuam cotern incantarnentis elicuissel Hlg: 20.
dr, m., 1) incarUamentum; carrnen; g^rr galdrs rnagiœ peritus
Þdr. 3; fórk aldrigi at g^ldrum Jdr. 2, — 2) sonitus quUibet;
prœcipue in circumlocutionibus pugruj^ hœc vox usurpatur, velut vápna
galdr, Gunnar galdr, hjaldrskíds vébrautar (clipei) galdr ~ pugna ;
e. gr. valda Gunnar galdrs upphpfum Vkv. 4; af vápna galdri
G. 43; œskimeidr galdra hjaldrskíds vóbrautar qui ad pugnam
lacessit, bellator Gldr. 2.
gall, n., bUis; viri*s acerbitaiis; gall blandit med dreggjum L. 58;
fullr af grimdar galli L. 48.
galli,^ rn,, noxa; madr misti rodins galla mundrida borgar (noxœ
dipei, i. e. gladii) G. 48.
gallopnir, m, aquila; gallopnis hpll palatium aquUœ,u e. rupes l*dr.3.
gamall, adj,, antiquus; vetustus; priscus; und gamlan gnapstól Gldr. 9;
Sk. 127; lita má Starkad gamla Sk. 74; i g^mlum gemlis-ham Hlg. 2;
gamais þegns gengileysi Snt. 9; lót gengit í gamla Gunnvaldsborg
Vkv. 13; gamlar áttir Pig. 10; ór porti g^mlu Edr. 21. — Compar,
ellri; G. 69; Isl. 9.
gaman, n., jocus, oblectamentum; gaman gengur m^rgum til þess at . . .
Sk. 4; gan^an &% ehu Mhk. 1. 22; Sk. 24; haft^ eht at gamni aliqua
re ddectari Yt. 12; Yt. 36; leida ehm af gamni Sk. 1.
gammleid, f., via vulturis, i. e. aer; ex ambiguo dicitur gammleid
pro lopt (aér), quod œque sonat ac Lopt, accus. nom. pr, Loptr
= Loki; Hr. 2.
gammr, m.^ vidtur; gammr nás vultur cadaveins, i. e. corvus; und
hramma gammi nás Vkl. 1().
gandr, m,, lupus; hallar gandr lupus i. e. vastator œdium, ignis
Hr. S. 10; stordar gandr i. e. ventus Hr. S. 13.
Gandvík, /. pr., Mare Album, sinus Oceam Glacialis; skatar Gand-
víkr viri Garuivikiœ i. e. gigantes þdr. 2.
ganga, f., ambulatio; iter; expeditio; gangan tókst þér greyliga
Sk. 181; í strídri Herdala gpngu Vkv. 3; bidja sik g^edstrangrar
g^ngu Þdr. 2; er minna treystir g^ngum Sk, 23.
ganga (gekk, gengum l. gingum, genginn; prasi. inf. gingu Isl. 13),
V.; 1) íre, incedere; nonnumquam verti potest — esse; e. gr. sás hœst
gekk manna quí akissime incedebat i. e, excdhrdissimus erat homi-
num R. 2; gekk húsum hæri Hr. S. 10; þvi skólaust gengi l^ngura
Sk. 23; gengum fagrbúnir Bj. 5; frídar gengu l*dr. 4; Hrfm. 9;
89
gingu hræddir perterriti erant Isl. 14. — 2) príjBterire, labi; þess
«8 gengit hefr eorum qiéœ praderita surd Mhk. 28; rásir dægranna
géngu diés lapai eunt L. (>i . — Verbum ganga sœpiseim^ sequitur
partíeula qucedam (p9*œpo8Ítio cum caau substantim vd acherbium),
vdvt: ganga af hlunni e pkalanga deduci Hátt. 71; ganga austr
af Nóreg Sk. 65 ; Rdr. 11. — ganga á cum aec, pere. — invadere
in aliqmm, e. gr. ylgr gekk á ná hólgin Jdr. 81; cum aec. rei,
guaga á land in terram egredi Jdr. 38 ; Hr. S. 7 ; gekk herr á skip
Mve^n eowmndit ^dr. 16; cum dat. ganga á þaranum cdgas cahare
Sk. 63; ganga á Oautiandi Kkm. 1. — ganga at (præpos.); cum
ddd. pers. ganga at ehm aHöui obviam ire Sk. 166. 178; Efdr. 9;
gauga ÍHA at ehm ihtroire ad aliquem Isl. 8; c. dat. rei, I) ganga at
gupni in pugnam procedere Ykr. 5; at hjaldri Eát. 18; Ekm. 1. 21 ;
Jdr. 25; Hr. S. 8; Hrfm. 19; 2) ganga at hpfðum hr&gn& inctdcare
C(tpitíbu9 tnrorwn Vkl. 16; gekk at árum remie inctdcaifit R. 25;
3) gekk at hálsi ad coUum accommodatuð fuit Yt. 23; grundar rals
gengu at hr^ndum rnanus ad enses accommodatœ sunt, i. e. gladios
arr^uerunt Kkm. 7; 4) gekk at vii^ki in mummentum invasU
Vkv. 8. — ganga at (adv.) ~ impetu ferri Bdr. 4. — ganga fram
=::= procedere; ganga fram af ehu at ehu Rdr. 11; ganga hart fram
^d ekn Isl. 14; frá ek Skólms erfingj^ gingu (prast. inf.) hart fram
Ísl. 13; fram gingu (3 pL prœt. ind.) at ehm Efdr. 9; Þdr. 13;
Ekm. 21; Jdr. 24. 25; eodem moéo gekk lengra longius processit
R. 28. — ganga í oum acc.; e. gr. gakk í hpU Em. 7; Sk. 90;
gekk í hattg Isl. 21; gekk út í Bár £dr. 11; Vkv. 13; at ganga
í hjarg asceruiere montem R. 27; ganga i hratta gnípu R. 28;
gaaga upp i lopt i/í aerem sccmdere G. 16; ganga nidr i herdar
Jdr. 26; gaaga í driuima ehm alicui in somnis apparere G. 28;
translate eodem m>odo, vdut virdum gengur varla í hag viris vix
placet Sk. 64; þetta gengur í vil hœc ex sententia procedunt Sk. 116.
— ganga med; c. dat. e. gr. hundrad kónga ganga (plur.pro sing.)
med honum Sk. 79; c. acc. gekk med Gauts eld gladio armatus
prócessU Sgdr. 4. — ganga roeinilla infeliciter cedere R. 20. —
ganga niðr í herdar adigi in humeros Jdr. 26. — ganga of cum
acc. 1) perlustrare, percurrere, e. gr. gekk of skeidar Efdr. 6;
2) progterire, i. e. evádere, v. c. fár gengr of skpp norna Ekm. 24. —
ganga sundr frangi, dissíUre, e. gr. Sv^lnis ekkja gekk sundr
terra fatiscebaiur Hlg. 15; fr^r gekk sundr pax ddsscíuta est
Vkv. 4; Bdr. 7. — gaaga til ehs 1) ad l. in ahquid venire, e. gr.
gekk til fréttar Vkl. 21; Isl. 3; c. acc. viœ, ganga langan veg til
Róms Edr. 10; 2) tamam esse alicujus rei, t. c, m^rgum gengur
gaman til þess íit ^ . . Sk. 4. — ganga um =prcEterire, e, gr, gatiga
sonnan um Satíri Hrfm. 9. •^ ganga und merkjum ad signa aggregari
Hr. S. 9; — ganga upp =r escendere, e. gr. at ganga þar upp Ídr. 38;
Vkv. 13; G. 16. — Cum prcsposHiombus compositis, quœ dicuirttur,
12
90
vox ganga 8€Bpe cmjungitur, e. gr.: ganga á bak málam a pro-
missis recedere Bgl. 10. — ganga á h^nd se dedere Edr. 21, quare
gengu á þengils bý haokjóðs — gengu á hpnd þengils in partes
principis tramierunt R. 8. — ganga í gegn éhm = obmaím zre
alictii^ e, gr. gangid i gegn grami £m. 4; Hkm. 14; gekk i gegn
rekkum at gunni Ykv. 5; at ganga i gegn her þeira Ykl. 19. —
ganga í gegnum (Z. í gagnuui L gegnum) eht perrumpere L per-
vadere aliguid, e, gr, ganga gegnum lid þeira Bdr. 8; gekk í gagnuin
fer<t Bgl. o ; sem gingi í gegnum hardan reyk quasi fumum densum
penneavissent G. 55. — ganga i (/. á) móti ehm obtnam ire aUeuii;
hitt telk jafnt, at sveinn gangi i móti syeini Kkm. 23; Jdr. 24. —
Ir^nitivo verbi cujuaUbet vox ganga ad comilium indieandum adjun-
gitur, V, c, gekk heyja odda þing Vkv. 2; gekk at eiga Ingibj^rgu
Jdr. 45.
gangr, m,, impetua; graeaatío; rimmu gangr gQÆAk. pugíui grctesata
eet E. 19; vann gang upp at Leiru Vkv. 14; þú hefr verit einart
i gangi Sk. lyO.
Gardar, m, ^/. = Gardaríki; Russia; ór Ggrdum Ódr. 1; R. 4; £dr. 5;
í G^rdum Ódr. 2; R. 2; Edr. 4.
gard-R^gnir, m,, deue (Oden) aggeris; gardr geirrásar agger volan'
tíbus hastis objectua, i, e, clipeua; geirrásar gard-Rpgnir numen clipei
i, e. bdlator Vkl. 19.
gardr, m,, agger, sœpes', domicilium L territorium scepto muniíum;
verja gard med gumnum Vkl. 20; í gardi Harda Rnúts Bgl. 17;
úr gardi ain Sk. 14; geira gardr agger hastarum, cHpeus, et Hlór-
ridi geira gards bellator Vkl. 8; oddhridar gards (=iclipei) grand
(=gladius) G. 50; í garda grjót-Nidadar Hlg. 9; fjr Vinda g^rdnm
£dr. 16; grundar seilar gardar domicUia serpentís, i, e, aurum,
quare Nirdir garda grundar seilar numina auri, viri liberales Isl. 2 ;
gardr G^ndlar agger Bellonœ i, e, clipeus, atque ita runnar garda
Gpndlar arbores clipeorum (cUpeatœ), i. e, bálatores, viri Isl. 20;
á gardi G^itis i, e, in clipeo Hlg. 20.
garmr, m,, cards; glóda garmr canis prunarum, i, e, ignis Yt. 7;
fýris garmr i, e, procella Hr. A. 10.
garpr, m., beJlator, vir fortis; Hrómundr þótti garpr Mhk, 7; garpr-
inn! Sk^ 83; Sk. 78. 132; sœkja garp Isl. 20; slikt es raun g^rpum
Bdr. 10; Sk. 85.
gata, /. via, semita; þramma Asólfs g^tu Sk. 29; launa gptu eggjar
birkis (semiUua, i, e,) vestigia gladU referre, i, e, vtdnei^ vldsci
Rdr. 6.
Gaukr Trandils sun, m, pr,, vir Tslandus Isl. 19.
gaupa, f„ lynx; of gaupu ver t. e, per terram Þdr. 5.
gaupn, f, cava manus; vola; spendi ilja gaupnum á mó Þdr. 3.
Gautar, m* pL, Goti; Gautar spurdu leidangr Hr. S. 6; aúdBkoti
Gauta Gldr. 7; Vkl 21; Gauta stýrir Birger dynasta Hr. S* 2. —
91
Gautar nonnumquam pro appeUativo nomine est habendum — viri,
homines; Gauta spjalli «. e. Oden Snt. 20.
Gautatýr, m., deue (Tyr) Gotorum, t. e. Oden Hkm. 1.
Gautelfr, f^pr., Attns (flumen) Gotorum; austan af Gautelfí Hrfm. 1.
Gauti, m. pr., = G^autr; Ganta setr sedes Odinis, i, e. Aagardia Þdr. 8.
Gautland, n. pr., terra Gotorum; á Gautlandi Kkm. 1.
Gautr, m. pr., Oden deus; Gauts eldr ghdius Sgdr. 4; pro appeilla-
tívo seepe kabendum, e. gr. herþrumu Gautr deus tonitrus beUiei,
i. e. Thor Þdr. 1; stála gautr deus armorum, bdUxtor, vir; stukku
at stála gaut Sk. 124.
Gauzkr, adj., Goticus; hjá jpfur Gauzkum Yt. 46.
gá (ád), V., animum intendere in aliquid; aUquid curare; c. gen. mjpk
fás gá níhil fere curant Mhk. 20.
gálgi, m., patibulum; gálga farmr onue patíbvli, i. e. Oden (cfr
Hávamál, str. 138 sqq.); alþjód elgjar gálga hlandia Snt. 15.
gálkn. n., monatrum horrendum; bestia monstruosa; hlifa gálkn
ferœ clipeorum i. e. gladii Efdr. 8.
gátt, /., antepagmmtum ostii; janua, ostium; yzt viá gátt Sk. 78.
85.189.
gQ^^ n., 1) animi indoUs; ingemum; þat geá Snt. 23. — 2) animi
atteniio; medan ge6t deilisk mér til þess Isl. 2.
gedfastr, adj., animo constans, stabiUs; raukn rasta báru rekka
gedfasta Bdr. 3.
gedjprá, /., terra amini, i. e. pectus; lá gedjar'^ar Grímnis Hdr. 1.
gedreynir, m., tentator animi; sodalis; gedreynir herþrumu Gauts
Lokius amious Thoris Þdr. 1.
gedstirdr, adj., animo asper; pugnax; virdar gedstirdir Hrfm. 14.
gedstrangr, adj,, animo molestus; gravis; lahoriosus; lét bidja sik
gedstrangrar g^ngu Þdr. 2; gedstrangir íogrunnar Hrfm. 9.
gedstyrkr, adj., animo constans; firmus; krapt gedstyrks gods G. 57.
gedv^rdr, m., animi custos; vir animosus (?) Gldr. 6; sed h. L mdius
est vel godvardr vel gedhardr legere; cfr annott. ad h. l.
gefa (gaf, gefinn), v., 1) dare; donare; concedere, largiri alicm ali-
quid; gefa ehm eht, e. gr. ró skyldu menn reidi gefa Mhk. 4; Ódinn
gefr þér aud ok seim Sk. 50; G. 38; Sk. 141; rpskvir menn gefa
9rnum brád Mhk. 23; gef þú hold ok blód hjarta mínu L. 83;
Sk. 101. 104; stillir gaf rúér þat vid fylli Fjplnis fjalla (pro car-
mine) Rdr. 13; gaf stódi blód at drekka Ódr. 6; Bgi. 1; R. 12;
Edr. 7; G. 30. 34. 43. 45. 46; gaf upp in potestatem tradidit Hrfm. 7.
L. 13; Sk. 14. 32. 33. 99. 123. 126; gafumk = gaf mór Rdr. 7. 12;
Snt. 23; gáfu frid eignum lofda Bgl. 5; gáfu hundum smj^r Sk.
198; ef þú gæfír ^nnur (o: skædin) mér Sk. 25; þangat til er þau
(o: Adám ok Eva) gæfí þakkir L. 13; lét gefít dedit Jdr. 44;
audnan, sem ek hef þér gefna prosperitas, quam tíbi largitus sum
Sk. 110; guds hjálprædi, gefít á jprd L. 22; valtafn vard gefit
92
hrafni Kkro. 16; nest gafsk hr^fnum Bdr. 3; þeim gafsk rausn ok
riki hi poterUia et magrMcentía vakbanl Jdr. 10. — 2) aferre
(=grœc. ðt()órai); þótt fleira vas gefit etsi plura oUata erant
Edr. 30. — 3) rejlea. gefask = se gerere; svá n^kkut gafsk Raoti^
veig mér ita fere erga me Rannveiga se gesait Mhk. 18. >^ 4) rejlex.
gefask = evenire; eventum habere; syá k^Uum vér ráð sem gefask
Hhk. U.
Gefn, f. pr,, cognomen Freyœ; bjarga Gefn dea tnonJbium, í. e. giga^s
femina; vide ann. ad Hlg. 2.
gegn L g9gn, ti. pL, id quod est alicui rei contrarium vd oppositutn,
Hœ voces non usurpantur rtisi ad prcepositiones corm^ositas i gegn
et i gegnuni formandas. — I) i gegn cum dcá^ = chviam; cœrdra;
e. gr. ganga í gegn ehm £m. 4; Hkm. 14; Ykl. 19; Vkv. 5; þessu
í gegn e cordrario L. 74. — II) í gegnum /. í g^gnum cum
acc. = trans; per; e. gr. stíga í gegnum ehn aliquem proculcare
Yt. 39; ganga (í) gegnum lið þeira adem eorum perrumpere Bdr. 8;
gekk alt í gagnum (pro g^gnum) ferd Bgl. 3; ganga í gegnum
reyk fumum permmre G. 55; geislin brár í gegnum glerit radius
per vitrum pellucet L. 33 ; standa í gegnum brjóst pectus transfodere
L. 45; reka í gegnum ehn transadigere ferrum per aUqueim Sk. 143.
gegn, adj. 1) aptue, conveniem, commodus; c. gm. hyggju gegn
prudevdiá insignis Jdr. 43. — 2) strenuue; foHis; gegnir fyrdar
Hr. S. 20.
geiga (ad), v., curSum mutare; geiga at Eyrarsundi Hr. S. 15.
geigr, m., malum; damnum; vinna geig ehm Isl. 19.
geigurþing, n., conventus pernidosus; geirs geigurþing L geigurþing
Gunnar Xog^—pugna; Efdr. 9; Hr. S. 17.
geimi, m., mare; á geima þrútinn Hr. S. 18; slód geima via maris
Hátt. 71; geima skæyadr equus maris, u e. noms Efdr. 5; g«ima
valr falco maris; navis Hr. A. 9; geimi sára mar$ vulnerum, i. e.
cruor, unde geima sárj^kuU (= geima sára jpkuU) gladius Isl. 14.
geipun, f, sermo otiosus; nugœ; sjá geipun veit gieði minnar hœ
nugœ lckitiam meam indicant Mhk. 1.
geirbrik, f., tabula kastarum i. e. clipeus; geirbríkar gœti-Njprdr
Vkl. 10.
geirbrú, f., pons hastarum, i. e. cUpeus; geirbrúar audrýrir Vkl. 9.
geirdróttinn, m,, dominus luistarum, Oden; vid geirdróttin Sni. 21.
Geirfidr, m. pr., dynasta quidam; Vkv. 13.
geirhríd, /., procefía hastarum, pugna; til geirhrídar Jdr. 18.
Geiri, m. pr., vir Tslandue; arfvprdr Geira, i. e. Glúmr; Isl. 11.
Geirmundr, m. pr., cohnus Norvegus; budu Geirmundi ríki Jdr. 17.
geirr, m., hasta; geirr glumdi Kkm. 17; hann raud geir at gunDÍ
Efdr. 18; hátt bárum geira Kkm. 3; ^sœpe^in appdlatíonibus pugncBj
e. gr. dynr geira B. 22; Kkm. 18; glygg geira Hrfm. 1; gnýr geira
Jdr. 35; g^U geira G. 52; Bdr. 8; hregg geira Gldr. 5; hrið geira
93
Odr. 9; geira gnýbjóár beHator R. 24; geira garár olipeus Vkl. 8.
— Geirr svigdis hasta bavis «. e. cornu; vágr 8vig<IÍ8 geira unda
carnuum potoriorum, i, e, cerevina, muúum Yt. 1 .
geirrás, /*., volatus hastœ; geirrásar gard-R^gnir Vkl. 19.
geirróta, /., proceUa haatœ; pugna; geirrótu gptvar Hkdr. 7.
geirr^dd, /., voa (sonUus) hasta/rum; pugna; geirraddar haukr acct-
pUer pugnœ, i, e, corvus Isl. 19.
Geirr^ar, m, pr,, gigoé qmdam; til Geirrpdar veggjar viggs Þdr. 1.
geirskapt, n,, manubrium hastœ; studdisk geirskapti Hkm. 10.
Geir-Skpgul, /. pr,, Shagula hastata (efr Sk^gul) Hkm. 12.
geirþeyr, m,, tepor (imber tepidus) hastarum; pugna; g^rifu geirþey
Ódr. 4; dat, pt, geirþeyjum Hrfm. Vó.
geirvangsr^d, /,, agmm cHpeatum; of gladar geirvangsradar ðt<pra
ordines rrUlitum clipeis splendentes (EgHssonius s, v, geirvangr:
super naves olipeis spkíidentes),
geirvidr, m,, arbor kastata,i, e.pugnator; geirvidir hpggum rammir
Jdr. 25.
geisa (ad), v,, impetu ferri; eldr geisar jprd ignés per terram furit
L. 70.
geisli, m,, radius; geisli sólar L. 27; geisli lopta L. 89; geislinn
hrár L. 33. Geisli gunn^flugr miskunnar sólar radius b^ validus
e Christo emissus i, e, Olavus Sanctus G. 1 ; dyrka geisla gods hallar
t. e. venerari Sium Oiavum G. 7; eas his circumhcutioníbus nomsn
OreMi carmdni Einaris inditum est.
Geitir, m. pr,, 1) regulus maritimus; á Geitis gardi in aggere
Geitiri, in dipeo Hlg. 20. — 2) vir IsUmdus; Isl. 3. 4.
Geitkj^rr, m, pr,, paludes in JJaUandia, Suecio! regione, sáœ; fyr
Geitkj^rr austan Hr. 8. 7.
gemla, /., ovis femina efeta; br^gdótt reyndisk gemlu fáa Mhk. 18.
gemlÍB-hamr, m,, exuvuB aquilinœ (gemlir, m., aquHa); i gemlis-ham
g^mlum Hlg. 2.
gengi, n,, comitatus; gengi Nordmanna Hkm. 3; gengi goda Hkm. 10;
g^fgask mætti af gengi hverr quisque honestatur pro comitatu, pro
numero comitum Mhk. 12; hykk gram mistu gengis Efdr. 3.
gengileysi, n,, penuria comitum Snt. 9.
gengiligr, adj,, meabUis; vasat gengiligt at ganga í gegn her þeira
haud facHe fuit obniam ire copiis eorum Vkl. 19.
gengr, ádj,, meabilis; traadla s gengt á ís of vár Mhk. 12.
gera (rd), v, (=g«rva); facere; gerdi styr Vkv. 8; gerdu dyn Þdr, 11.
gerd, /., confectío; pl, gerdar omatus; armatura; gerdar várar
Hkm. 17; á gerdum þeira Hkv. 19.
geri, m,, lupus; gera fengum gisting £km. ð; gera bródir frater
lupi, i, e, hwus Kkm. 16.
gerningar, /. pl,, artes magieœ; mœtti gemingum objecit se incan-
tamentis Hrfm* 15.
94
Gerzkr, adj., Russicua; eiki g^fagt Gerzkum málmi Hr. A. 6; með
Gerzku reidi Hr. Á. 2.
Gestill, m. pr., pirata quidam; Gestils Bkeidhestr celea GestHU,
i. e. fiavia Hrfm. a.
gestr, m., hospes; Sk, 32.
geta (gat, getinn), t;.> l) nancieci; adipiaci; c. acc. ari getr verd
0. S. 3; engi getr idgjpld Snt. 16; Hkm. 19; ef ek þ^gn of gat
Hfl. 3. 19; eigi gaztu Íidskost lágan Hr. A. 3; ordstir of gat
Hfl. 6. 9; gat dagrád dólga. Sága Vkl. 21; aseequi, cormqtd, v. c.
gatat rád fyr sór nuUam coneHii copiam assecutus est Þdr. 7; gatk
hródr of bugdan sinceram laudem oonsecutus sum Jdr. 1 ; vér gátuni
stillis lof Hlt. 16; gat bezta ætt genus nobUissimum habuit, i. e.
optimo genere natus est Vkv. 15; hvar getr (impers.) þann vhi
eum invenimus L. 21 ; geta þann gram icere, ferire hunc regem
(de furca fenaria) Yt. 15. Hac signidccUione sœpe periphrastice
usurpaiur verbum geta cum infiniUvo vd part prcst. verhi cujusdam
conjunctum, e. gr. sás getr greida (explicare potest a: expUcaJt) G. 1;
gat teygja at sér Hkdr. 4; gat at hrósa sign Jdr. 8; hrafnar gátu
hafa brád Kkm. 8; Jdr. 11. 42; filinn gat hann í fylking sótt
Hhk. 7; Finnan gat þó oerdan Harald Mhk. 11 cet.; fjandian gat
svá blindat fedgin vár L. 18. — 2) procreare; þann gat Ása nidr
vid járnvidju Hlt. 3; gat sunu vid Ódni Hlt. 4. — 3) commemora/re ;
mentionem facere alicujus rei; c. gen. hans aldar mun vesa getit
Hkm. 19; geta máls Efdr. 2; geta glíkligs Efdr. 23; Jdr. 8;
Mhk. 28; geta grams skrautfara Hátt. 70; Isl. 7; geta vór Sk. 5;
getit er Skida gpngumanna Sk. 15. — Absolute gat rétt ádr aniea
recte commemoraverat l. judicaverat, o: de vi miraculosa S:tí Olavi
G. 31; geta mjpk ferri máli spnnu Efdr. 22.
geta, f., captura; esca, cibufi; gladr getu Kkm. 16.
geyja (gó), v., latrare; Mhk. 4.
geyma (md), v., 1) cufttodire, tueri; borgarmúrr geymandi bygd
cet. L. 30. ' — 2) curare; segginn engi geymdi Sk. 46; geym þat
Sk. 107.
geymir, m^y custos, servator; geymir silkis síma brúna grundar custos
vittœ hombyciiiœ, i. e. vir princeps Vkl. 7; geymir Fj^lnis elda
servator gladiorum, vir Isl. 8.
geymirunnr, m., arbor custodiens, i. e. vir qui custodit; gunnelds
geymirunnr ^ustos gladH, béUator; daJt. ph geymirunnum R. 32.
geysa (st), v., extrtuiere; vant herskip geyst af hlunni naves ex cy-
lindro Úgneo extrusisti Hr. A. 2. — Befl. geysask - impetu ferri;
geystisk hlýr prora concutiebatur Hr. A. 2; leon geysist leo gra^s-
satur 8k. 132.
geysitídr, adj., sœpe tractatus; geysitídar dádir R. 24.
geysta, adv., vehementer, ferodter; Jdr. 25.
-gi, particuLa negativa, quœ ruyminibus, pronominSbus ind^nitisj ad-
9S
t)erbn8 suffigitur, e, gr. úlfgi (^úlf eigi) Kkm. 22; cfr aldrigi,
eigi, engi, hvárgi, hvergi, ceí. — Cfr -ki!
gil, n., fauces juai; gilja gruná terra fai*cium, Jugum Hlg. 18.
gildir, m,, sodam (?); kvedja Óláfs gilda G. 10.
gildr, adj,, insigms; iUustris, prceclarm; slíkt tel ek rekka gilda
Sk. 72; Sk. 83. 172; hátíd gild festum aoUenne L. 74; gprdi gilda
atsókn Sk. 187; sprakk af gildri þrá desiderio flagranti cansumptus
est Mhk. IH.
gildir, m., lupus; gildar hjálmelda lupi ensium, i. e. bellatares;
ElroptB gildar hjálmelda =r berserkir Óains; Hdr. 8.
Gillingr, m. pr., pater Stdtungi gigantis; Gillings gjpld muleta pro
eœde tíHUngi (SnÉ, AM 1216 sqq.), i. e. mulsum poétícum; carmen;
Hlt. 1.
gimsteinn, m., gemma; gimsteinn vífa, brúda i. e. Sancta Maria;
L. 27. 89.
gia, n., fauces; laust í gin angrþjóf Ódins in fauces Thoris conjecit
Þdr. 15; fell í gin úlfí in fauces lupi incurril Kkm: 19:
gindýr, n., animal hiscens, i. e. natns draconaria; gindýra ét^r
Hrfm. 8.
ginna'(nt), v., allieere; seducere; þú gintir hingat Skída Sk. 181.
ginnregin, n. pL, numina excdsa; Hlg. 13.
ginnnÐgaTé, n. pl., vasta domdcUia, diis sacra, in coSjO sita; cœlum
Ulg. 15.
gipt, f., donum; send mér sjaufalds anda sanna gipt L. 80.
gipta (pt), V., marita;re, nupttti dare; gipta Hildi Sk. 115; pndin
giptist guddóms krapti anim^a virtuti divinœ connvlno juncla é;^ L. 31.
gipta, /., fortuna; giptn vegr via fortunœ L. 89; (deus) lór gram
þeima hárar giptn Gr. 57.
girdiþjófr, m., fur torquem subripiens Hlg. 9.
Girkir, m. pl, Grœd; Girkir flcedu G. 52; í Girkja lidi G. 44.
Girkland, n. pr., Grœcia; á Girklandi G. 51.
girnask (nd), v., desiderio teneri alicujus rei; allar gimask ár i sjá
Mhk. 27.
gisting, f, húspitium; eibus, dapes; gera fengum gnóga gisting
Kkm. 3. .
Gizurr, m. pr. 1) educator Heidrekii regis (cfr Fornqld. S. 1490 sqq.).
— 2) Gízurr hvíti vir Tslandus; Isl. 20,
gíf r, n., gigas femina; furia; gífrs hestr equus furim, i. e. lupus Jdr. 35.
gina (gein l. gindá, ginit), v., hiare; salr Spkkvaínímis gein vid jpfri
Yt. 3; vargr gein of sal mergjar lupus inMdvit ossibus Jdr. 31;
gein alinmunni ore brachii hiavit, i. e. m^anuni protendit ^dr. 21;
vargar gindú of hrœ G. 29.
gjafli, f, muni/icentia, Uberalitm; gjafli rœmár Gldr. 9.
gjald, n., sœpissime in plur. gj^ld, tribidum, prœnmtmj remune-
raUo; mtdcta cœdis; góa gj^ld ehs Rdr. 2; g^r munu gj^ld G. 61;
96
hpl^i; festu gJ9ld £dr» 23; Hrfm. 6; gjpldum leggja brú remune'
ratiomhus stemere (= carndm diqno remHnerari) pontem Hlg. I ;
at gjpldam pro mercede, prcemii loco £dr, 1 1 ; otrs gjpldum mulctá
pro cœde Itdrœ, i, e, auro Bj. 4; yppa GiUings gj^ldum i. e, pro-
ferre camien Hlt. 1,
gjalda (galt. goldinn), v,, solvere, pereoLvere; remunerari; gjaida
ehm eht L. 4. 70; gjalda lof^png L. 95; gjalda eht fyr eht G. 50;
gjalda fótum fjpr vUam pedibue debere Ykv. 2; geld hánam heið
Sgdr. 3; gjalt varhugit yior kytt cautíonem adhíbe contra rumorem
Bgl. 12; Áláfr galt orá<t illri þjóðu R. 8; segik hvé ófrid guhluð
Hr. S. 3; lét hold goldit hr^fnum Ódr. 7.
gjalla (gall, .goUinn), t;., resonare; dangere; i hólkiimm lét kanu
gjaUa Sk. 151 ; hj^rr gaU vid hlífar Gldr. 5; Hfl. 18; R. 5 (bU). 17;
hrafnar guUu R. 18; guUu brse^ haukar Bdr. 7.
gjallr, adj.y eonorus, tinnulus; með gjallan Gauts eld Sgdr. 4; leggja
brú gjalla r^un^s Hlg. 1 ; gjpld ens gjaUa Hpgna meyjar bjóh
prcemium pro dangenU dipeo Rdr* 2.
gjiardvenjuðr, m., dnffulo adst*etus; oi$éffuH úsurpator i, e, Thor
Pdr. 2.
gjarns, cuij,, cupidus; aUcyi studene, /avens; c. gen. tírar gjam Ódr. 9;
Ykv. 15; Isl. 4; oerit gjam at auka ód Jdr. 3; gjamir á hernuð
Jdr. 17; ben srída haiptar gj^mum vidum brjntkids R. 21; þyi
at ek gjarn sják quasi (d) faverem Snt. 22.
gjarna, adv., Ubenter; L. 95^ Sk. 88.
gjálfr, w.| 1) fremitus; gjálfr jardbeltis fremitus maris, i. e. mare
frefnens Hrfm. 1; gjálfrs grund t. e. mare G, 40; Ijálfr ólágra
B'álfra Hlg. 18. — 2) fnarefremens; Asmundr tamdi Gnod vid gjálfr
^k* 8; gjálfri kringdr mari sonoro drcumdcáus Edr» 3; á rodin
unda gjálfri heitu amnis cruore tepido ruhefactus Kkm. 4.
gjálfrtamidr, 2>(ir^. compos,, mari adsu0tus; á gjálfrt^mdum Gestils
skeidhestum Érfm. 3.
gjálfr-undinn, part, compos., cum fremitu conteatus; gjálfrundit
gmndar grand Hrfm. 16.
Gjálp, f., gigas femina; Gjálpar skœr i, e, lupus Hfl. 12.
gjódr, m,, haliaétuf<; grádr þyarr geira hrídar gjódi voradtas cessavit
haliaSto pugnœ, i. e. corvo Ódr. 9.
gjósa (gaus, gosinn), v., prorumpere; logi gaus vl^i^ fUmvma emicvit
Jdr. 19.
Gjúki, m, pr., heros quidam; Gjúka nidjar Rdr. 6; Gjúka œttar
klœdi amMius Gjukiœ gentis i, e, arma Hr. A. 6.
gJ9^) f- ipf" gjafar l. gjaflr), donum; ték at gjpf Grimnis gedjardar
lá carm^n dono do Hdr. 1; stórar gjafar Edr. 26; G. 6. 64; gjaflr
ok mútur L. 71.
gj^fli, /., munificentia; renr sik gj^fli (dat,) S. S. 3.
gj^full, adj,, íargus; mun^us; enn gj^fli Hkm. 3; enn gj^iasti Bj. 3.
97
gJ9i^> '*•> 'fiiyltítudo; gJ9r hrafna greœ corvorum Hfl. 10.
glada (ad), t?., — gledja; gladar ílotua fj^l vid" Fróda mjpl mubos
auro ddectat Hfl, 17.
gladfœdandi, part, eompo8,, equum (gladr, ml, equus) saginans;
gladfœdandi Grídar Gndœ (furiœ) equum (i. e. lupum) pabulo
re/iciens; bellator Sgdr. 4.
gladr, adj., 1) splendid^us; gladar geirvangsradar Hfl. 5; í idrum
gladrar jungfrú (de S:ta Maria) L. 31. — 2) lœtus, hHaris; skalk
gladr Heljar bída Snt. 24; Vkl. 1; Efdr; 18; G. 47; Kkm. 29;
c. gen. gladr grœdis meldrar lœtus œquoreá fariná R. 13; gladr
getu lcetus j)rœdá Kkm. li); glatt hjarta Em. 1; gladir beimar
L. 74; G. 68. — 3) comis; blandus; gladr vid gumna Jdr. 21; þýdr
ok gladr Sk. 22.
gladværr, adj., alacer, hUarvi; enn gladværi Hkm. 4.
glamm, n., strepitus; glamma gemlishamr ea:uviœ aquUinœ strepituum
i. e. alœ stridtdœ aquUinœ Hlg. 2.
glammi, m., lupus; at glamma mun ea voluntate luporum Rdr. 10;
glamma ferd aamen luporum Gldr. 3; glamma stpd statio luporum,
mmvtana Þdr. 10.
Glasir (/. Glásir?), m. pr., lueus ante fores ValhaUœ situs; Glasis
glóbarr frons splendtda Glaseri, i. e. aurum Bj. 3.
glaumr, m., gigas; glaums niáj&r progenies gigantea; gigantes Pdr. 18.
glaumvekjandi, part. compos., strepitum (glaumr, m., strepitus)
excitans; glaumvekjandi grímu galeœ strepitum (pugnam) excitans,
bellator G. 47.
glaupsa (ad?), v., liberius de aliqua re loqui; at glaupsa of ehu
Mhk. 3.
gledi, f, gaudium; gledi tynisk G. 63; seint tók gledin at rakna
Sk. 44; inna út alla gledi L. 64; brá gledi (dat.) ketitiam ademit
Efdr. 25; gledi.minnar veit geipun sjá Mhk. 1; gledinnar past L. 89.
glediligr, adj., gaudium afferens; glediligur geisli sólar L. 27;
glediligt jódit proles eaoptata L. 33.
gledja (gladda), v., e/vkUarare; ddectare; gledja dpgling G. 21; ván
batnadar gledr hug G. 22; gledr sá madr er opt er kátr Mhk. 8;
gladdi hauka. i. e. bellavit Isl. 19; gladdi ehn ehu Bj. 5; L. 55;
nú gledjumk Mhk. 4;.gladdisk svanr hanga Bdr. 8; Bdr. 11; mær
. gladdist L. 55; gl^ddusk varrar eldi Hr. S. 19.; gladdir gumnar G. 56.
glepja (glapta), v., corrumpere; vitiare; frídr glepsk Efdr. 21. 25.
gler, n., vitrum; brjóta gler Mhk. 17; í gegnum glerít, af glerínu
heilu L. 33.
glejming, /,, oblivio; gleyming sorga L. 89.
Glitnir, m. pr., œdes cœlestes Forseti; cœlum; Glitnis gná Yt. 12.
glíkligr, adj.^ verisim/Uis; geta glíkligs Efdr. 23.
glikr, adj., simílis; par; c. dat. glíkr Oleifi at gódu Efdr. 28;
Yisundr berr þik glíkan hauki Hr. A. 7 ; typpi eldi glík Hr. A. 10.
13
98
glóa (ód), V,, fidgðre, coruacare; guU kná glda Hátt. 72; (h^ll) glóar
af greiparmjpU Sk. 71; L. 33; borgarturnar glóa sem gall Sk. 68;
í glóanda gulli L. 3; glódu élmars typpi Hr. A. 10.
glóbarr, n., froni splencUda; dat. glóbarri Bj. 3.
glód, /., pruna; glóda g^mr t. e. ignijf Yt. 7; hrafna víns glœdr
prwue cruoris, t. e. gladii, et hrafna víns glóda hneigendr qui
gladios víbrant; viri Isl. 1; Fjplnis glód frida raud' rubefecit
pukhrum gladium Isl. 14.
glódfjálgr, adj», prufas induaus; Yt. 41.
glódraudr, adj., candeecem; rubescens prunarum instar; lýstisk
glóðraudum eldi álfoldar Hrfm. 5.
glófi, m., digOale; fara med hvita glófa Sk. 87.
glumra (ad), v., crepare; glumrudu Hkm. 5, ubi tamen glumda
potius eet legendwn.
Glúmr, m. pr., poeta hlandus; Isl. 11.
glygg) "^'f ventus; procella; glygg náir greida vád Hátt. 77; glygg
eggja procetta mucronum, i. e. pugna Jdr. 23; geira glyggs (t. e.
pugnœ) glymstœrir Hrfm. 1.
glymhringr, m., gladius tinnulus; glumdu glymhringar Hkm. 5.
glymja (glumda), v., dangere; strepere; reðonare; glymja vid
mpl ^dr. 6; Gldr. 3; Hkdr. 2; knáttu glymja Gldr. 7; Efdr. 7;
Edr. 17; glymjandi fellr hr^nn of sker Mhk. 27; Yt.7; fyr Eiríki
glymr Em. 3; Sk. 68; und of glumdi Hfl. 5; Vkl. 14; Kkm. 17. 21;
Jdr. 32; Hrfm. 3; ísam glumdu Hkv. 8; Edr. 20.
glymr, m., clangor; sjá glym jáma Jdr. 7.
Glymsteinn, m. pr., locus in regione HcJlandiœ situs; fyr Glymstein
nordan Hr. S. 1 1 .
glymstœrir, m., qui strepitum auget; sveitir sóttu glymstœri geira
glyggs (eum, qui strepitum pugnœ auget, i. e. beUatorem) Hrfm. 1.
glysligr, adj., splendtdus; Mhk. 8.
glysmál, n. pl., sermones splendidi; Idja glysmálum t. e. auro
(SnE, AM I 214) Bj. 4.
glæhvarmr, adj., palpebris splendide candentíbus instructus; on
glæhvarma Hkv. 2.
glær, 7n., mare; grídar glær mare l. liquor securis, i. e. sangtds;
kom (impers.) grídar glæ (daJt.) k skæ Gjálpar cruor lupo tn-
spersus est Hfl. 12. •
glœsa (st), V., splendidum facere; ornare; herskip glæsir Hr. A. 8;
Hátt. 73; herskip glæsti ór Gprdum na^em ornavit (et edtueit)
e Russia ()dr. I; (vidr) var glæstr Kdr. 6; of flóta glæstum
Hr. S. 14; sendi dóttur gulli glæsta Hr. S. 2; hneigdi fúru glæstri
Hr A. 10.
glæsiligr, adj., splendidus aspedu; Márja glæsilig sem rodnud rósa
L. 25.
glæpr (/. glæpr), m., scdus; nxnn [)k glæpr af hverjum til annars
90
L. 20; glœpir þverri L. 88; ^ g^rvum glæpum L. 73; L. 78;
í glæpa frosti L. 8L
S^QSS^^ odj.y perspicuua; dilucidm; eigi glpgg Eddu regla L. 97.
gnapsalr, m., cUrium maris, i. e. mare altum (gnap, n., ma.re)\
ridvigg goapsalar Gldr. 2.
gnap9tóll, m,, sella excdsa (gnapa, v,, eminere); und gnapstól sólar
8ub sella exceUa aolis, i. e. sub cœlo Gldr. 9.
gnat, n., colUsio; eggja gpat collisio mucronum, pugna Hfl. 9.
gnau^a (ad), v., stridere; crepare; eldr gnaudadi Jdr. 19.
gnaust. n,, conflictÍQ; gnaust Gpndlar borda coUisio dipeorum, pugna
R. IS;
gnaustan.,. /., crepitua; i málma gnaustan in pugna Efdr. 4. 24.
Gná, /. pr., dea quœdam ex genete Ansium; Glitnis gná dea cœli,
i. e. Sol Yt. 12; Gná hringa dea annulorum, i. e. femdna Jdr. 42;
gneisti, m., scintilla; drdpar ok gneistar L. 93; elrisgarmr hratt
gneistum Hr. S. IL
gnesta (gnast), v., crepare; málmar gnustu Efdr. 26; Bdr. 7.
gnípa, /., prœdpitium; í bratta gnípu R. 28.
gnísta (st), V., frendere; gnista tennr dentíbua frendent L. 73.
Gnod (l. Gnód?), /., 1) navÍ8 Aemundi; Ásmundr tamdi Gnod vid
gjálfr Mhk. 8. — 2) navia quœlíbet; gnúdi fyr gnód in (ante) navem
œetuavit Kdr. 4.
Gnódar-Ásmundr, m. pr., posseasor navigii, cui erat nomen Gnod;
Sk. 187.
gnógr, adj., sxi^iciens; hafa byr gnógan Isl. 2; gera fengum gnóga
gisting Kkm. 3; minni gnógt rnem^ria acris Edr. 9; gnóg hlífa
gálkn gladii satís magni Efdr. 8.
gnótt, f, copia; numsrus; cum gen. sg,, e. gr. þegns gnótt multitudo
civium Vkl. 4; hers gnótt hplda 7iumerosa turha civium R. 1;
fyrir hers gnótt c&ram multitudine virorum Hátt. fiS; gnótt nás
Vkl. 14; G. 28.
gnýbjódr, m., strepitum offerens; geira gnýbjódr strepitum hastarum
offerens, héUaUyi'; guybjóds dádir R. 24.
gnýja (gnúda), v., stridere; fremere; hjálmunlá gnúdi Kdr. 4; svalr
sœr gnúdi á sýju Jdr. 16; Híl. 11; Jdr. 27. 33; bryng^gl gnúdu
Gldr. 5.
gnýlinnr,. m., serpens strepens; gnylinnr Gpndlar gladius; runnr
gnýlinns G^ndlar hellator R. 25.
gnýr, m., strepitv^s; sœpissime in circumlocutionihús pugnœ, velut gnýr
vas hár hlífa Bdr. 10; vid stóran gný vinar Lódurs Hlt. 10; kunni
darra gný Jdr. 15; Jdr. 30; miklandi gny geirá Jdr. 35; í odda
gný Hlt. 9; í gný stála G. 54; í gný nadda Isl.-5; í gný fjprnis
Isl. 17; hjprva gnýs ský i. e. clipeus Odr. 1.
gnýstœrandi, part, compos., strepitum augens; Grimnis gnýstœrandi
augens strepitum Odinis, i. e. pugnam; heUator; Gldr. 2,
100
gný-Þróttr, m., dews (Oden) strepitúa; dux; gný-Þróttr j^ru dróttar
dux nvHitum Gldr. 3.
god l, gud, n., deua; apud anUquiores (ethmcos) pluralie numerus
plerumque usurpatur, v, c, god véltu Þjaza Sgdr. 5; Ykl. S. 28;
Hdr. 6; heidin god Hkm. 21; R. U; fj^mets flugstalla god t. e.
gigantes Þdr. 1; frá godum Hkro. 12; goða varnendr Hlg. 4; Hlg. 9;
Hkm. 10. 13; Hlt. 1. — Sing. god L gud, m., de Deo Christianorum,
V. c. goá fagni bragningi! R. 33; G. 20. 63. 67; gud L. 1. 6. 11.
29. 57. 100; Sk. 118; trúa á god G- 13; G. 31; acc. gud L. 34. 48:
bad sjálfan gud signa hans lif Sk. 33; godi et nœsta Hr. A. 9; G. 6.
14.22; gudi L. 3. 25. 43;*god8 l^g Edr. 8; Edr. 11; 0.1.7.
18. 21 cet. 57. 61. 70; guds L. 8. 22. 37. 44. 53. 68. 86. 89.
goddómr, m., divinitae; numen divinum; magna goddóm insignem
reddere Dei gtoriam Edr. 11.
godfadir, m., aponsor baptdzati; poJter spiriiuaUs; hefk godfpdur
Efdr. 27.
godheimr, m., regio deorum; upp i godheim Snt. 20.
godjadarr, m., princeps deorum; blóta godjadar Snt. 22.
Godlaugr, m. pr., 1) regulua quidam; Godlaugs bani Yt. 22. —
2) rex Norvegus; Hlt. 6.
Godormr, m. pr., nepos Olavi Sancti; G. 31. 34.
Godrpdr, m. pr., rex Scaniœ Yt. 49.
godvefr, m., pannus pretiosus; vestis purpurea; R. 30.
goll Z. gull, n., au7*um; baud goll gumnum Bgl. 1; Bgl. 16; Hr. A.
10; glóa sem guU Sk. 68; med golli raudu Edr. 12. 30; Hdr. 5;
G. 34. 44. 50; ótti fengins golls Hr. A. 7; Bgl. 17; gull Hátt. 72;
gulli Kkm. 7; Mhk. 8; Hr. S. 2. 14; L. 3. 5.
gollbaugr, m., annidus aureus; á goUbaugum Hkv. 19.
gollhjálrar, m., galea inaurata; und goUhjálmi Hkm. 4.
gollhringr, m., annúlus aureus; spara gollhring S. S. 3.
gollhrodinn l. gollrodinn. p. compos., inauratus; gollbrodinn
geirr Kkm. 21; goUrodnum r^ndum Hkv. 5.
gollmildr, adj,, auri largus; R. 11.
gollskerdir, m., aurum distribuens; vir lHyeralis; oau'. goUskerdi
Ódr- 4.
Gotar, m. ph, Goti; Gota fjprvi hættr Odr. 4.
goti, m., equus; ól flagds gota Hfl. 10; stýrdi gota hlýrs navetn
gid)ernavit Efdr. 16.
gotnar, m. pl, viri, homines; gotuar þykkjat geta glíkligs Efdr. 23;
gotna spjalli Hr. A. 5; Hkm. 5; Kkm. 13; Sk. 176.
gódr, adj., honus; prœstans; ættura gódr genere Hlustris Vkl. 10;
L. 7. 51; enn gódi konungr Hkra. 17; G. 29; Mhk. 22; Sk. 104;
umb gram gódan Efdr. 16; enn góda fpdur Magnúss (de Olaoo
Sancto) G. 27; gódum vilja Snt. 24; af uxanum þínum góda Sk. 25;
góds grams daudi Efdr. 25; G. 28; urdu gódir af hánum ab eo
101
dimtes reddebantur, diviim heatí sunt Edr. 7; Sk. 5; eiga góði^
reifa L. 35; unnandi gódum mpnnum L. 25; gód ætt Jdr. 15 c^.;
kendi trúu góda B. 9; gótt gengi Hkm. 3; Hkm. 17; Hfl. 19;
áttak gótt vid geirdróttin i, e. amidtiam cum Odine cclm Snt. 21 ;
Efdr. 17. 28. Ó. S. 5; ekki annat gott L. 2; Mhk. 23; hjálprœái
hit góda L. 22; borinn gódu dœgri Hkm. 19; góðu blódi L. 31;
at gódu L gódu benigne, féHdLer Hkm. 19; Sk. 154; glikr at gódu
Efdr. 28; gód gj^ld Rdr. 2; L. 47.
Góinn, m. pr., serpens radicee YggdrasiHs arrodena; eerpens quivið;
Kkm. 27.
gólf, n., pavimentum; á gólff Rdr. 4; Sk. 148; halrinn datt at gólfi
Sk. 150.
gólfh^lkvir, m., equus pavimentiy i, e, cubiculum darmitorium; gen.
gólf hplkvis Rdr. 5.
górosparri, m., tigiUum palato injectum; tendictda rostri (cfr SnE,
AM 1 112); (vir) þátti sinn gyldis kindar (i. e. Fenreris) gómsparra
(i. e. gladium) G. 48.
grafa (gróf, grafínn), v,, fodere; scalpere; grefst hér inn huc info-
ditur L. 78; þeir grófu haua med fagran flúr Sk. 200. Part. graflnn
eæsctdptus; (raed) gr^fnum tinglum Hkv. 7; (á) grpfnum hjálmum
Hkv. 19.
grafvitnir, m., serpens; at grafyitnis mordi Kkm. 1; dúni grafvitnit
i. e. auro Bj. 3.
gramr, m., rex; dux sateUitum; nom, gramr Bj. 3; Gldr. 5. 6
Hkra. 4. 19; Sgdr. 6; Vkl. 1. 15; Efdr. 6. 19. 22; S. S. 3; Vkv. 13
Kdr. 4; 0. S. 6 (comment. p. 141); R. 25; Edr. 8. 14. 25; G. 14. 15
20.61.69; gilja grundar gramr i. e. gigas Hlg. 18; vocat. grarar
Bgl. 2; Hr.A. 1.5; acc. gram Yt. 15; Hfl. 4. 20; Vkl. 12. 18
Efdr. 2. 3. 16. 21. 23; Vkv. 4; Kdr. 3; Bgl. 9; G. 12. 17; dat,
grarai Era. 4; Hkro. 14; sed grara Efdr. 14; Bgl. 1; R. 4. 16. 33
G. 16.21 ceU. 28.44.57; a^. grams Hfl. 5; Hkdr. 2; Efdr. 25
Hr.A. 13; R. 26; G. 34.
granar, pl., vid. gr^n!
grand, n., noxa; damnum; grirat grand noaa crudeUs Kkm. 27;
fuUr af grandi nudorum phnus L. 20; elris grand i. e. ignis Edr. 22;
oddhridar gards (= clipei) grand i. e. gladius G. 50; grundar grand
mxa terrœ, tempestas Hrfra. 16.
grandvarr, adj., a vitiis abstinens; probus; grandvarr geymir Vkl. 7;
Mhk. 22.
Orani, vid. Gráni!
granni, m., vicinus; med sínum gr^nnum L. 9.
granstraumr, m., flumen labiorum; þylk granstrauraa Grimnis recito
jlumina labiorum Odinis, t. e. flumina mtdsi poétici, carmina Þdr. 3.
gras, n., gramen; herba; hpggva bprdura í gras *. e. cadere Isl. 12;
lúta í gras id. Isl. 25; gr^s ilmandi herbœ fragrantes L. 93.
102
grá^r, m,, amdUcLs; famea; grádr þvarr Odr. 9; Jdr. 31; eyáir úlfa
gráðar luporum aviditatem sedana, i. e. beUator Hr. A. 5.
Gráni (aln GraDÍ), m, pr,, equus Sigurdi Fafnericidœ; fagrbyrár
Grána t. «. aurum Bj. o.
gránn, adj., l) gracilie, affilis; gaf val gránunj vargi Bgl, 1. —
2) eubtíhe; vard at gránu grjóti in.glaream stddHem canvertebatur
G. 85. — 3) lenie, moUið; grán skinn pelles lenes, alutœ; R. 30. —
AIii hanc vocem vertunt — catme, grieeua, cinereue; cfr annales, qui
insi^ribuntur Germania X VI 263,
gránserkr, m,, tunica corpori bene accommodata; Hamdis gránserkr,
t. e. lorica Kkm. 17, ubi tamen vefÍsimHe eet rectius legi gráserkr
= tunica leucophœa, atque ita gráserkr Hamðis = lorica,
gráp, n., proceUa; grund grápi hrundin Hlg. 15.
grár, adj,, 1) canus, griseus, cinereus; grár trolls marr R. 17; laust
gran h^tt Þdr. 13; grá hjálmunlá nuire spumosum Kdr. 4; gráir
oddar, málmar Bdr. 4. 7. — 2) inimicus, infestus; skatna þykkir
hugrinn grár Mhk. 12.
gráta (grét), v., flere, lacrimare; deplorare; ák grátandi framrai at
standa L. 21; L. 81; hann kann at gráta L. 42; ek vil gráta orð
dephrabo verba L. 79; hon grét L. Ö6; mær grét morginskœru
Kkm. 10; 9II grétu þau eptir hann (o^ Baldr) Mhk. 9.
grátr, m„ fletuA, lacrimœ; Mardallar var glysligr grátr Mhk. 8; fyr
Máríu grát hinn sára L. 57; med gráti i, e, lacrimantes L. 50.
gréddir, m., saturator; úlfa greddir qui lupos satiat, i. e, bellator
Odr. 8. (Ab aliis vertitur greddir - qui amditatem exdtat [quasi
a grádr];/ cfr quœ de origine vocis disseruit Bugge in Arkiv for
Nordisk Filologi II 238 sqq.),
greida (dd), v., 1) explicare; greida vád carbasa expUcare Hátt. 77.
— 2) promere, proferre; fundere; hverr seggr, es greidir lof
siklings 6. t)7 ; greida ód ok bœnir G. 1 ; verdr bragr greiddr af
því G. 40; greida atródr remigationem instituere Jdr. 23.
greidi, m,, 1) auxílium, adjumentum; minstan tel ek þat greidn
Sk. 1; lítinn tel ek þat greida Sk. 131. — 2) hospitalita>s, officio-
sitas; neita greida Sk. 97.
greidi, n., armamenta egui; frenum; eykja greidi Yt. Id (ex cod,
J^fraskinna).
greidr, adj,, expeditus, facilis; mér er ekki greitt um mans^ng míhi
haud in promptu est carmen amatorium concinnare Sk, 1. — Neutr,
greitt pro adv.—facHe; G. 21. 24 cett,; Bdr. 8; greitt protnpte
Sk. 104.
greifi, m,, prœferfns promnnœ; selja út fpdurleifd konungs greifum
Bgl. 14.
grein, /., 1) raimAS, — 2) ddscrimen; disUnctio; species ;ein persóna
þrennrar greinar L. 31; eining spnn i þrennum greinum L. 1. —
3) spaiium; umrennandi sex daga grein (dat,) sex dierum spatio
103
prceterlapao L. 36, 68. — 4) pl, greinir jurgia; hvass í greinum
Sk. 9.
greina (nd), v., discermre; disserere; svá 'r greineLnáei itanarratíone
exponendum est L. 9. 27; fleira at greina Sk. 111.
Greip, /. pr,, gigas femina, filia Geirrodii; OTþrásir Greipar t. e,
Geirrodius Þdr. 16; snnr bidils Greipar «. e. Thjaaitiua Hlg. 13.
greip, /., 1) manus ad aliquid prehendendum dispansa; greipum
mœta (drag)reip Hátt. 77. — 2) unguis; falla und ara greipar in
ungue8 aquڜ inddere Yt. 29.
greiparrajpll, /., nia manús, i, e, argentum; glóar hun af greipar-
mJ9ll Sk. 71.
Greland, m, pr,, nanus quidam; Greland dvergr Sk. 14.
grenja (ad), v,, tdulare; frem^re; brandr grenjadi vid brynjur Kkm. 4;
þjóstr grenjadi L. 48; grenjudu berserkir Hkv. 8; Kkm. 7.
grennir, m,, qui aliqUem aibi vicinum (granni) facit, aliquem ad se
aUicit vd e latebris elicit; grennir gunnmás í. e. beUator Gldr. 6. —
(Egilssonius vertit grennir — greddir, qui avidum facit; cfr quœ
de hac re disseruerunt Gislasonius, Aarb. 1884 pag, 144, et
Bugge, Arkiv II 240).
greppr, m,, 1) vir; sa greppr vas gladr vid gumna Jdr. 21; greppar
róa Hátt. 72; budu greppura til geirhrídar Jdr. 18. — 2) maritus;
greppar fentanua Syrar mariti feminœ gigantis, i, e, gigcmtes, unde
jast-Rín greppa fentanna Sýrar ~ carmen Sgdr. 1. — á) poeta; orti
greppr of óhljód snertu Jdr. 5; Hátt. 70; þess m'n grepp vara S.S.3.
Grettir, m, pr., enn sterki appdlatus, vir Tstandus, eujus vita in
Grettis Saga narratur; r^skvnri Gretti Grettio fortior Isl. 17,
grettir, m,, serpens rugosus; grettis rauda ból t. e. aurum Sk. 71.
greyliga, adv., fœde, improbe ; grey liga t ók st þ ér gangan Sk . 181.
greypr, adj., ferox, scevus, intractabHis; heldr greypt es þat Bgl. 13;
hleypa greypa slód geiroa Hátt. 71; á greypum hreini gnipu Pdr. 18;
ógnarbára greyprar þjódar Hr. S. 9.
grid, n. pL, pax, secwitas; einherja grid sécuritas apud incolas
Valhallœ Hkm. 16; Jdr. 44; sá rænti gumna gridum Jdr. 19.
gridmildr, adj,,facilis in induciis concedendis; enn gridmildi Hrfm. 6.
grimd, /., crudelitas, sœvitia; af grimdar galli L. 48.
grimmliga, adv,, crudeliter; immxiniter; G. 40; Sk. 132.
grimmligr, adj,, dirus, immanis; grimmlig sótt L. 73; heill grimm-
ligra meina G. 61.
grimmr, ndj,, scbvus, crudelis, acerbus; Hákon grimmr ýtum Jdr. 80;
grimmr sverda s^ngr Jdr. 28; temja grimman Sigars jó Hlt. 6;
vegr vísa vellum grimms G. 69; grimmir hpldar Edr. 23; gardu
grimma vápna brestu Jdr. 25; of grimra h^lda meginblódi Hr. S. 9;
grimm fjón Jdr. 12; grimt hagl Jdr. H2; Snt. 6. 10; víg hjálmum
grimt Vkv. 5; R. 18; Kkm. 27; Bdr. 4. 10; kamr grimmu strídi
at mér Jdr, 15. 19. cet.; vápn eru grimm tprgum Bdr. 3.
104
griplur, /. pL, anagramma; griphua; lusus verborum; henda gríplur
verbis ludere, per amhágea significare aliqvid Mhk. l. *
Gríár, /. pr.y giaas femina; med V9I Grídar Þdr. 9; Grídar glad-
fœdandi Sgdr. í. Uoc vocabuLum etiam vicibus appellaiivi, guod
dicurit, nominis fungitur, e. gr. fákr gridar «. e, lupua Isl. 4.
grídr, /., securis; grídar glær laiex securi efusua, t. e. cruor Hfl. 12.
gríma, /., 1) persona, larva, — 2) caasis; galea; glaumyekjandi
grímu G. 47. — 3) imago sculpta et inaurata, rostro imposita;
búin gríma Hr. A. 2. — 4) noæ; óró grírou Snt. 18; þrjár grímur
per tres noctes G. 49.
Grímhildr, /. pr,,furia nocturna; incubo nocturnus (=mara) Yt. 4.
Grímnir, m. pr,, óden deus; Grímnis gnýstœrandi Gldr. 2; Grírams
gedjardar lá latea Giimneri (Odinis) pedoris, i, e, mulsum poeticum,
carmen Hdr. 1; granstraumar Grímnis carmina Pár, 3.
Grímr, m. pr,, ýlius Droplaugœ, vir Islandus; fródr Grímr Isl. 8.
grípa (greip, gripinn), v,, prehendere; þeir gripu í bug snœrum
Jdr. 27 ; hann greip (0 : h^ndum) fy r eyrun aur^us manus admovit
Sk. 109.
Grislupollar, m, pL pr,, locus quidam in VaUandia situs; i
Grislupollum Vkv. 11.
grjón, n., ptisana; farina; grjón vard at grjóti G. 35.
grjót, n, (coUect,), lapides, saxa; glarea; vidr ok grjót L. 94;
Bdr. 4. 7; bardi skýja grjóti saxa nvbium (i, e, grando) Hlisa
sunt Jdr. 32; G. 35; Sk. 88.
grjót-Nidadr, m. (Nidadr, rea quidam)^ rex montium, i, e, Thjas-
sius gigas; í garda grjót-Nidadar Hlg. 9.
Grjótún, n. pL pr,, L Grjótúnir, /. pL pr. (pro Grjót-tún L
Grjót-túnir), domicilium Rungneri gigantis; Grjótúna haugr coHis,
ubi id erai dondcílium Hlg. 14.
gróa (grera /. grara, gróinn), v,, germinare; virescere; j^rd grœr
Ykl. 9; fjón grœr af aldrtrega rótum G. 59; átti Ónars eingadóttur
vidi gróna habuit (uxorem) terram arboribus virescentem Hkdr. 5
grund, f, terra; territorium; grund endilág Hlg. 15; Bgl. 9; lang
vidrum skal eyda grund Mhk. 24; dat, grund Yt. 51 ; Hr. S. 1
sed grundu G. 48; Hr. S. 3. 9; L. 31. 37; grundar gilja gramr
Hlg. 18; brúna grundar (i, e, capitis) sími i, e, vitta Vkl. 7;
Hr. A. 1 1 ; R. 1 1 ; Edr. 26. 27 ; grundar salr camera terrœ, t. e
cœlum G. 19; G. 31. 32. 44; fyr gjálfrs grundar (maris) skauti
G. 40; Isl. 2; Hr. S. 15; grand grundar i. e. tempestas Hrfm. 16
pL nom. grundar vals territoria falconis, i. e. manus Kkm. 7
grundir L. 93.
Grund (= grund), f, TeUus dear, Grundar sveinn i, e, Thor Hlg. 19.
grunn, n., et grunnr, m., fundus; imum; laust hlusta grunn per-
ctissit fundum aurium i. e. caput Hdr. 4; af munar grunni Hfl. 19
nidr at grunnum L. 70; af grunnum funditus L. 84.
105
grunnuQgr, m., gadus; asellm (piscis); grunnungi Gunnar beitf^ ehn
gado pivgnœ L e. gladio aliqmín appetere Isl. 3; (tæmdi) sjau
grunnunga barda septeni a^eltos tundendo mollitos coinedit Sk. 41.
græda — grœda, q, vJ
grædgi, /., voracitas; grædgi (gen,) drep morti/icatio avaritiœ L. 78.
græding (*. e, grœding), /., sanatio; veita hrjúfum græding L. 46;
^J^ græding manna Í7i sanationem hominum L. 56.
grænn =:r grœnn, q, v,!
grœda (dd), v,, mederi; sanare; sál at grœda animœ medendi graiia
Edr. 28; græd þú mein hin stóru L. 91; græddi gumna, græddi
oss L. 55.
grœdari, m,, sanator; alls grœdari omnium sanator, i, e, deus^ G. 21.
grœdir, m,, qui auget: qui colit; vísdóms grœdir cuUor sapientiœ
Edr. 25.
grœdir, m,, mare; grœdir hristi hélug bprd Edr. 16; á skelfdan
grœdi Hr. A. 7; Hr. S. 17; geima vair grœdi lostinn Hr. A. 9;
grœdis meldr i, e, aurum R. 13.
Grœnaveldi, n,, Grœnlandia; vann kristnat Grœnaveldi R. 11.
grœnn (apud recerUiores grænn), adj,, viridis; á grænni grundu L. 37;
grœnar brautir Pdr. 1; L. 93; rída grœnna heima goda Hkm. 13.
gr^f, /., sepulchrum; scrohs; leggja ehn í gr^f G. 22.
gr^n, /., mystax; labium; benmás granar labia i, e, rostrum corvi
Hfl. 11.
gud, vide god!
guddómr, m,, divinitas; natura divina; líkjast vid guddóm L. 17;
L. 65; af guddóms hendi L. 23; L. 31.
gudleidr, adj,, diis invisus; af baugnjótum gudleidum Hrfm. 10.
Gudr, gudr, vide Gunnr, gunnr!
gudslaun, n, pL, retríbutio dei; hafi þér gudslaun Deus vobis re-
tríbuat Sk. 109.
Gullbúi, m, pr,, JBuius aurosus; ólmr, hraustr Gullbúi Jdr. 26. 37.
gullhlad, n., fascia aurea; hjá gullhlads skordum Sk. 5.
gulli, m,, assetitator; gulli UUar qui UUero blanditur, i, e, Thor,
utpote vitricus TJUeri rdr. 17.
gullmen, n,, aurea torques; med gullmeni Yt. 16.
gullormr, m,, serpens auro incubans; Mhk. 27.
gumnar, m, pL, viri; milites; gunnrakkastir gumnar Jdr. 27; Edr.23;
G. 56; gladr vid gumna Jdr. 21; Jdr. 19; L. 55; med gumnum
VkL 20; Gldr. 6; Bgl. 1; G. 18. 21 cett, 45; Bdr. 10; til gumna
feigdar Efdr. 8; Efdr. 9; Kkm. 6.
Gunnarr, m, pr, — V) flius Uamundi, vir Tslandus, in historia,
quœ Njála inscribitur, maœime celebratus; Isl. 20. — 2) Gjukii JUius;
Sk. 84. 154.
gunndjarfr, adj,, in prœlio audax; gunndjarfr herkonungr Yt. 52;
hjprr gunndjarfs harmstrídanda G. 44.
14
106
gunneldr, m,, igms BéUonœ, i. e, gladiué; gunnelds geýmirunnar
beUatorea R. 32.
gunnfani, m.^ veaUlum miliUire; korna und gunnfaná Hkm. 2.
gunnfikinn, adj,, pugnas avidus; R. 14.
gunngangr, m,, impettia prœUaris; gunngangs vanir impugiiare as-
sueti Þdr. 4 (lÁi gunngangs tmesi dividitur).
Gunnhildr, /. pr., regina í^^orvegorum; b^rr Gunnhildar filhis Gunn-
hildœ, i, e, Haraldr gráfeldr, rex Norvegiœ; Isl. 11.
gunnmár, m., larus pugnœ, í. e, corvus; gunnmás grenuir prœliatar
Gldr. G.
Gunnr l. Gudr, /. pr., SeUona; Gudr vas á sinnum Hkv. 8; seima
Gudr dea (Bellona) atiro ornata, i. e. femina Jdr. 6 ; galdr Gunnar
pugna Vkv. 4; Gunnar sky *. e. clipem G. 43; Gunnar grunnungr
gladius Isl. 3; Gunnar log lumen Bellonœ, gladius Hr. S. 17.
gunnr l. gudr, /. (— Gunnr /. Gudr), pugna, prœlium; gudr óx
umb gram Hfl. 4; gunnr óx Efdr. 16. 17; gunnr svall Sgdr. 4
strpng gunnr Vkl. 16; at gunni in prœlio Gldr. 6; Efdr. 6. 18
Isl. 11; ganga at gunni Vkv. 5; Jdr. 25; fremja gunni Efdr. 3
skipta gunni Hkm. 12; hafa Hávard at gunni comitem pugnœ eliffere
Uavardum Jdr. 13; gunnar lundr arhor prœlii, i. e. prœliator
Vkl. IG; gunnar runnr id. Þdr. 8; hradskyndir gunnar ^dr. 16;
gunnar már corvue G. 52; gunnar tamdr pugnœ assuetus Jdr. 14;
gunnar rakkr Jdr. 30.
gunnrakkr, adj., in pugna animasus; en gunnrakka hird Hrfm. 19;
gunnrakkastir gumnar Jdr. 27.
gunnríkr, adj., beUipotens; rúni grams gunnríkr Hkdr. 2.
gunnskári, m., mergus BeUonœ, i. e. corvus; goedir gunnskára
prœliator Bdr. 11.
gunnspell, n., noxa BeUonœ,puana; gunnspelli bello exitioao Hrfm. 14.
gunntjald, n., tentorium Édhnœ, i. e. clipeus; gunntjalda aldar
homines clipeorum i. e. mUites clipeati Hrfm. 20.
gunnþing, n., concentus Bellonœ, i. e. pugna; gunnþings heggr
prœliator Efdr. 6.
Gunnvaldsborg, /. pr., oppidum in Francogallia aitum; Vkv. 13.
gunnveggr, m., paries Beuonœ, i. e. clipeus; rekkar gunnveggjar
viri dipei, i. e. mri in clipeo depicti Hlg. 1.
gunnveitir, m., pugnam offerem; prœliator; Bj. 5.
gunnvers^ n., carmen prœliare; clamor bellicus; hersar kv^ddu
h^lda gunnversum Hrfm. 19.
gunn-Vidurr, m., deus (Oden) pugnœ, i. e. prœliator Vkl. 19.
gunnpflugr, adj., bellipotens; gunn^flugr geisli G. 1.
gustr, m., ventus: flatus; at sverda gusti in vento ensium, in pugna
Kkm. 15.
gyggva (g^?)? ^í '^*^ evenire; impers. c. dat. pers. e. gr. sjaldan hykk
at gyggvi v^rum numquasn res, opinor, cautts male eveniunt Mhk. 22.
107
gyldir, m., lupua; gyláir stóá of meginblóái Hr. S. 9; G. 28; gyldi«
jód proks lupi i, e, lupus Jdr. 31 ; gyldis kind t. e. Fenrer lupus
G. 48.
gylla (Id 7. It), V,, inaurare; i gyltan H^gna kufl Kkm. 10; gylt
hlýr R. U; gyltar sýjur Hr. S. 15; gyld vé Bdr. 9; R. 13; (á)
gyltum andfetlura Hkv. 19; at gylla ehn í ordum verbis quasi
aureis alicui blandiri Sk. 4. 98.
gyrda (rd), v,, cingere; dngulo circumdare; g^rdu gyrdan gólfh^lkvis
sá Uctum circurndederunt Rdr. 5; gyrdisk vettrimar nadri gladio
cinctus est G. 47.
Gýmir, m. pr,, deus maris; Gýmis Ijód cantilena Gym^ri, fremitus
maris Yt. 36.
gæda, vid, gœda!
gæfumadr, m,, qui fortuna prospera utitur; Mhk. 17.
gægjast (g^), V,, furtive et limis ocuUs aspicere; oss var flutt, at
fjandinn hafl gægzt á krossinn L. 60.
gærkveld, n,, vesper hesternus; í gœrkveld heri ve,speri Sk. 32.
gæta (tt), V,, curare; observare, custoddre; c, gen, sás landfólks gætir
(de deo) qui homdnum curam gerit G. 16; seg moyju þeirri 'r ^k
skal gæta dic virgini quœ míhi curœ erit L. 24; ilt vas eins at
gæta difficile erat singula attendere Kkm. 8.
gæti-Njprdr, m,, deus (Sjordim) custodiens; gæti-Nj^rdr geirbrikar
custos cHpei i, e, prœliator Vkl. 10.
gætir, m,, custos; gætir nordsætra Hrfm. 6; und iljar bjarga gæti
xiíft vola custodis montium i, e, giqantis Hlg. 17; sigrflaust, hird
gætis hásæta (i, e, regis) Hrfm. 1. 19; sárs logrunnar gætis vegmæta
(i, e, regis) Hrfm. 9.
gætti, n,, 1) antepagmentum, — 2) ostium; valvœ; rak þá út um
gætti 60^ foras extrusit Sk. 159.
gœda L gæda (dd), v,, bonum facere; ornare; donare; c. aec. pers.
et dat. rei, e, gr. gæda baugum annulis ornare Sk. 32; gramr
gœddi hird Fenju forverki Bj. 3; Edr. 26; audi allv£^ld gœddu
ddvitiis regem beaverunt Edr. 4; fé gœddir opibus ditati Hkv. 16.
gœdi, n.> opes, fortunœ; grams daudi brá gœdi (dat. sg.) ófárar
þjódar mors regis opes muUorum evertit Efdr. 25, ubi pro gledi
vel gœdi vel gœdum (dat. pl.) Ugendum puto.
gœdingr, m,, vir iUustris; rex; gœdingr glíkr at gódu Efdr. 28;
hefja gœding at lopti Yt. 16; gód ætt gœdings Jdr. 15. 19. cet.
gœdir, m,, qui bonum facit; qui auget; gœdir gunnskára saJturator
corvi i. e. pugnator Bdr. 11; ef líkar hræsíks þrimu gœdi si placet
pugnœ incitatori i, e. prœliatori G. 70.
gœzka, /., bonitas; háleitri gœzku de eximia sua bomtate G. 14.
gp^g^ (*^)' '^-y ornare, decorare; skrín hnossum g^fgud Edr. 29;
g^fgask honestari Mhk. 12.
gpfuglátr, adj,, magnificus; enn g^fugláti Yt. 49.
108
gpfugr, adj., generoaits; prœdarus; illustria; gpfugr þengiU G. 56;
gpfugr Bvaniii generosa mairona Hr. S. 19; gpfug hvítings HgrB
(de fnaire Sigurdi Uierosolymivetœ) G. 37 ; g^fug dyrd G. 45 ; eiki
gpfugt Gerzkum málmi navis Jiussico œre ornata Hr. A. 6; gpfugt
Ijós G. 1; dyrka gpfgan geisla gods hallar G. 7; laun gpfugs ódar
G. 70; búendr g^fgir Bgl. 14; vánir hplda gpfugra Em. 1.
gpll, /., sonitus; g^ll geira i, e, pugna Bdr. 8; í geira g^ll G. 52.
gpltr, m., majalis; dat, gelti Mhk. z6.
G^ndul, /. pr,, BeUona; una ex Valky.riis; nom. et acc. G^ndul
Hkm. 10. 1 ; vedr (plur,) G^ndlar i, e, pugna Vkl. 1 ; þeyr G^ndlar
venlus (tepidus) Bdlonœ, i, e, prœlium R. 11; bord G^ndlar i, e,
clipeus R. 18; gnýlinnr G^ndlar gladius R. 25; pro appeUaUvo
(r^.puana) nonnumquam habendum est, velut g^ndlar fýst hird
sateuittum pugnœ cupidum R. 32.
g^ngugestr, m,, i. q. g^ngumadr; Sk. 97.
g^ngumadr, m,, mendicus vagabundus; af Skída g^ngumanni Sk. 6;
getit er Skída g^nguroanns Sk. 15.
g^ra, g^rask, vid. g«rva!
gprd, /. — 1) fajdum; allar gprdir L. 71. 79; gjalda verd fyr g^rdir
retr^ere factorum mercedem L. 70. — 2) opus; steflig g^rd opus
intercalari carmine ornatum L. 2.
gprla, adv., accurate, perfede; Hlg. 20; gprla kunna Hkv. 18; budu
g^rla til geirhridar ad pugnam aperte provocabant Jdr. 18.
gprr, adj. — r 1) factus; pro part, prœt. vb, garva, e. gr. er hun
(hirzlan) gpr sem annát svín Sk. 14; Sk. 197; hróp at g^rvura
glœpum próbra commissorum scelerum L. 73; periphrastice cuin
hafa l. láta, velut lét f^r of gprva Vkl. 13; þú hefr prva hrídir
g^rvar Hr. A. 15. — 2) hene et artijiciose confectus; hj^rvar sungu
vid hlifar gprvar gladii insonuerunt tegumentis solidis Bdr. 6. —
S) promptus, paratus; gpr munu gj^ld, þeims byrja ^fugmæli G. 61;
gótt es til gprs at taka bonum est vi promptu aliquid habere
Hkm. 17; c. gen, g^rr galdrs i. e, magiœ peritus Þdr. o; c. prœp.
til et gen, e, gr. flest er gprt til væla Sk. 2.
gprva, adv., plene, perfecte; bene; prompte; ^rvar lidu fram g^rva
Efdr. 4; Þdr. 18; Efdr. 17; Vkv. 13; Jdr. 15; Mhk. 12.
g^rvallr, adj,, omnis; cwictus; um g^rvalt landit þetta Sk. 15; L. 38;
snjallastr at gorvpllu Jdr. 8; gprvpll ordin, rifin Sk. 127. 176.
gptvar, / pl,, vestimenta; geirrótu g^tvar induinenta hellica, i, e.
loTÍcœ, Hkdr. 7.
gj0rva l, g^ra (garda /. g(^v^2k\ prast, inf, gardu; prœt, part, deest),
V,, — 1) facere, coivjicere; fabricari; garva musteri fimm af steini
Edr. 25; gerva ródu G. 34; gorik hródr Sgdr. 3; skóna g^rdi fjóra
Sk. 38; bragnar g^rdu bagalinn Sk. 200. — 2) creare; gud g^rái
himin ok j^rd, g^rdi heim L. 6; L. 10. — 3) facere, ejficere;
perficere; instituere; garir bjprt tákn G. 51; hann gerdi f^r út
109
Edr. 28; gpr^i skyndikross, gamlan kross cruds signum manu
fecit Sk. 125. 127; gerdi frid slíkan Vkl. 10; sœpiasime de prœlio
commiUendo, e. gr. gardi j^ru glymja effecit, ut pugna sonaret
Gldr. 3; gördi averdleik Odr. 8; ök'. 165. 187; þótt gerdi (prœt.
conj,) styr hardan Vkl. 19; gerdu (3 ph) drífu randa R. 17; Jdr. 25;
frák goUskerdi gardu (prœt. inf,) geirþey Ódr. 4. — 4) tUi aliqua
re ad aliquid; garik slíkt at raálum talibus rebus ad carm^n con'
fxcie'ndum utor Hr. A. 15; gprir sér flest at happi i, e, lucrum sibi
facit ex quavis re Sk. 78. — 5) agere; garir sá betr melius is agit
Mhk. 28. — ^) prœstare, parare cuicui aliquid, v, c. garva sér létt of
tal facUitatem L libertatem loquendi habere l, sibi parare, i, e, libere
et ingenue loqui Mhk. 4; oddar gerva jarli megin arma bellatori vim
paratú Mhk. 6; gerdak mér vísa fjandr af vél^ndum hostes apertos
pro (ex) insidiatoribus mihi paravi Snt. 23; beininn, sem mér g^rdu
Sk. 19. — 7) reddere; cum duobus accus,, v, c, bragna gprir þat
káta Sk. 55; G. 66; L. 67; Sk. 50. 89. — 8) periphrastice cum
iitjin., e. gr. g^rdi réttast Sk. 51; Sk. 128. 146; gerdu sitja sede-
bant Jdr. 40; gerdut vid vægjask non cedebant Efdr. 10; gerdut
freista Edr. 32. — Forma refleœ, gervask l, g^rask ha^ habet
significationes: 1) ýeri; hugr gerisk illr G. 58; gerdumk tryggr
Snt. 21; sveitin gprdist sár ok mód Sk. 156; Sk. 153; áttir gerdusk
gamlar ok hárar Hlg. 10; R. 30. — 2) oriri, easstare; gerdisk rimmu
gangr R. 19; Vkl. 15; G. 20. — 3) succedere; villan gerdisk þeim
at illu defectio iUis wafe succedebat Edr. 15. — 4:) se gerere; verd-
ung gerdisk vel Efdr. 14. — b) se ad aliquid parare; procedere;
gerdisk (profectus est) frá Þridja til ýmsa kindar Þdr. 2; grimt
bregg gerdisk at gumnum vehemens procella impendit in viros
Bdr. 10; í honum g^rdist (abiit, discessit) iUur kudr Sk. 34; itidem
modo fere periphrastico, v, c, gerdisk at hpggva se ad feriendum
paravít, ictum intendit Jdr. 42; gerdisk bægja Odr. 8.
gervar, /. pL, ornatus, vestitus; leysti gervar af jpfri Yt. 41.
gervi, /., ornatus; apparattis; eykja gervi i, e, frena Yt. 19, ubi
tamen magis placet eykja greidi cum cod, Jpfraskinna legere.
haddbj^rt, adj, f., capillis candidis prœdita; heyra mey haddbjarta
Hkv. 1.
Haddingi, m, pr,, Haddingus Grami filius; Haddingja val delectus
Haddingi, i, e, mUites Hlt. 11.
haddr, m,, coma muliebris; haddr jardar coma telluris, i, e, gramen,
atque ita hníga í hadd jardar humi cadere Bj. 7.
hadna, /., capra; h^dnu leif reliquiœ c^prœ, funis ex eorio capeUœ
factus Yt. 23.
uo
4
haf, n., mare; fyr haf saoQan Gldr. B; Efdr. 17; Isl. 21; hafs bragnar
classiarii Vkl. 16; Sk. 54.
hafa (/ sg. prœs. ind, hef l. h^, apud recentiores hefr; 2 et 3
sg. hefr /. hefir, per aphceresin 'fr Snt. 22; prcet. hafða), v. —
A] Verbum transit. — 1) habere, possidere; tdi, frui aUqua re;
e. gr. liafa gerdar Hkm. 17; hafa einherja grid Hktn. 16; hafa
^98 ögl 8; hafa dvpl conwwrari Sk. 108; hefk godf^dur Efdr. 27;
hefr gótt líf 0. S. 5: hafí gagn utUitaUm percipiat R. 35; hafdi
lid minna G. 32; hafdi gótt gengi Hkm. 3; hafdi alla sniUi Edr. 9;
hpfdu hamra vifs byr Isl. 2; kómu farlystir fylki, hafanda staf
Kdr. 9. — 2) a£cipere, ad se recipere; nandsci; tenere, retinere; e. gr:
hvat vill Skídi hafa? Sk. 22; þat hefr hverr er verdr er loks
Mhk. 2ð; eik hefr |)az af ^drum skefr Mhk. 26; Kristr hafi
konungs ^nd Efdr. 28; hafi (2 pl conj.) þór gudslaun Sk. 109. —
3) adhíbere aUquem L aUquid ad aliquam rem l. in aliqua re cov^-
cienda, e. gr, hafa eykja greidi (Jöfr.) í fólk Yt. 19; hafa Hávard'at
gunni Ilavardum habere comitem pugnœ Jdr. 13; skal hafa fylki
til frægdar Mhk. 6; þenna leik, er hafdan kennir hunc lusum,
quem pera4;tum sentit L. 47. — 4) parare, comparare; h^fdu
útbod deUctum eA)piarum fecerunt Hr. S. 3. 12. — 5) perferre; hafa
foldar rán Kdr. 8; hefr meiri sv^rf Sk. 23. — 6) gestare; hafdi
sínn dreug und hendi JFi- 28; frá ek bann hefdi í skreppu Sk. 40;
liefr í brjósti in pectore gestai, in mente tenet Sk. 58. — 7) Cum
adverbiis l. pruBposs, varia^ habet significationes, e. gr.: a) hafa eht
at ehu uti akqua re ad aliquid, habere aliquid pro aliqua re
(cfr A 3), e. gr. þat hefr þjód at minnum id homdnes mem.ori(i
servant Jdr. 20; slíkt hafa menn at minnum G. 34; inndrótt es
h^fd at minnum Hr. A. 9; Glitnis gná hefr Dyggva hrar at gamni
Yt. 12; eodem modo hafa cum at et inf, e. gr. hafa brád at slíta
Kkm. 8; hafdi at sýna Sk. 64. — b) hafa eht á eht aptare aliquid
ad aliquam rem, e. gr. hefk lag á kvædi Mhk. 11. — c) impers.,
fjarri hefr at procid abest ut Edr. 3. — d) hafa ehn fyr vátt
testem aiiquem habere Sk. 122. — e) hafa illa infelicem esse; e. gr.
iUa hefr infeliæ est Mhk. 18; þeir hafa verr deterius se habent
Mhk. 3. — f ) hafa eht í impendere, absumere, v. c hálfan fjórdung
hafdi í Sk. 103. — g) hafa til sín apud se congregare Sk. 48. --
h) hafa uppi tíiemoria tenent Jdr. 41. — i) hafa sik út exire
Sk. 103. — j) hafa úti educere; hafdi flota úti classem eduAÍt
Vkl. l. — k) hafa vel bene se habere; vel heír felix est Mhk. 6. 22.
— BJ Verbum auxíUare. — 1) cum acc. sing. n. prœt. part., e. gr.
Yt. 10. 47; hefk fregit Hkv. 22; G. 15; Em. 5; Hkm. 10. 18;
Snt. 7; Bgl.6. 11. 13; R. 24; G. 12. 14. 23. 26. 35. 36. 38. 58. 71;
Jdr. 3. 4. 21. 26. 29; Mhk. 2. 3. 4. 7. 15. 20. 24. 25. 28; Hr. S. 1;
L. 7. 15 16.60; hefr ek ordit L. 43; frétt hefr ek L.45; L.77;
Sk. 16. 19. 31. 48. 49. 61. 78. 93. 94. 121. 127. 155. 190. 191. 192.
111
203. — 2) mm prœt, part, in forma cum subst, congruente, e. gr, hefr
allvald of leikinn regem decepit Yt. 13; Yt. 28; hpfdu Fróda veginn
Yt. 30; hergaupur es Haraldr hafi sveltar Hkv. 13; marr hefr mik
miklu rœntan Snt. 10; þó 'fr (— hefr) hœtr fengnar Snt. 22; hafdi
erfdan fpdur Vkl.6; hef orrostur níu taldar Vkv.9; hafa feril metinn
Kdr. 10; hefr gram lattan Bgl. 9; Hr. A. 15; h^fum skýrda dyrd
J9fur8 G. 66; G. 12. 33. 70; Kkm. 28. 29; L. 22. 77; Sk. 110. —
Verbum rejleœ, hafask = 5« gerere; versari; med Haraldi hafask
apud H, veraari Hkv. 18. — Nonnumquam hafask non mm reJU-
xivam habet, sed est mera conglutinatio pro hafa sér, v. c. hafask
und linda drepit pr'O hafa und linda sér drepit Hkv. 24; hpfdusk
fyiir pro hpfdu fyr sér ante se obtenderunt (clipeos) Hkm. 11.
hafbekkr, m,, scamnum maris, i, e, navis; hniggrund hafbekks
terra mobilis navium, i. e. mare Hátt. 75.
haffaxi, m,, equus maris, i. e. navis; hafFaxi Hávars drífu i. e, navis
beUica Vkl. 4.
hafglód, f,, pruna maris, i. e, aurum; hilmir sádi hafglód R. 12,
haflaudr, n., spuma œquoris; haflaudr skeflir Hátt. 76.
hufua (ad), v., repudiare; recusare; spernere; c, dat hafna nafni
Hr. A. 8; nema hafni (3 pl. conj.) Dvalins veigum Isl. 1; hafnadi
meyjum Hkv. 14.
hafnýra, n,, ren rnaris, i. e, lapis; rædr fpgru hafnýra Hdr. 2, ubi
de monUi Freyœ gemmis ornato usurpatur,
hafr, m,, caper; hafrar hógreidar capri rhedœ commodœ L rhedam
commodam trahentes Hlg. 15.
Hafrsfjprdr, m. pr,, sinus rruiris Sorvegid; í l. ór Hafrsfirdi
Hkv. 7. 11. •
hafr^st, /., vertex ituiris; hafr^st hristir hlunnvigg Hátt. 74.
haf-Sleipnir, m,, (Sleipnir, i.e,) equus maris, navis; lét haf-Sleipni
fram þramma Hdr. 8.
hafstraumr, m,, vertex maris; um hafstrauma Hrfm. 4.
hafsœtr', n., locus maritimus; hafsætra h^ll œdes mari adjacentes
Hrfm. 11.
haga (ad), v., concinnare; ordinare; c. dat. h&g&ái ordum Sk. 47.
llagbardi, m. pr., reguhis maritimus; Hagbarda hnrá tabula piraiœ
i, e. clipeus Vkl. 18.
Hagbardr, m, pr., regulus, qui patibulatus est; Haka lítá ok
Hagbard má Sk. 74; leif hpdnu Hagbards funvf Hagbardii, i, e,
laqueus Yt. 23.
hagl, n,, grando; grafium grandinis; hagl ok drif L. 93; hvert hagl
vá eyri Bdr. 9; Jdr. 32; L. 10; bogna hagl grando arcuum i. e,
sagittœ Vkl. 2; vid strengjar hagli hlýdut a grandim nervi (i, e,
a sagiUis) non defenderunt Hkdr. 7 ; hlaupár oltnar af hagli amnes
tempestate grandinea turbati Pdr. 5.
hagleikr, m,, soUertia manuum; af hagleik sollerter Sk. 197.
112
hagliga, adv,, dextre, scite; hagliga ganga upp i lopt G. 10.
hagligr, adj., soUers, aptus; sveinn, haglig rayndan (apta forníotio)
heilags anda L. 30. ^
hagnadr, m., comniodum, lucrurn; hagnadr vas þat Vkl. 16; G. 32.
hagr, m., utílita^; conditio; sors; vitœ ratio; bœta hag várn Edr. 13;
gengur varla í hag virdum mros fix adjuvalnt, viris mdnime placd
Sk. 64.
hagr, adj,, solhrs; callidus; in fahricando artifex; allir hagir í
smidju Sk. 82.
Haki, m. pr., regidus maritimus; Haka líta má Sk. 74; skær Haka
equus Hakii, i. e. navis Hfl. 16; hnigfákr Haka id. Hátt. 71; vegr
Haka mare Hátt. 76.
Haklangr, m. pr., regulus Norvegus; Hkv. 9.'
hald, n., tutela; hljóta hald hilmis prœsidio regis tutum esse 181.25;
fekk haldit hæsta prœstantissimum prœsidium hahuit Isl. 12.
halda (helt, haldinn), v. — I) Cum dat. 1) tenere; detinere; susti-
nere; e. gr. halda mæki hjardar Yt. 26; rýnis reid róttri upp halda
caput erectum tenere Snt. 18; hann heldr ^llum hræddum omnes
terrore tenet, terryicat Sk. 86; halt mér retine me, defende me
L. 63; mér upp helt me sustentavit Snt. 12; heldum Hlakkar
tj^ldum Kkm. 13; Hálfi kóngi var haldit þá Halfius rex tum de-
tentus est Sk. 140. — 2) servare; e. gr. þótt sáttum haldi etsi
pacem servat Snt. 17; hefr haldit því skapi oss wo6w iwwc Oj^'ecít^wi
aluit Jdr. 4. — 3) defendere; obtinere; v. c, halda landi fyr ehin
Hkv. 10; halda veldi Edr. 15; halda velli i. e. impetum hostium
sustinere Vkl. 12; jpfurr heldr I^ndum Hfl. 18; þú helzt velli
Hkm. 12; bafid haldit ramri grund Hr. S. 1 ; Hr. S. 20. — 4) cursum
tenere; dirigere cursum (navis); se conferre; e. gr. lid helt þingat
Vkv. 10; Hr. A. 10; helt skipum þangat Edr. 16; Hr. S. 5; Hrfra. 7;
heldud flota miklum Hr. S. 4; Hr. S. 15; heldu skipum til Dan-
markar Jdr. 10; Jdr. 16; ýtar heldu at ládi Hr. S. 7;. Hr. S. 13;
hykk at hann heldi braut flota Jdr. 33; ádr Porketill heldi undan
(evaderet) af snœris vitni Efdr. 18; lét haldit fœri^ndrum frónbands
til Nóregs naves in Norvegiarii direxit R. 7. Etiam translata signi-
ficatione, e. gr. (þeim) er heldr á lopt qui aite spectat Mhk. 14. —
II) Cum (zccus. 1) obtinere, in possessione retineré; e. gr. helt jpfra
sess segem regiam tenuit Edr. 2; stadi haldandi i, e. permanens
L. 1, — 2) custodire; servare; halda gods l^g leges dimnas obser-
vare Edr. 8; lét Ipg haldask leges servari jussit Bgl. 5; bidk hans
aldr haldask preces fundo ut vita eius incolumis servetur 0. S. 2;
at h^ldnu innsigli scdvo sigHlo L. 33. — 3) celebrare; hátíd meá
virding haldin L. 74; G. 36. — III) Cum prœpos, e, gr, 1) halda
fast á ehu in proposita guadam re manere; þj^d helt fast á Ipgum
populus leaes tuœatur Bgl. 4. — 2) halda vid ehn dignáatem
aaversus alqm tueri; Hallr helt vid alla fúrrunna fylla Isl. 22.
113
haldbodi, m,, qui aUquid geri jubet; haldbodi hildar prœliator
Vkl. 21.
haldordr, adj., vercuxs; constans; sák haldorda Endils nidja Kkm. 18.
hall pro h9ll(u), G. 11; v. hpU!
halla (ad), v,, in iniquo loco ponere; inclinare; c, dat halla
allréttligum dórai a 'justa sententia declinare Edr. 8.
Halland, n. pr,, HaUandia, provinda Sueciœ; láta Halland herjat
Hr. S. 7; Hallands ferdir Hr. S. 4; Hr. S. 11.
halland, n,, terra aaaoaa; mons; marr hallands mare inorúis, i, e,
amnis de monte decurrens Pár, 7.
hallardyrr, /. pL, januœ atrii; hann hnykti Skída ura hallardyrr
Sk. 183.
Hallfredr, in, pr,, poéta Islandus; R. 34; Isl. 12.
Hallgardr, m, pr,, (=: Grjótgardr) ; vinir magar Hallgards Hlt. 10.
hallr, adi,, incUnis; inclinatus; verdr halt á ýmsa t. e, nunc huic,
nune iUi res male qeritur Mhk. 26.
Hallr, m. pr., vir tslandus; Sídu-Hallr Isl. 22; gen, Halls Isl. 23.
hallvarpr, m., in prœceps vergens, i, e. senex Yt. 43; ubi hallvarps
• hlííinauraa quidam vertunt ^paruin parcens senibus", Melior est
lectio hallvarþr custos m^ntis, i. e. gigas, atque ita hallvarþs hlífi-
nauma femdna prœsidium prœstans giganti, femina gigas, i. e, IJela
dea (ob giganteam originem).
hallv^llr, m., campus lapidosus; montana; fylvingar hallvallar
jnsces montium i. e, gigantes Pdr. 14.
halr, m., vir; sjá halr Hlt. 8; isl. 20; halrinn Sk. 13. 15. 90. 109.
150; acc. hal Kkni. 17; nom. pl. halir Hkv. 24.
hamalt, adv. (neutr. adj, *hamall cuneatus), cuneatim; fylkja lidi
hamalt adem cuneatim instruere Edr. 17.
hams^rr, m. — 1) rupes; fœrri í hamri R. 26; hamra víf midier
monticola i. e, gigas femina Isl. 2. — 2) malleus; med stæltan
hamar i hendi Sk. 46; hamri slegnar vádir Hkdr. 2; hringskyrtur
hamri þœfdar Efdr. 9; Kkm. 12; fyr sk^rpum hamri (de Mjolnere)
Hlg. 18; t>dr. 18.
Hamdir, m. pr,, filius Jonakeri; Rdr. 5; Hamdis gránserkr i, e.
lorica Kkm. 17; Bdr. 4; Hamdis skyrtur /. klædi loricœ Hkdr. 8;
Ódr. 1; G. 52; Hamdis faldrudr beUator Jdr. 14.
hamla, /. — 1) struppus l. stropha, qua remus ad scalmum aUiga-
batur; samnask til h^mlu ad struppum (remi) conferri, i e, in
beUum navale exire Hr. A. 6; dreif til hverrar h^mlu Hr. S. 4; at
slíta h^mlur Hkv. 17. — 2) toUeno; tigiUum (cfr. dan, ^ammcl);
hamla vígs toUeno cœdis, i, e. gladius; herr hpmlu vígs muUitudo
gladiis instructa, i. e, m£lites Edr. 21.
hamla (ad), v., mvtUare, lœdere; meinsamliga hamladr G. 60.
hamljótr, adj., deformis; regin heldr hamljót numina valde defor-
mia Hlg. 10.
15
lU
hamr, m,, fomia, species; exuviœ, involucrttm; ór hlátra ham ex
involucro risuum i. e. e pectore Hfl. 20.
hams, m,, exuviœ; ormar skrida ór harosi á yár Mhk. 6.
h a n d a n , adv,, vltra; ab uUeriore parte; fyr sæ handan trans m/xre Efdr .20.
handbál, n,, pyra i, e. ignis manús, aurum; hnykkilundar hreins
handbáls R. 34.
handbærr, adj,, qui manu gestari potest ; hringum handbœrum Hkv. 19.
handfagr, adj,, pulchris manibus prœditus; handfpgr kona Jdr. 3.
handsax, n,, pugio, gladiolus; lék handspxum vandla R. 25.
handvíst, adv. (neutr, adj, — certa manu factum l. preheneum); certo,
haud dubie R. 11.
hanga (hekk, hanginn; caret forma prœs. temp.) v,, pendere; sá
sjálfan dróttin hanganda L. 56.
hangi, m,, homo suspensus; cadaver>; und hanga Jdr. 2; hanga gagl
anserculus cadaveris, i. e. corvus Hkdr. 7 ; svanr hanga olor suspen-
sorum, corvus Bdr. 8.
hani, m,, gaUus; hana fjadrar Bj. 1.
hann, hón (hon, faun), pron, sing. tertiœ personœ; masc. nom. et
acc. bann Bj. 6; Yt. 40; Hfl. 1«; S. 8. 2; G. 7. 11. 13 (ubi sylla-
bam assonantem eficit); G. 18. 32. 38. 66; Kkm. 22; Jdr. 13.
24. 26. 28. 29. 33. 34. 37. 42; Mhk. 7. 9; Isl. 6. 12. 19. 25;
L. 6. 8. 9. 12. 15. 17. 18. 38. 42. 65. 68. 72; Sk. 7. 11. 20. 27. 28
et permuliis aliis locis; nom. hann apud antíquiores rarius invem-
tur, apud recentiores sœpissime. — Dat. maso, hanum Hlg. 3. 14;
Edr. 7. 26. 27; G. 4; Jdr. 42; Mhk. 9. 11; h^num G. 32; honum
L. 42. 60; Sk. 14, 33. 34. 36 cet. — Gen. masc. hans Bgl. 9; Edr. 4;
G. 15. 22; Isl. 4; L. 40. 41. 47. 60. 64. 65; Sk. 20. 32. 33 ceí, —
Nom, fem. hón Mhk. 3; hon L. 18. 56; hun Sk. 14. 69. 71. 87. 112.
113. 175. — Acc. fem. hana L. 85; Sk. 113. 194. 200. — JJat.fem.
henni L. 29. 30. — Gen. fem. hennar L. 24. 33. 44. 99. Boc pro-
nomen cum sjálfr conjvngitur, e. gr. sjálfr hann einn ipse soltis
L. 64; á hann sjálfan Hkm. 13. Nonnumquam supenxícaneum est,
e. gr. hann (hilmir) R. 11; hann (Adám) L. 43; hann (Qandi)
L. 47; hann (yfírmordinginn) L. 48; hann (Skicta) Sk. 45; hans
(hildiugs) R. 10; hun (Valb^ll) Sk. (i9.
happ, n., res prospera; prosper successus; vann sjaldan happ secunda
fortuna numquam usus est Isl. 26; garir sér flest at happi omnia
ad suam utdlitatem convertit, i. e. omivía ei prospere cedunt Sk. 78;
valda h^ppum R. 10.
happsdádir, /. pl., res prospere gestœ; happsdádir Olafs miracula
SUi Olavi G. 70.
hapt, n. — 1) vincxdum. — 2) numsn; meinsvarans hapt deus (per-
jurii i. e.) perjurus; farmr arma hapts meinsvarans rdr. 3. JSlanc
signi/icationem scepissime babet plur. h^pt, t^. c. hapta snytrir Hlg. 3;
hapta vó Vkl. 9.
115
haptsœni, n,, piamentum ad deos pUwandos; mulsum poéticum,
poesis (nam initia et origo poésis a pace inter 'Anses Vanosque
repetuntur; cfr SnE, AM I ^16); haptsœnis heiá trilndum poé-
ticum, carmen laudaiúmm Sgdr. 3.
Haraldr, m. pr, — 1) Haraldm "pidchre com/xtus", rex Norvegiœ;
nom, Haraldr IJkv. 13. 19; Gldr. 9; acc. Harald Mbk. 11. 14 cd,
dat. Haraldi Hkv. 1. 4. 18; aen, Haralds Hkv.16.22. — 2) JHaraldus,
cognom, grenski, pater Olavi Sancti; Vkv. 7; Bgl. 5; G. 51. —
3) Gormi JUius, rex Daniœ: Haralds haukey i, e, Norvegia BgL 15.
— 4) Frater Érici, regis JDaniœ; Edr. 12. — 5) dynasta Sdandiœ,
vulgo Strút-Haraldr nominaim Jdr. 7. 24. — 6) Harcddus, cogn, enn
hardrádi, fraJter Olavi S:ti G. 49.
harda, adv,, magnopere, valde; cum adj, Hr. A. 2; R. 8. 24; G. 53;
Bdr. 2; Jdr. 32; Isl. 1. 11; Hr. S. 12.
Harða-Enútr, m, pr,, Canutus Hordensis (cognornen duxit ab H^rd,
parte quadam JoÚandiœ septemtrionalis) Bgl. 17.
hardbrotinn, part. compos., vi effroÁAus; hein hardbrotin Hlg. 19.
hardfengr, adj., fortis, strenuus; Efdr. 5; G. 28.
hardfótr, m., pes durus; hjalta hardfótr pes durus capidorum
(snsium), i. e. lamina gladii; hjalta hardfótum i. e. durts gladiis
Hkm. 6.
hardgerr, adj,, firmiter factu^, firmus; hardgervum hj^rvi Efdr. 15.
hardgleipnir, m. (Gleipner — compes, qua Fenrer vinctus est), vin-
culum a^rictum; hardgleipnis bord i. e. Fenrer Pdr. 11.
hardglód, /,, durus ignis; hardglód bords bliks durus ignis clipei,
i, e. durus ensis; bords bliks hardglódar Módi Isl. 24.
hardgreipr, adj,, manu fortis; Hár enn hardgreipi Bj. 2.
hardla, adv,, valde, vehement^r; sœpissim£ cum adj,, ut in Edr. 24. 30;
Sk.8. 10.25; etiam in alia structura, e, gr, hardla lídr at ævi KkBi.27.
hardleygr, m., durus ignds; hardleygr storms stirdra branda durus
ignis procellœ asperorum ensium (i, e. pugnœ), i, e, durus gladius;
styrlundr hardleygs stirdra branda storras R. 29.
hardr, adj., durus; asper; sœvus; strenuus; hardr hilmir Vkl. 5;
hardr bengrefill Kkm. 10; G. 32; Hrfm. 2; gordi styr hardan
Vkl. 19; klauf hardan svardar stofu Efdr. 6; Efdr. 7; Edr. 28;
G. 55; Jdr. 17; slítr hardan styrk validum robur discerpit L. 77;
at h^rdum leiki Hildar Bj. 2; frá h^rdum ofrána Hlg. 17; hardir
menn Edr. 19; Hr. S. 5; vid harda herdendr IsLP); hprdum herd-
imýlum Rdr. 5; kerapan kappi hprd Sk. 16. 29; hprd fjón G. 59;
hprd hríd Kkm. 14; Jdr. 33; en harda heipt Jdr. 30; til hjprþrymu
hardrar Jdr. 13; hart hpgg Jdr. 26; hugar korn hart Mhk. 7; huldr
h^rdu heyvi L. 35; hprd járn Kkm. 2; hprd hræskód Odr. 2. —
Neutr. hart, adv., vehementer, magna vi; e, gr, Hkdr. 8; Bgl. 3;
6. 54; Jdr. 21. 24. 25. 34; svó hart Sk. 126; eodem modo mest
hardast quam vehemmtissime Efdr. 4.
116
hardrádr, adj,, strenuus; hardrádr Búi Jdr. 9; Gldr. 1.
hardvaxinn, þart cornpos., rohustm; of hardvaxnar herdir super
humeros compactos Pdr. 7.
hark, n, — 1) obtunsio; erosio; af harkinu því hinu langa Sk. 63. —
2) strepttus; hann heyrdi hark Sk. 184.
harki, m,, strepitus, tumuttus; lítiU harki Sk. 149.
harma (ad), v., dephyi*are, lugere; menn harma siklings dauda Edr.31.
harmr, m,, dolor, mœror; noxa; res dolenda; hættr harmr Jdr. 14;
Kkro. 15; hugga skal þanns harm hefr hedit Mhk. 28; Jdr. 3;
beita ehn harmi t^dr. 18; (h^fuddróttningin) harmi þrungin luctu
turgida L. 54; harmi bura Jónakrs noxá Jonakeri JUiorum, i. e.
lapidíbus Yt. 37; hefndu harma Rdr. 3.
harmskerdandi, part, compos., dolorem minuens, evertens; (vir)
sótti heim harmskerdanda. (de Olavo Sdo) G. 38.
harmstridandi, part. eompos.; qui dolorem expeUit; hjprr ens háya,
gunndjarfs harmstrídanda (de Olavo SUo) 6. 44.
harri, m., princeps, rex, dominus; harri heiptar strangr! Bgl. 10
Edr. 28; harri haudrtjalda deus G. 19; himna harri deus Isl. 22
herr sótti dýran harra R. 18; Edr. 1. 32; af harra sjálfum Edr. 30
Háit. 68; á móti harra bleydiskjars Edr. 29; harra spjalli regum
amicus Edr. 56; siengYÍr h&rra^ ftigator.reifuloriém Edr. 7; dróttinn
harra deus G. 25.
hasl-rekkar, m. pL, viri coryleti; hausa hasl roryletum calvari-
arum, i. e. hár coma, capiui; hœc vox hár homofiymum est voci
Hár = Odinn, ideoque per ampMboliam (de qua re cfr P^œf. p.
IV et SnE, AM 11130 — J32) quandam hausa haslrekkar ^rz rekkar
Hás (Odins), i. e. Anses; ideoijue mj^dr hausa haslrekka mtdsum
Ansium, mulsum poéticum, carmeti; drekka hausa haslrekka mj^d
i. e, aures prœbere carmini Isl. 1.
hati, m., osor; hati elds ýsetrs osot* annuli, i. e. vir liberalis, annulos
distribuens Ódr. 1.
haudr, n., terra; bifadisk haudr L. 59; hilmir lauk haudr skjaldborg
raudri Edr. 24; verja haudr Jdr. 21. 22; Isl. 9; reka Hákon af
haudri Jdr. 12; G. 5; at herdi haudrs runn Vár. 8.
haudrtjald, n., tentorium terrœ, i. e. cœlum; harri haudrtjalda dem
G. 19.
haugr, m. — 1) coUis; Grjótúna haugs (sit^ cum cod.Worm. legendum!)
hellis bprr i. e. gigas in antro montis (irjotunagardensis habitans
Hlg. 14. — 2) tumulus (sepulcri); gekk í haug Kraka Isl. 21;
ausinn haugi Yt. 52; af haugi Mhk. 8. — hráinn "í haugi", Sk. 75,
ubi "í haugi" pro cognomine est.
haukey, /., insula. a^ccipitrum 1. falconum; Haralds haukey i. e.
Norvegia, ob tribvium Haraldo (jorfni filio solutum, quod falco-
nibus constabat Bgl. 15.
haukjód, n., proles acdpitris, i. e. accipiter; haukjóds býr terri-
117
torium accipitris, i, e, manus (uhi accipiter l faleo venaticuð sedere
sokbat); ganga á þengils bý haukjóds ~ ganga á h^nd þengils regis
imperio se submdttere R. 8.
haukligr, adj,, acdpitri similis; fortis, animosus; þat vas haukligt
Jdr. 41; haukligar heitstrengingar vota audacia Jdr. 11.
hauklundadr, adj,, indole (accipitris i, e,) beUica prceditus; harra
kvedk hauklundadan Edr. 1.
hauklyndr, adj, — hauklundadr; acc, hauklyndan Jdr. 42; dat,
hauklyndum Jdr. 8.
haukr, m, — 1) acdpiter; haukr sleit hold Kkm. 19; hauks bjálfí
Hlg. 12; hauks fj^Uum i, e, m^nibus (vid, SnE, AM 11429) Bdr. 7;
hræs haukar i, e, corvi Bdr. 7; gledja geirraddar hauka ddectare
accipitres pugnœ i, e, corvos Isl. 19; Hlakkar hauka (o: corvos)
lætr þú drekka Hr. A. 15; Kkm. 12; hauka háklif t. e. manus
Efdr. 20. — 2) fortis prœliator ; haukr réttr Hr. A. 1 ; glíkr hv^ssum
hauki Hr. A. 7 ; þínir haukar Hr. S. 2 1 ; hauka skyldir dux mUitum
Efdr. 1.
haukstr^nd, /., litus l, terra accipitris i, e, manus (cfr SnE, AM
TT 429); haukstrandar m^l Hfl. 17.
hausfleinn, m,, gladius cúlvariœ; hœfis hausfleini gladio calvariœ
taurinœ i, e, cornu Isl. 16, ubi hausfleini tmesi divtsum est.
hausreyti, m,, calvœ sukator; Hýmis hausreyti suLcaior calvœ Uymeri
i, e. cœli l, aéris, ales, volucris; kyaddi Hvmis hausreyta (de corvo)
Hkv. 2.
hauss, m, — i) calvaria; færdi ofan í Fj^lnis haus Sk. 174; vedja
haus raanns hringi Ijósum R. 26; í hausi Odins burar Hlg. 19;
framan úr haus Sk. 194; hausar Nordmanna Hkm. 6; fœrdu hjálm-
hirda hausa Hrfm. 8; í gotna hausum Hkm. ö; Kkm. 6; ór bjúg-
vidum hausa Kkra. 25; hausa haslrekkar i. e, Anses Isl. 1. —
2) caput l, simulajcrum nam prcefixum; af rodnum hausi Edr. 6;
rodnir hausar Hr. S. 14; af herskips hausum Hr. S. 6.
haust, n,, auctumnus; þat haust (o^. temp.) es komt austan Bgl. 6.
há, /., pugna; fara at há in prœlium eœire Kdr. 3.
hábrjóstr, adj,, dato pectore; hábrjóstr hprva Sleipnir i, e, pati-
bvlum elatum Yt. 22.
háfaldr, adj,, alto apice (faldr) caput velatus; háfaldar bládúfur
undœ datœ apidbus áltis Hrfm. 5.
háklif, n,, alta rupes; hauka háklif rtipes acdpitrum i, e, manus;
eldr hauka háklifs i, e. aurum Efdr. 20.
Hákon /. Hákun, m. pr.; noni, et acc. Hákon Hkm. 18. 21, dat.
Hákoni Hkm. 10 (de íJaqvino Bono); idem nomen habent dyna^tœ
nonnuUi, e. gr, Hlt. 9; Jdr. 12. 21. 30; nom, Hákun Bgl. 4; dat,
Hákoni Jdr. 24; gen, Hákonar Sgdr. 3; Vkl. 10; Vkv. 15; Isl. 16.
hála, adv., valde, magnopere; dUiaenter; snekkjubprd hála tjprgud
R. 4; hála halda gods l^g Edr. 8; G. 47.
. 118
faáleitr, adj*, vtéUu erecto; exceUus; exceUem; enn háleiti dróttinii
stj^mureitar L. 26; sveitir sóttu háleitan glymstoeri Hrfm. 1; háleit
bygdin dygda L. 86; L. 5; leyndi háleitrí goesku G. 14.
Háleygir, m. pL, incolœ Halogalandiœ; hét á Háleygi Hkm. 3.
Hálfdan, m. pr. — NonnvlU regee et heroés ita rkominaJU sunt; nom,
ace. Hálfdan Yt. 47; Sk. 72; gen. Hálfdanar Yt. 43; Hkv. 4.
Hálfr, m. pr., rex Hordalandiœ; Hálfs bani Yt. 10.
hálfr, adj., dimidiua; hálfan fjórdong hafði í Sk. 103; hildingr þá
hpfgan aud, hálfa lest, £dr. 30; Bvinit hálft Sk. 41. — Cum nu-
meria ordinaUbus hálfr conjungitur; e. gr. hinn's sté of teg hálfan
fjorda qui tree decurias et dimidiam (^ 35) vicit Isl. 24; hálft
fimta hundrad quatuor centuriœ et dimidia G. 55.
háligr, adj., venerabília; verecundus; honestus; medal okkar alt^s
háligt inter noð omnia sunt boneeta Bgl. 15..
háll, adj., lubricue; hálar hyelv^lur marka Þdr. 6.
háls, m., coHum; jugvlum; hneigdi sinn báls L. 52; at hálsi Yt. 23;
háls (gen.) baugr torgues Rdr. 8; j^tuns háls (gen.) undir Snt. 3.
hálsdigr, cuij., crasso coUo prœditua; hilmi enuro hálsdigra Hky. 10.
hár, há, hátt, adj.; compar. hæri /. hœrri, superl. hœatr. — l) ahuSy
cdsus; eublimie; arduus; hár á ungum aldri Sk. 7; yá Þórhadd
hávan Isl. 23; rid hám loga himni rdr. 14; hlód háva yalk^stu
()dr. 3; fyr hári Kinnlima sídu Vky. 5; hávar hallir Hr. S. 11
hátt ból Vky. 10; hátt fjall R. 27 ; hátt pro adv., aubUme Edr. 22
Ekm. 3. 13; Ðdr. 4; há sverd sublime víbrati emes Ekm. 21
valk^str lá hæri en varga ætt klifa mætti Hr. A. 13; (ignis) gekk
húsum hæri Hr. S. 10; miklu hærra multo superius L. 43; manna
hæstur omnium Umgiseimu^ Sk. 8; kynda hæstan eld Hr. S. 10;
Hr. A. 12; hæst var y^nd i midju Sk. 103; i hæstri hall Erists
G. 11; G. 63. — 2) excellem, e.nmius; magnus; prœstans; hár hiýri
módur (i. e. OUwus S:tus) G. 32; lík hás dpglings G. 22; G. 64;
vegr hás vísa vagnræfrs G. 71; verdr hás sóma G. 42; hjprr ens
háva harmstridanda G. 44; hverr leyfír háva ævi laudat unusguisque
eœimiam vitam Edr. 3; i hárri sæmd L. 91; Edr. 23; (deus) lér
gram þeima hárar giptu G. 57; hátt kvædi G. 38; englum hærri
L. 89; L. 28; bera hæra hlut en ehrr i. e. superiorem discedere
Isl. 6; hvergi kýs ek hærra á Sk. 115; hæstr skjpldungr G. 6; sá
harmr kom hæstr Ekm. 15; kraptr enn hæsti L. 96; krapti hæstum
summa vi G. 4; L. 72; med hæstum œgishjálmi Hr. A. 4; ást ens
hæsta hilmis sólar bóls (dei) G. 67; í vegsemd hæstri L. 7; L. 74;
hæstrar tídar faustissimx) tempore Gldr. 1 ; hæst lof aldnr Edr. 30;
haldit hæsta d^glinga Isl. 12; ganga hæst altissims incedere, e. gr,
gekk hæst manna omnium eacellentissimus fuit, omnes longe supe-
ravit R. 2. — 3) alte sonans; turbidentus; har s^ngr vigra Gldr. 7;
hár gnýr hlífa Bdr. 10; Bdr. 12; hátt alte, magna voce, e. gr. hátt
grenjudu hrottar Ekm. 7; Bdr. 6; Sk. 31. 69.
119
hár, m,y scalmus; brjóta hái (acc. pL) Hkv. 17.
hár, n,, orinis; coma; hár ok horn L. 93; hárit líkast Mri Sk. 196;
brumadr hári Hkdr. 1; hárs hneigihlid Hlg. 20.
Hár, m. pr, — 1) Oden; at Hás lidi i. e. carmini Hlt. 1; at Hás
vedri in pugna Hlt. 8. — 2) prœliator quidam; Hár enn hardgreipi
Bj. 2.
hárfagr, adj., pulchre crimJUis; hárfagran dreng sák hrpkkva Kkra.20.
hárr, adj,, canus; hárr anstrkonungr Yt. 26; hárir menn Bgl. 13;
áttir hárar Hlg. 10.
hár^dd, /., alia vox; hár^dd hrings aUa r)ox gladii, i. e, pugna;
þollar háraddar hrings bdlatores Isl. 14.
háseymdr, cuij., magnis clavis ornatus; vid haseymda hjáltoa Kkm.2.
hásæti, n., princeps sedes; solium; hásæta gætir custos soUorum, rex
Hrfm. 1. 19.
hátid, f., festurh; soUénne; gild hátíd er þeim haldin L. 74; G. 36.
hátta (ad), v,, cubitum ire; fólkit skyldi hátta 8k. 36. 50.
háttr, m, — 1) modus; res, ratio; brá hætti til novun^ imit modum
L. 11; med hverjum hætti quomodo L. 30; af þessum hætti ex hvt
rebus L. 56; fullura hætti plem, perfecte L. 94. — 2) mos; ratio
vivendi; bœtti háttu Nóregs manna nkores Norvegorum emendavit
R. 11. — 3) metri genus; carminum genus; e. gr. slíkr háttr verdr
fundinn sjaldstundura R. 35; hótt (pro hátt) þeim of vandak car"
tnen ei daboro R. 8; í kvædis hætti L. 97; nemi hann háttu hródrs
niodos carminis laudatorii auscuUet 0. S. 1.
háttr (pro hættr), adj., perioulosu^; Vin^um háttr Vkv. 8.
Hávardr, m. pr.; comes Buii; sœpe appeUatus Hávardr hpggvandi;
nom. Hávardr Jdr. 26; occ. Hávard Jdr. 13; dat, Hávardi Jdr. 34,
Hávarr, m. pr., nomen Odinis; Hávars drífa i. e, pugna Vkl. 4.
Hávi (= subtimis; ah adj. hár) m. pr., nomen Odims; í Háva hpll
Sk. 90. 184.
hedan, adv., him, ex hoc loco; vas numinn hedan de vita excessit
G. 63.
Hedinn, m, pr., filius Ujarranddi, regultts maritinms; cujus nomen
in circumlocidio7iibus rerum beUicarum scepe usurpatur, e. gr. Hedius
bóga raudmáni clipeus Vkl. 1; Hedins byrr pugna Vkl. 13; Hedins
veggr scutum Vkl. 14; Hedins vádir lo9*ica Vkl. 21; Hedins reikar
fúrr ignis capitis Hedvnis, res in capite Hedinis fulgens, i. e, gcdea
Vkl. 24; hylhrídar Hedins reik&r prœlia Þdr. 11; bekkdórar Hedins
rekka pugna Efdr. 12;* Hedius meyjar (= Hildar Bdlonœ) vindr
pugna Efdr. 15; Hedins kván (Hildr) pugna Kkra. 4. — Dat.
Hedni Sk. 113.
hefda (ad), v., suo jure vindicare; tenere, sermre; hans v^rn hefdisk
fírnum defensio ejvs valde celebretur R. 20.
hefiU , m., toUeno; funis velo attollendo; hestr hefils t. e. navis Kkm.5;
hefíls v^llr campus funium, i. e. vdum Bdr. 2,
120
hefja (hóf, hafínn), v, — 1) toUere; suscipere; eferre; hann hefr
sTeit yfir spheras efri L. 72; hefr upp exi securtm mhrat Sk. 131;
hóf upp rógsegl dipemn subdtíoit Vkl. 1; hóf at lopti in subliuii
sustulit Yt. 16; hóf ættar ask upp í godheim filium in sedem
deorum suscepit Snt. 20; ádr en hœfi priusquam elevavit L. 67;
impers, c. acc, obj,, hóf vandar dýr at landi i, e, naves ad terram
appidsœ sunt Vkl. 11. — 2) suscipere; recipere; hefja heitstrengingar
Jdr. 11. 12. -^ 3) incipere, orddri; rekstefju tekk hefja Rekstefjam
ordiri indpio R. 1; hóf rædu sína Sk. 114; hófum hródr G. 9;
sk^pt (vel potius sk^f) hófu brinna ramenta ardere cœperuní
Hlg. 13; upp yas hildr of hafid pugna cœpta est Hkm. 2.
hefna (nd), v,, uLcisci, vindicare; c. gen,, e. gr, hefna hringþverris
Hrfm. 18; sp^rs at hefna Yt. 14; Isl. 5. 17; hefndi bródur Isl. 8;
hefndu harma Rdr. 3.
hefnd, /., ultío; vindicta; fyr hefnd síns f^dur Vkl. 3; R. 5; eigi
veit ádr hofndum lýkr Mhk. 18; kvídir hefndum L. 76.
hefnir. m,, vitor; hefnir Hákonar i, e, Ericus dynasta Efdr. 16;
hefnir Áláfs i. e. fiUus Olavi Hr. A. 15.
hegilan, /., gestus; mores; condkio; heimsins hegdan Sk. 68.
^cggr? ^v prunus padus; héggr gunnþings prunus pugnœ i. e.
proítíator Efdr. 6.
hegja, /., fatum, eventus; segja hilmis hegju R. 23.
hegna (nd), v, — 1) sœpire; tutari; hegna alla j^rd Bgl. 6. —
2) punire, castígare; hegna heiptar rán Bgl. 4; Hr. S. 3; cum ace.
rei, dat. pers, hegna þeguum ósíá Edr. 8.
hegnir, m,, coércitor, repressor; rógs hegnir Edr. 20.
heid, n., serefmtOrS; sudinn cælum; upp í heiái in cœlo sudo Hr. A. 8;
sól skinn i heidi Mhk. 27.
heid, n,, stipendium; heid haptsœnis stipendium ex mulso poetico
constans, i. e, carmsn laudativum Sgdr. 3.
Heidabœr, m, pr., oppidum prope Slesvigiam; sunuan fyr Heidabœ
(ídr. 5 (ubi vox tm£st divisum est),
heidbjartr, adj,, serenus; ból heidbjartrar sólar i, e, cœlum G. 67.
heidingi, m., paganus; heidingjar skóku hpfudin L. 53; lid heidingja
G. 55.
heidinn, adj, paganus; ethrdcus; heidinn hildingr R. 7; Edr. 21;
Isl. 6; smída ód jarli heidnum Isl. 18] heidit fólk Hr. A. 12;
heidnir hœddu L. 41); vid heidnar dróttir G. 28; á heidnum bókum
L. 4; heidin god Hkm. 21; R. 9; heiáin hj^rtu Edr. 22.
heidr, m,, — 1) honor, gloria; bar sæmd ok heidr af seggjum
Sk. 30; med hæstum heidri L. 72; L. 17. 92; heidar (pro heidrar?)
madr vir magnœ dignitatis, princeps Edr. 4. — 2) encomium; sé
dér . . . sunginn heidr L. 26. 32. cet,
heidr, /., tesqua; saltus; montana; á heidi Gldr. 2; und heida sal
sub cœlo G. 7.
121
heidr, adj^ serenus; heidar stjprnur L. 93.
heidrekr, m., prœ/ectus nwntanorum (morúana obíena), t. e. gigas;
Þdr. 17.
heidsæi, f,, timxyr; metus; drýgja heidsæi tiinorem fojcere l. injicere
Yt. 54.
heidumhár, adj,, instar monidum altus; celsissimitó ; Yt. 58.
heilagr, adj., sanctus; diis sacer; heilagr konungr G. 9; G. 41;
heilagr vidr G. 65; sendi helgan anda L. 68; G. 42; af helgurn
anda L. 11; aí' helgum skutli Hlg. 4; G. 12; myndan heilags anda
L. 30; L. 90; setr heilags sidar sólar (domicilium Christi i, e.
cœlum) hrá Ijósi G. 3; Ólafs ens helga G. 70; heilagt veldi Edr. 27;
helgir leidast L. 62; láta laust helga menn L. 61; sótti helga
dóma reliquias sanctorum msitavit Edr. 12.
heili, m., cerebrum; himintungl heila astra (cerebri, L e.) capiUs,
i. e. oculi G. 59; heila líkn rnedela cerébri, i. e. solatium Efdr. 20.
heill, adj., sanus; salvu^, integer; hann komi ei aptr heill Sk. 59;
Kkm. 19; hádu Hákon heilan koma Hkm. 18; c. genit. e. gr, h^nd
Óláfs vann þræl gods heilan grimmligra meina G. 61; af heilum
hug Bgl. 7; glóar sól af glerinu heilu sól vitro integro splendet
L. 33. — Tn formula salutandi usurpatur, e. gr. heill þú salve
Em. 7 ; heill ok sæll, minn Skídi Sk. 92.
heill, n., onwn; auspicium; beztu heilli faustissimo omine R. 33.
heilsa, /., sanitas; e. gr. (Christus) veitir krpradum heilsu L. 46;
fekk máls heilsu loquendi facultatem restituit G. 41.
heilsa (ad), v., salutare; Qlmódr heilsar á Þór Sk. 57; Skídi heilsar
FJ9lni Sk. 91.
heim, adv., domum; hljópu heim Hkv. 11; fór heim Sk. 165; bjóda
ehm heim Hkm. 10; Kkm. 29; sœkja heim visere, visitare G. 38;
Sk. 19.
heima, adv., domi; Mhk. 16; Sk. 188.
heiman, adv., domo; at hvetja ehn heiman aliquem perducere, ut
dom4) proficiscatur Þdr. 1; hildingr flýdi heiman R. < ; taka himin
heiman cœlum e (domo i. e. é) loco suo arripere, i. e. fortuná pro-
sperrimá uti Bgl. 6. (Hoc loco heiman verti potest — eæ a£re, nam
heimr a£ris quoque significationem habet).
heimangerd, /., apparatus itineris; ferd œdri af heimangerdum ai^
apparatu nmgnificentius Hr. S. 18.
Heimdallr, m. pr., deus ex genere Ansium; kostigr Heimdallr
Hdr. 6; Sk. 126; acc. Heimdall Sk. 128.
heimleid, /., reditus; deductio; prosecutio; med hæstri prýdi heim-
leidar cum summo honore deductionis L. 74.
heimr, m. — 1) mundus; heimrinn stundi L. 58; gud g^rdi heim
L. 6; i heimi ^Uum L. 70; Sk. 116; heims myrkr G. 2; heims
Ijós G. 2; umbgeypnandi alls heims G. 16; heims læknir deus
G. 57; G. 42; yfirspennandi heima þrennra (deus) L. 22. — 2) terra;
16
122
terrarum orbts; heimr ok bimnar Efdr. 28; L. 20. 21; koma i heini
L. 23; austr í heim L. 36; L. 39; prýcla heiminn allan Hr. S. 21;
Sk. 48; snúa heimi Mhk. 24; ór heimi Yt. 47; Em. 1; Snt. 19; í
heimi Hr. A. 9; G. 2; L. 12. 19; af heimi U. 33; heims ok himna
jpfurr G. 64; G. 65; Sk. 58. — 3) regio; plaga; um heiminn kalda
Hr. S. 20; rida grœnna heima goda perequúare per vire'ntes (amœnas)
regiones a diis habitatas Hkm. 13; til heims ens dýrra ad plagam
cœli prœskintiorem Edr. 28. — 4) res ierrestres, vanœ; e, gr, líf
þessa heims G. 17; heimsins lystir Sk. 48. 91; Sk. 68. — 5) aer;
fijúga um heiminn þadra Sk. 152; áþokkud heims eldiugum mmUs
aériis ftdminibus Hrfm. 4.
heimsalr, m., domdcíUum; cedes; til heimsala Ódins i. e, ad VaOwUam
Kkm. 4.
heimsbygd, /., orbis terrarum habitatus; oí alla heimsbygd Edr. 31;
G. 39.
heimska, J\, stultitia; heimsku drýgja stidtitiœ indidgere Hky. 23;
heimsku mæla £m. 3.
heimskr, adj,, stuUus; stolidus; villa 's dælst of heimskan mann
Mhk. 28.
heimsstýrandi, part, compos,, rector mutidi; hpfginn rann á þenna
heimsstýranda (de Adamo) L. 12.
heimta (mt), v, — 1) citare, arcessere, e. gr, heimtum Helsingja til
Odins heimsala ad œdes Odinis Helsingos citabamus, i, e, Helsingos
leto dabamus Kkm. 4. — 2) adipisci; hálft fimta hundrad Norá-
manna yann heimtan nýztan tír G. 55.
heimþingudr, m,, visitator; heimþingudr herju Y ingnÍB qui lamiam
visitat, i, e, gigas (Rungner); hein heimþingadar herju Vingnis i, e.
cos a gigante Rungnere pro tdo usurpcUa Hlg. 19.
heimull, adj,, jure concessus; heimult á ek in mea potestate est
Mhk. 3.
hein, /., cos (ad falcem exacuendam); Hlg. 19.
heinspdull, m,, seULa (equestris) cotis, i, e. gladius; hlarom heins^dull
Hfl. 8.
Heinyerskr, adj,, ea Heinmarláa (Heinmprk prœdium quoddam
Norvegiœ) oriundus; hafnadi hverri Heinversku Hkv. 14.
heipt, /. — 1) ira inveteraia; odium atrox; hostUitas; heipt svall
i Hpgna Rdr. 10; heipt en harda Jdr. 30; heiptar rán rapim
hostílés Bgl. 4; heiptar strangr Bgl. 10; heiptar gjarn vindicUx
cupidus R. 21; Jdr. 22; vid heiptir iracunde Isl. 25; bregda skapi
til heipta G. 58 ; heipta blód sanguis per hostilia effusus Odr. 3. —
2) noxcL, damnum; heipt hrísungs noxa a notho Hlata, i. e, ruim
montis (cfr Annal, f. nord. Oldkynd, 1860, pag, 305) Yt. 37;
sed foriasse legendum est heipt hrísrunns noxa virgtdti, i, e. saaa
ruentia.
heiptarroildr, adj., bellicosus; G. 32.
123
heiptbrádr, adj,, in iram prœceps; Hkdr. 2.
heiptfíkinn, adj,, tdtionis avidus; hostilis: ríkri byerjum heiptfíknura
J9£ri Efdr. 27.
heiptmild'r, adj,, ulciscendi cupidus; beUicasus; frák beiptmildan
Sigvalda befja beitstrenging Jdr. 12.
beiptrækr, adj., cupidus vindictœ; bpfud beiptrækt Yt. 49.
beiptugligr, adj,, vehemens; beiptugligr sóttar brimi Snt. 19.
beipt^rr, adj-, infestus; Jdr. 42.
beit, n., promissum; rjúfa beit Bgl. 10; streugja beit Jdr. 14; efna
beit Jdr. 43.
beita (bót, beitinn), v. — 1) compdlare; advocare; auanlium alicujus
implorare; bét á (cohortatus est) Háleygi Hkm. 3; bétu bart á
ítran Oláf G. 54. — 2) nominare; appeUare; beita mátti ynki
Sk. 133; þeir es (quos) bétu bpfudskáld G. 12; Kkm. 1; es beitinn
beidum-bár Yt. 53. — 3) nominari; appeUari (in qua signif. prœs.
ind. sg. est beiti, beitir); e. gr. þanns beitir ítr Óláfr G. 7; þars
beitir Hlíd G. 37; Kkm. 11; Sk. 16; beita úlfhednar Hkv. 21;
L. 48; vil ek at drápan beiti Lilja L. 98; frá ek bann Qlmód
beita Sk. 56; Sk. 13; Hákun bét fj^lgegn Bgl. 4; Sigvaldi bét
bpfdingi Jdr. 9; Vkv. 13; Sk. 17. 30. 160. 171; frák at bj^rr béti
Hneitir G. 43; Sk. 99. — 4) vromittere; c. dat, pers. et rei, e. gr.
Hedni bef ek beitit því Sk. I2l ; bafa ^nnur l^g en bézt mpnnum
Bgl. 8; bétusk (bétu sik) reka Jdr. 12.
beitf astr, adj., promissa jirmiter servans; G. 64.
Heiti, m. pr., regulus maritimus; Heita dýr ammal piraiœ i. e.
navis; Heita dýrblik splendor navis i. e. clipeus Efdr. 19.
beitleikr, m., calor; gud breytti beitleik lífs (calorem vitalem) af
sólar reitum L. 11.
beitr, adj., calidus; fervidus; sveiti beitr Kkm. 6; Hrfm. 11; á
valk^st beitan Edr. l9; kyndu eld beitan Hr. S. 10; beitu ok raudu
bjartans blódi L. 85; Kkm. 4.
heitstrenging, /., votum; votd nuncupatio; befja beitstrenging
Jdr. 12; befja baukligar beitstrengingar Jdr. 11.
Hel, /. pr., dea mortis; bída Heljar i. e. mortem exspectare Snt. 24. —
Sœpe pro subst, appeUativo, quod dicunt, hahenda est vox bel, f. —
1) orcus; um beljar bygdir L. 61. — 2) mors; i bel usque ad
mortem Mbk. 8; Sk. 179; berja ebn til beljar Sk. 160.
heldr (beldur), adv. i^ompar. et conj. — l) potius; magis; Efdr. 1;
Jdr. 42; Mbk. 16; Sk. 5; beldr en potius quam Rdr. 10; Em. 5. —
2) valde, magnopere, admodum; c. adj. beldr ungr Kkm. 2; beldr
bamljót Hlg. 10; Bgl. 13; Jdr. 17; Sk. 13.83; c. adv. beldr náliga
at kveldi G. 47 ; c. verbo beldr þverra valde dendnui Jdr. 41 ;
Isl. 19. — 3) immo; beldr bóti minni immo multo inferior Jdr. 8. —
4) C'Onj. sed (post enuntiationem negativam), e. gr. eigi munu þit . . ,
beldr munud L. 17; Bj. 2; Sk. 36. 167,
124
helfpr, /., descemio ad orcum; nea; lét helfarar verda veittar Ásláki
i. e, plagas htiferaa Aslakio injlixit Jdr. 34.
Helgaues, «. pr., promontorium in JoÚandia aeptemtrionali siturn;
vidr Helganes Hr. A. 14.
Helgi, m, pr, — 1) filius Asbjarmi l^X. 7. 8. — 2) filius Droplauga
Isl. 6. ^%filius ThúrgUdi Isl. 3; md. Brodd-Helgi!
Heljarskinu, n. pr., cognomsn Geirtnundi; at Heljarskinni Sk. 134.
helkannandi, part. compos., qui orco cdiquem tradit; helkannandi
hlenna latrones exstirpans Gldr. 3.
hellir, m., spelunca, ardrum; hellis bprr arhor speluncœ (in antro
habitans) i. e. gigas Hlg. 14; hellis Kumrar i. e. gigantes Vár. 13;
hellis sprund femina gigas, lamia I*dr. 14.
helmingr, m., (propr. dimddia pars alicujus rei) pars qu,cevis exer-
citus, copiœ; e. gr. vid minna helraing Hr. A. 13; med helming
hardan Edr. 28; helmings oddr Edr. 5.
Helsingjar, m. pL, incolœ Hdsingiœ; Helsingja heimtum til heirasala
Ódins Ekm. 4.
helstríd, n., affiktcxtio extrema L. 55.
helviti, n., sedes impiorum; Tartarus; opit helvíti baud sik fram
L. 20; helvítis járnhlid skjálfa L. 6L
helzti, adv,, nimdum quatxtum; valde; c. adj. I. adv. Mhk. 8. 28.
henda (nd), v. — 1) manu prehendere; capere; occupare; óteitan
hendir mik tristitia me cepit Jdr. 3; nær sem hendak (1 sg.
prœs. conj.) mula Mhk. 1 1 ; sem hepdi (3 sg. prœs. conj.) griplur
Mhk. 1 ; henda gaman at ehu jucunditatem aliqua ex re percipiunt
Mhk. 1. — 2) acddere alicui; c. acc. slíkt ætlak nú henda mik Mhk. 10.
heppinn, adj., felix, fortunatus; heppinn drótt h(^rd felix dedtueisti
naves Hr. A. 11.
hepta (pt), V. — \) pedicá vindre; impedire; heptr oppressus Yt. 37;
brodda flaug vas lítt hept volatus tehrum minime impeditus est
Efdr. 4; hept máltól lingua impedita G. 19. — 2) opprimere, ex-
stirpare; c. dat. e. gr. gramr hepti víkingum Edr. 8.
herad, n., territorium; regio; hefr |)ú kannat herudin vestr? Sk. 3L
Cfr hérad!
herbergi, n., domus; deversorium; of herbergi per œdes, domi
Snt. 12; guds herbergi L. 89.
herblótinn, part. compos., a populo ruitus; de Thore rdr. 19.
herbygdr, part. compos., militibus impletus; á herbygdum brim-
skidum in navibus armatis Hrfm. 16.
Herdalar, m. pl. pr., convaUes in Firdandia sitœ; í Herdala g^ngu
in expeditione UerdaUnsi Vkv. 3.
herdrótt, /., cohors militaris; sóttir herdróttura svanteigar oppug-
nati a classiariis Hrfm. 11.
herda (rd), v., indurare; intendere; herda hringa þing pugnam ciere
Isl. 18; herdendr sverda þrirau i. e. pugnatores Isl. 6; herdu her-
125
ferdir iter intenderunt Hrfm. 14; hála herdum vettrímar naári gladio
egregie indurato G. 47.
heráimadr, m., vir strenuus; herðimenn heiptar hvattir Jdr. 22.
herdimeidr, m., arbor indtam; is qui inóitat, auget; herdiroeidar
hringskóds tela mbrantes; pugnatores R. 32.
herdimýll, m., durua alobulua; herdimýlum Hergauts vinu duris
globulis Tdluris i, e. tapidibus Rdr. 5.
herdir, m., qui comtringit; herdir b^dgerdar qui balteum mUitare
sibi aMringit; beltator; vid herdi bpdgerdar Hrfm. 6.
herdiraun, /., res aspera, gravis; i herdiraunum Jdr. 8.
herdr, /., hutnerus; scapiua; hrpnn þurdi at herdi Þdr. 8; plur,
herdar /. herdir pleruinque usurpatur e. qr, of hardvaxnar herdir
ÍMr. 7; ganga nidr í herdar Jdr. 26; Sk. Í45; L. 56; medal herda
Hlg. 6; Sk. 28. 42.
herf^ll, n., strages; cœdes militum; Vkv. 7.
herfang, w., prœda; herfangs hirdi-Týr Hlg. 6.
herfenginn, part, compos,, beUo captus; gaf upp herfengna II
Hrfm. 7.
herferd, /., iter militum; expeditio; herdu herierÚÍT aAiceleraio gradu
invaserunt Hrfm. 14.
herfordadr, m,, mdlitum saluti constdens; dux; Vkl. 6.
herf^r, /., expeditio bellica; s^kum herfarar Kdr. 5.
hergammr, m,, vuUur prasliaris, i, e, aquila Yt. 29.
hergaupa, /., lynx prœliaris, i, e. lupus; hergaupur Hkv. 13.
Hergautr (hergautr), m, — 1) nomen OcHnii; Hergauts vina amica
Odinis i, e, Tellus Rdr. 5. — 2) deus (Oden) prœliaris, i. e. prœli-
ator; her-Gauts hendr manus prœliatoris, vires prœliatore dignœ
Sot. 11.
hergramr, adj,, hotmnibus infestus; hergramr rógálfr Hátt. 75.
herja, /., Beaona; Vingnis herja dea prœKaris gigantis Vingneri,
i, e. gigas f&inina; gen, herju Hlg. 19.
herja (ad), v., vastare; at herja und Sprla ranni Vkl. 22; lót Skáney
herjada Kdr. 5; lét herjat vestrl^nd R. 4; Hr. S. 7; herjud hofs
land (o: Ipnd) devastata territoria, fano subjeda Vkl. 8.
Herjan (herjan), m., cognomen Odinis; frá Herjans hpllu ex aula
Odims i, e, e ValhaJla Kkm. 29; Herjans hurdir fores Oddnis, i. e,
dipei Isl. 11. — Apud scriptores (Tiristianos herjan ed cognomen
dzaboli; herjans hpttr petasus diaholi (Odinis), i. e. galea = mr
gahatus Sk. 60, ubi est ignomdniosa appeUatio -- vir improbe!
herklæddr, part. compos,, arínatura indutus; vid herklæddan herdi
bpdgerdar Hrfm. 6.
herklædi, n, pl., armaturo; báru herklædi á vali víka Bdr. 1;
brustu herklædi Bdr. 5.
herkonungr, m., rex beUicosus; Yt. 52.
herlid, n,, exercitus; Mhk. 7.
126
herlundr, m,, arbor aciei, i, e, hdlator; R. 9.
hermargr, adj,, perrmdtus (her- irúena,)'^ framði hermart stœrra
permvlta majora perpetravtt R. 26; hermart hvikkvædi R. 34;
þjódir hermargar Bj. 5; hermprg snekkjub^rd R. 4.
hermd, /,, ira, animus iratus; hermdar ord acerbe dicta Mhk. 3*
hermdarkraptr, m,, vis irœ; hermdarkraptr brýtr frid G. 58.
Hermódr, m, pr,, deus ex genere Ansium, filius Odinis; Hkm. 14:
Mhk. 9.
hernadr /. hernudr, m,, bellica expediiio; reka hernad mestan ma-
ximam facere expeditionem R. 3; vid hernad ólman in scevo bdlo
Edr. 24; gjarnir á hardan hernud Jdr. 17.
herr, m. — i)miJtitudo homdnum; populus; hundmargr herr Bfdr. 5;
Jdr. 22; Vkl. 24; Edr. 19. 21.. 29. 31; reidr 's herr populus ira-
scitur Bgl. 1 1 ; herr prúdr hprvi cadus lino ornatus, i, e, femina
R. 35; med her mikinn Hkm. 10; hers gnótt (in acc,) copiam
muUitudinis, i, e, numerosam turbam R. 1 ; fyrir hers gnótt coram
multitudine Hátt. 68; herjum kunnr homimbus notus Vkl. 8. —
2) exercitus; acies; allr herr Rdr. 11; Gldr. 8; Yt. 35; Hkm. 9:
Vkl. 12; Vkv. 5. 9; R. 17. 18. 19; Kkm. 6; Bdr. 4. 6; Jdr. 15.
30. 40; lót her deyja Odr. 9; ined her Sœnskan Kdr. 3; í gegn her
þeira Vkl. 19; Yt. 16; í her in acie, i, e, in beUo Kdr. 2; í midjuDi
hers flokki Bgl. 2; (ubi alii legurd i midjum hans flokki ;c/r s, v, hæU}.
herra, m,, domdnus; herra gud L. 6; L. 19; herra Ódinn Sk. 92;
Sk. 101; gódi herral Sk. 104; herrann vitr! Sk. 79; L. 74; af
herra þínum L. 22; Sk. 109; á staf mins herra Skida Sk. 102.
Herraudr, m, pr,, regtdus mariiimus; Kkm. 5.
herrudr, m,, arbor aciei, i, e, beUator; R. 14.
hersir, m,, prœses provinciœ; dux; hersar hervaldir Hrfra. 19; hersa
iþrótt ars ducum, ars mUitaris rdr. 13; hersa dróttinn Odr. 4;
Yt. 23; Vkl. 4; Edr. 24. 28. 30.
herskatnar, m, pL, milites; Hrfm. 13.
herskerdir, m,, qui delet exercitum (hostium), victor hostium Efdr. 6.
herskip, n,, navis bellica; herskip geyst af hlunni Hr. A. 2; Odr. 1;
Hr. A. 8; Edr. 30; Hr. S. 16; af herskips hausum Hr. S. 6;
Hr. S. 5. 12.
herskíd, n,, beUica solea Ugnea; hrida skid solea ventis agitaJta=xnams:
iJtaque hrida herskid — navis beUica; dat, herskídum Hrfm. 2.
herskjpldr, m,, clipeus bellicus; herskj^ld bárud til Venda grundar
terram Vendorum infestis signis invasistis Hr. A. 11; med her-
skjpldu Hrfm. 16.
herstefnir, m., evœator militum: dux; Odr. 7.
hervaldr, part, compos,, a populo electus; hervaldir hersar Hrfm. 19.
hervád, /., vestis bellica; arniatura; ór hervádum Hkra. 4.
herverk, n,, mUitia; bera hrygg herverk á hendi aspera munia belli
obire Bgl. 16.
127
hervíg, n., pugna, prœliuin; bar hervíg í hug Kdr. 9; lét ladmenn
til hervígs búna Edr. 26.
herþarfr, adj,, valde utUis (her- intena.); herþarfir Hlakkar móts
(viri) bello lUíles Vkl. 9.
Herþjófr, m, pr., regulus maritimus; dat. Herþjófi Kkoi. 15.
herþruma, /., tonitrus beUicus; hefþrumu Gautr Thor rdr. l.
hestr, m., equus; magran skyldi kaupa hest Mhk. 21; rida hesti
Hdr. 6. Sœpe in circundoeution^us hœc vox usurpatur, e. gr, hestr
hefils, festa, hrófs ^ navis; hestr gifrs, leiknar, fálu — lupus; hestr
Signýjar Yer8=paiibtUum; lætr hesta festa gauga af hlunni Hátt.71;
á hefils hestum Kkm. 5; fyr húf hesti hrófs Bdr. 11; fyr styggvan
leiknar hest Odr. 6; fasta gifrs hesta Jdr. 3&; Kkm. 8; temja svalan
hest Signýjar vers Yt. 17.
hetja /., bellator; hetjan fór Sk. 173; hraustar hetjur Jdr. 41.
hey, n,, fœnum; hylja h^rdu heyvi L. 35.
heyja (háda, háidr), v., eýicere; commovere; e, gr, hádu strídan
straum rdr. 9; hádum rendr i dreyra clipeos ad cruorem admo'
vimus l, in cruorem immersimus Kkm. 9. Sœpissime hœc vox
usurpatur, ubi de pugnando sermo est, e. gr, Freys leik heyja pug-
nam commdUere Hkv. G ; heyja þrumu hjaldrskids viá ehn Gldr. 2 ;
heyja valmey Vkl. 12; heyja odda þing Vkv. 2; heyja bardaga stóra
Jdr. 7; hádi geira hregg Gldr. 5; hádi hjprlautar hyrjar þing
Vkl. 22; ádr hædi hylhridar Hedins reikar rdr. 11; hádum leik
(ludum, scíl, gladii) Kkm. 19; hádu fieinglygg Isl. 9; láta sverdþing
verda háit Vkv. 7; YÍg snarla háit Vkv. 11; hádisk hildr G. 52.
heyra (rd), v,, audire, exaudire; heyra hvé . . . Rdr. 1; Hr. A. 11;
heyra Eiriks lof Edr. 2; G. 22; Sk. 199; heyra at c. conj. Jdr. 20;
heyrik at c. conj, Mhk. 24; heyrik Bgl. 13; hverr er heyrir á
diktan þessa L. 99; jpfurr heyri upphaf 0. S. 1; heyri á animum
attendat Sgdr. 1 ; heyrdu (audi) mik L. 86 ; heyrdu til beinna orda
G. 8; heyrdak svá dat Hlg. 12; heyrda mey, es rœddi Hkv. 1; heyrdir
hve . . . Hkv. 7; heyrdi þat. hvat . . . Hkm. 11; heyrdi brag
S. S. 3; L. 29; Sk. 133. 150. 151. 169. 184; heyrdi til, þar . . .
Sk. 173; eyru heyrdu (ord) Bgl. 7; málmhridar spá heyrdisk
Hfl. 4; tidendin heyrdust L. 34; ek hef heyrt hver . . . Sk. 203.
heyrinkunnr, adj., auditione acceptus; heyrinkunn saga Mhk. 9;
Mhk. 29.
héla (Id), V., pruind tegi; héldir húfar gdida latera namum Jdr. 16;
héldum húfum Hrfm. 5.
hélugr, adj., pruinosus; rorulentus; hélug bprd Hr. A. 11; Edr. 16.
hér, adv., hic, hoc loco; Em. 3. 7; Kdr. 6; R. 24; G. 34. 38. 65;
Kkm. 26; L. 34. 41. 60. 70. 78. 98; Sk. 77. 86. 93. 114. 115. 130.
155. 169. 191. 192.203; inni hér Hkm. 16; hór sem hvar hic ut
ubique Hfi. 14; hér med simul Sk. 11; hér næst deinceps, proxime
Sk. 83; hér undir sub hac re Sk. 89; hér . . . til Sk. 113.
128
hérad, n., terrUarium; regio; of hérud per terriioria Edr. 25; cjr
herað!
hidra, adv., =■ hedra hic, hoc loco Bgl. 12.
hildfrœkn, adj,, sírenuus, fortis ; Isl. 2 1 .
hildibprr, m., arbor pugnœ, L t. prœUaior; m^rgam hildib^rran
cedri Sgdr. 2.
hildingr, m., reæ; hildingr skaut R. 23; S. S. 3; R. 7; £dr. 17. 27.
30; frák hilding gaDga R. 28; hUdings mildi R. 12; R. 4. 10.
Hilditpnn, f'pr., coanomen regis Haraldi; horídu beint á Hildart^nn
Sk 72* Sk 122 129
Hildr, /. pr., Bellona; Jilia HognU; Hildr hin rojÓTa Sk. 87. 112;
Hildur Sk. 116; acc. Hildi Sk. 88. 115. 123; gen. Hildar Sk. 188;
hringar Hildar Rdr. 10; fjalla Hildr HUda L dea monUum, t. e.
femina gigae Hdr. 8; hœc vox sœpius in drcumlocutdonibus, qua
ad res mHitares spectant, usurpatur; e. gr. Hildar leikr Iwdw
Bellonæ, i. e. prœhum Bj. 2; Kkm. 13. 14; Hildar leikmildr heUi'
coéus G. G9; Hildar flaumr pugna Rdr. 6 (cfr tarnen annot. ad h. l.);
Hildar hregg id. Gldr. 4; Hildar fat vestis IlHdœ, i. e. clipeu*
Hlg. 1. — Hildr þróask Snt. 13; Hildr tm í Texti Kkm. 10; Tekja
Hildi Kkm. 26 ; in ouibus locutionibtés vox Hildr etiam pro appeUa-
tivo (=pugna) haoeri potest. His quoque locis accqnendu/m est
hildr, f., = pugna: hildr Tas of hafíd Hkm. 2; hadisk hildr G. 52;
gekk at hildi *Hr. S. 8; haldbodi hildar Ykl. 21; hildar hugreifr
in prœlio fortis Hdr. 1 ; hildar rammr £dr. 7 ; hildar prr Jdr. 24.
hilmir, m., rex; ^rr hilmir Bj. 4; Gldr. 2. 6; Hfl. 2. 10; VkL 5;
Ódr.2; Efdr.5; VkT. 10. 14; R. 11. 12. 15; Edr. 24; G.41; Hr. S.
12; Sk. 115; umb hilmi sterkan Edr. 19; mœtum hilmi Rdr. 9;
Yt.35.49; HkT. 10; Hfl. 17; Isl. 13; á8t hilmis sólar bóls (c/et)
G.67; Odr. 1; VkT. 5; Hr.A. 11; R. 23; I8L25; Hr. S. 4. 15. 16.
himinn, m., cœlum; allr himinn Hr* A. 1; gud gprdi himin ok j^rd
L. 6; taka himin heiman handum cœlum ex aet*e manibus arripere,
i. e. smnmam féUdtatem nancisci BgL6; i himininn hTa8sa L. 10;
und blám himni Yt. 53 ; Hkm. 8 ; Tid hám loga himni sub akum igrm
(domestici) cœlum, i. e. sub laquearia rdr. 14; uud randar bimni
Efdr. 7; uppi í himni Edr. 22; undir berum himni siA dio G. 47;
af himni þridja L. 40; med himins fjórum endum Vkl. 24; yfír-
Taldandi himins ok landa L. 52. 58; L. 86; heimr ok himnar
Efdr.28; L. 59.62. 94; und himnum Kdr.2.6; á himnum R. 33;
himna eldr ignis cœlesiis Hr. S. 16; Edr. 27; af jprdu til liimna
G. 15; G. 64. 66; himna harri deus IsL 22; L. 67. 68. 89; gucí
himnanna L. 29; L. 37.
Himinfjpll, n. pr.pl., mons quidam; und Himinfjpllum Yt. 37.
himinríki, n., regnum eceleste; opna himinriki fyr ehm G. 16.
himinsjóli, m., rex cœli; á seil skaunar himinsjóla (L e. Thoris)
t>dr. 9.
129
biiuinsvist, /., mansio in cœlo; bjóáa ehm til himinsYÍst^r G. 6.
hiiDÍntarga, /., clipeus cœli, i, e. sol; til fljóda hiraintargu frum-
seyris ad feminas gigaixtia Pdr. 4.
liimintungl, n,, astrum cœli; himintungl (acc, pl.) heila G. 59.
bimnadvrd, /., gloria cœleatis; hiínnadýrdin L. 84; til himnadýrdar
L. 14.'
himnagörvir, m,, creator cœlorum; af píningarkrossi himQagðrvis
G. 65.
himnaríki, n,, regnum cœlorum; um himnariki L. 87.
himnasæla, /., beatitudo QœUstis; ván á himnasælu L. 5.
himua|)engill, m., rex cœlorum; gen, himnaþeugils Hr. A. 9.
himnavaldr, m., dominus cœlorum; gen. himnavalds G. 63.
himueskr, adj.y cœlestis; fylla ferd himneska G. 42.
hingat, adv,, huc, in hunc locurn; hingat nordr Edr. L3; hingat í
stad þenna G. 65; L. 68. 80; Sk. 18L
hinig (= hinnig, hinn veg), ado., huc; hinig til hallar Hkm. 14.
hinn, hin, hitt, pron. demonstr. et determ. — \) iUe; hinir eru ok
adrir Hkv. 24; hinir illi Sk. 193. — 2) hic; e, gr. kvad hitt hœc
(guœ sequuntur) diasit Jdr. 14. — 3) pron. determ:, is; hinn sequitur
particuía rel. es /. er (vid. es et er!), quœ structura pro pron.
relativo usurpatur, e. gr, hinn es l. hinn's (is) qui Yt. 20. 22;
Sgdr. 4; Kdr. 11; Efdr. 22; G. 44; Jdr. 15; engr hinn es nem>o
qui Edr. 4; hinn er Mhk. 22; hinn es Isl. 11. 14. 24; hinn ^s eum
qui Yt. 17; Hlt. 2; hinn 's is cvd Hkdr. 2. — Neutr. hitt sœpe
sequitur aut enuntiatio ab at l. es incjípiens, aut interrogcUio inr
directa; hitt at Yt. 8; Vkl. 13. 17; Ódr. 3; Efdr. 4; Edr. 14
Kkm. 23. 24. 25; Isl. 12; hitt es Edr. 10. 28; G. 19; Kkm. 1
post hitt vox at omittitur Sk. 59; hitt hvárt . . . edr Efdr. 19
neiUr. gen, sg. hins at Kkm. 27; Mhk. 4; hins . . . hvat Em, 7
hins . . . hvar Snt. 13; hins . . . hverr Jdr. 8; explimtur hins w-
quente at cum Í7ifin. e. gr. hins at hætta Kkm. 29.
hinn, hin, hit, artic. prœpositivus ; apruL recentiores pro enn, en,
et usurpatus, (^onjungitur: 1) cum adjectivis; e. gr. hinn dýri
dróttinn L. 21; L. 38. 39. 44. 60. 63. 65. 79; Sk. 60. 73. 169. 190.
201; hinn brúna Sk. 163; L. 57; hins nedsta fjanda L.22; L.46;
Sk. 83; lagdi hina fornu (o: skóna) í klassekk Sk. 67; Hildr hin
mjóva Sk. 87. 112; Sk. 164; líf hit Ijóta L. 76; L. 22; Sk. 198;
mein hin stóru L. 91; L. 27. 45. — 2) cum numeris ordinalíbus,
e. gr. hin þridja Sk. 87; hin fimta Sk. 194. — Pronomina sá hinn
conjuncta eodem sensu interdum usurpantur, e. gr. stýrdi stadnum
þeim hinum frida Sk. 30; af harkinu því hinu langa Sk. 63.
hird, /., satelUtium; aulici; prúd hird E. 15; hird g^ndlar fýst R. 32;
Bj. 3; R. 18; G. 5; Hrfm. 19; Sk. 73; hirdin 9II Sk. 90; innan
hirdar L. 48i
hirda (rd), v, — 1) servare, custodire; hirda vel hjálm ok hrynju
17
130
Hkm. 17. — 2) curare; ekki hirdi ek, hvat ívarr lætr Sk. 138;
skaltu ekki hirda at nefna hann neglige eum nominare Sk. 110.
hirdir, rn, — 1) custos; hirdir vídis veltireiáar custos navis, i, e,
dux classis Efdr. 7; hirdir orma setra possessor auri, i, e. vir
Sk. 86. — 2) pastor; hirdar runnu L. 34.
hirdi-Týr, m., deus (Tyr) custodiens; horfangs hirdi-Týr custos
prœdœ, i. e. Lokiits Hlg. 6.
hirdmadr, m., satélhs; hirdmenn konungs R. 13; Hátt. 75; Hr. S. 5.
7. 10; frák tvenna hirdmedr vedja R. 26.
hirzla, f., scrinium; arcula; cista; hirzla hans Sk. 197; í hirzlu
Sk. 104; Sk. 13.
hirzlutpturr, m., pera lacerata; út hirzlutgtri Skída Sk. lUS.
hitna (ad), v., incatescere; hitnandi hpll L. 90.
hitta (tt), V. — 1) invenire, repetire; trúik fa munu hitta fedrætt
hans L. 41; fleinn hitti fjpr telum vitalia offendit Hfl. 10; hermdar
órd múuu hittask í Mhk. 3; sjaldan hittisk feigs vpk frorin
Mhk. 25. — 2) obviám feri aUcui; offenderé aliquem; þengiU hitti
jarl Vkv. 15; R. 16; hittusk congressi sunt 5ár. 20. — 3) msere
aliquem; Knútr, es hittik ad quem adeo Bgl. 17.
híd, n., latibulum; Fofnir fór í sitt forna híd Sk. 165.
Hítat-dalr, 7n, pr., nonten loci; i Hítardal Sk. 7. 188 (cfr Belgjadalr!
Vid. Chr. Kaalundii Topogr. Isl. I 387).
Hítarvatn, n. pi'., lacus Islandiœ; med Hítarvatni Sk. 34.
Hjadningar, m. pL, mtlite^ Uedinis; fyr Hjadninga vági ád sinum
Hjadningorum Kkm. 13.
hjal, n., loquela; sermo; eigi spillir hyg^ins hjali Mhk. 15.
hjaldr, m., slrepitus; pugna, prœlium; mildingr gékk at miklum
hjaldri Edr. 18; at hjaldri in prœlio Kkm.6; Kkm. 13. 18; Jdr. 9;
Isl. 19; Hrfm. 19; hjaldrs orri corvus G. 43.
hjaldrframr, adj., in pugna fortis; beUicosus; hjaldrfrpmum grara
(de Olavo S:to) G. 57.
hjaldrganga, /., itio ad pugnam; hjaldrganga vas snprud þangat
eo cderiter ad pugnam itum est Edr. 19.
hjaldrgegnir, m., belli gerendi administrator ; Bgl. Íl.*
hjaldrmpghudr, m., pugnam augens; Bgl. 10.
hjaldrríkr, adj., bellipotejis ; R. 12.
hjaldrskíd^ n., assér prœliaris i. e. gladius; hjaldrskíds þruma
prœlium Gldr. 2.
hjaldrstrídr, adj., atrox; hjaldrstrídr hermdarkraptr G. 58.
hjaldrtrani, m., grus prœliaru i. e. corvus; pl. hjaldrtranar Hfl. II.
hjaldrþorinn, adj., in pugna. audax; Efdr. 18.
hjaldr^rr, adj., in pugnando acer; Isl. 26.
hjald-Vidurr, m., deus (Öden) strépitús; hjaldr haffaxa Hávai-s drífu
tumultus navium bellicarum, pugna navalis; hjald-Viduri' h. H. d.
deus pugnœ navalis, i. e. prtídiator Vkl. 4.
131
hjalt, n., globulua ab tdraque parte capuli; capxdus; hjalt v^rru globus
mdris i, e, saæum; Nanna vprru hjalts i, e. femdna ffigas Þdr. 5;
hjalta hardfœtr duri pedes capidoruin, i, e, gladii Hkm. 6.
Hjaltar, m. pL, incotœ insularum Shetlandicarum; Hjalta jjfrund
= Hjaltland R. 11.
hjarl, n., terra; regio; hj^rr fær hjarl jarli Sgdr. 2; Vkl. 24; fl^ja
af hjarli R. 7.
hjarn, n., nia congdata; acc. pL ly^rn L. 10.
hjarna, n,, cerebrum; caput; mœnir hjarna /oð^t^'t/m cerebri L capitis,
i. e. vertex Hlg. 19; Yt. 32; Kkm. 7.
Hjarrandi, m, pr., nom^n Odinis; hurd Hjarraoda i, e. clipeus
Rdr. 11.
hjarta, n,, cor; glatt hjarta Em. 1; frœknligt hjarta Edr. 9; Kkm.
5. 22; hjartat hristist L. 54; L. 80; vid hjarta syni raínum Kkm. 17;
lagar hjarta cor pelagi i, e, lapis (— steinn), itaque vid lagar
hjarta ^ apud Steinn (nornen vulœ) Yt. 35 ; frœknu hjarta forti
anúno R. 5; L. 83. 84. 95; Góinn byggvir sal hjarta Kkm. 27;
stauda til hjarta Yt. 28 ; slítr af hjarta rótum de prcecordOs peni-
tiés discerpit L. 77; raudu hjartans blódi L. 85; L. 50; hugfuU
hJ9rtu Bgl. 3; stalldræp hj^rtu Hr. A. 12; Edr. 22; Kkm. 2();
hjprtun játi L. 32.
hjá, prœp. et a4v., apud, juxta; coram, — 1) prœp. c. dat.; hjá
J9fur Gauzkum Yt. 4G; bjá mér Sk. 92. 108. 111; Kkm. 13; L. 40;
Sk. 3. 5. 74. 77. 81. 86. — 2) adv.; fátækt fólkit hvíldi hjá Sk. 43;
þar hjá Sk. 80.
hjálmadr, adj., galeatus; (valkyrjur) sátu hjalmadar Hkm. 11.
hjálinaskód, n., noxa galearum, i, e, gladius; hreggvidir hjálmaskóds
Jdr. 20.
hjálmeldr, m., ignis galeœ, i, e. ensis; gildar hjálmelda Hdr. 8.
hjálmfaldinn, part. compos,, galeatus; Hlg. 3; Vkl. 5.
hjálmhirdr, part. compos., galed tectus; fœrdu hjálmhirda hausa
Hrfm. 8.
hjálmnj^rdungar, m. pL, viri galeati, pugnatores; G. 55.
hjálmr, m,, galea; skal hirda hjálm vel Hkm. 17; Kkm. 13; hjálmi
faldinn Vkl. 17; Edr. 18; á sk^r hjálmi Kkm. 8; hjálms hristir
prœliator Kkm. 15; hjálms rnimeLr píégnatores Isl. 14; hjálms hregg
procdla galeœ, pugna Isl. 21; kljúfa hjalma Jdr. 24. 26; Vkv. 11;
Hr. A. 6; Kkm. 2; (á) gr^fnum hjálmum Hkv. 19; Ódr. 1; Vkv. 5;
at hjálma móti in pugna Kkm. 7.
hjálmr^dull, m., sol (i. e. ignis) galeœ,i. e. gladius; vid hjálmr^dul
Hfl. 8.
hjálmskœdr, adj., gaJeis infestus; hjálmskœd hríd Hamdis klæda
pugna G. 52.
hjálmsproti, m., virga galeœ, i. e. gladius; verja hjálmsprotum
Efdr. 5.
132
hjálmstofn, m., statumen galeœ, i, e, mput; skjómar bitu hjálmstofn
Kkm. U.
hjálmtamidr, part. cmnpos,, galeœ assuetus; hólmreydar hjálœr
galea serpentis = œgishjálmr, galea terrijica, qua tectus Fafner
serpens thesauro ineubuit; hólmreyílar hjálmtamidr assuelus galea
terrificœ; qui terrorein alivt injicit Gldr. 6.
hjálmþrima, /., tonitru galeœ, i. e, pugna; gjarn hjálmþrimu Isl. 4.
hjálmunlá, /., œstuarium gubemaculi (hjálmun -- hjálm, /., guber-
naculum), terra gubernactéli, i. e. mare; grá hjálmunlá gnúði
Kdr. 4.
hjálp, f., auailium; gefa hjálp ehm ope^yi áUcui ferre G. 38; fyr
sinni hjálp ok miuni pro sua et rnea sahde L. 99; til hjálpar
mpnnum L. 86; L. 85.
hjálpa (halp, holpinn), v., opem ferre; jitvare; hjálp mér, dróttinn!
L. 75; hjálpast lýd"ir homines salvantur L. 62.
hjálprædi, n., auæitium; prœsidium; hjálprædi guás L. 22.
hjól, «., rota; hjól H^gna meyjar i. e. cKpeus; gj^ld hjóls meyjar
Hpgna Rdr. 2.
hjúfra (aí!), v., Jlere; plorare; engan þarf at hjúfra mann Mhk. 24.
hjúka (ad), v., curare; tueri; c. dat. hjúka drengjum Sk. 20; honum
var ekki hjúkat þar Sk. 36.
hj^rdjarfr, OÁÍj., in ense tractando audax; Odr. 4.
hjprá, f., grex; mækir hjaráar gladius gregis i. e. cornu Yt. 26.
hj^rflód, n., flumen gladio eý'usum, i. e. cruor; hnigreyr hjprflóds
R. 24.
hj^rgráp, n., procella gladii; pugna; hrídpflugr hj^rgráps R. 34.
hj^rkleyfdr, part. compos., gladio dissectus; of hj^rkleyfdu valtafni
Hrfm. 10.
hJ9rlaut, /., pascuum qladii, i. e. clipeus ; hyrr hjprlautar ignis
clipei, i. e. ensis Vkl. 2^.
hjprleikr, m., ludus gladii; pugna; hj^rleiks hvati Hfl. 14.
hj^rr, m., gladius; hjprr gali R. 5; æfr hjprr Gldr. 5; Sgdr. 2;
G. 43. 44; hœfls hjprr cornu Yt. 28; rjóda hjpr Hfl. 10; G. 50;
med hj^rvi Kkm. í cett.; Bgl. 2; hardgervum hj^rvi Efdr. 15;
Bgl. 15; G. 52; á hj^r þunnum Efdr. 6; óþyrmir hj^rs Vkl. 2;
hJ9rs hrídremmir Vkl. 4; hj^rvar sungu hátt Bdr. 6; hreggbodi
hJ9rva prœliator Jdr. 36; hj^rva hrídgörvandi id. Isl. 21 ; hreggvidr
hJ9rva id. Jdr. 30; hj^rva hlam pugna Hfl. 4; hj^rva gnvr úJ.
Odr. 1; hJ9rva borg clipeus Edr. 32.
hj^rregn, n., pluvia gladii, i. e. pugna; Nj^rdr hj^rregns Isl. 20.
hJ9rstœrdr, part. compos., gladio auctus; at hj^rstoerítum hjaldri
Hrfm. 19.
hJ9rtr, m., cervus; stinga hj^rtr cermis rostri, i. e. navis; skreytir
stafna hj^rtum stinga proras tmvium ornat Hátt. 73.
hJ9rþryma, f, sonitus gladii; pugna; til hj^rþrymu hardrar Jdr. 18.
133
Hj^rungavágr, m. pr,, sinua mains Norvegici; á vídum Hj^ruoga-
vági Jdr. 20.
hjprvedr, n., proceUa gladii; pugna; hj^rvedrs ódstafr Vkl. 6.
hlada (hlóít, hladiun), v, — 1) struére, exstruere; hlód valk^stu
Odr. 3; at kesti, þeims goá hlódu Hdr. 6. — 2) onerare aliquid
aliqua re; hlada eht ehu, e. gr. hlódk tuærdár hlut (dat,) hug-
knarrar skut (acc), oneravi carmine pectus, i, e, carmen meinoriœ
líiandavi Hfl. 1; hlód vpllu valf^llum Vkl. 23; hlódu hlýrvigg
Hamdis klædum Odr. 1 ; hladnar skeidr Hr. S. 13; hladin bord
Hátt. 76; hladinn c. gen,, e, gr, (knerrir) vpru hladnir h^lda ok
hvítra skjalda Hkv. 8. — 3) prost&rnere; c, dat. e. gr. virdar hlódu
vegstórum baug-Nirdi Hrfm. 18; hlódu seglum vda deduxerunt
Hr. S. 6; frák at hann hlœdi Ármódi Jdr. 29.
hlam, n,, clangor, strepitus; hlam vas á hlífum Hkvi 9; hjprva hlam
Hfl. 4. *
hlaupa (hljóp, hlaupinn), v,, currere; halrinn hleypr Sk. 15; fjandr
hlaupa L. 61; ept dvergi hljóp Yt. 2; hljóp þar í milli Sk. 183;
hljópu of Jadar Hkv. 1 1 ; Bdr. 2 ; fúsir hlupu L. 49. — Cum adv.,
e, gr. hlaupa eptir ire petitum, currere alicujus rei parandœ causa
Sk. 106; hlaupa upp consurgere Hkv. 17; Sk. 129. 131. 185.
hiaupá, /., amnis rapidus; (wc, pl. hlaupár ^dr. 5.
hlátr, m., risus; (hann) firrist hlátr L. 42; hlátrar bann lacrimœ
Mhk. 9; ór hiátra ham Hfl. 20.
hlátrellidi, m,, navis cachinni, i, e, pectus; kjplr hlátrellida caiina
hujus 7iavis i. e. spina dm'si ^dr. 14.
hlekkr, m., vincxdum; catena; á Manar hlekk super vimulum
Metmvim, i. e. super mare Hátt. 77.
hlenni, m,, prœdo; latro; helkannandi hlenna hlymræks Gldr. 3;
hlenna hneigir Vkv. 5; hlenna rýrir, dólgr, þrýstir Hr. A. 8. 12.
hleypa (pt), v,, in cursum incitare; c, dat. instr, (obj.) et aec. viœ,
e, gr, hleypa hnigfák Haka slód geima equum Hakii (i. e. navem)
per undas regere Hátt. 71; hleypir hlunna skídum svana fjpU
flátt. 76; brandar hleyptu blódi gladii cruorem emiserunt Hr. S. 8.
hleypimeidr, m., (arbor) in cursum úmtans; hlunnviggja hleypi-
raeidr incitator navinm Odr. 5.
hlid, f. — l) latus; stánda á hlid mér ad Jaius meum se applicare
Snt. 14. — 2) cornu, latus eæercitús; hlid vasat á hœl ala (exerdtús)
pedem non retulit Bgl. 2 (cfr tamen ann. ad h. h).
hlid, n,, apertura ostii; hUd á frændgardi lacuna sœpimenli gerdilicii,
damnum famUiœ Snt. 6. — Huc fortasse vasat (hfid á hæl Bgl. 2
referendum (cfr ann, ad. h, 1.).
*hlimma (hlamm, * hlummiim), v., sonare, clangere, strepere (cfr
anglosax. hlimman /. hlymman); hlamm heins^dull Hfl. 8.
hlíd, /., clivus; hlídar [)ang i. e. sUva> Yt. 34; hlídir (acc.) Meita
t. e: undas Hr. A. 9.
134
Hlid, /., I0CU8 quidam Norvegiœ; þars heitir Hlíd G. 37.
hlíf , f, cUpeus; flest hlíf vard brotna Bdr. 4; inálnir beit hh'f Isl. 2^);
hlífar valdr possessor clipei, prœliator, Gldr. 4; vid hlífar þrain
Hfl. 4; hlífar ÚSLgS. furia cUpei; securis Vkl. 15; ^dr. 11; hlífar
brustu R. 23; Edr. 17; fram fyr hlífar anle cUpeos, i, e, anU
vexaia Jdr,24; Gldr. 5; Hkm. 11; Bdr. 6; hUfum keyrdi Edr. 24;
á hlífum Hkv. 9; Jdr. 32; gnýr hlífa Bdr. 10; hlífa gálkn gladii
Efdr. 8.
hlífa (fd), V., tueri, protegere; c. dat, hylli gods, mnn hh'fa stiUi
Edr.ll.
hlífinauma, /., dea L femina prœsidium prœstans; hlífínauma haU-
varþs Hela Yt. 43 (cfr ann. ad h. L et art. haUvarpr).
hlífskj^ldr, m., clipeus tegms; prœsidium; hUfskj^ldr Ðana tutor
Danorum Kdr. 8.
hljóá, n., silentium; attentio aurium; viljak hljód Hlt. 1; hljóds bidjum
hann Hfl. 2; R. 1; Jdr. 1.
hljómbjodi, m., qui crepittém movet; hljómbodi darra crepitum en-
sium rnovens; belfator Isl. 19.
hljónir, m., sonus, clangor; hljóms lof (acc) hiudem sorm'am Vkl. 3.
hljómyáttandi^ part. compos., qui crepitum contestatur; hræliuns
hljómváttandi qui pfœsens in crepitu gtadiorum (in pugna) interest:
beUatpr R. 3.
hljónividr, m., arbor crepitum mQvens; darra hljómvidr beUatar;
a^c. pL hljfSmvidu Isl. 20.
hljóta (hlaut, hlotinn), v. — 1) sortiri; nancisci; obtinere; vér hljótum
þat Edr. 13; hlautk mein af því Efdr. 5; Ódinn hiaut val Vkl. 23;
hlaut sigr Gidr. 7; Hdr. 4. 7; Þdr. 18; Isl. 25; Sk. 124; sorg hlutu
víf G. 29; hafa þau dœmi hlotit hœc eaperti sunt Mhk. 3. —
2) cogi; debere; aliqvÁd faciendum hahere; c. ir^n. e. gr. vidbit
hlýtr at synja sjálft Sk. 41 ; þótt regla hljóti at víkja undan
quamvis reguíq. exceptionem necessario patiatur L. 97; hlaut at
láta laust heiga meun viros sandos dimiUere cogebatur L. 61; hlaut
hlÁss^' (ignern) suj/lare debebat Hlg. 4. — 3) periphrastice usurpatitr
c. inf, e. gr. hlaut nieida — meiddi rdr. 10.
hlódyn, /., tellus, terra; álfr hlódynjar myrkmarkar i. e. prœfectm
Norvegiœ Vkl. 18. (Cfr Hlódyn, /. pr.^dea Tellus).
Hlórridi, m. pr., Thor deus; Hlórridi geira gards deiés (Tho^r)
procellam ennum movens, i. e. prcdiator Vkl. 8.
hlunimr, m., manubrium remi; spenna hlummi complecti manubrxa
remorum Hátt. 75.
hliinnr, m., scutula; phalanga Ugnea navíbus subducendis L dedu-
cendis subjecta; af stinnum hlunni Hr. A. 2; af hlunni sléttum
Hr. A. 11; g^nga af hiunni IJátt. 71; ór dregnum hlunni Hr. S. 12;
af nýjum hlunnum Hr. S 3; hlunna reid rheda phalangarum, i. e.
navis Hr. A. 8; hlunna skíd navvi Hátt. 76.
135
hlunuvigg, n,, jmnentu)n scutulœ i, e, navis; hafrgst h^ristir hlunn-
vigg Hátt. 74; hleypimeidr hlunnviggja Odr. 5.
hlust, /,, co(jMea au7*Í8; hlustar luunnum oiihus L ostiis auris, i, e.
auríhus Isl. 1 ; hlusta grunnr i, e. caput Hdr. 4.
hlutgjarn, adj., qui qliénis negotiis Izbenter se imni,iscet; Mhk. IG.
hlutr, m, — l) sors; fortuna; conditio; velja hlut ehni K. 8; meiri
L hæri htutr = metior fortuna, victoria, quare bera hæra hlut mc-
toriam 'reportare, superiorem discedere Isl. 6 ; ádr nædi Ormi edr
meira blut (dat,) Efdr. 15. — 2) pars; hverfa at sér enn mjóvara
hlut máekis Yt. 25; þrinjr hlutum minna triplo niinore.m exercitum
G. 32. — 3) re!<; e. gr, hlada mærdar hlút (daí.) hugknarrar skut
onei*are pectus L animum rebus poéticis i, e, carmen memoriœ
mandare Hfl. I.
hlym-Narfi. m,, Narvius (gigas) strepens; hlym-Narfi hlífar flagds
gigas strepens securifer i, e. prœliator Vkl. 15.
hlym-Nj^rdr, m,, Njardius (deus) streper^s; lilym-Nirdir Hagbarda
hurda numina cKpeis strepentia i, e. prœliatores; dai, pL hlym-
Nj^rdum Vkl. IB.
hlymr, m,, strepitus; hlymr vard hellis Kumra rdr. 13.
hlynirækr, adj,, strepitum amans; turbulentus; hejkannandi hlenna
hlymræks Gldr. 3 (ubi F, Jonssonius legit d'rótt Próttar hlymræks
^.turba bellatoris; Próttar hlymr -- strépitús Odihix, pugna; þróttar
hlymrækr - prœliator),
hlymþél, /.', Uma sonora, i, e, baculus prœferratius ; hlymþél breggi
hpggvin Pdr. 6.
hlynr, m., acer; platanus; hlynr peitu acer hastœ L hastatum, i. e,
vir; dat. blyn þessum Isl. 2.
hlyda, /., pluteus utrilibet navis lateri affixus ad fluctus avertendos;
hlýdan skalf Edr. 10; studdi bordvid hlýdu tabulas navium pluteo
mtmivit Edr. 5; orda hlýdu afskyfAr ptuteum verborum i, e, linguam
prœcisus G. 26.
hlyda (dd). v. — 1) aures prœbere; c. daL hlýda brág (carmini)
G. 9. í 1 ; hlýd nú ordum Ýárum L. 28 ; þótt ' einigir ýtar mér hlýdi
Jdr. 1 ; alia structura est hlýd til ódar Hr. A. 1 ; hlýdid tií hvat
búmenn vilja Bgl. 12; Hkv. 1; at hlýda auribus percipere L. 46. —
2) obedire; c. dat, hlýdir einum godi G. 6; L. 24; at hlýda stilli
Edr. 23; L 14.
hlýdinn, adj,, obediens; hold hennar (i, e, Mariœ) hlýdinnar L. 24.
hlýja (hlýda L hlúda), v., tegere, defendere; c. daJt, gptvar hlydut
hungreydpndum vid strengjar hagli Hkdr. 7.
blýr, n., una pars cujusvis rei Mpartito distributœ aut eorum quœ
bina sunt; e, gr,: 1) gena. — 2) latus clipei," á hlýri liildar fats
in latere L in tabula laterali ' Hitdœ vestis, in lateré clipei Hlg. 1. —
3) prora; gylt hlyr R. 14; kált híýr Hátt76; Hr. A. 2; hlýrs goti
equus prorœ, navis Efdr. 16; hlýt* þoldu hríd Vkv. 5; skaut hlýrum
136
Soi'os deduxit Edr. 5; hr^nn þó blýrum %inda proras asper^
Ir. 2; Jdr. 33. •
hlýri, m., frcOer; Haralds hlýri Edr. 12; G. 32; gœddi hlýra Bjarnar
Edr. 20; at hefna síns hlýra Isl. 17; hlýrar tveir Isl. 9.
Hlýrskógsheidr, /. pr,, tesqiía in confinio Jotlandiœ aeptentrionalv^
et Tneridionalia sita; á Hlýrskógsheidi G. 28.
hlýryigg, w., junientum prorœ, i, e. navis; hlada hlýrvigg ehu Ödr. l.
hlæja (hló, hleginn), v,, ridere; hirdin tók at hlœja Sk. 90; seggriuÐ
hló Sk. 146. ^Cfr lœja!
hlœgja /. hlægja (gd), v., óblectare, risum exdtare; hlœgir j^fur
regem ohkctat Hkv. 23; hlœgir (hlægir) mik m£ gaudet Kkm. 25;
L. 60.
hlpdr, m., prostrator; hlpdr Fenris kvdnar Thor í*dr. 13; Dana
hl^dr i. e. Olavus Sanctus Kdr. 5.
Hlpkk, /. pr., U7ia ex Béllonxs (Valkyriis) antiquorum; hœc vos
sœpe in circumlocutionibus usurpatur, e. gr, runuar Hlakkar u e,
prdfUatores, viri Isl. 24; Hlakkar segl clipei Vkl. 2; Hlakkar tj^ld
td. Kkm. 13; Hlakkar mót pugna Vkl. 9; Hlakkar haukar i. e.
corvi Hr. A. 15.
þnakkmarr, m,, equus vector (a hnikkr = ephippium) ; med hnakk-
mars h^fudfetkim Yt. 18.
hnefi, m., pugnus; lét hnefa skjalla vid eyra Hdr, 4.
hneiga I, hneigja (gd), v., inclinare, demittere; hrafna víns glóda
hneigendr qui gladios indinant; víbratores gladiorum Isl. 1; hneigdi
háls coUum infleait L. 52; hneigd incurva L. 54.
hneigihlid, f, clivus siJnnissus; ór hárs hneigihlídum eæ rlim
com>œ deveais, e calvaria Hlg. 20.
hneigir, m., repressor; hlenna hneigir Vkv. 5.
hneitir, m., qui repelUt, concutit; hneitir undirjálfrs bliku fragoris
fuhnen concídiens i. e. Thor Þdr. 19; j^fra bneitir oppressor regxm
Hr. S. 5.
Hneitir, m. pr., gladius Olavi Sancti G. 43.
hnekkir, m., qui repeUit; tortrygdar hnekkir qui desperationem pellii
Efdr. 2.
hneppa (pt), v., in augustum cogere; pr&mere; skatnar lágu hneptir
Sk. 185.
hnepta (pt), v., arcte conferre; c. dat. bnepta b^fdum i. e. congre-
gantur BgL 13.
bnigfákr, m., equus mobUis, (fiuctibus) ja^tatus; hnigfákr Haka i.e.
navis, quare hleypa hnigfák (dat,) Haka in nave equitare, navigare
Hátt. 71.
bniggrund, f, terra Jluctuans; bniggrund bafbekks i. e. rnare;
hrinda hniggrund (dat.) haf bekks Hátt. 75.
hnigreyrr, m., arundo vibrabilis; bnigreyrr bj^rflóds arundo cruo-
rem effundens i. e, gladius; gen, hnigreyrs R. 24.
137
Hnikarr, m, pr,, noiiien Odinis; bjáífi Hnikars L e. lorica Isl. 13.
hnit, n,, conjlictus; coUisio; vid fleina hnit Hfl. 6.
hnityeggr, m,, agger conflietús (pugme), i, e, clipeus; vid hardan
hnit vegg Efdr. 7. •
hníga (hné l, hneig, hniginn), v, — 1) cadere; hníga fyr sverdum
Kkm. 11; Kkm. 15; Haraldr hné Sk. 133; hné fyr hamri Hlg. 18;
Hkm. 8; Hfl. 6; Efdr. 25; R. 18. 20; hnigu fj^rvanir Gldr. 5;
hniginn 's prostratm est Bj. 7. — 2) descendere; himnadýrdin
hneig á j^rdu L. 34. — 3) irudinato corpore venerari; hird hnigr
þingat G. 5.
hníta (hneit, hnitinn), v,, aUidi, injfligi; slídra þorn hheit vid hjarta
Kkm. 17.
hnjósa (hnaus), v,, sternuere; ekki er trútt at hnjósi Sk. 189.
hnoss, /., res pretiosa; ornanientum; hollar hnossir H. S. 21; skrin
g^fgud hnossum Edr. 29.
hnykkilundr, m,, arbor dispergens; hnykkilundar hreins handbáls
qui aurum purum dispergunt, i, e, viri R. 34.
hnykkimeidr, m,, aroor vibrans - vir q ui vibrat alqd ; hny k ki-
meidum hj^rflóds hnigreyrs gladium vibrantibus, i. e, viris R. 24.
hnykkir, m,, qui qiuissat alqd; at hræklungrs hnykki i. e, ad beUa-
torem, ad virum Isl. 21.
hnykkja (kt), v., arripere; eripere; c, dat, hnykti hann Skída um
hallardyrr Sk. 183.
hnaggvi, f,, teiiacitas; hnaggvi slíta tenadtatein dirumpere, i, e, a
tenadtate abstinere Edr. 4.
hoddabrjótr, m,, frador auri; (hodd, thesaurus, diviUœ), i. e. vir
líberalis; acc. hoddábrjót G. 37.
hodd-dofi, 7n,, tenadtas, sordes (quasi torpor auri); lofa hodd-dofa
Hfl. 17.
hoddlógandi, part. coínpos,, aurum dissipans; acc, pl, hoddlógendr
viros Isl. 2.
hoddmildr, adj., auri liberalis; hoddmildum Óleifi Hdr. 1.
hof, n., fanum, ddubrum; hofs \íi,uá fundus templi Vkl. 8.
hofgyldir, m., lupus fani, i. e. ignis Yt. 41.
hofreginn, m., gemus fanorum; deus in fams cuUus; acc. hofregin
de Thore Hlg. 15.
hold, n., caro; hold lodir í klóum Hkv. 3; haukr sleit hold Kkm. 19
hold ok blód L. 83; hold ok bein L. 93; holdit blátt Sk. 196
Ódr. 7; Efdr. 6; L. 11. 30. 54. 78; af holdi þínu L. 29; L. 12. 24
af holdsins b^ndum L. 83.
holdgan, f., incamatio; i holdgan þinni L. 32.
hollr, adj. — 1) benevolus; propitius; c. dat. hollr hánum Hlg. 3;
Edr. 25; Isl. 4; hverr es garir hann hoUan sér G. 66; Isl. 23; hendr
hoUs vinar Hlg. 7 ; róda seggjum hoUs (pro subst. — Christi) G. 34.
— 2) gratus; acceptus; hollar hnossir Hr. S. 21; hoU laun G. 70.
18
138
holWinr, m., amicus favens; hollvinr minn! Hr. A. 7; mínir hoU-
vinir Efdr. 5.
holr, adj,, cavus; (hirzla) innan hol sem kista Sk. 14; á hola báru
in undam cavam Edr. 5.
holt, n., clivu8 sUvester; holt ok mýrar L. 93.
Holt, n. pr,, prœdium quoddam in regione Norvegiœ Vestfoldensi
situm Yt. 47.
hor'f a (fct), v,, spectare; intueri; horfdu (specta tu) á Hildit^nn Sk. 72.
horn, n, — 1) cornu; skóf horn Mhk. 8. — 2) cornu potorium;
meá stúti horns Sk. 126; gyld horn R. 13. — 3) cacumen; pro-
montorium; á horni bjarga in caúumdne montium Hky. 2; á milluin
horna lands Sk. 15.
Horn, n. pr., promontorium Islandiœ; austr af Horni Sk. 54.
hornklof, n., furca cornitum (bubulorum); hornklofi halda ehu
aliquid cornibus tenere, in sua potestate habere Hfl. 18.
horskr, adj., prudens; degans; sapiens; horskr Em. 7; enn horski
Bragi Em. 3; tunga es svá horsk, at G. 64; fella hplda horska
Isl. 26; munud horsk ok rík viá guddóm Hkjast L. 17.
hóf, n., modus; temperantia; í hófi inoderate Bgl. 12.
hófa (ad?), V., conviviitm (hóf, n. ~- convivium, epvlœ) celebrare; sú,
(er) jafnvel kunni hófa Sk. 112.
hófr, 7n., ungula; hófr skotnadra ungula jacidorum, i. e. cuspis stí-
mulorum; fyr settu hóf skotnadra í byrmprk cuspidem in flumo
sibi prœtenderunt Þdr. 6.
hógbrotningr, m., ramus commodus; hógbrotningi skógar i. e.
bacub Gridœ Þdr. 19.
hógdrœgr, adj.,facílÍ8 protractu; prœnptus; esa vænligt né hógdrœgt
Snt. 1.
hógreid, /., dsium commodum; hafrar hógreidar Hlg. 15.
hól, n., jactantia; hrórki er þat hól né skrum Sk. 6L
Hólar, /. pL pr., sedes episcopi Islandica; á Hólum Sk. 200.
hólkr, m., mtmimentum tubuíatum, baculo prcefiaum; hólkrinn stórr
Sk. 169; gef mér hólk á staf Sk. 101; Sk. Í02. 192; hólkinn raisti
húsgangsmann Sk. 63; í stæltum hólki Sk. íZO; Sk. 11; i hólkinam
Sk. 151.
hólmfj^turr, m., vinculum (cingidum) insulœ, i. e. mare; H^ráa
hólmfJ9turs valdr dominus maris Bðrdensis (i. e. Norvegici), Ua-
quinus dynasta Vkl. 17.
Hólmg9ngu-Bersi, m, pr., vir Islandus, pugnis singularibus (hólm-
g^ngur) scepe implicatus Isl. 24.
Hólmg^ngu-Starri, m. pr., vir Tslandus Isl. 27.
hólmr, m. — 1) propr. culm^n; coUis. — 2) locus sœptus, e. gr. ad
pugnam singularem fadendam adaptatus; vinna sjaldan happ á
hólmi Isl. 26; etiani locus ubí est refugium, e. gr. hólra lézk at
skildi loro sœpto l. refugio (alii: insuhi) pro clipeo usus est Hkv. 10.
139
— 3) parva insxda; í hólmi Rdr. 11; á randar hólmi in insula
clipei, in clipeo Hlg. 18.
Hólmr, m, j?r. = Borgundarhólmr, Bornholmia insula; at Hólmi
Ódr. 2.
hólmreydr, /., salmo (alpinxis) inmlœ l, terrœ, i, e, aerpem; hólm-
reydar hjáhntamidr Gldr. 6. ,
Hólmrygir, m, pL, incolœ insularum Rogalandiœ; hét á Hólmrygi
Hkm. 3; hafnadi Hólmrygja meyjum Hkv. 14.
hóp, n,, mare; hóps hyrr ignis maris, i, e. aurum; hóps hyr-Nj^rdr
R. 35.
hót, n., muhum; alvjuani.um: hóti fleira aliquanto copiosius R. 24;
heldr hóti minui sane aliquanto inferior Jdr. 8; hóti sídr Mhk. 1.
hót, n. pl., minœ; ætla hót at móti ^hm Bgl. 13; engi þarf at
hrædask hót Mhk. 16.
hóttr, vide háttr!
hradmœltr, adj., eloquio citus; disertus; enn hradmælti Hrfm. 7.
hradr, adj., cder; hradr at snildar verki Sk. 73; Sk. 103.
hr^dskyndir, m., qui rem aliqimm cito accelerat; hradskyndir gunnar
Þdr. 16.
hrafn, m., corvus; hrafn enn hvassleiti Bdr. 12; Odr. 3; Ekm. 2;
Isl. 10; Hrfm. 10; rœda vid hrafn Hkv. 1; dat, sg. hrafni Hfl. 11;
Kkm. 16; Isl. 7; bregda sút hrafns curas corm dissipare, i. e.
corvum prœda. delectare Isl. 25; nom, pl, hrafnar R. 18; Kkm. 8;
voc, Hkv. 3; acc. pl. hrafna Hdr. 7; dat. pl, hr^fnum Odr. 7; gen.
pl. hrafna Hfl. 10; vprdr hrafna hranna custos corvorum undarum
i. e. navium Vkl. 3; stefnir st^dvar hrafna cursum dirigens corvorum
staiionis navalis i. e, navium Hkdr. 4; hrafna vín i. e. cruor Isl. 1.
hrafnáss, m., deus ex genere Ansium, corvorum possessor, i. e. Oden;
vin hrafnásar amicus Odinis i, e, Tjokius Hlg. 4.
hrafnblár, adj,, corvi instar lividus; niger; hrafnbláir Erps of
barmar Rdr. 3.
hrafnfreistadr, m,, corvorum consultor, i. e. Oden; mpgr kynfróds
hrafnfreistadar i, e, Balder Hdr. ().
Hrafnketill, m. pr,, vir quidam a rege Ragnare ad Bragium
poétam missus Rdr. 1.
hrakferd, /., ite^" ignondniosum; spádu mér engra hrakferda Sk. 60.
hrammr, m,, mamis expansis digitis; ungues; und hramma gammi
nás Vkl. 16.
hrammþviti, m,, lapis digitorum, i, e. annulus gemmatus; bjódr
hrammþvita prœbitor annmorum, vir liberalis Hfl, 17.
hrannabrjótr, m., fractor undarum; vir navigandi peritus Jdr. 13.
hrap, n., prœceps ruina, prolapsio; fara hrppum prœcipitanter cadere
L. 16.
hrapmunnr, m., os velox; hrapmunnum handa svalg ort7>?/« weZoa7>?/.<í
itianuum glutivit i. e. digitis vehcibus arripuit rdr. 16.
uo
hraun-Atli, m,, Atlius i. e. gigas in aspretis (hraun - - niaðsa rigida
saxorum igne suhterraneo lique/adorum) habitans; sprakki hraun-
A'tla uœor gigantis Isl. 5.
hraundrengr, m., vir in aspretis habitans; gigas Hlg. 17.
hraustla, adv,, fortiter; Hkv. 7.
hraustr, adj., foii,is; hraustr Oláfr G. 18. 21 cet.; Odr. 1; G. H3;
Jdr. 36. 37^; Isl. 17; Vagn enn hrausti Jdr. 14; ugdu foldv^rd
hraustan Edr. 32; dat. sg. m. hraustum Isl. 16; hraustir inenn
G. 54; Jdr. 20; hraustar hetjur Jdr. 41.
^^^^^1 w., proceUa; hvast hregg Bdr. 2; grimt hregg Bdr. 10; hrídar
hregg Hrfm. 16; í hreggi Mhk. 21; hlym[)él hreggi h^ggvin Þdr. 6;
skýja grjóti hreggi^ keyrdu grandine vento indtatá Jdr. 32; húf-
stjóri vafreyda hre'ggs Þdr. Í4. Sœpe in circumlocutionibus pugnæ
usurpatur, e. gr. geira hregg pugna Gldr. 5; mækis eggja hregg
id. R. 20; hjálms hregg id. Isl. 21; fólkveggs drífar hreggi pugrui
Vkv. 10; til Hildar hreggs ad pugnam Gldr. 4.
hreggbodi, m., procellam ojjerens; hj^rva hregg pttgna, et hj^rva
hreggbodi pugnator Jdr. 36.
hreggský, n., nubes turbida, procdla (o; telorum)\ hreggský slitu
hringa Ekm. 9.
hreggvana, adj. indecl. neutr., procellœ egenum; impers. c. dat. pers.
et gen. rei, e. gr, Porkatli varat hreggvana sprakka hraun-Atla Isl. 5;
ad verbum — ThorketiUo non fuit egenum (o : ThorketiUus tvon fudt
egenus) proceUœ uxoris gigantis i. e. animositatis l. fortitudinds.
Cfr SnÉ, AM 1 540, ubi legitur : huginn skal svá kenna, at kalla
vind tr^llkvenna i. e. animus sic denominandus est, ut appelletur
ventus feminarum gigantearum; est itaque hregg sprakka hraun-
Atla rrr unimus.
hreggvidr, m., arhor proceUce; hjálmaskóds hregg proceUa qladii,
pugna; quare hreggvidir hjálmaskóds arbores pugnœ, i. e. bdlatores
Jdr. 20; eodem rnodo fyr hreggvidum hj^rva Jdr. 30.
hreinferdugr, adj., purus et castus; sendi helgan anda hreinferdu-
gastan misit spiritum sancturn castissimnm L. 68; innsigli hrein-
ferdugastra meydómsgreina L. 33.
hreingróinn, part, compos.; pure, splerulide obductus; blad hreingróit
steini folium pulchro colore obductum, ptdchre pictum Rdr. 1.
hreingprr, adf, splendide elahoratus; á hreingpru hlýri Hlg. 1.
hreinleikr, m., castitas; borgarmúrr geymandi by gd hreinleiks dygda
(de virginitate S:tœ Mariœ) L. 30.
hreinlífi, n., castitas; sjálft hreinlífit (de S.ia Maria) L. 27; hrein-
lífis dygdar dúfa L. 89.
hreinn, adj., purus, mundus; serenus, clarus; Kristr enn hreiui
Efdr. 28; hrein h^fn Hrfm. 5; med dyggleik hreinum L. 14; G. 70;
L. 30; af meyju hreinni L. 33; med hreinu vatni G. 22; G. 24; hpnd
hreins Oláfs G. 61 ; hnykkilundar hreins handbáls R. 34; med ædar
Ul
hreinar L. 37; hrein musteri templa splendida Edr. 25; dróttinn
einn er hreinni Márju L. 95 ; hreinast hold L. 83.
li reinn, m., tarandus; rheno; hreinn gnípu tarandus rupis t. e, gigas;
á hreini gnipu Pdr. L3; rein hreins ayer tarandi, i. e, mons, rupes
Hlg. 16; ræsir glæsir hreina R^kkva reina imperator splendtdos
reddit rhenones inarium, i. e, naves Hátt. 73 ; œsi-rróttr hreina unnar
incitator rh^nonum undis vinatantium, i, e, navium Isl. 15.
hreinsa (a<t), v., purgare, mundare; hreinsad brjóst L. 2.
hreistr, n,, squama; hreistr ok ull L. 93.
hrekja (hrakta), v,, pellere; hrekid hann Skída Sk. 177; hraktr er
fjandinn L. 62.
hrekk-Mímir, nu, gigas dolosus; ekkjur hrekk-Mimis Þdr. 9.
hrekkr, m,, dolus, fraus; dat, pL hrekkjum L. 45.
hrella (Id), v,, tristitúl afficere; hreldr contristatus L. 7&.
hretvidri, n,, procella; hretvidri (dat,) jardar skafls tempestate e
mordíbus veniente Þdr. 8.
hreyfa (fd), v,, movere, commovere; e, dai, hreyfdi brandi sinum
Sk. 135; Sk. 92; hreyfdisk se mmjebat Hkv. 4; Hrfm. 10.
hreystimadr, m,, vir fortitudine prœstans; hverr hreystimadr Jdr. 8;
nom, hreystimann Sk. 58; vinnur hreystimanna Jdr. 6.
hreytir, m,, qui dispergit; hringa hreytir annulorum distributor
Jdr. 43; Hátt. 73.
hrinda (hratt, hrundinn), v,, trudere, peUere, ejicere; c. dat., e. gr,
hrinda Porkatli fyr bord af Ormi R. 29; hrinda hniggrund repel-
lere terram /luctuantem Hátt. 75; Hr. S. 12; hratt brynju á V9II
loricam in Kumum projecit Hkm. 4; Kkm. 9; Hr. S. 11; hratt
^JSSÍ^ ^ flótta consHium fugiendi pepulit, i, e, animum a fuga
ahduasit Efdr. 2; grund grápi hrundin terra tempestate adjlicta
Hlg. 15. .
Hringar, m, pl,, ineolœ Hringariki, provinciam Norvegicam, inhabi-
tantes; Hringa vidþingadr Hrfm. 7.
hringbálkr, m., trabs (i. e, arbor) ensifera (hringv — ensis), ú e,
vir; hringbálkar þornranns i. e, aigantes Þdr. 13.
hringberandi, párt, comp,, annmos gestam, i. e. vir; hlýdi hring-
herendr Hkv. 1.
hringbrjótr, m,, fractor annulorum, i. e. vir liberalis Hfl. 17.
hringdrífr, m., anntdos spargens, i, e. vir liberalis Kdr. 10.
hringja (gd), v,, campanis sonare; herr tók hringja Edr. 29.
Hringmaraheidr, /. pr,, montana in regione, quœ Ostangeln appd'
latur, sita; acc. Hringmaraheidi Vkv. 7.
hringofinn, part, comp,, hamis conteætus; (á) serkjum hringofnum
i. e, (in) loricis Hkv. 19.
hringr, m. — 1) orbis, circulus; dat, pl, hringum circumcirca; om-
nino; plene Bgl. 9; Edr. 12; med hrin^m id, Bgl. 16; Hr. A. 14. —
2) annulus; vedja hringi Ijósum R. 26; hrings særendr i, e. viri
142
líberales G. 22; hrÍDgs virdar œstimatores annuU, viri Hrfm. 18;
þeir fingu Hildar svika (aUi: svíra) hringa lldr. 10; G. 46; á
hriugum Jdr. 37; (á) hringum handbærum Hkv. 19; Edr. 7; hriaga
meidr i. e. vir liberalis Jdr. 14; hringa hreytir id. Jdr. 43; hringa
Ðaldr vir annulatus Hr. S. 4; Gná hringa i. e. femina anntdos
gestam Jdr. 42; Rdr. 8. — 3) Aamti^; annulm loricœ; hreggsky
slitu hringa Kkm. 9. — 4) gladius, ensia; hrings hár^dd puffna
Isl. 14; hrings þing ic/. Isl. 9; hringa þing id. Isl. 18; c/r hring-
bálkr et stétthringr.
hringserkr, m., subucida hamis conteata, i. e. hrica; hringserkja
b^l noxa lœ*icarum, gladius Jdr. 26.
Hringsfj^rdr, m. pr., sinus quidam Armoricœ (Bretagne), ut vide-
tur; í fpgrum Hringsfirdi Vkv. 10.
hringskód, n., noxa hatm (loricœ), i. e. gladius, tdum; gen. hring-
skóds R. 32.
hringskyrta, /., subucula hamis contexta; Im'ica; hringskyrtur hamri
þœfdar Efdr. 9.
hringþverrir, m., qui annulos diminuit, i. e. dispergit; gen. hring-
þverris Hrfm. 18.
hringvarpadr, m., qui annulos projúnt; vir líberalis; œvi hring-
varpadar Edr. 3.
hrista (st), v., concutere, cofnmovere; hafrpst hristir hlunnvigg
Hátt. 74; groedir hristi hélug b^rd Edr. 16; impers. c. acc. svát
búkinn hristi L. 75. — Rejleæ. l. pass. darradr hristisk Hkm. 2;
Hr. A. 2; hjartat hristist cor contrernit L. 54; berg hristusk Hlg. 16.
hristimeidr, m,, arboi* conctdiens, i. e. vir qui quassat; hristimeidar
hjprva borgar cUpeum concidientes, bellatores Edr. 32.
hristir, m., concidiens; hristir hjálms qui gaJeam concutit, bellator
Kkm. 15.
hrÍ8ti-Sif, /., dea (Sifa) spargens; hristi-Sif hringá quœ annulos
largitur, i. e. femina tiilda Rdr. 8.
hríd, f.,.procella; tempestas; ventus nirniosus; h^rd hríd Jdr. 33;
Kkm. 14; R. 17; Jdr. 16; hl>r þoldu hríd Vkv. 5; hrídar hregg
Hrfm. 16; hrída herskíd navis bellica Hrfm. 2. — Sœpissime in
circmrdocutionibus pugnœ hœc vox cum vocabtdo arma quœdam l.
beUatorem signijícarde conjuncta usurpaiur; e. gr, branda hríd Bdr. 6;
stáls hríd Vkv. 3; stála hríd Sk. 165; Hamdis klœda hríd G. 52;
Fróda hrídar áss Vkl. 23; geira hrídar gjódr Odr. 9; geta skjaldar
hrídar prœlium commemorare Isl. 7; ^rva hrídir i. e. prœlia
Hr. A. 15.
hrídblásinn, part. comp., vento perflatus; und heida hrídblásnum
sal G. 7.
hrídfeldr, part. comp., procélUs a^itatus; hrídfeld svana fjpU Hátt.76.
hrídgorvandi, part. comp., proceUam commovens; hrídgervandi
hjprva procellam ensium o: pugnam tiem, bellato9* Isl. 21.
143
hrídremmir, m,, procdlam augens; hjprs hrídremmir i, e. pugnam
ciens, prœliaíor; me'ílregn hj^rs hrídremmis Vkl. 4.
hríd^flugr, adj., in impetu faciendo strenuus; hrídpflugr hj^rgráps
in impetu pugnœ strenuits; dat, hrid^flgum stilli R. 34.
hrim, n., pruina; spuma maris; gríma hrimi stokkin Hr. A. 2.
hrímnir, m,, gigas; hrímnis drós femina gigantis Þdr. 16.
hi'is, n,, virgidtum; frutea;; med hrísi skal þjokkva hrœsinn vid Bgl. 2.
hrísgrimnir, m., lupus; serkr hrísgrimnis peUis lupina Hlt. 8.
hrísungr, m.,' nothus; heipt hrisungs. Yt. o7; ubi tamen hrisrunns
legere malo; cfr, s, v, heipt.
hrjóda (hraud, hrodinn), v, — 1) vamefa^ere ; vastare; hrjóda lung
Efdr. 14; hrjóda skip Bdr. 12; skip váru hrodin Jdr. 38; hrjódendr
fjpru ^}6di\ði,v vastatores gigantum Þdr. 11. — 2) emittere; spargere;
impers, c, dat, eldi hraud ignis prorupit Hr. S. 12; hrauzk ór
hervádum eaniit se ex armatu7*a Hkm. 4.
hrjódr, m., tHistator; hrjódr hardrádr h^rufáks Gidr. 1. Cfr rjódr
Yt. 25.
hrjóta (hraut, hrotinn), v, — 1) cum impetu et stridore ferri; di-
spergi; (t^nnin) tók úr honum at hrjóta Sk. 162; vída hrjóta late
feruntur Hr. S. 21; dreyri hraut á l^g ór sárum Bdr. 9; hpfud
hrutu fyr bord capita e navibus excussa sunt Bdr. 5. — 2) frem^ere;
fervere; hraut unda fj^ld ferbuit multitudo vulnerum Vkl. 11; udr
hraut of brimdýrum Bdr. 2.
hrjúfr, adj,, squalidus; (Chtistus) veitir hrjúfum græding leprosis
sanatiomm confert L. 46.
hrodi, m, — 1) turbo; hrodi vágs qui mare turbulentat, i, e, Karius;
hroda vágs bródir frater Karii, i, e. Ægir Snt. 8. — 2) inhum^a-
nitas, asperitas; er mér lund til hroda Mhk. 29.
Hropta-Týr, m, pr., Oden deus; Hkm. 14; Hdr. 7.
Hroptr, m. pr,, óden deus; Hropts gildar hjálmelda Hdr. 8.
hrosti, m. (cfr. Siéec. roftc), substramen, per quod cerevisia ex hordeo
cocta colatur; fen hrosta liquor ejusmodi strati, i. e, ceremsia Snt. 18.
hrotti, m,, gladius, ensis; hrotta élbjódr Isl. 22; hátt grenjudu
hrottar Kkm. 7.
hrotti, m,, longurio; vir nequissimus; hrottinn þinn mun verda at
stúta Sk. 167; Sk. 129; af stórum hrotta Sk. 192.
hródigr, adj,, aloriosus, cdeber; Edr. 9.
hródr, m, — 1) honor; laudes; grams hródr es þat Gr. 34; drápa
stœrd hródri carmen laudibus impletum R. 35. — 2) carmen lauda-
tivum; gatk hródr of hugdan Jdr. 1; bera hródr stœri styrs Hátt.68;
Hfl. 2. 20; Sgdr. 3; G. 9; hródrar kv^d Hfl. 2; nemi hann háttu
hródrs míns 0. S. 1.
hródrargjarn, adj,, qui poésin laudativam cdit; R. 34.
hródrgprd, /., condnnatio laudum; carmm laudativum; kvedk harra
at hródrgjprd dýrri Edr. 1.
1*4
bróðrniál, n. »Z., carmen laudaibimm H<ír. 7.
hróf, n,, navale; ór hverju hr6£ Hr. S. 13; hestr hrófs i. e, navis
Bdr. 11.
Hrókr, m. pr., satelles reais Haljii; Hrókr hian svarti Sk. 141.
hrókr, m., corvus frugilegus (svethice rSt); HaddÍQgja vals hrókr
corvus frugilegus mHitum, i. e. corvus coraa; gen. pl. hróka Hlt. 1 1.
Hrólfr, m. pr. — 1) rea J)amœ; Hrólfr enn storlati Bj. 7; Hrólfur
kraki Sk. 73; Sk. U9r 150. -^ Cfr kraki! — 'i) athleta, cogno'
mim skjótaiidi (l. skjótbendi), saJtedes Rolfii regis Bj. 2. — 3) rea
quidam; filius Gautrehi Sk. 83. 172.
Hrómuudr, m. pr., vir fortis, de cujus vUa in Saga af HrómuQdi
Greipssyni narraium est Mhk. 7.
hróp, n., calumma; convicium; brigzli ok Iwóp L. 73.
brósa (ad), v., laudare, ceUbrare; c. dat. hrósak verkum vísa G. 30;
hrósak veg (dat.) þess visa G. 69; Hr. A. 8; rausu (dat.) bans
dugir at hrósa G. 15; hróga gagui victoriam laudzhus e^kollere,
victoria frui l. potiri Vkl. 23 ; hrósa sigri Jdr. 8.
HruQg9Ír, m. pr., gigas quidam; at Hrungois fundi Hlg. 15.
bruusær, m., mare obstrepens; brunsær hræva mare' fremms cœso-
rum, i. e, sanguis; hundr hrunsæva hræva i. e. fera sanguinein
sitíens; de Lokio Hlg. 11.
bryg.d, /., tristíiia; hrygdin slítr styrk af hjarta rótum L. 77;
L. 5; hrygdar fólk homines tristitia affecti Hr. S. 6; hrygdar stund
Hr. 8. 11.
hrygdafullr, adj., plenus soUicitudinis ; hjprtu hrygdafull Edx. 22.
hryggr, adj., mœstus; tristis; vid dóminn bryggva L. 71; jardar
(pij(9dia, agri) brygg« lagar eldbrota G. 53; stórbygdir bryggs
vargfœdis Hrfm. 14; hird vas brygg R. 32; urdut hryggvir Hlg. 10;
hrygg herverk dura míunia bdU Bgl. 16.
hryggva (gid), v., contristare; dolore afficere; þat tér ver^ld hryggva
Ed». 31.
hryngráp, u., grando crepitans; hryngráp Egils vápna grojndo arcús,
í. e. sagitífi? Hkdr. 8.
hrynja (hrunda), v., cum strepitu ruere; brún d^gg hrundi af sverdum
cruor de ensibus fervetder manavit Kkm. 12; Bdr. 12.
hræ, n., corpus mortmm; cadaver; bofgyldlir svalg hræ OUfs Yt. 41;
hræs þefr Hkv. 3; of hræs lanar Hfl. 11; Bdr. 7; vápnsundrúd
bræ G. 56; bjóda úlfum hræ Hfl. 12. 15; Ódr. 6; S. S. 1; Bgl. 1;
R. 17; G. 29; Bdr. 5; Isl. 7; ylgr fœr at hræm (pro hræum) sylg
Ó. S. 3; hrœva d^gg i. e. cruor Rdr. 4; brunsær hræva id. Hlg. 11.
bræddr, adj., v. brædask!
hrædask (dd) vel hrædast (L., Sk.), v., timere; meiuere; perterritwni
esse; engi þarf at brædask bót Mbk. 16; frák b^ld aldri brædask
Isl. 25; fyrbjóða obm at brædast L. 29; hrædumst ek dóm ok
dauda L. 76; hrædumst ek, at . . . muni L. 84; hrœdask vid eht
145
nietnunt al^jd Hr. A. fi; ek hræddumst L. 41 ; hræddist strákinn
Sk. 48. — Part. prœt, liræddr sœpe pro adj, habendum est; e, g^\
kl^kkr ok hræddr L. 79; Isl. 8; hræddr'vid Tryggva sun Efdr. 13;
9ld hrædd Hrfm.6; hrætt fólk G 29; ófáir gingu hræddir Isl. 14
hræddir urdu ut forda fjyrvi i. e. de salute soUiciti aurd Hr. A. 4
hrœddar ferdir, dróttir Hr. S. 4. 10; hann heldr pllum hrœddum
hér Sk. 86.
hrædiliga, adv., horrendum in ihahíuví; hrædiliga hlekkist hold L. 78.
hrægammr, m., vuhur cadavera voram, i. e. corvus; sá hrægamma
ramma Vkl. 21.
hrækja (kt). v., spuere (hr&ki ^ sputwn); ród at hrækja Sk. 51;
hrækjandi skóku heidingjar hpfudin L. 53.
hræklungr. m., sentis cadaveris, i. e, gladius; hnykkir hræklungrs
IsL 21.
hrælinnr, lu,, serpens cadaveris, i, e. gladius l, hasta; hrælinns
hljómváttandi R. 3.
hrælpgr, m., liquor cadaverum, i. e. cruor; drekka hræl^g Hr. A. 15.
hrænadr, m., serpens cadaveris, i. e. hasta; þyrna j^rd oddum
hrænadra Hátt. (9.
hrœra, vid. hrœra!
hræsíkr, m., salmo lavaretus cadaverum, i, e. ensis (de splendore
piscis hœc circundociítio petita est); hræsíks þrima i, e. pugna G, 70.
hræsíld, /'., haringus cadaverum, i. e. enns (cfr. hræsíkr); at hræ-
silda hjaldri in pugna Kkm. 13.
hræskód, n., noxa cadaverum, i. e. gladius; hræskód rodin hlódi
Ódr. 2.
hræsær, m., mare cadaverum, i. e. cruor; bergir hræsævar Hkv. 20.
hræugr, adj., cruore cadaveris sparsus, cruentus; hrægum fóti Yt. 29.
hræzla, f., rnetus; iimor; hræzlan flaug um heljar bygdir L. 61.
hrœra (rd; hræra L.), v,, sede movere; transferre; transvehere;
erumk tregt tungu at hrœra Snt. 1; hrœrdak Ódins œgi Hfl. 19;
gjalda ehm hrœrdan dikt cœptum carmen dicare L. 4 ; hrærd (n, pl.)
af list arte commota L. 93.
hrœrir, m,, qui movet, ducit; sagna hrœrir duæ agminum, Lokius;
acc, hrœri Hlg. 9.
hrœsinn, adj,, ghriosus; datus, excdsus: hrœsinn vidr arbores ex-
celsœ; acc. hrœsinn vid Bgl. 2.
hrpkkva, vid. hrakkva!
hr^nn, /., unda; mare; hrpnn þurdi Þdr. 8; hrpnn þó hlýrum flttctus
lavit kUera Bdr. 2; Snt. 6; Mhk. 27; Ilátt. 78; hrannir fellu R. 14;
Hátt. 76; sunnan of hrannir Jdr. 16; vid hrpnnum ad undas Hdr. 4;
hranna hrafnar Vkl. 3.
hrakkva l. hrpkkva (hrpkk, hrokkinn), v. — 1) contrahi; corru-
gari. — 2) receUere; ruere; fugere; hrekkva fyr ehm fugere alqm;
Jdr. 30; móti hrakkva ad alqd receUere, obstupescere Hlg. 16
J9
m
hr^kkya eedere Ekm. 20; hr^kkvit ne cedat Ekra. 23; hann hr^kk
utar se foras abripuit Sk. 161; varta hrpkk pluteus fatiscebai
Hr. A. 2; hrukku innar. at gafli, Sk. 182.
hrjekkya l. hrpkkva (kt), v,, depeUere; fundu Jesúm, fundinn
hrpktu L. 49.^
hrakkvihaugr, m., annulus in spiram retortus; lyngs hrakkvibaugr
i. e, serpens; gen, hrakkvibaugs G. 16.
hrar, n, — 1) eorpus moii.uum; funus; módur hr^er Snt. 5; kpgglar
frænda hrars Snt. 4. — 2) tumrdus sepulcri; of Yngva hrar Yt. 10;
Yt. 12; Hlt. 7.
hrarr (— hreyrr pro reyrr), m,, arundo; calamus; hrarr H^gna
arundo Hognii i. e. ghxdius; gen, hrars Yt. 38.
hugadr /. hugdr, vid, hyggja!
hugblaudr, adj,,nioUis, timidus; hugblaudum kömr hvergi hjarta
sitt at gagni Kkm. 22.
hugdjarfr, adj,, avdax; hugdj^rfum einum þar hœfir at standa
Hkv. 21.
hugdyggr, adj,, anim^sus, fortis; vid hugdyggvan sun Tryggva
Efdr. 13; of sun hugdyggs Tryggva R. 34.
hugframr, a^lj., audax animi; Efdr. 18.
hugfullr, adj,, audadœ plenus; hugfull hj^rtu Bgl. 3.
hugfyldr, part, compos,, audadœ plenus; um svírum hugfyldra
h^lda Gldr. 7.
bugga (ad), V., consolari; hugga skal þanns harm hefr bedit Mhk. 28;
þótt miskunn huggi L. 78.
Huginn, m, pr., corvus humeris Odinis insidens; corvus qmvis;
Magnús lét Hugin fagna átu G. 29; munnrjódr Hugins (de Olavo
Sancto) G. 14; vekja Hugins teiti G. 41.
hugknprr, m,, navis animi, i, e, pectus; hugknarrar skutr Hfl. 1.
hugnast (ad), v,, placere; ei mun Hedni hugnast Sk. 113.
hugprúdr, adj,, generosus; m^agnanimus; hugprúdr Búi Jdr. 18;
hugprúdr skjalda álmr Isl. 25; hugprúdum Ármódi Jdr. 29; hug-
prúdir hrings virdar Hrfm. 18.
hugr, 7n, — 1) m£7is, animus; illr hugr G. 58; skatna þykkir hugr-
inn grár Mhk. 12; ván batnadar gledr hug G. 22; Kdr. 2; bar
hervíg í hug beUum in anim^o habuit, paravit Kdr. 9; af heilum
hug Bgl. 7; vera í hug Mhk. 4; trúr at hug Mhk. 7; klpkkum
hug L. 2; ór hugar fylgsni Snt. 1; hugar korn animi granum,
i, e, cor Mhk. 7; bornir hugura hersa íþróttar animis beUicosis
prœditi I*dr. 13; hugura strangir Jdr. 39. — Plur, hugir = cogrtto-
tiones; Sighvats hugir Bgl. 17; sjám vér hans hugi cogitata ejus
perspicimus Hkm. 15. — 2) fortis animus, e, gr, frýja ehm hugar
Isl. 16; lœtus animus, e, gr, vasa í hugum hilari animo non erat
Hkm. 9. — 3) studium, cura rd; hugr fylgdi því rádi i, e. in ea re
diligentia adhibita est G. 70.
1
147
hugraun, /., tentamentum animi; specim^n fortititdims ; hugraun
þprfum meiri Jdr. 33.
hugreifr, adj., animo alacer; glíkr hugreifum Óleifi Efdr. 28; Hdr.l.
hugrekki, /., animi fortitudo; Efdr. 1.
hugreynandi, parL compos., explorator animi, amicus ; hugreynandi
Hœnis i, e. Lokius Hlg. 12.
hugsa, (ad), v., animo perpendere, cogitare; hugsa fyr m^rgu Sk. 21;
Vkl. 24.
hugsan, f cogitatio; ord ok hugsan L. 71. 79.
hugstórr, adj., m^agnanimus; rórólfr hinn hugstóri Isl. 9,
humarr, m., cammarus; á fjpllum humra Bdr. 2.
hundforn, adj., pervetustus; braut hundfornan kj^l hlátr-ellida Pdr.l4.
Hundingr, m. pr., regulus quidam maritimus; elgreynir Isl, 3.
hundmargr, adj., permultus; hundmargr herr Efdr. 5; Jdr. 22;
hundmarga menn sák falla Kkm. 17.
hundr, m., canis; fundu hund hrunsæva hrœva (de Lokio) Hlg. 11;
elska at hundi Hkv. 23; gefa hundnm smjpr Sk. 198.
hundrad, n., numerus centenarius; centum; hálft fimta hundrad Nord-
manna G. 55; hundrad kónga Sk. 79; Sk. 150; med átján hundrud
sára Sk. 144; þrimr hundrudum Vkl. 16; Jdr. 28; hundrudum frák
liggja centuriatim (catervaiim) prostraios jacere audivi Ekm. 11.
hungr, m., fames; slakkva þungan hungr G. 52.
hungrdeyfir, m., qui fam£m sedat; hungrdeyfir dynsædinga Heita
dýrbliks famem corvorum exstinguens; prœliator; acc. hungrdeyfi
Efdr. 19.
hungreydandi, part. compos., famjem exstinguens; hungreyd^nduui
hanga gagls i. e. prœliatoribtis Hkdr. 7.
hurd, /., janua; hr^kk utar at hurdu Sk. 161. — Tn drcumlocutio-
nibus clipei hœc vox usurpatur, e. gr. und hurdir Hjarranda Rdr. 1 1 ;
Herjans hurdir Isl. 11; hlym-Nir^ir hurda Hagbarda Vkl. 18.
húd, f, cutis; corium; úr skarpri húd Sk. 24.
húdlendingr, m., qui terram corii incolil; hvals búdar húd=íss
glacies; adeoque hvals búdar húdlendingar ~=^- Islendingar; gen. pL
húdlendinga Isl. 2.
húfa, /., pileus; drepa logpndum húfum und linda Hkv. 24.
húfjafn, adj., œquis lateribus prœditus; stýrdi húfjpfnum gota hlýrs
Efdr. 16.
húfr, 7n., latus navis; tertia l. quarta tabula lateris navis, numero
a carina inito; húfr svall R. 14; kaldr húfr Hátt. 78; steig fyr
húf hesti hrófs Bdr. 11; farligs húfs fákhladendr Efdr. 9; héldir
húfar Jdr. 16; Hr. S. 13; héldum húfum Hrfm. 5; Jdr. 37; Hr. S. 15.
húfstjóri, m., rector navis (propr. lateris navis); húfstjóri vafreyda
hreggs rector navigii fvimineœ procellœ, rector carri fulminantis,
Thor Þdr. 14.
húni l. húnn, m., tessera; talus; húnum of verpa Hkv. 16.
U8
Húnlenzkr, adj,, Hunnicus; gœddir málmi Húnleuzkum Hkv. 16.
húnn, m., apex tnali; carchesium; snara segl vi(l húna Jdr. 33.
húnn, m., catulus ursœ; húns nótt nox ursi, L e, hiems R. 13.
.húnskript, /., tábida pirta carchesio applicata, i, e, velum varie-
gatum; lætr húnskript (dnt.) ósvipt velum non demittit Hátt. 78.
hús, n., domus; œdes; i húsi med dróttins englum in œdibus cum angelis
JJei R. 31; L. 27; Sk. 91; þessi húsin stór Sk. 69; at húsum Haralds
Hkv.22; í húsum mín Sk. 110; Edr. 22; Kkm. 25; Jdr. 19; Hr. S. 10.
húsgangr, m., mendicatio; [)reyta húsgang Sk. 12; kænn tii húsgangs
ferda Sk. 42.
húsgangsmadr, m., meiidicm; erro; Skídi húsgangsmadr Sk. 22;
nom. húsgangsmann Sk. 63.
húskarl, m., famidus domestirus; saielles; velja vín húskprluui
sinum R. 13.
hús|)jófr, m., fur domús, i. e. ignis Yt. 39.
hvadan, adv, interrog., unde? Hkv. 3.
hvalr, m., cetus; hvalr þrymseilar Várar i. e, taurus ferus; acc, hval
Hlg. 5; búd hvals m^re Isl. 2.
Hvammr, m. pr., nornen prœdii Tslandici; at Hvammi Sk. 29.
hvaptr, 7n,, bucca; lída of hvapta per ora labuntur; in buccam ve-
niunt Hdr. 7.
hvar, adv, — A) sensu interrogativo — idn? Tn interrogatione directa
usurpatur et cum ind,, e. gr, hvar vitu herdimeidar þann . . .?
R. 32; hvar getr þann, er . . .? L. 21; et cum conj, e, gr, hvar
viti 9ld . . .? Vkl. 24; in interrogatione indirecta c. iiid, e, gr,
sá hvar valr lá Hfl. 3; skyra, hvar kempur sitja Sk. 70; et cum
coni. e. gr. fregna hvar væri Yt. 10; Snt. 14. — B) sensu inde-
Jinito = ubique ; hér sem hvar Hfl. 14; audigr þykkir einn sér
hvar Mhk. 15.
hvardyggr, adj,, semper Jidm; hvardyggr sunr Tryggva Bgl. 5;
a/ic, pl, hvardyggva armvidu Isl. 12.
hvargegn, adj,, semper comis; onmium commodis insermejis; aec, sg.
hvargegnan Edr. 27.
hvarkunnr, adj,, ulnque notus; Efdr. 4.
hvars (== hvar es), adv, relat,, ubi; Efdr. 10.
hvass, adj. — 1) acer, asper; fortis; hvass í greinum Sk. 9; acc, sg.
hvassan baugdríf G. 17; med hv^ssum knífi Sk. 24; glíkr hv^ssum
liauki Hr. A. 7; hvassir skjómar Kkm. 14; Bdr. 7; acc. pl, hvassa
hoddlógendr Isl. 2. — 2) ventosus; venio vehernenter impuLsus, af-
Jlictus; í himinian hvassa in aerem ventosum L. 10; hvast hregg
Isl. 21; Bdr. 2. — Neutr, hvast pro adv, -~- acriter ; R. 23. 28;
Kkm. 15.
hvassleitr, adj,, acri oculorum mne prœditus; hrafn enn hvassleiti
Bdr. 12.
hvat, n,, pron, interr, et ind^n, — A) interrogative, nom, hvat — quid?
149
acc, hvat — - quid? cur? — Nom. hvat in interroffalione directa,
e. gr, hvat es þat drauma? Em. 1; hvat þrymr þar? Em. 2; Hlg. 3;
Hkv. 3; enn hvat er til ráda L. 21; hvat er tídenda? quid novi?
L. 62 (bis); eodem modo in interroffatione indirecta, e. ffr, fregna,
,hvat J9fra fylgr þér Em. 7; Mhk. 28. Similiter acc. hvat in in-
terroffotione et recta et indirecta usurpatur, e. ffr, hvat mun vilja
hann? Sk. 90; Sk. 22. 114; hvat þarf ek of slíkt at jaga? Mhk. 9;
cum C07ij. hvat of dyldi þess h^Jdar? Ódr. 2; heyrdi þat, hvat
valkyrjur mæltu Hkm. 11; Hfl. 3; Bgl. 12; G. 31; Sk. 138. 195.
Dat. hví = cur? hví nú? cur nunc? L. 62; hví in ijtterroff. directa,
sequente indic. Em. 6; Hkm. 12; L. 16. 65; Sk. 126; sequ. conj.
Kkm. 22. — B) indefinite, hvat quidvis, quodcunque; vita vel hvat Em. 3.
hvata (ad), v., accelerare; celeriter absolvere; skal mærd hvata Hfl. 16.
hvati, 7W., concitator; hjprleiks hvati prœliator Hfl. 14.
hvatlyndr, adj., animo promptus; strenuus; hrinda hvatlyndum ror-
katn fyr bord R. 29.
hvatr, adj., acer; fortis; strenuus; med hihni hvatum (pro hv^tum)
Isl. 13; málunautr hvats raildings Hlg. 8; hvatir skatnar, bragnar
G. 17. 27; h^fdingi hvatra drengja Jdr. 8. — Neutr. hvatt, adv.,
cito cursu Hátt. 78.
hválf, n., forniœ; concameratio ; í musteris hvkl^ sub concamsratione
templi L. 36.
hvárr, hvár, hvárt, prow. adj. — A) interroff., uter? Neut. hvárt,
utrum, indpit irderroffotionem indirectam, e. gr. veitkat hitt hvárt
. . . edr . . . Efdr. 19. — B) indejinite, et quidem 1) = uterque; hvárr
hj^rva snyrtir R. 26; í hvára hpnd sér Bdr. 11; þrír med flokki
. hvárum Jdr. 20; jafntrúr hvárra hdi Mhk. 10; 2) = utercunque,
utervis; þó at hváru utxd est G. 32; Jdr. 3; at hváru Efdr. 19;
3) - altertder; hvórir (pro hvárir) drepa þar adra Sk. 152.
hvárrgi, hvárgi, hvártki l. hvárki, pron. indef, neuter. —
Hvártki /. hykrki — nequ£; hvártki upp edr nidr nec sursum
nec deorsum R, 27; Hr. A. 8; hvárki blót né eidar L. 71; L. 20;
hvórki (pro hvárki) skrum né skjal Sk. 7; Sk. 37. 61.
hvárrtveggja /. hvárrtveggi, pron., iderque; á hvárritveggja
hendi Bgl. 16; hvárttveggja utrumque Efdr. 19; hváru tveggja
(tniesi divisum) sprundi ^dr. 14.
hveára, f, femina ffigas; brynju hvedra /un'a loricœ i. e. securis;
Vidrir brynju hvedru i. e. prœliator Rdr. 11.
hvedrungr, m., gigas; de Lokio Yt. 47, ubi hvedrungs mær flia
Tjokii, i. e. Hela.
hveim, dat. sg. ítuisc. pron. indejin. * hva; hveim cuique Mhk. 10.
hveldr, vid. hvelfa!
hvelfa (fd), V., arcuare, concavare; stétt á sk^rum hveldau (pro
hvelfdan ut concentui syllabarum satisjieret) skeidarhúf conscendisti
latus navis coassationibus convexum Hr. A. 2.
150
hvelvala, /., vertebra rotunda; hvelvylur markar vertebrœ campi,
i, e. lapides þdr. 6.
hverfa (fd), v,, vertere; hverfái at sór mækis hlut Yt. 25.
hverfa (hvarf, horfinn), v., se conve^iere aliquo; hverfa at landi
Vkl. 15; hverfa til blóta Vkl. 9; hverfa fram procedere (in prœlio)
Bgl. 3; hvarf af lífi á munvega e vita suhdutius est ad sedes bea-
toruin Snt. 10; hvarf frá Upps^lum ex Upsalia evanuit Yt. 42;
hvarfat aptr domutn non revertdt Vkl. 6; horfinn foldar beinum
i. e. lapidibus obrutus Yt. 88.
hvergi, adv., nusquam; Hr. A. 12;.Edr. 9. 82; Kkm. 22; L. 21. 80.
92; Sk. 108. 115. 161.
hverlpgr, m., liquor lebetis; í hverlegi gálga farras in liqnore lebetis
Odiniani, i. e. in carmine Hlt. 1.
hverr, hver, hvert, pron., et substantivi, sœpe quidem cum geni-
tivo conjuncti, et adjedtvi viribus fungitur. — A) iriterrogative; quis?
quisnam? \) in interrogatione direcia; hverr Hkv. 22; Bgl. 10. 11;
Hrfm. 18; L. 62; Sk. 31. 57. 69. 129; hver mm. f. sg. Sgdr. (>;
G. 64; hver nom. pl. n. Vkl. 23; hverjum quibusnam L. 62. —
2) in interrog. indireda; hverr Ilkm. 1; Jdr. 8; Mhk. 29; Sk. 1 13;
hvern Efdr. 17; S. S. 2; hverjum dat. sg. L. 30; hver n. pl. nom.
Sk. 203. — B) indefindte; quisque; quHibet; quicunque; omnis; nom.
sg. m. hverr Yt. 43; Efdr. 13; Edr. 3; Hr. A. 1 ; G.66; Jdr. 8;
Mhk. 2. 12. 16. 18. 25; Isl. 3; L. 74. 88. 99; hverr 's <]uicumjue
G. 67; hverr er id. Mhk. 29; hverr sem id. Sk. 177; dcc. sg. m.
hvern Kdr. 1; L. 45; Sk. 79; dat. sg. m. hverjum Jdr. 9; L. 6.
20.52; gen. sg. m. hvers L. 20. 32. 71. 93; Sk. 27; Turni. sg. f.
hver Edr. 17; acc. sg. f. hverja R. 13; dat. sg. f. hverri Hkv. 14;
gen. sg, f hverrar Hr. A. 6; Hr. S. 4; nom. et acc. sg. n. hvert
Bgl. 7; G. 46; Bdr. 9; hvert sinn qvxxcunque vice L. 81 ; dat.. sg. n.
hverju R. 3; Hr. S. 13; L. 40; Sk 68. — Pron. hverr sœpe re-
spondet vocabulo annarr, e. gr. hverr lá þverr of annan Kkm. 16;
L. 21; Sk. 152; Edr. 17; af hverjum til annars L. 20; g^rdir
hvers sem annars facta omnium et singulorum L. 71; G. 46. —
Neutr. hvert, adv., quorsum? L. 62.
hversu, adv., quomodo? hversu vegnar quomodo cedet? L. 8; Hkv.
15. 20; Kkm. 21.
hvervitna, adv., ubique; Jdr. 7. 30.
hvessimeidr, m., arhor acuens; hvessimeidr mordlinns qui ensem
acuit, bellator R. 14.
hvetja (hvatta, hvattr), v., acuere; stimidare, impeUere cdqrn ad alqd;
c. acc. pers. et gen. rei, e. gr. hvetja ehn vígs Yt. 21; at hvetja
ehn heiman Pdr. 1; hvattir heiptar ad iram indtati Jdr. 22.
hvé, adv., quomodo? Tn sentodia prirnaria usurpatur, e. gr, hvé
skal leggja? Hlg. 1; Bgl. 9. — Etzam in interrogaiione secundaria,
e. gr. heyra, hvó . . . Rdr. 1; Hkv. 7; Hr. A. 11; cfr Hkm. 18;
151
Hfl. 3. 19; Bgl. 7; G. 8. 71; Hr. S. 3; ef vissi viáfarar ossar.
hvé . . . Kkm. 26.
hvikkvædi, n., carnien incertœ fidei; ortu hermart hvikkvædi R. 34.
hvíla (Id), V,, quiescere; es hvílir jgfurr ubi rex sepuUm est G. 26;
G. 9; fólkit hvíldi hjá Sk. 43.
hvíld, /,, pax; otiurn; i hvíldum in pace, in sumnw otio Mhk. 7.
hvína (hvein, hvininn), v,, stridere; hein hvein Hlg. 19.
hvítingr, m., poculum; cornu potorium; hvítings H^rn femina,
regina G. 37 (cfr hvitings bylgja í. e, cerevisia, Konráds Rímur
IV 38).
hvítr, adj,, albus, candidus; ek heyráa raey hvíta Hkv. 1; strengja
heit til hvítrar dóttur l^orketils Jdr. 14; fiskastykkit fagrt ok
hvítt Sk. 40; akrar hvítir agri albicantes L. 94; med hvíta glófa
Sk. 87; Hr. A. 3; hvítum rítum Hátt. 73; hyr-Baldr hvítra skjalda
R. 25; Hkv. 8.
hvórir, vid^ hvárr!
hvórki, vid. hvárrgil
hvpt, f, incitatio; alacrita^; hinn 's hvpt líkar cui placet stremntas
Hkdr. 2.
hyggiliga, adv., prudenter; caute; létu hyggiliga Hkm. 11.
hygginn, adj,, prudens; rorkatli hyggnum Isl. 5; hjal hyggins
Mhk. 15; tæla marga hyggna Mhk. 20.
hyggja, /. — 1) mens, animus; cogitatio; hyggju stadr sedes animi,
pectus Snt. 2; hratt hyggju á flótta Efdr. 2. — 2) prudentia;
byggju gegn Jdr. 43. •
hyggja (hugáa; part, hugár, neidr. hugat), v, — 1) opinari; putare;
hykk (=hygg ek) c, acc, et inf Efdr. 3. 9. 25; Kdr. 2; Bgl. 5;
Kkm. 5; Bdr. 11; Isl. 10; hykk fleygjanda frakkna mjpk traudan
(o: vesa) Hkdr. 6; eigi hugdak Ellu at aldrlagi mínu (o: verda)
non credideram EUam tneœ vitœ finem impositurum Kkm. 24;
hykk, at c. conj, Jdr. 33; Mhk. 22. 24; hugdak, at skyldi Kkm. 28;
hugdi, at c. conj. Rdr. 8. — 2) scire; hykk h^fudsmenn hingat
kvámu erkistóli G. 65; hygg rán leidask rekkum þínum Bgl. 11.
— 3) cogitáre; suspicari; reputare; œdri, en þjód of hyggi G. 62;
sem fjandinn hugdi L. 16; hugdir þú líkams lygdir? L. 65. —
4) cogitare; velle; in anim^ habere; (ek) hy gg leyfa vin G. 9;
hykk meir geta hrídar Isl, 7. — Cum prœpos, et adv. conjungitur
hyggja e. gr. hyggja á ehu = de aliqua re cogitare; hugdu á mjpd-
drykkju Hkv. 1 1 ; hyggja a t ehu = cogitare de aliqua re, conspi-
cere alqd, e, gr,, hugdi at andsvprum Hkv. 4; hygg (ek) at því
Snt. 13; Sigurdr, hygg at því G. 8; hugdu at Skída Skidium
eonspexeruiú Sk. 196; hyggja at (adv,), animum advertere ad alqd;
hygg at, hvé Hfl. 3; hyggi at hvé Hfl. 19. — Reflex, hyggjask sibi
videri, putare se , . ,; ef einn hverr hyggst ordum skorda L. 92;
hugdumk (= hugda mik) rísa Em. 1 ; hugdisk upp ganga í lopt
152
G. 16; púkaoB slægd hugðist V911 hrekkjum at blekkja L. 45;
hyggjask umb = considerare, rneditari, e, gr. hyggjunik uiub
Snt. 13. — Part, prœs, hyggjandi prudetis, cautus; seggir hyggjandi
Hkv. 11. — Part. prœt, hugdr, neutr, hugat; aninuitus; anirm
affectus; sœpe est =bene aniniatus, benevolns, simerus; e. gr. annarr
þegn mér hugítr Snt. 14; gatk hródr hugdan at ferdar prvdi Jdr. 1 ;
Hallfredr vann sraídat hugda drápu R. 34; neutr, hugat ex animo,
sincere; raæla hugat Hfl. 14.
hylhríd, f,, procdla tegndnis; hylja (f,—teginen) reikar Hedins
tegnven capitis Hedinis, i. e, gcdea; itaque hylhríd Hedins reikar
procella galeœ i. e, pugna; pl, hylhrídar fMr. 11.
hylja (liulda), v,, tegere, condere, celare, Refl. hyljast indm, €. gr.
pndin huldist gódu blódi Márju L. 31; part, hulidr /. huldr, e, gr.
hulidr sandi arena conditus G. 25; huldr heyvi L. 35; af huldu
occulte L. 39; hulin fornyrdin L. 98.
hylli, /., favor, gratia; hylli gods gratia divina Edr. 11.
hyr-Baldr, m,, deus (Bcdder) ignis; hyrr skjalda -- ignis clipeorum
i. e. ensis; hyr-Baldr skjalda deus ensium, heUator R. 25.
hyrna, /. — 1) cornu (securis), — 2) rostrum (corvi); of hyrnu
þerdi Hkv. 4.
Hyrningr, m, pr., affinis Olavi Tryggviadis R. 21.
hyr-NJ9rdr, m,, deus (Njardius) ignis; hóps hyr-Nj^rdr wV aufi
prodigus R. 35.
hyrr, m., ignis; hvártki flýr þú hyr né raálm Hr. A. 8; hyrjar Ijómi
Hr. A. 12; hyrjar leistura i, e, igneis soleis Yt. 39; ^undar hyrr
ignis Odinis i, e, aladius; kneyfir tundar hyrjar qui gladium vibrat,
prœliator Vkl. II; þing hj^rlautar hyrjar conventus ensium Vkl. 22;
hyrjar baugr i, e, cisium fulminans Thoris Hlg. 14.
hyr-tælir. m,, qui ignem consumit; unnar hyrtælir (tmesi divisum)
ignem undœ consumens i, e, auri prodigus Isl. 23.
Hýmir, m. pr., Hymer gigas; áttrunnr Hýrais Hlg. 9; Hvrais - Ymir
Hkv. 2.
hæd, / — 1) altitudo; yfir hirana hædir super excdsa coelorum
L. 67. — 2) dianitm; hæd stóls vex G. 9.
hæda (dd), v., aeridere, contumdiá violare; heidnir hseddu (Jesúra),
hæddan slógu L. 49.
hæfr, adu prœstans; finna hæfra konung invenire prœstantioreni
regem G. 51.
hældraépr, adj., ccdce feriendus (ignominiosum epitheton histrionum) ;
hældræpir halir Hkv. 24.
hæll, m,, calx pedis; vesa á hæl = ganga á \í2í\ gradum referre;
vasat á hæl hlid (^ lid?) Bgl. 2; si vera est lectio; cfr ann. ad. h. l.
hæstr, vide hár!
hætta (tt), V., cessare, desistere ab aliqua re; fýsumk hins at hætta
Kkm. 29.
153
hœtta (tt), V., perictdo eapanere; c. dat. hætta elgjum oðdÍTedrs
Hr. A. 7; omieso doá. hœtti (== hœtti sór) Efdr. 5.
hœttr, <idj.,perictdo8us; difficiUa; c, dat. hœttr vas Gota fj^rvi Ódr. 4;
hœttr harmr Jdr. 14; hætt es at frétta til hans Efdr. 19; Bgl. 13;
G. 59.
hœfa (fd), V. — 1) spectare ad aliqxdd. — 2) assequi, œquare; ekki
hœMi hildings mildi lAeralitaiem regis mhH œquavU R. 12. —
3) convenire alicui, decere aliquem; c. dat. pers. hugdjprfum hœfir
Hkv. 21; þór hoefir Bgl. 10.
hœfir, m., hos, taurus; hjprr hœfis cornu Yt. 28; hœfis hausfleiun
Isl. 16.
hœgr (hœgr L.), adj. — 1) pktddus; h^fginn hœgr L. 12. — 2) faÆs,
affabíUs; ekki var hann hœgr Mhk. 7. — 3) cBquabUis; hægar rásir
dœgranna cBquabiles cursus dierum L. 67. — Compar. hœgri (hægri)
dexter; til handar hægri L. 68.
hœla (Id) (hæla Sk.), v., laudibus efferre; c. dat. skylt er þvi at hæla
Sk. 31.
Hœli, n. (?) pr., arx in Normandia sita (hodie Mont S.i Jáichd);
á Hœli Vkv. 10.
hœlih^l, n., noxa gloriosa; ryds hœlibpl noxa ferrugims famjosa,
i. e. cos Rungneri Hlg. 20.
Hœnir (Hænir Sk.), m. pr., detis ex genere Ansium; Hœnis vinr
i. e. LoJdus Hlg. 3. 7; hugreynandi Hœnis id. Hlg. 12; hann bardi
Hæni i hel Sk. 179.
hoeverskr (hæverskr), adj., urbaniis; decorus; hæversk læti Sk. 68.
h^dr, m., pugna; beUum; st^dva h^d sistere pugnam Rdr. 10.
hpfdingi, m., dux; princeps; prœtor; h^fdingi drengja Jdr. 8; Jdr. 9;
h^fdinginn engla ok manna (d>eus) L. 28; s^gdu Armód vesa h^fd-
ingja Jdr. 21; h^fdingjar hraustir Jdr. 20; frágum fimm hpfdingja
sitja at Jómi Jdr. 6.
h^fgi, m., sopor; h^fginn rann á þenna heimsstýranda L. 12.
hpfn, f, portus; hrein h^fn Hrfm. 5; hpfnura fjarri proctd a portubus
R. U.
h^fud, n, ~ 1) caput; sló h^fudit á Sk. 128; fell at hpfdi prœceps
cecidit Rdr. 4 ; ór h^fdi audar beidi G. 37 ; ór h^fdi prest G-. 5^ ;
kom breidu h^fdi und . . . latum capuí condidit sub . . . Þdr. 17 ;
h^fud ok bendr manna Bdr. 5; heiaingjar skóku h^fudin L. 53;
at hpfdum bragna Vkl. 16; Hkv. 10; Bgl. 13. ~ 2) Aomo; h^fud
heiptrækt hamo vindex Yt. 49. — 3) capxxt ; princeps ; máttigt h^fud
áttar ydvarrar (de Olavo Sancto) G. 8 ; h^fud vina amicorum prin-
cipesy amid prœstantissimi Bj. 1. — 4) rostrum navis; raed gin^ndura
hpfdum Hkv. 7.
hpfudbadmr, m., progenies; oáíc. h^fudbadm Yt. 54.
h^fuddróttning, f., princeps reginarum; h^fuddróttningin L. 54.
h^fudengill, m., archiangdus; h^fudengillinn (Gabrid) L. 29.
20
154
h^fndfetill, m., fremm; ncieít h^fadfethiin Yt. 18.
h^fudj^furr, m., prínceps regum Kdr. 5. 8. 10 (nW vox per tmestn
scripta ed),
h^fuékirkja, /., templum caihedrale; h^fudkirkjur virki skrýddar
Edr. 25.
hpfudnidi, m.y cognatus primarius; gen, sq, hpfudnidja; Randyés
h^fodnidi cogaatus Randheri, i, e. paier ítandoeri, Ermanaricus;
rann Randvés hpfudnidja Rdr. 3.
hpfudsár, n,, vulnus capití injlictum; hpfudsára xSgnarbára i. e, cruor
fir. S. 9.
h^fudskáld, n,, princeps poetarum; a£c, pl. h^fudskáld G. 12.
h9^udskJ9ldungr, m., rex augustismrvHs; gen. pl. hpfudskjpldunga
Bdr. 11.
h^fudsihadr, m., vir Hlustris; acc, pl, hpfudsmemi heitns (de papa
et cardinaHbus) G. 65 ; yegr (honor) hgifudsmanna Isl. 22.
hpfudstafn, m^ ceroix; calva; á h^fudstafni hrafni in capHe (aln:
in rostro) corvi Hfl. 11.
h^ftiirligr, adj,, gravis; ekki h^fagligr gravis dolor Snt. 2.
hpfugr, adj,, gravis; hildingr þá h^fgan aud í golli raudu rex graves
rubri auri d&vitias accepit Edr. 30.
^9SS'> ^'^ verber; plaga; hpggit ball honum Sk. 163; hann fékk
h^gg Sk. 125. 178; hart h^gg Jdr. 26; h^ggit þad Sk. 126; bída
hpggs Hlg. 17; h^ggin þrjú Sk. 130; Sk. 167. 168; geirvidir hgggum
ramroir pugnatores validos ictus inferentes Jdr. 25.
hpggrammr, adj., vcdidos ictus inferens; Jdr. 34.
hpggva (hjó, h^ggvinn), v., cœdere; percvtere; ferire; hpggva bú
þegna Bgl. 11; Jdr. Á2) c. dat, h^ggva bprrfum í gras Isl. 12;
hann hpggr jptuninn Sk. 173; skatnar hpggva í skjpld Hkv. 21;
hverr veit, nema h^ggvi kóngínn Sk. 129; hjó þjódir Ódr. 9;
hjó birki barklaust Ódr. 5; hjó stórt Isl. 26; hjó tilSkída h^ggin
þrjú 9k. 130; Sk. 155. 170; hjoggum vér med hjprvi Kkln. 1 sqq,;
heggr lá h^ggvinn Efdr. 6; hlymþél hreggi h^ggvin t^dr. 6; h^ggnar
hendr Rdr. 4.
H^gni, m, pr, — 1) regulus maritimus; í Hpgna Rdr. 10; Sk. 88.
113. 114. 115. 116. 117. 118. 126. 176. Ejus nomen in circum-
locutioníbus ad res betticas spectantihus sœpe usurpatur, e, gr. H^gna
mær i, e. Hildr BeRona, pugna ; est itaque hjól H^gna meyjar clipens
Rdr. 2; Hpgna meyjar vidr arbor pugnœ i, e. bellator Hlt. 9; Hpgna
hrarr arundo Hognii, gladius Yt. 38 ; H^gna vádir lorica Hkdr. 2 ;
H^gna kufl i. e. galea Kkm. 10. — 2) filius Gjukii; Sk. 84.
hpldr (apud recentiores h^ldr), m., colonus Hber; proprii agri ara-
tor; civis; vir; acc. sg. hpld Isl. 25; nom. pl. h^ldar (l. h^ldar)
Ódr. 2; R. 5. 17; Edr. 23; Hr. S. 12; Sk. 37. 198; acc. pl. of
hglda inter viros Kkm. 15; Jdr. 30; Isl. 20. 26; Hrfm. 19; Sk. 83;
dat. pl. h^ldum G. 6; gen. pl h^lda Hkv. 8; Gldr. 7; Em. 1;
J
155
Vkl.4. 12; Bgl. 12; R. L9; Edr.22.27; G. i; Kkm.6; Hr. S. 9;
Sk. 152,
Hplgabrúdr, f,, Holgii JiLia, Thorgerda; frák H^lgabrúdi œda él
Jdr. 32.
Hplgi, m. pr,, Jdolgius, rex tíalogalandiœ; (naær) H^lga ættar tnr^o
ex Halogalandia oriunda Hkv. 14.
h^ll, /.^ œdes; aula; hpll bifdisk Þdr. 17; L. 90; gakk í h^U Em. 7;
Sk. 90; frá Herjans hpllu Kkm. 29; Ódins h^llu nœrri Sk. 66;
inst í hpll (dat.) Sk. 71. 73; Sk. 184; í hæstri hall (pro h^ll)
Krists in cœlo G. 1 1 ; und h^U sólar suh œde solis, súb cœlo
K 10. 11 cett.; til hallar Hkm. 14; G. 5; Kkm. 25; Sk. 107;
á hallar gólfi Sk. 148; vedrs hallar (i. e. cœli) vísi G. 2; geisli
gods hallar radius aulœ divinœ i. e. Olavus Sanctus G. 7; hallar
gandr l. lífgalli í. e. ignis Hr. S. 10; Hrfm. 11; hávar hallir fellu
Hr. S. 11; Edr. 22; varda hallir Hr. A. 12; gallopnis hallir œdes
aquHœ, rupes, unde manntælir halla gallopnis i. e. Thor Pdr. 3.
h^nd, /. — l)manus; hpnd Óláfs vann þræl gods heilan G. 61;
stytta hpnd Bgl. 12; i hvára h^nd sér Bdr. 11; rétti skítna h^nd
Sk. 123; ór siklings hendi Hkm. 5; med hamar í hendi Sk. 46;
á hvárritveggja hendi Bgl. 16; noni. a^cc. pl. hendr Hlg. 7; Bdr. 5;
Rdr. 4 ; Edr. 8 ; í h^ndum Hlg. 7 ; handum (pro hpndum) Bgl. 6 ;
handa hrapmunnum *. e. digitis velodhus tdr. 16. — 2) lacertus,
brachium; hafdi und hendi sub ala portavit R. 28; miklar hendr
ok sídar Sk. 8. — 3) vires; rohur; hergauts hendr vires prœlia-
toris Snt. 11; herr neytti handa exercitus vires intendit Bdr, 6. —
E voce h^nd, ciérn prœpositione quadam conjuncta, novœ prœposi-
tiones, quas compositas appellamus, oriuntur; hœ vd cum dat. vel
cum gen. conjungi solent; e.gr. af guddóms hendi divinitus L. 23;
beríi af hendi proferre Hdr. 9; koma at hendi ehm invadere
in aliquem Yt. 3V; Jdr. 14; ganga á hpnd ehm alicui se dedere
Edr. 21; fara á hendr Dpnum adversus JDa/nos ferri Kdr 3; standa
á hendi mér mihi instare Snt. 18; binda harm á hendi ehm
aliquem dohre impedire Jdr. 3; fyr hpnd ehs nomine alicujus,
pro aliquo Rdr. 11; til hægri handar guds ad dextram dei L. 68;
þér til handa ad te, tíbi Hr. A. 3; L. 26.
H^rdar, m. pl., incolœ Hordalandiœ; gen. Hprda Hkv. 14; Vkl. 6. 17;
Hr. A. 1; R. 34; G. 15. 21. 39. — Hprdar viri universe Þdr. 11
dicuntur, uhi Hprdar hard-Gleipnis bords viri a Fenrero oriundi,
i. e. gigantes; bard Hprda hardgleipnis bords terra gigantum
Þdr. 11.
Hprdavinr, m., amicus Hordensium; de Olavo Tryggmi JUio Ódr. 1.
hprgbrjótr, m., demolitor delubrorum Ódr. 3.
hprgr, m., ddubrum (non tectum); hafa brúna hprg (i. e. caput)
borinn Yt. 28; brenna blóthus ok h^rga R. 9; hprga herr populus
ddvhrorum, i. e. populus ethnicus, pagani Edr. 19.
156
Hprn,' /. pr,, nomen Freyœ deœ; hvítings H^rn dea poctda mini-
etrane, i. e. femina (de maíre Sigurdi Hierosclymipelœ) G. 37.
h^rr, m. — 1) Unum; linteum; h^rvi prúdr linteo ornatus R. 35. —
2) nervus arcús; h^rvar báru prvar af bogum nervi sagittas ex
arcubus eapulerunt Hfl. 13. — 3) lagueus lineus; h^rva Sleipnir equus
laqueorum, i. e, paJtíbvlum Yt. 22.
hpsfjadri, adj., cœeiis plumis; (enn) hpsQadri cineraceus (vducris),
i. €. corvus Hkv. 4.
h^ss, adj., cœsius; canus; lllfr enn hpsvi Em. 6; bera hpsvan serk
hrisgrimnis Hlt. 8.
h^ttr, m., petasus; pHeus; herjans hpttr Sk. 60; grár h^ttr petasus
cineraceus i. e. galea; laust grán h^tt á greypum hreini gnipu
^dr. 13.
hptudr, m., osor; varrbáls h^tudr inimicus auri;vir Itberalis Hr. S. 1.
L
idgj^ld, n. pL, remuneratio, pretium; sunar idgjpld Snt. 16.
Idi, m. pr., gigas quidam, filius Olvaldi, frater Thjassii; Idja glysmál
splendtda loquela IdU, i. e. aurum (cfr SnE, AM T 214) Bj. 4;
Idja setr vocatur Gandvikia Þdr. 2.
idr, n. pl., exta; viscera; um blásin idrin L. 77; í idrum gladrar
jungfrú L. 31.
idran, /., pœnitentia; fyr idran sanna L. 83.
idri, compar. (=r innri), interior; sár en idri vtdnera interna, i. e.
peccata Edr. 28.
Idunn, /. pr., Tduna dea; Id-unn ttnesi divisum Hlg. 10.
idvandr, adj. — 1) sedvlus, gnavus R. 24. — 2) bonus, optimus;
idvandr Eristr G. 4.
if, n., dubium; plur. hver sé if, nema . . . Vkl. 23.
iflaust, adv., sine dubio, certo; G. 4. 71.
ifunarlaust, adv., sine dvbio, indubitate L. 50.
il (gen. sg. iljar, n. pl. iljar), /, planta pedis; fló und iljar Hlg. 17;
ilja blad Rdr. 1 ; ilja brú fjalla Finns vom plantis gigantis svb-
jectus, i. e. clipeus Hlg. 13; ilja gaupn vola plantarum rdr. 3.
II, / pr., insiUa quœdam Scotiœ ab occasu solis sita; a^c. II Hrfm. 7.
ilbleikr, adj., pede paUido, fxdvo; dat. sg. ilbleikum orra G. 43.
illa, adv., male; vix, œgre; illa er talat Sk. 119; Mhk. 18.24; eigi
líka sér illa sibi minime displicere Jdr. 13; unir vid illa œgre fert
L. 15.
iUmæli, n., contumelia verborum; reka illmælis Isl. 23.
illr, adj. — 1) malus; hugr manna gjerisk illr G. 58; illr af aurum
propter divitias m^alignus Jdr. 36; illur g^rdist kudr Sk. 34; enn
illi Ása-Þórr Sk. 46; ilt mein Efdr. 26; él et illa Jdr. 32; vid iUan
167
draum Rdr. 3; af illura draumi Sk. 44; gjalda órád illri þjódu
R. 8; garask ehm at iUu malo esse aUcui Eidr. 15; ills þegns
efni Snt.ll; batna illra meina Sk. 202. — 2) d^icilis; þeygi var
8já aflausn ill Mhk. 29; ilt vas eins at gæta Kkm. 8; Ekra. 22;
Jdr. 26.
illúdigr, adj.y iniquus, malevolus; c, daJb. illúdigr oss Hkm. 15.
ilma (md), v,, fragrare; gr^s ilmandi L. 93.
Ingi, m. w., rex, filius Haraldi GiHi; fyr Inga G. 8. — Etiam pro
appeUaJitvo usurpatur Ingi /. ingi = rea;; e. gr. óþjódir Inga impróbi
popvli regis (Scotiœ) Hrfni. 15; dat, sg, þrekhv^ssum inga (de rege
ConstanUnppolitano) 6. 49.
Ingibjprg, /. pr., filia ThorketHli "Leira"; acc. Ingibjprgu Jdr. 45.
Ingifreyr, m. pr., Freyer deus; áttir Ingifrey b cognati Freyerr, i. e,
dii Anses Hlg. 10.
Ingjaldr, m. pr,, rex Upsaliensis; acc. Ingjald Yt. 39.
-inn, -in, -it, articidtis substantivis suffixus, rarius apud veteriores,
saspius apud recentiores (Lilja, Skidarima cet.) invenitur, Etiam in
vocativo formœ suffixo prœditœ usurpantur, e. gr, yfírbjódandinn
engla ok þjódia L. 1. 10(); mildin sjálf! L. 95; cfr prva lundrinn
ríki! Sk. 26; seima lundrinn fridi! Sk. 92. Tn ejusmodi lods inn
potius tamen ad adj, referendum est.
inn^hinn (art, prœpos,), e, gr. Sk. 180.
inn, ádv., intro; tntus, intra; inn koma Em. 3; Sk. 46; ganga inn
Isl. 8; inn í h^ll Sk. 184; cfr Em. 4; L. 78; Sk. 77. 185. 186.
Compar. innar; hrukku innar in interiores recessus atrii fugitarunt
Sk. 182; Sk. 108.
inna (nt), v. — 1) palam pronuntiare, proferre; referre, narrare
inna út alla gledi eloqui omne gaudium L. 64; R. 29; 6. 56; Sk. 93
mál, sem innik G. 7; innir til vid Skida SMdium alloquitur Sk. 166
sem int er mér Sk. 10. — 2) facere; prœstare; innist ekki annat
gott L. 2; ógnar innendr i. e. beUatores, viri G. 51.
innan, adv. et prœp. — A) adv., intus, intro; (hirzla) innan hol sem
kista Sk. 14; Hdr. 4. 7; G. 29; L. 27; Sk. 13; innan í iypting
Hr. A. 7; innan í einum ormi L. 15; um hjartat innan intus circa
proecordia, i. e. circa intima prœcordia L. 80. Cum prœp. fyr
conjungitur innan (vide fyr); fyr innan c. acc.-~intra G. 13. —
B) prœp. c. gen., intra; innan bords intra navis latera Efdr. 14;
Hr. S. 15; innan iands Bgl. 11; innan hirdar L. 48.
innanlands, adv., in patria, in ipso regno Hr. S. 18. 21.
inndrótt, f, satellites aulid; Hr. A. 9; vid indrótt sína Hkv. 15.
inni, adv., in cedibus, sub tecto; hér inni Hkm. 16; áti ok inni L. 1;
Yt. 33; ílkv. 6; L. 27; Sk. 91.
inni, n., œdificium, habitaculum; 9II innin Hr. S. 11.
innmáni, m., luna, quœ intus est in aliqua re; ennis innmáni luna.
ftofiti inclusa, i. e. octdus Hdr. 3.
158
innsigli, n.y sigtUum; aiffnum; at hpldnu iasigli salvo signo L. 33.
innstr L instr, adj, superL, intimus; ívarr sitr instr Sk. 79; af
innstum rótum L. 50; inst i b^U in iniima parte cUrii Sk. 71. 73.
Innþrœudir, m, pL, incolœ ThrondhdnMœ mterioris; dat, Inn-
þrœndum G. 17.
í, prœp, et adv., in; inter; ad; cum; etc. — I) Prcep. í — in, c. dat.
conjungitur, ubi de loco, quo aliquis L atíquid est, de statu cujusvis rei
L personœ, de temporis momento, sinul., sermo est. — 1 ) Usurpatur
igttur i prcepositto ad locum, vbi est L fit aliquid, indicandum
sœpissime cvm nom. propr. locorum, e. gr, i Limafirdi Yt. 22
í Nóregi Yt. 51; í Valh^Ilu Hkm. 1; í Danmarku Odr. 5; Yt. 44
Hkv. 7; Hlt. 3; Vkv. 2. 4. cet.; Bgl. 8; Edr. 4. 30; G. 31. 34
Kkm. 2. 4. 6 cet.; Hr. S. 10; L. 27; Sk. 7. 35. 188; eodem modo
cum nomdn. locorum appellativis , vdid i ranni Rdr. 3; 6. 10
í heirai Hr.A.9; G. 2; L. 12. 19. 36. 70; Sk. 116; cfr RávAl
Yt. 7.34; Hkv. 16; Gldr.8; Hkm.6; Odr.4; BgL17; Hr.A.8. 12
R. 26. 31 ; Edr. 2. 19. 22. 29. 31 ; G. 11. 23; Kkm. 10. 20. 24. 29
Mhk. 5; Hr. S. 6. 11. 14. 16; Hrfm. 2. 13. 20; L. 1. 36. 69. 100
Sk. 36. 40. 56. 68. 71. 73. 75. 91. 110. 184. Etiam cum nomimbus
animardiwn, in quihus alúpnd inesse dicitur, vel cum appdlaiionibus
partium corporis L animœ, quibus aliquid retentum vel quoM indu-
sum esse putamus, prœpositio i umrpatur, v. c. i Hpgna Rdr. 10;
í Ellu Kkm. 27; í syni mínum Snt. 11; í honura Sk. 34. 100;
í hpnduin Hlg. 7; í hendi Sk. 46; í hausi Hlg. 19; Hkv. 5; í fj^rnis
st^Uura Bdr. 7; í tpnnum Sk. 155; í brjóstum, brjósti L. 4tí. 78;
Sk. 58; í hjarta L. 95; í klóura Hkv. 3; í hug Mhk. 4; í ódar
ranni Sk. 6. Pariter alia, quibus aliquU L aliquid coritinetiir, circum-
ihtur, circumfundiJt.ur , per prœp. i c. dat. indicanlur, v. c, i geral-
isham Hlg. 2; í einura orrai L. 15; í reidu Sgdr. 3; í dreyra
Hkra.l5; Kkm. 9; Jdr. 40; Isl. 10. 13; cfr L. 9; Rdr. 4; Hkdr.8;
Efdr, 15; Isl. 14; Kkm. 2; Hkra. 7; Jdr. 31; Isl. 7; L. 2. 3. 22.
31. 53. 54; Sk. 132. 199. — 2) í := inter; i Sudreyjum inter Hebudes
Hrfm. 10; í Mi Girkja G. 44; í fólki Jdr. 26; í flokki Bgl. 2;
í flótta Hr. S. 8. — 3) Hac . prœpositione c. dat. etiam significaiur,
qua tempestate, (cfr infra mom. 8) aliqmd factum sit, e. gr. i byr
vento secundo Kdr. 7; Jdr. 33; í vedri ódu Edr. 5; í pldugangi
Edr. 16; í logni Mhk. 13; í hreggi Mhk. 21; í fýlu ok frosti, í
myrkri L. 73; í bylja kasti L. 81. — 4) Conditio, status, affedus, quo
aliffuis L aliquid iditur, per prœp. í c. dat. exponitur, v, c. i kunnleik
Hkv. 19; í bródur stad Snt. 16; í fpstura þokk duro animo Snt. 18;
í h^stri fridarsýn G. 63; vesa í vexti Kkra. 10; í hvíldum Mhk. 7;
159
í kyrduto Hr. S. 5; L. 1. 6. 21: 77. 79. 81. Ö2. 86. 91. 99. 100;
Sk. 28. 128. 195. — 5) Res l. ratío, quttí cdiquid tffidtur, prœp, í cum
dcct. sign^atur, e. gr. lét skella í iólki Sk. 130. 151; í slíku
talibUs rehus L. 42; í hófi moder'ate Bgl. 12; í prýdi pulchre L. 7;
í skyldu ex debíto L. 14; í strara^titi reikan in mcillatiöne i'espon-
sotUm L. 17. Sœpe de variik modis hquendi et de concinnitate
v&rboHmi, velut í ördum (=: mieð: örítum) 8k. 4. 12. 98; í krædi
L. 93. 98; cfr Hr. A. 1. 11; Edi*. 4; Gr. 57; L. 3. 95. 97. — 6) Ad
ea, éx qidbus aUquid GOJtsÍat, rignijicanda práp, í cum dat. Usur-
patúr, V, c. áudr í goUi rátidu Edir. 30; eining í þrénnutu greiuum
L. 1. 100; miskunn í höldgan þinni L. 32. — 7) í cum dat.~abL
respectús apud Latihos, ét sic quiáem cum ndjÍBctivís cónjUngiktr,
e. gr. hvass í greinum Sk. 9; hagr í smidju Sk. 82; Sk. 83. 124;
miHni í heráirauUurli Jdr. 8; í sksferleik, í végsemd L. 7; L. 25. —
8) Tempora, quibus acddit aliquid, per prœp. í cum dat. indi-
cantur, i). C. í suriiarö broddi Edr. 5; í dólrod tempore matídino
Hátt. 77; í kveldi Sk. 108; í úmbúd Mhk. 19; í Íqt Hlg. 13;
IsL9; Edr. 12; Sk. 94; í kndláti Jfesú L. 60; Bgl. 14; G. 64;
L. 8. 59. 64. 66. 70; Sk: 160; í her in béUo Kdr. 2; í b^d Efdr.
10. 18 ; cfr Hkv. 21 ; Ódr. 4; Kkm. 5. 1 1, et sic sœpissiníe in pu^nœ
circUHnlocutiönibus, iýelvá í svetda liaumi Rdr. 3; í dyn Skpglar
Gldr. 5; cfr Hkm.8; Hlt. 9; Hfl. 8; Sgdr. 2; Vki. 1; Efdr. 4. 24;
Hr. A. 8. 14; k 22; 0.13.52.93.54; Kkiri. 18. 22. 23; Jdr. 29.
30; Isi. 5. 13. 17; Hr. S. 8; Sk. 147. — 11) Prœp. í -- in, ad, cúm
<2ceus. conjundá motúm ad locUm signijicat. — 1) Hcec igitur con-
gtrudtio sœpe sequitur verba l. locutiones, quibus notio aliqua motus
inhceret, velut vef^ba movendi, ferendi, jadendi, mxttendi, ferieridi,
eundi, projiciscendi, veniendi, cadendi, dissúiendi, simil.; velut c. verhis
bera L. 91; Hr.A. 7; berja Jdr. 32; Sk. 179; beygjast L. 66;
biiMa L. 64; bita Kkm. 10; bjóda L. 64; sjálfbodinn í sess Sk. 92^
blekkja L. 45; bregda Hkm. 5; bresta í tvau Efdr. 28; bresta af
rót f kvistu L. 20; detta Sk. 164; dreifast L. 72; falla Kkm. 3. 19;
Jdr.33; Sk. 104; fara Bgl. 9; tíkm. 2; L. 16; Sk. 165; fá slag í
augat Sk. 139; feta L. 92; fleygja Sk. 179; færa L. 5; Sk. 174;
ganga Vkv. 13; R. 27. 28; Edr. 11; G. 16; Jdr. 26; Isl. 21; Sk. 90;
fanga ehm í drauma G. 28; ganga í hag, vil Sk. 64. 116; gefa
k. 104; geysa Hr. A. 2; girnask Mhk. 27; grípa Jdr. 27; hafa,
hafa út, Yt. 19; Sk. 103; halda Hr. A. 10; hefja upp Snt. 20;
berda herferdir Hrfm. 14; hlaupa Yt. 2; hníga Bj. 7; hvína Hlg. 19;
hrinda Hr. S. 11; hpggva Hkv. 21; Isl. 12; kasta Sk. 42; kljúfa
Sk. 145; koma (transit.) Hlg. 9; G. 65; koma (intrans.) Em. 2. 3;
Snt. 13. 17; Vkl. 5: Hr. A. 4; L. 23; Sk. 38. 46. 66. 146. 170.
172. 188; leggja G. 22; Kkm. 13; Sk. 67. 114. 165; leggjask
Mhk.24; leidast L. 62; leita Mhk. 29; lída L.27; Ijósta Þdr. 15.
17; lúta 181.25; nema Bdr. 11; þressa L. 10; reka L. 19. 73;
IfiO
Sk. 162; senda Hr. S. 18,; setja Edr.27; L. 96; Sk. 195; skjótast
Sk. Ul; slá Sk. 168; ^l^ngva G.45; sofa i hel Mhlf. 8; steypa
L. 72; stinga Hkv. 10; Sk. 175; svikja L. 43; scekja Mhk. 7;
s^kkvask L. 9; taka Sk. 156; tœla Sk. 2; vada Hkv. 20. — 2) Apud
recentiores i cum acc^ nonnumquam pro i cum doi, murpaiuT, v. c,
í bringu ok herðar L. 56; i lopt Sk. 43; í hana Sk. 194. —
3) Temporalem quoque vim haba prœp. i cum acc.j e. gr. i sinn
et fímta R. 31; í kveld Sk. 50; í gærkveld Sk. 32; i alla QÓtt
Sk. 190. — III) Cum adv. sundr prap. i conjungHur Bdr. 7;
Sk. 67. 152. 193 - lY) AbaolvU l. adverbialiter i usnrpaiur Mhk. 3;
Sk. 38. 69. 103. 106; þar í Sk. 121. 197.
ibyggvari, m., incola; dat. pl. ibyggiirum L. 71.
ífa, /. pr., Jluvius quidam; acc. Ifu Kkm. 4.
ifJ9rr, adj., cui vita ineat; vivus; reyks r^suðr trað Ingjald ifj^rvan
Yt. 39.
ifrá, jorofp. = frá; scepiasime cum adverbHs, v. c. utar ifrá Sk. 74.
80. 81. 82. 84; ofan ifrá Sk. 170.
ilendr, adj., in terram egreesus; redux; Kdr. 8.
imunborð, n., tabvla pugnœ (imun, /., pugná), clipeus; imunbords
vedrgoedir Vkl. 10.
ímundis, /.^ dea pugnarum prœses; nom. pl. imundisir (tmssi di-
visum) Hlg. 17.
írar, m. pl., Æberni; gen. pl, \tb, Ódr. 9; R. 6; Kkm. 19.
írland, n. pr., Hibenvia; stýra Irlandi Ekm. 16.
isabrot, n., fradio L dissolutío glaciei; tempus, quo glacies difrin-
gitur, ver, oBstas; vid isabrot asstate Hfl. 1 (alii vertunt: ísabrot,
/., = isa braut, via, terra glaciaUs, i. e. Islandia).
ísaland, n. pr., Islandia; á Isalandi Sk. 95. 96.
isarn, n. pl., tda (ferreá); ísarn glumdu Hkv. 8.
ísarnleikr, m., Ivdus armorum; pugna; at ísarnleiki Hlg. 14.
ísland, n, pr., Tslandia; R. II.
iss, m., glficies; iss randa glacies drculorum, i. e. clipeus Hlg. 17;
traudla ^s gengt á is of vár Mhk. 12.
ísugr, gladalis; ísugar bárur Jdr. 16.
ísungj:, m. pr., reæ quidam; ísungs synir Sk. 81.
ítr, adj„ sptendMus; eximius, prcestans; ítr Óláfr G. 7; Pdr. 17;
R. 2JI; G. 21; Isl. 15: c. gen. ítr lista artium peritus R. 11; leysa
ítran brag G. 71; G. 54; vid ítra inndrótt Hkv. 15; Hkdr. 6;
Jdr. 4; ítrum Óláfi G. l; G. 66; vinir ítrs jpfurs Efdr. 14; G.47;
ítrir menu Edr. 4.
ítrból, n., sedes splendida; splendidum cubUe; ítrból sólar i. e. coghm,
et gramr sólar ítrbóls deus R. 33; ítrbóí dalreydar aurufn, quar^
eydir ítrbóla dalreyáar vir liberalis Hrfm. 7.
ítrfermdr, part. compos. (ferma =:= oneraré), splendide onusius; réd
itrfermdum Ormi Efdr. 16.
161
ítrgedr, adj., gemrosus; lof itrgeds Oláfs G. 10.
ítrmadr, m,, vir nobilis; ítrmanns konan femina generis nohHitate
clara Jdr. 15. 19. 23 cet,
íþrótt, /., arsy virtus; gafumk (= gaf mér) íþrótt Snt. 23; hersa
íþrótt ars dwmm, ars mdlitarii, et hugr hersa íþróttar animus
bellicosus Þdr, 13; acc, pL íþróttir fortiafacta Hkv. 1; R. 25.
ívá, /. pr., fluvius Jotunheimiœ; Ivu nes promontoria prope Ivam
Þdr. 12. ^
ívarr, m. pr, — 1) rex, cognomim enn Vídfamni; Sk. 73. 79. 137.
138. 139. — 2) beinlausi appdlatus,filius Ragnaris lodbrókar Kdr. 11.
J.
Jadarr, m, pr., regio JS'orvegiœ; of Jadar Hkv. 11; at Jadri Jdr. 17.
jadarr, m,, exíremita^; ora, margo; regio; med Blálands jadri
Hr. S. 21; jprd med jadri élsnœrdum terram cum ora proeeUis
afflicta, i. e, totius regni fines Hátt. 79; und sólar jadri siíb reqione
soUs, sub coslo Efdr. 13.
jafn (^fn, jafnt), adj, — l) œquaUs; par bonitate; skinn gjerdusk
jpfn pelles factœ sunt œque pxdchrœ R. 30 — 2) cequus; hitt telk
jafnt id œquum censeo Kkm. 23. — 3) talis, tantus; engi vurdu
jpfn tídendin nuUa exstitere tanta nova L. 34. — Neutr, jafnt jyro
adv,=perpetuo; œque; jafnt of allan aldr Bgl. 16; jafnt sem
perinde ac Hr. A. 9; jafnt ok sídan œque atque eævnde L. 6.
jafna (ad), v., œquare; jafnask vid ehn Édr. 29.
jafnaldra, adj., œqualis; ejusdem spatíi temporis teygdi tvá jafnaldra
tima extendit tempora bina et œqualia L. 6.
jafnan, adv., perpetuo; assidue; semper; R. 17; Kkm. 25; Mhk. 2, 4.
19. 23.26; L. 77.
jafngódr, adj,, œque bonus; Hkm. 20; Hr. S. 1.
jafnmar gr, adj., totidem; aoc, pl. m, jafnmarga Jdr. 39.
jafnstórr, adj,, œque magnus; ráda jafnstórt similia eficere Edr. 14.
jafntrúr, adj,, œquus; œque fidus; Mhk. 10.
jafnvel, adv,, œque bene; tam bene; Sk. 112.
jaga (ad), v. — 1) persequi; insectari; wgere. — 2) muUis verbis
disputare, contendere; at jaga of slikt Mhk. 9.
jall, m., = jarl; Hálfdan jall Sk. 176; hjá Andra jalli Sk. 81.
Jamtr, m, pl., incolœ Jamdandiœ in Sueda; Jamta kindir Ódr. 4.
jara, /., pugna; j^ru drótt Gldr. 3; Hfl. 19.
jarábelti, n,, dngulum terrœ, i, e, mare; gjálfr jardbeltis Hrfm. 1.
jarábyggvir, m,, incola prœdii, possessor fundi; und einum jard-
byggvi Vkl. 24.
jardligr, adj,, terrestris; jardlig tunga L. 26.
jardrádandi, part, comp,, prœdiator; pL jardrádendr Hlt, 11. 13.
21
162
jardríki, n., orbis terrarum; á jardríki uspiam locorum G. 62.
jarl, m., minister aulicus; princeps; dynasta; prœfectus pravindœ
n. sg. Vkl. 11. 12. 22; Vkv. 13; Hr. A. 14; R. 7. 21; Kkm. 5
Hátt. 77. 78. 79; acc. ag. jarl Efdr. 3; Vkv. 15; df. ag. jarli Sgdr. 2
Vkl. 10; Jdr. 33. 43; Mhk. 6; Isl. 18; g. sg. jarls Vkl. 6; Vkv. 11
Isl. 15. 16; n. pl. jarlar Yt. 30; Jdr. 18; acc. pl. jarla Vkl. 24
Bgl. 5; Kkm. 3; g. pl. jarla Hkm. 3. 16; Hlt. 5; Efdr. 9; Edr. 32
Bdr. 9.
jarlssunr, m,, filius dynastœ; þrír jarlssynir Vkl. 5.
jarplitadr, part. comp. (jarpr fuscus; lita cohrare), fuscus; jód
arnar jarplitads G. 29.
jartegn, /. = jarteign; af jartegnum Oláfs G. 67.
jarteign, /. — 1) indidum, documsntum; bjartar jarteignir allra
dá(ta R. 31. — 2) miraculum; miklar jarteignir G. 20; G. 49; skína
jarteignum inclarescere miraculis G. 7 ; at minnum jarteigna G. 34.
jast-Rín, /., Rhenus (amnis) fermenti (jastr, m., fermmtum), i. e.
cerevisia; jast-Rín fentanna Sýrar greppa cerevisia gigantum, i. e.
mulsum poéticum, poésis, carmen; acc. jast-Rín Sgdr. 1.
járn, n., ferrum; þetta járnit Sk. 64; járni sýja Hkdr. 7. — Ff.
járn =1) tela, gladii; járn sungu gladii, tela insonuere Edr. 19;
Kkm. 2; járna glymr pugna Jdr. 7. — 2) clavi; þessir keyra járn
hi clavos pangunt L. 49.
járnfaldinn, part. comp., ferro caput velatus; hird járnfaldin
Hrfm. 19.
járnhlid, n., porta ferrea; 9II helvítis járnhlid skjálfa L. 61.
járnleikr, m., ludus tdorum; pugna; í járnleiki Hfl. 8.
járnvidja, /., femina gigas; vid járnvidju Hlt. 3.
játa (tt), V., annuere, confiteri; hjprtun játi L. 32; c. dat. ef játar
flestu Sk. 105.
Jesús, m. pr., Salvatof' hominum; nom. L. 36. 62-; voc. Jesús L. 51;
Jesú L. 59. 63. 80. 82. 85; acc. Jesúm L. 40. 43. 49. 50; g'en. Jesú
L. 35. 37. 41. 48. 58. 60. 64. 65. 71. 88.
Jóan, m. pr., primus archiepiscopus Norvegorum; G. 9.
jód, n. — l) proles; munnr arnar jóds G. 29; grádr gyldis jóda
(i. e. luporum) þvarr Jdr. 31. — 2) infans; glediligt jódit L. 33;
jóds adal (/. alad) Yt. 24.
jódís, /., soror; lílfs ok Narfa jódis i. e. Hda Yt. 12.
jól, n. pL, festum brumale; drekka jól Hkv. 6.
jólanótt, /., noa brumaUs; acc. sg. Jdr. 17.
jólnar, m. pL, dii; jólna sumbl Hlt. 16.
Jólnir, m. pr., Oden deus; Jólnir útvés d£us (Oden) regionis extirnœ,
i. e. Geirrodius gigas; flódrifs Danir útvés Jólnis gigantes, comites
Geirrodii Þdr. 12.
Jóm, n. pr., insula, in qua sita fuit Jómsborg; hodiema itisula
SBoCíin; sudr á Jómi Hr. A. 12.
168
JómsYÍkingar, m. ph, piratœ Jomenses; Jdr. 17.
Jón, m. pr., loannes haptiata L. 37.
Jónakr, m, pr,, rex, de quo narrant fabulœ antiquœ; synir Jónakrs
Rdr. 6; harmr Jónakrs bura noæa fUiorum Jonakeri, i. e, lapides
(cfr SnE, AM T 370) Yt. 37.
jór, m., equus; acc. sg. jó Hlt. 6.
Jórdán, /. pr», Jordanes jluvius; í Jórdán L. 37.
Jórsalir, m. pLpr., Uierosolyma; Jórsala bygd Edr. 28.
Jórvík, /. pr,, Éboracum; sitja at Jórvík Kdr. 11.
Jótar, m. ph, Cimbri; JJani; Jóta grund Jutlandia l. Dania
Edr. 26; Jóta dólgr i. e. Domaldius Yt. 9; Hr. A. 1; R. 19;
Hr. S. 4.
Jótland, n. pr., JuÚandia; Jótlands j^furt Kdr. 8.
jótr, m,, dens maœiUaris; bifgyrdill jótrs Þdr. 17.
Józkr, adj., Cimhricus; acc. pl. m. Józka Yt. »33.
jungfrú, /., virgo; nom. L. 29. 30; gen. jungfrú L. 31.
jurt, /., herba; n. pl. jurtir L. 94.
Júdar, m. pL, Judcei; leidir Júdar L. 53; L. 48.
Júdas, m. pr., Judas Tschariotes; L. 48.
jpfurr, m., rex, princeps: dux; prœfectm; nóm. L voc. sg. Em. 3
Hfl. 15. 18; Efdr. 16. 20; Kdr. 2. 8; 0. S. 1 ; G. 26. 28. 31. 64
Hr. S. 1; acc. sg. jpfur Hkv. 23; dM. sg. j^fri Rdr. 13; Yt. 3. 36
41.47.50; Vki. 12; Efdr. 27; Bgl. 11; R. 30; Edr.9; G. 12. 71
Hátt. 72; jpfur Yt. 46; gen. sg. jpfurs Hfl. 7; Efdr. 14; Bgl. 7
R. 19; G. 12. 23.26.66; pZ. n. J9frar Gldr. 4; Vkv. 11; Edr. 32
Hrfm. 8; acc. pL i<^íra, Efdr. 3; dat. pL ÍQÍrum Rdr. 9; Mhk. 22
gen. pL jpfra Em. 7; Vkl. 1. 17. 23; Vkv. 1. 4; Bgl. 3. 16; Hr. A. 8
R. 3; Edr.2. 29; G. 5. 50. 70; Hr. S. 5; ÍQ{r& áróitinn diix prœ-
fectorum, i. e. rex Hr. S. 18.
j^kull, m., mons gladalis; arka á jpkla austr Sk. 53.
jprd, /., tellus, terra; regio; jprd grœr Vkl. 9; Hkdr. 6; jprd ok lopt
L. 10; hegna alla j^rd Bgl. 6; jprd ok fj^ll L. 70; Hátt. 79;
á jprdu Vkl. 10; af j^rdu til himna G. 15; Gldr. 6; falla til jardar
Kkm. 14; Bj. 7; Illt. 12; Þdr. 8. 15; Ódr. 9; G.3.50; Hr.S. 16;
L. 5. 9; pL n. jardar prœdia, territoria G. 53; jardir Hrfra. 8;
meingardr margra jarda R. 30.
Jprd, /. pr., Tellus dea; Jardar sunr Thor Hlg. 14; arfi Jardar
Thor Hr. 10.
jprmungrund, /., terra vasta, immensa; til jprmungrundar Hr. S. 15.
J^rmunrekr, m. pr., rex quidam, de quo fábtdœ veterum narrant
Rdr. 3.
jprmunþrjótr, m., vir pertinax vasto corpore; dat. J9rmun|)rjóti
(de Rungnero gigante) Hlg. 18.
J^rundr. m. pr., rex Upsaliensvi; Yt. 22.
J9tunbygdr, part. comp., a gigantibus habitatus Yt. 3.
164
J^tunbeimar, m. pl. pr,, regio gigantutn; ór Jptunheimain Snt. 2;
'reimudr J^tunheima Hlg. 7.
J9tunn, i/A., gigas; hann hpggr j^tuninn Sk. 173;J9tuns (t. «. ^ni^ri)
hála undir þjóta mdnera juguli giganiia sonant, i. e, 7tiare frettví
Snt. 3; Yt. 27; med jptnum Hlg. 10; j^tna ótti terror giganturti,
í. e. Thor Hlg. 14; valfall j^tna strages gigantum, i. e. ttiart
(ortum ex sanguine Ymeri, uuo qiqantes submersi sunt; cfr SnE,
AM T48) Vkl. 8.
'k, per apJiœresin pro ek, quod videí
kaf, n., altum; mare; ráda á kaf in mare desiUre Jdr. 36.
kafna (aá), v., suffocari; hefr ek nœsta kafnat L. 77.
kala (kól, kalinn), v., frigerare; impers. c. acc. obj. hefkat spurt
at bersa kali (3 sg. prœs. conj.) numquam audivi, ursos frigore
affici Mhk. 15.
kaldr, adj. — 1) frigidus; kaldr marr mare frigidum Jdr. 16;
Hátt. 78; kalt hlýr frigidum prorœ latus Hátt. 76; um heiminn
kalda Hr. S. 20; í byr k^ldum Jdr. 33. — 2) malevolus, infensus;
veráa fyr kaldri pfund G. 58.
kalla (ad), v. — 1) nominare; existimare; c. duobus oáx. kalla hann
Skída Sk. 58; [)at má undur kalla Sk. 158; Sk. 136. 153; skraut-
ligt k^Uum nafnit farar Mhk. 19; Mhk. 14. 26; cfr est þú óvœgr
kallaár imnUtis eaistimaris Hr. A. 15. — 2) dicere; intelUgere; Jóan
kallak Toannem dico G. 9; Mhk. 19; kalla sína eign á ehu i. e.
arrogare, ad se trahere ahjd L. 84; kalla sequente conjunctivo et
at omisso Sk. 3. — 3) acciere; kallar til sín Sk. 102; Sk. 107. —
4) clamare; Skíði kallar Sk. 185; Sk. 177. — kalla á ehn aliquem
invocare L. 50. — kallask se vocare, se proídicare; (sól) es kalla-
disk Ijós heims G. 2.
kampasídr, adj., prolixe barbatus (kampr, m., barba labri superi-
oris); halrinn kampasídi Sk. 90.
kanna (ad), v., lustrare; rimari; eaplorare; kanna Jórsala bygd
Edr. 28 ; hræ nam vargr kanna cadavera lupus rimabaiur Bdr. 5 ;
hrlá kannadi lýdi procella tentavit, i. e. exercuit viros Jdr. 16; hefr
kannat vestursveitir Sk. 16; Sk. 31; allar gardir eru kannadar
L. 71.
Eantara borg, /. pr., Cantuaria (propr. arx Cantiorum) Vkv. 8.
kapp, n., contentio; certamen; strengja kapp contentionem urgere,
contendere Edr. 32 ; kappi summa vi, contentione Vkl. 1 ; yppa ydru
kappi virtutem vestram celebrare Hr. A. 1 ; kempan kappi hprd
Sk. 16. 29; kapps lystr Hkv. 7.
kappasveit, f, comitatus bellato9*um; kappasveitin Sk. 70.
166
kappi, m., heros; vir fortié; er aá mesti kappi Sk. 78; Hkm. 14;
kappinn Víkarr Sk. 77; Sk. 124. 158; þrífr upp kappann Víkar
Sk. 174; kappa dans pugna Sk. 172; pro co^normne kappi haben-
dum est Isl. 26.
kappstuddr, part, comp,, contentiosus ; kv^ddu kappstudda hplda
salutabant colonos pertinacia Jidentes Hrfm. 19.
kardináli, m,, episcopus cardinalis; Hr. S. 1.
karl, m., wV; karl! Sk. 100.
karlfólk, n,, rustid; coloni; Bgl. 5.
karskr, adj.y alacer; strenuus; karskr madr Snt. 4; med k^rskum
frægdarmpnnum Sk. 155.
kast, n., jactus; i bylja kasti in impetu turhinum L. 81.
kasta (ad), v,, jacere, abjicere; c. dat. kasta s^ltum kjalar stíg i. e.
undas repeUere Hátt. 76; múgrinn kastar grjóti Sk. 88; Sk. 42;
herr kastadi skjpldum Kkm. 6; Kkm. 15.
kaupa (keypta, keyptr), v., emere; kaupa smjpr Sk. 106; Mhk. 21.
káklast (ad), v,, verberari; káklast um in toto corpore vapulare
Sk. 61.
kálfi, m., sura; crus; kálfar Álfheims crura (tibiœ, ossá) terrœ
Alfheim£nsis, L e. montes; álfr Álfheims kálfa i. e. Geirrodius
Þdr. 19 (aliter Egilssonius).
kámleitr, adj., sordidus (kám, n., sordes); ojCc. sg. enn kámleita Bj. 6.
kápa, /., amdculum; Skpglar kápa lorica Kkm. 18.
kátr, adj., lœtus, hilaris; gledr sá madr er opt er kátr Mhk. 8;
skemtun kát Sk. 6; verid kátir Sk. 117; veri kátar nú virda
sveitir! jam valeto audientium corona! L. 97; bragna gorir þat
káta Sk. 55; hjá kátum silkihrundum Sk. 3.
keisari, m., imperator; dat. keisara Kdr. 9; gen. Edr. 26.
kempa, /., vir fortis; bellator; kempan kappi hprd Sk. 16. 29;
kempur ríkar Sk. 77; Sk. 70.
kengr, m., gihba; kengr upp úr kryppu Sk. 8.
kenna (nd), v, — \) novisse; animadvertere ; videre; c. acc. kenna
sókn pugnam conspicere Rdr. 12; ei kennandi kvitt af syndum
ne fainam quidem peccatorum síbi cognitam habens L. 90; þola
leik, er hafdan kennir L. 47; kendu hendr sem fœtr viderunt
(homines) pedes manmque Rdr. 4. Part. prcet. kendr notus; af
skptnum kendr Sk. 18; snilli kendr fortitudine insignis Edr. 5. —
2) docere; monstrare; c. dat. pers. et acc. rei, e. gr. kennik þér
nafn allra Em. 8; R. 9; cum dat. pers. et inf, v. c. es þeira flýja
kendi qui eos fugere docuit, eos fugavit Hkv. 9; Isl. 25; kenndu
mér at fordast fjandann L. 44; eins gods þrenning má kenna mér
(í>: at kveda) G. 1. — ^) sentire; persentire; c. gen. kenna plteiti
frui lœtitia convivali Þdr. 15; ek kenni kulda L. 81; kennir (3 sg.
prœs., impers.) hins, at . . . Mhk. 4; sveitir kendu allvalds homines
(regem i. e.) mores regis persenserunt Edr. 12. — Reflex. kennast
166
= apparere, manifestum fieri; kenDast med lýáum L. 37. — kennast
viá agnoscere; kennstu vid agnosce (6: m£) L. 69.
kenninafn, n., cognomen; Yt. 53.
kenning,/. — 1) doctrina; kenning Kristi L. 46. — 2) drcumlocvJUo.
kennir, m,, qui novit; audar kennir cognitor (i, e, possessor) áwiti-
arum; vir; dat. ag. kenni Efdr. 24.
keppinn, adj., pugnax, strenuus; Hr. A. 14.
keppr, m., hacruum: fustis; keppa sag i. e. pugna Sk. 136.
kesja, /., framea; gœaum; axir ok kesjur sungu Sk. 156; Jdr. 28.
Ketill, m. pr., frater regis Rolfii, fUii Gautreki Sk. 172.
keyra (rd), v., propellere, agere; percutere, pangere; keyra járn
clavos pangunt L. 49; keyra ofan Eiríks vini amicos Erici detru-
dere Jdr. o8; keyrdi (o: stein) á Haralds kinnarbein Sk. 158;
c. dat. hlífum keyrdi clipeos, i. e. agmm clipeatum, duxit Edr. 24.
/-ki, sufixum negativum, post s /. t pro -gi, quod vide!
kin^, /., proles; progenies; gens; Svía kind Yt. 9; Yt. 35; Sgdr. 6;
EUu kind i. e. Angli Vkv. 7; lýda kind (— lýdir) L. 19; til ýmsa
kindar i. e. ad gigantes Páv. 2 ; G. 48 ; Jamta kindir Jamti Odr. 4 ;
virda kindir R. 4; Hr. S. 7; rekka kindir Edr. 17; kenna h^lda
kindum trúu góda R. 9.
kingr, m., curvatura; infíexus; hefr næsta komit til kings ad infle'
xum, i. e. ad lapsum, ad ruinam pœne ventum est Sk. 155.
kinn, /. gena; á kinnar vanga Sk. l36; tár af kinnum L. 35.
kinnarbein, n., mala; Sk. 158; skotit út kinnarbeinum t. e. inalœ
prominebant Sk. 9.
Kinnlimar, /. (?) pr.; Kinnlima sída pars regionis 'inaritimœ Frisiœ;
fyr hári Kinulima sídu Vkv. 5.
kirkja, / œdes sacra; í kirkju midri G. 34.
kista, / — 1) arca, cista; innan hol sem kista Sk. 14; Búi nam
kistu í hvára hpnd Bdr. 1 1 ; med þungar kistur Jdr. 36 ; Jdr. 37.
— 2) locidus, captdus; (deus) lét kistu (Olavi) koma upp G. 25.
kjaptr, m., rictus; fauces; rjóda kjapt 0. S. 3; í þíaa kjapta L. 66.
kjóll, m., navis; UÍlar kjóU navis Ulleri, i. e. cUpeus ("Ullr átti skip,
þat er Skjpldr hót; því er skjpldr kalladr skip Ullar". SnE.)\ él
Ullar kjóla procella clipeorum; pugna R. 6.
kjósa (kaus; kosinn, karinn), v., eligere, optare; kjósa of konunga,
hverr . . . Hkm. 1; Yt. 12; Bgl. 5^; Sk. 100. 123; kýs ek þorna
brú Sk. 112; kaus of pdlings brœdr ex regis fratribus degit
Hr. S. 19; Jesús kaus ofFrast L. 36; fljódin verda at pldrum karin
Mhk. 25. — kjosa á ^ optare; hvergi kýs ek hærra á i. e. nus-
quam opto mihi prœstantiorem generum Sk. 115.
kjplr, m. — 1) carina; braut kjpl hlátr-ellida *. e. spinam dorsi
ddjfregit Pár. 14; alda skaut kili (dat. sg.) unda carinam propiJit
Bdr. 2; kjalar stigr semita carinœ, mare Hátt. 76; kjalar raukn
jumenta cariwe, naves Hátt. 77; svalir kilir Kdr. 3; Kdr. 7;
167
ráda djúpum kjplum Hkv. 5. — 2) sentina; stinga h^fðum í kj^l
Hkv. 10.
Kjptvi, m. pr,, regidus Norvegua; acc, Kj^tva Hkv. 7.
klassekkr, m., mantica; pera; lagdi i klassekk vidan Sk. 67.
kleif , /., clivua; of hjarna kleifar in cerebri clivos, t. e, in capita
Kkm. 7.
klidr, m., garritus; susurrus; i einum klid Sk. 28.
klifa (kleif, klifinn), v., scandere; conscendere; klífa hátt fjall R. 27;
Hr. A. 13.
kljúfa (klauf, klofinn), v,, findere; dissecare; annarr frægri jarl
klýfrat lunda V9II Egils ^ndrum Kkm. 5; klauf stálum virda kindir
virorum svbolem ferro concidit R. 4; hann klauf Ála Sk. 145;
Efdr.6; G.43; Jdr. 24. 26. 28 ; Isl. 10. 11; bensíldr klufu skjpldu
Kkm. 4.
klofna (ad), v., diffindi; rann (nom, pl.) Reifnis klofnudu G. 54.
kló, /., unguis; í klóum Hkv. 3.
klókr, adj,, prudens; consideratus; dikta eht klókt aliquid subtile
excogitare L. 39; kunna frædin forn ok klók doctrinas antiquas et.
sapientiœ plenas callere Ij. 4; med klókar varnir cum captiosa
defensione L. 72.
Klúspetrúss, m, pr,, S, Fetrus, jus clavium habem; Klúspetrúsi
(dat. incomm.) Kdr. 9 (aliter Egilssonius),
klæda (dd), v., vestire; klæddi sveininn reifum (puerum fasciis
induit), leiddi klæddan med sér L. 55; reifum kiæddist L. 42.
klædi, «., sœpissime in pL, vestis; klædi Gjúka œttar armaiura
Ur. A. 6; Hamdis klædum i, e, lorids Odr. 1; hríd Hamdis klæda
pugna G. 52.
klpkkr, adj, — l) timidus; lam^Uabitis; klpkkr ok hræddr L. 79;
kl^kkum hug L. 2; littu á kl^kk tárin aspice mœsta^ lacrimas
L. 91. — 2) lentus, mollis; hold er kl^kt caro est emoUita L. 54.
knáttu {prœt, inf,; prœs, kná; impf, knátta); v,, posse; potestatem
h occastonem habere rei famendœ; e. gr, sás trúa knegum is, cui
confidere possimus Snt. 15; lýdir knegu líta orm á hringum Jdr. 37;
fylkir knátti ganga at h^fdum bragna Ykl. 16. — Sœpissims hoc
verbum periphrastice cum inf, usurpatur, v, c. kná glóa = glóar
Hátt. 72; kná lypta Hátt. 77; kná þyrna Hátt. 79; knátti at
rikna, experrectus est Rdr. 3, cfr Yt. 6. 24; ^dr. 6; R. 3; Edr. 5;
Jdr. 32; knáttu glymja increpuerunt Gldr. 7; Efdr. 7; Edr. 17; cfr
Hlg. 15; ^dr. 12; R. 13; Kkm. 13; Jdr. 7; eodem modo prcet.
inf, knáttu Bgl. 5.
knetta (tt), v,, conqueri; engi knettir of annars mein nemo de casibus
alienis conqueritur Mhk. 24.
kneyfir, m,, qui versat; qui propeUit; med dróttar kneyfi cum duce
agminis ^dr. 12; Vkl. 11.
kné, n. genu; falla á kné sín bædi L. 51. cet.
168
knífr, m., cuUer: med stœltau kníf Sk. 175; Sk. 33. 99; meá
hv9S8um knífi Sk. 24; G. GO.
Knútr, m. pr., rex Damœ et AngHœ; Kdr. 1.2.6; gen. Knúts
Edr. 5.
knýja (knúda /. kný^a L knída), «., tundere, pulsare; propellere,
protrudere; knúdi lagar stód claaaem propuHt Hlt. 14; hregg
knúdi á hefils vpUnm Bdr. 2; hird prúd knýdi árar R. 15; kníd-
usk at mordi (sese propulerunt, L e.) rueharit ad ccedem fajckndam
Edr. 19; lukdi foldar sídu brimi knída circumdedit íatus terrœ,
asstu marino afHÁctum Edr. 24.
knprr, m., navis; n^pl. knerrir Hkv. 7; acc. pL kn^rru R. 12; Edr. 7.
koma (kom, kominn), v. — I) ifdrans., venire, advenire; bádu Hákon
koma heilan Hkm. 18; koma at sjá Hkm. 13; koma at gjalda
L. 70; Yt. 14; engi gpngugestr kemr Sk. 97; engi annarr þengill
kom þar Hr. S. 16; G.23; sá harmr koiu (evenit) hæstr Kkm. 15;
kómu fylki (dat.) farlysiir cupido prqficiscendi regem incessit
Kdr. 9; sem vísi kœmi quasi rex veniret Em. 1 ; spgdu at ódæmin
kœmi L. 61; syngva lof komnum kóngi L. 34. — Sœpe cum adverb.
et prœpos. verbtmi koma conjungitur, v. c: koma af; komt af því
[)ingi Vkv. 11. — koma aptr, reverti Em. 2; raik uggir, hann
komi ei aptr Sk. 59; kominn aptr Sk. 16. — koma at ehm l. ehu
pervenire ad alqm; invenire, offendere alqm l. alqd; kamr at vági
Yt. 46; kemur at Hvammi Sk. 29; kom at Fj^lni Yt. 1; Þdr. 18;
L. 27; hrafn kom at blódi corvus invenxt sanguinem Ódr. 3; Isl. 10;
koma at gagni usui esse Kkm. 22; koma at hendi ehm aliqueni
incessere Yt. 37; Jdr. 14. — koma á cum acc., 'e. gr, ádr komi á
trpd Hkm. 20; kom á flótta Efdr. 3; blód kom á þr^m Efdr. 14;
Þdr. 9; Vkv. 9; Kkm. 14; Bdr. 4. — koma á móti eUccipere impe'
tum Sk. 169. -^ koma brott elabi; frá tyggja brott of komnum
de rege (ex pugna) elapso Efdr. 24. — koma frara ad effectum
pervemre; heipt kom fram Jdr. 30. — koma frá ehu Hkm. 15;
G. 67. — koma hjá ehm Sk. 3. — koma inn inJtrare; Sk. 46. —
koma innar inferri Sk. 108. — koma í cum acc., e. g^\ komr í
byrvind Snt. 13; kom í fræda sal Sk. 188; Vkl. 5; Hr. A. 4;
Sk. 146. 170; kom í reikning Sk. 38; kómu í kappa dans Sk. 172;
Sk. 66; at Ijós kœmi í heim L. 23; smjpr var komit í Sk. 197;
koniinn í býskips bœ Snt. 17. — koraa nidr defluere; bára kom
nidr Bdr. 11. — koma ór; ór eggi kómum Hkv. 4; korainn ór éli
stála Efdr. 22; Efdr. 23; G. 25. — koraa til c. gen.; kerak til
Vidris hallar Kkm. 25; á karar til sævar Hdr. 9; her hefr komit
til kings Sk. 155; Yt. 14; Hkv. 21; Þdr. 4; L. 36. — koma til
(adv.) raed ehm controversari inter aliquos Sk. 50. — koraa und;
kararat und gnapstól sólar sub cœlum non venit Gldr. 9; kominn
und gunnfana Hkra. 2. — koraa upp emergere, patefieri, oi*iri; (deus)
lét kistu koma upp G. 25; dagr es upp korainn Ðj. 1; mærd es
169
upp komin G. 9. — vel koniinn hemgne exceptus; vel skalt kominn
(o: vesa) scdve! Edi. 7. — koma vid tangere; heldr opt km\r
(impers,) vid sáran fót Mhk. 16; lítt kom vid (adv.) edr ekki
Sk. 62. — Cmri achv. in -an desinentibus koma sœpe jungitur, e. gr.
hvadan erud komnir Hkv. 3; at heill þadan kœmi Kkm. 19; komt
austan Hr. A. 4; Bgl. 6; kómu austan Hkv. 7; kom nordan Vkl. 18;
kom sunnan Vkv. 14; Edr. 15; kvámu sunnan Jdr. 18; kómu
vestan Kdr. 7. — II) transit., adducere; c. dqt. obj., e. gr. kamr
grimmu strídi at mér acerbum dolorem mihi afert Jdr. lo. 19 cet.;
koTn Vanlanda á vit Vilja bródur Vanlandum ad Odinem misit
Yt. 4; kom dísi í garda Hlg. 9; kom (impers.) grídar glæ á
Gjálpar skæ i. e. cruor lupo inspersv^ est Hfl. 12; kom fylkjum
und sik promncias síbi subjecit Vkl. 7; kom S^xum á flótta Saxones
infugam convertit Vkl. 20; Pdr. 17; hykk h^fudsmenn h«ims kvámu
(prcet. inf. =^ transtulisse) erkistóli G. 65. — koraask, komast
= koraa sér se conferre; engi komsk of skapadœgr fram nerno diem
supremum tramcendit Mhk. 28; komist þú þangat Sk. 61; Urdr
komsk at brunni Sgdr. 4. — komask ^pro/'<grW; raunlítit kamsk
opt á þrefa inania sœpe in sermmiem (hommum) veniunt Mhk. 4-
kona, /. (gen. pl. kvenna), mulier; uxor; handf^gr kona Jdr. 3;
itrmanns konan Jdr. 15. 19 cet.; taka konu D^nsku Hkv. 14;
vasat sem konur vin bæri Kkm. 18; kunleggr kvenna kveldrunninna
Þdr. 21.
konr, m.fflius; cognatus; ragna konr diis oriundus Vkl. 23; Yt. 2;
kannk skil, hvern konungmanna kon vil mæra S. S. 2.
konungmadr, m., vir regia dignitate ornatus; rex; jafngódr konung-
madr Hkm. 20; kjósa konungmann Yt. 12; rikstr konungmanna
R. 9. 12 cet.; Gldr. 9; S. S. 2.
konungr, m., reœ; nom. sg. Yt. 53; Hkv. 7. 14; Hkm. 14. 17. 18;
Vkl. 12. 18; Ódr. 8; Efdr. 10; Vkv. 9. 15; Bgl. 8. 11. 17; 0. S. 6
(vide Comment. p. 141); Edr. 14. 28; G. 5. 8. 9. 15. 18. 33; Kkm. 6.
7. 9. 10. 16. 20. 28; Hr. S. 6; acc. sg. konung Hkv. 5. 19; Hkm. 2
Bgl. 9; Edr. 31; G. 45. 51; Isl. 12; gen. sg. konungs Vkl. 6
Hkdr. 5; Eídr. 28; Vkv. 1; Bgl. 14; 0. S. 1 ; R. 13.26; Edr. 32
G. 13. 24. 34; Mhk. 13; Hátt. 69; n. pL konungar Em. 8; Hk.m. 6
acc. pl. konunga Hkm. 1.
Kormakr, m. pr., vir Islandus; Isl. 25.
korn, n., granum; L. 93; hugar korn i. e. cor Mhk. 7.
kostalauss, adj., omnium bonorum expers; i kostalausu glæpa frosti
in flagitioso scelerum gelu L. 81.
kostigr, adj,, eximius; prœstans; kostigr Heimdallr Hdr. 6.
kostnadr, m., sumptus; impensa; kostnadrinn Sk. 105.
kostr, m. l) sors, conditio; þér mun kostr tua sors erit Sk. 61. —
2) bona; res familiaris; litinn kost á margr und sér muhi exigua
bona habent Mhk. 25.
22
1
170
kostsamr, adj., mvkis virtvtíhus insigms; acc. sg, enn kostsama
Hkm. 2.
kólga, /. — 1) unda (propr. unda frigida); benja kólgu blágammr
Hr. A. 4. — 2) tempeetas frigida; kólgu Sríþjód Suecia frigida;
dólgferd Syíþjódar kólgu hostilia muUiiudo Suedam frigidam (i, e.
Jotunheimiam) habitana Þdr. 12.
kóngr /. kóngur (œntr. ex konungr), m., rex; nom. sg. kóngr
L. 70; Sk. 73. 172; kóngur Sk. 46. 47. 70. 135. 148; kóngrinn
L. 85; Sk. 80; acc. sg. kóng Sk. 72. 122; kónginn Sk. 117. 129;
dat. sg. kóngi L.4. 34; Sk. 140; dat. pl. kóngum L. 4; Sk. 50. 85;
gen. pl. kónga Sk. 79.
kóngsnafn, n., regium nomen; kappinn hlaut kóngsnafn Sk. 124.
kóróna, /., corona; skrýddr kórónu (dat.) Hr. S. 1.
Kraki, m., pusio; cognomen Rolfii, regis Danorum; Hrólfur kraki
Sk. 73; haugr Kraka ens milda Isl. 21.
kraptr, m., vis; virtus; kraptr enn hæsti (cte deo) L. 96; meiri
kraptr Sk. 59; dyrka krapt gods 6. 57; pndin giptist guddóms
krapti L. 31; G. 4; krapta þr^ng virium defectus L. 90.
krátinn (= kraden?), m., malus gemus; diabolus; kratins synir
Sk. 136.
krefja (krafda), v., poscere; flagitare; c. gen. rei, e.<gr. krafdir landa
Bgl. 6; (deus) krfldTdi konung andar a rege animam depoposcit
Edr. 31 ; leyfdi alt, sem konungr krafdi Edr. 14.
kreista (st), v., pressare; kreistu (eaprime) mjólkór brjóstum L. 87.
kremja (kramda), v., contundere; búnir at kremja mik L. 84;
((Jhristus) veitir kr^mdum heilsu L. 46.
kreppa, f., angustíœ; difficulta>s; bregdur kreppu i. e. se ex angustíis
eapedit Sk. 40.
kringja (gd), v., drcumdare; á botni élkers gjálfri kringdum in
terra mari drcumdata Edr. 3.
kringr, m. (cfr hringr), drcvlus; stauda i kringum drcumstant L. 73.
kristinn, adj., christíanus; um manninn þann inn kristna Sk. 180;
fyr kristnum sálum L. 88.
kristna (ad), v., ad cultum Christi traducere; kristnadi þrenn l^nd
R. 10; vann kristnat ísland, GrœnaTeldi ok Eyjar R. 11.
kristni, / 1) doctrina Christi. — 2) gentes christianœ; hæstr skjpld-
ungr (fFyC) kristni (=^ deus) G. 6; kristni stýrir i. e. Papa Hr. S. 1.
Kristr, m. pr., Christus ; nom. Kristr Efdr. 28; G. 4; Kristur L.66;
voc. Kristr L. 96; Kriste L. 81. 82; acc. Krist L. 49. 66; gen.
Krists Edr. 14; G. II. 33. 34. 68; L. 5; Kristi L. 37. 46. 53. 95.
kristskirkja, /., templum cathedrale; in tmed: Krists í kirkju G.34.
krjúpa (kraup, kropinn), v., repere; svát krjúpak at fótum þínum
ut ad tuos pedes procumbam L. 81.
kross, m. — 1) crux, impr. crux Christi; þessir negldu Kríst á
krossinn L. 49; L. 54. 55. 60. 62; á krossi G. 3; menn báru skrín
171
ok krossa Edr. 29. — 2) signum crucis; gprdi hann fyr sér gamlan
kross Sk. 127.
krossfestr, part. comp., cruci/iæus; enn krossfesti L. 96.
krókpallr, m,, scabtllum in angulo (krókr, angulus) cvbicxdi positum;
kastar sér i .krókpall nidr Sk. 42.
krókr, m., hamus (piscatorius) ; af króki bitrum L. 82; L. 60; meá
krókum stinnum L. 78.
krumma, /., manus (ad prehendendum porrectd); krummur hardla
vídar Sk. 8.
kryppa, /., tergum inflexum, incurvum; upp úr kryppu Sk. 8.
kudr, adj. (= kunnr), notus; iUr kudr Aömo nequam et infamis
Sk. 34; í Sudrvík Ð^uum kudri Vkv. 4. — Forma kudr non
usurpatur nisi in nom. sg. m., dat. et gen. sg. f., gen. pl.
kufl, m., cucullus; bita í gyltan H^gna kufl inauratam gaJmm
corrodere Kkm. 10.
kuldi, m., frigus; firrast kulda L. 35; kenna kulda L. 81.
Kumbrskr, adj., CuTnhricus; Kumbrskar þjódir Ódr. 9.
Kumrar, m. ph, incolœ Curnbriœ in JBritannda; hellis Kumrar Cumbri
ifh antris hahitantes i. e. gigantes; gen. Kumra Þdr. 18.
kundr, m.,filius; hilmis kundr Hr. A. 11; G. 44; Hr. S. 15; sæmeidr
bar út jpfra kund Vkv. 1.
kunleggr (— kynleggr ; ættleggr), m., stirps ; progenies ; raudbiti
kunleggs kveldrunninna kvenna candens offa a progenie nocti-
vagarum (i. e. a Geirrodio gigante) missa Þdr. zl (cfr annott.
Gislasonii in Tidskr. f. Filol. og Pædag. VI 240).
kunna (prœs. kann, prcet. kunna; kunnat), v. — l) posse; saípissim£
cum inf., V. c. kunna sjá vid snprum Mhk. 22; kunna at skýra
Sk. 57. 70; engi kann segja R. 23; kann œpa Mhk. 5; kann verda
Mhk. 26. 28; kann vera L. 99; Sk. 20. 32. 111. 143; sem kunnum
i. e. pro viribus G. 71; frák Geira arfvprd kunnu (prcet. inf.) vel
fylgja Gunnhildar bpr Isl. 11. — kunna vid ehu=ferre posse
alqd (sueth. funna meb n^got); kannkak vid manna veifanar ordi
rumorem hominum vagum ferre non possum, parum probo Efdr. 24.
— Nonnumquam fere periphraMice kunna usurpatur, e. gr. kann
at græta (= grætr) L. 42 ; velja kunni (valdi) R. 8 ; Efdr. 6 ;
Edr. 8. — 2) nosse; sdre; cognitum habere; c. acc, v. c. kunna
konung regem cognitum habere Hkv.5; kunna greppa ferdir Hkv. 18;
kannk minni til margs mulf^rum rerum memoriam habeo, multas
res memoria teneo Vkv. 1; es kunni Ása ellilyf Hlg. 9; Hkv. 2;
Jdr. 15; Isl. 22; menn er kunnu frædin L. 4; c. inf. sigrs valdari
kunni halda gods Ipg Edr. 8 ; vas engr es kunnit reida í lofi nem^
fuit, qui nesciret laudare Edr. 4; caUere, didicisse, c. inf. vel acc,
e. gr. kannk mála mjpt Hfl. 20; yrkja kann ek Mhk. 2; es illa
kann Mhk. 24; Hátt. 71; kunni slœgdir Mhk. 18; kunnud hætta
elgjum œdivedrs Hr. A. 7.
172
kunnigr, adj, — 1) callidm, peritiés. — 2) cdeber; kunnigt lof L. 34.
kunnleikr, m., famiUaritas ; vesa í kunnleik vid konung regt
familiariter idi Hkv. 19.
kunnr, adj,, notus; cdeber; inclitiés; c, dat, kunnr manni m^rguiu
Isl. 24; Vkl. 8; Hr. A. 3. 14; dróttinn vann styr kunnan Vkv. 13;
L. 67; dreyri Oláfs seggjum kunns G. 23; menn Skáneyjum kunnir
G. 35; eldvidum kunnum viris notis Efdr. 6; kunn réttlætis suuna
(de Christo) G. 4; Hr. A. 13; dádir kunnar godi G. 14; kvæái
kunn þjód carmina populo nota Hátt. 69.
kúga (ad), V,, cogere; domare; sjálf náttúran, kúgud af nærri
nógu L. 31.
kvardi, m, — 1) iiiodulus cubitalis, — 2) limbus vestim^nti cujusvis
(sueth, íinning), e, gr, indusii, rnanicœ, bracarum etc.; (cfr vocem
qloarb L qttjarbc in dialectis suethicis); setr (impers,) at honum
kvarda (dat.) i. e, lirnbus bi^acarum ei valde adstringitur , eum premit
(propter ventrem nimio cíbo gravatum) Sk. 41.
kváma, /., adventus; í Jesú kvámu L. 64.
kván, /., uxor; femina; kván fjardeplis jardar femina gigas Þdr. 15;
Hedins kván uxor Hedinis, i, e, HUda =: pugna; Hedins kvánar
vard audit Kkm. 4; Snt. 17. 20; ^dr. 13.
Kváran, m, pr,, cognomen OIuvi, regis Dublinensis; Kvárans son
S. S. 2.
kveda (kvad, kvedinn), v, — 1) dicere; pronuntiare; kvad ddxit
Hlg. 3; Hkra. 13. 14. 16. 17; Sk. 60. 98. 119. 126. 167; kveda at
ehm dicere alicui Jdr. 43 (bis); helzti mjpk 's at flestu kvedit
Mhk. 28; c. acc. kvedkak dui Yt. 12; kvad hitt Jdr. 14; c. inf.
kvad ei liggja á Sk. 37; kvad svída Sk. 194; c. acc, et inf, e. gr,
kvedk ragn magna Hákonar riki Vkl. 23; pld kvedr Áláf vesa
kominn Efdr. 22; kveda (ajunt) þat eigi aukit (o: vesa) Jdr. 22;
Bgl. 15; Kkm. 22; Jdr. 25; kvad brautir liggja Þdr. 1; kvad
hugrekki sór þekkja (d: vesa) Efdr. 1; kvad sér naudir (o: vesa)
Vkv. 15; G. 15; Jdr. 13; kvad eigi rád (o: vesa) Jdr. 40; kvad
sór þ^rf (o: vesa) Sk. 23; kvádu Dags fríendr of drepask Yt. 18;
kvádu Józka menn brenna inni sikling Yt. 33; Efdr. 17; Vkv. 4;
Hr. A. 4; Isl. 18; (mál) es menn mæla gram kvádu (prcet, inf,
diasisse) vid drengi Efdr. 2. — kvedask l. kvedast — - í/«c^«, se
c, inf, e. gr, kvedask ( — kveda sik) hafa Bgl. 8; kvazk (— kvad
sik) G. 28; Jdr. 13; hann kvadst mundu hradr (o: vera) at því
Sk. 103. — 2) redtare; cantare; austmarr kvedr Gýmis Ijód
Yt. 36; kalla þær só kvedit sik á (feminœ) contendunt de se fa-
bulam narrari Sk. 3. — 3) poéma componere; þótt ek kvæda
slætt Mhk. 2.
kvedja (kvadda), w. — 1) compdlare; sahdare; c, acc, hann vilk
kvedja Hdr. 1; kvedja Oláfs gilda G. 10; kvaddi Hýmis hausreyta
Hkv. 2; r^dd engilsins kvennmann kvaddi; kvadda af engli dróttinn
173
gladdi L. 55; (Maria) vissi aldri mann kyaddan L. 29; kvpddu
h^lda Hrfm. 19; kv^ddusk dynskotum se invicem ictíb\A8 sonoris
conipellaverunt Gldr. 4. — 2) postulare; petere; c, acc, pere,, gen.
reiy e^ gr, kvedk bers gnótt h^lda mér hljóds a turba ctviiHn mihi
posco sUentium R. 1; Jdr. 1;. kvaddi vígs Vkl. 19. — *ó)invitare;
c, acc, pers,, sequente prœp, at c, dat,; kvedk harra at hródrg^rd
dýrri invito regem ad audiendum prœstans encomium Eldr. 1.
kveisuflug, n., dolor vagus et pustulans (kveisa p\istvla)\ Mhk. 4.
kveld, w., vesper; í kveld vesperi Sk. 50; í kveldi Sk. 108; at
kveldi G. 47; Sk. 197.
kveldrida, /., femina (gigas) noctivaga; kveldridu stód lupus
Ódr. 6.
kveldrunninn, part, comp,, noctivagus; kunleggr kveldrunninna
kvenna progenies mulierum noctivagarum, i, e, ferninarum gigantum
kvelja (kvalda), v,, cruciare; ofbeldit kvelr fjandann í eldi L. 9;
sá . . . es mara kvaldi Yt. 5; kvaldr í pinum L. 99; L. 47. 79;
(at Ijós) tæki kvaldar andir í braut L. 23.
kvennmadr, m,, femina; rpdd engilsins kvennmann kvaddi L. 55.
kverk, /. (pl, kverkr), sinus sub mento; guttur; jugulum; skáru
ór kverkum G. 40.
kverkhvítr, adj,, coUo candido; nom, sg, /. en kverkhvíta
Hkv. 2.
kvidr, m,, alvus; venter; allan kvid"inn ætla ek sverctit renni
Sk. 170.
kvikr, adj,, vivus; jafnan fagnar kvikr madr kú Mhk. 4; L. 73;
skalk leyfa daudan edr þó kvikvan Efdr. 19.
Kvinnar, /. (?) pl, regio Norvegiœ; á Kvinnum Hkv. 5.
kvistr, m,, ramus; af rót í kvistu (acc, pL) L. 20.
kviitr, 7/1., rumor; ei kennandi kvitt af syndum ne famá quidem
et auditione peccatœ^um experta L. 90; bafdi kvitt á því, at . . .
Sk. 27.
kvittr, adj,, reconcUiatus ; séu þit kvittir Sk. 118.
kvída (dd), V,, metuere; kvídik, at . . . rídi L. 40; c, dat, brjóst
kvídir hefndum L. 76.
kvónfang, n,, matrifnonium ; kjósa kvónfang Sk. 111.
kvædi, n,, carmen, poema; kvœdi mitt Mhk. 22; kvædit mun aukask
Hr. A. 15; Mhk. 13; byrja hátt kvædi G. 38; skorda dikt í kvædi
L. 92; L. 98; í fljótu kvædi Hr. A. 1; Mhk. 11; í kvædis hætti
L. 97; þrenn kvædi Hátt. 69; npkkur kvœdin Sk. 3; gagn
kvæda R. 35.
kvædisord, «., verbum poeticum; njóta kvædisorda þrpngskordadra
L. 96.
kvpd, /., quod aliquis prœstare debet; debitum; ák hródrar kvpd
carmen mihi recitandum est Hfl. 2.
174
kvpU f-y cruciatus, tormentum; engi kvpl L. 87; leysa þjód frá
strangrí kv^l 6. 68; i kvplum ok sóttum L. 82.
kykvi, m. — 1) caro viva et sensum habens, quœ eist sub ungtnbw
hominum, circa ungidas equorum l. sub cormbus pecudum (sueth
qtDÍtfe). — 2) musctdue vivus; impr. musctdus brachialis; kykva
(gen. pl.) naudr id, quod intendit musculoe brachdales, i. e. arcus;
kykva naudar áss Pdr. 8.
kylfa, /., dava; meá kylfa Jdr. 34; Sk. 17L
kyn, n.,genu8; proles, progerdee; firda kyn (— firdar) Eldr. 7;
Yt. 42; vid kyn þjódar (— vid þjód) G. 20; j^fra kyni regibtis
G. 70; Mhk. 9. 29.
kyn, 71., peritia; eiga kyn til ehs perítum esse alicujus rei Mhk. 2.
kyn, n., res mdra; kvœdit skal med kynjum alt totum carmen mirum
in modum accommodatum erit Mhk. 13.
kynda (nd), v., accendere; kyndud hœstan hyrjar Ijóma Hr. A. 12;
hirdmenn kyndu eld Hr. S. 10; eisur kyndusk hátt Edr. 22.
kynfródr, aJdj., mirifice prudens; gen. sg. kynfróds Hdr. 6.
kynna (nd /. nt), v., notum facere; þat kyndisk, hvé . . . Hkm. 18.
kynni, n. — 1) mos, consuetudo; indoles. — 2) fam/dia; hospitium
famHiare; kynnis leita cognatos invisere Snt. l7.
kynprýddr, adj., genere conspicuus; Hr. S. 1.
kynstórr, adj., generosus; Kormakr kynstórr Isl. 25; konungr enn
kynstóri Hkv. í; Hkv. 14.
kynvidr, m., surculus generis; kynvidr kvánar progenies uxoris,
i. e.ýlius; acc. kynvid Snt. 20.
kyrd, /., quies, otium; sitja í kyrdum Hr. S. 5.
kyrkja (kt), t?,, straiigtdare (cfr kverk); kyrkja ehn Bj. 6.
kyrr, adj., quietus; immotus; hann lá kyrr Sk. 183; jungfrú kyrr
L. 29; und hurdir Hjarranda kyrrar «u6 clipeis immotis Rdr. 11;
láta sitt kyrt vesa pati se quiescere Kkm. 27; fátt er kyrru betra
nihil quiets melitAs 8k. 94.
kyrrleikr, m., tranquíUitas; í kyrrleiks valdi in imperio tranquíllo
L. 1. 100,
kyssa (st), v., osculari; kyssa unga ekkju Kkm. 20.
kyttr (pro kvittr), m., rumor, fam^a; dat. kytt Bgl. 12.
kýr, /., vacca; dat. kú Mhk. 4.
kæra, f., <iccusaiio; med ópi ok kæru L. 84.
kærir, m., curator; kærir Nordmœra i. e. rex Norvegiœ; gen. kæris
Hrfm. 19.
kærleikr, m., amor; af kærleiks elskufundum Sk. 3.
kærr, adj., carus; c. dat. ræsir kærr keisara Kdr. 9; Hátt. 68; godi
kæran Sygna dróttin (de Olavo S:to) G. 22; kenning hins kæra
Kristi L. 46; mær, dróttni kærust L. 90; L. 91.
kœnn (kænn), adj., peritus; soUers; kænn ok prr Sk. 124; kænn
til húsgangs ferda Sk. 42; kœns konungs pnd Efdr. 28.
175
k^ggull, m., condylus; artus; kpgglar frænda hrars artus mortui
corporis cognati (Jilii), niortuum filii corpus; acc, pL kpggla Snt. 4.
k^r (= kJ9r, keyr), n,, optia; aríntrimn; delectus; féll beint í kpr
prorsus ex sententia pro'cessit Sk. 104.
kprgripr, m., res exiraia; kjósa k^rgrip Sk. 100.
kpstr, m,, strues (lignorum); rídr at kesti ad rogum equitat Hdr.6.
lada (ad), v,, invitare; laáar fyráa til ehs L. 68.
ladmadr, m,, qui invitat l. deducit alqm aliquo; comes; lót hánum
ladmenu snjalla Edr. 26.
lafdi (cfr anglosax. læfdige, angl. lady), /., dispensatriæ ; peni
proma et conda; lafdi mín Sk. 106.
lag, w. — 1) stratum; ordo. — 2) status, dispositio. •- 3) sodetas;
conjunctio. — 4) metri genus ; stuttligt lag á kvœdi Mhk. 1 1 ;
mart bragar lag muUa génera versuum Hátt. 70. — Cfr l^g I
lagast (ad), v., manare (cfr l^gr); lagast tár af kinnum L. 35.
land, n., terra; regio; fwidus; regnum; n. et acc. sg. land Hkm.4.21
Jdr. 40; Hr. S. 7. 10; landit Edr. 24; Sk. 15; dat. sg. landi Yt. 27
Hkv. 10; Gldr. 6; Em. 5; Vkl. 7. 11. 15; Vkv. 7. 14; Hr. A. 5
Hr. S. 10; L. 40; Sk. 54. 100; gen. sg. lands Bgl. 11; Hr. S. 16
L. 19; Sk. 15; n. et acc. pl l^nd Efdr. 12. 21; Kdr. 4; R. 10
Hr. S. 18; sed land Vkl. 8; dat. pl Ipndum Hfl. 18; Efdr. 28
Edr. 31; gen. pl. landa Rdr. 4. JO; Bgl. 6; Hr. A. 5; G. 23
Bdr. 3. 6; Hátt. 79; Hrfm. 2. 5; L. 52. 58. 71.
landfólk, n., populus; incolœ regni; Bgl. 6; G. 66; ^m.. landfólks
G. 16.
landherr, m., cives regni; populus; Yt. 8; Bgl. 8; Jdr. 18; dat.
landher Efdr. 23.
landi, m., popidaris; acc. sg. landa minn popvlarem m£um Sk.131.
landreki, m., rex; imperator; drengr ítrs landreka (de imperatore
GrcBCo) G. 47; drekar landreka Kdr. 7; sjau landrekar Vkl. 14;
Hlt. 12.
landsfólk, w. = landfólk; Hr. A. 3.
landvprdr, m., custos regni; rex; Efdr. 20.
Is^ngbardr, m., gladius; nom. pl. langbardar Hkm. 7.
langr, adj. — 1) longus; Ormr enn langi R. 15. 23; lita langan
orm Jdr. 37; langan veg Hlg. 8; Edr. 10; á pallinn langa Sk. 79
R. 19. 22; l^ngum staf Sk. 62; lætr langa hesta ganga Hátt. 71
lung et langa Efdr. 14. — Neutr. langt procul, hnge Vkv. 1
L. 72; e longinquo Mhk. 6; comp. lengra uíterius Vkl. 22; R. 28
latius Hr. S. 20; taladi lengra amplius dixit L. 29; auka lengra
tdterius amplificare L. 95. — 2) diutinus; langr morgunn Mhk. 13;
m
uin langan tima L. 20; Edr. 2; l^ng pin Sk. 164; langa Biund
Hr. S. 3; langar nætr Mhk. 6; af harkinu þvi hinu langa Sk. 63.
— JJat, sg. Ipngu L fyr Ipngu ==: oKm, jam pridem, longum ahldm
tempus; Ipngu Yt. 49; fyr Ipngu Yt.42; Kkm. 1; Jdr. 4; Sk.l66:
fyr langu (— l^ngu) Hlg. 6. — JJaL pL Ipngum adverl/ialiter
^sœpe, (Uu; L. 55. 77; Ski 23. 43.
langrpst, /., gurges vastua; bládúfur langrastar Hrfm. 5.
langskip, n., navia longa, hélUca; á langskipum Kkm. 5.
langvidri, n., diuturna tempestas, hiems; langvidrum skal eyda
grund Mhk. 24.
langvinr, adj., vetus amicus; longo usu famíliarie; langvinr Þrangvar
Thor Þdr. 16; langvinr lausnara Olavus Satictus G. 68.
lasta (ad), v,, calumniari; diffamare; leids^gumadrinn lastar ei þó
bídi Sk. 53.
laudr, n., spuma maris; verpa Ijótu laudri Hr. A. 10.
lauf, n., frons, folium; lauf Leifa landa runua folium navium, i. e.
clipeus (nam (atera navium cUpeis ornahantur); dat. sg, laufi Rdr.4.
laufgask (ad), v., frondescere; mærdar timbr máli laufgat mcderia
poetica sermone (cartnine) frondens, i. e. exomata Snt. 5.
laufi, m., gladius; laufa lundr heUator Sk. 67; laufa vidrinn id.
Sk. 52; vas at laufa leiki prœlio interfint Jdr. 18; laufa vedr
procdlœ gladiorum, i. e. prœUa Vkl. 4.
laufugr, adj., frondosus; laufgir pálraar L. 94.
l&ug) fy lamtio; lavacrum; laugar nátt nox inler diem Saturm et
diem dominicam Sk. 202; varmar laugar calida lavacra Kkm. 20.
lauga (ad), v., tingere; (svá at mætti ordin) laugast í glóanda
gulli ruÍHanle auro Ungi, i. e. splendidissime daborari secundum
artem poeticam L. 3.
laukjafn, adj., ab omni parte œqiAoUs, instar aJUi; l^g laukj^fn
leges œquissimœ Bgl. 5.
laukr, m. — 1) allium. — 2) arhor navis, i. e. malus; lypta lauki
malum erigere Hátt. 77.
laun, n. pL, prcemium; retribuiio; laun g^fugs ódar G. 70.
launa (ad), v., remunerari; launa ehm eht Rdr.6; bragr raundýrliga
launadr G. 69.
launsigr, m., victoria fraudvlenta; bera launsigr af ehm Yt. 50.
lausn. /., redemptio; njóta lausnar L. 57.
lausnari, m., redemptor, i. e. Christ'us; lausnara spjalli, vinr, langvinr
(de Olavo Sancto) G. 30. 62. 68.
lauss, adj., soltdus; avulsus; missu^; Álfr vard lauss Sk. 174; hin
fímta (tpnn) er ordin laus Sk. 194. — Láta l&nat --~ demittet^e;
c. acc. láta laust helga menn L. 61 ; lát mik aldrigi laust ne tne
umquam demiUas L. 81.
la, f. — l) œstuarium; austr vid lá i.e. ad oram maris Batíici,
in mari BaMco Vkv. 3. — 2) unda; ínare; latex; stundum þýtr
177
í Ipgni lá Mhk. 13; Hdr. 1; limgarnir brýtr lá ventvs Jlúctum
perrumpit Hátt.' 78.
lábrostinn, part. comp., in œsttéario dtffractus; Ipgr lábrostinn
Hrfm. 15.
lád, n., terra; regnum; land ok lád Hkm.21; sudr med ládi Hr.A.6;
Hr. S. 4; flýja af ládi Gldr. 8; Efdr. 20; G. 13. 25. 27; Hr. S. 7.
lág, /., truncus; arbor cœsa L dejecta; lágir marka Snt. 4.
lágr, adj; humUis, submissus; eangtms; eigi gaztu lidskost lágan
Hr. A. 3; ek fœ eigi einkar lága drópu carm^n haud adm^um
hunUle elaboravi R. 35.
lágraustadr, adj,, subnmse loquern; L. 52.
lána (ad), v,, commodare; prœstare; lánud er þér list ok vit Sk. 49.
lánardrót.tinn, m^, dominus, hertis; bera mál lánardróttni Bgl. 7.
láta (lét, látinn), v, — l) ponere; disponere; coUocare; dare, tradere,
relinquere alicui alqd; £. gr, aldri lætk sein at munni Mhk. 24;
lét sjálfbodit Skida Sk. 30; æ lét flest semper omniarinta>cta reliquit,
i. e, omnia probavit Snt. 12; lét hánura ladmenn comites ei dedit
Edr. 26; verda látinn coUocari Kkni. 22; c. duobus acc, e, gr, láta
Auds systur eina Hkdr. 6; láta yndit falt Mhk. 21; læt ek fljódin
f^l Sk. 111. Scepe cum adverbUs, v, c, láta ír a,m -— proponere,
edicere, veiut dróttinn lét fram bodordit eitt L. 14; láta í =:^ stiþare,
condsre (alqd in arcam) Sk. 106; láta lauet — dimittere, v, c, lát
aldrigi laust mik L. 81; láta laust helga menn L. 61; láta uppi
= palam proferre, v. e. lætk uppi Sgdr. 1. — 2) facere, ut , , ,;
sequente acc, et infin,, e. gr. þú lætr hauka drekka Hr. A. 15; lætr
áru byggva vé Vkl. 9; Hfl. 16; Þdr. 7; Hkdr. 2; G. 21; Hátt. 71.
75. 77; létk fpdur fregna Bgl. 7; léztu skeidr svífa Hr. S. 13;
lét bólm falla Hlg. 18; lét sígask ( - sik síga) Hlg. 4; lét dag
sÍ9n prýdask nied sigri G. 31; lét helfarar verda veittar tiecem
aUulit Jdr. 34; Vkl. 4; Hdr. 4. 8; Ódr. 4. 9; Efdr. 12. 15; Vkv.
7. 10; Kdr. 2; Bgl. 5; R. 14. 21; Edr. 6; G. 17.29.50.61; Jdr.
26. 41; Isl. 4. 12; Hr. S. 12; Sk. 140. 164. 171; létud sýjur geiga
Hr. S. 15; látu stjplu upp stúpa Hkv. 10; lótu salnæfrar blíkja
Hkv. 11; létu skeidr sneida Hr. S. 6; sequente inf, e, gr, lét skella
• Sk. 130; lót gjalla Sk. 151. Tn tali Hructura verborum inf. vesa
l. verda phrumque Ofnittitur, v. c. hólm lózk (= lét ser) at skildi
(o: vesa) sibi instdam pro dipeo habuit, i. e. ad insulam profugit
Hkv. 10; lét vó banda spnn (d: verda) Tkl. 8. — 3) pati; permit-
tere; sinere; c. inf, l. cimi acc. et inf, v. c, sás eht lída lætr qui
alqd se prceterire patitur; qui œquo animo alqd perfert Mhk. 6;
læfrat (non sinit) st^dva h^d Rdr. 10; lát mik njóta lausnar L. 57;
látum tenn leika Sk. 5 ; látid mik þessa njóta L. 96 ; láta sitt kyrt
vesa Kkm. 27; lét gjafar sér líka Edr. 26; Þdr. 2; L. 7; lót berask
se gigni passus est, voluit G. 2; Jesús lét pínast L. 62; Sk. 17;
léta 9rn fasta aquilam esurire non sivit Kkm. 16; lóta etask af
23
178
Kdr. 8; eigi létud mannkyn hafna ydru nafni Hr. A. 8. Inf, Tesa
et verda scepe omittuntur, e, gr, lótumk (— lét mik) framast (o: resa)
Bgl. 16. — 4) jubere; sequente inf., v. c. láta brenna blóthús R. 9:
lét stydja Gjúka nidja Rdr. 6; lét stýfa þjófa hendr Edr. 8; Edr. 25
(bis); G. 16. 34. 37. — b) se gerere, prœbere; láta brádgett insane
se gerere Mhk. 14; garprinn lætr grimmliga Sk. 132; lét æ srá
sem orrustu letti sic se gessit, quasi pugnam vetaret; simidavit se
pugnam vetare Rdr. 9; létu hyggiliga Hkm. 11. — 6) dicere; e. gr.
v^rrum láta labiis eý'et^re, eloqui L. 59; lætr lítit modestam dtcil
sententiam Sk. 52; Sk. 138; c. duobus accus., e. gr. lætr ræsi verdan
sóma G. 42; menn láta dróttins ord dýrt Mhk. 5; menn láta skips
rár ðkammar Mhk. 12. — lætask = ddcere, se . . .; engi læzk
(~ lætr sik) valda því Mhk. 10; ýtar látask eigi fínna fremra
mann Efdr. 11; búinn lézk, barr lézk paratum se dtait Vkl. 12;
Jdr. 13; R. 26; Jdr. 14. — 7) amittere, perdere; madr lætr pnd
G. GO; hann lét láfit Sk. 144. 160; létu sitt fj^r Sk. 198. —
8) periphrastice vb, láta usurpatur, a) cum neutr, sg. part. prai.,
e. gr. lætr ósvipt (= sviptir eigi) húnskript vdum non dimittít
Hátt. 78; lézt valdit (=-- ollir) sorgum Hr. A. 13; Hr. S. 5; lét gefit
( - gaf) grid ok aura Jdr. 44; lét upp gengit escendit Vkv. 13;
Gldr. 1; Vkl. 11; Ódr. 6; Kdr. 4; R.4.7; létu herjat (=r.^ herjudu)
Halland Hr. S. 7. — fi) cum forma participii prœt. congruettte cum
substantivo, v. c. lét lindihjprt bundinn Gldr. 6; lét Agnar ræntan
Kkm. 17; Hlg. 14; Edr. 27; lót hljómvidu særda Isl. 20; 181.23;
Hr. S. 1; lét f^r of g^rva Vkl. 13; Kdr. 5; R. 5; lét bygdir
brendar R. 6; lét Ellu bak skorit Kdr. 11; Odr. 7; lét hræskóð
ródin Ódr. 2; Isl. 7.
látreldr, m,, ignis cubilis; látr (n,) valrugar cubHe tdorum, i, €.
('lipeus; látreldar valrugar ignes clipeorum, i. e. gladii; látr-^ldar
in tmesi ^dr. 19.
látrstrídandi, part. comp., cubUi immicus; látr lyngs hr^ekkvibaugs
aurum (cfr SnE, AM 1 360); látrstrídandi lyngs hrekkvibáugs
ininUcus auri, vir liberalis G. 16.
leggja (lagda), v. — l)ponere; leggja dróttin í grpf G. 22; leggja
brúdi í bing Kkm. lo; leggja i lófann þér tibi in carpum, t. e.
in manum, dare alqd Sk. 114; lagdi hina fomu (o: skóna) í klas-
sekk Sk. 67; fasthaldr vard á Fenrí lagdr Mhk. 21; stála hrúl
Ipgd í minni pugna in mentionem iUata Sk. 165. — Sœpe cum
prcep. l. adv., e. gr. leggja a f = deponere (consuetudinem), vdvt
leggja a f (adv,) blót Sk. 202. — leggja a t ehm = aggredi alqm;
Ipgdu at linna sex tegum flausta Serpentem Longum (navem)
aggressi sunt sexaginta navibus R. 18. — leggjast niú.r = prolabi
(ad genua alicujus); leggstu nidr Sk. 168. — leggja 8anian =
conserere; Ipgdu saman randir Vkl. 20; Jdr. 22. — leggja upp
a) apponere (cibum alicui), v, c. lagdi upp þjórhiuti fjóra qiudttufr
179
portiones carnis hvhulce apposuit Hlg. 5; /i) appdlere (navem),
e. gr. l^gdum upp (o: skip) í ífu m Tvam appuKmus Ekin. 4. —
leggja eht vid eht ^ appeUere alqd in alqa; lagdi andur-Jálks
þ^rf vid pndurt fylki navem appidit ad terram obversam Vkl. 15, —
2) ponere, i, e, amiUere, perdere; lagdi sinn aldr vitam posuit Hlt. 9;
líf lagdisk skjótt firura Efdr. 8. — 3) sternere; leggja brú raums
•gjpldum pontem gigantis (i, e, cUpeum) remunerationíbus stemere
(= remunerari) Hlg. 1. — 4t) transfodere, transfigere; of lagdak
lyngál Ekm. 1; Isl. 8. — b) instituere; decernere; desUnare; leggja
líftjón á ehn pcenam capitis aUcui proponere Sk. 135; dróttinn
leggr eign sína á ódul þegna rex proedia civium ad se vindicat;
privata publicat Bgl. 14; lagdi arnsúg at ehm volatum aquili-
num in alqm instituit, volatu aquUino alqm per.secutus est Hlg. 12;
|mnnig hefr mér lagzk i lund ita mihi in animo institutum est
Mhk. 24; fj^rbaun vard lagit mannum mors viris destinat>a est
Vkv. 12. — 6) intrans. --= impeUi; leggja á flótta in fugam se
conjicere G. 29.
l©ggr, m,, tibia pedis aut brachU; os; crus; stordar leggr os terrœ,
i, e, saxum, et stordar leggs stirdþinull serpens Midgardiœ Hdr. 3,
ubi tamen leggs melius fortasse conjungitur cum fróns (fróns leggr
~ saxum) fólka reyni, prœsertim quum stordar stirdþinuU sine
illo leggs eandem habet significationem; reyrar leggr os sUvœ, i, e,
,saxum, et reynir reyrar leggs gigas Hdr. 4; raœrar leggs menn
aigantes Þdr. 15; stýfdu lids leggi crura militum succidebant Bdr. 7;
Forleifr vann brotit þjokkva leggi Jdr. 34.
leid, /. — 1) via, iter; alla leid per totum viœ spaiium Edr. 26;
Hr. S. 16; leidar nest viaiicum L. 83; leygs leidir per vias maris
Hrfra. 7; af leidum lífs de trarnitibus vitœ L. 16. — 2) iter mari-
timum; inare; expeditio nmritinta; leid leysti skeidar mare (i. e,
XBstus maris) riaves disjecit Vkv. 3.
leida (dd), v,, ducere, deducere; leida mik í dróttins reidi L. 76;
nema leidir mey aptr nisi feminam domum reducis lllg. 11; leid
ord í studla skordum deduc verba in pedes metricos L. 2; helgir
leidast sancti deducuntur L. 62; leiddi klœddan med sér L. 55;
(Júdar) leiddu (Jesúm) bundinn L. 49; leiddr af módur L. 55.
leida (dd), v., absterrere, avocare; c, dat, pers, leida pllum af því
gamni Sk. 1. — Reflex, leidask l, leidast, a) detestari, c, ojcc,
rei e, gr. ungr leiddisk eldvell, vpttu dúnsfulla Hkv. 6 ; /^) dete-
stoium esse; c dat, pers,, e, gr, leiddisk hilmi at halda landi Hkv. 10;
leiddist Skída skraf Skidium pertœsum est nugarum Sk. 62; hy gg
rán leidask rekkum Bgl. 11.
leidangr, m., expeditio m^rUinia; leidangr þóttit ýtum lítiU expe-
ditio viris parva non visa est Hr. S. 3; Gautar spurdu leidangr
Goti expeditionem cognoverunt Hr. S. 6.
leidarstjarna, /., s%dus arctoum; und leidarstj^rnu Hr. S. 20.
180
leidiþírr, m,, semus ducens; leidiþírr ^l-Gefnar servus deductor
Tdunœ, ignoininiosa LokH appellatto (alii leidiþírr - servus invisni
aut servus illiriens); acc, leiáiþír Hlg. 11.
leictkunnandi, part, rotnp., viœ gnarus; ^nd, leidkunnandi um
líkams sedar L. 11.
leidr, adj,, invisns, ingratus; improbus; acr, leidau dreng (de Juda
Fschariote) L. 48; leidir Júdar L. 53; létu hit leida fjpr Sk. 198;
hykk leitt váru (prœt, inf,) credo ingratum fuisse Efdr. 9.
Ieids9gumadr, m., duæ itineris; leids^gumadrinn Sk. 53.
^^eif, f, quod aliquis relinquit; reliquiæ; h^dnu leif t. e, resii<
Yt. 23.
leifa (fd), V,, relinquere, tradere; (at) þú leifir raér raey Sk. 114.
Leifi, m. pr, — 1) regulus maritimus; Leifa land t. e, m^re Rdr. 4;
Leifa braut id, Efdr. 9. — 2) vir, afias ^orleifr beiskjaldi appel-
latus Sk. 37. -
leika (lék, leikinn), v. — 1) ludere; lék vid ijódrapgu cum popu-
lamhus lusit (lœtum se prœbuit) Hkra. 4; lék hands^xura vandla
deætre gladióUs lusit R. 25. — 2) ludificare; hefr leikinn decepii
Yt. 13. — H) ferri vago et incerto motu; volitare; látura tenn leika
á litlum ævintýrura i,e, dentíbus nxidatis arrideamus fabeUas Sk. 5;
ef léki á vprrura si labiis titubatur, si balbo ore proloquor L. 99;
var sem léki á þrædi perinde erat a^c si filo penderet Sk. 184;
leika vid aUudere ad aíqd, attingere alqd, v, c. sár tungan leikr
vid tanna sauciam linguam dentes offendunt Mhk. 12; vedr Sk^glar
skýs léku vid (adv.) of b.auga prorellœ nubis Skagulce dipeos dr-
cumjlaverunt Hkm. 8; halr lék sárt vid hplda vir cives graviter
lacessivit Isl. 20.
leikari, m,, histrio, ludio; dat, pl, leikurum Hkv. 22.
leikblad, n,, palma mobilis; fjadrar leikblad pcdma pennœ mobi-
lissima, i, e, cda velox; gen, leikblads Hlg. 12.
leikraidjungr, m„ gigas ludens; Þridja logs leikr ludus gladii,i,e.
£ugna; Pridja logs leikmidjungr gigas ludum gladii ludens, prœ-
ator; 7iom, pl, leikmidjungar Vkl. zO.
leikmildr, adj,, ludum cupide exerrens; Hildar leikr pugjia; Hildar
leikraildr beuicosus G. 69.
leikn, /., femina gigas; leiknar hestr i. e, lupus Ódr. 6.
leikr, m,, ludus, certamen; þoldi þeygi þenna leik L. 47; skýzt í
leikinn certamini implicatur Sk. 141; leikum svíkja ludendo deci-
pere Hlg. 12. — Vox leikr in appeUationibus pugnœ scepe usur-
patur, velut leikr Hildar, Freys, sverda cet,, e, qr, Freys leik heyja
Hkv. 6; vekja ehn at hprdum Hildar leiki Bj. 'Í; Kkm. 13; vas at
laufa leiki pugnœ interfuit Jdr. 18; at l^gdis leiki Ekra. 21;
at sverda leiki Kkm. 22; frýja ^ldura Hildar leiks Kkm. 14.—
Eodem mx)do heyja leik vid ehn pugnam cum aliquo comtnittere
Kkm. 19, ubi gen, Hildar audiendus est.
181
leik-Pundr, m., dem (Oden) ludens; sverás leikr pxtgnaj qimre
sverds leik-þundr - deus pugnæ, t. e. prœliator Isl..l7.
leiptr (leiptur L.), /., fulgur; L. 93.
Leira, /. pr. — 1) Licfer (hodie Loire), Jtuvius (raUiœ; upp at
Leiru secundum Ligerim Vkv. 14. — 2) cognomen ThorketáU, ducis
Norvagensis; Þorketill Leira Jdr. 42.
leistr, m,, solea; crepida; stíga hyrjar leistum Yt. 39.
leit, /., investigaUo; vesa á leit (dcA. sg.) ehs Mhk. 15.
leita (ad), v., quœrere; r. gen. kynnis leita Snt. 17; leita sér ágæta
Jdr. 11; Sk. 5B; (Christus) leitar líf[>jónandi lœrisveiiia L. 46;
orda er leitat mér í munn Mhk. 29; cum at l. eptir, v, c, leita
at braudi G. 35; ef ek eptir leita L. 2. — leitask fyrir pro-
videre, cavere Isl. 15.
lemja (lamda), v,, contundere, frangere, percutere; lemja ehn Sk. 138.
166; lemdu (imper.) hann ekki Sk. 131; grjót lamdi seggi lapides
viros corUundebant Bdr. 7; húfar l^mdu bárur Jdr. 16; L. 49;
etiam lemja á ehm, velut þann sem (eum, qui) lemr á frænda
minum Sk. 135. — Part, prœt, lamdr L. 61; njóta lamids fótar
G. 61; (Chrvftus) veitir Ipmdum (claudis) at standa L. 46; lamdar
lágir Snt. 4.
lend, /, lumbus; af Adáms lendum L. 19.
lenda (nd), v., appellere navem aliquo; lenda vid Ðanmprk ad Daniam
appelli Edr. 5.
lengi, adv. (propr. suhst., f), diu; Yt. 28; Hlg. 17; Efdr. 10; Bgl. 9;
Kkm. 23; Mhk. 25; Hr. S. 5; L. 87; svá lengi etíamnunc R. 23;
cum gen., veiut lengi vetrar Sk. 201. — Comp. lengr diutius; fundit
mun þaz reynt er lengr Mhk. 17; Sk. 166. — Superl. lengst ddu-
tissime Mhk. 15.
lengja, /., scheda peUicea oblonga; ristir mikla lengju ok sída 8k. 27.
leon, m. l. n., leo; geysist leon í vidjum Sk. 132.
lesa (las, lesinn), v., legere; ef letrit læsi si scripturam legeret L. 59.
lest, / — 1) onus navigii -— farmr. — 2) amphora; duoaedm pondo
nautica (sec. P, Vidalinum); hildingr þá hálfa lest rex sea pondo
(auri) accepit Edr. 30.
lesta (st), V., molare; þeirs lestu Ipg G. 59
lesti, vide Ipstr!
lestir, m., qui detrimentum affert alicui; violator; lestir grundar linns
(i. e. auri)=^vir liberalis G. 32; lofda lestir prœliator Isl. 17.
letja (latta), v,, dissuadere, dehortari; retardare; c, gen. rei, e. gr.
sem orrostu letti quasi a prœlio retardaret Rdr. 9; lífs of lattr
vzta privatus Yt. 22; Hlt. 12; Sigbvatr hefr gram lattan Bgl. 9.
letr, n,, scriptura; narratio; letrit af píslum þínum L. 59.
leydra (ad?), v. coUuere; at leydra bordker Em. 1.
leyfa (fd>, v. — 1) laudare; leyfa ehn Rdr. 1; Efdr. 19; G. 9; hverr
madr leyfir háva ævi hringvarpadar Edr. 3; mjpk leyfa þat þjódir
182
Jdr. 44; leyfctr skati Hátt. 71; G. 61; Hátt. 79. ~ 2) pronUttere,
caneedere; pávi leyfdi alt, sem konungr krafdi Edr. 14.
löygr, m,, mare; leygs leidir per vias marie Hrfm. 7.
leyna (nd), t?., cdare; c. acc, pers, et dat, rei, e. gr, lofdungr leyndi
snara þegna háleitri gœzku 6. 14.
leysa (st), v. — 1) solvere, dieaolvere; líberare; er leysir (impers.)
9nd af b^ndum holdsins L. 83; gipt, er leysi ór biúani mína ^nd
domm, quod a malo líberet animam mmm L. 80; G. 68; leys
mitt bann L. 83 ; leystir hana blódi sangvine tUam redemdsti L. 85 ;
leysti 088 ór banni L. 64; leysti garvar af j^fri regi vestes exuit
Yt. 41; leysti bládúfur dissecuit undas Hrfro. 5; l^gr leysti ílaust
m>are naves disjecit Hrfm. 15; Vkv. 3; nema guds hjálprœdi befði
leystan mik L. 22; konungr hefr leysta pld frá naudum 6. 33^ —
2) absolvere; per/icere; segid, hvé brag leystak G. 71.
lótta (tt), V., finem imponere rei; avertere; lemre; c. acc. léttir
(impers.) hvárki ugg né ótta nec timor nec metus cessant L. 20;
ádr drengmenn létti dyn darra priusquam juvenes a prcelio desti-
terunt Jdr. 39; cum dat. et rei et pers,, létta gumnum strídnm
hmtines a m.ogroribus liberare G. 18. 21 cett.; léttu syndafári lem
peccatorum pestem L. 91.
léttleiki, m., levitas; (diabolus) fann Ijósan léttleikann L. 17.
léttliga, adv., facHe; L. 16. 17.
lóttr, adj., levis; famUs; expeditus; breytti gud léttan blástr (leveni
flatum) af lopti L. 11; gorva œtlak mér létt of tal i. e. ingenue
loqui in animo habeo Mhk. 4. — Neutr. \éii~fajcíle; G. 70.
lid, n. — \) exercitus, máites ; homines ; cfjetus; hilmis lid Vkv. 5;
ýta lid Mhk. 10; Vkv. 6. 10; G.53.55; Kkm. 3. 11; Bdr.4; (U^c.
lid Efdr. 10; Edr. 10; ,G. 32. 46; Bdr. 8; Jdr. 28. 36. 41 ; at liái
þeira Hlt. 14; Efdr. 23; Bgl. 3; Edr. 17; G. 44; Jdr. 9. 26; Mhk. 10;
lids gramr ' Kdr. 4; Yt. 4; Vkv. 4; Bdr. 7. — 2) auxilium; brautar
lid *. e. baculus prœferratus ( — Grídar vplr) Pdr. 18.
lid, n., navis; láta lid fara lyrgptu naves per mare ducere Kdr. 2.
lid /. (rectius fortmse) líd, n., cerevisia; Hás lid cerevisia Odirds,
i. e. carmen; at Hás lidi Hlt. 1; lid Lodurs vinar id. Isl. 1.
lidfastr, adj., operam l. auxHium strenue navans; bella lidf^stum
aldrrainkanda (de Thore) Þdr. 19.
lidfastr, adj., navi affixus; af lidfpstum blómum valdrósar Hrfm.4.
lidgegn, adj., strenuus, fortis; G. 14.
lidhati, m., qui auxUium odit l. recusat; hlífar lidhatar tutdam
clipei recusantes Þdr. 11.
lidhraustr, adj., qui operam fortiJter navat; strenuus; Edr. 28.
lidr, m., artus; articutus; memhrum; blessun þessa gods lids (de
Olavo S:to) G. 70.
lidskostr, m., copia mUitum; copiœ; eigi gaztu lidskost lágan
Hr. A. 3.
183
lidsvaldr, m., princepa populi L eaercitus; G. 62.
lifa (fá, lifat), V., vivere; manere; hann lifir enn Sk. 164; (Olavus
Sdus) lifir G. 11. 63; þróttar orá lifa fortiter dicta maneburú
Efdr. 2; lifáu í sœmd hárri vive tu in magna gloria L. 91; lifandi
gu(t L. 57; lifanda Ijós L. 23; runnin upp vid lifandi brunna
ad lábicee vivos puUulans L. 25; lifa ok deyja med þér Bgl. 15;
es landa krafíir ok lifdir Bgl. 6; ef j^furr lifdi Efdr. 20; Efdr. 22;
G. 69; þangat til er þau lifdi (3 pL conj.) L. 13.
lifna (ad)^ v., vivescere; Bragi lifnadi Snt. 3.
lifra, /., soror; med algífris lifru Rdr, 9.
liggja (lá, leginn), i;. — l) jacére; liggja á sléttri grundu G. 48;
liggja vid Nóreg Sk. 101 ; sem eitr liggi ura hjartat ac si venenu^i
circumjaceat prcecordia L. 80; hann lá kyrr Sk. 183; þars herskip
lágu ubi naves ad ancoras constiterunt Hr. S. 16. — 2) jacere; situm
esse; Bálagards sída lá at bordi brimskídum Vkv. 3; kvad brautir
liggja til ehs vias aUquo ducere diait Þdr. 1. — 3) jacére; pro-
straJtum esse; ek ligg kvaldr L. 99; liggja veginn Yt. 20; frák
liggja (o: menn) Kkm. 11; herr lá daudr Jdr. 40; hann lá i svíma
Sk. 128; Hkv. 12; Hfl. 3; Efdr. 6; Hr. A. 13; Kkm. 16; skatnar
lágu hneptir Sk. 185; lágu daudir Sk. 198. — 4) jacere; seputtum
esse; herkonungr liggr haugi ausinn Yt. 52; liggr á radar broddi
Yt. 45. — 5) cubare; inf. liggja Hkv. 3; liggjandi drakk Yt. 25;
hann lá sjúkr Sk. 201; lá upp í lopt st^ ctdmine cubuit Sk. 43;
Sk. 189. — Cum prcepp, et adv., e. gr. liggja á interesse, referre
Sk. 37; liggja L liggjast eptir relictum esse, e. gr. (vir) lá eptir
G. 60; svínit lást eptir po9*ctAS reUctus est Sk. 185; liggja of
instrepere, e. gr. mest of lá maxime circumstrepuit Hfl. 4; liggja
und ehm sub potestate aKcujus esse, e. gr. liggjamnd jardbyggvi
Vkl. 24; alt liggr und jarli Vkl. 10; þat lá fyrr und Sveini Edr. 23;
eadem significatione liggja und bœgi ehs Hlt. 15.
Lilja, f., líUum; vil ek at drápan heiti Lilja L. 98.
Limafjprdr, m. pr., sinus Cimbriœ; í Limafirdi Yt. 22; til Lima>
fjardar Kdr. 7.
limgarrar, m., canis ramorum, i. e. ventus; limgarmr brýtr lá
Hátt. 78.
limr, m., membrum; Krists mærik lim (i. e. virum sanctum,Olavum
regem) G.33; dat. itrum lim himna salkonungs (= regiOlavo) G.66.
lind, /., tUia; clipeus (tUiaceus); lindar logskundadr ignem clipei
projidens, i. e. ferrum víbrans; prœliator; Vkl. 24.
lindi, m., dngulum; und linda sm cingulo Hkv. 24.
lindihjprtr, m., cervus clipeis (lindi, n. 1] tília, 2] dipeus) omatus,
i. e. navis; acc. lindihj^rt Gldr. 6. Alii navem tiliaceam hac voce
significari putant.
Lindiseyrr, /. pr., locus qindam; sudr fyr Lindiseyrí Kkm. 19.
linhjartadr, adj., misericors; linhjartadr Jesú minn! L. 59.
1
184
linni, m. — 1) aerpens; linna eitr L. 80; linna fold terra ðerpentis,
L e* aurum Isl. 8. — 2) navis beUica, cui nomen erat Serpens
Tjongus; Ipgdu at linna R. 18.
linnr, m.^ serpens; linns grnnd i. e. awrum G. 32; skjaldar linnr
serpena dipei, i. e. gladius, unde skjaldar linna þing-Baldr deus
conventum gladiorum, i. e. pugnam, ciem, bellator R. 1.
list, /., ars; list ok vit Sk. 49; af list arte L. 93; raed listam
degarder L. 2; Sk. 193; ítr lista artium peritus R. 11; yfirmeistar-
inn allra lista L. 51.
listalauss, adj., simpleæ; nondvm perfectus;- haud art^ciostis;
listalaass Bragi Snt. o.
Listi, m., promnda Norvagensia, mari adjacem; de regione ma$'itima
universe uaurpatw Þdr. 19, tibi steins Listi regio saxoaa, et Ella
steins LÍ8ta=^úr^.
iistuligr, adj., gratus, suaivia; i Ijódag^rdum listuligrar móður Kristi
in carnvimbus de nuxtre Christi suavissima conficiendis L. 95.
litr. m^ color (oris); flagds litr er á draugi Sk. 75; bpl k^Uum vér
ilt til litar i. e. calamdtatem putamus ora paUentia fa^ere Mhk. 26.
litudr, m., qui colorat; qui (sanguine) tingit; álmreyrs litudr bellator
G. 17.
lid, n., cerevisia; vid. lid!
lída (leid, lidinn), r. — 1) Idbi, ferri; leid mjpk ór stad gradu pame
deptdsus est Þdr. 5; leid uin langan tima diu transfluxit L. 20;
c. acc, viœ, Gabriel leid fírmamentum G. per /irmamentum ferebatur
L. 27; impers. c. aec. obj., óttu leid quarta t^igHia prcsterlapsa est
Edr. 22 ; kilir lidu til Limafjardar Kdr. 7 ; lidu fram projictebantur
Efdr. 4 ; lídr a t ehu aliquid vergit ad fínem, e. gr. lidr at ævi
Kkm. 27; lidnar eru lífs stundir dapsai sunt vike horœ Kkm. 29. —
2) prodire; eæire; iransire; láta eht lida sinere lU aUquid transeat,
i. e. animo cequo perférre aliquid Mhk. 6; lídandi af módur moldu
prodiens de matns ptdvere L. 12; ordit [íás of munn lídr verbutn
vbi ore elabibur Mhk. 16; hródrmál lida mér of hvapta Hdr. 7;
andinn leid af Jesú píndum abiit anima ex Jesu crudato L. 58.
líf, n., vita; sors vitœ, fatum; veitt er iíf L. 23; líf allra fyrda
jardar (- Christus; quare sequitur adj. masc. ónaudigr) G. 3 ;
lífit sjálft (de Christo) L. 83; líf lagdisk firum Efdr. 8; 0. S. 5;
R.27; bjart iíf Edr. 28; Jdr. 43; L. 76; Sk. 33; hverfa af lífi
e vita evanescere; mori Snt. 10; fegnir lífi sínu salute sua gaudentes
Hr. S. 17; Edr. 19; G. 17.64; Kkm. 14. 17; Jdr. 12; lífs of lattr
Yt. 22; Hlt. 12; lífs stundir Kkm. 29; L. 11. 16. 20; at lífum h^lda
adversus ^vitas colonorum Vkl. 4 (tJn alii lífum pro hlífum a>ccipiunt)\
lífdvpl, /., commo7*atio in vita; vita; fellir lífdvalar mors Hrfm. 14.
lífga (ad), V., vivum reddere; Jesús, er lífgar þjódir Jesu, qui homi-
nibus tntam donas L. 51; dugi ferd, svát lífgud væri hominibus
mbveni, quo vimficentur L. 21.
185
lífgalli, m., noxa vitœ, L e, mors; hallar lífgalli mors domús, i. e.
igms Hrfm. 11.
lífgan, /., vimjicatio; lífgan þjóáa L. 89.
lífgari, m., mvificcdor; lifgari daudra manna L. 63.
lífkaldr, adj,, vibœ perniciosm; lífkpld laufa vedr Vkl. 4.
lífligr, adj,, vividus; alacer; cekr; líflig ord L. 2. 95.
lífskínandi, part, compos,, vitáfulgens; vitam ftdgidam habens L. 11.
líftjón, n,, supplicium; cœdes; leggja líftjón á ehn Sk. 135.
lífþjónandi, part, compos,, vitœ ministrans; (Christus) leitar líf-
þjónandi lærisveina L. 46.
lífvænn, adj,, cui spes est diu vivendd; bera vápn á Domalda líf-
vænan Yt. 8.
lík, n., corpus mprtuum; cadaver; yfir líki Gr. 20; af líki G. 22.
lík, n,, margo includens (speciatim in vdis); lík valkera involucrum
gladii, i, e. vagina, quare brá valkera líki ferrum destrinœit Ódr. 7.
iíka (ad), V,, ploMre; c. dat, lót sér líka stórar gjafar Edr. 26;
Bdr. 1; líka sér eigi iUa sihi minims displicere Jdr. 13; líkar Odni
fjandUga Sk. 174; Hkdr. 2; G. 70; Hr. S. 20; Sk. 75; þínir haukar
líka þjódum Hr. S. 21; svó þér líki vi tibi placeat Sk. 26.
líkamr (pro lík-hamr), m,, corpus; hann tók meyjar líkam L. 65;
L. 35. 69; af líkam hreinum L. 30; líkams lygdir mendada cor-
poris, i, e. corpus m^ntitum, jictum, vanum L. 65; L. 11.
líkja (kt), V. — 1) similem facere. — 2) simílem esse; gudi líkjandi
í dygáum L. 25. — JReJlea, líkjast similem fteri; (þit) munud vid
guddóm» likjast L. 17.
líkn, /., levam^n; medela; sanatio; heila líkn Efdr. 20; synda líkn
L. 80; líknar ædr L. 89; med liknar vendi L. 81.
líknarkrafdr, part, compos,, cujus auœílium invocatur; liknarkrpfd
l9g G. 59.
líknsamr, adj,, propitius; clemens; G. 16.
líkr, adj,, similis; oss at mentum likir Sk. 96; c, dat, hárit likast
fidri Sk. 196; þvi 'r iikast, sem . . . persimUe est ac si . , , 1$, 92,
líta (leit, litinn), v., videre; cernere; litk þær fardir á Geitis gard;
Hlg. 20; hergramr rógálfr litr hirdmenn spenna hlummi Hátt. 75
líttu á tárin L. 91; vasa fridr at lita R. 16; Jdr. 37; Sk. 74
fólk leit, er drengir hlódu seglum Hr. S. 6. — Reflex. litask videri;
e. gr. mpnnum lizk jafnt sem hominibus videtur perinde ac si
Hr. A. 9; mér lizt eht Sk. 59. 112.124; sequitur conj., at omisso,
e. gr. mér lízt nú, sé margr um einn Sk. 180; þat lízt vansi
id magnum m/dum videtvA* L. 47; myndir litast mér L. 80; leizk
videbatur Isl. 24.
lítill, adj., parvus; litill harki Sk. 149; lítinn kost á margr und
sér Mhk. 25; litinn tel ek þat greida Sk. 131; á litlum tima
Sk. 128; ^lteiti vas lítil Jdr. 11; láta litit parva dicere, efferre
Sk. 52; eigi lítil merki fremdar verka R. 10; leika tenn á lítlum
24
186
œvintýrum Sk. 5. Neutr, sg. lítit sœpe e9t = níkU, e, gr, lítit
vará af spngum mhil de cantíhua fuit Sk. 43; lítit vard af snilli
fortUudjO eju8 nuHi rei utilts erat Sk. 18*{; lítin verr parvi refertj
mhU refert Mhk. 13; adverbialiter lítit= haud, e, gr, lítit batnar
Skida Sk. 201 ; ekki litit haud paxHvm Sk. 74. ^ Compar, minni,
superL minstr, q, v,
litillœti, n., hunUUtas; með litillœti L. 52; L. 90; rót ilmandi
litillœtis (de SUa Maria) L. 25.
litilmenni, n,, homo tenuis; nm litilmennis þykkju Sk. 37.
litt, contr, ex litit. — 1) neutr, sa,; paultdum; litt kom viá eár
ekki Sk. 62. — 2) adv., parum; haud; hefk litt fregit non rogam
Hkv. 22; litt hept Efdr. 4; Hr. A. 2.
Ijá (léda, lét), V,, tribuere; commodare; c, dat, pers, et gen, rei, e, gr.
(deuð) lér gram þeima hárar giptu G. 57.
Ijód, n,, cantílena; carmen; Gýmis Ijód Yt. 36.
Ijóáagprd, /., concinnatio carminum; í Ijódagpráum in carmine con-
Jtdendo L. 95.
Ijóðm^gr, m,, popxdarie; (Ijódr ^ lýdr popvlus, germ. ícute); ctwí;
acc, pl, vid Ijoámpgu Hkm. 4.
Ijódpundari, m,, statera cantús, i, e, trachea, arteria; loptvág Ijód-
pundara Snt. 1.
Ijómi, m,, splendor, fulgor; kyndud hæstan hyrjar Ijóma Hr. A. 12.
Ijónar, m, pL, viri, homines; Ijóna lid cœtus hominum Yt. 4.
Ijós, n, — I) luœ, tumen; nom, et acc. sg. Ijós G. 1. 2. 20; L. 23.
61.63; dat. sg, Ijósi G. 3; L. 31. 59; laust Ijósum splendor reftd-
gebat Hrfm. 4; n, pL Ijósin lumina, i, e, Scripta Sacra L. 17. —
2) candela; þeir stumrudu yfir med Ijósi Sk. 189.
Ijóseldr, m., ignis luddus; lagar Ijóseldr ignis maris, i, e, auruia;
fridrofi Ijóselds lagar Hátt. 69.
Ijóss, adj, — 1) lucidus, splendidus; drekka Ijósan mj^d Isl. 1; hringi
Ijósum R. 26; Ijós raun clarum testímonium G. 46. — 2) colore
candido; flavus; á likam Ijósan L. 35; at hilmi Ijósum Yt. 35. —
^) perspicuus; manifestus; skilja Ijósan vilja L. 98.
IjÓBta (laust, lostinn), v. — 1) percutere; ferire; laust hlusta grunn
af nadri caput serpentis decussit Hdr. 4; laust grán h^tt Þdr. 13;
laust til Qlmóds Ipngum staf Sk. 62; lustu sundr (fregerunt) fót
seggs G. 59; eydendr geima vals grœdi lostins vastatores navis mari
verberatœ Hr. A. 9. — 2) conjicere in alqm; jaculari; mittere; c, dai.
sodnum sega laust tangu forcipe conjecit offam candeiítem Þdr. 15;
laust meina nestu i bifgyrdil Pdr. 17; laust hausfleini á nasar
Isl. 16; impers. c. doi., laust Ijósum brims vegljóma lumina (spkn-
dores) auri fundébantur (refvlgebant) Hrfm. 4.
Ijótliga, adv, immamter, fœde; Sk. 160.
Ijótr, adj., defomm, fœdus; turpis; blár ok Ijótr L. 77; sneida
Ijótan lunda V9II horridum mare seeare Hr. S. 6 ; sú hin Ijóta pin
187
Sk. 164; í Fofnis trjónu Ijóta Sk. 162; líf hit Ijóta L. 76; varp
Ijótu lauðri spuma fœdans spargebatur Hr. A. 10; élin þykkja
m^rgum Ijót Mhk. 19; at Ijótum rádum L. 48.
Ijotvaxinn, part. comp., defarmis; fyr Ijótvaxinn hest leiknar Odr. 6.
Ijúfr, adj., carus; suavis; sœll ok Ijúfur Sigurdr minn Sk. 18ð.
Ijúga (laug /. ló, loginn), menUri; faUere; drjúgr at Ijúga Þdr. 1;
fridr loginn pax violata Hfl. 13.
loda (dd, lodat) v,, adhœrescere; hold lodir í klóum Hkv. 3; rá
loddi við ramroan reimud Hlg. 7.
Lodbrók, /. pr,, ^braccis hirsutis indutus"; cognomen Ragnaris
regis; fyrdar hétu mik Lodbrók E^km. 1.
lof, n. — 1) laus; sé þér lof L. 1; skala lof dvala Hátt. 68; sœma
lof ebs Hrfm. 17; vid hæst lof aldar summa hominum laude
Edr. 30; næstr lofi Hfl. 18; reida í lofi laudibus eferre Edr. 4. —
2) carmen laudatoritmi; encomium; vinna lof at ehm Hfl. 2; bera
lof þengils Hfl. 20; hljóms lof carmen aUisonum Ykl. 3; Hlt. 16;
O. S. 1; R. 1; Edr. 2; G. 67; L. 34; ofra lofi þegna Hdr. 9; at
þessu lofi G. 10; G. 57; sungu of sínum kóngum mjúkt slungin
lof L. 4.
lofa (ad), V. — 1) laudare; lofa hodd-dofa Hfl. 17; dagbóls lofadr
konungr G. 5. — 2) concedere; hvi hefr dróttinn lofat flest alt
annat? L. 16. — 3) promdttere; lofar at leggja af blót Sk. 202.
lofdar, m. pl., viri; gen. lofda Efdr. 22; Bgl. 5; G. 69; Isl. 17.
Lofdi, m. pr., rex quidam; áttkonr Lofda kyns Yt. 42 (ubi alii
malunt lofda kyns).
lofdungr, m., rex; lofdungr Þrœnda G. 14; Edr. 10; lofdungs burr
Bgl. 6; G. 46. 64; lofdungar gengu fram Kkm. 21; vid lofdunga
þrenna Kkm. 19.
lofkendr, adj., laude notus; fólkleikr rídr lofkendr Vkl. 24.
lofligr, adj., celebrandus; loflig mær L. 89.
lofrædandi (t. e. lofrœdandi), part. comp., laudes cdebrans L. 51.
57 cet.
lofskeid, /., navis splendida; helt lofskeidum Hrfm. 7.
lofsæll, adj., gratid vakns; ab omníbus laudatus; Yt. 27.
lofspngr, m., hymnus; gjalda margfaldadan lofs^ng L. 95.
lofun, f, carmen laudativum; en fjórda lofun Hátt. 69.
Lofund (l. Lófund), n.? pr., insvía in lacu JDídlarcn; á Lofundi Yt.33.
log, n., lumm; ignis; log ^ridja I. Gunnar i. e. gladius; Þridja logs
leikmidjungr Vkl. 20; Gunnar logs geigurþing Hr. S. 17; Rinar
log i. e. aurum, ideoque Rínar logs sviptilundr vir Hr. S. 14.
loga (ad), V., ardere, flagrare; (Márja er) logandi 9II med skirleiks
anda tota flagrans vn spiritu castitatis L. 25; log^ndum húfum
hafask und linda drepit Hkv. 24.
logi, m., flamma; ignis; logi gaus upp ór húsum Jdr. 19; loga
himinn coslum ignis, i. e. tectum rdr. 14.
188
Logi, m, pr,, fraUr Skjalfœ; Loga dís Yt. 16.
logn, n,, vudacia; standum þýtr i logni lá Mhk. 13.
lognárungar, m, pL, viri flammam distríbuentes ; Leifa brautar log
ignis maris i, e. aurum; Leifa brantar lognárungar aurum distri-
buentes, i, e, viri liberales; dat, lognárungam Efdr. 9.
logrunnr, m,, arbor l, fridex flammce; sárs log flamma vvínifica,
i, e, gladius; sárs logrunnar arbores emigerœ, i, e, pugnatores
Hrfra. 9.
logskundadr, m., incitator ignis; lindar log ferrum, et lindar logs-
kundadr prceUator; ideoque lindar logskundadar fólkleikr Hedins
reikar fúrs bellatoris prœliuni, a^ie instructa commissum Vkl. 24.
lok, n,, finis; exitvs; sóttr und lok ad mortem lacessitus Efdr. 25;
jafnan spyrja menn at lokum Mhk. 19; gen, sg, loks pro adv.
-= ad extremum Mhk. 8. 25; Sk. 150.
Loki, m, pr., filius Farbaidii gigantis, diis Ansibus annumeratus;
Hlg. 11; Sk. 106; acc, Loka Sk. 179; gen. Loka Yt. 13; Þdr. 4
lokka (ad), v., pdlicere; (diabolus) lokkar dreng at Ijótum rádam
L. 48.
loppa, /., manus frigore torpens; med sinni loppu Sk. 125.
lopt, n,, cœlum; aer; sublime; j^rd ok lopt L. 10; lopt ok englar
L.94; ganga upp í lopt G. 16; halda á lopt cUte spectare Mhk. 14; guð
breytti blástr af lopti næsta L. 11; hefja at lopti tóUere in sublime
Yt. 16; á lopti Þdr. 16; Efdr. 4; L. 45; pl, loptin L. 31. 34; í lopt
hin neári L. 27 ; geisli lopta radius cœlorum (de Sda Maria) L. 89.
lopt, n,, superius tabulatum domús; upp i lopt sub culmine 8k. 43.
loptdrífa, /., nimbus aérius; loptdrífa gprdisk at gumnam Bdr. 10.
Loptr, m. pr,, nomen Tjokii; drjúgr vas Loptr at Ijúga Pdr. 1;
Hlg. 8; Lopts vinr Oden Vkl. 5.
loptvardadr, part. comp., tabulato munitus; lyngs barda lopt tabu-
latum serpentis, i, e. aurum; acc, pl, randir loptvardadar lyngs
barda clipeos inauratos Vkl. 22.
loptvág, /., pondus aérium; hrœra loptvág Ijódpundara poruhts
aerium tracheœ movere, i, e, spiritum ducere Snt. 1.
Lódurr, m. pr,, deus ex genere Ansium; vinr Lódurs Odsn Hlt. 10.
Isl. 1. •
lófi, m., vola mantís; manus; carpus; hvat skal ek leggja í lófaim
þér? Sk. 114; raed lyptum lófum L. 51. 57 cet.
lómblekkir, m., fraudum rewessor; Hrfm. 2.
lómgedr, adj., aetvtus; fraudulevtus ; enn lómgedi Yt. 50.
lómhugadr, fraudtdentus ; Hlg. 12.
lómr, m., fraus, dolus; lómi beittr Yt. 49.
lukka, /., fortuna; fdicitas; lukkan hefr þik fangat Sk. 49; lukku
traustr Sk. 53; lukku stýra Sk. 57.
lund, / animus; mens; inclinatio animi L voluntatis; leggjask í land
Mhk. 24; allmjpk er mér lund til ehs nimia mentis incKnatione
189
f&ror ad (dqd Mhk. 29 (yi/i aUi lecfunt allmj^k emm lynd (n. pL)
,= nimds propitíi sumua).
lundi, m., cdca arctica; Ixinda vpllr i. e. mare Kkm. 5; Hr. S. 6.
lundprúdr, adj., mente generosa prœditm; Inndprúdr hilmir Gldr. 6.
lundr, m. — 1) lucus; mva. — 2) arbor; sœpe in appeUatione viro-
rum, e. ^gr. lundr Nidar yarga arbor navium, i. e. vir navigam
Gldr. 8; Inndr gunnar, málma, ógnar, prva, lanfa, fleina =: prœliator,
e. gr. gnnnar Íunda þr^ngvimeidr victor beUatorum Vkl. 16; á
grundu málma lunds Hr. S. 9; Hr. S. 12; grva lundrinn Sk. 26;
Sk. 67; fleina lundrínn Sk. 127; eodem modo lundr audar, mens,
seima = vir liberaHs, e. gr. Hr. S. 13; yfir þessum mens lundi
Sk. 59; Isl. 26; seima lundrinn fridi Sk. 92; læva lundr i. e. vir
subdolus, e. gr. bundu læva lund Hlg. 1 L
Lundr, m. pr., Tjunda, urbs Scaniœ ; 6ka,mt frá Lundi Edr. 27.
Lundúnir, f. pl., Londimum, caput Britanniœ; Lundúna bryggjur
Vkv. 6.
lundvœrr, adj., facilis, conimodus; lundvœr þykkir bezta sveit fa-
dlis et commoda secta optirna videtur Mhk. 15 (ubi tamen aham
lectionem et interpr. videre Ucet in 1 152).
lung, n., navis; lung et langa Efdr. 14.
lunga, n., pulmo ; Avuigxin féllu um nára Sk. 144.
Lúf a, /., coma incompta; cognomen Harcddi regis, qui postea Ptdchre-
comatus (enn hárfagri) appellatus est; fyr Lúfu Hkv. 10.
lúka (lauk, lokinn^, v. — I) cUmdere; cingere; lauk rpndu umb rekka
kindir cohortes agminibus clipeatis circumsepsit Edr. 17; lauk haudr
raudri skjaldborg Edr. 24; let Ipnd lokit terras dnæit Kdr. 4. —
2) conficere alqd; padsd; rád lukusk nupUœ concUiatœ sunt Hkdr. 5.
— 3) finire; finem imponere; c. dat., e. gr. eigi veit ádr hefndum
lýkr Mhk. 18; (Olavus) lauk aldri G. 19; hefk þar lokit stefjum
B. 24; endi lífs lokins ^wts vitœ peractœ Yt. 33; gódu lúka bonum
easitum habere Sk. 154.
lúta (laut, lotinn), v. — l) inclinari; procUnari; lúta fyrir succum-
bere Þdr. 12; lúta í gras in herbam labi, i. e. cadere Isl. 25; þjód
laut (cecidit) fyr hjprvi G. 52; lutu at lýda fjprvi inMabant vitœ
hominum Hkm. 7. — 2) incKnato corpore venerari alqm; c. dat.
luta þér Sk. 167; lút mér Sk. 168; lýt ek þér at fótum L. 79;
lýtk helgum j^fri G. 12; lúti landfólk ítrum . . . G. 66.
lútr, adj., incUnatus, pronus; hneigd ok lút incurva et demisso capite
L. 54.
lygd, f, mendadum; líkams lygdir vanitates corporis, i. e. vana
sjpedes corporis L. 65.
lygi, /., niendadum; G. 58.
lykja (lukda), v. — 1) claudere; drcumdudere; flaustum lukdi foldar
sídu laius terrœ nambus drcumdedit Edr. 24; Hrfm. 2. — 2) finire;
at luktri ævi L. 83.
190
Ijkkja, f,y laqueus; spira; stordar Ijkkja apira hwm repena, t. e.
aerpena; á stordar lykkju Kkm. 1.
lyndr, adj., animatui; animo aýeetm; vide ann. ad lond, /./
lyng, n,, erica; lyngt bardi serpena Vkl. 22; lyngs hrjekkTÍbaugr
tó. G. 16.
lyngáll, m,, angtdlla erioœ, i. e. serpena; lagdak lyngál Kkm. 1.
Lypta (pt), V., erigere, deeeure; c. doL lypta lanki Hátt. 77.
lypting, f., celsa pnppie; tabtdatum pttppis ; innan í lypting Hr.A.7;
utan á lypting supra puppim Hr. A. 10; ór lyptingu R. 23.
lyptisylgr, m., hauitui Uorans; lyptisylgr siu hatutua, aui acintiUas
emittít, i. e, ferrum candefcutum; acc. lyptisylg Þdr. 16.
lyst, f, vcluptae; Ubido; heirasins lyst /. lystir Sk. 48. 91.
lysta (st), V., lubere; impers. c. acc. hefr lyst mik Sk. 93; beygdi
sinn háls hyerjum þræl, er lysti at berja L. 52.
lystiligr, adj., jucundus; at lystiligu leidar nesti L. 83.
lystr, adj. — i) avidus, cupidus; gen. kapps lystir Hkv. 7. —
2) promptus; f^mm lystir Bgl. 9.
lýbraut, /., pl. -ar (lýr l. lýrr, m., gadus pcíllackius)^ via gadi
póHachU, i. e. mare; flýja lýbrautar trans mare fugere Gldr. 8.
lýdr, m., popvlus; lýdr Hátt. 77. — Flyir. lýdar l. lydir viri, ho-
mines; nom. pL lýdar Bgl. 5; lýdir Jdr. 37; L. 62; a4sc. pl. lýda
Isl. 1; lýdi Jdr. 16; dat.pl. lýdum Efdr. 20; L.37; gen. pL lýda
Rdr. 10; Hkm. 7; Efdr. 10. 23; Edr. 22; Mhk. 29; L. 19.
lýja (lúda, lúidr L lúdr /. lúinn), v., pulsare; coninmdere; lúinn ok
módur lá hann Sk. 183.
lýrgata, /. (lýrr gadus), semita gadi, i. e. mare; fara lýrg^tu Kðr. 2.
lýsa (st), V. — 1) áluminare; h^fn lýstisk portus íUustraíatur Hrfm. 5;
impers. es lýsti ubi Mucescébat G. 48. — 2) refvígere; dilucere; lýsa
af herskips hausum Hr. S. 6. ; lengi hefr þat lýst fyr mér hœc res
diu mihi dUuait Mhk. 25. — 3) declarare; notum facere; ostendere;
ek fýsumk lýsa adrar dádir R. 24; þat Ifúk td testor Efdr. 7;
(Olavus) lýsir elik verk G. 62; (slíkum frama) sem lýstak gunnelds
geymirunnum arfþegi Tryggva (o: annat hafa) qualia pet'petrasse
Tryggviadem coram prœliatoribus memoravi R. 32; þeir hafa
lýstan frama þengils G. 12; lýst skal hitt 3lud commemorabitur
Edr. 10. 28.
lýti, n. — 1) mendum corporis ; lýtin þykkja skammœ skarar Mhk. 19.
— 2) vitium turpe; Jlagitiujn; lýtin vóru mprg L. 91; L. 47.
læ, n., fraus, dolus; noxa, malum; læva lundr arbor fraudvienta i. e.
vir subdolus; pI-Gefnar læva lundr deœ raptor, Loídus Hlg. 11.
lægi, n., statio navium; portus; til lægis Kkm. 5.
lægir, m., qui humílem (I^SO ^^ddit; lægir rekka rógs sedator rixa-
rum hominum Ódr. 7.
lœgir, m., mare; á lægi Ilr. S. 15; fyr lægi sunnan Hr. S. 18.
læja = hlæja ridere; læjandi skalk deyja Kkm. 29.
191
l»kna (ad), v., donarey mederi; þess 's lœknir Ud eju8 qui populo
medetur (de Olavo S:to) G. 46; sár læknaBk £dr. '28.
lækning, f., medicamen; solaiium; lækning þjódta (de Sda Maria)
L. 86; lœkning sótta id. L. 89.
læknir, m., m^diciis; læknir heimB dsus G. ð7.
læra (rd), v., docere; pragt. lærdr vir doctua, i. e. cUricus; yfirraadr
allrar lærdrar alþýdu L e. archiepiacopus G. 9.
lærisveinn, m., cksciptdus; sendi helgan anda lærisveinum L. 68;
ffcn, pl. lærisveina L. 46.
læsa (st), V., daudere; obserare; lœsa str^nd oddum ok svalri r^ndu
litus cuspidihus et algidis clipeis circumcludere Edr. 24; læsir út-
strandir barda bláskídum drcumdat litora nambus Hátt. 79.
læsíkr, m., piscis fvlvidus (Coregonus lavaretus) nosius; i. e. res
fulgida noxam afferens = gkuUus; gramr ríkr læsiks rex ensipotens
Efdr. 14.
læstyggr, adj., a fraude abhorrens; gen. læstyggs Efdr. 82.
læti, n. — 1) sonus; vox; vid sóknar læti in fremitu pugnœ Kkm. 16.
— 2) pl. læti gestus; hæversk læti Sk. 68.
lætraudr, adj., fraudis expers; G. 33.
lod, f., irívitatio; hospitalitas; budumk hilmir l^d Hfi. 2.
l^dudr, m., invitator; rekks lodudr qui hmUnes ad convivia invitat
Yt. 45.
l9g» ^' P^' {^f'"' ^*?)' ^/ leges; halda gods i^g Edr. 8; laukj^fn Ipg
Bgl. 5; hafa verri l^g Bgl. 8; segja upp l^g legem promvigare;
ideoque hlifa gálkn s^gdu upp Ipg gladii senteniiam pronwúiavertmt,
i. e. gladus dijudicatum est Efdr. 8; sa er kunni l^g sónar «Kð qui
navit leges pa/yis, vir %Ue pacificus Isl. 22.
l^gdir, m., gladius; l(>gdis seidr cantus gladii, i. e. pugna Oldr. 8;
at l^gdis leiki in pugna Kkm. 21; okhreins l^gdir gladius bovis,
i. e. cornu, et oddr okhreins l^gdis mucro comus Tt. 26.
l^gr, m., aqua; mare; lábrostinn l^gr Hrfm. 15; rMigbarmr skýtr
l9g Hátt. 78; fyr Ipg sunnan Efdr. 4; þryngva skipa bardum á
l9g Gldr. 1; Kkm. 24; Bdr. 9; Jdr. 15; lagar hjarta cor maris,
i. e. lapis = Steinn, nomen viUœ cujusdam ¥t. 35; und lagar beinum
sub ossibus maris, sub lapidibus Yt. 45; lagar skíd navis Gldr. 2;
lagar stód id. Hlt. 14; lagar Ijóseldr aurum Hátt. 69; lagar eld-
broti auri fractor G. 53; legir á grundu stódu ok undrast aquœ
in terra constiterunt et mirantur L. 31. — Gldr. 3 pro lagar potius
raddar legendum est.
l^gteimr, m., serpens ponto submersus; serpens Midgardicus; l^g-
seims fadir Lokius Pár. 1.
l^gskid, n., solea maris lignea, i. e. navis; l^gskíds ræsir vir
G. 20.
l^n, /., longa series rerum coacervatarum; of hrœs lanar supra or-
dines ccesorum Hfl. 11.
l^str, m. — 1) vitdum; mendum; culpa; né (kennandi) l^stinn gngvan
L. 90; fylgdn því hvergi lestir ntdla vitia cum hac re ccnijuncta
erant Edr. 9; eyding.lasta L. 89; L. 78. 81. — 2) defectus; finU;
á lesti in fine; ad ultimum, eatremum Odr. 6; eitt er mest, er
þó ^r at íesti unum est maaimi motnenti, quod uUimum restat
L. 20. — AUi voces á lesti, at lesti cum vet, sojc, alezten, g&na.
jutct^t conferufd.
madr Z. mannr, m, — 1) ftomo ^ menskr madr; nom, sg, madr
Sgdr. 5; Mhk. 4. 8. 22. 23; hverr madr omnes, unitsquisque Edr. 3;
madrinn hverr Mhk. 2; L. 88; flestr madr plerique (per litoten
= omnes) Hfl. 3; margr madr muUi G. 60; engi madr nemo Edr. 2;
Hr. S. 4; engi mannr Vkl. 22; lét berask mannr G. 2; acc. sg.
mann Mhk. 24. 28; L. 29. 34. 45; (kit. sg. manni Mhk. 27;
gen. sg. manns Mhk. 3. 5. 26; L. B9; hvers manns L. 20. 32. 93;
Sk. 27; nom. et acc. pl menn Efdr. 22; R. 26; G. 7. 34. 35;
Mhk. 3. 4. 5. 19; L. 4. 34. 72. 73; Sk. 12. 98; medr G. 21; dat. pl.
m^nnum Hr. A. 9; Edr. 14; G. 6. 51; L. 25. 40. 85. 86; gen. pl
manna Hlg. 16; Hfl. 20; Efdr. 24; Kdr. 8; R. 11; G. 58. 66; L. 15.
28.38.56.62.63.86; Sk. 8; menskra manna Efdr. 28; rainst
manna minifne gentium Kkm. 28. — 2) vir; madr Snt. 4. 16;
Efdr. 13; G. 26. 44. 48; L. 12. 41. 66; Sk..46. 93. 137; madrinn
Sk. 11. 99; mann Efdr. 11; L. 36. 39; Sk. 57; manninn Sk. 180;
manni R. 28; Isl. Íl. 19. 24; L. 41. 67; manns R. 26; Edr. 4;
G.37; menn Bj. 2; Yt. 10. 33; Þdr. 15; Ódr. 1; Bgl. 13;Hr.A.
3. 6; Edr. 4. 19. 29; G. 54; Kkm. 17; Jdr. 38. 45; Mhk. 12. 23;
Isl. lli Hr.S.9. 13; L.61; Sk. 5. 95. 96. 113. 142; medr 0.S.4;
m^nnum Vkl. 8; Bgl. 8; Hr. A. 12; R. 10; Kkm. 15; Isl. 15;
mannum Vkv. 12; manna flkm. 8; Hlt. 10; Vkv. 1; R. 2. 27;
Edr, 15; G. 54; Bdr. 5; Hr. S. 19; L. 48. ~- MuUis locis madr
est = vir in comitatu regis cujusdam, e. gr. Bj. 2; Ódr. 1; Hr. A. 3:
Isl. 15 cet. cet. — 3) maritus; e. gr. fj^rvi næma fogl-Hildar mann
Rdr. 6 (secundum lectiones in 1 117 allatas); Eva (fyrdæmdi) mann
fyr epli bannat L. 66. — 4) Nonnumquam vox madr l. menn wbi-
bus pronomdnis indef. Suecorum nian fungitur; e. gr. frát madr
inauditum est Yt. 19; menn heyra at . . . Jdr. 20.
magn, n., róbua^, vis, potentia; af þinu magni ea tua auctoritate
Hr. S. 19.
magna (ad), v., augere, corfirmare; magna ríki Hákonar Vkl. 23;
magna goddóm Edr. 1 1 ; refi. magnask crescere, vires sumere, e. p'.
glygg eggja magnadisk tempestas tdorum incrébuit Jdr. 23 ; magnast
málma þrá prœlium scBvit Sk. 88.
198
Magni, fn, pr., filius Thoris; fadir Magna Þdr. 20.
Msgnús, m. pr., cogn. Bonus, rex Norvegiœ, filius Olavi S:ti;
Bgl. 3. 15. 17; Hr. A. 1; G. 29; gen. Magnúss Bgl. 7; G. 27.
raagr, adj., mcœer; magran skyldi kaupa hest Mhk. 21.
makligleikr, m., dignitas; metitnm; at makligleikuni pro m£ritis
L. 92. ^
mala (mól, malinn), v., m^lere; cum murmUre circumferri; stýri mól
Ódr. 1.
raalir, /. pL, coxa (botim et ovium); ofan af m^lunum mitt desuper
ea media coxa 8k. 27.
man, n., miancipium; serva; femina; dat. sg. mani Hkv. 16; Snt. 8.
mana (ad), v., provocare; tacessere; Mittumstangi manadi Hrólf
Sk. 149.
Manheimar, m. pl., nom£n Sueciœ (?); í Manheimum Hlt. 3.
manndómr, m., humana natura; sjálf náttúran váttar sannan mann>
dóm L. 42.
manndráp, n., homicidium; manndráp* settir homicidiurn fecisti L. 66.
manndýrd, f., virtus; vísi vann flestar manndýrdir G. 18.
manngi, pron. m. sg.; nem^, nullus; manngi annarr mildingr Hr. A. 5;
verðr sumt þaz manngi varir Mhk. 25; manngi veit ek fremra
annan Hr. A. 1.
mannkyn, n., genus humanum, homines; acc. mannkyn Hr. A. 8.
mannr, vide madr!
mannraun, f., mrile faxyinus; virtutis specimen; Mhk. 7.
mannsko^dr, adj., hominibus infestus; Gldr. 3.
manntælir, m., fraudator hominum; galloþnis halla menn gigantes,
et manntælir gallopnis halla fraudator gigantum, Thor rdr. 3.
mannvit, n., pruderdia; scienÚa rerum hum^xnarum; mannvit annat
mest £dr. 9; alt manna mannvit mædist L. 38.
mannþarfr, adj., hominibus utilis, opem afferens; G. 51.
manspngr, m,, carm^en amatorium; mœla manspng of eha Jdr. 42;
Sk. 1; of manspng in carmine amatorio l. per totum carmm am^a-
torium Mhk. 20.
mara, /., incubus nocturnus; Yt. 5.
marbedr, m., Utus maris; med marbedjum secundum litora Kdr. 4.
Mard^ll, /. pr., nomsn Freyœ; tár Mardallar lacrim^B Freyœ,
i. e. aurum (cfr SnE, AM 1 346) Bj. 4; Mardallar grátr id.
Mhk. 8.
marfjpll, n. pL, montes m>a/ris; fluctus^ undœ; á marfjpU Edr. 6.
margaukandi, part. compos., vcude augens; margaukandi mækis mót
pugnam maýnopere ciens; assiduus prœliator; bœtr margaukanda
mækis mót t. e. satisfaGtio pro rege occiso Efdr. 27.
margbrugdinn, part. comp.; vaMe astutus, vafer; margbrugdinn
fjandinn L. 16.
margdýrr, adj., prœstantissimus ; Efdr. 23.
25
194
margfaldr, adj., mtdUplea! ; garask margfaldr crescere, augeri G. 58;
gjalda margfaldadan lofspng absolvtissimum hymnum persolven
L. 95; af margfaldri synda saurgan L. 76.
margfréttinn, adj., muUa percontandi cupidus; Hrfm. 15.
margfríár, adj,, perpulcher; eœimius; de Olavo Sdo G. 26.
marglitandi, part. compos,, sœpe tingem; marglitendr eggja qtá
mucrones assidue cruentant; pugnatores, viri; G. 59.
margr, m^rg, margt L mart, adj.^ muUus; nom, sg, m. margr
Efdr. 6; G. 60; Jdr. 18; acc. sg. m. margan Bgl. 1; dat. sg. m.
mprgum Ódr. 3; Isl. 24; L. 67; nonk. sg. f. mprg Hkm. 21; Efdr.
3. 15; R. 18; Kkm. 10; acc. sg. f. marga Efdr. 7; Sk. 93; neutr.
sg. margt Vkl. 3; mart Mhk. 7; Hátt. 70; Sk. 191; dat. sg. n.
mprgu Em. 5; R. 14; nom. pl. m. margir Jdr. 45; Hr. S. 10;
Sk. 95. 96; acc. pl. m. marga Hlt. 4; nom. et a/cc. f. pl. margar
Gldr. 8; Edr. 9; G. 14; Mhk. 18; nom. pl. n. m^rg Kdr. 4; R. 9;
L. 91. 98; dat. pl. m^rgum Sgdr. 2; Bdr. 3; Jdr. 28; gen. pL
margra Ódr. 6 ; R. 30. — Absolute uswrpatur margr — muUi; e, gr,
nom. sg. margr Kkm. 19; Mhk. 15. 25; L. 76; Sk. 180; margur
Sk. 23. 151. 195; dM. m^rgum Mhk. 11 cet. 13. 19; Sk. 4; acc.
marga Mhk. 20. Eodem rnodo margt l. mart = muUœ res, multa;
V. c. margt Efdr. 24; Mhk. 15. 26; mart G. 27; til margs Vkv. 1;
m^rgu Sk. 21; c. gen. margt manna Hkm. 8; mart sorgar Vky. 8.
— Comparat. fleiri plures; fleira plus, plura, e. gr. at greina fleira
Sk. 111; ef fleiru {pro fleira l. fleirum?) týna Sk. 64. — Superi
flestr plurimus (nonnumquam flestr est ~ omnes) v. c, flestir uráu
fúsir þess Sk, 178; Sk. 173; god reynir svá sina flesta vini G. 63;
of flesta heimsbygd G. 39; vísi vann flestar (permuUas) manndýrdir
G. 18; L. 58; afbrigdin flestra dygda L. 76; flest er g^rt til væla
Sk. 2; gpra sér flest at happi Sk. 78; játa flestu Sk. 105. Plura
exempla habes s. voc. fleiri et flestr.
margspakr, adj., muhiscius; Gldr. 8.
margþróttr, adj., válde fortis; Isl. 24.
mark, n., signum; monumentum; mark stendr í kirkju G. 34.
marr, m., equus; trolls marr i. e. lupus R. 17; gildar feldu mar
Hdr. 8; af rádálfs mar brádum (i. e. e nave) Rdr. 11; af mars
baki Hkm. 11; marir barda naves Bdr. 2.
marr, m., mare; kaldr marr Jdr. 16; Snt. 7. 10; austr of mar
Hfl. 14; Hfl. 1; Þdr. 7.
Marstan, m. pr., rex quidam Uíberniœ; Kkm. 16.
matr, m., dbus; bera mat á seydi Hlg. 2; hvórki at mat né drykkju
Sk. 37.
matsvín, n,, dsta escaria formá pordnd; Sk. 20.
má (ád), v.^ deterere; conterere; allar þær (o: tuugur) væri mádar L.94.
mágr, m., affinis; vitricus; gener; mágr hans Sk. 118; mágur þinn
Sk. 117; fyr mági Ullar a vitrico UUeri, i. e, a Thöre Hlg. 15;
195
at mági mínum Sk. 126; brúðr sefgrímnis mága femina lupi affi-
nium, i. e, fe/nwna gigantum Pdr. 4.
mál, n,, cœlatura, opus cœlatum I. tessellatum; stál bjartra mála
chalyhs (gladius) nUide cœlatus Kkm. 1; mál ensis cœlatus Isl. 11.
mál, n,, tempus; tempus opportunum; c, inf, mál at vinna erfiái
tempus laboris perfidendt Bj. 1; mál at rída Sk. 166; þás mál
falia Hátt. 75.
mál, n, — 1) facuhas loquendi; madr fekk mál G. 26; G. 38; L. 75;
numinn máli G. 37; máls heilsa G. 41. — 2) verbum; vox; sententia;
. coUoquium; mál hvert Bgl. 7; Bgl. 14; mœráar timbr máli laufgat
Snt. 5; geta máls Efdr. 2; forma mál verba facere L. 15; sanna
þau mál (narrationes) G. 6; bœna mál preces L. 88; frá málum
de coUoquio Hkv. 1 ; n. pl, mál = promissa, ideoque ganga á bak
málum promdssa nonfacere Bgl.lO; mála mjpt Hfl.20. — 3) carmen;
fara máli carmine persequi Vkv. 7; menn nemi mál raín G. 7^ L. 3;
g^rik slíkt at málum talia versibus persequor Hr. A. 15. — 4) res,
ratio; negotium; hætt mál vas þat G. 59; ferri spnnu máli Efdr. 22;
noáls skil S. S. 2; snúdr mála Bgl. 15.
mála, /., amica confabulans; mála Þjaza amica Thjazii gigantis, i, e,
femina gigas; málu rjaza byrvindr i, e. animus, mens (cfr SnE,
AM 1540) Snt. 13.
málhvettr, adj,, ad sonum edendum indtatus; sonorus; fyr setja
málhvettan hóf skotnadra (ungulam l, pedem, i, e.) cuspidem hasti"
lium tinnientem prœtendere rdr. 6.
málraastríáir, m,, inimicus auri; mr liberalis; G. 38.
málmhrid, f.,vroceUa gladii; pugna; málrahrídar spá Hfl. 4.
málmr, m, — Í) œs; rmtallum; málmr sem laufgir pálmar L. 94:
gœddir málrai Húnlenzkum Hkv. 16; eiki gpfugt Gerzkum málmi
Hr. A. 6. — 2) telum; sagitta; ensis; gladius; málmr beit hlíf Isl. 26;
Kkm. 8; flýja hvártki hyr nó málra Hr. A. 8; skrýddr málmi
Edr. 18; álmr hratt málrai af sér Kkra. 9; mót málms ok rítar
Kkm. 16; gráir málmar gnustu Bdr. 7; Efdr. 26; saspe in drcum-
locutionibus, e^. gr. málms munnrjódr prœliator Vkv. 14; málma
rýrir id. Jdr. 1; málma skerdir, þoUr, lundr id. Hr. S. 2. 8. 9;
\ málma gnaustan pugna Efdr. 4. 24; málma þrá ensium mœror,
endum attritus, pugna Sk. 88.
málmþing, n., conventus ensium; pugna; málraþings meidr pugnator
Efdr. 13; Jdr. 6.
málspakr, adj., in disserendo prudens; Hlg. 3.
máltól, n. pL, partes corporis, ad voces reddendas aptœ; G. 19.
málunautr, m., consors consiliorum; amicus; Hlg. 8.
málvinr, m., coUocutor; confabulans; sák málvini ekkju hrakkva
Kkm. 20.
mánadr, m., m£nsis; tólf mánuár (acc. pl.) G. 25; fimm mánudum
ok fjórum sídar L. 33.
196
máni, m., luna; randar roáni luna cvrculi, i. e. cUpeus Kkm. 6; máni
fJ9rnÍ8 luna galeœ, res galeœ affulgem, i. e. glacUus, ideoque fleygj-
endr fj^rnis mána prœliatores R. 16; Rœs reidar máni luria navem
ornans, i. e. clipeus; acc. sg. raáua Rdr. 7. 12.
Máni, m. pr., deus lunaris; Mána vegr i. e. cœlum Hlg. 14.
már, m., larus; roár valkastar báru larus sanguinis, i, e. aquiLi
(Thjazius) Hlg. 3; gunnar roár corvus G. 52; fidrirjódr Yggjar más
(corvi) Hr. A. 4; raás jprd mare G. 50.
Máría l. Márja, /. pr., Sancta Mater Salvatoris; nom. et voc, Márja
L. 25. 28. 87. 88. 91 (octies). 95; dat. et gen. Máríu L. 44. 57 (bis).
58. 87. 99; Márju L. 24. 31. 69. 80. 82. 85. 94.
roáti, m., modus; úr roáta prœter modum Sk. 13.
roáttigr, adj., potens; hinn roáttki Þórr Sk. 169; gjafar máttigs
anda G. 6; Hr. A. 1; beiroar verda raáttkir L. 74; roáttigt h^fuð
áttar G. 8.
máttr, m., vis, robur; potentia, potestas; máttrinn hans L. 65; ræáa
um máttinn þinn L. 38; meiri at mætti validior L. 65; trpll at
roætti Sk. 159; reynir hersa máttar explorator potefntioB prœfeC'
torum, i. e. rex Edr. 30. — Gen. máttar vim augendi habet, e. gr.
máttar skraf nugœ stuUissimœ Sk. 1 1 (cfr máttar hátt Konr. ritnur
V 30 in Izbro, quem inscripsi Riddara Rímur).
med, prcep. c. dat. et acc. — A) Cum dativo has habet significationes:
1) cum, una cum; ubi sermo est de sodetate l. communione l. con-
gressu animantium, vdut deorum, hominum, gigantum, cet., e. gr.
fara med Ódni Hkro. 1; Bgl. 17; Sk. 57; nagr fló roed tíva Hlg.8;
ganga med fuUhuga frœknum Jdr. 29; Isl. 13; meginfj^ldi reÍ8
med honum G. 4; teygja ehn med sér L. 18; hafa med sér secum
' habere Sgdr. 5; L. 55; siklingr roed Svíum Yt. 33; til móts med
ehm Vkl. 14; cfr Rdr. 9; Vkl. 20; ^dr. 3. 9. 12; Efdr. 5. 23;
Jdr. 44; L. 9. 24. 57; Sk. 52. 79; haukr med vargi Kkm. 19;
etiam de aliis rebus, quœ conjunrta dicuntur., e. gr. j^rd med jadri
Hátt. 79; Þdr. 6; gall med dreggjuro L. 58; L. 77; dýrd meá
sannri prýdi, heidr med sigri ok sælu L. 26 cet. — 2) instrumerdum,
quo aliquid effidtur, voce med c. dat. signifícatur, e. gr. med gullnieni
Yt. 16; med h^fudfetlum Yt. 18; med sverdi Ódr. 8; Efdr. 6:
Isl. 10; roed bruroa ekka securi Isl. 24; med Danskri tungu L. 4;
med vprrum L. 88; cfr Hfl. 14; Þdr. 18; G. 22. 60; Kkm. 1 cet.;
Jdr. 26. 34; L. 78. 81; Sk. 24. 125. 126. — 3) inter; med Svíum
inter Suecos Yt. 40; roed þegnum inter viros Hlg. 5; med j^tnum
Hlg. 10; med engluro R. 31; L. 13; þrír hpfdingjar med flokki
hvarum Jdr. 20; cfr BgL 9; Kkro. 29; Jdr. 41 ; Hr. S. 21; L.37.
41; Sk. 50. 155. — 4) ubi de vestitu, armis, forma et habitu,
ornamentis aliisve rebus, quas alviuis secum habet l. quœ cum
atiqua re connexa sunt, sermo est, eadem structura verborum usur-
patur, e. gr. (hrafnar) med dreyrgu nefi Hkv. 3; knerrir meá
197
gínpndam hpfdum Hkv. 7; skeiár meá búnu reidi Hr. S. 6; Hr. A. 2;
broddr med hólki Sk. 11; madr med skæru holdi L. 12; L. 51 cet.;
standa med hj^rvi Bgl. 2; fara med fj^rnis fálu Jdr. 42; koma
naed œgishjálmi Hr. A. 4; koma med ofiFri L. 36; stumra med Ijóai
Sk. 189. Eodem nwdo de iis, quœ aligua re cot^imntur, e. gr.
skrín med golli raudu Edr. 12; dikt raed ástarordum L. 4; helvíti
búit med b^lvi L. 20. — 5) apud; de commoratíone alicujus apud
aliquem; e. gr. med Haraldi Hkv. 18; med gram Bgl. 1; R. 33; med
þér Bgl. 6. 15; cfr G. 20. 62; Jdr. 9; Isl, 9. 13. — 6) ^«?Mndi«m;
vi locali, e. gr, med marbedjum aecimdum litora Kdr. 4; med
Blálands jadri secundum oram Africœ Hr. S. 21; med himins
fjórum endum Vkl. 24; sudr iiied ládi Hr. A. 6; Hr. S. 4; med
Hítarvatni Sk, 34. — 7) hac struetura etiam ratio et m^odus, quo
aJiquid effidtur, conditio et animi affectus ejus, qui aliquid gerit, omnia
fere denique, quœ rei L negotio alicui adjuncta sunt, eæprimuniur,
e. gr. med hringum omnino, plene Bgl. 16; med pUu id. Bgl. 17;
L. 8; med kynjum miro modo Mhk. 13; med listum deganter
L. 2; Sk. 193; med prettum dolose L. 17; med snilli pompose
L. 22; med b^lvi misere, calamitose L. 64; med hverjum hœtti
quomodo L. 30; vesa med ehu aMqua re uti Edr. 23; L. 68;
rísá med sigri L. 67; prýdask med sigri G. Sl; prýdd med dádum
L. 90; L. 6; med frægdum Hr. S. l; med sœmdum ^Uum Hr. 8. 2;
med afli Sk. 182; cfr G. 5; Kkm. 25; L. 8. 12. 14. 17. 18. 19. 24.
25. 50. 52. 72. 74. 78. 84. — B) Cum accusativo: 1) cum; una cum;
de personis, e. gr. Jprmunrekr med dreyrfáar dróttir Rdr. 3;
(Hákon) med her mikinn Hkm. 10; Vagn med sína þegna Jdr. 38;
Efdr. 7. 10; Kdr.3; Sk. 76. 84. 144. 172; fara med ehn Hkm.21;
Vkl. 19; Kdr. 3; Edr. 28; ganga med ehn Jdr. 25. 40. — 2) cum;
de armis, vestihus, ornamentis' aliisque rebus, quas aliquis secum
habet; e. gr. sitja med sverd togin Hkm. 9; (menn) med hvíta skjpldu
Hr. A. 3; pld med herskj^ldu Hrfra. 16; Jórdán med ædar hreinar
L. 37; st^kkva upp med stæltan kuíf Sk. 175; ráda á kaf med
þungar kistur Jdr. 36; ganga med Gauts eld Sgdr, 4; Efdr. 9;
koma raed afla slíkan Hr. S. 16; koma med stæltau hamar Sk. 46;
fara med V9I rdr. 9; fara med flimtun Mhk. 2; fara med annars
s^k Mhk. 16; fara med hvíta glófa Sk. 87. — 3) vi modali ad
ea, quœ alicui rei adjuncta sunt, signdficanda, e, gr, st^kkva ór
landi med skœdan þokka Hr. A. 5; L. 72; grafa (t^nn) med fagran
flúr Sk. 200. — C) cum adv, vox med conjungitur, e. gr. þar med
simvl, etiam L. 46; Sk. 124; þar med enn prœterea Sk. 10; hér
med simul Sk. 11.
medal, prœp, c. gen,, inter; medal herda Hlg. 6; Sk. 28. 42; medal
okkar Bgl. 15.
medaltálhreinn, adj,, dolis mediocriter (parum) carens, i. e. dolosus ;
medaltálhreinn (tmesi divisum) Hlg. 3.
198
meðan, conj., dum; c. ind. Hkv. 1; Hlt. 1; Efdr. 14; Hr. A. 14;
G.2; Isl. 2.
medr = med; Kkm. 8; L. 7. 29.
mega (má, mátta), t?. prœteritoprœs, — 1) passe; valere; e, gr. mák ei
annat aUud nequeo L. 53; fár konungr má svá (vbi syá victbus objecti
fungitur) 0. S. 6 (vide comment. p. 141); sás mátti meira Edr. 9;
mátti sér (dat. etkicus) ekki nihil vcduit, viribus caruit L. 31; sœpif^-
8Íme sequente in/initivo, e. gr. mák treysta L. 85 ; mákak (nequeo) halda
Snt. 18; 2 80. prœs. ind. mátt Bgl. 6; 3 sg. prœs. ind. má G. 1. 4. 18
cet.; Sk. 17 1; 3 pl. prœs, ind. megu G. 51; 3 sg. prœs. conj.
megi G. 64; L. 21. 51. 64; 3 sg. prœt. ind. mátti R. 22; Edr. 29;
L. 23. 37; Sk. 139. 140; máttit nequivit Yt. 26; 3 pl. prcBt. ind.
máttu l^dr. 19; máttut nequiverunt Vkv. 8; 1 sg. prcet. conj. mættak
Snt. 8; G. 18; L. 80. 95; 3 sg. prcet. conj. mætti Hr. A. 13; Isl. 5;
L. 35. 59; 3 pl. prcet. conj. mœtti L. 3. 94. Pro iv^mtivo etiam
neutr. part. prcBt. usurpari potest, e. gr. máttut spanit (— spenja)
Ðanmprk und sik Kdr. 5. — 2) licere; e. gr. sjá mun mega videre
licebit Kkm. 21; sœpissime impers., vdut fregna má, heyra má
audire licet Edr. 27; Sk. 199; cfr Rdr. 12; Mhk. 1. 28; L. 98;
Sk. 74. 84. 136. 158; heita mátti ynki Sk. 133; undur mátti kalla
Sk. 153. — 3) periphra-'ftice usurpatur mega, v. c. má heita (— heitir)
Sk. 13; raá una (— unir) Hátt. 72. Nonnurnquam huic usui vis
jussiva l. concessiva l. optativa conjungitur, e. gr. flárádum má trautt
trúa ne fallacihus credxderis Mhk. 28; hilmir má sjálfur gipta Hildi
Sk. 115; at engi kv^l megi dróttna (— dróttni) lengi L. 87; mætti
máltól nýtask mér utinam lÍTigua mihi valeret G. 19. Kjusnwdi
structura etiam usurpatur, ubi aliquis aliquid modestius dictum
vult (cfr verba aíéæil. Suecorum ídr, tcr; torbe) e. gr. raá ráda
Sk. llö; mætti gpfgask Mhk. 12; raætti verda at forsitan L. 53.
megin, n., vis, robur; svíra raegin Pdr. 7; Mhk. 6.
meginblód, n., magna copia sanguinis; standa of meginblóái Hr. S. 9.
megindróttning. /., regina celsissirna; megihdróttningin (de S:ta.
Mariá) L. 86.
megindýrr, adj., perquam carus; excellentissimus ; sendi dóttur arfa
þinum megindýrum Hr. S. 2.
meginfjpldi, m., rnagnus numerus; meginfjpldi hplda G. 4.
meginserkr, m., firma subucula; meginserkr baugs frma subucula
hamorum, i. e. lorica; verkendr baugs meginserkjar loricati, prœU-
atores Efdr. 10.
*megja (*magda), v., posse (= raega); mpgdu kenna ^lteiti Pdr. 15.
megn, n., potentia; vires; deila megn vid ehn L. 8; af megni magna
vi Sk. 169.
megna (íad), v., corroborare; augere; megnum dimt regn dvergs
dreyra i. e. carmen augemus R. 31.
meida (dd), v., mutilare; lœdere; mei^a heidin god R. 9; Þdr. 10;
199
L. 85;^ Vindr meiddu Niábranda skerdi G. 40; Bdr. 4; lamdr ok
meiddr L. 61.
meidir, m,, qui mutilat, lœdit; meidir jarla oppressor dynastarum,
i, e. rex Edr. 32; bauga meidir i. e, vir liberalis Isl. 6.
meidr, m,, tignus, scapus, jugum; arbor; reiddu vid meid Hlt. 6;
sœpe hœc vox in drcumlocvítionibus invenitur, e. gr. Vinga meidr
paiibulum Hlt. 7; meidr mordteins tignus gladii, prœliaior Sgdr. 2;
hringa meidr vir liberalis Jdr. 14; málmþings iheidar pugnatores
Efdr. 13; at yrkja of málmþings meida Jdr. 6; marr dreif á meida
mordbáls prœliatores m/iri aspersi sunt Jdr. 16; unnar meidr arbor
undœ, L e. navis, velut fyr œsik^ldum unnar meid ante frigidam
navem Hr. S. 12.
Meili, m. pr., filius Odinis; bad Meila fedr Odinem rogavit Hlg. 4;
Meila bródur fratri MeUii, i. e. Thori deo Hlg. 14.
meilregn, n., pluvia m£talUca, pluvia ferrea\ meilregn hjprs hríd-
remmis pluvia ferrea prœliatoris; imher telorum l. sagittarum;
dat. meilregni Vkl. 4.
meilskúr, f., imber m£taUicus l. ferreus, i. e. pugna; dat, pl.
meilskúrum Hkdr. 8.
mein, n. — 1) damnum, detrimentum; noxa; malum; ilt mein
Efdr. 26; Efdr. 5; Mhk. 10. 24; bonum at meini L. 42; mein hin
stóru L. 91; meina nesta axi'us noxarum (i. e. noxiosa) Þdr. 17. —
2) vitium corpóris; hpnd Oláfs vann gods þræl (liichardum) heilan
grimmligra meina G. 61; batna iUra meina Sk. 202. — S) peccatum;
siklingr bœtti sín mein ö. 14.
meingardr, m,, sepimsntum ad avertenda incommoda factUm; trans-
lata significatione — vir, qui mala averruncat; meingardr margra
jarda prœsidium muJtarum regionum (Olavus Tryggvides) R. 30.
meinilla, adv., valde inféUdter; gekk Sveini meiniUa R. 20.
meinsamliga, adv., crudditer; damnose; meinsamliga hamladr G.60.
meinsvaran, n., perjurium; hapt meinsvarans deus perjurus, i. e.
gigas Þdr. 3.
raeinþjófr, m., fur nocivus; meinþjófr markar fur sHvœ nocens,
i. e. ignis; dat. meinþjóf Yt. 6.
meinvinnandi, part. compos., qui detrimentum affert; mein Yngvi-
freys res Freyo ingrata, i. e, pugna (cfr SnE,AMI96: á hann
[o : Frey] er gott . at heita til árs ok fridar), adeoque meinvinnandi
Yngvifreys qui Freyo detrim^fntum affert, i. e. prœliator; dat. pl.
meinvinn^ndum Hlt. 13.
meir, adv. compar., vide mjpkl — meiri, comp,, vide mikilll
meistari, m., artifex; af fremstu meistara tólum Sk. 200.
Meiti, m, pr,, regtdus m>aritimus; Meita hlídir clivi Meitii, i. e, undœ
Hr. A. 9; á Meita mjúkhurdum in natnbus Vkl. 14.
meizl, n., lœsio; mutilatio; fólk hefr fengit meizlin af hrotta
Sk. 192.
m
mekt, /., pGééBtaa; fnajestns; engiU lét sér eigi nœgjast alla mekt
L. 7; mektar blóm Jloa majestatis (de Stta Maria) L. 25.
mektarfullr, adj., patens; L. 7.
meldr, m,, frumerdttm, quod m^lendum traditur; molitum; farina;
meldr grœáis farina m/zris, L e, (pro aUntudine L fídgqre) aplendor
marÍ8 — aurum; gladr grœdis meldrar R. 13.
men, n., monile; torques; bjóda ehm men Rdr. 9; men stordar
GÍrcidus terrœ, i, e, serpens Midgardicus Hdr. 3; mens lutidr
vir, bellator Sk. 59; menja Baldr id, Sk. 7; gramr vá til tiiénja
Sgdr. 6.
menbroti, m,, frador monílis; vir liberaUs; Jdr. 42.
menfergir, m,, monília perdens; tnV; Gldr. 8.
mengi, n,, caterva; mengi til mikit £m. 2; mengit mest Sk. 15L
menglptudr, m,, perditor momlium; vir muni/icus; Yt. 5; acc.
mengl^tuð Hlt. 6.
menniligr, adj,, humana nabura prœdUus; son menniligr guds ok
hennar (o: Máríu) L. 44.
menskr, adj,, humanus; menskr madr homo; mest gótt menskra
manna Efdr. 28.
ment, f, eruditio; cnltus; hum^mitas; oss at mentum líkir Sk. 96.
menþverrir, m,, montlia (paudora reddens, i, e.) distríbuens; vir
libéralis; acc, menþverri Hkdr. 6.
mergr, m,, meduUa; salr mergjar i, e, os, quo m^didla continetur;
Jdr. 3L
merki, n, — 1) inddcium; documentum; en fjórdu dýrdar merki
quarta gloriœ indida R. 29; R. 10; mjúkust miskunnar merkin
L. 87. — 2) iínes; terminus; umb Saxa merki uUra fínes Saxonum
Edr. 13. — 3) veaiUum; signum; merki blés umb hilmi Edr. 19;
R. 19; bar.hátt merki alie signa eatulit Bdr. 4; merki bliku signa
fvlserunt Kkm. 17; gengu und merkjum Hr. S. 9.
merkiligr, adj,, msmorabUis; yrkja of málmþings meida merkiliga
Jdr. 6.
merkistjarna, /., stdla errans; acc, pl, merkistj^mur L. 10.
inerkja (kt), v,, notare, signare; insignem fa/^e, celebrare; at merkja
verk fyr þjód G. 57; golli merkdr hj^rr gladius inauratus G. 44;
hrjer merkt steini Hlt. 7; tída flaustr váru bordi merkd templa
erant contabulata Edr. 25.
mesca, /. — 1) mdssa; festum sacrum; áttum odda messu i, e. pug-
nam commisimus Kkm. 11. — 2) -= messudagr, dies homini sancto
sacratus; at Óláfs messu t. e, die XX TX Julii G. 35.
mest, mestr, vid, mj^k, mikill!
meta (mat, metinn), v, — 1) metiri; hafa feril metinn fetum viam
passibus msnsam habere, i, e. pedÁbus iter facere Kdr. 10. ~
m) magni œstimare; Njprdr audar metins deus divitiarum pretio-
sarum, i, e, vir Isl. 11.
201
metnadr, m, — l) mistimaUo ; hómr; fá raetnad slíkan Edr. 29.
— 2) superhia; fastus; fúll metnadrinn L. 8.
meydómr, m., virginitas; sannr ineydomrinu (Sda Maria) L. 27.
meydomsgreinir, /. pL, castitaa mrgima; virgiuitas; innsigli hrein-
ferdugastra meydómsgreina L. 33.
mór, cíat. sg. 1 pers. pron.; vide ek!
midil, n., quod inter duo intersitum est; á inidli, prœp. compos.
c. gen., inter, e. gr. jpfra lids á midli Vkv. 4. — Cfr á milli,
á raillum!
Midfjardar-Skeggi, m. pr., vir Tslandus; Isl. 2L
midgárdr, m., orltis terrarum; tsrra; dat. midgardi Bj. 3.
midr, mid, mitt, adj., m^iits; nidr í midjan bifgyrdil Pdr. 17;
i fjandann midjan L. 72; í midjum flokki Bgl. 2; at Haraldi
midjum Sk. 132; í midri kirkju G. 34; fyr nórdri midju Sk. 82;
frá midju (o: fjalli) K. 27; í midju in medio L. 1. 100; Sk. 103. —
JSevtr. mitt, adv,, v. c. mitt af m^lunum ex media coxa Sk. 27;
mitt í skalla in mediam calvariam, in medium caput Sk. 146.
midr (midur) ~ minnr, comp. adv., minus; midr enn minus quam
L. 97; því midur eo minus L. 82.
naikill, mikil, mikit, adj., mtdtus; m^gnus; egregius; hinn mikli
dróttinn! domine maxinæ! L. 38; acc sg. m. mikiun Hkm. 10;
Jdr. 23; enn mikla Bgl.,3; dat. sg. m. miklum £fdr. 24; Hr. A. 6;
R. 2; Edr. 18; Hr. S. 4; gen. sg. m. mikils Ekm. 2; nom. sg. f.
mikil Sk. 13; acc. sg. f. mikla L. 2; Sk. 27. 195; nom. l. acc. sg. n.
mikit Em. 2; 0. S.'4; K. 30; Sk. 178; pro subst. Sk. 133; mikit
adv. Sk. 118; dat. sg. n. miklu Hkdr. 1; Edr. 17; 0.63; Mhk. 9;
miklu in vidbus suhst. Snt. 10; G. 8; miklu c. compar., muUo L. 43;
.no7n. pl, f miklar G. 20; Sk. 8; dat. pl. miklum G. 33; Hrfm. 15.
— Compar, nom. sg. m. meiri Hr. A. 1; Ekm. 9; L. 38. 65;
Sk. 59; ac<;. sg. m. meira Efdr. 15; dat. sg. m. meira Hr. A. 14;
7iom. sg. f meiri Jdr. 33; acc. sg. 7i. uieira Efdr. 20; meira loco
stihst. Edr. 9; L. 95; nom. pl. m. meiri Sk. 95; neutr. Sk. 23. —
SuperL nom. sg. m. mestr Edr. 9; Jdr. 18; G. 18; Sk. 31; enn
mesti Jdr. 9; raesti Sk. 78; acc. sg. mestan R. 3; no7n. sg. f. mest
L. 13; dat. sg. f. mestri Hr. 8. 2; no7n. et acc. sg. n. niest Edr. 9;
G. 53; L. 20; Sk. 151; mest gótt nmximum honum (^ optimus)
Efdr. 28; at mestu plerumque Sk. 105.
Diikla (ad), V., m^num facere; augere; siklings (de Olavo S:to)
þess 's god miklar G. 67; miklaudi gný geira Jdr. 35.
Miklagardr, m, pr., Byzantium; í Miklagardi Edr. 30; mest veldi
Miklagards G. 53.
mildi, f, clementia; líheralitas; mildin sjálf ipsa clementia, i. e.
(Jhristus L. 67; de S:ta Maria L. 95; ekki hœfdi hildings mildi
R. 12; af mestri mildi Hr. S. 2; af mildi þinni Hr. S. 21; ^ld
' nýtr Oláfs mildi G. 66.
26
202
mildingr, m,, rex; nom. mildingr Hr. A. 5. 9; Edr. 12. 18; . wom.
milding Sk. 51; gen. mildings G. 36. 39. 46. 58; málnnantr hvats
mildings amicua Hrenm regis (i. e. Odinia), Loldus Hlg. 8.
mildr, adj. — l) liberalú; munificus; sverda Freyr mildr Isl. 10;
Bgl. 17; enn unnar bliks mildi G. 33; á Hálfdan kóng enn milda
Sk. 72; und gram mildum R. 4; Bgl. 15; R. 1; Hátt. 68; i haug
Kraka ens^ milda Isl. 21; Sk. 83. — 2) clemens, bemgnus; (Júáas)
seldi mildan gud L. 48. — 3) lœtus; mildr meginfjpldi hplða G. 4:
mildir h^ldar Hr. S. 12; velja vín mildum húsk^rlum R. 13.
milli, miUum pro midli, midlum, q, v. — í railli /. á millura.
prœp. c. gen., inter; á millum homa lands Sk. 15; þar i miUi
Sk. 183.
minjar, /. pL, memoria alicujus (hominis); id quod monumento est
alicujus; minjar andads Mhk. 21.
ininkast (ad), v., minui; cessare; sæmd ok vald þitt minkist aldri
L. 26 cet.
minn, vide mínn!
minna (nt), v., commonefacere ; svá minnum (?), Hdr. 4. 7. — Rejlex.
minnast recordari, meminisse; c. gen., v. c. rainnast miuna sótta
L. 53; svát mín þú minnist L. 69; L. 99.
rainni, n., msmoria; kannk minni til margs Vkv. 1; Edr. 9; seinir
af því minni Bgl. 4; falla úr minni Sk. 91; (stála hríd) er l^gá
i minni Sk. 165; forn minni Mhk. 8; inndrótt es h^fd at minnum
sateUites mem.oria coluntur Hr. A. 9; G. 34; Jdr. 20.
minni, minstr, compar. et supefrl. adj. lítill (q. v.), mdnor, minimus;
minni vandi Sk. 95; Jdr. 8; Sk. 134. 171; vid minna helming m-
noribus cum copiis Hr. A. 13; of minni sorgir G. 60; minna yrkis
efni Sk. 195; G. 32; minna adv., minus .Sk. 23. 51; minstr fagna-
fundr Hlt. 13; minstan tel ek þat greida Sk. 1; minst tala Vkv. 11;
niinst ma'nna minim£ gentium Kkm. 28; minst er oss um þræla
servi nobis minims probantur Sk. 137.
minniligr, adj., memorabUis; minnilig tár, eptirdœmi L. 35. 52.
misjafn, adj., dispar, dissimilis; varius; misjafnir bitar 6Mccrfte dw-
pari magnitudine Mhk. 26; vinfengin eru misjpfn familiaritates surd
^ diversœ Mhk. 21. Neutr. misjafnt varie, diverse, e. gr. misjafnt ríkir
Sk. 96; misjafnt þekkur fólki omntbus haud œque acceptus Sk. 11.
miskunn, /., misericordia ; gratia; sú miskunn sendist fram L. 23;
L. 78; veitti miskunn misericordiam prœstitit L. 64; L. 2. 32.
69. 88; af miskunn L. 91; miskUnnar sól (deus) G. 1; L. 28. 87.
missa (st), V. — 1) amittere, perdere; c. acc, e, gr. hólkinn misti
húsgangsmann Sk. 63; L. 15; c. gen., e. gr. inissa foldar Hr. A. U;
hykk gram raistu (prœt. inf.) gengis Efdr. 3. — 2) rem amissam
desiderare; madr misti mundrida borgar galla G. 48.
Mittumstangi, m., cognomen Vidolfii viri fortissimi, in anliquis
fabulis commemœ^ati; Sk. 76. 149.
203
Mimsyinr, m,, armcus Mimeris, L e. Oden Snt. 22.
inínn (apud recentiorea minn), mín, mitt, pron. poss,, m,eu8. —
Nom. sq, m. mínn Efdr. 4; Bgl. U; minn L. 24. 32. 51 cet. 59. 82;
Sk. 26. 92. 121. 185; acc. sg. m. minn L.98; Sk. 131; d(d. sg. m.
minum Kkm. 17; Sk. 126. 135; gen. sg. m. mins Sk. 102; nom.
sg. f. mín Snt. 4; L. 6. 22. 86. 87. 92. 96; Sk. 101. 106. 107;
acc. sg. f. mína L. 52. 80. 85; Sk. 104. 111; dat. sg. f. minni
Hlg, 13; L. 86. 99; gen. sg. f. minnar Mhk. 1; nom. sg. n. mitt
Mhk. 22; Hátt. 70; L. 76. 81. 83; Sk. 186; dat. sg. n. minu
L. 83. 84; Sk. 100; acc. pL n. min; dat. pl. minum Kkm. 27;
L. 3. 79; gen. pL minna L. 53. — Apud recentiores hoc pronomen,
ubi suhstantivo suo postponitur, terminatione nonnumquam caret,
e. gr. í reikning min (— mina) Sk. 38; úr stáli min (— minu)
Sk. 102; i ferdum min (-— - mínum) Sk. 94; í húsum mín Sk. 110.
mjólk, /., lac; mjólk ór hrjóstum L. 87; fæddr mjólku módur sinnar
L. 42.
mjór, adj., gracilis, tenuis; mjór sem þvengr Sk. 8; Hildr hin mjóva
Sk. 87. 112; mjó bord 0. S. 4; hverfa at sér enn mjóvara hlut
mækis sveiduds Yt. 25.
mjúkhurd, /., mollis tabida; á Meita mjúkhurdum in tabidis piratœ
niolUter labentibus, i. e. in navibus Vkl. 14. ^
mjúkleikr, m., clementia; vidrkennandi mjúkleik þenna L. 83.
mjúkr, adj., mÆis; mansuetus, lenis, placidus; lepidus; skorda ordum
mjúkan dikt L. 92; þakkandi luiskunn mjúka L. 32; L. 88; fyr
Márju mjúka bæn L. 82; gaf stóra skreppu ok mjúka Sk. 33;
(Gabriel) veik svá at meyju mjúkri L. 28. Neutr. mjúkt pkicide,
mx)lliter L. 4.
mj^ddrykkja^ /., potatio mulsi; compotatio; hugdu á mjpddrykkju
Hkv. 11.
mj^dr, m., mulsum; mj^dr Odins /. hausa haslrekka mulsum Odinis
L Ansium, i. e, carnien, poésis; bera Odins mj^d Hfl. 2; drekka
hausa hasirekka mj^d Isl. 1 ; mjadar þelia pinus mulsi, i, e, femina
(pocula ministrans) Jdr. 4.
mj^k, adv, — 1) multum; vaJde; vehementer; Rdr. 6; Hkv. 16; Hfl. 17;
Snt. 1. 7. 15; Hkdr. 6; Efdr. 3. 22; Bgl. 17; G. 1 ; Jdr. 3. 27. 44;
Mhk. 12. 20; L. 18. 53; helzti mj^k nitnis valde Mhk. 28. —
2) pœne, fere; Hlg. 16; Pdr. 5. — Compar, meir v, c, — 1) plus,
nuxgis; meir enn n^kkurr þeirra m^agis quam eorum guisquam L. 4;
meir enn fult Sk. 20. — 2) porro] Hátt. 68; Isl. 7.-3) deinde;
postea; Hlt. 3; Vkl. 13; Efdr. 5; G. 34. — 4) etiam, sequ. compar.;
meir fleira hródr g^rik etiam plures laudes cdebro Sgdr. o. —
SuperL mest, 1) maxime; Snt. 12; Vkl. 15; Efdr. 4. 26; Vkv. 9;
Hfl. 4; G. 39; Mhk. 21; L. 97; alls mest quam maœime G. 63. —
2) prope; fere; mest nidr rdr. 17; mest flestum omnibus fere
Efdr. 26.
204
mjpl, n., farina; Fróda mj^l t. e, aurum (SnE, AM 1 348) Hfl. 17.
Mj^lnir, m. pr., maSeus Thoria; Mjplni spenti hinn máttki Þórr
Sk. 169.
mJ9t, /., concinnatio; raála mj^t verborum accommodatio Hfl. 20.
Moises, m. pi'.y qui Judœis Ugea scripsit; L. 13.
mold, /., humtis; terra; frá moldu G. 4; af moldu L. 11. 12; á
moldu L. 29.
mord, n., cœdes, homiddium; pugna; siklings mord Efdr. 24; morð
vidar noaa sUvœ vd poUua pernicies mali (arhoris navis) — ventus;
0. S. 4; at mordi in prœlio Gldr. 4; Vkl. 15; Efdr. 14; at hans
mordi eo cœso R. 32; knidusk at mordi Edr. 19; Kkm. 1; ráda
mordi Ódr. 8; Isl. 4; valdr hplcta mords Vkl. 12.
mordbál, n., (roaus i. e.) jlamma cœdis, gladius; meidr mordbáls
puanator Jdr. If).
mordfíkinn, adj., cœdis avidus; VkL 13.
mordfroBt, n., frigus cœdis, i. .e. pugna; vid raordfrost Vkl. 18
(ubi vox est tmesi divisa).
mordlinnr, m., serpens pugnœ, i. e. gladius; mordlinns hvessimeidr
R. 14.
mordremmandi, part. comp., pugnam incitans; Jdr. 18.
mordteinn, m., ramulus prœliaris, gladius ; meidr mordteins Sgdr. 2.
morgínn l. morgunn, m,, matutinum tempus; mane; morginn vas
þá G. 48; konungs raorgunn er langr ávalt Mhk. 13; of morgin
mane Vkv. 13; á raorgni einura Isl. 23; at raorni Kkm. 19; Sk. 20.
m o rg i n 8 k œ r a , f, pugna mattttitia ; mœr grét raorginskœru Kkm. 10.
morginstund, f, hora mattdina; (icc. morginstund matvtino tempore
Kkm. 17.
Mostrarsund, n. pr., fretum Mostriense (in Norvegia situm); at
Mostrarsundi Hr. S. 6.
móderni, n., genus maternum; módernit flnnst hér L. 41; módemis
fekk mínura mpgum Kkm. 26.
Módi, m. pr., filius Thoris; bords bliks hardglódar Módi pugnator
Isl. 24.
módir, f,, mxúer; nom. sg. L. 3. 25. 35. 53. 56. 86. 88. 91; (xcc. sg.
módur íi. 34; dot, sg. módur L. 33. 55. 67. 83. 96; gen. sg. módur
Snt. 5; G. 32; L. 12. 42. 82. 95; gm. pl. mœdra Hdr. 2.
módr, m., motus animi vehemens; ira; véhemerdia; módr svall Hlg. 14;
vid mód enn mikla fnagna cum audada Bgl. 3 ; af módi vehementer
Hfl. 5 (cfr tamen annot. ad h, L); af mód (pro módi) Sk. 157.
raódr, adj., fessus; lúinn ok raódur (= raódr) Sk. 183; módum fœti
Edr. 12; munnrjódr móds (cibo gravati) Hugins G. 14; sveitin
gprdist sár ok raód Sk. 156; augun d^pr ok raód L. 54.
módþrútinn, adj., irá turgens; R. 14.
raódurmál, n., hngua vernacula; af þvílíku módurraáli L, 4.
raód^flugr, adj., firmus animi ; Hdr . 2 .
205
mór, m.y campus arenosm et sterílis; á Endils mó Pdr. 3.
iiaót, n,, occursus; conventus; conjldctus; til móts Vkl. 14. Scepe hœc
vox in circmnlocutionibus pugnœ adhibetur, velut mót raækis pugna
Efdr. 27; eodem rnodo mót málms ok ritar Kkm. 16; at móti
málma Rdr. 9; at hjálma móti Kkm. 7; at vápna móti Hr. S. 9;
Hlakkar móts herþarfir Vkl. 9. — Dat. raóti usurpatur pro prœp,
c, dat, e. gr, móti svarra obmam virgini Hr. S. 19; etiam ábsol,
móti hrakkva recellere, obstupescere Hlg. 16. — Eæ á, íit l, í,
dativo móti conjunctis, oriuntur compositœ prœpositiones (l, adverbia) :
1) á móti, obviam; c. dat, réd á móti Eiríki Efdr. 16; Hákoni á móti
Jdr. 24; c, gen, (i móti harra bleydiskjars Edr. 29; stendr á móti
resistit Sk. 88; hór kom á móti Sk. 169; á móti vidssim Jdr. 18. —
2) at móti, obviam; r, dat.. pers, e. gr. Ragnfredi at móti Vkl. 11;
c/r Hlg. 2; Bgl. 13; Jdr. 22. — 3) í móti, adversus, contra; c, dat.
gangi sveinn í móti sveini vir viro occurrat Kkm. 23; fást í móti
þér Sk. 137.
muli (/. moli), m., mica, frustulum; ax^c, pl. mula Mhk. 11.
muna (man, munda, munat), v, prcet.'p^^œs,, recordari, meminisse;-
mank rausnarskap ræsis 6. 60; þat mank enn, es . . . Snt. 20;
imperat, mundu memerdolj. 88.
munarlaust, (adj, n, pro) adv,, nullo habito discrimine; 0. S. 5.
mundjpkull (mund, f,, manus), m,, stiria manús, i. e. argentum;
inundjpkuls stýrir posses'ior argenti, vir Efdr. 23.
mundridi, m,, gladius; styrkr mundridi validus ensis; mundrida
borg ~ clipeus; mundrida bor^ar galli - gtadius; gen, styrks mund-
rida G. 48. ^
munkaveldi, n,, regio m^nachorum; terra Momana; Ttalia; of munka-
veldi Edr. 12.
munnr, m,, os; rostrum; ostium; drengr raud úlfs munn Isl. 21;
mildingr raud innan munn arnar jóds G. 29; Mhk. 16. 29; munni
ore Hfl. 19; ór munni ea ore Hkv. 3; af munni L. 2; med tangar
munni G. 60; Mhk. 24; hlustar munnum ostiis meatuum aurium,
i. e, auribus Isl. 1.
munnrjódr , m,, qui os l, rostrum (cruore) rubefadt; munnrjódr Hiigins
qui rostrum corvi rubefadt, prœliator G. 14; málms munnr i. e,
mucro, adeogue málms munnrjódr beUator Vkv. 14.
munr, m,, discrÍTnen: diý'erentia numeri; id fjuod est supra numerum
alicujus rei; raunr fólks Hildar flaums numerus superior mUitum,
eaercitus numero superior; acc, mun Rdr. 6 (cfr tam^n ann. ad h. L);
dat. mun l, muni c, cornp,, e, gr. muni sídar aliqmnto posterius
G. 23; allstórum mun fleira muUo plura Jdr. 5.
munr, m., animus; desiderium; at glamma mun ex desiderio lupo-
rum Rdr. 10; at mun banda ea voluntate deorum Vkl. 3; af munar
grunni ea fundo animi, ex intim>o animo Hfl. 19.
raunstr^nd, /., ora (i, e. regio) animi, i. e, pectus; munstrandar
206
marr mare pectarale, et Vidrís munstrandar marr Uquar, quem in
pedore indusum Oden ad Anses portavit (cfr SnE^ ÁM T 216 sqq,),
t. e. poésis, carmen; Hfl. 1.
munstœrandi (munr, m., gaudznm, voluptas), part, compos,, gau-
dium augens; acc, sg, mey munstœrandi (d£ launa) Hlg. 11.
munu (mun l, man, rounda L mynda), v, auail,, cum in/initivo verhi
cujusvis conjunctum vim quandam futuri temporis habet, ita tamen,
ut tantummodo loquentds opimo ea, quœ effata suirt, aut fieri posse
aut saltem verisinUUa esse hac struetura verborum exprimatur.
Cfr verba ausU, Suecorum m^nbc, tör, torbc, láx, Germ, nrógcn;
nonnumquam etíam pro skal, skulu (Suet^ fTaö, fíola, Gei*m. foQcii)
modestius usurpatur, — 1 sg, prœs, ind. munk Hkv. 1; Hfl. 16;
Snt. 5; Efdr. 27; R. 35; Jdr.43; Mhk.27; Isl. 2; mun ek Jdr. 1:
Sk. 51; 2 sg. prœs, ind, munt Hkv. 18; Sk. 57. 70; muntu =^ raunt
þú L. 85; kunna mant konung regem, piUo, novisti Hkv. 5; 3 sg.
prœs, ind. Hlg. 3; Hkm. 13. 19. 20; Bgl. 14; 0. S. 1; Hr. A. 15;
Edr. 11; Mhk. 11. 17. 27. 29; Isl. 17; L. 29. 30. 39. 60. 70. 74;
. Sk. U, 57. 72. 90. 105. 113. 137. 154. 167. 177. I8h 202; mun-a
Hfl. 17; S. S.3; G. 13.24; mun-at G. 21 ; m'n (= mun) Kdr. 10:
man Hrfm. 18; impers, m'n (= mun) vara S. S. 3; mun mega sjá
videre licet Ekm. 21; sunum mínum man svella Kkm. 27; 1 pl
prœs, ind, munum-a Efdr. 20; 2 pl, prœs, ind. munud L. 14. 17;
munu þit L. 17; 3 pl, prœs, ind, munu Kkm. 27. 28; Mhk. 3;
Hr. S. 20; L. 71. 84; Sk. 5; 3 sg, prœs. conj. muni Em. 2; Sgdr.6;
Efdr. 28; L. 84; Sk. 167; myni Mhk. 29; / sg. prœt, ind. mundi
Sk. 186; 3 sq, prœt, ind, mundi Hlg. 8; Mhk. 5; Sk. 25. 27; myndi
G. 53; 3 pÍ, prcBt, ind, mundu-t Efdr. 23;*^ sg. conj, myndi
Efdr. 23; G. 6d;prœs. inf, munu L. 41 ; prívt. inf. mundu Sk. 103;
jnyndu G. 28. tn omníbus hns supra enunieratis vb. munu cum
infínitdvis aliorum verborum conjunctum est; nonnumguam tamen
omittitur inf, vera /. verda, e, gr. né mun sídan (o: verda) Vkl. 6
mun (o: vesa) Efdr. 10. 19; Hr. A. 14; munu (o: verda) G. 61
mun enn (o: vera l, fara) L. 43; mun kostr (o: vera) Sk. 61
ei mun betra (o: vera) Sk. 84.
munvegr, m., locus amœnus; hvarf á munvega abiit in sedem bea-
torum Snt. 10.
musteri, n., tempjum; í musteris hválfí L. 36; flmin hrein luusteri
af steini Edr. 25.
múgr, m,, midtitudo hominum; turba; caterva; múgrinn kastar grjóti
Sk. 88.
múta, /., tíona, pecnnia; corruptela; gjafir ok mútur L. 71.
mynd, /., imago; Jigura, forma; myndir þeirra (o: synda) irfwgines
eorum (peccatorum) L. 80. ^
myndan, /., forma; iituigo; haglig myndan heilags anda L. 30.
mynni, n,, ostium; ór ^rándheims mynni R. 15.
207
myTáir, m., interfector; gramr vard fyr Vinda myrdi Vkl. Ið; Efdr.7.
myrkbak, n., dorsum opacum; hreins reinar myrkb^k montia um-
broaa terga, juaa opara ; vagiiir (vtd. vpgn) hreins reinar myrkbaka
delphini mordium opacorum, i. e, gigantes Hlg. 16 {uhi myrkbaka
tniesi divisum est).
rayrkm^rk, /., silva opaca; hlódyn myrkmarkar terra silvoaa, i. e.
Norvegia Vkl. 18 (uhi vox myrkmarkar tmesi dividitur),
myrkr, w., tenebrœ; undrast myrkr L. 61; í myrkr ok dauða
L. 19. 43; í myrkri ok ótta L. 73; í sdta myrkri L. 77; (bóI)
brá heims myrkrura G. 2.
myrkr, adj./ obscurus; tenebricosus ; myrkt hregg mœkis eggja
obscura tempestas gladiorum, i. e. pugna R. 20.
mýrr, /., palus; holt ok mýrar L. 93.
mækir, m., gladius; rjóda dreyrgan mæki Yt. 20; Em. 5; halda
upp mæki hjardar cornu sustinere Yt. 26; falla fyr mæki Ekm. 17;
mækis mót pugna Efdr. 27; hregg mækis eggja R. 20; Yt. 25;
mækis á {. e. sanguis Hfl. 4; raækis straumr id. Hkm. 8; gœddir
fpgrum mækum Hkv. 16.
mæla (It), v., loqui; nam mæla Hlg. 3; réd at raæla hátt Sk. 31. 69;
réd svó mæla Sk. 137; heimsku mæla Em. 3; hugat mælik Hfl. 14;
aruggt mælik þat G. 62; mæla loquuntur Bgl. 14; Efdr. 2; mæiti
svá Hlg. 11; mælti þat Hkm. 10. 15; Snt. 12; Vkv. 10; Jdr. 42;
mælti ordin Sk. 127; valkyrjur raæltu Hkra. 11; Jdr. 41; þat 's
ok raælt Snt. 16; þannig verár mælt Mhk. 20.
mæla (Id), v., demetiri; c. dat. Pjazi mældi gulli Mhk. tí.
mælgi, /., loquacitas ; mælgin verdr oss heyrinkunn Mhk. 29.
mæli, n., tempus; á skpramu mæli exiguo temporis momento Jdr. 18.
mær, /., mrgo; femina; fiJia; nom. sg. raær Yf. 18. 47; Kkm. 10;
L. 3. 28. 55. 89. 90; mærin L. 99; acc. sg. mey Hlg. 9. 11; Hkv. 1;
L. 34; Sk. 114; dat. sg. raeyju L. 24. 28. 33; gen. sg. raeyjar
Rdr. 2; Yt. 45; Hlt. 9; Efdr. 15; Kkra. 20; L. 65; dat. pl. raeyjum
Hkv. 14; gen. pl, meyja Kkm. 23..
mæra (rd), v., laudare; (carmine) celebrare; mæra ehn S. S. 2; þann
raærik Hfl. 2; mœrik lira Krists G. 33.
mærd, /., laus; carmm laudativum: raærd es upp komin G. 9;
G. 51; skal raærd hvata Hfl. 16; bera raærd af hendi Hdr. 9;
semja mærd ehra Hátt. 68; G. 8. 18. 39. 46. 71; mærdar timbr
Snt. 5; mærdar hlutr i. e. res carmine jictœ Hfl. 1; mærdar tínir
Hr. S. 2 1 ; raærdar biídr svavUoquens Edr. 4 ; mærdar fródr eloquens
Hr. S. 4.
mæringr, m., vir excellens; princeps; fremdar verk mærings R. 10.
mærr, adj., prœclarvs; celeber; spíendidus; vulcher; enn mæri mpgr
Sigurdar Rdr. 2; of rapg raæran Sgdr. o; leida aptr raæra mey
Hlg. 11; vaikyrjur raærar Hkm. 11; raær skód tela splendida
Efdr. 12.
208
raœti, w. phj res pretiosœ, rnagni œstimandœ; veglig mœti splendida
y,€Ífi^ha Hr. S. 21.
mætir, m., œsUmator; of oddbraks uiæti de eo, qui (prœlium niagní
facit, i, e.) prœlio ddedatur, de bellatore llátt. 70 (ubi alii maluni
of oddbraks raœti ^- de eo, qui pugnœ obviam it).
mœtr, adj., magm œstimandus; eaimius; prœstatis; Adám, mætr
gudi Deo œstimandus, i. e. Deo carus L. 43; mér gaf þenna mœta
knif Sk. 9U; mætnm hiimi Rdr. 9; gekk at eiga mæta Ingibjprgu
Jdr. 45; meyju mœtri L. 24; élbjódr átti sunu mæta 181.22; balda
mœtum bordum þannig Hr. S. 5.
mœda (dd; /. mœda L.^, v,, fatígare, affiigere; mart mœdir fremdar-
þjód á ládí G. 27; helstríd mæddi L. 55. — Refl. mædast djefa-
tigari, deficere; mædumst í nógum naudum L. 86; hann mædist
L. 42; L. 38; brjóst er mætt af þessum hætti L. 56.
mœdi (mædi Sk.), /., lasHtudo, defatigatio; sumir af mædi sprungu
Sk. 156.
mœding (mæding), f, molestia, affUctio ; kvaldr af mæding taldri L.79.
mœdir, m., qui fatígat; hersa mo&dir oppressor procerum, prœfec'
torum; t. e. rex Edr. 28.
mœnir (mæuir Sk.), m., cvlnwii tectí; fastigium domus; hein hvein
í hjarna mœni (in apicem cerebri, i. e. in vertícem) Hlg. 19;
fleygdi tólf í mæui Sk. 179.
Mœrir, m. pL, Mœrienses, incolœ Mæriœ Norvegicœ; Mœra fólk-
verjandi defensor populi Matriensis, i. e. Haquinus dynasta Vkl. 13;
Mœra hilmir, þengill (de SUo Olavo, rege Norvegiœ) Vkv. 14;
Gr. 12; Mœra gramr (de Magm Bono) Hr. A. 5.
mœrr, /., terra; mœrar leggr crus terrœ, i, e. saxum; mœrar leggs
menn homines mordicolœ, i. e. gigantes Pdr. 15.
mœta (tt), v., occurrere, obviam vemre; c. dat. reip moeta greipum
Hátt. 77; raœtti gerningum i. e. incantatíones expertus e^ Hrfm. 15;
þeir mœttust inler se obmam- venerunt Sk. 149.
mcetir, m., qui obvius it alicui rei; mœtir víga pugnas obiens, i. e. prŒ-
Uaior Vkv. 8 ; mœtir raddar tanna vegbrautar qui sonitm gladiorum
(o: pugnœ) obvius it; prœliator Gldr. 3 (cfr annot. in add. et emend.).
m9gr, m., fUius; m^gr Sigurdar Rdr. 2; m^gr átta ok eiunar mœdra
i. e. Ueimdallius Hdr. 2; vid Fárbauta mpg Hdr. 2; Hlg. 5; at
m9g falliun Hdr. 6; of mpg Hákonar de filio Haquini, i. e. de
Sigurdio dyiuista Sgdr. 3; vinir raagar Hallgards amici fUii Grjot-
gardii, i. e. amici Haquim dynastœ Hlt. 10; módernis fekk minuin
m^gum Kkra. 26.
mpl, /., glarea litoraUs; haukstrandar mpl glarea manús, i. e. annu-
lus aureus, aurum Hfl. 17; glymja vid m^l Þdr. 6.
M^n, /. pr., Menavia insula in mari Hibernico; í Mpn Ódr. 8;
á Manar hlekk per vimulum l. cingvlum Menaviœ, i, e. per mare
Hatt. 77.
209
mprk, /., sUva; ca/mpus sUvestris; meinþjófr markar Yt. 6; ^dr. 6;
lágir marka Snt. 4.
m^rk, /., líbra: stód hann merkur (= merkr) átta Sk. 192; fundu
tpnn tuttugu marka þunga Sk. 199.
mprn, /., amnis; fluvius; snæriblóá marnar Þdr. 7.
M^rn, /. pr,, gigas femdna quœdamy Jilia Thjassii; fadir Marnar
Thjassius Hlg. 12.
m^rr, /., palus; i m^rum Mhk. 5.
m^run, /., ffigas femina; gen, pl, m^rna Hlg. 6.
naddfár, n,, permdes davorum dipei, i, e, tdum(?); i b^d naddfárs
in pugna tetis peraxia Efdr. 10 (alÁer Egilsonius).
naddr, m. — 1) tdum; gnýr nadda pugna Isl. 5; nadda vidr prœ-
liator Isl. 23. — 2) davus dipei,
naddskúr, /, pluvia tdorum; pugna; naddskúrar nœrir prœliator
Ódr. 8.
nadr, m., serpens; af fránum nadri Hdr. 4; Ekm. 27; vettrimar nadri
i. e, gladio G. 47. — Nadr, m, pr,, nom^n navium bdUcarum,
quarum altera Ormr enn langi, aJtera Ormr enn skammi appellata
est; sá báda Nadra fljóta auda Efdr. 18; sukku nidr af Nadri
(t. e, af Ormi enum langa) Efdr. 10.
nafn, n, — \) nomsn; nafn allra (o: konunga) Em. 8; Edr. 4; nefna
nafnit þitt Sk. 186; Mhk..l9; ^dru nafni Sk. 35. — 2) celdyritas
nominis; hann fekk nafn þess konungs œvi i. e. is cdebre nomen
suœ œtati (suo imperio) concíliavit Bgl. 1 ; hafna ydru nafni Hr. A. 8.
nafnfrœgr, adj,, cdeber; of nafnfrægjum allvaldi Hrfm. 3.
nafni, m,, cognominis; hræ nafna síns Isl. 7; tveir nafnar R. 17; þágu
l9g af þeim n^fnum (i, e, ab Olavo Tryggvida et Olavo Sancto) Bgl. 5.
naglfari, m,, navis; saums segl naglfara vdum davatum navis, i, e.
dipeus, quo navis ornatur; est igitur sigla saums segls naglfara
m^us clipeum gerens, i. e. vir dipeatus, prœliator Rdr. 5.
nagli, m., clavus; sá hanganda á n^glum stangast vidit pendentem
davis pungi L. 56; sárin, er naglar skáru L. 87.
naglskaddr, part. compos,, davis lœsus; langvinr lausnara nagl-
skadds G. 68.
nagr, m,, avis quœdam; sveita nagr avis sanguinaria, i, e, aquila
(Thjassius) Hlg. 8; nagr sára corvus Bdr. 11.
nakkvarr, npkkur, nakkvat, prœi. adj,, aUquis, aliquantus ; gekk
fram nakkvara snertu aliquantum viœ progressus est Jdr. 24. —
íyr npkkurr!
nakkvi, m, (pro npkkvi), navis; rak út ræsinadr ok nakkva (acc. pL)
Gldr. 3.
27
210
Nanna, /. pr., luem' Balderi dei: Nanna vprru hjalts dea rvpis,
í. e. giocie femina; vegþverrir Nannu (pro Npnnu) vprru hjalts
i, e. Thor Pclr. 5
nara (rð), v., vitam tniseram agere; neflauss narir Mhk. 2ð.
Narfi, m. pr,, filius LokU; jódís lllfs ok Narfa Yt. 12.
Nari, m. pr., jUiiéS LokU; nipt Nara aoror jSarH, ú e. Hela Hfl. 10.
naudr l. nauit. /. — 1) necessitas; nú 's oss naudr at . . . neceasitas
nos cogit, t4< . . . G. 57; kvad sér nauðir dixit eibi necesse esse Vkv. 15.
— 2) afjlictio, vexatio; dolor, calamitas; eilíf naud L. 73; kykva
naudar áss ^dr. 8; sárar naudir Sk. 191; frá naudum G. 33. G8;
í naudum L. 79. 86 ; nauda vissu súdir tabularum compages expertœ
sunt afflictionem (vim pdagi) Hr. S. 5.
naudsyn, f., necessitas; fyr naudsyn niína L. 52.
naustdyrr, /. pL, fores tumtdi sepukralis; nidr fyr naustdurum
infra fores tumuli Snt. 3.
ná (ád), V. — 1) nandsci, potiri; c. dat. ádr pdiingr nádi Cesars
fundi Edr. 26; ádr en nædi Ormi edr hlut meira Efdr. 15; eodem
modo ná af — continaere, e. gr. Nóreg frá ek þeir nædi af Sk. 54.
— 2) facultatem habere rei faciendœ; posse; c. inf. e. gr. rpdull
nádit skína sol splendere nequiit G. 19; nádu eigi at ganga upp
ascendef^e nan potuerunt Jdr. 38; ef rpskvask nædi Snt. 11. —
3) periphrastice usurpattér c. inf. e. gr. náir kasta repeUit Hátt. 76
náir greida Hátt. 77; of þróask nádi Yt. 51; nádi fœra Edr. 13
oddr nádi bíta Kkra. 4; Kkm. 10; hallir nádu at falla Edr. 22,
nád, /., pax, quies; gratia, indulgentia; clementia, mdsericordia
nálgast hef ek á nádir |)in benefcium a te exspectans veni Sk. 94
gefr ei sk^tnum nádir salutem l. vitam non dat viris Sk. 141
med nádum tranquiUe L. 12.
Náinn, m. pr., nanus quidam; á Náins n^kkva (cfr fahulam de
Fjalare et Galare) Snt. 3.
nálgast (ad), v., appropinquare ; ek hef nálgazt á nádir þín Sk. 94;
c. acc. þykki mér, sem nýjung n^kkur nálgist heim ok ættir
heima L. 39.
iié.\i g&,adv,, prope; heldr náliga at kveldi G. 47.
nálægr, adj., propinquus; nálæg vertu minni sálu! adsis animœ
meœl L. 86.
námœli, n., petulantia; verba imporiuna; varnadi vid námæli Snt. 19.
nár, m., cadaver; corpus mortuum ; n&r fell til jardar Kkm. 14;
hjoggum vér bleikan ná Kkm. 12; ylgr gekk á ná bólginn Jdr. 31;
gnótt nás Vkl. 14; Vkl. 16; vissud nái liggja Hkv. 3; hrafn valdi
nái stirda Bdr. 12.
náreidr, m., qui mortuum corpus portat; Hlt. 7.
nari, m., inguen; iungun féiiu um nára Sk. 144.
nátt, /., nox; í aila nátt Sk. 190; fram á nátt multa jam nocte
Sk. 45; langar eiga bersar nætr Mhk. 6; iaugar nætr nodes, quœ
211
irder ddes Saturni et dies dovmnicas inddunJb Sk. 202. Nonnumquam
est' nátt - spatium unius diei et noctis, sueth. b^gn, e, gr, tóif
raánadr ok fímm nætr G. 25; innan þriggja nátta Sk. 89.
nátta (b^)j v,y noctescere; vesperascere; tók at nátta Sk. 36,
náttúra, /., rerum natura; naturalis rerum ordo; sjálf náttúran
L. 31. 42; L. 59; fyr manns náttúru per naturam hum^nam L. 69;
hefr heiras náttúruna alla í brjósti Sk. 58.
nátiúruskærleikr, m., claritas naturœ; dat, náttúruskærleik L. 7 .
náttverdr, m., cœna; acc, náttverd Hfl. 10.
náungr, propinquus; cognatus; nidr fyr náungs naustdurura infra
fores tumuti propinqui l, patris Snt. 3.
nedri, nedstr, comp, et superL, inferior, iiifimus; í lopt hin nedri
in aera inferiorem L. 27; brygdin jardar nedstu bygdar terror
infimornm terrœ locorum L. 5; (í) bandi hins nedsta fjanda L. 22.
nef, n, - \) nasus; (hun) stakk í nefit á Skída Sk. 175. - 2) ro-
strum; med dreyrgu nefi Hkv. 3.
nefbjprg, /., buccula cassidis, nasum tegens; lót l^nd lokit nef-
bj^rgum terras cassidibus (i, e, mUitibus galeatds) cinxit Kdr. 4.
neflauss, adj,, orbus; cognatis et propinquis carens; neflauss narir
Mhk. 25 (uoi olii verturd neflauss — nasi expers).
nefna (nd), v,, nominare; vocare; nefna nafnit þitt Sk. 186; Sk. 110;
Adám nefndr L. 12; L. 48; sá var nefndur Agnarr Sk. 145.
neita (ad l. tt), v,, negare; ef neitadi bæn at veita si petitum
renueret L. 18; líf, þat er Adára neitti vita, quam Adam denegavit
L. 23; c, dat, l, gen, rei neita greida hospitalUatem denegare Sk. 97.
negla (Id), v,, clavo defigere; þessir negldu Krist á krossiun L. 49.
neraa, conj. — 1) nisi; c. conj, e, gr, nema sjálfr ali Snt. 16;
nema snæriblód marnar þyrri Þdr. 7; nema Ijúgi iandherr Bgl. 8;
Bgl. 17; G..53; Jdr. 43; Isl. 1 ; L. 22; huc referendum videtur nema
svát Rdr. 2, pro nema svá sé at . . . — 2) an; post formulam
interrogandi; e, gr, hverr veit, nema hrottinn hpggvi kónginn
Sk. 129. — 3) num; post verba dubitandi; c, ind, e, gr. hver sé
if, nema god stýra ættrýri j^fra Vkl. 23. — 4) = at, in enuntia-
tione objectiva; c, ind, e, gr, kvedkak dui, nema gná hefr hror at
gamni Yt. 12. — b) prœterguam; prœter; nisi; engi vard . . . nema
Fródi Vkl. 10; fljódin læt ek fpl nema Freyju mína eina Sk. 111.
nema (nam, numinn), v, ~ l) capere; prehendere; agere; e, gr, Búi
nam kistu i hvára hpnd sér Bdr. 1 1 ; allir þeir. sem oddrinn nam
Sk. 182; tunga vas numin med tangar munni G. 60; cum prœpp.
e, gr, nam ór heimi e mundo eripuit ^ni.\%\ Nóregr nam vid
mprgum skipstpfnum Norvegia excepit puppes numerosas Bdr. 3;
vas numinn hedan ungr reæ in flore ætatis e vita evocatus est
G. 63. — 2) privare, spoliare; c. acc, pers., dat, rei, e, gr, hví
namt hann sigri £m. 6; lausnara vinr numinn aldri G. 62; baugdríf
puminn l(fi G. Hj G, 37; gumi^ar yáru sigri numnir Edr. 23;
212
huc referri potest Hildar flaunis fólks mun bláserkjan fj^rvi námu
exereituvh lorteatum numero superiorem vitd privaverunt Rðr. 6:
m6i tamen meliorem lectúmem habes in ann, oíI h. L — 3) discere;
anima apprehendere; namk Yggjar feng Jdr. 2; flestr of nam
(o: hródr) Hfl. 20: kván nam fátída frœdi Þdr. 15; hann nam
loargar tungur Edr. 9; hann nemi rétt báttu hródrs míns O. S. 1;
drótt nemi inærd G. 18; nemi (imperat, 2 pL) mærd mildings
Hprda (x. 39; þat namsk i. e, hoc innotuit Kdr. 3. — 4) periphra-
stice c, infin,j e, gr, nam ráda -- ród Rdr. 1 1 ; nam msgla = mœlti
Hlg. 3; nam at vinna ~ vann Vkl. 3; Efdr. 1: Hr. A. 2; namtu
eignask Hr. A. 5; R. 3. f>. 23; G. 3. 47; Kkm. 28; Bdr. 5;
Jdr. 26. 37. 43.
nenna (nt), v. — 1) operam dare; in animum inducere; angr nennir
at inna d^glings verk G. 56. — 2) alvjuo contenderej proficisci;
vída neuna late perigrinari Efdr. 11.
nenninn, adj., strenuus; acc. m, sg, nenninn Efdr. 25.
nes, n,, promontorium; róa verdr fyrst á et næsta nes primum in
proximum promontorium est remigandum, i. e, proxima quœqtte
primum petenda Mhk. 2: á nesi Hlt. 7; Snt. 24; á sverda nesi i,e.
inclipeo Hkm. 7; fyr nesjum Vkl. 14; ívu nesja flesdrótt Þdr. 12.
nest, n.j viaticum; esca; nýtt nest gafsk hr^fnum Bdr. 3; lystiligu
at leidar nesti L. 83.
nesta, /., acus fihulœ; meina nesta acus noxiosa (de conto ferreo);
laust meina nestu nidr í bifgyrdil Þdr. 17.
Nesþjódir, /. pL, incolœ Cathenesiœ in Scotia; tók gjpld af Nes-
þjódum Hrfm. 6.
neyd, /., incommodum; fyr þá ueyd Sk. 100.
neyta (tt), v,, uti, adhibere; c, gen. herr neytti handa exerdtus mann
certavit Bdr. 6.
neytr, adj, — 1) bonus; benignus; fann enga menn í ordum sínum
• neyta Sk. 12. — 2) uttlis; enn neytri rád gatat fyr ser utUiora síbi
consUia non nactus est Þdr. 7, vhi cod. W habet enn neyti = strenuus;
enn neytri etiam verti potest ^ valde strenuus (compar. pro posit.)
né (got, ni), adv,; non; værar né váru Hkv. 2; Vkl. 12; né einn
nemo Mhk. 7 ; né etiam cum -at conjungitur ita ui hœ duæ negaiivœ
particulœ fortius negent, e. gr. né kjemrat Gldr. 9.
né (got, nih), conj., neque (et non), — 1) Hac particula conjunguntur
sententiœ primariœ, quarum altera affirmativa, altera negaiiva est,
e, gr, dýrd es ordin ágæt, né fœdisk þengill þvílíkr G. 11; Fdr. ^.
10. 15. 19; Vkv. 2; R. 7; G. 51: Isl. 26. ~ 2) Tn sententiis dis-
junctivis (et quidem prœdpue in membro secundo) né usurpatur,
e, gr,: a) -a (-at) — né neque — neque Bj. 2; Snt. 1; Sgdr. 5;
Vkl. 2. 6; Kkm. 16. — b) hvártki (hvárki, hvórki) — né neque —
neque Hr. A. 8; L. 20. 71 ; Sk. 7. 37. 61. — c) ei — né non — w«jw«
L. 1. 90; eodem modo engi — né L. 34.
213
Nid, j, pr., amnis Norvegiœ, qui in sinum Throndheimieum influit;
Nidar vargr i. e. navis Gldr. 8.
Nidbrandr, m., ignis Nidœ amnis, i. e. qurum; skerdir Nidbranda
i. e. mr G. 40.
nidbyrdr, /., onus cognatorum; nidbyrdr Nordra onus cognatorum
Nordrii (i. e. nanorum Sudrii, Austrii, Vestrii), i. e. cmum (cfr
SnE, AM TöO); und nidbyrdi Nordra svb cœlo Efdr. 27.
Nidjungr, m. pr., vir nescio quis; Mhk. 8.
nidkyisl, /., prosapia; Yt. 51.
nidr, m., cognatus (parens, frater, Jilius c£t); sævar nidr frater
maris (Ægeris), i. e. ignis (Loge) Yt. 6; Fjplnis nidr Yt. 11;
Ása nidr auctor generis Ansium i. e. Oden Hlt. 3; Yggs nidr Vkl. 12;
konungs nidr nepos regis G. 34^, acc. sg. nid Yt. 28; Snt. 16; gen.
sg, nids Vkv. 3; nom. pl. nidjar Jdr. 7; acc. pl. nidja Rdr. 6;
Kkm. 18; dat. pl. nidjam t>dr. 2. ISygen.pl. nidja Yt. 2; Snt. 2. 15.
nidr, adv., deorsum, in locum inferiorem; nidr fyr naustdurum infra
fores tumuli Snt. 3; bera nidr deducere Snt. 4; Ijósta ehu nidr
í eht Þdr. 17; spkkva nidr desidere, delahi Efdr. 10; Hr. A. 2;
stinga npsum nidr í feldi nasos in pallia demittunt Bgl. 13; hvártki
upp edr nidr neque sursum neque deorsum R. 27; L. 40; falla nidr
ddahi Ekm. 14; L. 54; nidr kom bára unda defluxit Bdr. 11; nidr
í herdar Jdr. 26; Sk. 145; nidr at grunnum in imo abysso L. 70;
steypa nidr detmdere L. 72; kemur nidr pervenit Sk. 29; kasta
sér nidr se prosternere Sk. 42; setjast nidr considere Sk. 145;
leggjast nidr prolahi (ad genua alicujus) Sk. 168; rak nidr pro-
jiciebat Sk. 176.
nidri, adv., infra, inferne; uppi ok nidri superne et infeme L. 1;
Sk.l96.
niflgódr, adj., tenebi*is favens; m^aJeficus; Snt. 15.
nipt, /., soror; Hfl. 10. t
nista (st), V., cibare; sá es úlfgi nistir Kkm. 22.
nista (st), V., fígere; er spjótit nisti quem hasta transfodit L. 66;
broddar nistu L. 96; nist sárra súta sverdi gladio gravium dolorum
transfixa L. 56.
nistill, m., acus; perticula: nistill silkitreyju i. e. vir! Sk. 186.
níu, num. card., novem; níu orrostui* Vkv. 9.
Njardgjprd, /., cingulum firinum (cingulum Njordii?); njótr Njard-
gjardar i. e. Thor ^dr. 7, ubi Njardgjardar tm^si divisum est.
Njórun, /. pr., dea ex genere Aimum; Njórun vínkers dea poctda
ministrans, i. e. femina Kkm. 20 {alii m^lunt Njprun).
njóta (naut, notinn), v,, frui, uti; adipisci; e. gen. e. gr, njóta lausnar
L. 57; G. 61; L. 96; drótt nýtr máttar dpglings G. 15; G. 66;
vísi nýtr skridar vidar Hátt. 72; njótid bauga Hfl. 21; hafdi of
notit noma dóms Yt. 47.
njótr, m., qui utitur aliqua re; njótr Njardgjardar Þdr. 7.
214
Njprdr, m. pr,, Njordius detis; acc.. Njprd Sk. 179; nqmen Nj^rár
sœpe in circumloctdionibus usurpatur, e, gr. Njprdr audar *. e. vir
liberalÍB Isl. 1 1 ; Njprdr suáka stígs id. Isl. 8 ; Nirdir garda grundar
seilar viri liberales Isl. 2; Njprdr hj^rregns beUator Isl. 20; fyr
víga Njprdum a prcdiaioribus Vkv. 14.
nj^rvanipt, /., 'soror angusbiarttm', i. e. soror angens (a nipt et
.*nJ9r, /., angustia; cfr anglosax. oearu, /., angustia, artum); nj^rva-
nipt Tveggja bága sœ'or anœi/era Fenreri, i. e. Hda Snt. 24.
nordan, adv., e septentrione ; renna nordan sunnr Vkl. 17; fara nordau
Edr. 28; Gldr.4; Vkl. 11. 18. 18; Efdr. 16; Kdr. 3; Hr. A. 6. 10;
Hr. S. 18. 15; fyr nordan — a septentrionaU parte, e. gr. fyr nordan
Vík a septentrionali parte Vikiœ Vkl. 10; fyr Saxa nordan a regione
Saaœium in boream versa Edr.*25; Hr. S. 11. 13.
Nordimbraland, n. pr., Norihumbria; á Nordimbralandi Kkm. 14.
Nofdimbrar, m. pL, incolœ Northumbriœ; mord Nordimbra Ódr. 8.
Nordmadr, m., a septentrionali .regione (fslandiœ) oriundus; Skída
Nordmann skulum vér hann kalla Sk. 58; ævilok Nordmanns Skída
Sk. 203.
Nordmenn, m. pl. — 1) Norvegi; Nordraenn allir G. 11; gen. Nord-
manna Hkv. 5; Hkm. 8. 6; Efdr. 25; Hr. S. 5. — 2) Scandicarum
regionum incolce; hálft fimta hundrad Nordmanna (d^ Vceringus)
G. 55.
Nordmœrir, m. pl., incolœ Mœriœ septentrionalis in Norvegia;
Nordmœra kærir i. e. rex Norvegiœ Hrfm. 19.
nordr, n., septentrio; septentrianalis pars terrarum; ór nordri a sep-
tentrione Jdr. 32; rétt fyr nordri midju Sk. 82. — Acc. nordr
sœpissime pro adverhio usurpaiur ~ in septentriones ; 9II Ipnd nordr
Efdr. 21; hingat nordr. Edr. 13; Efdr. 27; Hr. S. 20; Sk. 200.
Nordri, m. pr., nanus plagam cœli septentrionalem svstinens; und
nidbyrdi Nordra Efdr. z7.
nordsætr, n., sedes septentrionalis: gætir nordsætra i. e. rex Norvegiæ
Hrfm. 6.
norn, /., parca; norna dómr decretum parcarum, i. e. fatum Yt. 47;
fár gengr of skpp norna Kkm. 24.
Norrœnn, adj., Norvagensis; Norrœnar dróttir R. 8; gen. pL Norr-
œnna Isl. 13.
nógr, ndj., suffidens; magnus; copiosus; med nógu dári L. 18;
náttúran, kúgud af nærri nógu natura nimdá fere m et potestate
affiida L. 31; raædast í nógura naudum maximis malis excruciari
L. 86.
Nóregr (a Nordvegr), m. pr., Norveqia; allr Nóregr Vkl. 14; Bdr. 3;
acc. Nóreg Hr. A. 5; Sk. 101; dat. Nóregi Ýt. 51; Nóreg Sk. 54. 65;
gen. Nóregs R. 7. 11. 19; Jdr. 18; Hr. S. 4. 12.
nótt, /., nox; i nótt proxima nocte; húi^s nótt quavis hiepie R. 13;
á einni nóttn Jdr. 40^
215
nú, adv., jam, nunc; Yt. 11. 45; Em. 4. 7; Hkm. 10. IH; Snt. 7
Vkl. 9. 10; Efdr. 24. 25; Vkv. 9; Bgl. 2. 12; Hr. A. 15; R. 24
G. 7. 45. 57. 63. 69; Kkm. 26; Mhk. 4. 10. 11. 14. 17. 20. 25. 29
L. 18. 21. 26. 28. 30. 3í. 52. 56. 60. 62. 64. 79. 82. 86. 97; Sk. 16
41. 94. 95. 165. 180. 188. 199.
núna, adv,, hoc niomento temporis; Sk. 163.
Nýjamóda, /. pr,, locus quidam Britanniœ; í Nýjamódu Vkv. 9.
nýjung, /., novatio; res nova; nýjung npkkur L. 39.
nýkominn, part. compos,, qui nuper advenií; Idunn vas þá nýkomin
meá J9tnum Hlg. 10.
nýr, ný, Aýtt, adj., novus; í nýjum óái Gr. 57; nýtt nest nova prceda
Bdr. 3; af nýjum hlunnum Hr. 8. 3; nýjar súdíir Hr. S. 5.
nýsa (st), v., eæplorare ; refi. nýsask sibi eaplorare, speculari; c. cfen.
nýsumk hins dlud speculor Snt. 13.
nýta (tt), V., uti, frui; c. acc. frák ^rnu nýta sór sveita Isl. 7. —
jReJl. nýtask utuem esse, ad usum accomtnodatum esse; sufficere,
vaíere; mætti máltól nýtask mér G. 19.
nýtr, adj. — 1) utilis. — 2) strenuus, fortis; nýtr herr R. 19; Edr. 24;
skap bragna nýtra G. 58. — 3) honus; leysa nýta þjóá G. 68; vinna
heimtan nýztan tír (optimam i. e.) m^anmam gloriam adipisci G. 55.
næfr, n., cortex betulœ tectorius; glumdi vid Hildar næfri obstrepuit
cortici HHdœ, i. e. clipeo Kkm. 21. — (Voœ nœfr apud* alios est
femin. generis).
næma (md), v., spoliare, privare; c. acc. pers. et dat^ rei, e, gr.
fj^rvi næmdu Sigurd Hlt. 1 1 ; fjprvi næma fogl-Hildar mann Rdr. 6
(vide ann. ad h. L),
nœr, adv. — \) prope; c. dat., e. gr. nær þvís prope locum, ubi
Hkv. 3; nær ok firr prope et procul L. 24; færdist nær appropin-
Íuavit L. 54. — 2) fere, pcene; nær 9II lýda kind tota fere progenies
umana L. 19. — nær, conj., quando; gjördisk rimmu gangr, nær
Nóregs herr vasa traudr at særa ferdir Jóta R. 19.
nærri, adv. — 1) prope; c. dat. nærri Frándheims sandi Sk. 54;
Ódins hpUu nærri Sk. ^Q. — 2) fere; þannig nær eo fere modo
Mhk. 11; Mhk. 4; af nœrri nógu L. 31.
uæstr, adj. superl., proasimus; c. dat. skapara næstr L. 7; lofi næstr
laude dignissimus Hfl. 18; et næsta nes Mhk. 2; af lopti næsta
de proximo œthere L. 11; verk, þaus vísi vann næst G. 57. —
Neutr. næst pro adv.; vangi næst »roa:im€ agrum Edr. 21; þar
næst deinceps; proximo loco Sk. 75; þessu næst eœinde. L. 46;
hér nœst Sk. 83; því næst Sk. 90. Eodem modo et næsta,
1) proxims; c. dat, godi et næsta Hr. A. 9. — 2) pœne, fere;
hefr ek næsta kafnat L. 77; L. 41; Sk. 155. 163.
nœfr, adj., promptus, expeditus; strenuus; nœfr allvaldr Efdr. 3.
nœgjast (nægjast L.; ad), v., saiis esse; sufftcere; engiU lét sér
, eigi nægjast alla mekt L. 7; sér nægjandist síbi ipsi sufidens
216
L. 8; vægd, er týndnm nœgdist indvlgentia, qtuœ perdibis suffedt
L. b2.
nœra (rá), v., alere; nœra val brímis sunda corvum clbare (j. 55.
nœrir, m., nutritar; naddskúrar nœrir Odr. 8.
n^kkurr, pr(m. indefin,, aliquis, quisquam; nom. m, eg. n^kkurr
þeirra eorum quisquam L. 4; nmr^, f, sg, npkkur nýjung novum
quoddam L. 39; L. 60; nom, et acc, n, sg, n^kkut, e. gr, veita
ehm þotta n^kkut L. 85; dat, n, sg, npkkvi; at n^kkvi ex aUqua re
Mhk. 1; Mhk. 16; gen, n. sg, n^kkurs Mhk. 27; nom. neutr. pL
n^kkur Sk. 3. — jSleutr, n^kkut pro adv, = aHquantum; misjaínt
npkkut ríkir vi el potenHd aliquantum dispares Sk. 96*^ Mhk. 2. 3;
svá n^kkut ita fere Mhk. 18. — Cfr nakkvarr!
n^ktr, adj,, nudus; (deus) rak þau braut snaud ok n^kt L. 19.
n^s, f,, naris; pl, nasar l, nasir nares, nasus; á nasar Hákonar jarls
Isl. 16; stinga n^sum nidr í feldi Bgl. 13.
oddamadr, m., arbiter l, UUs disceptator, a dissenbientíhus parttbus
assumptus; Mhk. 10.
Oddason, m., flius Oddii; (Þorgils) Oddason Sk. 18.
oddavif, m, femina cuspidmt, gerens; Bellona; oddavífs drífa pugna
Vkl. 2.
oddbragd, n,, vibratio cuspidum; pugna; oddbragds árr Efdr. 22.
oddbrak, n,, cuspidum fragor.; prœUum; oddbraks mœtir Hátt 70.
oddbreki, m., unda cuspide effusa, i, e. cruor; oddbreki gnúdi Hfl. 11.
oddhrid, /., procella cuspidis; pugna; oddhrídar gardr G. 50.
oddlá, /., liquor mucronis, i, e. cruor; umdu oddláar Hkm. 8.
oddneytir, m., qúi cuspide utitur; bellator; Vkl. 1.
oddr, m, — 1) acumen; oddr Ipgdis okhreins i. e, pars acuminata
cornús potorii; acc, odd Yt. 25. — 2) mucro (gladii); cuspis; telum:
oddr ódeigr R. 6; Kkm. 4; oddrinn nam Sk. 182; namk odd at
rjóda Kkm. 28; gráir oddar Bdr. 4; oddar bitu Hfl. 13; Kkm. 12;
Mhk. 6; læsa strpnd oddum Edr. 24; Hátt. 79; odda íþróttir i. e.
helUcœ fortitudines Hkv. 1 . Sœpissime hœc vox in circumLocutionibus
pugnœ usurpatur; e, gr. odda at pugna Hfl, 9; odda él id. Kkm. 22;
odda gnýr id. Hlt. 9; odda messa id. Kkm. 11; odda senna id.
Kkm, 17; odda skúr id. Edr. 19; Isl. 3; Sk. 153; odda þing ú/.
Vkv. 2; odda þrymr id. Vkl. 20. — 3) sagitta; álmr sparn af sér
odda Jdr. 27. — 4) princeps; helmings oddr copiarum antesignanm
Edr. 5.
of , prœp. c, a^c, et dxxt, — A) Cum acc, — 1) circa; super, supra;
per, trans; in; e, gr, of set drca sedíUa Rdr. 4; of Vestmari. Yt. 51:
bera eht of eld Hkv. 24; of tr(^á per viam, in via Gldr. 3; of bauga
217
circa clipeos Hkra. 8; of hrar drca tumtdum Hlt. 7; of ver per
mare Hfl. 1; of geirvangsraáar Hfl. 5; of hræs lanar Hfl. 11; of sœ
Hfl. 12. 15; Vkl. 8; of mar trans m^re Hfl. 14; of gram circa
regem Vkl. 12; of gaapu ver per terram l'dr. 5; of herdir sór
super humsros suos Pdr. 7 ; gekk of skeidar Efdr. 6 ; of Vinda myrdi
drca occiaorem Vendorum Efdr. 7; of Sœnskar bygdir Hr. A. 3;
Edr. 4. 12. 24. 25. 31; gindu of hræ G. 29; G. 36. 39; sex t^gir
ntanna of (circa, i. e. adversus) einn G. 54; of skatna dróttin
G. 64; of hjarna kleifar Kkm. 7; of strandir Ekm. 9; bverr lá
þverr of annan Ekm. 16; of hrannir Jdr. 16; vída of eyjar Jdr. 19;
gína of sal mergjar Jdr. 31; of sker Mhk. 27; sitja of sitt in suas
res intentum esse Mhk. 22; of Haka veg Hátt. 76; of kjalar raukn
super carinœ jumsntis Hátt. 77; stíga of ebn aliquem supergredi,
u e. superare Isl. 24; Hr. S. 11; of pldur per undas Hr. S. 13; jós
sandi of (circumfudit) stál Hl*. S. 13; of sigdeili snotran Hrfm. 3;
of jaráir Hrfm. 8; of b^dfúsa bragna Hrfm. 16; of ódyggvar aldar
Hrfm. 20. — 2) de; fregna of Yngva hror Yt. 10; hródr of mpg
inæran Sgdr. 3; dœma of slœm R. 24; yrkja of sun Tryggva R. 34;
G. 12.46; Jdr. 4. 5. 6; kvædi of ehn G. 38; raærd of ebt G. 51;
þylja of eha Jdr. 4; mans^ngr of eba Jdr. 42; sýsla of sik Mbk. 3;
jaga of slíkt Mhk. 9; Mhk. 10. 15; Hátt. 70. — 3) ex, de; ob,
propter; of afbrýdi ex zelotypia Yt. 21 ; of spk propter injuriam
Snt. 8; of sanna spk justa de causa Efdr. 12; of minni sorgir
G. 60; of s^k litla G. 37; ógæfr of fpr vífa (ex i. e,) in re ama-
toria infortunatus Jdr. 3; vesa dátt ebm of ehn Jdr. 4; knetta of
annars mein Mhk. 24. — 4) prœter; ultra; hljópu of Jadar Hkv. 11;
fár gengr of sk^p nemx) prœterit, i, e, evadit fata Ekm. 24; of
eyjar prceter insulas Jdr. 35; Mhk. 16; fram of skapadœgr Mbk. 23.
— 5) inter; in; apud; kjósa of konunga iiúer reges digere Hkm. 1;
of manna sj^t ín consessu virorum Hfl. 20; of alþjód Snt. 15; of
óþjód Hr. A. 12; of bplda Ekm. 15; of mans^ng in cantílena am^a-
toria Mhk. 20; kaus of pdlings brœdr (inter fratres i, e,} ex fra-
tribus regis degit Hr. S. 19. -^ 6) vi temporali; in, per; of allan
aldr per totam vitam Bgl. 16; of morgin mÆine Vkv. 13; of skœru
in pugna Ekm. 19; of dag þridja G. 4; Efdr. 22; Ekm. 14. Huc
referri potest vox adverhialis of sídir tandem, tandem aliquando
Edr. 21. — B) Cum dat. — 1) circa; super, supra; brann of fylki
supra regem arsit Yt. 34; drúpir of beinum Yt. 44; of skeidar
stýri Hr. A. 10; of ræsi G. 46; of brimdýrum circa naves Bdr. 2;
stód of meginblódi stabat super cruorem Hr. S? 9; of dreka þinum
super navi tua Hr. S. 14; of flota glæstum supra splendidam
classem Hr, S. 14; of allvaldi Hrfm. 3; of valtafni Hrfm. 10. —
2) de; glaupsa of því Mbk. 3. - - Adv, of cum verbis conjungitur,
e. gr, ryskja of (ubi of accentum habet) veUicare, depilare; Rán
hefr ryskt of raik Snt. 7.
28
218
of , part, expletiva; hœc vox pordtur 1) sœpissime ante verba, e. gr.
of h^ggnar, of kendu Rdr. 4; of fylda Rdr. 8; Rdr. 10. 13; Yt. 1.
4. 9. 10. IB. 14. 15. 18. 20. 21. 22. 24. 26. 28. 30. 38. 40. 47. 50.
52. 53; Hlg. 3. b. y. 13. 14. 19; Hkv. 16. 21; Hkm. 2. 5. 8. 9. 10. 18.
19. 20. 21; Hlt. 10. 12; Hfl. 2. 3. b(bÍ8). 6. 9. 19. 20; Snt. 5. 6.
8. 12. 20. 22; Sgdr. 6; Vkl. 3. 4. 8. 13. 16. 17. 24; Þdr. 17. 18. 19;
Ódr. 2; Efdr. 6. 11. 20. 21; S. S. 2; Vkv. 13; Bgl. 12; 0. S. 3:
Hr. A. 11. 13. 15; R. 6. 8; Edr. 9; G. 62; Kkm. 1. 22. 28; Jdr. 1.
15. 19 cet. 34. 43; Mhk. 13. 19. 28; Isl. 23; Hr. S. 1. — 2) anU
substafitíva, e. gr. of sinnar Bj. 1; of barmar Rdr. 3; Rdr. 8;
Hlg. 1. 16. 20; Hkv. 4; Hkm. 15; Hfl. 1. 14; Snt. 23; Hdr. 8:
Þdr. 18; Kkm. 26; Mhk. 4; Isl. 17. — 3) arde adjecUva e. gr. of
lystir Hkv. 7; of snaudr Snt. 7; Jdr. 4; Mhk. 28.
ofan, adv. — 1) deauper, deoraum; supeme; ex alto; ofan sígask Hlg.4;
Hlg. 6; keyra ofan detrudere Jdr. 38; ofan af mplunum Sk. 27;
Sk. 38. 146. 168. 174; ofan ífrá Sk. 170. Cum prœp. fyr, e. gr. fyr
ofán 8jó supra mare 0. S. 4. — 2) ea? interiore parte terrarum;
e. gr. reid ofan ex m^diterraneis ad oram maris equitavit Vkv. 5.
ofar, adv. compar., in loco superiori; ofar Ipndum in loco terris
superiore, i. e. in cœlis Efdr. 28.
ofbeldi, n., vis; superbia; arrogantia; medr ofbeldi vi L. 7; feikt
ofbeldit immensa violentia L. 9; L. 77.
ofbyrr, m., vehemens tempestas; ^rva ofbyrr tempestas sagittarum,
i. e. pugna; gen. ofbyrjar Vkl. 2.
offr, n., honor; donum deo l. diis oblatum; dýrdarmenn kómu med
offri L. 36.
offrast (ad), v., offerri; Jesús kaus offrast fyr oss L. 36.
oflinnr, m., serpens immanis, i. e. Ormrinn langi (navis beUica);
vinna oflinn R. 22.
ofnir, m., serpens; ofnir Sónar serpens Sonœ vasis; animal quod
Sonam implet, i. e. aquila Isl. 5 (nam Oden in aquHam conversus
Sonam mulso poético implevit; cfr SnE, AM 1 222).
ofra (ad), v., toUere; efferre; c. dat, ofrak lofi þegna laudes virorum
profero Hdr. 9; refíex. ofrask cdebrari, e. gr. ofrask mun konungs
lof 0. S. 1.
ofrausn, /., nimia superbia; Bgl. 11.
ofrhugi, m., homo audax; mestr ofrhugi vir aíidadssimus Edr. 9;
Jdr. 9.
ofrkapp, n., Jerocia, superbia; vid ofrkapp Hlt. 6.
ofrligr, adj., innSitatus; imm^icus; ofrligt er mirum est Sk. 26.
ofrúni, m., famUiaris; amicus; Þórs ofrúni i. e. Lokius Hlg. 8;
trjónu trpllé ofrúni famUiaris Mjolneri, i. e. T'hor Hlg. 17, %ibi
ofrúna in dat. est.
ofs, n., superbia; ofsin 9II þykkja skamraæ omnes spiritus feroces
brevem mtam videntur habere Mhk. 15.
219
Ofsi, wi. pr,, pagus in Vestfoldia Norvegiœ situs; Oláfr réd vídri
grund Ofsa Yt. 51.
og, c<mj. copiU. - ok; L. 18. 39, propter comentum syUaharum.
ok, conj, copuL — ^) et, -que; hae parlicula et voces singulœ et enun-
tiationes copulantur, cujus rei passim hahea eaempla; e, gr. Rdr. 5.
6. 7; Hlg. 10. 11. 12; Hkv. 2. 5. 6: eic. etc. Nonnumquam strophœ
ab ok indpiunt, e. gr. Yt. 6. 10. 15. 20. 25. 27. 32. 34. (36. 38.) 39.
40. 41. 44. 47. 48. 50. 51; Hlg. 6. 19; Hlt. 7. 8. 10. 11. 12; Vkl. 14.
18; Þdr. 11; Hkdr. 7; Kdr. i. 1. II ; cet. — Part. ok interdum remo-
vetur a vocibus, quas conjungit, e.gr.i(^rg\ir . . . ok . . . hausar Hkm. 6;
c/r G. 61. — Vocem bædi sequitur ok particula, e. gr. bædi hpfud
ok hendr Bdr. 5; G. 38; særdist bædi sonr ok módir L. 56;
Sk. 179; bædi postponitur particxdœ ok L. 7; Sk. 184. — 2) ac,
cvtque; ubi vox ula jafnt antecedit, e. gr. jafnt ok sidan œque atque
exinde L. 6. — 3) ettam; e. gr. ok adrir Hkv. 24; Snt. 16: eda
ok þó aut etiam saltem Kdr. 1; Isl. 19; L. 78; etc.
okbjprn, m., ursus jugum (ok, n., jugurn) ferens, i. e. bos, taurus;
acc. okbjprn Hlg. 6.
okhreinn, m., reno jugum feren^, i. e. bos; Ipgdir okhreins cornu
Yt. 25.
okkar, gen. dual. pron. vit; raedal okkar Bgl. 15.
opinn, adj., apertus; patens; opit skard Snt. 6; opit helvíti L. 20.
opna (ad), v., aperire; lét opna biminríki G. 16.
opt, adv., sœpe; Yt. 10; Hlg. 12; Snt. 13. 14; Odr. 3; Efdr. 26;
Bgl. 10; 0. S. 3; Edr. 7; G. 33; Kkm. 22; Mhk. 4. 5. 10. 14. 16;
Hátt. 77; Isl. 6. 19. 21. 25; L. 45. — Compar. optar sœpius
Hrfm. 12. — Superl. optast sœpissime; sem optast quam scepissime
L. 81.
optliga, adv., scepe; Jdr. 37.
ord, n. — 1) verbum, sermo; fama; bera þat ord eam famma per-
ferre Yt. 15; Efdr. 4; Bgl. 8; þróttar ord animose dictum Efdr. 2;
Jdr. 41 ; Mhk. 5; Sk. 120; ordit ferr Mhk. 16; kannkak vid veifanar
ordi rumorem incertum ferre non possum Efdr. 24; fjall-Gestils
ords beidir auri Jlagitator Isl. 4; fólgin ord Bgl. 7; G. 41; ber
ord G. 67; forn ord Mhk. 1; hermdar ord aceirbe dicta Mhk. 3;
L. 2. 51. 58. 71. 79. 95. 98; ordin 9II L. 3; L. 29. 39; Sk. 127;
heyra til orda G. 8; orda hlýda linaua G. 26; Mhk. 29; L. 97;
taka til orda Sk. 180; í ordum Sk. 4. 12. 98; at skjpldungs ordum
Edr. 13; L. 28. 92; Sk. 4l — 2) vox; facultas loquendi; (Christus)
veitir dumbum ord L. 46. — 3) periphrastice usurpatur ord cuju
gemt., e. gr. feigdar ord feigd Yt. I ; dauda ord daudi, et fara
dauda ordi mori Yt. 14; ædru ord ~- ædra Kkm. 25.
ordahreimr, m., sonitus verborum; clamor; garrulitas; þrætugjarn
ordahreimr L. 72.
ordalaust, adv., sine verbis; Gldr. 4,
220
orðasnild, f,, concinnitas verborum; prófa oráasDÍld facere tentamen
eloquentiœ L. 64.
ordgiiótt, /., copia verborum; ordgnóttar bidk dróttin G. 10.
ordhagr, adj,, aisertus; ordhags hugr G. 70.
ordhof, n,, delubrum verborum, i, e, os; ór ordhofi ex ore Snt. 5.
ordnœfr, adj., facundus; ordnœfrir jpfrar Gldr. 4.
ordprúdr, adj., famá inelitus; herr ordprúds gætis Nóregs R. 19.
ordstírr, m,, fama; laudes; vid ordstír langan dduturna cum gloria
Edr. 2; Hfl. 6. 9.
ordsæll, adj., famá incUtus; áss ordsæll Thqr Hdr. 3; ordsæll
J9furr Efdr. 16.
ormfránn, adj,, coruscus (modo cohibrvtvo); í ormfrán augu ýtum
Jdr. 32.
ormr. in, — 1) serpens; ormr hinn bjúgi (diabolus) L. 60; ormrinn
Fofnir Sk. 161. 163; líta langan orfta á hringum Jdr. 37; í einum
ormi L. 15; alnar ormr i, e. arnUlla, quare ^dlingr alnar orms vir
Uberalis Hlt. 12; orms l^nd *. e. aurum G. 23; ormar eitrfullir
Kkm. 26; ormar skrida ór hamsi á vár Mhk. 6; orma setr sedes
l, cubile serpentum, i. ^. aurum Sk. 86. — 2) vermds; orma sveit
vermium cohors L. 94. — 3^ haí^ta; ormr eitrhvass Kkm. 12.
Ormr, m. pr, — 1) navis longa Olavi Tryggvidœ; nom. Ormr Efdr. 10;
Ormr enn langi R. 15. 23; umb Orm enn langa R. 19; R. 22; dat,
Ormi Efdr. 10. 15. 16; R. 21. 29. -— 2) vir Tslandus, cognomine
Skógarnef; Isl. 19. — 3) Ormr Stórólfsson, vir Tslandus; Isl. 15.
ormvengi, n,, campus, ubi serpens jacet, i. e. aurum; ormvengis
ótti vir líberalis Hrfm. 2.
orri, m., tetrao; hjaldrs orri i. e. cotvwí; dat. sg, orra G. 43.
orrosta, /., pugna; prœlium; baud orrostu Hrfm. 12; letja orrostu
Rdr. 9; til orrostu Hkm. 3; níu orrostur Ykv. 9; i orrostum
Hkv. 21.
088, 08sa, ossar, vide ek et várr!
otr, m,, lutra; otrs gj^ld muleta pro ccede Itdrœ, i. e, aurum Bj. 4
(cfr SnE, AM T 352 sqq,).
Ó-9 part, negaUva, in compositione vocabulorum usurpaiur,
óask (ad l, d), v., timere, metuere; ódusk (pro óuousk) málmþings
meidar Efdr. 13; þás ódusk G. 54.
óblaudr, adj., intrepidus; lét óblaudan hal lifi ræntan Kkm. 17;
óblaudir lýdir Jdr. 37.
óbreytiligr, adj., haud insolens; óbreytiligt tal sermo haud insolens;
verba haud nova L. 98.
óbrunninn, part. comp,, non combustus; eigi finnst óbrttnnit L. 70.
221
óbundiim, part, comp,, haud ligatus; mnculis solutus; Eíkm. 20.
ódaadleikr. m., immortalitas ; acc. sg. ódaud:leik L. 67.
ódeigr, adj., non retusus; acer; oddr ódeigr R. 6.
ódygd, /., ÍT^delitas; fyr ódygd slíka L. 19; ódygdar búmenn colom
injídi Hrfm, 11; fleinn ódyg^ar L. 42.
ódygdarbrandr. m,, gladius perfidua; ódygdarbrandrinn bjúgi L. 66.
ódyggr, adj., infidus, mtiosus; of ódyggvar aldar Hrfm. 20.
ódœmi (ódæmi L.), n, pL, res inauditœ; þeir spgdu at ódæmin kæmi L.61.
óðal, n., fundus avitus, prœdium avitum; ódal þegna Hr. A. 5; til
ódals þeira Hr. A. 11; leggja eign á ódul þegna Bgl. 14.
ódastrangr, adj., vehementer rapidus; í ódastrpngum pldugangi
furefntíbus jluctuum assxdtíbus Edr. 16.
ódfúss, adj,, valde cupidus; ód'fúss mundi blindr at sjá Mhk. 5.
Ódinn, m, pr., deus summus ex genere Ansium; nom. rtdinn Hkm. 15;
Vkl. 23; Kkm. 29; Sk. 50.' 71. 86. 95. 108. 109. 120. 123. 167;
Ódinn kóngur Sk. 46. 47; herra Ódinn Sk. 92; dat. Ódni Hkm. 1.
13; Hlt. 4; Sk. 174. 175; gen. Ódins, e. gr, í Ódin sali Em. 2. 3;
Ekm. 4; Sk. 66; Odins burr TTior Hlg. 19; Ódins vedr pugna
Hkm. 8; Ódins mjpdr poésis, carmen Hfl. 2; Ódins ægir id. Hfl. 19;
Ódins eiki mílites Hfl. 8: Ódins sunr Balder Hdr. 5; angrþjófr
Ódins Thor f>dr. 15.
ódliga, adv., vehmienter; superl. ódligast vehementissime Isl. 23.
ódr, m. — 1) animus; m£ns; ratio; í ódar ranni in domidlio m^ntis,
i, e, in pectore Sk. 6. — 2) poésis; carmen; metrum carminis;
greida ód ok bœnir G. 1; G. 8. 50; at auka ód Jdr. 3; smída ód
ófrídan ehm Isl. 18; velja ódinn vandan m£trum difficile eligere
L. 98; at slóttum ódi R. 1; í nýjum ódi G. 57; Jdr. 1; hlýd til
máttigs ódar prœbeas aures carmim mxigna sonaturo Hr. A. 1;
ódar ár lingua G. 40; G. 70.
ódr, ód, ótt, adj,, vehemens, acer; ferox; ódr vid ehn in aliquem
eaasperatus Gldr. 2; í vedri ódu Edr. 5; neutr. ótt vehementer, e. gr.
rak atgeir ótt at Heljarskinni Sk. 134.
ódríkr, adj., firmo animo; magnanimus; prœpotens; R. 32.
ódrædi, w., res tumuUuosa; pugna; vid ódrædi Snt. 14.
ódstafr, m,, scipio vehemens; ódstafr hjprvedrs scipio vehemens
pugncB, i, e, pugnator strenuus; Vkl. 6.
ódusk, vide óask.
ófár, adj,, haud paucus; ófár asni Ægis Ekm. 18; vinna geig ófáum
manni Isl. 19; gœdi ófárar þjódar Efdr. 25; ófáir ormar eitrfallir
Ekm. 26; Isl. 14.
ófeginn, adj., haud lætas; mœstus, tristis; þegnar ófegnir Hrfm. 12.
óframr, adj., ignavus; óframs spk negotium hominis ignavi BgL 15.
ófridr, m., betlum; gjalda ófrid Hr. S. 3.
ófrídr, adj., deformis; smída ód ófrídan carm^n maledicum pangere
IsL 18.
ófullr, adj^ ÍMMpletiu; ófuUt skard Snt. 6.
ófœlinn, adj,, impamdua; c. gen, ófœlinn plna jardar maris interH-
tua; mare non ttmena Hlt. 12.
ógn, /. — 1) terror; stód ógn af stýri gindýra Hrfm. 8; ógnin stód
af jarla meidi Edr. 32. — 2) pugna; stríá ógn svall G. 54; ógnar
innendr viri G. 51; ógnar strídr pugnax Hr. S. 11; ógnar lundr
arbor pugnœ, i. e. vir Hr. S. 12.
ógnarbára, f., unda in pugnando effuea; ógnarbára b^fudsára t. e.
cruor; ^m skipti sjálfri ógnarbáru h^fudsára TÍd úlfa Hr. S. 9.
ógnarbrádr, adj., in pugnam prceceps; beUicoeua; at ógnarbráds
fylkis ládi Hr. S. 7.
ógnblídr, adj., in pugna hzlaris; Ódr. 8.
ógndjarfr, adj., in pugnando audax; a>cc. sg. m. ógndjarfan Þdr. 10.
ógnfallinn, adj., terribilis; viá ógnfallinn herdi b^dgerdar Hrfm. 6.
ógnfimr, adj., in pugna dexter; ógnfímr drengr G. 47.
ógnflýtir, m., pugnam ciens; prœliator; Hkr. 15.
ógnvaldr, m., auctor pugnœ; oeUator; Vkv. 9.
ógrátandi, part. compos., sine lacrimis; engi mátti ógrátandi láta
vprrum L. 59.
ógrœdir, m., qui non lucratiÁr; ógrœdir armgrjóts aurum non fem-
rans (sed distribuens), vir Uberalis ;Efár. 18.
ógurligr, adj., horrendus; ógurlig var odda sknr Sk. 153; ógnrligt
var eggja sag Sk. 139.
ógœfr, adj., infelix; ógæfr of f^r vífa in re amatoria infortunatus
Jdr. 3.
óhljód, n., strepitus; tumukus: of snertu óhljód Jdr. 5.
óhneppr, adj., haud eailis; haud parcus; geta óhneppra skrantfara
mentionem facere nhogmficorum ttinerum Hátt. 70.
óhryggr, adj., non tristis; lœtus, alacer; Snt. 24; lætr áru óhryggva
byggva vé Vkl. 9.
óhrœddr, part. compos., intrepidus; c. gen. óhræddir vegs viarum
difficultates non timentes Hrfm. 13.
ókaldr, adj., haud frigidus; fekk pldum ókaldan felli lifdvidar
hominibus haud frigidum prostraiorem víJUb paravit, i. e. eos incendio
necamt Hrfm. 14.
ókvedinn, part comp., nondum dietus; mart bragar lag es ókvedit
Hátt. 70.
ókvidinn, adj., intrepidus; R. 6. 27.
ólauss, adj., non relcueatus; fixus; standa ólauss fixum hmrere;
Hlg. 19.
Ólafr, m. pr. — 1) rex VermelcmdiíB, cognormne Trételgja; fii^
Tngjaldi regis; gen. Ólafs Yt. 41. — 2) vir, Geirstaáa-álfr appeuaíus,
filius Godrodii regis; nom. Óláfr Yt. 51. — 3) filius TryggvU, rex
Norvegiœ; nom. Óláfr R. 2. 3. 10. 13. 16. 19. 22. 33; dat. Óláfi
Efdr. IT; gen. Óláfs R. 7. — • 4) Olamts Sanctus, rex Norvegiœ,
223
filius tíaraldi; no^n. l vóc. (>láfr Vkv. 6. 11; Kdr. 2; Bgl. 16;
G. 7. 18. 21 cet, 50; dat. Oláfi G. 1; gen, Óláfs Bgl. 15; G. 10.
23. 31. 35. 41. 51. 61. 66. 67. 70. — 5) mr hlandus, cognomine
vplubrjótr; acc. Óláf Isl. 18. — ISom, pL Óláfar, i. e. Olavua
Tryggvides et Olavus Sanctus Bgl. 5. — vide Áláfr et Óleifr!
ólágr, adj,, non summissus; altus; fjálfr ólágra gjálfra Illg. 18.
ólea, f,, oleum; óleu smurdur L. 83.
Óleifr, m. pr. = Oláfr. — 1) Olavus Pavo, vir Islandus; dat. Óleifi
Hdr. 1. — 2) Olavus Tryggmdes; dat. Óleifi Efdr. 11. 15. 28. ^
3) Olavus Sanctus; dat. Oleifi Vkv. 8. 9. — 4) rex Suecorum,
Sfötfonunð avpellatus; nom. Oleifr 0. S. 6 (cfr 1141),
ólítill, adj., haud parvus; magnus; ólitiU fridr Vkv: 4; ólítit
liryngráp Hkdr. 8.
ólmr, adj,, trux, torvus; ólmr Gullbúi Jdr. 26; hilmir lét ólmau
lindihjprt bundinn Gldr. 6; vid hemad ólman Edr. 24.
ómildr, adj., scbvus, impius; svanni ómildr G. 35.
órajór, adj., non tenuis; fyr (Ijósi) annars betra ómjós rpduls G. 3.
Onarr, m. pr., pater Télluris; Onars eingadóttir unica filia Onaris,
Tellus; tei'ra; Hkdr. 5.
ónaudigr, adj., non cooAitus; volens; líf (= Christus) tók ónaudigr
dauda G. 3.
ónidradr, part. comp., inculpatus; honestus; þann áttak þridja ónidr-
adan vin ^um habui tertium amicum eximium Rdr. 14 (vbi aUa
lectio est onidjadan =n non cognatum?)
óp, n,, clamor; ejulatus; med eymd ok ópi L.72; med ópi ok kæru L.84.
ór, prœp, c. dai., ex, de; UHurpatur ad ea significanda, unde aliquis l,
ahguid exit vel effertur, Conjungitur cum verhis auferendi, efferendi,
ernittendi, educendi, exprimendi, eveUendi, acdpieiuii, eundi, profici-
scendi, veniendi, fugiendi, currendi, erumpendi, enumerandi, simil,,
e, gr. beita skeidum ór Prándheims mynni R. 15; bera eht ór ehu
Hlt. 2; Hfl. 20; Edr. 29; bjóda ehm ór heimi Yt. 47; búa flaustr ór
G^rdum Edr. 5; drekka eht ór ehu Kkm. 25; drífa ór ehu Kkm. 6;
fara nr Nid Kdr. 2; fásk hagnadr ór styr G. 32; feta í braut ór ehu
L. 92; flýja ór landi Yt. 27; gala (i, e. incantamentis dicere) Hlg. 20;
gjósa ór ehu Jdr. 19; glœsa eht ór ehu Odr. 1; eodem modo c,
verbis hlaupa Hkv. 11; hleypa Hr. S. 8; hrjóda Hr. S. 12; hrjódask
Hkm. 4; hrjóta Bdr. 9; koma Hkv. 4; Efdr. 22. 23; G. 25; kreista
L. 87; leysa Hrfm. 15; L. 64. 80; lída Pdr. 5; renna R. 4; rída
Hr. S. 19; skaka Vkl. 2; skera G. 37. 40; skjóta R. 23; skrída
Mhk.6; stela Mhk.2; stinga G.59; stpkkva Hr.A.5; svífa Hr.S.13;
taka í braut L. 23; telja fátt ór fjplda G. 67; vesa taldr ór miklu
kyni Mhk. 9; similiter, tJn verbum ganga audiendum est, e. gr.
vildi (o: ganga) ór porti Edr. 21. yonnumquam ór c. dat. usur-
patur, ubi ex nostri sermonis usu í cum dat. potius exspectandum
erat, e. gr. sverd beit ór siklings hendi Hkm. 5; bída ehs ór stad
224
e loco 8UÖ (i. é. in loco stto manerUem) aliquid easpectare Vkv. 2. —
Eodem modo ór cum doL substantivis et adjectivia adjungiJtur, e. gr,
))efr ór munni Hkv. 3; vánir h^lda ór heimi Em. 1 *, hagl ór nordri
Jdr. 32; menn ór Finna bygdum Hr. S. i3; sveitir ór Finnbygdum
Hrfm. 1; hógdrœgr ór hugar fylgsni Snt. 1; audþeystr ór hyggju
stad, árborinn ór Jptunheimum Snt. 2; sannfregit ór styr miklum
Efdr. 24; c. adv, upp, e. gr. upp ór skýjum L. 70.
órádf n., m(de consultum; Áláfr galt órád iUri þjódu R. 8.
órór (óró, órótt), adj., anæius, aolUaJtus; óró {pro óróa) grímu per
inquietam noctem Snt. 18.
órr, pron, pose,, noster; frá bragarstóli órum G. 67. — Cfr várr!
Órun, /., amiús quddam; eldr (Jrunar ignis fluvii, i, e, aurum Bj. 4.
órýrr, adj,, haud parvus: órýrr dýrda haud inops regiœ laudts,
gloriosus Bgl. 16. . '
órækinn, adj,, peUi nesdus; órækinn Búi Jdr. 12.
ósidr, m., perversa consuetudo; vitium; hegna þegnum ósid Edr. 8,
óskammr, adj., haud brevis; longus; fyr óskammu {pro ósk^mmu)
= fyr l^ngu olim Hlg. 2 (ubi óskaramu tmesi divisum est),
óskeggjadr, adj., imberbis; Bgl. 17.
Oski, m. pr,, nomen Odinis; Oska víf i. e. Tellus, terra; 0. S. 5.
ósk-Rán, /., (Rana, i, e.) dea optans (ósk, /., optatio, votum);
ósk-Rán þerris æda d£a cupiens siccationem venarum, i. e. mulier
cœde gaudens (de Hilda) Rdr. 8.
ósviptr, part. comp,, non demissus; lætr ósvipt húnskript (dat.)
= sviptir eigi húnskript Hátt. 78.
ósvífr, adj., asper, severus; violentus; j^frar fœrdu hausa ósvífrum
ótta rándróttar Hrfm. 8.
ósvifrandi, part, comp,, inclem^ns; ósvífrandi Ása hostis Ansium
Hlg. 5.
ótal, n., immensa muhitudo; ótal þegna Edr. 20; ótal hplda Edr. 22.
óteitan, /., acerbitas; óteitan sútar acerbitas tristitiœ Jdr. 3.
ótraudr, adj., non tardus; intrepidus; alacer; ótraudr konungr
Vkv. 9; ótraudr (at) rjóda eggjar Jdr. 21; Jdr. 15. 36. Neutr.
ótrautt prompte R. 5.
ótta, /., tempm antducanum; óttu leid Edr. 22; of eina óttu tem-
pore matittino Kkm. 14.
ótta (ad), V. — 1) territare; formidimm injicere. — 2) intr., idmere;
parU prœs. óttandi perculsus L. 75.
óttalauss, adj., intrepidus; óttalauss vid ehu Hr. S. 4.
Ottarr, m. pr. — 1) rex UpsaUensis; Yt. 29. — 2) poéta TslandiAS,
svarti appellatus; G. 12.
ótti, m., terror; formido; ótti jptna terror gigantum, i. e. Thor
Hlg. 14; ótti fengins goUs vir liberalis Hr. A. 7; ótti ormvengis
mr liberalis Hrfm. 2; ótti rándróttar prœdonum terror, ú e. rex
Hrfm. 8 (wW dat. ótta) ; ek vissa ótta periculum metuebam Bgl. 7 ;
225
L. 20; vid ótta pavore Þdr. 10. .20; œpti af ótta L. 59;
L. 73.
óttlaust, adv., intrepide; R. 3.
óþjód, /., improbi horndnes; fórt eldi of óþjód Hr. A. 12; gerningar
óþjóða Inga Hrfm. 15.
óþrotligr, adj., ineahaustus; itnmensus; óþrotlig sól brynreidar
Hrfm. 3.
óþurfandi, part, comp., aine causa, tem^e faciens; plur. nom.
óþurfendr Yt. 21.
óþyrmir, m., qui non parcit; óþyrmir hj^rs prcdiator Vkl. 2.
óvarliga, adv., imprudmter ; L. 8.
óverdugr, adj., immeritua; óverdugan hann fyrdar flengdu L. 65.
óvinr, m., hosids, immicus; ovinrinn diabolus, Satanas; L. 61.
óvit, n., in/irmita^; imbecillitas virium; Ubbi beid óvit á sér Sk. 137.
ÓVÍ88, adj,, incertus; óvíst es at vita Em. 6.
óvœginn, adj., cedere nescius; haud indulgem; ferd fridskerdis óvægin
. Hrfm. 10.
óvœgr, adj., immitis; difficilis; haud cedens; feroa; óvægr konungr
Ódr. 8; Hr. A. 15; Edr. 31; óvæg heipt Yt. 37.
óvænn, adj., desperatus; stefna ovænt desperata agere; mala me-
ditari; L. 48.
pallr, m., scamnum; scahdlum; ívarr sitr instr á pallinn langa
Sk. 79; á palli Sk. 81.
panna, /., frons (gen. frontis); ofan í ppnnu Sk. 168.
par, n., par; bini; tvenn ppr skœda duo paria calceorum Sk. 32.
paradis, f., paradisus; vist paradisar L. 13.
Partar, m. pl., popidus quidam Britanmœ; fekk P^rtum mart
sorgar Vkv. 8.
past, n., pastus; gledinnar past pastus (i. e. nutrix) gaudii (de S:a
Maria) L. 89.
páfi = pávi, q. V.!
páfugl, m., pavo; sigrandi páfugls prýdi L. 27.
pálmr, m., palma (arbor); pálmr strengflaugar i. e. sagitta, et kastadi
strengflaugar pálmi sagtttam emisit Ekm. 15; laufgir T^lm&r palntœ
frondosœ L. 94.
pávi (1. páfi), m., papa; pontifex maximus Romanus; pávi leyfdi
alt, sem konungr krafdi Edr. 14; af páfa valdi Hr. S. 1.
Peita, /. pr., ager Pictonicus (Poitou); á bygdu landi Peitu Vkv. 14;
Peitu hjálmar galeœ Pictonicœ Hr. A. 6.
peita, /., hasta Pidonica; peita fló R. 17; peitu hlynr prœUaU^
Isl. 2.
29
226
Peizínavellir, m. j>L, canwi ad ripas fiuvii, qui hodie Bizina
appdlatur, in terra VaRachxœ sití; á vídum Peizínav^llum G-. 52.
penta (ad), v,, pinflere; pentat innan firmamentum firmainentum ^nttís
variegatum L. 2i.
persóna, /., persona; ein persóna þrennrar greinar L. 31.
pín, /., cruciatus; sú hin Ijóta pín Sk. 164; Sk. 89.
pína, /., cruGÍatus; í daudans pínu L. 64; L. 73. 96; flestar pínur
L. 58; kvaldr i pínum L. 99.
pína (nd), v,, crudare; pín mik afflige m£ L. 82; Jesús lét pínast
L. 62; af Jesú píndum L. 58.
píningarkross, m,, crux Chriati; af piningarkrossi G. 65.
písl, /., passio; cruciatus; letrit af píslum þinum L. 59.
píslarfœri (t. e, píslarfœri), n., torm£ntum; cruciamentum; L. 71.
plógr, m., fruges; frum^rda; acc, plóg L. 10.
port, n., porta (castelli); herr vildi ór porti g^mlu Edr. 21.
portgreifi, m,, urbis sive portús prœfectus; nom. pL portgreifar
Vkv. 8.
pressa, (ad), v,, comprimere; pressat vatn L. 10.
prestr, m., sacerdos; dat. sg. prest G. 59.
prettr, m., dolus; fannt fyrstan prett L. ()6; meíí prettum dolose
L. 17; L. 43; búiun til pretta Sk. 15.
prísa (ad), v., honorare; at prísa ehn L. 36; vér prísum krossinn
crucem celebramus L. 62.
prófa (ad), v. — 1) testari; sem ritning prófar L. 8. — 2) tentare;
prófa ordasnild teniainen doquentiœ facere L. 64; prófandi segir
(diabolus) L. 16.
prúd'r (cfr angL proud), adj., superbus, magnanimus; fortis; eximius,
pulc}ier; herr prúdr hprvi i. e. feminœ R. 35; audi gœddu allvald
prúdan Edr. 4; fekk mart sorgar prúdum Pprtum Vkv. 8; hird
prúd knýdi árar R. 15; átti skónál hardla prúda Sk. 10; prúdar
sveitir Hr. S. 7; prútt foHite^^ R. 28.
prýda (dd), v., ornare; hollar hnossir prýda allan heiminn Hr. S. 21;
(deus) prýddi (himin) med englastéttum L. 6; lét sínn dag prýd-
ask med sigri G. 31 ; med prýddum englum cmn sphndidis angélis
R. 31; prýdd med dádum L. 90.
prýdi, /. — 1) ornaius; skírn ok prýdi L. 5; sigrandi páfugls prýdi
L. 27; L. 7. 10. — 2) decus, laus; at ferdar prýdi in laudem viro-
rum Jdr. 1; dýrd med sannri prýdi L. 26. 32 cet. — 3) sollennitas;
soUenne; átti dagr váttar prýdi umsnidningar Jesú L. 35; raed
•hœstri prýdi heimleidar L. 74.
púki, m., diabolus; púkinn kvaldr L. 47; púkans slægd ojitutia
diaboli L. 45.
227
R.
'r per aphœresin scribitur pro es, particula rehiionis, q, v,! CJr
L. 64. 74. 98. 99. — Eodem modo 'r pro er = est; e, gr, L. 92;
Sk. 3L 57; vid, verb, vera!
raddartól, n,, instrurnentum vocis; plur, raddartól, i, e. lingua, os;
af mínum raddartólum L. 3.
raddsveif, /., clavus (sveif, /., clavus guhernaculi) sermonis, i, e,
lingua; Hlg. L
Rafn {pro Hrafn), m, pr,, rex quidam; Kkm. 6.
ragn {pro r^gn), n. pl,, dii, numdna; rammaukin ragn Vkl. 23.
Ragnarr, m, pr., rex inclitus, cognomme Lodbrók; Rdr. 7. 12;
Sk. 80. 172; gen, Ragnars Sk. 8L
Ragnfredr, m. pr,, filius Erid 'blódyx'; dat, Ragnfredi Vkl. IL
Ragnir (.— R^gnir), m, pr,, Oden deus; sóknar Ragnir deus (Oden)
impetum faciens, i, e. Thor; iMr. 3.
rakkliga, adv,, strenue, fo7*titer Vkl. 2; superl. rakkligast strenu-
issims Efdr. 17.
rakklyndr, adj., strenuus; animosus; rimmu skyndir rakklyndr
Isl. b.
rakkr, adj., strenuus; fortis; c, gen. hrjekkva fyr hreggvidum hjprva
gunnar r^kkum a bellatoribus, in prœlio strenuis pulsari Jdr. 30-
rakna (ad), v., resohn; restringi, desinere; seint tók gledin at rakna
oblectamenta sero desierunt Sk. 44.
ramligr (i. q. rammligr), adj., frmus, validus; ramligr (fasthaldr)
Mhk. 21.
rammaukinn, part, compos., prœvalidus; rammaukin ragn prœpo-
tentia numina Vkl. 23.
rammliga, adv., prmiter ; smída hólk rammliga Sk. 102.
rammligr, adj., firínus; vehemens; rammligt fall Sk. 176.
rammr', adj., robustus, fírmus; gravis, veJiemens; rammr rymr vígskýs
Efdr. 7; hildar rammr mrtute insignis Edr. 7; Finnbogi enn
rammi Isl. 14; vid ramman reiraud Hlg. 7; geirvidir hpggum
rammir Jdr. 25; sá hrægamma ramma Vkl. 21; í b^d ramri
Efdr. 18; Hr. S. 1.
randarlaukr, m., allium clipei; tigiUmn clipei, i, e. gladius, ensis;
randarlauks rœkilundr Vkl. 3.
randfár, n., noxa clipei, i. e, gladius; randfárs rœkilundr Hkdr. 1.
randgarftr, m., agger clipeorum; testudo clipeorum; blódi dreif á
randgard raudan Édr. 20; lukdi lítstrandir randgardi extrema littora
clipeis drcumdedit Hrfm. 2; randgarás rýrir bellator Edr. 26.
randhvel, n,, rota circuli, i, e. clipeus; randhvels rennu-rundr R. 1.
randlád, n., terra nrcuU, i, e. clipeus; randláds vidir viri clipeati
Efdr. 17. ,
RaJidvér, m, pr., flius Ermcinarici; Randvés h^fudnidi Rdr. 3.
228
randvidr, m,, arbor clipei, i, e. vir scutatus; de juvene Snt. 11.
rangbarmr, m,, curvus m^rgo navis; prora obliqita; rangbarmr
skýtr l9g prora m>ai^ repellit Hátt. 78.
rann, m., œdes; domus; i einu ranni G. 10; Rdr. 3. Tn circumlocvr
tiombus vox rann usurpatur, e, gr, rann (pro r^nn) Reifnis tecta
Reifnii, i, e, clipei G. 54; und Sprla ranni i, e, sub clipeo Vkl. 22;
í ódar ranni in pectore Sk. t); tungia ranns (i. e, cœli) lofáungr
deus G. 4ti.
raungardr (pro randgardr), m,, agger dipeorum; lœsir ranngardi
consertis clipéis inducUt Hátt. 79.
Rannveig, f. pr,, femina quœdam; Mhk. 18.
rasa (ad), v,, tUubare, cœco impetu ruere; er líkast sem rasi rádlauss
seggr L. 92.
raudbiti, m,, offa rubra; raudbiti tangar ofa candens forcipe pre-
hema, i, e, candens contus ferreus; vid þungum raudbita tangar
t>dr. 21.
raudbrík, /., dipeus ruber ( ~ herskj^ldr); roekir raudbríkar cui^i
dipei, prœliator Vkl. 9.
rauamálmr, m., rubrum metaUum; Rínar raudmálmi i, e. auro
Bj. 5.
raudmáni, m,, luna rubra; Hedins bóga raudraáni i, e, clipeus
Vkl. 1.
raudr, adj., ruber; blódi dreif á randgard raudan Edr. 20; raudum
skj^ldum Hkv. 5; Hkv. 19; hilmir lauk haudr skjaldborg raudri
Edr. 24; skarar raudar Vkv. 9; raudar randir Hr. A. 3; Ekm. 7;
raudra randra rpdd Gldr. 4; Jdr. 17; et rauda ryds hœlib^l i. e.
cos rubra Rungneri Hlg. 20; goll et rauda Hr. A. 10; heitu ok
raudu hjartans blódi L. 85; af grettis raudu bóli Sk. 71; Edr. 12.
30; raud ben vulnera cruenta Gldr. 5.
raudtún, n,, area rubra; í raudtúnum in campis rubris, i, e, cruore
aspersis Hrfm. 20.
raukn, n, pl., jum>enta; raukn rasta jumenta gurgitum, i, e, naves
Bdr. 3; of kjalar raukn in (super) navíbus Hátt. 77.
rauknstefnandi, part. compos., jumenta dirigens; þeima Reifnis
rauknstefnanda iUi navem airigenti, illi viro G. 49.
Raumar, m, pl., incolœ provinciœ Raumaríki in Norvegia; gen.
Rauma G. 15. 43.
raumr, m,, gigas; longurio; raums brú clipeus Hlg. 1 (cfr SnE,
AM 1420); raumrinn stirdr Sk. 51.
raun, /. — - 1) experientia; raun dugir rétt G. 10; raun 's, at . . •
constat . . . G. 30. — 2) testimonium; Ijós raun G. 46; sén raun
vas þess Isl. 22. — 3) res dura, molesta; slíkt es raun g^rpum
ioc moUstum est viris Bdr. 10; vard raun at því Jdr. 22. —
Genit. raunar pfo adv. — re vera; Edr. 32; Kkm. 24.
raundýrliga, adv., perquam eaimie, egregie; G. 69.
229
rauDgódr, adj., um probatus; rœdi raungód skjálfa remi wu pro-
boti cordremiscunt Hátt. 75.
raunlítill, adj,, perþarvus; raunlítit res pereœigua Mhk. 4.
raunskjótt, adv,, valde cito; R. 16.
rausn, /., rnaanijicentia; splendœ^; magnittido animi; rausn ok ríki
Jdr. 10; G. 15; Sk. 25; vid rausn rnagno anim^ Vkv. 5.
rausn, /., stega L constratum prorœ navis ; á rausn Gldr. 5; rausnar
ræsinadr Gldr. 3.
rausnarsamr, adj,, eœcellens; munificus; Gldr. 2.
raasnarskap, n,, magnitudo animi; G. 69.
rá, /'. — \)pertica; rá loddi vid ehn Hlg. 7. — 2) antenna; segl
vid rá Kdr. 7; skips láta menn skammar rár Mhk. 12.
rád, n. - 1) consilium; decretiim, constitutum; consílii et aiueilii copia;
prœsidium; auasilium; gutat rád fyr sér Pdr. 7; Jdr. 40; svá kpllura
vér rád sera gefask Mhk. 14; jafnan segir enn ríkri rád Mhk. 23;
at Ijótura i^ádum L. 48; hvat er til rááa? L. 21; remming ráda robur
consUiorum L. 40. - 2) insidiœ; Skjálfar ráá doli Skjalfœ Yt. 16.
— S) potestas; arbitrium; voluntds; rád at skynda undan occasio
aufugiendi Jdr. 40; Adám átti rád alls í heimi L. 12; at vísa
rádi jussu regis Hkv. 17; af þínu rádi Hr. S. 9; Hr. S. 19. —
4) condicio; status; res; þröugva radi þeira condicionem eorum
aggravare Hr. A. 5; hugr fylgdi því rádi diligentia cum hac re
conhiexa est G. 70. — Flur, rád: 1) numina; rád 9II ok regin
Hkm. 18. — 2) nuptiœ; rád lukusk nuptiœ conciliatœ sunt Hkdr. 5.
ráða (ród, rádinn), v. — 1) consilium dare; suadere; c, dat, engr
bafdi ádr svá rádit bragningi Bgl. 11. — 2) decernere; einn skal
ráda Hkv. 6; þit raunud ráda L. 14; Hpgni rædr hverr hana á
Uognius decernit, quis eam in matrimonium ducat, L eam in matri-
ntonium collocet Sk. 113; similiter ráda fyr hpnd ehs pro aliquo
decernere Rdr. 11; ráda ura eht de aliqua re decernere Sk. 118;
ráda vid ehu rationem alicujus rei expediendœ invenire Bgl. 13. —
3) perjicere; agere; hitt eydisk, at annarr grarar rádi jafnstórt
longe abest, ut alius rex similia ejiciat Edr. 14. — 4) imperare;
gubernare; prœesse; c. dai. Kristr rædr engla skepnu G. 4; ród
Ofsa vídri grund lato territorio Ofsii prœfuit Yt. 51; Edr. 23;
G. 13; j^furr réd Orrai rex giébernavk Serpentem (navem) Efdr. 16;
réd skipa stóli classi prœfuit R. 2; eodem modo réd fyr lidi — réd
lidi Jdr. 9. — 5) potestatem alicujus rei habere; potiri aliqua re;
possidere, nandsci aliquid; djúpum rædr kj^lum Hkv. 5; rædr f^gru
hafnýra Hdr. 2 ; litlu verr, at ek ráda (1 sg, prœs. conj.) fá parum
interest, quod tenues fortunas possideo Mhk. 13; réd sigri victoria
potitus est Gldr. 5; R. 3; réd gagni G. 32; ród fj^rvi konungs
jus mtœ necisque in regem habuit Vkl. 6. — 6) auctorem esse (di-
cujus rei; rétt því 's tu auctor erai, ut , , . Hr. S. 7; réd mordi
cœdis auctor fuit Ódr. 8. — 7) quadam via progredi; moveri;
230
ádr á kaf réái antequam se in mare prœcipitavít Jdr. 36; rádumk
aggredior (atqd fa^siendum), incipio Hr. A. 1; simíli modo rédu at
Gautrek Gautrekium aggrean sunt Sk. 172; hann réd ept manni
virum insecutus est R. 28. — 8) prodere\ rádinn dolo oppressus
Kkm. 27. — 9) periphrastice c, inf,, e, gr, réd heyja ( ~ hádi)
Gldr. 2; ród at hvetja (^^ hvatti) Þdr. 1; Bgl. 3. 4; R. 27; Bdr.
10.12; Jdr. 14. 40; Isl. H. 17. 18; Hr. S. 1; Sk. 12. 31. 51. 69.
98. 107. 12». 137; rédu keyra Jdr. 38; ródu at ganga Hr. S. 7:
Sk. 153. 177.
rádálfr (rád = reid, /., narw), m., genius namgU; prœfectua cUzssis;
af mar rádálfs t. e, e navi Rdr. 11.
rádgegninn, adj.^, consHio promptus; consilii plenus; Hdr. 2.
rádgjafi. m-, consiUarius; reidask rádgj^fum Ðgl. 8.
rádlauss, adj., consilii inops; hœsitans, trepidans; L. 92.
rádvandr, adj., religiosus; probus; sinceriis; R. 28.
ráf, n., contignatio; tectum; i ráfit varma Hr. S. 11.
rán, n., rapina; hegna rán Bgl. 4; Hr. S. 3; Bgl. 11; telja rán í
\)YÍ id pro rapina habere Bgi. 14.
Rán. f, pr. — 1) dea Rana, xuBor Ægeris; Snt. 7. — 2) mare.
rándrótt, /., cohors prœdonum; rándrtUtar ótti terror i. e. casti-
gator prœdonum Hrfm. 8.
ránsikr, m., salmo lavaretus maiis; i. e. (ob spletuiidam speciem)
fulgor maris, i. e. aurum; stœríaskar ránsíks R. 22 (Egilssonius
putat sikr — ignis).
rás, /., cursus; rásir (pl.) dœgranna ctirsus dierum, dies currentes
l. prceterlabentes L. 67. — Plur. vkúr ^ agrniiia, rohories; engla
rásir L. 40.
rásk egg, n., barba aiUennœ, i. e. vdum; byrr rekr ráskegg ventus
velum impdlit Hátt. 78.
refr,.m., vulpes; ekki margt er slœgra en refr Mhk. 26.
refsa (ad), v., punire; c. dat. ríkr herra refsar þeira L. 19.
regin, n. pL, numina; dii; rád 9II ok regin Hkm. 18; Hlg. 7. 10;
regin þrenija i. e. pugnatores Rdr. 10; ragna konr Vkl. 23; ragna
reinvári Hdr. 2.
Reginn, m. pr., nanus quidam; in nrcurrdocutione usurpatur, v. *:
Reginn leikblads fjadrar genius (Reginn) alatus; i. e. Thjassiwi
gigas Hlg. l'f
regn, n., pluvia: imber; megnum dimt regn dvergs dreyra aiégefrius
densum imbrem (nani sanguinis i. e.) poésis (de vena poetica large
fluente) R. 31 (cfr SnE, AM T 2ó0); stáls regn irnber telorurn, i. e.
pugna G. 55; eodem modo at randar regni in pugna Kkm. 15.
reid, /. — 1) vehiculum ligneum, r)elid traha, navis, currus; rfr
eldreid dorgar. vangs (vehv'ulum i. e.) gestatrix auri, femina Jdr. 4.
— 2) rJieda; currus; cisium; rýnis reid currus serinodnaiionis ,
i. e. caput Snt. 18; í reidu in cisio Sgdr. 3; hlunna reidar (lí. e.
*
L
231
navigii) búningr Hr. A. 8; Ræs reid currus piraUjB, i. e. navis, et
máni Ræs reiáar clipeus Rdr. 7. 12. — 3) navis; reiáar stjóri
rector navis; dux; Yt. 5S.
reiða, /., ornatm; vita skil. á skálda reidu Hkv. 18.
reida (dd), v. — 1) vibrare; reida ás at drengjum Isl. 15; rymr
reiddra jexa Gldr. 7. — 2) suapendere; reiddu mengl^tud vid meid
virum infelid arboin reste suspenderunt Hlt. 6. — 3) tollere; efferre;
reida nafn í lofi nomen laudibus efferi^e Edr. 4; reida dýrd gloriam
eff'erre, celebrare Hr. S. 20.
reidask (dd), v., irasci; reidask rádgjpfura vid berspgli constUariis
ob libertatem loquendi irasci Bgl. 8.
reidi, /., ira; konungs reidi Vkv. 1; Edr. 32; leida ehn í dróttins
reidi L. 76; gefa ró reidi (dat. sg.) Mhk. 4.
reidi, n., armanienta navis; med Gerzku reidi Hr. A. 2; med búnu
reidi Hr. S. 6.
reidigall, n., bUis irœ; inagna iracundia; L. 77.
reidigangr, m., iracundia; sœva perturbatio; alt er á reidigangi
omnes sunt irá accensi Sk. 76.
reidi-Tyr, m., (Tyr i. e.) deus injligens; sára reidi-Tj't deus vulnera
infligens, vulneribus afficien^, i. e. Thor; Hlg. 20.
reidivaldr, m., dominus, qui sublime gestat alqd; reidivaldr ríkis
vandar gestator sceptri, i. e. rex Hr. S. 1.
reidr, adj., infensus; irá concitatus; reidr herr Rdr. 11 (in quo loco
interprdando Leaicon Cleasby-Vigfussonii perperam vertU reidr
— ready, clear); Bgl. 11; Efdr. 6.
reifa (fd), v., ketum reddere; dekctare; Óleifr reifir pru 0. S. 6 (vid.
T 141); rógbirtingar eru mjpk reifdir Hkv. 16.
reifar, m. pL, incunabula infantium; fasdœ, quibus infantes velantur;
módir var ei svá ri|K a* setti reifa góda L. 35; klædast reifum
L. 42; L. 55.
reifir, m., qui eæhHarat; hersa reifir rex Edr. 24.
Reifnir, m. pr., regulus quidam maritimus; Reifnis skeid curriculum
L spatium piratœ, i. e. arena litoralis; ganga at Reifnis skeidi in
arenam escendere Rdr. U (ubi alii oLiter vertunt); Reifnis raukn
i. e. naves, in rauknstefnandi Reifnis G. 49; Reifnis rann (pro
r^nn) i. e. clipei G. 54.
reifr, adj., hilaris, lcetus; [)eir 'ru reifir Hkv. 17.
reik, /., linea capitis, secundum quam crines secernuntur; per synec-
dochen — caput; Hedins reikar fúrr Vkl. 24; hylhríd Hedihs reikar
t>dr. 11.
reika (ad), v., errare; vagari; sem rádlauss seggr rasi ok reiki L. 92.
reikan, /., vacíUatio; instabilitas; í svaranna reikan L. 17.
reikna (ad), v., enumerare; Ragnars synir reiknast þá Sk. 81.
reikning, /., enumeratio; þat kom í reikning mín (pro mína)
Sk. 38.
232
reimudr, m.^ lemur; larva; loddi vid reimud J^tunheima m Thjas-
sio adhœait Hlg. 7.
rein, /., limes agri; ager, terra; myrkb^k reinar hreins Hlg. 16;
Rpkkva rein ager piraiœ, L e. mare, et hreinn Rpkkva reina návis
Hátt. 73.
reinvári, m., ciistoa Undtia (a^ri); rein ragna (limes i. e,) via deo-
rum, i. e. arcus pluvius, tris: ragna reiuvári custos iridds, i. e.
HeimdaUius deue Hdr. 2 (ubi vox reinvári ^mm divisa est).
reip, n. 3= dragreip. q. v.!
reisa (st), v,, toUere; erigere; reisa rpnd vid ehm alicui resistere;
vardat r^nd vid hánum reist Edr. 32.
reitr, m., area; spatium; regio; gud breytti lífs heitleik af sólar
reitum (de'regione solari, de fervore solis) L. 11.
reka (rak, rekinn), v. — 1) peUere, eapdÍere; ejicere; reka Hákon
af haudri Jdr. 12; rak ^ld upp at Skotlandi homines in Scotiœ
Utora ejÍGÍebat Hrfm. IG; (deus) rak þau braut af sæmdarsæti L. 19;
rak þá út um gætti Sk. 159; rak hann nidr svó rammligt fall
tam magno impetu eum prostravU Sk. 176; impers. c. acc. obj.
val rak vítt of strandir cadavera in Utora late ejiciebantur Kkra. ð;
í reknum flótta in turba fugata Hr. S. 8 ; reknir brott í daudans
druknan in submersionem mortis depulsi L. 73, — 2) agere; pro-
trudere; injUgere; immittere; byrr rekr ráskegg ventus tendit vda
Hátt. 78; rekr í (intrudit) þvengi stóra Sk. 38; hann rekr remmi-
gýgi at Haraldi Sk. 132; rekr í gegnum Ubba Ubbium transfodit
Sk. 143; rak atgeir at Heljarskinni Sk. 134; rak sinn flein i Fofnis
trjónu Sk. 162. — 3) ducere, deducere; rak ræsinadr út á mar
draconem (navem) in rnare deduœit Gldr. 3; rak bordh^lkvi til
Hildar hreggs Gldr. 4. — 4) agere; ger^e; rak hernad bellurn
gessit R. 3; rak upp bupp singtUtmn ertUA Sk. 163. — 5) iddsci;
ef of spk sverdi rækak si (ob) injuriam ulciscerer Snt. 8; c. gen.
rak ódligast iUms&lis injuriam vehementissime ukus est Isl. 23.
rekinn, adj. (pr opr. part. verbi reka,); cœlatus; tesseUatus; rekin stál
bitu G. 43; d^rr en reknu Hr. A. 3.
rekkr, m., vir fortis; nom. sg. rekkrinn Sk. 82; gen. sg. rekks
Yt. 45; nom. pl. rekkar Sk. 172; acc. pl. rekka Hlg. 1; Þdr. 18;
Bdr. 3; Sk. 25. 72; dat. pl. rekkum Vkv. 5; Bgl. 11; gen. pL
rekka Ódr. 7; Efdr. 2. 12. 17; Edr. 17.
rekstefja, /., cartnen laudativum, in quo talis est versuum inter-
calarium raiio, ut hi singuU singulxxrum stropharum fini adjidaniur
(de rekstef vid. I 115, § 14); rekstefju tekk hefja R. 1.
remma, /., amaritudo; acerbitas; remman brast af rót í kvistu
acerbitas puUulavit a radice ad ramos L. 20.
remmigýgr, f., firma, gravis securis; reka remmigýgi at ehm Sk. 132.
remmilaukr, 7/i. (propr. aUium validum) tignum jirmum; bad fella
remmilauka á Orm enn langa R. 22.
J
reiB^miiig, J\, oorroboraimantuvk; confirmatio; remmíiigv v&ta i, e.
valida consiHa L. 40.
renaa, (rann, rumiiim), v. — 1) ourrere; votítare; vagari; ferri;
reniuir fram prosHib Sk. 143^ miskunnar merkiu renna um himn-
aríki (circumferwntur per regnum cœleste) L. 87; bitsótt rann á
hilmi í brandnói Yt. ö4; Hr. S. II; anrborás eykir runnu nordau
Vkl. 17; R. 4; L. 34; c. ocíí. lod, e, gr, œtla ek sverdit renni allan
kYÍdinn gladium puto per totum venbrem permeare, i. e, totum
vemtrem perfodere Sk. 170; sem engla fylki renni unnar oc «
angdorum cohortes wndae percurrant Hr. A. ^; vai^a ætt vida runnin
vagabunda gens (cohors) tuporum Hr. A. 13. — 2) fugere; runnu
nndan aufugerwnt Yky. 2; c, acc. ronnu brunnit land per combu-
st08 agroe fugerunt Hr. S;. 10» — 3) exoriri; prcfiuere; emanare;
pullulare; at renni mai (profluat) af minum raddartólum L. 3;
jft^ginn rann á (irrepsit vn) þenna L. 12; rann (maTwíbat) giœpr
af byerjum til annars L. 20; rósa runnin upp (puUulans} yid lifandi
brumia L. 25; Kristi kenning tók at renna (emanare ectpit) um
fa^gd L. 46; renna mundi rausn af þér 8k. 25. — 4) oriri (de sole
et simíl,); renna upp Hr. S. 16; sem rpdull renni Hr. A. 8; smuia
rann upp G. 4.
renna (nd), v, — 1) tn cursum unpeUere; c, dat> tyggi rendi (in
fugam compulit) tyeim dpglingum B. 20; jarl rendi fímm skipom
R. 21 ; rendn Ekkils ýtibl^kkum at gram elaese inveeti sunt in
regem R. 16; c. dat, obj. et acc, spatii, mildingr rennir sœvar skídi
Meita hlídir Hr. A. 9. — 2) currere; ruere; volare; Vísundr rendi
nordan Bison a septentrione lapsus est H. A. 6; rægagarr rendi at
gumna brjóstum Kkm. 6; Kkm. 12.
rennu-Þundr, m., (Oden t. e,) deus incitatioms (a renna, f, ineitatio;
reima randhyels indta/io cUpei, i, e. pugna); rennu-Pundr randhyels
d^is pugnam ciens, i. e. bdtator; dat. rennu-Þundi R. 1.
reykr, m., fumus; reyks r^sudr fumum endttens, i. e. ignis Yt. 39;
í gegnum hardan reyk G. 55.
reyna (nd), v., tentare; eaperiri; probare; þú reynir þunn stál Bgl. 10;
god reynir syá yini sina G. 63; Godormr reyndi, hyat . . . tédu
G. 31 ; reynendr randra randa ^t rubros cUpeos tentant, i. e.
beUicosi Jdr. 17; reyndr at þyi ea re spectatus Isl. 5; randar runnar
reyndir bellatores periti Isl. 1; fundit mun þaz reynt er lengr
Mhk. 17. — JRefl. reynask se prœbere; brpgdótt reyndisk gemlu
fáa Mhk. 18.
reynir, m,, qui experítwr, tentat; reynir raudmána Hedins bóga
pradiator Vkl. 1; reynir hersa máttar rea £dr. 30; reynir fólka
fróns leggs t. e. Thor Hdr. 3; reynir reyrar leggs gigas Hdr. 4;
acc, reyni Hdr. 3; dat. reyni Hdr. 4.
reyrr, m, — 1) calamus, arundo; randa reyrr calamus cUpeorum,
i. e. gladius, et setr randa reyrar scutum, clipeus Hr. A. 15. —
30
234
2) arundinetum; mJm; tejtBX leggr saæum, et reynir reyrar leggs
gigas monticola Hdr. 4.
rétta (tt), V. — 1) rectum facere. — 2) porrigere; Skídi rétti h^^ad
Sk. 123. — Rejl, réttast ee erigere; réttast g^rdi raumriim
Sk. 51.
réttferdugr, adj., juHue; rectue; mál réttferdogast sermo condignus
L. 3.
réttligr, adj*, rectue; verus; réttlig undirstadan L. 97.
réttlæti, n,, juetítia; réttlœtis sunna i. e. Chrietus G. 4.
réttr, adj. — 1) rectus, erectue; halda réttri rýnis reid capvt erectum
tenere Snt. 18. — 2) rectua; verus; justue; haukr réttr est þú verus
es accipiter (bellator) Hr. A. 1; rétt atsókn justa pugna Vkv. 6;
þat es rétt trúa mín hœc mea est recta fides L. 6; (deus) refsar
þeim at róttum dómi L. 19. — JSÍeutr, rétt pro adv. — 1) recte,
vere; dxjLga, rétt vere valere G. 10; kjósa rétt recte eUgere (regem)
Bgl. 5; nema rótt recte perdpere 0. S. 1; G. 31; L. 59; segi rétt
rite dicat L. 99. — 2) quidem; i handi vœrir, handi rótt bins
nedsta fjanda (in vinculo quidem ord itifimi) L. 22. — 3) ceque,
sequ, sem; rétt sem ceque ac Sk. 133. — 4) recte; rectd; directo;
Hr. S. 16; Sk. 38. 81. 82. 132.
rif, n. (gen. pl, rifja), costa; rifin gprv^U brotna Sk. 176.
rifna (ad), v,, fatisd; findi; himinn rifnar Hr. A. 1.
rigna (nd), v., pluere; c. dat, tárum rigni lacrimis pluat L. 75;
rigndi meiilregni VkL 4.
rimma, f,, pugna; rixa; til rimmu gnapsalar rídviggs i. e, ad pug-
nam navatem Gldr. 2; rimmu gangr fremitus pugnœ R. 19; skyndir
rimmu prœliator Isl. 5.
rimmu-Yggr, m., (Oden, i, e.) deus pugnœ; bdhtor; Hr. A. 3.
risnumadr, m., homo sumptuosus, magnifwentiœ amans; Edr. 17.
risi, m., gigas; Eddgeirr risi Sk. 76. 146. 157; reif háda risana í
sundr Sk. 159.
rist, /., dorsum pedis; á ristum Sk. 193.
rista (st), V., secare; ristir lengju Sk. 27.
rit, n., scriptum; epistola; senda ehm rit Sk. 49.
ritning, /., scripta sacra; sem ritning prófar L. 8.
rída (reid, ridinn), v. — 1) ferri; vehi; sá vé gyld rída Bdr. 9;
Sk. 47; herr reid at skeidum ræsis Vkv. 5. — 2) jumento vehi;
equitare; hann mundi aldri rída Sk. 27; Hr. S. 19; Sk. 108; Heim-
dallr rídr hesti Hdr. 6; Freyr rídr á h^rg Hdr. 5; Hdr. 7; jarl reid
hordm^rum Vkl. 11; c. gen, lod, rída grœnna heima goda Hkm. 13.
— 3) dxvulgari; Óláfs dýrd rídr dála G. 51; Vkl. 24. — 4) impers.,
referre, interesse; rídra þat smæstum non minimum refert G. 57.
rída (reid, ridinn; cfr vet. suec. vriþa, vridha; anglosa^, vridan),
V, — 1) torquere; nectere. — 2) torquere; ferire; c, dat.. kvídik,
at hans remming ráda ridi mér at bádum sídum L. 40.
285
rídari, w., equea; goás ríðari (i. e. S:tu8 Olavus) G. 18. 21 cet.
rídvigg, n., vector equus; rídvigg gnapsalar «. e. navis; rímma ríd^
viggs gnapsalar i. e, prœlium navale Gldr. 2.
rífa (reif, rífinn), v., aUacerare; laniare; búnir at rífa ok slíta mik
L. 84; troUs marr reif hræ R. 17; Sk. 159.
ríki, w. — 1) potentia; potestas, imperium; Hákonar ríki stendr vída
potestas Haquini late patet Vkl. 10; Vkl. 6; Jdr. 10; Hr. S. 20. —
2) vis; violenta potestas; ríki (dat.) Tunna ob violentam invoMonem
Tunnii Yt. 27; R. 10; Jdr. 17; af ríki vi, vehemmter Vkl. 3; G. 55.
— 3) regnum; i þessu ríki G, 11; L. 69; dýrdarmenn, er stýrdu
rikjum austr í heim L. 36. — 4) opes; divitiœ; kprgríp skaltu kjósa
úr ríki mínu Sk. 100.
ríkilátr, adj., superbus; magni/ÍGus; ræsir ríkilátr Hr. S. 16.
ríkir, m., princeps; jpfra ríkir princeps regum Edr. 29.
ríkismál, n. pL, sermones magnam vim habentes; stála ríkismálum
ensium verbts ad persuadendum apiis, i. e. vi bdlica Hkdr. 4.
ríkisvpndr, m., virga imperatoria, i. e. sceptrum; gen. sg. ríkis-
vandar Hr. S. 1.
ríkr, adj., þotens; eacellens; nom. sg. m. ríkr Vkl. 9; Ódr. 7; Vkv. 15;
Edr. 30; G. 49; L. 19; enn ríki Hkdr. 1; Jdr. 29; Sk. 26; dat.
sg. m. ríkjum Efdr. 14; ríkum L. 8; gen. sg. m. ríks Gldr. 7;
Edr. 26; G. 22. 39; nom. pl. m. ríkir Sk. 96; dat. pl. m. ríkjum
Bdr. 10; nom. sg. f. en ríkja Hkm. 13; gen. sg. f. ríkrar L. 65;
nom. pl. f. ríkar Sk. 77; nom. pl. n. rík L. 17; comp. nom. sg. m.
ríkri Þdr. 2; Efdr. 27; Mhk. 23; superl. nom. sg. m. ríkstr R. 9.
12 cet.; Mhk. 16. — Neutr. ríkt pro adv., vehementer, magno cum
impetu; Hkv. 17.
Rín, /., JRhenus jlumen; Rínar raudmálmr, sól, log i. e. aurum;
Bj. 5; Edr. 6; Hr. S. 14.
rípr, m. rupes; acc. sg. ríp R. 28.
rísa (reis, risinn), v. — 1) surgere; resurgere; hugdumk rísa Em. 1;
upp rísa ibm; Hr. S. 14; mildin sjálf reis af dauda L. 67; G. 4;
upp ríspndum íbyggurum L. 71. — 2) se erigere; drékarnir rísa
opt á spord Mhk. 5; þó bylgjur risi á brpttum sjó Sk. 55. —
3) exsistere; exoriri; þadan reis upp alþýd G. 6.
rísta (reist, ristinn), v. secare; sdndere; hann sá brynju ristna Sk. 180;
flód flaustura ristit iware navibus sulcatum Hr. A. 11.
rít, f, clipeus; sól Svplnis éla raud rít R. 16; mót vard málms ok
rítar Ekm. 16; raudar rítr Ekm. 7; hvítum rítum Hátt. 73.
rjóda (raud, rodinn), v. — 1) rvbefacere; rutUare; Unnar fasti raud
flesta r^nd Hr. S. 14. — 2) r'iíbefacere; cruentare; odd at rjóda
Ekm. 28; Jdr. 21; úlfr rýdr kjapt 0. S. 3; (þeir) rjóda vigrar
Hkv. 21; rjódendr dreyrgra darra Jdr; 10; raud mæki á ehm
Yt. 20; Yt. 27; Hfl. 10; Efdr. 18; hann raud úlfs fót Vkv. 1;
Vkv. 12; R. 16; G. 29; 181.7.10.13.14.21; tj^r rudum vída
Ekm. 3; ruða fold (h'óttni sangmne regÍB i&rram rubefeoerunt Yt. 8;
Hkm. 6; Jdr. 7; haan hefr rodit mœki m^rgu landi mvltia terris
gladium rvhefecit, m%dtÍ8 terri'< hdlum intulit Ero. 5; rodiim vas
randar máni Ekro. 6; Ekm. 18. 21; gen, roctins nmndriða G. 48;
á rodin unda gjálfri Ekm. 4; rodnar randar Hkm. 8; hrœskód
rodin blódi Ódr. 2; Efdr. 12; G. 54; Jdr. 40; reflea. rjódaak í
blódi Hkdr. 8.
rjódr, m, — 1) qui mbefacit; úlfa ferdar tungu rjóár Hr. A. 3. —
2) vastator (pro hrjódr); áttunga rjódr Yt. 25.
rjúfa (rauf, rofinn), v,, rumper'e; dissolvere; frangere; rjúfa heit
fidem frangere Bgl. 10; rauf af suman Rúmsveg Elúspetrúsi t. e.
partem peregrinationis apud Romanos Bstro damgero (o: Papa)
invito diremát, peregrinationem Papa ægre ferevde breviorem reddidit
Edr. 9; at roftiar sœttir post pacem violatam Hr. S. 5. — fíxrt,
rofínn pro adj. —fractus, debuis, e. gr. frák vedja hirdmedr,
valstafns vœtki rofna R. 26.
rodinn, adj. (pro hrodinu, prcet. part. verbi ^hr^óáa, — anglosax.
hreódan omare; onerare), omatus; dsauratus; »f rodnum hausi
Edr. 6; rodnir hausar Hr. S. 14.
rodna (ad), v., rvhescere; rodnud rósa' rosa rubescens L. 25.
rof, «., diruptio; þagnar rof diruptio silentii, i. e. sermo; bark
þengils lof á þagnar rof laudem regis palam docutus sum Hfl. 20;
sátta rof pacis violaiio Edr. 15.
rofna (ad), v., dirimi; dagr rofnadisk dies desiit G. 47.
roka, /., turbo; engi of sór vid plhim rokum nemo ab omni turbine
cavet Mhk. 19.
roskinn, adj., aduUus; maturus; engi er roskinn þegar Mhk. 23.
ró, f., quies; gefa ró reidi iram placare Mhk. 4.
róa (rœ, rera l. rara, róinn), v., remdgare; inf. róa Mhk. 2; róa
3 pl ind. Hátt. 72.
róda, /., effigies oruci fixa; acc. ródu G. 34.
róg, n. — 1) calumnia; convidum; contumacia; sadr at rógi Mhk. 22;
rógs hegnir Edr. 20. — 2) rixa; pugna; valda rógi Isl. 19; rógs
rekka lægir Odr. 7. — 3) causa dismdii; rógi Niflunga causd con-
tentionis inter Niflungos, i. e. auro Bj. 5.
rógálfr, m., genhis pugnœ, i. e. bdhxtor; Hátt. 75.
rógbirtingr, m., vir pugnando clarus; n. pl. rógbirtingar Hkv. 16.
rógsegl, n., vdum pugnœ, i. e. clipeus; hóf upp rógsegl signum
sushdit Vkl. 1.
rógsvellir, m., incitator prœlii; R. 22.
Róm, n,pr., Itoma; út frá Rómi extra Romam Edr. 12; vas til
Róms Éomam vemt Edr. 12; Edr. 10.
róma, /. — 1) strepitus; í rómu Sv^lnis d^s in strepitu pugnœ
R. 3. — 2) pugna; róma vard í eyju Hkm. 6; 'kominn ^frá rómu
Hkm. 15; rómu væni Bkv. 17.
m
rósa, /., rosa; rodnuá rósa L. 25.
rósta, /., impetus; pugna; rcsta vard í ranni Rdr. 3.
rót, f, — 1) radix; rót ilmandi lítillœtis L. 25; remman brast af rct
í kvistu L. 20. — 2) id, quod intus L i/ntimum est; fjón fyráa g«oer
af aldrtrega rótum (oritur eas intimo dolore) G. 59; hjartans ion^ðtum
rótum eas ináimds cordis pemtraUbus L. 50; af hjarta rótum L. Jí.
'ru = eru; vide vesa!
runni, m,, qui in cursum indtat; vagna runni qui currus incitat, t. €.
Qden (cfr Grímn. 49) Snt. 21. — JJuhitandum est tcmen,^um runni
eam sigmficationem habeat; et potius cum J. Olafsenio (Nord, g,
TJigtek&nh sid, 50) legendum censeo rúni — amicus; ideoque vagna
rúni — Oden (cfr ofrúni!).
runnr, m, — 1) virguUum; fruticetum. — 2) arbor; a) in appdla-
tiombus virorum, e. gr, gunnar runnar arbores pugnœ, i, e, prœ-
liatores rdr. 8; randar runnar Isl. 1; ek veit fœri runna gnýlinns
G^ndlar (o: fremja þœr íþrottir) R, 25; Isl. 14; runnum unndýrs
i, e, navigatorAus Hkdr. 8; G^ndlar garda runnum Isl. 20;'of
hálfan fjorda teg Hlakkar runna Isl. 24; itemque absolute runnr
— vir; filius; e, gr, at herdi haudrs runn (dab, pro runm) in
humero filii Terrœ, i, e, Thoris Þdr. 8. — b) in appdl, navium,
e, gr, runnr Leifa landa arbor marium, i, e, nams; g.pi, runna Rdr.4.
rúm, n, locus; autt rúm þykkir betra Sk. 86.
Rúmsvegr, m,, peregrinatio apud Romanos; acc, Rúmsveg Kdr. 9.
rún, f, plur, rúnar L rúnir. — 1) literœ; literœ m^igicœ; mysteria,
— 2) coUoqmum familiare; at vífs rúnum Bj. 2.
rúni, m,, particeps colloquii; familiaris; grams rúni Hkdr. 2,
ryd, n,, ferrugo; ryds hœlibpl Hlg. 20.
rydja (rudda), v, — 1) vacuefacere; at rydja Valh^U Em. 1. —
2) devastare; rydja Skotland sk^rpum brandi R. 6. — 3) viam
fcucere; þat ord rydr til dýrdar Bgl. 8; mildingr rydr sór til landa
Hr. A. 5.
rymr, m,, strepitus; vígskýs rymr pugna Efdr. 7; Gldr. 7; þrpng
at rym randa prœlium instabat Bdr. 3.
ryskja (kt), v,, depUare; denudare; spoliare; Rán hefr ryskt of
(adv,) mik Snt. 7.
rýni, n,, sermocinatio ; rýnis reid caput Snt. 18.
rýrir, m,, qui immmuit; tritor; consumptor; hlenna Tfrir prœdoftutn
oppressor, i, e, rex Hr. A. 8; rýrir randa reyrar setrs qui scutum
cMerit, i.%e, beUator Hr. A. 15; £dr. 5. 26; kvedk jongvan málma
rýrí hljóds Jdr. 1.
rægagarr, m, (pro hrægagarr), canis cadaveris, i,e, hasta Kkm. 6.
rœkyndill, m, (pro hrækyndiil), /aa? cadaveris; i, e, hasta Kkm. 7.
ræna (nt), v,, spoliare; privare; c, acc, pers, et dat, rei, e. gr, ræna
Hákon lífí Jdr. 12; fpgr rænir mik flaumi Jdr. 6; sá rænti gumna
grídum Jdr. 19; marr hefr mik miklu rœntan Snt. 10; Kkm. 17.
238
Ræningr (?), m. (?), vtlla quœdam in Sudermanma, provincia Suedœ,
sita; á Ræningi Yt. 39.
Rœr, m. pr., regidus quidam m^ritimus; máni reiilar Ræs Rdr. 7. 12.
ræsa (st), t?., in cursum (rás) incitare; rægagarr ræstr hasta emdssa
Kkm. 6.
ræsinadr, m., navis regia, formá draconis; ræsinadr rausnar navis
regia constrato prorœ instructa; ojcc, ræsinadr Gldr. 3.
ræsir, »n. — 1) qxUin cursum incitat; rœsir l^gskíds vir navem dtri-
gens; gen, ræsis Gr, 20. — 2) rea; ræsir þat mælti Hkm. 15; Kdr. 9;
R. 16. 28; Edr. 6; Hátt. 73; Hr. S. 16; lætr helgan ræsi verdan
sóma ö. 42; öldr. 5; G. 46; at ræsis skeicíum Vkv. 5; G. 69; Bdr. 3.
rœda (ræda Sk.), /., sermo; narratio; Einridi slpng rœdu í brag
ö. 45; hóf rædu sína Sk. 114.
rœda (dd; ræda L.), v,, sermocinari, coUoqui; ræda um eht L. 38;
margr rcedir of annars far Mhk. 15; rœddi vid hrafn Hkv. 1.
roedi, n,, remus; rœdi skjálfa remi vihrantur Hátt. 75.
rœgja (gd; rægja L.), v,, calumniari, conviciari; (Jesúm) hæddan,
rægdan slógu afklæddan L. 49.
rœkilundr, m. (arbor, i, e,) vir, qut curat; rœkilundr randarlauks
hellator Vkl. 3; rœkilundr randfárs id, Hkdr. 1.
rœkir, m., qui curat; custos; rœkir raudbríkar Vkl. 9.
rœma (md), v., verbis laudare; gjafli rœmdr munificentiá clarus
Gldr. 9.
rpdd, /. — 1) vox; r^dd engilsins L. 55; at kalla einni r^ddu Sk. 177.
— 2) sonitus: randa rpdd i, e, pugna Gldr. 4; mœtir raddar tanna
vegbrautar Gldr. 3 (cfr annot, in add. et emend,).
1*9^1 ff ora, margo; á radar broddi Yt. 45.
r^dull, m., sol; sem r^duU renni upp í heidi Hr. A. 8; G. 19;
Hr. S. 20; bjartr rpduU (de Christo) G. 2; þeim valbastar r^dli
i, e. eo gladio G. 43; rpduls tyggi i, e, Deus G. 9; G. 3; í vedri
bardraukns rpduls i, e, in pugna G. 53.
rpf, /., glesum; dectrum; armleggjar rpf aurum Edr. 7.
rpgn, n, pl, (~ regin), dii; víkid til vid kónginn r^gna Sk. 117.
R^gnvaldr, m. pr, — 1) rex Vestfoldensis, cognomine heidum-hár:
Yt. 53. — 2) fUius Ragnaris lodbrókar; Kkm. 15.
Rpkkvi, m, jMT,, regulm m^ritimus; R^kkva rein m>are Hátt. 73.
rpnd, /. — 1) m/irgo; ora; stria; hæst var rpnd í midju Sk. 103. —
2) circulus cUpei; víd randar bálku Efdr. 8; randar máni Kkm. 6;
íss randa nitida glacies drculorum, i, e. clipeus Hlg. 17; und randa
himni sub cœlo circulorum, i, e, sub clipeo Efdr. 7.' — 3) cUpeus;
scutum; nom, et acc, sg. r^nd Edr. 32; G. 53; Hr. S. 14; dat, sg,
r^ndu clipeo, i, e. agminibus clipeatis Edr. 17; læsa strpnd rpndu
EÍdr. 24; gen, sg, randar Rdr. 7; Hlg. 18; nom, et a/ic, pl. randar
Hkm. 8; Hfl. 7; randir Hkv. 21; Gldr. 8; Vkl. 20. 22; Hr. A. 3;
Jdr. 22; rendr Kkm. 9; dat, pl, r^ndum Hkv. 5; gefii, pl, randa
239
Jdr. 17. Scepe hœc vox umrpatur in appeUcUione pugnœ, v, c.
randa drífa, regn, rymr, rpdd, svarf, þryma, R. IV; Kkm. 15;
Bdr. 3; Gldr. 4; Vkl. 14; Jdr. 45; itemque in appeU. gladii, v. c,
randa fár Ðdr. 6; randu reyrr Hr. A. 15. Eodem modo in appeU.
virorum, e. gr. randa brjótr beUator, vir Sk. 143; randar runnr
arbor cUpeum gerens, i, e. beUator, vir Isl. 1.
r^skr, adj., strenuus, fortis; ^dlingr skyldi einkar r^skr Mbk. 5;
enn r^skvi askr álms Isl. 3; rpskvir menn Mhk. 23; Sk. 80; r^sk-
vari Gretti Grettio fortior Isl. 17.
r^skvask (ad), v., adolescere; ef r^skvask nœdi Snt. 11.
r^st, /., mtUiarium; leuca; hundrad rasta heyrdi smell Sk. 150. —
2) pL r&8tir = vertices ; raukn rasta naves Bdr. 3.
r^sudr, m., qui emittit, eja^culatur; reyks r^sudr i. e. ignis Yt. 39.
s.
' s pro forma verbali es (= est), e. gr. S. S. 2; Bgl. 11. 12. 15; R. 9.
12.15. cet.; G. 1. 9. 12. 22. 30. cet.; Jdr. 6; Mhk. 5; Hitt. 70;
et sic paseim. — Eodem modo 's acríbitur pro part. relat. es,
e. gr. Yt. 17. 22; Vkv. 10; Bgl. 17; Jdr. 15; et passim. — Cfr
part. es et verb. vesal
sadr— sannr, adj.; convictm alicujua rei; at rógi sadr Mhk. 22.
safna (ad), v., coUigere; c. dat, byrdum trúi ek at safni Sk. 35.
sag, n., scobs; attrttus; keppa sag pugna Sk. 136; eggja sag id.
Sk. 139.
saga, f, narratio; saga frá ehm Mhk. 9; sagan er spnn Sk. 199;
Sk. 72; verda at s^gum in sermonem hominum venire, per ora
hominum ferri Yt. 30.
sakna (ad), v., desiderare; c. gen. sakna Hálfdanar Yt. 43; Hildar
trúi ek hann sakni Sk. 188.
salkonungr, m,, rex atrii; himna salr atrivm cadeste, et himna sal-
konungr reœ cœhruni; gen, salkonungs G. 66.
salnæfr, /., cortea betulœ tectorius; Svafnis salr = Valh^ll, ideoque
Svafnis salnœfrar = cZ»pc* (ASnÆJ, -4 ilí 754 ; "Valh^ll var skjpldum
þ^kkt") Hkv. 11.
salpenningr, m,, nummus pcdaiii; Sv^lnis salr = Valh^ll, et sal-
penningr Svplnis = clipeus; á Sv^lnis salpenningi Rdr. 12.
salr, m., œdes; aula; atrium; salr S^kkvamimis i. e. saxum Yt. 3;
byggva sal hjarta inhabitare atrium cot'dis; i, e, pectus Kkm. 27;
vargr gein of sal mergjar i, e. lupus ossibus inhiavit Jdr. 31;
kom fram í fræda sal incidit in adversam partem capitis S/ddii
Sk. 188; und hrídblásnum heida sal sub cœlo ventis perflato G. 7;
koma í Ódins sali Em. 2. 3; Eirikr brendi sali þeira Edr. 22.
salt, n. — 1) sal, — 2) mare; salt et eystra mare Baltícum Hr. A. 2,
saltr^ adj., scimB; » s^ltaD œgi Hr. S* 12; kasta s^Hiim kjalar stig
salinimt tramiUm earinœ, ». e« maré^ repeUere Hátt. 76.
salþak, m.^ Uetmn ierrai (BtLÍr = íerra\ i, e. cœhtm; til si^þaks
tdí. 7.
salvanid-brauti. m., oppreeéor ejue, qm domíum freqHeráat', arin-
Sjn gigae femina; salvaniðr arÍB-SyBJar qui domum nymphœ
monbaauB freqrmúai, i, e. gíffos; salyanid-brauti aria-Synjar oppressor
gigantíe, t. e. Thúr Þdr. 18, ubi voa tmesi dimea eeU
salT^rdr, m., custos atrU; salvordr gruDdar custos cœU, Deus G. 19.
saly^rdudr, n^, cusios airii; salyprdodr Dwmis nidja qui sajeum
custodit, i. e. nanus samóola Yt..2.
sama (rad, samat), fK, oonoenire; dscore; oss samir kyedja G. 10;
Jdr. 4. 6. ,
saman, adv., simul; uná; sýsa saman cólUgere, congregare Hky. 21;
fara saman Vkl. 14; leggja saman randir Vkl. 20; Jdr. 22; lét
lokit saman circumcinxit Kdr. 4; saman fundinn congregatus Jdr. 18;
sitja saman Jdr. 40; fœra saman Mhk. 1; etja saman Mhk. 22;
slyngva saman Mhk. 80. Cum einn conjungihtr saman Mhk. 5.
samatigeypnandi, part. eompes., cava manu indudens; samangeypn-
andi sina skepnn suam creaturam manu eomprehendois (de JJio)
L. 28.
samband, n., vincidum; fridar samband L. 40.
samdœgrift, adv., eodem die; 6. 20.
samna (ad), v., coHigere; reJL saipnask conferri; samnask til kpmk
Hr. A. 6.
samr, s^m, samt, adj. — 1) idem; á s^mu stundu eodem momento
L. 9. — 2) idem; constans (?); samr of œyi per omnem vitam conr
stans, et samr oddbragds árr Tryggya sunar prœUator per omnem
vitam deditus JUio Trygavii Efdr. 22 (ubi alii construunt samr
oddbragds =? bdlicosus; alii pro samr malunt sumr; ipse 1 196
conjeci syá yas l. þá yas). — 3) adsuetus; c. gen. samir yáss lábori
et a^peritati rerum adsueti Hátt. 72. — 4) promptus; pr^pensus;
samr á sáttir ad reconciliatíonem inclinatus Jdr. ð4.
san^ráda, adj., communi consMo; þeir Hamdir ok S^rli saroráða
Rdr. 5.
samtengja (gd), v., conjungere; menn ok englar sarotengdust L. 34.
samtog, n., confUctus; at samtogi syerda in contactu ensium, inpugm
Kkm. 28.
aamyizka, f., eonsdentía; samyizkunnar bygd i. e. pectus,cor L. 84.
sandmen, n., drculus Utoris, i. e. mare; sandmens býr territorium
mari adjaeens Oldr. 8.
sandr, m. — 1) arena; hulidr sandi 6. 25; ausa sandi of ebt
Hr. S. 13. — 2) arena UtoraUs; ora maritíma; á sandi Rdr. 10;
Hky. 12; Gldr. 8; G. 59; nærri Þrandheims sandi Sk. 54; pl. saBclar
• campi (H^enosi L. il3.
241
saiina (ad), v., probare; verum aliquid ease dedarare; trúan bauá at
sanna bædi senn mey ok módur, mann ok gud L. 34; váttar sanna
þau mál G. 6.
sannfreginn, part. compos,, vere coanitus; vere aucUtus; mord sikl-
ings es sannfregit sunnan Efdr. 24.
sannfródr, adj., certo pruderis; sannfródr herlundr R. 9. t
sannheilagr, adj., vere saiietus; bædi sonr ok módir sannheilug
L. 56.
sannliga, adv., certo; Efdr. 19; L. 21.
sannr, s^nn, satt, adj., verus; áannr h^fdinginn L. 28; L. 27. 63;
fyr líkam sannan L. 69; Isl. 22; L. 42; eining spnn L. 1. 100;
L. 86; saí^a spn^ Sk. 72. 199; of sanna s^k justa de causa Efdr. 12;
L. 80. 83; med sanni'i prýdi L. 26. 32 cet. 68; satt ras, at . . .
G. 14; G. 15. 22. 34; Isl. l2. 17; L. 43; mj^k ferri máli s^nnu
Efdr. 22; spnn deili G. 41; L. 40; lót vé (vera) spnn ddubra vera
esse sivit, i. e. frequentari jussit, restituit Vkl. 8.
sannreynir, m., qui vere experitur, qui vere novit, i. e. amicu-^;
sunr sannreynis Haralds /Uius amid Haraldi Sgdr. 1.
sannspurt, n. part. compos., certo nuntio cognitum., G. 36.
sannyrdi, n. pL, vere dicta; sannyrdum sverda verHoquio ensium,
i. e. justo prœlio Hkdr. 3.
sarka (ad), v., sauciare; sarka hold barkadra Efdr. 6.
Satiri, n.?, Caiúeria, promontorium Scotiœ; um Satíri Hrfm. 9.
Saudungs-sund, n. pr., fretum in Norvegia situm; i fomu Saud-
ungssundi Vkv. 15.
saumr, m., clavus (--nagli); saums segl naglfara vdum clavatum
navis, i. e. clipeus; Rdr. 5.
Saurbær, m. pr., nomen loci cujusdam; þar Saurbær heitir Sk. 16.
saurgan, f,, contarninatio; spurcitia; af margfaidri synda saurgan
L. 76; L. 21.
Saxar, m. pl., Saxones; fyr Saxa nordan Edr. 25; kom S^xum á
flótta Vkl. 20; hræ Saxa Ódr. 6; Edr. 13.
sá, sú, þat (þad), pron. demonstr. — A) is; iUe; conjungitur a) cum
substa/ntivo et 1) quidem ita ut pronomen antecedat, substantivum
proxime sequatur; e. gr. sá áttkonr Yt. 42; sá konungr Hkm. 18;
á þann veg L. 36; þann dag L. 37: til þess fundar Bgl. 9; sú
dýrd G. 24; sú mannraun Mhk. 7; sú miskunn L. 23; fyr þá
neyd Sk. 100; því rádi G. 70; því þingi Vkv. 11; Isl. 9; Isl. 18;
Sk. 1; þaii dœmi Mhk. 3; þau fyrn Sk. 127; substantivo nonnum-
quam articulus, quem dicunt, suffixus est, e. gr. sá kostnadrinn
Sk. 105; sú tpnnin Sk. 162; cet. Sœpe tanien unum l. plura voca-
bula inter pronornen et substantivum interc^unt, e. gr. sá . . . jarl
Vkv. 13; sá . . . málmastrídir G. 38; G. 44; Kkm. 5. 15; Jdr. 21;
þann . . . skattfœri Hlt. 3; þann . . . hoddabrjót G. 37; Jdr. 34;
Hátt. 69; þeim . . . r^dli G. 43; þeim . . . syni Isl. 26; þess . . vísa
31
242
G. 69; Bdr. 12; þeim . . . seggjum Bdr. 1; sú . . . fregnin Sk. 125;
þat . . . víg Vkv. 11; þat . . . orá Bgl. 8; G. 35; Jdr. 5; því . . .
skapi Jdr. 4. — 2) úa tU substavtivum antecedat, pronomen sequa-
tur; e. gr, hrottinn sá Sk. 129; garprinn sá Sk. 132; med þolli
þeim (ubi þeim lUeram principem tenel) Efdr. 5; á sú Kkm. 4:
bœnin sú Sk. 104; skrœfan sú Sk. 130; í f^r þeiri Isl. 9; Ilr. S. 2;
jarteigna þeira G. 34; aldrstrid þat Edr. 31; h^ggit þad Sk. 126;
interdum unum l, plura vocabula intercedunt, v. c. gramr . . . sá
G. 20; Isl. 8; þrymsvelli . . . þeim (ubi þeini acc^rdum habet) Isl. 14;
mál . . . þau G. 6. — b) cum adj. et subst., e. gr. sá . . . bjartr . . .
r^dull G. 2; Hkdr. 5; Jdr. 14; Isl. 19; þeir . . . b^dgjarnastir nidjar
Jdr. 7. Tn tali structura adjectivum etiam dejinitam, quam vocard,
formam habere potest, e. gr. um manninn þann inn kristna Sk. 180;
þeim unga manni L. 41; stadnum. þeim hinum frída Sk. 30; af
harkinu því hinu langa Sk. 63: sú hin Ijóta pín Sk. 164. Cwm
adj., súbstantivo omisso, pron. sá nonnumguam conjungitur, v. c.
sá . . . sókDefnaiidi Isl. 17; sá . . . snjallastr Jdr. 8; þróttar str^ngam
þeim (quod literam principem habet) R. 33. — B) is, hdc. — Prono-
)nen sá, sú, þat cum nulla alia voce conjunctum ad rem l. persqnam,
de qua antea memoratnm est, signij/icandam usurpatur, e. gr. sá
(o: logi) Jdr. 19; sá (o: Búi) Jdr. 36; Mhk. 9. 10; Isl. 24; Sk. 20.
78. 145. 154, ubi m fere €«< — hann; sá (o: sidr) Sk. 181; þann
(o: hann — Þorleif) Isl. 18; þeim (dat. sg.) R. 8; þeim (dat.pl.)
Mhk. 7; sú (o: Finnan) Mhk. 11 cet.; þá (o: hirzlu) Sk. 14; í þeiri
(ubi ÍQT audiendum est) Edr. 12; þær (o: tungur) L. 94; þeirra
(o: synda) L. 80; þat (o: veidi) Edr. 23; Sk. 107. 197; þau (o: orá)
Jdr. 41; L. 3; þau (o: skædin) Sk. 24. Sœpissime neutr. sg. þat,
því, þess absolute usurpatur et ita quidem, ut non modo vim de-
monstrativam teneat, sed etiam pro neutr. pron. 3:æ pers. sg. habe-
atur; e. gr. nom. þat namsk Kdr. 3; þat 's drápulag S. S. 8;
þat tér verpld hryggva Edr. 31; cfr Vkv. 13; G. 3.4. 24. 34. 36.
57. 59; Kkra. 23, et pa^sim; þat c. gen., v. c. þat drauma Em. 1. —
Vocem þat sequitur at . . ., v. c. þat vard loks, at . . . Sk. 150;
Vkl. 5; Sk. 175; simtliter þat kyndisk, hvé . . . Hkm. 18. ^eutr.
þat etiam subjecti vidbus fungitur, ubi vox prœdicativa est masc.
l. fem. generis, v. c. þat var enn illi Ása-Þórr Sk. 46 (in ejusmodi
structuris tamen masc. sá usurpari potest, e. gr. sá er mesti. kappi
Sk. 78); þat er hun Sk. 87. 112; þat eru r^skvir bragnar (ubi eru
accommodatum est ad vocern prœdicativam) Sk. 80. — Similiter usur-
patur acc. sg. n. þat, v. c. konungs nidr gaf þat G. 34; fyr þat
Sk. 88. 119; cfr G. 51. 62; Jdr. 20. 22. 44; Mhk. 2. 6! 25, et pas-
sim; sequitur nonnumquam enuntiatio ab at inapicns, v. c. þat frá
hverr, at . . . Yt. 43; Sk. 39; pro at sequitur er, v. c. svá fór þat,
ér svaradi Eva L. 16. Dat. n. sg. því et gen. sg. þess eodem nu)do
usurpantur, v. c. valda því Hlg. 17; Hfl. 13; bregda því Vkl. 6;
243
hrósa því, es . . . Hr. A. 8; Edr. 28; G. 12; Mhk. 3. 10; Hr! S. 7.
20; Sk. 90. 121; af þrí G. 2. 32. 40; Sk. 119; frétta at því,
bvern . . . Efdr. 17; at því Kdr. 8; G. 8; Jdr. 22; Isl. 5; Sk. 103.
106; á því G. 41 ; á því, at . . . Sk. 27; í því in eo niomerdo Sk. 160;
því idcirco Vkl. 5; Kkm. 14; Jdr. 32; L. 17. 92, cet,; dyljat medr
þess G. 21; freista þess Edr. 32; Jdr. 25. 45; Mhk. 1. 28; Isl. 22;
L. 97; Sfc. 178; til þess Mhk. 2; Isl. 2; Sk. 4. Formæ numeri
pluralis þeir, þær, þau aœpe pro pronomine personali habendœ sunt,
e. gr. nom, pl, m, þeir Hkv. ið: Vkv. 10; G. 12. 17; cet,; ac4;, pL m,
þá Sk. 50. 55. 75. 89. 159; dat. pl m. þeim Hkv. 19; Jdr. 10;
L. 74; Sk. 55. 66. 147; gen. pl. m. þeira Hkv. 19; Bgl. 17; Hr. A. 14;
Edr. 22; Bdr. 8; Jdr. 38; Isl. 7; þeirra L.4.48; nom. 1. acc. f. pl.
þœr Hkm. 2 (cfr tamen ann, ad h, l.); Sk. 3. 4. Seutr. þau usur'
patur, ubi sermo est de personis genere diversis, v. c. þau (or Adamus
et Evá) L. 13. 19; Mhk. 9; dat, iieutr. pl þeim Mhk. 9; L. 13. 14. 19.
Ejusmodi formis numeri pluralis interdum apponuntur ipsa nomina
propria, e. gr. þeir Harodir ok S^rli Rdr. 5; þeir Ása-Pórr ok
Skídi Sk. 53; bardi í hel þá Baldr ok Nj^rd Sk. 179; eodem modo
þau skatna vinr ok Skadi Hlt. 3; nonnumquam unum tantummodo
nomen pronomini apponitur, v, c þau Evam fi. e. Adamum et
Evam) L. 43. -— ; C) Pron, sá. sú, þat cum partictda rdaiiva es
(apud recentiores etiam er l, ed l. sem) conjunctum vicibus prono-
riidnis rdativi fungitur; e$t itaijue = is qui; qui. — Sœpe inter
prommen et paiiicidam substa'ntivnm (í. adjectivum) aut nonnum-
quam etiam plura vocabula intercedunt; e, gr, sá . . . (o: f^rnudr).
es fengud Hr. A. 13; sá madr^ er . . . Mhk. 8; sá . . .,er Mhk. 28;
Sk. 57; sá margr, er . . . L. 76; margur . . . sá . . . er Sk. 23; þann
jarl, es . . . Vkv. 15; Mhk. 19; þann .'. . sem Sk. 135; þeim (dai,
pl,) , , , sem . . . Sk. 19; hvert þat sinn, er . . . L. 81; þat spjót,
sem . . . Sk. 143; þau . . . tída flaustr, es . . . Edr. 25. Sœpe par-
ticula relativa pronomen proaime sequitur, v. r, sá es Kkm. 22; sá'r
L. 6. 98; sá'd L. 9; sá, sem Sk. 21. 7«; þann, er Mhk. 26; þeira (dat.
sg.) es Bgl. 2; deiin (propter concentum vocum pro þeim) es G. 41;
þeim er Mhk. 14; þeim 's Mhk. 24; þess 's (gen, sg. m.) Vkl. 18;
G. 43. 46. 56. 67; Isl. 4; [»eir, sera . . . Sk. 182; þeim, es (dat.pl. m.)
Jdr. 18; þá 'r (^quam) L. 7. 64; þeirri 'r L. 24; þær es G. 64;
þeim (dat. pl. f.) er L. 48; þat er L. 10. 13. 15. 18. 21. 23. 67.
76. 83; þad, er Sk. 98; þess (gen. sg. n.) 's Mhk. 1; þess cr
Mhk. 28. Uhi sá es enm ronjunctivo conjungitur, vertendum
est — talis qui . . .; talis ut . . .: v, c. aldri var sá madr, er ek
uæsta hræddumst (conj.) L. 41; eodem rruxlo aá . . . at Sk. 97;
þanu nid, es . . . sé Snt. 16; stilli þann. es auni R. 32; L. 21. 64. —
Part, rd. er interdum omittur; vid, s. v, er! — D) Neutr, þat pro
ronjunctione (-- at) sumendnm est in heyrdak svá þat hugreyuandi
Hœnis flaug Hlg. 12 (cfr annot (iislascmii in Njúla TT 203, not. IfíO),
244
sá (sera /. sara l. sáda, sáinn), v., severe; sádi hafglód aurum disae-
vit, dúpersit R. 12.
Sága, /. pr., dea ex genere Amium: dólga Sága dea pugnarum
= HÖdr /. hildr ( ~ pugna); dagrád dólga Ságu occasio pugnœ
faciendœ Vkl. 21.
sál, /., anima; sál at bœta Edr. 12; Edr. 28; sáliu berist um L. 75;
▼ertu nálæg minni sálu L. 86; fyr kristnum sálum L. 88.
sár, m., hama; van grande; sár gólfh^lkvis hama cuhiculi dormi'
torU, i. e. lectus; gprva gyrdan sá gólfhplkvis lectum circumdare
Rdr. 5.
sár. n., vidnus; sárs logrunnar Hrfm. 9; sár en idri Edr. 28; dreyrug
sárin L 87; L. 7L 91; Sk. 201; ór sárum Kkm. 7; Bdr. 9; átján
hundrud sára Sk. 144; Hlg. 20; Vkv. 2; Kkm. 21; Bdr. 11.
sárgýmir, m., mare vulneris; i. e, cruor; Hkm. 7.
sárjpkull, m., stiria vvlneris; sárj^kull geiina stiria vulneris m^aris,
i. e. stiria cruoris l. cruentans — ensis, gladius (propter splendof^em,
quem cum stiria gladius communem habet); þrymsvellir sárjpkuls
geima prasRator Isl. 14.
sárliga, adv., acerhe; crudditer; meida ehn sárliga G. 40.
sárr, sár, sárt, adj. — 1) sauciiis; gramr mun sárr Efdr. 19; viá
sáran fót Mhk. 16; frá sárum tyggja Efdr. 24; sárir sukku nidr
Efdr. 10; Hkv. 10; tungan sár lingua sauciq Mhk. 12; L. 22;
sveitin gprdist sár ok mód Sk. 15d. — 2) gravis, asper; urens;
acerbus; i sáran dauda L. 52; fyr Máriu grát hinn sára L. Í>1;
med sárum sullum L. 77; sárar naudir Sk. 191; med sárum syndum
L. 19; sárra súta sverdi L. 56; sárast mein Mhk. 10. — Neutr.
sárt pro adv., acerbe, crudeliter; leiká sárt vid ehn Isl. 20; svída
sárt acerbe dolere L. 84.
sás, sús, þaz (pro uk es, *sá es, þat es ita scriptnm per bragarmál,
de qua re cfr T 172 § ö), pron. rel.; qui, quœ, quod; nom. m. sg.
sás (is, qui l. quem l. cui I. cujus) Yt. 28. 49; Hlg. 7 ; Hkm. 14;
Snt. 4. 15; Efdr, 12; Bgl. 4. 12; cet. cet.; sás rum conjitnctivo
Vkl. 6. 10; acc. m. sg. þanns (eum, qui l. quem l: cui t. cujus)
Hkv. 5; Hlt. 11; Snt. 19; Efdr. 27; Edr. 27; G. 7. 38. 45. 50;
Mhk. 28; Isl. 23; Hr. S. 19; ctó. m. sg. þeims (ei, qui etc.) Hlt. 15;
Hdr. 6; Vkv. 4; Bgl 1. 12; R. 2; G. 23; nom. pl m. þeirs Bj. 2;
Hkv.21; Vkv.2; Kdr. 7; G 59; Mhk. 19; acc. m. pl. þás 181.2.4;
dat. m. pl. þeinis Hkv. 20; G. 61; nom. f. sg. sús Hfl. 4; G. 6;
acc. f sg. þás Hlg. 1. 9; Vkl. 3; gen. f. sg. þeirars G. 2; acc. f.pl.
þærs R. 25; nom. l. acc. sg. n. þaz Snt. 12; Bgl. 13. 14; Hr. A. 6. 14;
cet. cet.; dat. sg. n. þvís Hkv. 3; nom. l. oa^c. n. pl. þaus Bgl. 5. 7;
G. 51. 57; dat. pl. n. þeims Hkv. 1.
sátt, /., reconeUiatio: paœ; roncordia; sáttar g<írd pactio de recon-
ciliatione Mhk. 10; sœpissime in pL, e. gr. samr á sáttir Jdr. 24;
halda sáttu|n Snt. 17; sátta toÍ fœderum vioíatio Edr. 15.
245
sáttr, adj., concors; reconcíliatus; sitja eáttir saman Jdr. 40; þú
g^rir þá sátta Sk. 50. 89.
sedja (sadda), v,, saturare; bragnar s^ddu snóka dýnflóka Hrfm. 9;
reflsœ, ylgr saddisk Isl. 11; úlfar spddask R. B.
sedr, adv, (— senn); aubito, repente; Hlg. 15.
sefa (ad), v,, tranqutUare, placare; til seinn at sefask *'. e, ad recon-
cifiationem tardior Mhk. 14.
sefgríntnir, m. hdrcua junceti, i, e, lupus; sefgrímnis mágar ajjines
lupi (o: Fenreri)^ i, e. gigantes; Þdr. 4.
sefi, m,, ammua; geta sér slikan sefa simtlem indolem animi sibi
cornparare Hkni. 19.
seggjandi, part. prœs, verhi *seggja dicere, prœcipere; seggjandi
gui prœcipit, prœceptor; dux; at móti seggjpndum sagua ohviam
ducibus agminum (de diis) Hlg. 2.
seggr, m,, vir; vir ensiger; nom, sg, seggr Efdr. 24; Bgl. 14; G. 24.
67; Isl. 12; L. 92; seggrinn Sk. 41. 98. 146; acc. sg. segginn Sk. 45;
dat. sg. seggnum Sk. 20; gen, sg, seggs 6. 59; nom. pl. seggir
Hkv. 11; Efdr. 19; Kkm. 1,3; Mhk. 20; Hátt. 72; L. 58; Sk. 21. 39;
acc. pl. seggi Gldr. 5. 7; Bdr. 7; Isl. 15; Sk. 19. 28; dat. pl,
seggjuni Edr. 7; G. 23; Bdr. 1; L. 70; Sk. 30. 187; gen. pl. seggja
Efdr. 7; Edr. 19^ Bdr. 4; Jdr. 9.
seci, m., offa; laust sega (dat.) ojjam (ferri candentis) conjecit
Pdr. 15.
segja (sagda), v. — 1) dicere; eloqui, enuntiare; ek segi rétt, at . . .
L. 59; segik eigi, at . . . Jdr. 11; ^ngill segir, at . . . L. 30; Sk. 115.
118; (diabolus) segir, at "Eva! svara ... L. 16; hildingr segi mér.
ef . . . S. S. 3; segi hverr Máríu henuar vess L. 99; Eysteinn!
segid, livé brag leystak G. 71; seg þat Márju meyju L. 24; þeir
89gdu at ódæmin kæmi L. 61: þótt þjód annat segdi Snt. 12;
dvílíkt sem andinn segdi ordin slík af tungu L. 39. — 2) narrare;
segja frá ehu Hkv. 1; segja Odni, at . . . Hkm. 13; segja fremr
plura narrare Hfl. 7; frægr sidr 's at segja til slíks Efdr. 3;
segja hilmis hegju R. 23; G. 64; Jdr. 34; segja mér fréttir Sk. 93;
segik frá Haraldi Hkv. 1; pldum segik, hvé . . . Hr. S. 3; seggr
segir frá sárum tyggja Efdr. 24; dylja þess 's einnhverr segir
Mhk. 1; segir frá, hvat narrat quid . . . Sk. 195; seggir segja
hvárttveggja Efdr. 19; seg af berserkjum Hkv. 20; sagdi þat,
at . . . Efdr. 22; ýtar spgdu c. ace. et in/'. Jdr. 21; G. 49; hefk
fregit, at konungr segdi sínn draum G. l6; G. 12; landvprdr vas
sagdr mér lýdum flrdr ok ládi Efdr. 20; Mhk. 21; men hafa sagt,
at . . . G. 35; Sk. 39; sagt vas, at . . . Jdr. 16. 17; sagt er frá
hvó . . . Mhk. 25; happsdádir ()láfs hpfum sagdar j^fra kyni G. 70.
— Reflea. drengrinn segist ( - segir sik) hafa sótt heim seggi
Sk. 19. — 3) pronuntiare; promnfgare; jafnan segir enn ríkri rá<t
Mhk. 23; S9gdu upp l^g Efdr. 8.'
24«
86 gl. n,, vdum navis; snara segl við húna Jdr. 33; und búnu segli
Hr; S. 15; Hr. S. U; blá segl Kdr. 7; hlada seglura Hr. S. 6. ~
Saoms segl vdum elavis distinctum, t. e, clipeus; gen. segls Rdr. 5.
— Hlakkar segl cUpeus; ór Hlakkar seglum e cUpeis Vkl. 2.
seiðr, m. — 1) incantatio magica. — 2) cantua; strepitus; l^gdis
seidr puana; eljunfródr l^gdis seids ^ Gldr. 8.
seil /., funis; lorum; skauni^ seil lorum cinguli Pdr. 9; grundar
seil lorum terrœ fleauosum, i, e. serpens; gen. seilar Isl. 2.
seimfarri, m., ignis (farri, m., ignis) ptignœ (seimr ^ sonitus,
o: armorum, i. e. pugna), i. e. gladius seimfarra snerra impetus
gladiorum crepantium, i. e. pugna, et snarr seimfarra snerru pitg'
nax, heUicoaua; Isl. 27.
seimr, m. — 1) aurum (auia ductHe est); Odinn gefr þér aud ok
seim Sk. 50; séims skerair vir liberalis Ódr. 8; seima sneidir id.
Hátt. 71; seima stiklir id. Hr. S. 4; seima lundr, vidr, þollr id.
Hr. S. 2; Sk. 92. U5. 199; seima Gudr i. e. femina Jdr. 6. —
2) soni finalis productio; sonitus continuus; ideoque i prva seim
in sonitu ^agittarum, t. e. in pugna Sk. 147.
seimþiggjandi, part. campos., qui aurum accipit, i, e. vir; G. 48.
sein, f, tarditas; impedimentum; mora; aldri láta sein at nmnni
i. e. linguce moderari non posse Mhk. 24.
seinn, adj., serus; tardus; eyvit týr þótt skyndi seinu Mhk. 12; til
seinn at seí'ask Mhk. 14; seinir af |>ví minni i. e. tenaces hnjm
memoriœ Bgl. 4. — Seutr. seint pro adv., sero; Sk. 44.
selja (selda), v., vendere; tradere; nidja steypir selr bródur hr«r
vid baugum Snt. 15; selr út f^durleifd ehm tradit res paternas
alicui Bgl. 14; (Júdas) seldi mildau gud sveitum L. 48; velr at selja
fornyrdin í k^ædi archaismos in carmine promendos digit L. 98.
Seljupollar, m. pl. pr., locus quidam in ora FrancogaUiœ (?) situs;
í Seljupollum Vkv. I3.
sem, conj. comparativa et part. relativa. — A) (^onj. comparativa
et vi quidem modali: 1) ut; dcut; quemadmodum. Enutdiationem
primariam aexuratius definit enuntiatio secundmia a particula sein
incipiens et verhum in indic. hahens. Sonnumqxuim part. seni voci
antecedenti svá respond^i, v. c. svá fór þat, sem íjandinn hugdi
L. 16; sœpissime tamen svá omittitur, e. gr. Áláfr lét sverítþing háit
verda, sem ferk máli Vkv. 7; varla sýnisk alt, sem er Mhk. 17:
Vkv. 10; G. 65; L. 8. 13. 17; Sk. 10.^— 2) prout; h^fum unnit
mærd, sem kunnum (i. e. pro virtbus) G. 71; svá k^Uum vér rád
sem gefask (i. e. pro eventu) Mhk. 14. — 3) sem sequente von-
ju7ictivo — ut si; tamtjuam si; svá vd ante<'£dente vel oniifiso, e. gr.
svá lét, sem letti Rdr. 9; þykki mér, sem . . . nálgist L. 39: og
dvílíkt (o: var) sem andinn segdi L. 39. Sic modiés fonjunctivits
semper Hsurpatur in juiis romparationtínis et similitudinwus et in
ejusmodi enuníiatvf, uln de lis, quœ tantutnmodo cogitata sunt, nertno
247
est; e, gr, svá beit . . . sem brygdi Hkm. 5; brautin var svó breiá,
sem borgarstræti vœri Sk. ^h\ sem vísi kœmi Em. 1; Em. 2;
sem r^áull renni eda vitar brenni Hr. A. 8; vas sem . . . gingi
G. 55; vasat sem konur bœri vín Kkm. 18; Kkm. 20; Mhk. 1. 11;
Hr. S. 15. 18; L. 80. 92; Sk. 109. 132. 133. 184. RarÍ89Íme in
ejusmodi structuris inclicativus usurpatur, e. gr. sera |)á 'r geislinn
brár í gegnuni skygnast glerit L. 33. Pro conjunctivo etiam in-
iinitivus cum sem construi potest, e, gr. vasat sem leggja brúdi í
bing Kkm. 13; vasat sem kyssa unga ekkju Kkm, 20. — 4) id;
tamquam; verbum enuntiationis comparativœ, a particula sem inci-
pierdis, omittitur, qua quidem re enuntiatio primaria et secundaria in
unam confunduntur; e. gr. hann spktist sem blývarda (o:' s^kkvist)
Lt. 9; þat var sem kveisuflug (o: er) Mhk. 4; Gabri^l leid sem geisli
sólar (o: lídr) L. 27; glóa sem guU (o: glóar) Sk. 68; Bj. 6; Hlt. 16;
Hfl. 21; Snt. 4; Mhk. 5; L. 16. 25; Sk. 8. 14. — 5) sem c. superl
-— quam c, superl., apud Latinos, qui usus etiam ex hrachylogia
quadam ortus est, e. gr. tem med líknar vendi tendrat brjóst sem
optast (o: þú mátt) L. 81; sem vœnst G. 60; sem skjótast L. 47. —
B) rn fere copulativa = cum; et; non minus — quam; sueth. fá Xoái
fom; e. gr. lát auman svá sem sælan njóta laga in str. 1 140; hendr
sem fœtr Rdr. 4; á Háleygi sem á Hólmrygi Hkm. 3; nú sem ádan
Vkl. 9; hér sem hvar Hfl. 14; fótar ok tungu sem augna G. 61;
hvers sem annars omnium et singulorum L. 71; R. 11; Jdr. 3;
L. 10. 93. 94. — B) Particula relativa; e. gr. leyfdi alt, sem kon-
ungr krafdi Edr. 14; mál, sem innik G. 7; alt, sem æstir G. 18. 21.
cet.; dísir, sem Odinn hefr mér sendar Kkm. 29; á s^mu stundu,
sem . . . L. 9; sá sem . . . Sk. 21. 78; cfr. L. 26; Sk. 6. 48. 110.
135. 140. 143. 177. 182. 200; þar sem ubi L. 9; prœpositiones post-
ponuntur particulœ sem, e. gr. sem . . . í _— m quo, ubi Sk. 69.
semja (samda), v., componere, constituere; semk mærá^ carmen condo
Hátt. 68.
sendá (nd), v. — 1) mittere; send mér sanna gipt L. 80; stýrir
sendi dóttur ehm Hr.S.2; Hkm. 1; Hr.S. 18; Hrfm. 17; L. 11.68;
Sk. 46; disir, sem Odinn hefr mér sendar Kkm. 29; sjóli hefr
sent þér rit Sk. 49. — jRefl, sendast fram provenire; e, gr. 9II
lýdu kind sendist fram af Adáms lendum L. 19; sú miskunn sendist
fram af guddóms hendi L. 23.
sendibodi, * m., nuntius; L. 27.
sendir, m,, missor; of allan aldr flotna sendis Bgl. 16.
senn, adv., simul; und; 9II senn Vkl. 8; R. 4; allir sénn L. 50;
Sk. 28; bædi senn mey ok módur L. 34; cfr Kdr. 1; R. 30;
L. 1. 100; cum numeral., e. gr. tvær íþróttir senn R. 25; R. 16. —
Cfr sedr!
senna, /., serrno; jurgium; at vápna sennu i. e, in pugna Efdr. 2;
at slídrloga sennu id, Kkm. 12; at odda sennu id. Kkm. 17.
24ð
Serkir, w. pL, Saraceni; út meá SerkjUm peregre apud Saracenas
Hr. S. 21.
serkr, m., induaium; subucxda; bera h^svan serk hrisgrimnis Hlt. 8;
él eggja kom á Hamdis serki proceUa tdarum infusa est indu9us
Hamderi, i. e. loricis Bdr. 4; (á) serkjuin hringofnum Hkv. 19.
s.ess, m,, sedile; transtrum; yögvi helt j^fra sess rex sedem regiatn
tenuit £dr. 2; L. 7; í sess hjá mér Sk. 92; slógusk und sessa Hkv. 10.
ses8Í,,m., consessar; sodalis; amdcus; þjódar sessi amicus popuU,
i. e. rex; gen. sessa Efdr. 2.
set, n., cubiculum; of set Rdr. 4.
setja (setta), v. — 1) ponere; coUocare; hann setr svinit fyr sik
Sk. 40; (haun) setr upp trúss raedal herda Sk. 42; Odinn setr
hann ei hjá sér Sk. 86; setr í skrá eht títeris aliquid mandat
Sk. 195; verk, er í einn stad settik opus, quod composui L. 96;
setti hpfudkirkjur temph. cathedralia œdificavit Edr. 25; settu
skeidr af hlunnunl naves deduxerunb Hr. S. 3; settu fyr (prœten-
derunt) hóf skotnadra Þdr. 6; flœrdum settr fraudxbus tfnbutus
L. 17; settr yzt vid gátt Sk. 85; lót erkistól settan Edr. 27;
á settum tíma stato tempore L. 28. — 2) comprimere; setja etjuiund
J9fra furorem regum comprimere Vkl. 1. — 8) adstringere; impers.
c. acc. obj., e. gr. setr kvarda adstringitur limbus bra/^arum (sequente
at G. dat. pers.) Sk. 41. — Rejlex. setjask considere; hann sezt
nidr consutít Sk. 145; Sk. 77; ^rn settisk Hlg. 2; eodern modo vi
translata kostnadrinn sezt at mér. sumptus ad me pervemt, i. e.
mxhi est sumptui Sk. 105.
setr, n., sedes, domicíUum; setr heilags sidar sólar (cfr 1 146) habi'
tacidum Christi, i. e. cœlum G. 3; ríkri sk^tum Gandvíkr, Idja setrs
Þdr. 2; Þdr. 8; randa reyrar setr sed^es gladii, t. e. scutum, et rýrír
randa reyrar setrs bellator Hr. A. 15; hirdir orraa setra (i. e. auri)
Sk. 86.
setrverjandi, part. compos., defensor fundi aviti; pl. setrverjendr
Tt. 6.
sex, num. card., sex; R. 18; Edr. 30; G. 54; Kkm. 11; L. 10. 36. 68.
sextán, num. card., sedecim; Vkl. 24; Isi. 20.
sextigir /. sextigi num. card., seaaginta; nú er ek sextigi vetra
Sk. 94.
seydir, m., ignis; bera mat á seydi Hlg. 2.
sér, vide sik!
sérhverr; pron., pro se quisque; Snt. 17.
sétti, num. ord., sextus; enn sétti Eni. 8; en sétta atsókn Vkv. 6.
sidforn, adj., veteri réligioni deditus; sidfornir pagani Jdr. 7.
sidr, m. — 1) mos, consuetudo; frægr sidr 's til slíks at segja
Efdr, 3; sýndr er honuni sidrinn vórr Sk. 181. — 2) probitas; bom
mores; siduuum spilla L. 9; fátt er þat, er siduna váttar L. 76. —
3) rdigio; sól heilags sidar sol sanctœ réligioms, i. e. Christus 6.3.
249
siduna, adj, indeeLj qui consuetudifie ddectatur; sverds siduna qui
gladH ratione agendi gaudet; prœliator; nom, pL siduna f^dr. ll.
siavandr, adj,, honestus, probus; sidvandr herlundr R. 9.
Sif, /. pr,, Sifa dea, conjux Thoris; Siflar svardfestar corna Sifœ,
i. e. aurum (cfr SnE, AM T 340) Bj. 4.
Sigarr, m. pr., rex quidam, qui Uagbardum suspendio necavit;
idioque jór Sigars rrr ^aííWwm Hlt. 6.
sigdeilir, m., qui pugnam dscermt; beUator; sól skein of snotran
sigdeili Hrfm. 3.
Sighvatr, m. pr., poéta Islandus, in cohortem prœtoriain Olavi
Saneti receptus; Bgl. 9; G. 12; gen. Sighvats Bgl. 17.
sigla? fy arbor navis; malus; sigíur saums segls naglfara mali cli-
peaii, i. e. prœliatores Rdr. 5.
sigla (Id), V., navigare; sigldum vér sex dœgj* Kkm. II.
Sigmundr, m. pr., filius Volsungi et pater Sigurdi Fafnericidœ;
Em. 4. '
signa (ad), v. ~ 1) consecrare; benedicere; bad gud signa hans líf
Sk. 33; signi gud ykkr báda Sk. 118; signat Ijós lux fausta, beata
L. 63. — 2) cruce se signare; hann signdi sik Sk. 44.
Signý, /. pr., filia Sigaris regis; Signýjar verr maritus Signyœ,
i, s. Éagbardus, qui suspendio necatus est; Yt. 17.
sigr, m., victoria; sigr grams ens digra vas þér skaptr Hr. A. 13;
hljóta sigT Gldr. 7; ^dr. 18; G. 30; hverr vann sigrínn? L. 62;
ráda sigri Gldr. 5; R. 3; þú tókt vid sigri meira majoté victoriá
potitus es Hr. A. 14; Em. 6; R. 17: Edr. 23; G. 31; Jdr. 8;
L. 26. 32 cet. 67; sigrs valdari Edr. 8; Kkm. 15.
sigra (ad), v., superare; sigrandi páfugls prýdi splendorem pavonis
supera/ns L. 27.
sigrflaust, n., navis victrix; dat. pl. sigrflaustum Hrfm. 1.
sigrgjarn, adj., vietoriœ cupidus; R. 31.
sigrhafandi, part. cotnpos., victoriam obtinens; victor; pL sigrhaf-
endr Yt. 48.
sigrh^fundr, m., auctor victoriœ, i. e. Oden; Snt. 21.
sigrmagnadr, m., victoriam augens; sigrmagnadr bragna victoriam
viris concHians Hrfm. 12.
sigrmætr, adj., victoriá clarus; enn sigrmæti Hrfm. 17.
sigrþollr, m., arbor pugnœ; prœliaior, vir; stillir barg sigrþoU
R. 28.
sigrunnr, m., frutex pugnœ, i. e. prœlicáor; und sigrunni svinnum
Vkl. 17; Hdr, 7.
Sigtryggr, m. pr., resc JJublinensis, cui cognomen erat Silkiskegg;
S. S. 1.
Sigurdr, m. pr. — 1) heros in fabulis incUtus, cognomine Fáfhis-
bani; in Skída-ríma ctppdlatus Sigurdr sveinn; Sk. 85. 180. 182.
185. 186. — 2) rea: Jjafiiœ, cognomine Hringr, pater Ragnaris
32
250
loitbrókar; nom. Sigurdr Sk. 154; Sigurdur Sk, 80; gen, Sigurdar
Rdr. 2; Sk. 155. — 3) dynasía Hladensié; acc, Sigurá Hlt. 11 ;
dat. Sigurdi Sgdr. 2. — 4) rea Norvegcyrum, flius Haraldi GiUii;
G. 8. — 5) rex Norvegarum, cognamine Jórsnlafari, filius reais
Magni NudipedÍB; Sigurdr enn ellri G. 69. — 6) Vesetii fihus,
frater Buii; dat. Sigurdi Jdr. 9.
Sigvaldi, m. pr., jUius Strutharaldi, dynasta Jotnensis; Jdr. 9. 24.
33; acc. et dat. Sigyalda Jdr. 12. 13.
Sigyn, /. pr., uxor Ix>kii; gen. Sigynjar Hlg. 7.
sik, sér, sín, acc., dat., gen. pronominis refiexim. — Acc. sik, e. gr.
|)ryngva jprdu und sik Gldr. 6; fylkir framdi sik Edr. 20; hefr sik
yxi easit Sk. 103: Hr. A. 14; G. 20. 62; Mhk. 3. 10. 27; 181.25;
L. 20; Sk. 39. 40. 44; prœpos. postposita kvedit sik á Sk. 3. —
Bat. fiér; Yt. 25; Hlg. 4; Hkm, 19; S. S. 3; Edr. 8. 26; eitt vas
sér þaz res singidaris erat, quod . . . Edr. 29; G. 20. 48. 66; Jdr. 11.
13.27; Mhk. 12. 15. 18.25.27; Isl. 7; L. 6. 7. 8. 18. 21. 31. 55;
Sk. 10. 13. 23. 42. 78. 86. 92, 127. 129. 137. 194; cum vocibus par-
tem quandam corporis signi^cantibus dativus sér canstruittér, e. gr.
af fingrum sér e digitis suis Bdr. 10; í hpnd sér Bdr. 11; eodem
rnodo á belti sér Sk. 39. — Gen. sin, e. gr. snúa til sin Mhk. 28;
rída til sín Sk. 47; hafa tii sín Sk.48; kallar til sín Sk. 102.
siklingr, in., rex; siklingr ytti flota Hr. A. 6; G. 14. 63; Kkm. 5;
of vida sikling Yt. 1; Yt. 33; ór siklings hendi Hkm. 5; Efdr. 24;
Edr. 31; G. 67. .
silfr, n., argentum; gorva ródu skreytta silfri ok golli G. 34; L. 48.
silfrvafidr, part. compos., argento revinctus; (á) sverdum silfr-
v^fdum Hkv. 19.
HÍlki, n., homhycinum; brúna grundar silkis sími i. e. frontale sericum
Vkl. 7.
silkihrund, /., dea (hrund — Bdlona) sericata, i. e. femina; hjá
katum silkihrundum Sk. 3.
Silkiskegg, n. pr., 'barha bomiydna': cognomen Sigtryggii, regis
Bublinensis; S. S. in tit.
silkitreyja, /., subucula serica; gen. silkitreyju Sk. 186.
Silund, n. pr., Selandia, insula Daniœ; til slétts Silunds Kdr. 3.
Sinfjptli, m. pr., filius Siamundi regis; Em. 4.
Singastein, m. pr., scopmus quidam, uln Jjokius et HeimdaUim de
torque Brísingamen certarunt; at Singasteini Hdr. 2.
sinn, sitt apud recentiores pro sínn, sítt q. v.!
sinn /. sinni, n., tempus; momentum temporis; annat sinn iterum
R. 18; í sinn et fimta quinta vice R. 31; efsta sinn postremum;
tdtima vice R. 15; hvert sinn L. 81; eitthvert sinni L. 53; hverju
sinni quavis vice R. 3; at sinni eo tempore, ea vice Kkm.8; L. 6ð;
Sk. 165; fyrsta sinni Vkv. 1; ^dru sinni Yt. 24; Vkl. 11: í ^dru
sinni. L. 70; þridja öinni R. 21; fjórda sinni Vkv. 4; sjaunda sinni
.J
251
Vkr. 7; tólfta sinni Vkv. 12; mprgu sinni sœpissimé R. 14; firam
tegum sinna quinquagies Kkm. 28; sex at siunum sexies L. 36; tíu
sinnum decies L. 67.
sinna (nt), v,, ire, prqfidsd: sinna med úlfs aigífris lifra cum Hda
prqficiaci, i, e. mori Rdr. 9; vard út at sinna Hr. 8. 12.
sinni, m,, socius; com^; Adils of sinnar Bj. 1.
sinni, n. — lyiter; comitatus; med ýta sinni cum coinitatu mrorum,
u e. cum comítibus Þdr. 9; vas á sinnum i, e, comitabatur Hkv. 8. —
2) auxUium; studium; þjóda sinni erumka þekkt studium hominum
erga me injucundum est Snt. 17.
sinnjor, m,, dominus (cfr gaU. seigneur); siunjor Nóregs rea Nor^
vegiœ; cfr str, in I láO alL
sitja (sat, setinn), v,, sedere; iuni at sitja sub tecto otiosum sedere
Hkv. 6; sitja at Jómi sedem in arce Jómsborg habere Jdr. 6; sitja
sáttir samau concordes considére Jdr. 40; sitja í írid Sk. 28;
Pórr sitr i reidu Sgdr. 3; konungr sitr á stóli G. 5; Sk. 71. 73.
78. 79. 80; vel hefr hinn er sitr of sitt bene gerit is, qtti in suas
res intentus est Mhk. 22; kempur sitja Sk. 70; sat á horni bjarga
Hkv. 2; sat at Jórvík Eboraci sedem habuit Kdr. 11; L. 27; eigi
sátud í kyrduiii haud quietus mansisti Hr. S. 5; sátu d^glingar
Hkm. 9; mér virdist, sem Adám sæti niiklu hœrra L. 43.
sía, /., sdntilbda e ferro candefacto emissa; síu lyptisylgr Pdr. 16.
síd, adv, — 1) sero; síd aptans pervesperi Bgl. 15; Isl. 17. —
2) tandem; Hrfm. 17. — Compar, sídar serius, post, posterius;
muni sídar 6. 23; fáni vikum sídar paims post hebdomadibus
G. 37; fimm mánudum ok fjórum sídar L. 83; fyrr né sidar neque
antehac neque postea L, 34 — Vocabulum síd reapse est subst.
fem. generis; plur, sídir exstat tantummodo in locutione of sídir
=ztandem; Edr. 21.
sída, /. — 1) latus corporis humam; af Adáms sídu L. 13; Sk. 42;
at bádum sidum L. 40. — 2) litus; ora maritima; Bálagards sída
Vkv. 3; fyr Kinnlima sídu Vkv. 5; Edr. 24; Hr. S. 11.
sídan, adv,,postea, deinde; Yt. 48; Hlg. 6. 9. 12; Vkl. 6. 15; Þdr. 11 ;
Vkv. 1. 10; Bgl. 4; Hr. A.3. 6. 14; R. 4. 5. 6. 7. 9. 23. 27. 30; Edr. 5.
11. 31; G. 16. 17. 20. 26. 36. 38. 41. 44. 50; Kkm. 5. 21; Jdr. 7.
10.13.21.37; Hr. S. 4. 6. 7. 11. 19; L. 6. 8. 11. 12. 13. 19. 63.
67. 82; Sk. 40. 45. 67. 146.
BÍdans (r^— sídan es), conj., postquam; Snt. 10. •
sídr. sízt, adv. compar, et superl,, minus, minime, — Comp, hóti
sídr aliquanto minus Mhk. 1; at sídr eo minus Mhk. 16. — Superl,
sízt nUnime Mhk. 13; Sk. 120.
sídr, adj., grandis; demissus: ristir mikla lengju ok sídu Sk. 27;
sídar brynjur loricee demissœ Isl. 10; miklar hendr ok sídar Sk. 8.
Sídu-Hallr, m. pr., mr Tslandus; Isl. 22. — Cfr Hallr!
BÍdusár, n„ vúlnus lateris; af sídusári Krísts L. 5,
252
8Íga (sé /. seig, sigiim), v., labi, aensim cadere; lét sígask ofan se
demisit Hlg. 4.
síini, 7n,, funiculus; silkis simi brúna grMnáar frontale sericum; geymir
silkis síma brúna grundar custos vittœ honú>ycinœ, i. e, mr princeps
Vkl. 7.
sínn (/. apud recentiores sinn), sín, sítt /. sitt; pron. poss; suus.
— Acc, sg, rnasc, sínn Yt. G; Hlg. 16; Hlt. 9; G. 15. 31.48; sídd
L. 9. 52. 67. 68; Sk. 162; dat. sg. m. sínum Rdr. 8; Yt. 8; G. 28. 30;
Jdr. 17. :«; L. 7; Sk. 126. 135; gen, sg. m. sins Vkl. 3; O. S. 1;
Isl. 5. 7. 17; acc. pl. m. sína G. 63; Jdr. 38; gen. pl. m. sínna
Jdr. 10; acc. sg, f. sína Bj. 3; Hkv. 15; Bgl. 14: Jdr. 24; Hr. S. 2
L. 28. 52. 84; Sk. 22. 104. 114; dat. sg. f. sinni L. 99; Sk. 125
171; gen, sg. f, sinnar L. 42. 74; Sk. 12; arc. pl. /. sínar G. 23
L. 70; nom. l, acc. sg. n. sítt Vkv. 2; Kkm. 22; sitt Mhk. 10. 22
L. 56; Sk. 165. 198; dat. sg. n. sínu Yt. 40; Jdr. 25; Hr. S. 7.17
L.6; nom. et acc. pl. n. sín G. 14. 19; L. 5L 57 cet.; L. 64; Sk. 109
dat, pl. m., f. et n. sínum L. 4. 9. 47; Sk. 18. 12. — J^/eutrum
sítt pro pron. pers. sik usurpatur Kkm. 27, ubi láta sitt kyrt
vesa ~ láta sik kyrra vesa fcfr ea, quœ ad Hávamál 130 (in ed.
Buggii str. 129) in Ubro, qui Om Ordfogningeu .i den áldre Eddan
(Lundœ 1865) inscribitur, annotavij. — Apud recentiores prono-
men sinn substantivo postpositum, terminatione nonnumjquam caret,
e, gr. úr gardi sin (pro sínum Sk. 14; i skreppu sín (pro sína)
Sk. 164; af skædum sin (pro sínum) Sk. 38.
siz l. sízt (~ síd es), conj., postquam; c. ind. Hkv. 4; Hkm. 21;
Snt. 19; G. 3, ubi tamen pro siz potius legendum est sidar, ds qua
re cfr 1 146.
sjaldan, adv., raro; Bgl. 16; Mhk. 22. 25; Isl. 26.
sjaldgœtr, adj., insolens; novus; sja urdr þótti sjaldgœtust Yt. 40.
sjaldstundum. adv., raro; R. 35.
sjau, num. card., septem; Vkl. 7. 14; Sk. 41.
sjaufaldr, adj., septemplex; gen. sg, m. sjaufalds L. 27. 80.
sjaundi, num. ora., septimus; sjaunda sinni Vkv. 7.
sjá, pron. dem. m. et f. nom. sg. ( ..: þessi); hic, hcec; iUe, iUa. —
Masc. sjá halr Hlt. 8; sjá fundr G. 32; sjá madr L. 12; fem. sjá
urdr Yt. 40; geipun sjá Mhk. 1; njá •atfrétt Mhk. 29.
sjá (sá, sénn), v. — 1) videre; conspicere; sjá hjálm slituadan Kkm. 13;
sjá, hversu Kkm,21; Mhk. 5; L.37; Sk. 37; þat fall sék Rdr.7;
sék far á hlýri Hlg. 1: þi: sór h^lda tólf Sk. 83; enn of sér,
es . . . Hlg. 14; sér á gerítura þeira, at . . . Hkv. 19; Em. 6; Fdr. 7;
Hátt. 77; sák verdung falla Bgl. 1 ; Kkm. 8. 14. 17. 18. 20; Viárir
sá, hvar , . . Hfl. 3; Ullr sá stod Vkl. 13; Vkl. 21; Efdr. 18;
Edr. 10; Hrfm. 2; (hon) sá dróttin hanganda L. 56; Sk. 82. 91.
175. 180; þann hoddabrjót sám vér G. 37; sá vé rída viderunt
mxUla Hrcumferri Bdr. 9; sáu bródur fara Hkm. 2 (ex emencL);
258
þeir sáu stóran hólk Sk. 192; dpglingr yas sénn skrýddr R. 31;
eldr vas sénn Hr. S. 14. — 2) intdliffere; animadvertere; aentire;
sjá glym járna Jdr. 7; sók, at engi . . . fái L. 26; L. 64; hann
sér, at . . . L. 47; sjám vér hans of hugi Flkm. 15; (dit, i. e. þit)
sjáid mik 9IIU varda, at . . . L. 96; raun þess vas sén Isl. 22, —
Cum prœpp,, v, c. sjá á ehn aUguem visere Hkm. 13; sjá vid ehu
ab al%qua re cavere, e. gr, sjá vid sn^rum Mhk. 22; ei^i of sér
vid ^llum rokum Mhk. 19: fæstir sjá vid prettum L. 43.
sjálfbodinn, part. compos,, qui ultro venit et benevole acdpitur; certus
conviva; sjálf bodinn skaltu í sess hjá mór Sk. 92 ; c, dat, hann lét
sjálfbodit'Skída Sk. 30.
sjálflopta, adj. indecl., uUro allevatus; Vár, 9.
sjál fr , adj. pron., ipse; nom. sg. m. sjálfr Yt. 40; Em. 8; Snt. 11. 16;
Mhk. 8; L. 15. 21. 36. 64; Sk. 183; sjálfur Sk. 26. 115; acc. sg. m.
sjálfan Hkm. 13; Mhk. 10; L. 56; Sk. 33. 129; dat. sg. m, sjálfum
Edr. 30; nom. pl. m. sjálfir Hkm. 17; L. 59; nom. sg. f. sjálf
L. 31. 42. 67. 95; dai. sg, f. sjálfri Hr. S. 9; dat. pl. f, sjálfum
Kkm. 15; noni, l, acc. sg, n, sjálft L. 27. 83; Sk. 41.
sjár, m., mare; deila vid sjá Mhk. 13; girnask í sjá Mhk. 27.
sjávarrok, n., tempestuosa aquœ dijfusio; Sudra sjávarrok spuma
maris Sudrii nani, i. e. poesis Sk. 203 (cfr SnE, AM 1 24Í cet.).
sjóda (saud, sodinn), v., coquere; áttrudr Sudra laust sega sodnum
í gin Þdr. 15.
sjóli, m,, rex; Sk. 49.
sjón, f,, vism; oculorum semus; seggr fekk sjón G. 24.
sjónbraut, /., via visús, i. e, oculus; strauk sínar sjónbrautir G. 23.
sjór (— sær), m., mare; fyr ofan sjó 0. S. 4; á brpttum sjó Sk. 55.
sjóvarbelti, n,, zona oceani; um sjóvarbelti L. 10.
sjúkr, adj,, œgrotus; hann lá sjúkr Sk. 201.
sJ9t, n., sedes, habitaculum; cœtus; sjá á sj^t goda Em. 6; á ýta
sJ9t in sedem hominum, in terram Hkm. 20; ofmannasj^t Hfl. 20.
skadi, m., noxa, damnum; skada bótir R. 30.
Skaái, /. pr., conjux NjordU dei, fUia Thjassii gigantis Hlt. 3,
skaf, n,, ramentum, velut cortices derasi et simú.; pl. sk^f Hlg. 13
{ubi aUi legunt sk^pt).
skafa (skóf, skafinn), v. — 1) scabere, radere; eik hefr þaz af ^drum
skefr Mhk. 26; Nidjungr skóf af haugi horn Mhk. 8; skófu sk^pt
(Z. potius sk^f) ligna (l, ramenta) deraserunt Hlg. 13. — skafa af
abradere, e, gr. hann skefr ofan af skædum sín Sk. 38. — 2) levigare,
dolare; skreytir stafna skafna proras poUtas ornat Hátt. 73.
skafl, m., cumulus; jardar skafl cumxuus terrœ, i. e. mons; jardar
skafls hretvidri rdr. 8.
skaka (skók, skekinn) v., comutere; skekr (impers.) blán vegg cceru-
leus pluteus quassatur Hátt. 78; valgammr skók fidri Hr. A. 14;
Ykl. 2 ; heidingjar skóku h^fudin gentHes capita quassabant L. 53,
254
skakkr, ctdj., obliquus; skakkar tenn dentea obliqui et inœquales
Sk. 9.
Skalla-Grimr, m. pr,, vir in prœdio Tshndico Borg habitam;
pater EgHli, poetœ tndití; gen. Skalla-Gríms IbI. 10.
skalli, m., calvaria; cahities; mitt i skaila in medium caput Sk. 146.
skammr, skpmm, skamt, adj., brevia; skammar rár Mhk. 12; skamt
frá Londi prope a Tjunda (i. e. Lundœ) Edr. 27; á skpmmu mæli
Jdr. 18; skammu (pro skpmmu) non diu,' parumper Pdr. 2.
skammær, adj,, haud diutinus; instábilis; ofsin þykkja skammæ
Mhk. 15; lýtin skarar þykkja skammœ Mhk. 19.
skap, n., ammi indoles; animus; halda því skapi Jdr. 4; G. 58.
skapa (ad), v., creare; fedrpersóníui skapandi alt med syni ok anda
L. 24; (engiU) skapadr gódr L. 7.
skapadœgr, n,, dies fajtalis (skpp, n. pl.,.fatum)^ i. e. dies vitœ
supremus; engi kamsk of skapadœgr fram Mhk. 23.
skapan, f, creatio; L. 5.
skapari, m,, creator; skapari manna L. 62; L. 51. 57 cet. skapara
næstr L. 7.
skapleikr, in., ingemum; skilja skapleik skata frá verum vilja ex pec-
tare eapromere, i. e. enarrare ingenium viri liberali'i (o: regis) Hfl. 16.
skapstyggr, adj., mcdus, morosus; Sk. 62.
skapt, n. — 1) manubrium. — 2) tdum; missUe; skppt hófu brinDa
Hlg. 1 3 (ubi tamen potius legendum videtur sk^f ; cfr I XIII ^ Q^
in libro, quem inscripsi Bmendationer och Exegeser till Norröna
Dikter, pagg, 34 et sqq,, aUata sunt).
skard, n., lacuna; detrimentum; sunar skard jactura filii Snt. t>.
skardr, adj., ciccisus, resectus; vann bardmána skardan Efdr. 27;
med skarda skj^ldu diffractw clipeis Hkm. 9.
Skarpasker, n. pl, pr., nomen loH cujusdam ; í Skarpaskerjum Kkm. 6.
skarpr, adj., actttus; asper, acer; fyr skprpum hamri Hlg. 18; R. 6;
úr skarpri húd Sk. 24.
skati, m., vir generosus et Uberalis; leyfdr skati Hátt. 71; skapleiki*
skata Hfl. 16; Gandvíkr skptum ríkri GandvMæ viris l. incolis
potenJbior þdr. 2. — Tn plur. forma skatnar usiiatior est, e. gr. notn.
skatnar Hkv. 21; G. 17; Sk. 185. 196; dat. Bk^tnum Sk. 18. 141:
gen. skatna Hkm. 6; Hlt. 3; G. 64; Mhk. 12; Isl. 10. 13; Sk. 81.
skatnar, m. pL, vid. skati!
skattfœrir, m., qui tributum fert; regulus; axx. sg. skattfœri Hlt. 3.
skaun, /., tutda; cingtdum tidelare; skaunar seil Pdr. 9.
skaut, n. — 1) margo; fyr skauti gjálfrs grundar in ora nuzrHima
G. 40. — 2) gremium; ágœtu verndar skauti insigni tutelœ gremio
L. 86. — 3) pes veli; vdum.
skautfagr. adj., pulchris velis ornatus; en skautf^gru flaust Hrfm. 15.
skautvanr. adj,, velis assuetus; skein af skautv^num skeidum e ratí'
bus vdivolis reaplendnit Hrfm. 3.
255
skákmadr, m., latrunculus; skákraaiinB efnit matsria, ex qua latrun-
culi fingi po88unty L e, dem 8erpentÍ8 Fafneri Sk. 164.
skáld, n,, poéta, vate8; fagna skáldi Bgl. 17; á skálda reidu Hkv. 18.
skáldblótr, m,, qui observat et colit poetas, qui poetas muneribus
onfiat, L e, rex L dynasta Hlt. 3.
skáleik, f,, (quercus t. e.) arbor pateram prœbem, i, e.femina Þdr. 11.
skálmald (pro skálmpld), /., aitas ensium (skálm /., en«ta), i. c'bellis
infesta Efdr. 26.
Skáney, /. pr., Scania; lót Skáney herjada Kdr. 5; á Skáaeyju
Ódr. 4. — Plur, Skáneyjar regnum Danorum insvlare (?); menn
Skáneyjum kunnir G. 35.
skefla (Id), v,, cumulare; impers, c, acc. obj. haflauðr skeílir spuma
marina in cumuhs cogitur Hátt. 76.
Bkegg, n,, barba; skeggit þunt Sk. 9.
skeid, /., navis hnga; a>cc. sg, skeid Jdr. 38; gen. sg. skeidar
Hr. A. 10; nom. l. acc. pl. skeidar Efdr. 6; Vkv. 3; skeidr Hr. S.
3. 6. 13; dat. pl. skeidum Vkv. 5; R. 14. 15; Jdr. 15. 40; Hrfm. 3;
gen, pl. skeida Hr. S. 14.
skeid, n., curricvlum; spatium; at Reifnis skeidi Rdr. 11.
skeidarbrandr, m,, rostrum nams ; cervue capitis iiavalis (= s ví ri) ;
skjpldungr skeidarbrands Hr. A. 5.
skeidarbúfr, m,, htus navis (tertius et quartus ordo tabularum
navalium); stétt á skprum hveldan skeidarhúf Hr. A. 2.
skeidhestr, m,, equus tolutarius; á Gestils skeidhestum in navibus
Hrfm. 3.
skeina (nd), v., icere, vulnerare, meida ok skeina minapnd L.85; L.84.
skelfa (fd), V,, tremefacere, quassare; á skelfdan groedi in pdago
commoto Hr. A. 7.
8 k e 1 f i h r í d , /., proceUa concutiens; skelfihríd Skpglar bords pugna ;
skýbjodr skelfihrídar Sk^glar bords prœliato7* R. 29.
Skeljakarl, m. pr,, nomen, quod swi assumpsit Magus dynasta,
vestitu conchis (skel, n. = concna; squama) ornato occuUatus; Sk. 141.
skella (Id), v., cum sonitu tundere; lét skella í Bt«ltum hólki Sk. 130.
skenita (mt), v., narrando óhlectare; (Skídi) skemti af ferdum sínum
Sk. 18.
skemtan l, skemtun, /., ludus; jocus; narraUo oblectans; skemtun
kát Sk. 6; fyr skemtan sina Sk. 22.
skepja (skóp l, skapta, skapidr /. skaptr), v., formare, fingere;
parare; himna harri skóp veg sannan hpfudsmanna Isl. 22; gagarr
es skaptr þvít geyja skal Mhk. 4; sigr vas þér skaptr victoria tibi
erat destinata Hr. A. 13.
skepna, /. — 1) creatura; omnia quœ a Deo creata sunt; skepnan
9II omnis rerum natura L. 51. 57. cet,; ádr enn skepnan væri L. 6;
samangeypnandi sína skepnu L. 28. — 2) ordo; classis; Kristr
rædr engla skepnu Christus ordini angehrum prœest G. 4.
256
sker, n., scopubis; vid sker Sóta Vkr. 1; of sker Mhk. 27.
skera (skar, skorinn), v,, secare; dissecare; (regina) lót skera tungu
manns ór h^fdi G. 37; húfr skerr hrpnn latus nams secat undam
Ilátt. 78; sker þú sjálfur skœdin Sk. 26; skárn ódar ár ór kverkuni
G. 40; L. 87; skorin yas Sk^glar káps Kkm. 18; G. 60; með
skomar hrynjur Hkm. 9; ívarr lét Ellu bak ara skorit Kdr. 11;
skœdin vóru skorín úr skarprí húd Sk. 24.
sker-Baldr, m., (Bcdder, i, e,) deus scopidi; sker Skpglar elda sco-
pvlus gladiorum, i. e. clipeus; sker-Baldr Sk^glar elda deus dt'
peatuSy i. e. heHatOT R. 7.
skerdir, m,, qui secat; consumptor; seims skordir qui (secat et) dtstrt-
huib aurum; vir Kberalis Ódr. 8 ; málma skerdir prœliator Hr. S. 2 ;
Vindr meiddu Nidbranda skerdi G. 40.
skeyti. n,, sagitta; telum; skeytin hin flœrdarfullu L. 45.
skikkja, /., lacema; tunica; vann spell dýrligrí skikkju R. 30;
hihoíiir gaf v4pn ok skikkjur R. 12.
skil, n. pL, nota; character; discrimen rerum; vita skil á ehu cdtqtad
probe scire, gnarum esse cdicujus rei Hkv. 18; kannk máls of skil
rei gnarus sum, perbene scio S. S. 2.
skilfingar, m. pL, regia progenies (a Skdfero oriunda); nidr skilf-
inga cognatus regiœ progeniei, rea Yt. 28.
skilinn, adj., distinctus, dducidus; neutr. skilit pro adv., exacte, certo
Efdr. 12..
skilja (Id), V. — 1) sejungere; dirimere; separare; skilja frá verum
vilja ex pectore eaprom>ere, t. e. narrare Hfl. 16 (ubi aHi aliier
vertunt); mundu, at eigi skiljumst undan metnento, ne excipiar
L. 88; skilidr emk vid skylja Efdr. 26. — 2) vntelligere; fiosse,
scire; mann, er skilja var bannat (quem inteUigere non erat datum)
L. 39; skilja skýr ord L. 98; svá 'r skiljanda (nom. neutr.) dróttins
vilja (acc.) L. 11; þó 'r atferdin undarlig, svát skil ek þat varla
(ut vix perspiciam) L. 41; skili þjódir minn vilja L. 98.
skilning, /,, intellectus; dvelja skilning L. 98.
skilvíss, adj,, prudens; skatnar skilvísir Hkv. 21.
skÍB, n., splmdor; (deus) brá skini sólar G. 19.
skinn, n. — 1) cutis; skian f^lnar L. 58. — - 2) peUis; limbus peOi'
ceus; grán skinn á hánum (o: á godvef) R. 30.
skip, n., navis; hrjóda skip Bdr. 12; skips rár Mhk. 12; herr gekk
á sk^p Jdr. 15; þunn skip Jdr. 38; fímm skipum R. 21 ; Edr. 16;
Jdr. 1-0; lót þrungit skipa bardum Gldr. 1; skipa stóU R. 2; Jdr. 16.
skipstafn, m., prora L puppis; af skipstpfnum Hrfm. 5; Bdr. 3.
skipta (pt), V,, dividere, distríbtiere; c, dat, hví skiptir þú svá gunni?
Gur eaitmn certaminis ita decemis? Hkra. 12; ^rn skipti sjálfri
ógnarbáru vid iilfa Hr. S. 9. — skipta u m — mutare, permutare:
e, gr. skipti hann um þá sídan Sk. 67. — skipta vid ehn rerri
cum aHquo habere Sk. 115.
257
skipudr, m,, instructor; uunviggs skipudr qui naves armai, sodis
implet Hr. S. 3.
skíd, w. — 1) assula; solea lignea longior; sœpe usurpaiur hcec vox
in appeUatiombus navigii, v, c. skíd lagar =^ navis, eodemque modo
skíá hlunua /. skordu L sævar; daL sg. skídi Hr. A. 6. 9; dat. pL
skídum Gldr. 2; Hátt. 76. — 2) vagina (íignea); vid, skídlauss!
skídgardr, m,, sœpimentum (ex assulis factum); Haka skœr navis,
et skídgardr Haka skæs vallum navis, i. e. clipeus (naves enim
clipeis ornari solitœ sunt); acc. skídgard Hfl. 16.
Skíái, m. pr., erro iUe, de quo in Skídaríma narratur; nom. Skídi
Sk. 10. 17. 18. 22. 26. 52. 53. 60. 63. 69. 70. 90. 91. 114. 117. 119.
123. 124. 125. 128. 162. 164. 185; acc. Skída Sk. 45. 47. 58. 121.
138. 140. 142. 177. 181; dat. Skída Sk. 6. 30. 147. 151. 157. 161.
166. 175. 183. 194. 196. 201; gen. Skída Sk. 15. 67. 102. 108. 130.
169. 187. 198. 203.
skidlauss, adj., vaginœ expers; skídlauss lij^rr Yt. 28.
skídrennandi, part. compos., soleam ligneam in cursum incitans;
unnar skíd — navis, ideoque skídrennandi unnar qui navem regit,
vir G. 41.
skífa (fd), V., sdndere; dissecare; skífdum undorn frekum vargi Ekm.2.
skína (skein, skinit), v., splendere, fvlgere; lét sól skina Edr. 6;
r^dull nádit skína G. 19; jarteignum skína miractdis inclarescere
G. 7; sól skínn í heidi Mhk. 27; L. 33; . lengra en r^duU skíni
Hr. S. 20; fadir skínandi! pater serenisdtne! L. 81 ! frúin skínandi!
L. 29; (loannes) mátti sjá skínandi þrenning guds L. 37; fyr skín-
anda barni [)ínu L. 88; innmáni ennis skein Hdr. 3; Hrfm. 3; L. 7.
Skíringssalr, m. pr., ora maritima Vestfoldends, rrieridiem versus;
í Skíringssal Yt. 44.
skírleikr, m,, castitas; med skírleiks anda L. 25.
skírn, f, baptismus; skírn ok prýdi L. 5.
skírnarnafn, n., prœnomsn; nomen in baptism^ acceptum; kalla
ehn at skírnarnafni Sk. 58.
skírr, adj., purus; splendens, micans; Íllustris; vid skíra Skotborgar
á Hr. A. l3; skírar skjaldborgir Hkm. 6.
skíta (skeit, skitinn), v., cacare; part. prcet. skitinn immundus,
xtlotus; Skídi rétti skitna h^nd Sk. 123.
skjal, n,, nugœ; gerrœ; hvórki skrum né skjal Sk. 7.
skjaldborg, /., testudo clipeorum; hilmir lauk haudr raudri skjald-
borg Edr. 24; skírar skjaldborgir micantes clipeorum testudines;
corona clipeatorum militum Hkm. 6.
skjaldbúinn, part, compos,, clipeis ornatus; halda skjaldbúnum
frónbands fœripndrum R. 7.
skjaldfrydr, adj. (pro skjaldfrynnr, ubi y vocalis * propter vocem
assonantem rydja correpta est; proprie skjaldfrýnn) clipeo decorus
L ornatus, i, e, prœliator R. 6 (uhi alii aliter),
33
258
skjalla /. skella (skall, skollinD), v., Hlidi; cum sonitu aHidi; per^
cdli; lét hnefa skjalla við eyra i, e. alapam inJUait Hdr. 4; hugfall
hJ9rtu skullu anim^sa corda palpitabant Bgl. 3.
Skjálf, /. pr., conjux Agnii regis; rád Skjálfar Yt. 16.
skjálfa (skalf, skolfinn), v,, tremere; rœái skjálfa Hátt. 75; L. 61;
náttúran skjálfandi æpti af ótta L. 59; hlýdan skalf Edr. 16; skalf
af sútum prœ inœrore cohorruit L. 54; skalfa vid ótta non tremuit
metu Þdr. 10. 20.
skjómi, m,, gladius; vann toginn skjóma Vkl. 3; hvassir skjómar
Kkm. 14.
skjóta (skaut, skotinn), v., conjicere; mittere; jaculari; trudere; c. dat.
skjóta prum af fingrum sér Bdr. 10; Hrólfr enn skjótandi HolAtíS
jaculator Bj. 2; áss skaut œgigeislura á men stordar Hdr. 3;
R. 19. 23; hlýrum skaut Edr. 5; Bdr. 2: ádr bauga brjótendr
skyti spjótum Efdr. 4. — Rejlea. skjótast, e. gr. skýzt í leikinn
negotio implicatur Sk. 141 ; skauzt á fœtr se erexit Sk. 52. —
Part. prœt. skotiuú, e. gr. ekki er því til eins manns skotit ea
res non ad unum hfiminem refertur l. pertinet Mhk. 3; skotit út
kinnarbeinum i. e. genis eminentibus Sk. 9.
skjótla, adv., cito, releriter Kdr. 5.
skjótliga, adv., cito; Sk. 185.
skjótr, adj., celer; ógipt verdr skjót calamitas in promptu est
Mhk. 19. — Neiítr. skjótt pro adv., cito, cderiter; Hlg. 13; Efdr. 8;
svara mér skjótt (sine anibagibus) L. 16; Sk. 63. 125. 128; superl.
sem skjótast quam primum L. 47; Sk. 23.
skjpldr, m., aipeus; ættar skj^ldr tegumentum l. columen famíliœ
Snt. 10; h^ggva í skjpld Hkv. 21; at skildi pro clipeo Hkv. 10;
skjaldar liniir gJadius R. 1 ; skjaldar hríd prœlium Isl. 7 ; skildir
brotnudu Hkra. 5; med hvíta skj^ldu Hr. A. 3; Hkra. 9; Kkm. 4.
13. 14. 21; Jdr. 24; Isl. 10; hilmir gaf skjaldu {pro skjpldu) R. 12;
ráda rauduni skj^idum Hkv. 5; Kkm. 6; (knerrir) hladnir hvítra
skjalda Hkv. 8; hýr-Baldr hvítra skjalda bellator R. 25; í dyn
skjalda in pugna G. 13; skjalda klmr prcdiator Isl. 25.
skjpldungr, m. — 1) rex; nom. l. voc. skj^ldungr Hr. A. 12. 13;
hœstr skjpldungr kristni deus G. 0; ætla hót at móti skj^ldungi
Bgl. 13; at skjpldungs ordum Edr.l3; at skjpldunga hjaldri Kkm.l8;
fremstr skj^ldunga Hátt. 68* et 70*. — 2) quiclipeis o^^nait; skj^ldungr
skeidarbrands qui (cervicem L) proram navis clipeis ornat, bdlator
Hr. A. 5. •
skoda (ad), v., inspicere; skodudu hanu uppi ok nidri Sk. 196.
skoltr, m., os froniis; sinciput(?)', sló Skída á skoltinn Sk. 142.
skorda, /., fulcrum; dedina; skordu skíd i. e, navis (quia nams in
terram subductœ destinis fulciebantur) Hr. A. 6; in appdl. femina-
rum, e. gr. bauga skordum destinis annulatis, i. e. ýeminis Sk. 4;
hjá guUhlads skordum apud destinas vittœ aureœ, i. e. apud feminas
259
viUatas Sk. 5. — Plur, skordur certi fines, regulœ; e. gr. í studla
skordum in legihus, quibus literœ metricœ servœ astringuntur, in
prœceptis metricis L. 2.
skorcía (ad), v., destinis firrnare; fulcire; skorda ordum mjúkan dikt
í kvfiedi úpidum arguimntum verbis in carnéen includere L. 92.
skorta (rt), v., deficere, deesse (conjungitur cum ojcc. pers. et rei);
svát eigi skorti ut nihtl irúemptatum rdictum sit Jdr. 21.
Skotar, m, pl,, Scoti; oddr beit Skota feiga R. 6; eyddi Skotum
Ódr. 8; Skota |)verrir victor Scotorum Gldr. 8.
Skotborg, /. pr,, arx quœdam in Jotlandda sita; vid Skotborgar á
ad amnem Skotborgensem Hr. A. 13.
skotbroddr', m., telum, mtssHe; skotbroddar meiddu fjpr flotna Bdr.4.
Skotlaud. n. pr,, Scotia; rydja Skotland R. 6; á Skotlandi Hrfm. 9;
Hrfm. 16; í Skotlands fjprdum Kkm. 24.
skotnadr, m,, sors; bádut sér slíks skotnadar simUem sortem sán
non optarunt Vkv. 10.
skot-nadr, m., serpens jacidatorius, i. e. hasta l bamlus' prœferra-
tus; hófr skotnadra Þdr. 6.
Skozkr, adj., Scotus; Skozkir ský-Pundar egghrídar Hrfm. 20.
skód, n. — i) res noæia. — 2) ielum; mær skód Efdr. 12.
Skógariief, n. pr,, cognomen Ormii, viri Tslandd; Isl. 19.
skógr, m., silva; skógar hógbrotningr Pdr. 19; dróttir ruunu til
skógar Hr. S. 10.
skólauss, adj,, sine cakeis; gauga skólaust nudis pedibus ire Sk. 23.
Skólror, 7n. pr., vir Tslandus; erfingi Skólms i, e, Fórálfr Isl. 13.
skónál, /., subula sutoria; hann átti skónál hardla prúda Sk. 10.
skór, m,, calceus; býr um skó á belti sér Sk. 39; upp yfir skó
Sk. 55; tvennir skór Sk. 193; skórnir Skída Sk. 67; g^rdi skúna
fjóra Sk. 38.
skraf, n., nugœ; sermo otiosus: Sk. 11. 62.
skrautf^r, /., iter splendiduiri; geta óhneppra skrautfara Hátt. 70.
skrautligr, adj,, magnijicus, splendidus; skrautligt kpllum nafnit
farar magnifi^um dicimus nomen navigii (Skrauti nrr nomen mtvigii)
Mhk. 19. ' ^ \
skrá (ád), V,, scribere, inscribere ; hvórki skrum né skjal var skrát Sk. 7.
skrá, /., membrana; liber menAranaceus ; í^etr í skrá tóm« mandat
Sk. 195.
skreppa, /., pera; Skídi átti sér skreppu Sk. 10; Sk. 33.
skreppa (skrapp, skroppinn), v,, elabi: laaari; tennur skruppu úr
dentes exdderuni (ex ore) Sk. 142.
skreppuskrúdi, m., res, quœ in pera asservari aolent; Skídi útti
allan skreppuskrúda Sk. 10.
skreyta (tt), v., ornare; skreytir stafna proras ornat Hátt. 73; lót
garva ródu skreytta, silfri ok golli ó. 34; skrín 's skreytt of
skatna dróttin G, 64; skrín et skreytta dreka bóji G. 41,
260
skridr, m., cursus; prœripue de rursu navis, e, gr. skídi skordu
vas skridar audit Hr. A. 6; vísi nýtr vidar skridar Hátt. 72.
skrii'a (ad), v,, scribere; pingere; |>ar á (o: in poémate) var skemtuii
skrifuíí Sk. 6.
skript, /., pictura; ejffigies depicta: á dýrdar skriptum in splendidts
picturis Hr. S. 14.
skrida (skreid, skridiun), v., provedere; (Ormr) skrídr med lid lýda
Efdr. 10; eiki skridr und fylki Hr. A. 7; ormar skrida ór faamsi
(i. e. exuvias ponunt) á vár Mhk. 6; skreid vestan vidr Kdr. G;
c. acc, spatii, Ormr enn langi skreid plna vang R. 15.
skrin, n., scrinium; arcvla; skreytt skriu G. G4; G. 41; skrín hnossum
g^fgud Edr. 29; Edr. 12. .
skrum, n,, gloriatio, laus inanis ; hvórki skrum né skjal Sk. 7; hvórki
hól oé skrum Sk. 61.
skrúd, n., omatus; Eirikr tók vid allvalds skrúdi regia ornamenta
Ericus accepit Edr. 30.
skrýda (dd), v,, omare; ornatum induere; instruere; skrýdast bj^rtu
holdi hennar indui candidd ejus carne L. 24; d^glingr vas sénn
skrýddr R. 31; mildingr málmi skrýddr Edr. 18; lét ydr of skrýdda
kórónu Hr. S. 1; hpfudkirkjur virki skrýddar Edr. 25.
skræfa, /., vir ignavus; rabula, damator; skrœfan sú Sk. 130.
skrpkva (ad), v,, ementiri; confingere; skrpkva ek ekki, at . . . Sk. 130.
skulu (skal, skylda), v, prœt.-prœs. — 1) oportere; debere; necessi-
tate cogi; sequ, inf,, e. gr. hvat skal ek leggja í lófann þér Sk. 114;
2 sg. præs, ind. skalt Bgl. 13; mæla skalattu {pro skalt-at-þú)
Em. 3 (ubi tamen potius legendum mœUa; cfr I 188); 3 sg.
prœs, ind. skal Hkv. 6; Kkm. 23; Mhk. 4. 10. 13; skal impers.
Hlg. 1; Hkm. 17; Hfl. 16; Efdr. 2; Bgl. 12; G. 46; Jdr. 8; Mhk.
6.28; skala Hátt. 68; skalat Bgl. 8; 1 pl. prœs. ind. skulum
G. 57; 3 pl. prœs, ind. skulu Hkv. 24; G. 27; 3 sg. prœs. cotij,
skyli Vkl. 24; Bgl. 10; 5 sg. prcet. ind. l. conj, skyldi Hkm. 1.4;
Mhk. 5. 21. 22. 28 (impers.); 3 t>l. prœt. ind. skyldu Mhk. 4. —
"2) Ab iUa significatione haud muUum differt usus, in quo vox skulu
pro verho auxíliari habenda est atque ad notionem futuri temporis
eæprimendam usurpatur, et quidem ita, ut eventus earum rerum,
de quibus mentio est, þro certo prœdicatur ; - respondet igitur skulu
perscepe verbo Germ^norum foflcH; rarius verbo tccrbcn. tíœc
exempla habes: 1 sg. prœs. ind. skalk Bj. 6; Rdr. 1; Snt. 24;
R. 1. 29; G. 38; Kkm. 29; ek skal L.21. 24; Sk. 60; 2 sg. pras.
ind. (þú) skalt Hlg. 11; Hkm. 16; Hr. A. 11; Sk. 93. 108; skaltu
kominn Em. 7; Sk. 92. 100. 102. 110. 111; 3 sg. prœs. ind. skal
Bgl. 9; Edr. 10. 28; Mhk. 29; L. 98; Sk. 51. 106; skal impers.
Mhk. 24; Isl. 1; L. 38; Sk. 35. 122. 135. 138. 203; í pl. prces.
ind. skulum Hkm. 13 (cum pron. pers. duah); G. 7; Sk. 58. 122;
2 pl. prœs, ind. skulud L. 14; 3 pl. prœs. ind. skulu Hkv. 13;
261
G. 11. 22; L. 73; Sk. 168; 3 ag. prœt, ind. l conj, Kkm. 28;
Sk. 36. i')3. 123; 3 pL prcfft. ind. skyldu Sk. 50; 1 sg. prœt cmj.
skyldi Sk. 121; 3 pl. prad, conj. skyldi Jdr. 36; pi^œt, inf. skyldu,
e, gr, lézk skyldu at fylgja Búa promisit se Buio opem laturum
esse Jdr. 14. — Tnf. vera l. yerda in hia structuTÍs sœpe omHtitur,
V. c. Em. 7; Bgl. 9; Edr. 10; Sk. 51 cet, — 3) Periphrastice ímiV'
patur prœt. skyldi c. inf., e. m\ skyldi viáa (:= vann) Yt. 1 ; eodem
niodo skyldi Yt. 4. 9. 12. 14. 15. 17. 21. 22. 24. 32. 32. 43. 52; Hlt. 9.
skunda (aá) v., properare; skundar út properat eaire Sk. 52; Danir
skundudu undau JJani aufugerunt R. 20.
skutill, m., mensa; af helgum skutli Hlg. 4.
skutr, m,, puppis L prora navis; hlada hugknarrar skut oí\€rare
pectus, i, e, memoriœ nnandare Hfl. 1.
Skúli, m, pr,, dynasta JS/orvegus; Hátt. 68.
skúr, /., ptuvia, imher; procma; sœpe in appellationibus pugnœ, e, gr,
odda skúr Sk. 153; til odda skúrar ad pugnam Isl. 3; odda skúrir
Edr. 19; í skúrum Þróttar fiírs in imbnbus gladii, in prcáiis Vkl. 5.
Skúta, /. pr., amnis Suecicus; á beái Skútu Yt. 5.
skygn, adj. — 1) perspicax; acri oculorum ajde prœditus, — 2) pellu-
cidus; skygnast glerit vitrum rnaœime peUucidum L. 33.
skygnleikr, m,, visus perspicaa; med skygnleik skýrum intuitu
perspicaci L. 24.
skylda, /., ojj'icium; at skyldu ut decebat Jdr. 11; í skyldu ex débito
L. 14.
skyldast (Id), v,, obligari, debere; meir skyldumst enn npkkurr
þeirra magis obligor quam eorum quisquam L. 4.
skyld-Bretar, m. pL, (Bretones, i, e,) }u>mines cognati; skyld-Bretar
skytju Skadeœ cognati, i. e, gigantes; acc. skyld-Breta Pdr. 11.
skyldir, rn,, qui ojfidum alicui injungit; hauka skyldir prœfectus
títUitum Efdr. 1 [Egilssonius vertit skyldir (pro skiláir) = qui
dipeis munitj.
skyldr, adj, — 1) obligatus; værik skyldr deberem L. 3; skepnan
er skyld at falía á kné sín L. 51 cet, — 2) debitus; skylt er
(justum est) því at hœla Sk. 31.
iíkyli, m., rex; fyr skylja coram rege Efdr. 12; vid skylja Efdr. 26.
skylmast (ad), v,, digladiam; Sk. 128.
skynda (nd), v., festinare; properare; at skynda undan ejfugere
Jdr. 40; þótt skyndi seinn etsi segnis festinet Mhk. 12; skyndu
uddan ehra aufugerunt (aliquem) Hrfm. 20.
skyndikross, m., celere signum crucis; g^rdi skyndikross Sk. 125.
skyndir, m., incitator; |>remja skyndir missor acierum, bdlator
R. 10; skyndir óla G^ndlar þeys R. 11; riramu skyndir Isl, 5.
skynsemd, f., ratio; skynsemd full L. 5.
skyrta, /, subucula; skyrtur Svplnis *. e. loricœ Kkm. 12; brestr
á Hamdis skyrtum loricis crepitat Hkdr. 8.
2í;2
skytja, /., vmatrix; i. e, Skadea, filia Thjasm ffiganti^; við^ skyld-
Bretíi fckytju l'dr. U.
ský, n., nubeðy itnber; upp ór skýjum L. 70; grjót skýja t. e. grando
Jdr. 32; in appelL elipei, e, gr, Skpglar ský nuhea Skagidœ i, e.
cUpeus, et Skpglar skys vedr (plur.) impetus Hkm. 8; Guunar
ský (acc, pl,) clipeos G. 43; hjprva gtiýr pugna, et ský hj^rva gnýs
^ clipeus, e, gr, hlódu hiýrvigg hj^rva gnýs skýjum Odr. 1.
skýbjódr, m,, nubem offerens ; ský skelfihrídar Skpglar bords nuhes
pugnœ, i. e. clipeus, ideoque skýbjódr skelfibridar Sk^glar bords
clipeum prcetendens, i, e, bellator; í^kýbjóds merki R. 29.
skýra (rd), v,, demonsirare, declarare; exponere, cdebrare, enarrare;
skýra Márju prýdi L. 94; Sk» 57. 70; eggmóts m^nnum skýrisk
eigi litil merki fremdar verka mærings rnilitibus haud eságua indi-
cia rerum a principe fortiter gestarum denuynstrentur R. 10; hpfura
skýrda jpfurs dýrd G. 6().
skýrann, n., œdes nubium, i. e. cœlum; und skýrauni sub cœlo G. 2.
skýrr, adj, — 1) perspicuus, dUuddus, clarus; skýr ord L. 98. L. 3.—
2) per.spicaa; skýrr greppr sollers poeta Hátt. 70; med skygnleik
skýrum L. 24; hann iékk skýra aiidagipt L. 12.
skýrunnr, m,, arbor nulns; ský l'róttar nubes Odinis, i. e. cK-
peus; Próttar skýruanr arbor clipeum gerens, i. e, bellator; smída
lof skýrunn {dat., pro skýruiini) rróttar R. 1.
ský'rundr, nu, (Oden, i. e,) deus nubis; eggbridar ský nubes pugnœ,
i, e. clipeus; egghridar skv-l*undar dii cUpeati, i. e, pugnatores
Hrfra. 20.
skær, m., equus; ala sváru skæ vid hrœ S. S. 1; á Gjálpar skæ
Ha. 12; skídgardr skæs Haka Hfl. 16.
Skæreid, n. pr,, locus quidam in Vestfoldia, provincia ISiorvegiœ,
situs; Skæreid drúpir of brynjálfs beiuum Yt. 44.
skœriligr, adj., clarescens; coruscus; skæriligr hallar gandr Hr. S. 10.
skærr, adj., clarus; purus; splendidus; beimar skærir L. 74; módir
skærust nvater serenissima L. 91; med skæru holdi mtida carne
prœdiius L. 12; fyr brjósti skæru L. 28.
skævadr, m,, equm; med þolli skævadar geima cum rege Efdr. 5.
skœdi (skædi Sk.), n,, calceanéentum; skædin vóru skoriu úr hád
Sk. 24; Sk. 2(); á skædum kvad sór [i^rf Sk. 23; Sk. 38; tvewi
P9r skæda Sk. 32.
skœdr. adj., noæius; perniciosus; eldr elri skœdr ignis alno noídva
Jdr. 19: mail skœdau þokka infeato animo Hr. A. 5.
skœra, /., pugna; of skoeru in pugna Kkm. 19.
skœrubíldr, m., scalprum pugnœ, i, e, gladius l, hasta Kkm. t).
skpfnungr, tn., gladius Roljii KrakU, reqis Danorum; ept sk^fnungi
Isl. 21.
Sk^gul, /. pr., una ex semideabus, quœ Valkf/riœ dicuntur; Bdlona;
^í) rikja Skp^ul Hkm. 13; Hkm. 1» — Sœpe in drcurnlocuiiomlm
263
hœc vox murpatur, v. c. bord Skpglar dipeus R. 29; ský Skpglar
id. Hkin« 8; eldr Sk^glar gladius R. 7; tandr Sk^glar id. R. 20;
kápa Sk^glar lorica Kkra. ^8; dynr Sk^glar puana Gldr. 5.
sk^p, 71. pL, fatum; id quod coustituium est a Nornis (== Parcis);
fár gengr oí' skpp norna nemo fatum superat Kkin. 24; skpp þess
eventus ejus rei a fato constitutus, i, e. talis eventus Efdr. 23; at
sk^pum ex fato, ut fas erat (efr gr. y.ctrvá fioJgav) Yt. 16.
skpr, /. — 1) margo extremus aUcujus rei; á skpr hjálmi in mar-
gtne cassidis Kkm. 8. — 2) compages tabularum; coassatio; skprum
bveldr (sueth. b^ððb "ph fíinf) skeiáarhúfr Hr. A. 2.
sk^r, /*., coma; lytin þykkja skammæ skarar Mhk. 19; pl. skarar
(idn de coma plurium homdnum agitur); vann raudar skarar capita
(sanguine) ruoefecit Vkv. 9.
Skprd, n. pl. pr., nomen loci cujusdam in Tslandia siti; austr um
Sk^rd 8k. 29.
skprungr, nu, hoino prœstans; skprungr mestr Sk. 31; Isl. 5.
slag, n», plaga; ictus; Ubbi fékk af Álfi slag Sk. 136; fékk í augat
slag Sk. 139; brandr gall vid slpg e7isis in plagis inferendis in-
sonuit R. 17.
slangi, m., serpens; þú hinn vóndi slangi! Sk. 190.
slá (sló, sleginn), v. — l) flageUare, iyerherare; percutere, ferire; ef
þú vilt, ek ei þik slá Sk. 168; sló Skída á skoltinn Sk. 142; sló til
Gunnars Sk. 154; Sk. 128. 169; (Júdar) slógu (Jesúm) afklæddan
L. 49; slóu (— slcgu mactabant) Sk. 21. — 2) devincere; fuaare;
Knútr sló Adalráds sunu Kdr. 1. — Cum prœp., e. gr. slá a ehn
involare, incedere in alqm, v. c. þ^gn hefir slegit á þegna sikntium
incessit honúníbus, viri obmutescunt Bgl. 13. -- Reflex. slásk se
coriipere, e. gr. slógusk und sessa sub transtra se dejecerunt
Hkv. 10. — Part. prcet. sleginn 1) circumdatus, e. gr. bragnar báli
slegnir Hr. S. 10; 2) cusus, e, gr. hamri slegnar H^gna vádir
Hkdr. 2; af slegnu gulli Hr. S. 14.
Srlátra (aá), v., m^actare; seggir fóru at slátra Sk. 21.
Sleipnir, m. pr., equus Odinis; hprva Sleipnir patibvlum Yt. 22;
verdr Sieipnis i. e. fenum Yt. 15.
slétta (tt), V., levigare, expolire; sléttik ód bragar tólum G. 50;
vinnk sléttan sylg Surts ættar carmen expoUo Efdr. 17; kvedk
hljóds at sléttum ódi posco animi attentionem ad carmen daboratum
K. 1; í vísum sléttum L. 3.
sléttr, adj. — 1) planus, œquus; vid slóttan þrpm grundar G. 31;
á sléttri grundu G. 48; í sléttu Súdvirki Vkv. 6; til slétts Silunda
Kdr. 3. — 2) lévis; af hlunni sléttum Hr. A. 11.
slitna (ad), v., dirumpi; slitna sundr Hlg. 8; knáttu sjá hjálm slitn-
adan Kkm. 13.
slídr, adj., atrox, scbvus; i slídri Sudrvík in periculosa Suáervikia
Vkv. 4.
264
slídr, /., lameUa lignea; pL slídrar L sMrir vagÍTia (Ugnea); þorn
slidra spina vaginœ, t. e, ghjuUus Ekm. 17.
slídrliga, adio., avide Hlg. 6.
slídrlogi, m., Jlamtna vaginœ, i. e, ensis; seíina slíárloga iHoca gladii,
i. e, pugna Kkm. 12.
slíkr, adj., taJis; nom. sg. m. slikr R. 35; acc. sg. m. slíkan Hkm. 19:
Vkl. 10; R. 8; Edr. 29; Jdr. 12; Hr. S. 1«; (tó. sg. m. slíkura
Efdr. 28; R. 32; gen. sg. m, slíks Vkv. 10; gen. pL m. slíkra
Efdr. 10; acc, sg.f. slíku L. 19; dat. sg, f. slikri Hkv. 12; acc.'pl.j,
slikar G. 49; dJat. pl. f. slíkum L. 25; nom. L acc. sg. n. slíkt
Hr. A. 15; G. 34; Bdr. 10; Mhk. 9. 10; Sk. 72; slíkt sequente plur.
vh, eru, ad vocem prœdicaiivam accommodato, e. gr. slíkt em
yrkisefui Jdr. 11; Sk. 39; slíkt (™ þat) eru kempui- ríkar Sk, 77;
dai, sg, n, siíku Vkl. 6. 9; G. 39; L. 23. 42. 78; gen. sg. n. slíks
Efdr. 3; Mhk. 11. 14. cet.; nom. L acc. pL n. slík G. 62; L. 39.
40. 87; dat. pL n. slíkum R. 10.
slíta (sleit, slitinn), v., veUere; ahscindere; discerpere; rumpere; at
slíta h^mlur Hkv. 17; Kkm. 8; L. 84; hrygdin slitr styrk af hjarta
rótum L. 77; menn, es hneggvi slíta Edr. 4; Kkm. 26; freki sleit
und Hfl. 11; marr sleit bpnd Si^t. 7; sleit jiátt af mér sjálfum
funem quasi a me ipso tortum abscidit Snt. 7; sleit vinaá rá
mik Snt. 21; þat sleit víg id pugnam diremdt Vkl. 11; Kkm. 19;
Hr. S. 9; hreggský slitu hringa Kkm. 9; Kkm. 12; þeir hafa verr
er trygdum slitu Mhk. 3; slitinn (dilaceratus) af króki bitrum L. 82.
slód, f., trames, serrdta; slód (acc.) geima viam marinam, i. e. rnare
Hátt. 71.
slyngva (sl^ng, slunginn), v., jactare; jacidari; c. dat. Einridi sl^ng
rœdu í brag narratiunculam in carmen inseruit, i. e. hœc po^tœ
narravit G. 45 ; stjórnlausu hef k slungit saman (in unum congessi)
Mhk. 30. — Part. slunginn a) in orbeni tortus, e. gr, slungins
snáka vangs (annuli) slangvir G. 38; b) cominnus; mjúkt slungin
lof L. 4.
slær ( — sljór), adj,, hebes, óbtusus; neutr. slætt, e. gr. kveda slætt
carmen obtusum L languidum contexere Mhk. 2 (ubi alii nudurd
slætt = slótt, adv., polite, concinne),
slœgd (slægd L.), /., astutia; púkans slægd L. 45; margar kunui
slœgdir sér Mhk. 18.
slœgr, adf, astutus, callidus; Hrómundr þótti slœgr Mhk. 7; viá
fírna slcegjan Fárbauta mpg Hdr. 2; ekki margt er slœgra en refr
Mhk. 26.
slœgvitr (slægvitr L.), adj,, astutus; L. 43.
slœmr, m., epilogus; pars extvema carminis iniercalaris; dœma of
slœm harda stóran R. 24.
sl^kkva (sl^ekda), v,, esostinguere ; (corvus) slakdi þungan hungr
famem vehementem expulit G. 52.
265
slienguþref, n,, hacidus fundalia; sljenguþref Sleipms ver^a.r baculus
ferd fundalis, L e. furca fenaria, merga Yt. 15.
slangvir, m., fúnditor; qui mittit L jadt l. dat alqd; sleug^ir
harra i. e. fugator regulorum Edr. 7 ; sliengvir brimloga auri distri-
butor, vir liberalis G. 56; of slöugvi snáka vangs i, e, de mro
munifico G. 38.
smán, /., contumslia, iurpitudo; fundu fulla smán L. 58.
smár, adj,, parvus, eaiguus; Isungs synir ekki sraáir Sk. 81; þótt
smátt sé und einum etsi parum in uno homine momenti sit Efdr. 26;
ekki smátt haud mdnute Ekm. 18; superh dat, pl, smæstum pro
adv,, V, c, rídra þat smœstum non mimmum refert G. 57.
smellr, m,, erepitus; hundrad rasta hcyrdi smell Sk. 150.
smeltr, adj,, tndudus aUgua re; perfusus; bengrefill blódi smeltr
gladius sanguine perfusus Kkin. 10. *
smidja, /., ojficina; í smidju Sk. 82; út í smidju Sk. 103.
smída (ad), v., fabricari; condere; smída lof ehm laudes aUcujus
carmine ceLebrare R. 1 ; smída tída flaustr templa œdificare Edr. 25 ;
sroida ód carm^n pangere Isl. 18; smída hólk munimentum baciJi
procudere Sk. 102; sveinn er smídadr puer est procreatus L. 30;
Hallfredr vann smídí^t drápu K. 34.
smjúga (smaug, smoginn), v,, irrepere; c. acc. rækyndiU smaug rítr
hastM clipeos penetravit Kkm. 7.
smjpr, n,, butyrum: þrífornt smjpr Sk. 197; Sk. 104. 106. 198.
smj^rlauss, adj,, bidyro carens; fem. smj^rlaus Sk. 105.
Smjprsvín, n, pr,, vas escarium forma porcind, aptum ad btdyrmn
asservandum; Sk. 13.
smyrja (smurda), v,, ungere; oleu smurdur oleo unctus L. 83.
smyrsl, n,, unguentum; ber þú srayrsl í sárin L. 91.
snara (ad), v,, festinare; urgere; raptim fajcere, raptare; snara segl
vid húna vela ad apices malorum attoUere Jdr. 33; hjaldrganga
vas snprud Edr. 19.
snara, /. — 1) laqueus, — 2) dolus; sjá vid snprum a dolis cavere
Mhk. 22.
snarfengr, adj,, acer; strenuus; snarfengr konungr! Hr. S. 6;
h^fdingi snarfengra seggja Jdr. 9.
snarla, ocít?. := snarliga ; Vkv. 11; Hr. A. 7; R. 21; Bdr. 9.
snarliga, adv,, cito; cderiter; Em. 4.
snarlyndr, adj., animo acer; sendi snarlynda sveit Hrfm. 17,
snarpr, snprp, snarpt, adj. — 1) acutus, acer; snprp sverda &nót
Efdr. 16; Bdr. 6; skjóta prum sn^rpum Bdr. 10; spngr snarpra
sverda Jdr. 28. — 2) fortis; sœkja garp snarpan Isl. 20; snarpir
sveinar Kkm. 27; Hr. S. 8.
snarr, adj., fortis, strenuus; firmus; snarr þiggjandi byrjar viggjar
Hkdr.3; Vkv.6; snarr tyggi sólar G.65; Edr.32; Isl. 19. 20. 27;
sleit snaran þátt restem /irmam abscidit Snt. 7; snarir dróttnar
34
266
Kdr. 5; lofðungr leyndi snara þegna G. 14; Gunnarr vardisk snpmm
runnum Gpndlar garda Isl. 20; snart hjarta Ekm. 5.
snarrœdi, n., prompta cehritas; audacia; acc, snarrædi Bdr. 1.
snaudr, a/ij,, spoliatus: egemis; snaudr at ástvinum amicts orbatus
Snt. 7; (detis) rak þau brtiut suaud ok npkt L. 19.
snákr, m., serpens; coluber natrix; snáka vangr i, e, aurum G. 88;
snáka stigr aurum Isl. 8.
sneida (dd), v,, secare; sneida lunda V9II secat*e œquor Hr. S. G.
sneidir. m,, sector, lacerator; sneidir Bcima i, e. vir liberalis Hátt. 71.
snekkja, /., nams loiiga; llein|jollr lætr snekkjur hrinda hniggrund
Hátt. 75; Hátt. 77; á snekkjum jarla Bdr. 9.
snekkjubard, n,, prora navis longœ; herm^rg snekkjub^rd R 4.
snemma, snemr, snemst, adv, — I) mature, — 2) mxine. — 3) olim:
Jdr. (). — 4) cilo, repente; snemst ocissime Rdr. 5.
suerra, /,, pugna; sigldum til snerru Kkm. 11; Isl. 19. 27.
snerta, /., pugna; of snertu óhljód de prœln tumtdtu Jdr. 5.
snerta, /., spatium viœ; hann gekk fram nakkvara snertu Jdr. 24.
snild, /., excdlentia, prœstantia; dexterita^s; snildar briutr mrgo
eæimia Hr. S. 19; hradr at snildar verki Sk. 73.
snilli, /'. — \) prœstantia; gloria; ^(^fíxrB sniUi þreifsk G. 26; ^dlingr
hafdi alla snilli Edr. 9. — ti) fortitudo; kendr HnWW fortitudine
clarus Edr. 5; lítit vard af snilli Sk. 188. — 3) étoquentia; tala
med snilHI diserte loguere! L. 22.
snimnia, aJy. rzr gnemma, q, v.! Ódr. 4; Kkm. 17. .
snjallmæltr, adj., disertus; siijallmæltr stiUir Hátt. 76.
snjallr, adj., præstans, exceUens; fortis; snjallr dróttinn Vkv. 13;
Em. 6; G. 80; Isl. 19; c, gen, bpdvar snjallr in pugmndo strenuu^
Edr. 25; enn sujalli sunr Skalla-Gríms Isl. 10; krafdi konung
snjallan Edr. 81; Isl. 12; hafa fyr vátt Hálfdan hinn snjalla Sk. 122;
fyr grain snjallum (prro snj^llum) G. 16; hátíd snjalls mildings
G. 36; greida ód ok bœnir ens snjalla allsvaldanda G. 1; snjallir
menn Edr. 31; vid jpfra snjalla Efdr. 3; Edr. 26; af gprpum
snjpUum Sk. 85; segja draum sínu snjallri ferd G. 15; réd liái
snjpUu Jdr. 9; snjallastr at g^rv^llu Jdr. 8.
snjallrádr, adj., consilii promptus ; sn^iúlrk^r konungs spjalli Hkdr.5:
Danir bádu þik snjallrádan fyrda gram sætta Hr. S. 17.
snotr, adj,, prudens, peritus; snotr sunds naruU peritus Efdr. 18;
of snotran sigdeili Hrfm. 3; snotrir víkingar Þdr. 8.
sno'ppa, /., rostrum; hann fékk hpgg á snoppu Sk. 125.
snókr, m,, coluber natrix; snókr dýnílóka coluber flocci plumei, t. e,
corvus: sedja snóka dýnflt'ka Hrfm. 9.
snót, /'., fernÁna; snót saka femina pugnarum, i, e, Hildr, BSona
Hfl. 16; sverda snót, t. e, Hildr -~ hildr pugna, v, c, sn^rp svería
snot Efdr. 16: grjón Danskrar snótar G. 35; úlfr snótar (i, t,
Tdunœ) Hlg. 2.
267
snúa (snera h siiera, snúitm), v,, vertere, convertere ; torquere ; Jlectere ;
c. dai, snúa enu betra til sín meliora sil/i arripere, occasionein
Itécrafidi arripere Mhk. 28; impers, e. dat,, e, gr, heyrik sagt, at
snúi heimi audivi, tnundurn converti Mhk. 24; skeytin snerust spi-
cula invertebantur L. 45.
snúdr, m,, celerítas negotii perfidendi; snútíar mála bidk syni Oláfs
offendi vim et celeritatem Olavo imprecor Bgl. 15.
snúnadr, m., commodum; emolum^entum; snúnadr vas |)at landi
reipublicœ id vtHe fuit Vkl. 7.
snydja (snudda), v., properare; snydja á Manar hlekk super mare
ruere Hátt. 77.
snyrtidrengr, m., juvenis excellens,iUustrÍ8; þrír tegir ungra snyrti-
drengja Jdr. 39.
snyrtimadr, m., vir magndfi^us, splendidus; nom, pl, suyrtimenn
Jdr. 16.
snyrtir, m,, qui polit; qui splendidum facit; hjprva snyrt-ir i, e. beU
lator R. 26; br^^d bauga snyrtis (viri liheraJis) G. 49.
snytrir, m,, excuUor; hapta snytrir excuUor deorum, i, e. Oden
Hlg. 3; þat fær þjódar snytri (excuHori popidi, i. e, regi) tírar
Vkl. 5.
Snœgruud, /. pr., terra nivosa, i, e. Tslandia; á Snægrundu Isl. 17.
snœriblód, «., sanguis rapidus; snæriblód murnar incitatus (satiguis
i. e.) latex Jluvii, vertex fluminis rdr. 7.
snœri, n. — 1) funis; rudens; snœris vitnir i. e, navis Efdr. 18. —
2) amentum; í bug snœrum Jdr. 27.
snpkta (kt), v,, singuUire; andinn supktir L. 54.
sn^ggr, adj., celer ;fa,r& smoggjum verka carmine celeri perseijui G. 8.
sofa (svaf, sofinn), v., dortmre; Brandiugi svaf loks í hel Mhk. 8;
né hvelv^lur markar sófu lapides non dornuébant (i. e, lapides reso-
nabartt cuspidíbiés baculoru7n) iMr. 6.
sofna (ad), v,, ohdorimscere; inf, G. 47; Sk. 45.
Sogn, m, pr., provinda Noi^egiœ; f^r til Sogns Vkl. 18.
8omr = 8umr, q, v,! somr seggr Efdr. 24.
son /. sonr, m,, filius: nom, sg, son S. S. 2; L. 24. 44; Márju suu!
L. 69; son Máríu! L. 87; sonr L. 44. 56; Sk. 80; dat, pl, sonum
Rdr. 6; cfr sunr!
sorg, /., dolor; œgritudo: mœror; víf hlutu sorg G. 29; valdid
Venda sorg (djOt.) Hr. A. 11; mart sorgar Vkv, 8; of miuni sorgir
G. 60; lézt valdit Venda sorgum Hr. A. 13; gleyming sorga L. 89.
sorgœrr, adj,, mœstitiœ infestus (cfr vh. óm = infestum esse), lœti'
tiam afferens; acc, sg. f. sorgœra (de Iduiia) Hlg. 9, iibi tamen
melior fortasse lectio et interpretatio est acc. sg, m, sorgœiau
= cruciatu perturbatum (de Lokio); cfr í 121,
sóa (ad), V., perdere; inter/ícere; c. dat, sóa Jóta dólgi Yt. 9; Sýslu
kind bafdi sóat Yngvari Yt. 85.
268
sókn, /., pugna, impetus; kenna sókn Rdr. 12: vinna sókn Gldr. 8;
sóknar álfr prœliator Rdr. 4; Þdr. 3; vid sóknar lœti Kkm. 16;
sókna gífr securis Hr. S. 8.
sóknarstrangr, adj. — sóknstrangr; gen, sg. m. sóknarstrangs
Hr. S. 7.
sóknbrádr, adj., in piégnarti promptus; sóknbrádr hljómyáttaDdi
hrælinns R. 3; dádir j^furs sóknbráds G. 12.
sóknefnandi, part. compos,, pugnam ciens; beUator Isl. 17.
sóknherdir, 7/1., impetum ciens; sverda sóknherdir impetum ensiim
ciens, prœliator Vkl. 11.
sóknhvattr, part. compos. (a hvetja), ad prœlium excitus; sókn-
hvattar sveitir Hrfm. 1.
sóknsterkr, adj., in pugtm fortis; G. 8.
sóknstrangr, adj., in impetu acer; sóknstrangr hildingr R. 23;
Sigvaldi bad sina sóknstranga sveit ganga Jdr. 24.
sóknþýdr, adj., comis, affahílis in prœlio; G. 31.
sól, /. — 1) 80I; sól skínn í heidi Mhk. 27; sól glóar af gleriiiu
L. 33; geisli sólar L. 27; Kkm. 8. 11; L. 11; d^glingr sólu vœnni
R. 31; sœpe in drcurrtJloeutionibus, e. gr. Rínar sól aurum Edr. 6;
sól Svplnis éla sol pwfnœ, i. e. gladius R. 1(5; brynreidar sól aurum
Hrfm.3; sól heilags sidar i. e. Christu^, et setr sólar heilags sidar
cœhim G. 3; miskunnar sól Christus G. 1: sól straums aurum
G. 28; grarar sólar deus G. 18 cet.; ítrból solar i. e. cœlum R. 33;
ból sólar id. G. 67; und sólar gnapstól suh cœlo Gldr. 9; und sólar
jadri id. Efdr. 13; und sólar h^ll id. R. 10. II cet. — 2) vadus
et fulgidus orhis; sólar brá tungls vasti et fulgidi orbes ooulorum
(i. e. va^ti oculi feminarum gigantum) Pdr. 14.
sólbjartr, adj., solis instar Itmdus; nom. sg. f. sólbj^rt Mhk. 11 cel.
sólrod, n., ruhor solis; aurora; í sólrod sub ortum solis Hátt. 77.
sóma (md), v., decere; vel sómir þat Hfl. 3; ekki sómir amors vess
9llum Sk. 4.
sóma-prr, adj., Iionoi^s largus; kóngr sóma-^rr L. 70.
sómiy m., honor; fyr ydvarn sóma coram vestra majestaie L. 80;
hon tapadi sóma L. 18; L. 25; verdr has sóma G. 42.
són, f, pax; reconcíliatio; l^g sónar Isl. 22.
Sóu, f. pr., vas Sona, in quo mulsum poeticutti asservahatur; ofnir
Sónar Isl. 5.
Sóti, m. pr., pirata quidam; vid sker Sóta Vkv. 1.
sótt, f, dolor; morhus; grimmlig sótt L. 73; sóttar brími œáus
ítiorbi Snt. 19; lækning sótta L. 89; L. 53; í kv^lum ok sóttuni
L. 82.
sóttarauki, tn., augmentum doloris; slík stórmerkin afla mér sóttar-
auka (mihi dolorem adaugerU) L. 40.
spakfr^mudr, m., qui perite protendit ; valteins spakfr^mudr gladium
perite protendens, i. e. peritus pugtiator Yt. 14.
269
spakr, adj,, prtídms; of spakaii mæti oddbraks Hátt. 70.
spara (rá, sparat), v.^^parcere; parce tneri; muna graœr spara goU-
hring vid mik S. S. 3; Eestr mun sik til npkkurs spara Mhk. 27;
stillir spardit skada bótir compensatiani damni reoí non pepereit
R. 30.
spá, /. — \) vaticiniwn, — 2)vox; sonitus; spá málmhrídar sonitus
piigme Hfl. 4.
spádómr, m,, prœsagium; vatýHnatio; leita spádóins Sk. Í>G.
spádómsord, n., vaticinium; andagipt svá vordinna spádómsorda
donum spirituale vaticiniorutn eventui respondentium L. 12,
spell, w., vitium; damnum; vinua spell ehu damnum alicui rei zVi-
ferre R. 30.
spenja (spanda), v,,ducere; attrahere; allectare; spenr Þridja bidkván
und sik terram in potestatem suam redigit Hkdr. 3; hann speni
OS8 frá b^lvi! G. 13; aldri frák, at d^giingr spendi (prœt, conj,)
íleiri skip numquam audivi regem quemquam plures naves duæisse
Hr. A. 11; máttut spanit Danm^rk und ^ik JJaniam síbi subjicere
non potuerunt Kdr. 5.
spenna (nd et nt), v,, intendere; gravite^^ premere; ampleeti; spenna
gyld horn aurea comua manwus tenere K. 13; spenna hlummi
Hátt. 75; c. dat. spenna þr^ngum þyrni um ennit frontem spina
(corona spinea) arcte circumdant L. 49; helga menn, er fj^trar
spenna L. 61 ; spendi ilja gaupnum á Endils raó plantis pedum
rnontana graviter pressit rdr. 3; Mj^lni spenti hinn máttki Þórr
Sk. 169.
sperna (sparn), v. — 1) calcare; þann hergammr sparn Yt. 29. —
2) ictu (calcis) propdlere; álmr sparn af sér odda arcus sagittas
nervo excuiiébat Jdr. 27.
sphera, /., sphœra; langt yfir spheras (acc. pL' latj efri L. 72.
spilla (It), V., perdere; corrumpere; c. dat, sidunum spilla L. 9;
eigi spiUir hyggins hjali Mhk. 15; engiUinn tók at spillast (cor-
rumpi) L. 9.
spjalli, m.y cum aliquo confabulans; famdliaris; amieus; Gauta
spjalli Oden Snt. 20; spjalli lausnara i. e. Olavus Sanctua G. 30;
Hkdr. 5; Hr. A. 5; Edr. 26,
spjót, n., hasta; jaculum; þat spjót Sk. 143; spjótit nisti L. %Q',
skjóta spjótum Efdr. 4.
spjótrunnr, m., arboo^ luxstœ, i, e. pugnator ; skikkja spjótrunns R.30.
spjótskopt, n., hastúe; sigrmagnadr baud orrostu spjótskoptum
Hrfm. 12.
spjpr, n. pl., luistœ; spicula; spjpr knáttu glymja Gldr. 7; Efdr. 7:
dreyrug spj^r Hfl. 10.
spordr, m., cauda (pisdum et serpentum); drekarnir rísa opt á
spord Mhk. 5.
sprakki, m., femina; gen. sprakka Isl. 5.
270
springa (sprakk, spHmgiiiD), v,, cUrumpi; disnlire; augnabrÚDÍn á
hoDum spidngr Sk. 154; S^rli sprakk af gildri þrá Mhk. 13;
bryDJnr sprungu lorioœ dissíluerwd Edr. 20; sumir af mædi apmnga
Sk. 156; BpruDginn diruptus Hlg. 8.
spruDd, n., femdna (splendidi cuUus studiosa); hváru tveggja bellis
sprundi þdr. H; eÍD af sprundum L. 90; L. 28.
spyrja (spuráa), v., cogmscere, audire; |)jód spyrr alt þaz þrír menn
Yitu Mhk. 3; jafnan spyrja menn at lokum Mhk. 19; Skidi spurdi
Þór at þessu Sk. 70; Sk. 95. 120; spurdu leidangr de eape<tíUone
famam accepérunt Hr. S. 6; spurt hefr pld, at . . . G. 12; Mhk. 15;
refi. mun spyrjást TÍda Sk. 181.
spýja (spjó, spúinn), v,, vornere; c, dat. Fofnir spjó eitri Sk. 161.
spprgœlir^ rti,, passerem ddedam; randa svarfa spprr passer puj-
tharyan, i. e. corvus; randa svarfa spprgœlir corvum deledaus, i, e.
prœliator; med sp^rgœli Vkl. 14.
spprr, m,, passer; sp^rs^at befna Yt. 14.
StadarhóU, m, pr,, nomen mUœ, in Islandia sitœ; Sk. 17.
stadr, m, — 1) loeus; hingat í stad þenna G. 65; setja í einn stad in
heurn coUocare, i, ^. co^tere L. 96; ór hyggju stad í. e, ex pectoré
Sat. 2; í bródur stad Snt. 16; í etad m^rgum Ódr. 3; ór staií
e loco suo, i, e. loco manens Vkv. 2; i f>tad einum Hrfm. 2; fillr
stadar Hfl. 5; bjaldaudi stadi locum (locos) tenenft, ú e. permaneni
L. 1. 100; ei þurfandi stada nó stunda nee locorum nec temporum
indiffus L. 1. 100. — 2) viUa; (Sturli) stýrdi stadnum þeim hinuni
frída Sk. 30.
staddr, vid. stedjal
Stafanes, n. pr., prarnordorium in regione JSorvegiœ, quœ Fjalir
appellatur, situm; Stafaness vágr Hlt. 10.
Stafangr, m. pr., sinus Norvegicus; umb Stafangr Hr. A. 10.
stafn, m., prora Z. puppis; prcneipue prora; skreytir stafna proras
ornat Hátt. 73.
stafr, m., bacidus; cLava; kórou farlystir fylki hafanda staf (bacvlum
in loca sacra peregrinantis) Kdr. 9; hann á stóran staf Sk. 11;
(Skídi) laust til (^)lmóds Ipngum staf Sk. 62; Sk. 101. 102; á
stafnum Sk. 192.
Stagley, /. pr,, nomen loci in Islandin siii; slóu Stagleyjar uxa
Sk. 21.
staka (ad), v., recAidere: árflód stakar Jlumen decrescit Mhk. 26.
stalldræpr, adj,, in sede sua pcUpiians; timore percidsus; vinna
bjprtu stalldræp ehm facere ut corda palpitent Hr. A. 12.
staílr, m,, loows, ubi aliquid stat; .sedes; dólgs akarn drápu stall
corda sedern pulsabant, i, e. tirnore palpitabant tdr. 10; í fj^rnÍB
stpllum in sedibus cassidis, i. e, in capitibus Bdr. 7.
standa (stód, stadiun), v, — 1) stare; kvad stiga fagran standa
Q. 15; (Christus) yeitir l^mduni at standa L. 46; Hky, 21; standa
271
í kring ura búfca stafd circa cadavera L. 73; Rdr. 5j hvaf annarr
þegn standi á hM mér 8nt. 14; stódk í midjum flokki Bgl. 2;
stód und árhjálmi Hkm. 3; Hkm. 4; Hkm. 15; f»dr.'20; Jdr. :^1 ;
Hr. 8. 9; stódu fasta l*dr. 12. — 2) éxstare; esse; reitk skard
^tanda 8nt. 6; elris. grand þótti ^ánda uppi í himni ignis in cœlo
exstare videbatur, ignis cceluhi lainhere videbatur Edr. 22; G. 50;
bjprvanipt stendr (versatur) á nesi Snt. 24; stendr at miklu trausti
tnagno prœsidio est Hkdr. 1; mark stendr í kirkju G. 34; stód
þar bær villa. Hn sita erat Sk. 17. — .S) consistere; at standa
Irammi coram consistere (o: stéppUcem) L. 21; stattu frammi fyr
barni þínu (supplex) consiste corarn filio tuo L. S^ ; leffir á grundu
stódu ok undrast L. ^l. — 4) oportere, decei^; miar cnn þætti
standa minus quam condignum visum sit L. 97. —•5) pendere;
stód merkur átta octo lihrarum pondus hobuit Sk. 192. — 6) transi-
tive cwn acc, a) opprimere; Ánasótt knátti of standa Aun Yt. 24;
b) occupare; Ellu kind stód alla Hringmahiheidi Vkv. 7. — 7) cum
prœpp, h adverbiis L simiL conjunctum standa varitís habet signi-
ficationes; e. ffr, standa af ehu oriri, manare ex aliqua re, v, c,
grimt grand stendr af nadri Kkm. 27 ; ógnin 8t/.d af jarla meidi
rex auctor fuit terroris Edr. 32; Hrfm. 8; fprnudr stód af því
ex ea re scdus oria est G. 2 — stendr á énda subvertitur Snt. 4;
stendr á hendi mér mihi insiat Snt. 18; stendr á móti resistii
Sk. á8. — stódk ferri abfui Efdr. 26. — standa í ehu fíxum hœrere
in aliquo L aliqua re, v. c. væntum at Vídris vpndr standi í Ellu
Kkm. 27; stód ólauss í hausi Hlg. 19; sverd stód fast í t^nnum
Sk. 155. - - atanda í 'gegnum eht aliquid transjigere L. 45. —
standa í gegn ehm aUcui resistere, impetum alicujus sustinere
Isl. 26. — stód til hjarta ad cor penetravit Yt. 28. — stód upp
surrexit Sk. 163; upp stódu superstites erant Jdr. 39. — stendr
vída Hákonar ríki late patet imperium' Haquini Vkl. 10. — Reji,
standask impetum (hostium) sustinere; hosti reniti: stódsk fólk
þeygi Hfl. 18; c. ojcc. stódsk marga þrimu mulim pugnas sustinuit
Efdr. 7; hvergi stódusk konungs reidi Edr. 32.
stanga (ad), v,, pungere; refl. stangast pungi, transfigi L-. 56.
stara (rd, starat), v., torvis oculis aliquem aspicere; stardi á fróns
fólka reyni Hdr. 3.
starf, n. — 1) labor assiduus et durus. — 2) labores pugnœ; ccedes
(cfr anglosax. steorfan, germ, fterbeH); Haralds arfv^rdr olli starfi
- Olavus auctor fuit cœdis Vkv. 7.
Starkadr, m. pr,, bellator vn fabulis antiqins incKtus; Sk. 165. 170;
sœpissime («nn) gamli appellaJtur, e. gr. Starkadr gamli Sk. 138.
163; má líta Starkad gamla Sk. 74. 171; af Starkadi gamla
Sk. 139.
stál, n. — 1) ferrum; chalybs; hádu straum stáli etrídan cofnmo-
verunt flumen ferro (o: baculo præferrato) jnolestum; i, e. efecerunt,
272
lU rapiditas Jluminis vd ferri duritiem mnceret Þdr. 9; smida hólk
úr stáli mín (^ mina) Sk. 102. — 2) pladius, enais; telum; stakk
stáli bjartra mála Kkm. 1; hríd stáls t. e. pugna Vkv. '-3; regn stálB
ú/. 6. 55; mpiesime in plur., r. c, þunn stál Bgl. 10; þunnyaxiu
rekin stál G. 43; strpng stálin R. 19; klauf stálum virda kindir
k. 4; stála flauror Rdr. 6; stála yíkr Hlg. 19; stála ríkismál
Hkdr. 4; plerumque in circumlocutiombus, e. gr. él stála fugm
Efdr. 22; Jdr. 27; gnýr stála id. G. 54; stála hríd id. Sk. 165;
þrymr stála id. Bdr. 12; stála sveigir pti^mator R. 27; stála gautr ú/.
Sk. 124. — 3) carina navis ad proram eUrgens (=::grœe. umtiHr):
of stál eu steindu Hr. S. 13; halda stirdum stálum ojtperas proras
dirigere Hr. A. 10; stálum carinia Hátt. 75.
stedi, m., incus; steði Feðju incus Fenjœ, i. e. saxum; med stecfja
Fedju þdr. 6.
stedja (stadda), v., aUquo hco coUocare, constituere, /irmare; leysa
þjód vid trú stadda popvlum redimere in fide confi.rmatum 1. per-
severantem G. 68.
stef, n., versus intercalaris; fúss (at) vanda stef G. 18; L. 26; at
stæla brag stefjum Mhk. 11; R. 24.
stefjamél, n,, ea pars mrminis laudativi, quœ est inter lyersus inter-
ralares; i stefjaméji Hr. A. 11.
Riefligr, adj., ornatus versu intercalari; at visan verdi steflig gprd
L. 2; steflig ord verha digna, quœ in versum intercalarem rm-
piantur L. 51.
Riefna (nd), v., spectare; contendere; Skídi stefnir þangat Stídius
eo contendit cursum Sk. 17; (Júdas) stofndi óvænt mala consHin
animo agitabat L. 48.
stefnir. m., qui eursum dirigit; stefnir stpdvar hrafna guberiiotor
navium Hkdr. 4,
steik, /., assum; tosta caro; (Olavus) gaf hjaldrs orra steikar G. 4H.
steina (nd). v., pingere; colorare; stillir fekk steinda knprru K. 12;
galli steindrar mundrida borgar (o: dipei colorati) G. 48; of stál
en steindu Hr. S. 13.
Steinarr, m. pr„ vir Tslandus; gen. Steinars Isl. 26.
steinn, m. — 1) lapis; saaum; þreif upp stein Sk. 158; hljóp í
stein Yt. 2; rousteri af steini Edr. 25; Hlt. 7; steins Listi terra
saxosa Þdr. 19; steinar ok stræti L. 94; steina brú pons lapidm
(de opere diu duraturo) Hlt. 16. — 2) cclor; ilja blad hreingróit
steini Rdr. 1.
stela (stal, stolinn), v., furari; c. dai. rei aUatœ; stolit væri mér
ekki ór ætt a familia non subreptus essem, i. e. a rnajoribus mn
degenerarem Mhk. 2 (ubi alii aUter interpretantur).
sterkliga, adv., vehementer, graviter; at emja starkliga Sk. 138.
sterkligr, adj., firmus, validus; sterkligt vard jpfurs merki ^r//iMW
nianebat vexillum regis R. 19.
273
sterkr, adj*, jirmus, vaiidus, robustus; Wáinn er sterkur Sk. 159;
Álfur hinn sterki Sk..73; merki blés umb hilmi sterkan Edr. 19;
sterkir rjódendr darra dreyrgra Jdr. 10.
steypa (pt), w., prœcipitare; fundere, dejicere; c, dat. steypir ^drum
nidr í fjandann midjan L. 72.
steypir, m., eversor; opp^'easor; steypir nidja Snt. 15; steypir stop-
hnísu Thor rdr. 9; at dólga steypi dyggvan Edr. 31.
stétt, /. — 1) via strata; stofn stétthriogs pro stofn stettar hrings
truncus viœ gladii, i, e. truncus clipei, bellator R. 12; í daudans
stéttir in plateas mortis, in Orcum L. 16. — 2) ordo, genus; ýfir-
bjódandinn allrar stéttar engla ok þjóda omnium ordinum ange--
torum et hominum gúbernator L. 1. 100.
stétthringr, vid, stéttl
stigi, m,, scala; kvad fagran stiga standa G. 15.
stik, n. pL, pali ante litora deftai; sublicœ; vid stik bundinn ad
palos alligatus Gldr. 6.
stikki, m,, carmen; veitti stikka carmdnis materiam prœbuit
R. 12.
Stiklastadir, m, pL pr,, locus Norvegiœ; á Stiklast^dum G. 17,43
(utroque loco divisum et in duos versus distributum),
stikleid, /., ordo sublidus; stikleidar vegr via sublicarum, i, e, amnis
Þdr. 5.
stiklir, m,, qui spargit; seima stiklir largitor auri Hr. S, 4.
stilla (It), V,, m^oderari; temperare; rem expedire; veittu mér at
stiUa ok stýra L. 51.
stillir, m,, moderator, dux; lýda stillir Rdr. 10; nom, L voc, sg,
Rdr. 13; Hkv.9; Bgl.6; R. 12. 26. 28. 30; Edr,4.7.31; Hátt. 76;
Hr.S. 17; acc, sg, stilli R. 32; Edr. 11. 18; dat. sg, stilli Yt.49;
R. 34; Edr. 23; gen. sg, stillis Hlt. 16; Hrfm. 10.
stinga (stakk, stunginn), v,, pungere, transfodere; strenghumlúr sák
. stinga Kkm. 8; málmr stakk á sk^r hjálmi sagiUa (L telum) mar-
ginem cassidis pupugit Kkm. 8; stakk í nefit á Skída Sk. 175;
stungu heila himintungl ór h^fdi .prest G. 59; stungu at stála
gaut in virum invecti sunt, virum lacessiverunt Sk. 124; of stunginn
vas trans/ixus est Yt. 50; c, dat,, immittere, e, gr, stinga n^sum
í feldi Bgl. 13; stakk (ek) stáli á stordar lykkju Kkm. 1; stungu
h^fdum í kJ9l capita in sentinam demiserunt Hkv. 10.
stingr, m,, pertica navis; rostrum; stinga hj^rtr i, e, navis
Hátt. 73.
stinnr, adj,, firmus; solidus; smída stinnan hólk Sk. 102; af harda
stinnum hlunni Hr. A. 2; med krókum stinnum L. 78.
stirdr, adj,, asper, durus; rigidus; raumrinn stirdr Sk. 51; bad stirdan
(beUicosum, fortem) gram varda virki Vkl. 18; bjuggu stirdan streng
Hr. S. 5; hrafn valdi nái stirda Bdr. 12; stirdum st^lum Hr. A. 10;
stirdra branda stormr R. 29.
35
274
stirctþinull, m,, rigidus funis, gm teUm marginat; stirðþinall
stordar durus funis terram marginam, t.. e. serpens Midgardim
Hdr. 3.
Stíflusund, n, pr,, fretum in Veetfddia, promnda Norvegiœ, situm;
á bedi StífluBands Yt. 50.
stíga, (sté L steig, stiginn), v., incederé, gradi; nam at stíga fyr
bord de naoe se projedt Jdr. 37 ; 2 sg, prœt. ind, stétt á skeidarhúf
Hr. A. 2; steig i gegnum ehn calcando traneforoímt Yt. 39; (Chridus)
sté upp resurreœit G.5; steig (seprojecit) fyr húf besti brófs Bdr. 11;
sté of (i. e, superavit) teg bálfan íjorda runna Hlakkar Isl. 24.
stigr, m., semita; caUis; stigr yard strangr R. 27; yisa ebm bimna
stíg viam cœUstem alicui m^ynstrare Edr. 27 ; blýr náir kasta spltum
stig kjalar Hátt. 76; Nj^rdr snáka stígs deus auri, t. e. vir Isl. 8.
stjarna, f, stella; frá flœdar stjprnu i..e. de Sancta Maria G. 2;
beidar stj^rnur L. 93.
stjóri, m., rector, gubemater; reidar stjóri Yt. 53; dróttar stjóri
Efdr. 25; yid gumna stjóra flfdr. 9.
stjórnlauss, adj. — 1 ) gubernacvli expers. — 2) incomposiius ; con-
fusus; pertuToatus; stjómlausu (dat. sg. n.) befk slungit saman
confusa in unum congessi Mbk. 30.
stjplr, m., pyga; postícum; létu stjplu upp stúpa Hkv. 10.
s t j p r n u 1 j ó 8 , n., splendor stellarum ; L. 40.
stj^rnureitr, m., regio stellarum, i. e. cœlum; dróttinn stj^rnureitar
deus L. 26.
stod, f., columen; adjumentum, prœsidium; branda Ullr sá stod af
því Vkl. 13.
stoda (ad), V., juvare; befk stodat bœn þina mandaiis parvi tuis
G. 71; eyvit mun sjá atfrétt stoda nÍkU, puto, hœc percontatio
proderit Mbk. 29.
stofa, f, tugurium, casa; atrium; kom inn i stofuna Sk. 46; fram
í stofunni tw anteriore parte airii Sk. 36.
stofn, m., caudex, truncus; statumen; syardar stofn t. e. caput Efdr.6;
sem tré stykki af stofni Sk. 133; veitti stofnum stéttbrings (t. e.
beUatoribus) R. 12.
stop-bnísa, /., phoccena rupis, i. e. femina gigas; steypir stop-hm'su
Thor t>dr. 9.
stord, /. — 1) terra; men stordar torques terrœ, i. e. serpens Mid-
gardicus Hdr. 3; stirdþinuU stordar id. Hdr. 3; stordar lykkja
t. e. serpens Ekm. 1. — 2) frutex viridis; stordar úlfr t. e. ignis
Hr. S. 11; stordar gandr t. e. ventus Hr. S. 13.
Stord, f. pr., insida Norvegiœ; í fjpru Stordar Hkm. 7.
stormr, m., tempestas; procella; vid storminn þenna hac tempesUiie
oboria L. 53; þremja Biormr = pugna, et þrekmadr þremja storras
heUator fortis R. 21 ; stormr stirdra branda procdla asperorum en-
sium, i. e. pugna, et bardleygr stirdra branda storms gladius R. 29.
275
stóð, n,, equitium; equi; lagar stód eqmtium tnaris, t. e. naves
Hlt. 14; stódi kveldriáu eqvx) lamiœ, i. e. lupo Odr. 6.
stóll, m, — l) sedes; solium; á stóli G. 5; Sk. 71.87; stiUir Fróda
stóls poðseaaor solii Frodiani, L e. rea JJaniœ Edr. 7. — 2) sedes
cathedralis; episcopatus; stóls hœd vex G. 9.
stóU, m, classis (grcece aiólnQ); Óláfr réd brigda miklum skipa stóli
R. 2; Jdr. 16.
stórbygd, /., regio frequens œdificiis; herdu herferdir í atórbygdir
Hrfm. U.
stórgedr, adj., m/ignanimus; enQ stórgedi Dulsa konr Yt. 2.
stórlátr, adj., generosus; mun^us; Hrólfr enn stórláti Bj. 7.
stórligr, adj., mxignus; amplus; ingens; stórlig stræti Hr. S. 11.
stórmerki, n. pl. — 1) insignia argumenta, indicia; f^gr stórmerkin
dróttins verka L. 5, — 2) res ma<fnœ; m^ndUa; slík spnn stór-
merkin L. 40; L. 22.
Stórólfr, m. pr., vir íslandus; Ormr Stórólfs sun Isl. 15.
stórr, adj., magnus; madr stórr Sk, 46; Sk. 169. 193; laufa vidrinn
stóri. Sk. 52; vid stóran gný vinar Lódurs Hlt. 10; R. 24; Sk. 11.
192; af stórum hrotta Sk. 192; stórir þegnar Hr. S. 3; Hr. S. 7;
sœkja stóra helga dóma Edr. 12; Jdr. 7; Sk. 38. 133; stór ok
mikil er (o: hirzla) Sk. 13; gaf stóra skreppu Sk. 33; stórar
gjafar Edr. 26; Sk. 142; ór borgum stórum Edr. 29; þessi húsin
stór Sk. 69; Sk. 167; mein hin stóru L. 91. — Compar. stœrri;
stillir framdi stœrra reo} majora p^petrdvit R. 26. — Neutr. stórt
pro adv., magna vi, vehementer; lundr hjó stórt Isl. 26. — Eodem
modo dai. pl. stórum pro adv., magnopere; veita opt ok stórum
ehm eht Edr. 7 ; stórum verri muUo deterior, longe inferior Hr. A. 1 ;
stórum 9rr perquam liberalis Jdr. 44.
stórrádr, adj., imperiosus; stórrádr stillir R. 12; ógn stód af stór-
rádum stýri gindýra Hrfm. 8,
stórvald, n., ampla regio; ^ld á stórv^ldum homines hta regna
incolentes Hrfm. 6.
strandleid, /., via litoralis; breidar strandleidir Hrfm. 13.
strangr, adj., scevus; vehemens; acer; strangr þengill Vkv. 15; R. 22;
heiptar strangr in uldscendo severus Bgl. 10; stígr vard strangr
semita erat ardua R. 27; Kristr baud þeim þróttar strpngum R. 33;
drengmenn hugum strangir Jdr. 39; str^ng gunnr Vkl. 16; Vkv. 3;
at b^d strangri Jdr. 29; frá strangri kv^l G. 68; strpng stálin
sungu R. 19.
Straumeyjarnes, n. pr., isthmus quidam in Dania situs; Hlt. 7.
straumr, m., amnis; Vpdlu straumr Yt. 46; Jdr. 35; ekkjur hádu
stridan straum Þdr. 9 ; straurar mækis sanguds, et fyr mækis straumi
pro effusione sanguims Hkm. 8; sakkvir straums sólar (i. e. auri)
G. 28.
strákligr, adj., improbus, nefarius; strákligr lízt mér Skídi Sk. 124.
276
strákr, m.y homo neqxtam; homo vagus; þeir stpktu yatni á strákinn
Sk. 189; Sk. 43.
strengflaug, f,, incisura in postico Ugno sagittœ, qua nervus vn
sagittis expeuendis nititur; strengflaugar pálmr palm^i (arbor) ex
ejusmodd tncisurá enUssa, i, e, sagiita Ekm. 15.
strenghumla, /., crahro nervi, i. e, sa^gitta; sák strenghumlur
stinga Kkm. 8 (vhi tamen alii mMwnt strengh^mlur; cfr hamla
toUeno!).
strengja (gá), v., constringere; urgere; strengja kapp viá ehn con-
tentionem urgere, contendere cum aliquo Edr, 82; réd strengja heit
til dóttur Porketils voto se obstringere, fore tU filiá ThorketíJHi
potiretur Jdr. 14; Jdr. 43.
strengr, m., funis; nervus arcús; bjuggu stirdan streng a^perum
rudentem pararunt Hr. S. 5; flugu af streng ^rvar Bdr. 6; strengjar
hagl grando nervi, i. e. sagiUœ Hkdr. 7; nom. pl. strengir L. Ö4;
á v^fáum strengjum L. 45.
stríd, n., molestia; calamitas; pugna, e^rtamen; bida meira strið
majore œaritudine affid Efdr. 20; kjomr grimmu strídi.at mér
Jdr. 15. 19 cd.; 9rr í strídi in pugna strenuus Sk, 124; lélta
strídum G. 18. 21 cet.
strída (dd), v., pugnare; at strída vid ehn Sk, 157; Sk. 140. 147.
strídir, m., adversarius; hostis; Breta strídir Efdr 12.
strídkvedjandi, part. compos., qui bellum postulat; strídkvedj^nduin
glamma st^dvar vamms iis, qui bellum giganti indicunt Þdr. 10.
strídlundr, adj., animo infesto; strídlundr steypir Þdr. 9.
strídr, adj., difficíUs, molestus, asper; ógnar strídr Hr. S. 11; hááu
stáli stridan straum Pdr. 9; stríd ógn svall G. 54; gprdi atsókn
gilda ok strída Sk. 187; í strídri Herdala g^ngu Vkv. »1
strjúka (strauk, strokinn), v. — l) verrere; tergere; hrannir strjúka
híadin bord ^wcÍM* verberant onustam navim Hátt. 76; (vir) strauk
sjónbrautir sinar í brunni G. 23. — 2) abire; at morni vill hann
strjúka Sk. 20; búinn at strjúka Sk. 38.
stræti, n., via straia; í hverju stræti Sk. 68; stórlig ýta stræti
amplœ civium plateœ Hr. S. 11; L, 94; vala stræti stratum accipi-
trum, i. e. manus, et fasti vala strætis aurum G. 25.
str^nd, /., Utus, ora; margo; læsa úrga str^nd oddum Edr. 24;
liggja eptir á str^ndu G. 60; vítt of strandir Kkm. 9.
studill, m., litera metrica serva; í studla skordum L. 2.
Stulli, m. ;>r. = Sturli; Sk, 99.
stumra (ad), v., soUicitum et officiosum esse; þeir stumrudu yfir
strákinn med Ijósi Sk. 189.
stund , /., hora, tempus; hrygdar stund lacrimabHe tempus Hr. S. 11;
drykklanga stund Sk. 65; Hr. S. 3; Sk. 93; um stund altquardm
temporis Sk. 165; af stundu moa;, brevi Edr. 23; á spmu stundu,
sem L. 9; lífs stundir eru lidnar Kkm. 29; ei þurfandi stada né
277
stunda L. 1. 100. — Dat, pL stundum pro adv,, interdum; e. gr.
stúndum þýtr í logni lá Mhk. 13; 6. 58; Isl. 25; L. »7.
stunda (aá), v,, operam dare alicui rei; hví stundadir á Jesú dauda?
cur in mortem Jeau incubuisti? L. 65.
Sturli, m, pr., vir Islandus; Sk. 30. 31.33; vid, Stulli!.
stuttligr, adj,, brevis; abruptus; stuttligt lag á kvœdi Mhk. 11.
stúpa (prœt, ind, et part. desunt), v,, reclivem, esse; upp stúpa occ/í-
veni esse, eminere Hkv. 10.
stúra, /,, mœstitia; ekki er mór at stúru gaman Mhk. 22. '
stúta (ad?), V,, pessum ire; lét Starkad stúta Sk. 171; Sk. 167.
stútr, m., myxa; tubus; med stúti horns acumine cornus Sk. 126.
stydja (studda), v, — 1) fuldre, sustentare; munire; stydja mœrd
G. 8; studdi mítt afl Snt. 12; studdi bordvid hlýdu Edr. 5; studdisk
geirskapti Hkm. 10. — 2) percutere; stydja Gjúka nidja Rdr. 6.
styggjast (g^), V,, irasci; offendi; œgre ferre; ugdi hann, at Eva
stygdist L. 18.
styggr, adj,, ferus; iyt styggvan leiknar hest Ódr. 6.
stynja (stunda), v., ingemdscere; heimrinn stundi L. 58.
styrjarfimr, adj,, pugnandi peritus; G. 15.
styrjarsnjallr, adj., in pugna fortis; mœrd styrjarsnjalls mildings
G. 46.
styrj^ld, /., tempus bdli; beUum; tumuUus; styrj^ld óx umb stiUi
Edr. 18; bædi hark ok styrj^ld Sk. 184.
styrkr, adj,, fortis; robustus; styrkr v^rdr verdungar Vkv. 8; of
stiUi styrkjan G. 46; borg styrks mundrida G. 48; styrkir menn
Hr. S. 9; Ijós er styrkra Ituc prœvalet L. 61.
styrkr, m,, vis; robur; slítr hardan styrk af hjarta rótum L. 77.
styrlundr, m,, arbor tumuUús; styrlundr hardleygs stirdra branda
storms arbor tumuUús ghdii; arbor pugnœ, i. e, beUator ; acc,
styrlund R. 29.
styrr, m., turba, tumuUus; pugna; styrr þreifsk R. 22; Sk. 171;
vid styr annan Vkl. 15; g^erdi styr hardan Vkl. 19; Vkv. 8, 11. 13;
ór styr slíkum Efdr. 23; ór styr miklum Efdr. 24; Sgdr. 4; Ódr. 4;
G. 32; Kkm. 5; styrjar Tæni Hkv. 9; í broddi styrjar Hr. A. 8;
stœrir styrs pugnator Hátt. 68.
styrremdr, adj,, in pugnando validus; ferox; R. 26.
styrsnjallr, aáj. ==^ styrjarsnjallr; G. 48.
stytta (tt), V,, decurtare, mutilare; stytta h^nd manum amputare
Bgl. 12; stytti næsta hinn brúna Sk. 163.
stýfa (fd), V,, abscindere; stýfa þjófa hendr Edr. 8; benlaukar stýfdu
lids leggi Bdr. 7; njóta stýfdrar tungu G. 61.
stýra (rd), v,, regere; gubernare; prœesse; c, dat. e, gr, lukku stýra
Sk. 57; L. 51; fólkum stýrir agmdna dvcit Hdr. 5; þeim stýragod
Vkl. 8; Vkl. 23; þótt konungr stýri Ormi Efdr. 10; konungr sás
írlandi stýrdi Kkm. 16; Efdr. 16; R. 15; L.23; Sk.18.30; stýrdud
278
gúbefmamgUs {oi'navem) Hr. S. 16; dýrdarmenn, er ríkjom stýrða
L. 36; alls stýrandi omnium rerum moderator, u e. Deus Edr. 31;
landa stýrandi rex Hrfm. 5.
stýri, n., ffubernactdum (ruitnð); stýri mól Ódr. 1; stýri brimdýrs
Hátt. 74.
stýrir, m., ffvhemator; poBsesBor; miindj^kals stýrir £fdr.23; Hr.S.2;
of skeidar stýri Hr. A. 10; af stýri gindýra Hrfm. 8.
stæla (It), v.y sentenUae l. versue intercalares interponere; stæla brag
stefjum versus intercalaree camUm inserere Mbk. 11. '
stæla (It), V., chalyhe durare; bann á stæltan brodd Sk. 11; Sturli
gaf bonum stæltan knif Sk. 38; Sk. 175; med stæltan bamar Sk. 46;
í Btæltum bólki Sk. 130. — Stœltr pro adj, = acer, dunts; fleina
lundrinn stælti Sk. 127.
stœra (rd), v., maffnum facere; auffere; stœra bpgg lidi fyrda ^awew
ictum affmini virorum inJUffere Jdr. 26; 6. 46; ek fæ drópu stœráa
bródri R. 35.
stœriaskr, m., framnm auffens, i. e. vir qui auffet; stœriaskr ránsíks
qui auffet aurum (aliorum); aurum larffiter distribuens; rógsvellir
bad stœriaska fella remmilauka R. 22.
stœrir, m., qui auffet, incitat; bera bródr stceri styrs Hátt. 68.
stpd, /., statio; statio navalis; st^dvar brafnar i. e. naves Hkdr. 4;
glamraa st^d statio luporum, i. e. montana, et yamm glamma st^dvar
ffkfas Þdr. 10; st^dum brá stillir rex rupit navium statdones, sigm
movit Hkv. 9.
st^dva (ad), V., sistere; stpdva bpd Rdr. 10.
st^ng, /., pertica; dat. sff. stangu {pro st^ngu) Hlg. 6; vid staogar
enda Hlg. 7; báru fram ^iengv perticas (siffna) proferebant Edr. 18.
Stprkudr, m. pr. — Starkadr, q. v.! Mbk. 7.
stakkva (st^kk, stokkinn), v., eurrere; salire; impetu ferri; aspergi;
Starkadr st^kk á fætr Sk. 138; bun st^kk upp Sk. 175; þat stpkk
upp, at . . . fama emanavit, sq. ocr. c. inf. . . . Yt. 35; st^kk ór
landi e reffno aufuffit Hr. A. 5; keyra járn, svát stpkk (exsíiat)
dreyrinn L. 49; sem tré stykki af stofni Sk. 133; blódi stokkinn
eruore rorans Hlg. 19; grima hrími stokkin Hr. A. 2.
stökkva (kt; st^kkva Sk.), v., sparffere; insperffere; c. dat. þeir
stpktu vatni á strákinn Sk. 189.
stokkvir, m., qui disperffit; stakkvir stála flaums Rdr. 6.
sudr l. sunnr, adv., rneridiem versus; in meridiana .reffione; in
austros, ad austrum; renna nordan sunnr Vkl. 17; Efdr. 6; fara
sudr ór Nid Kdr. 2; sudr Kdr. 10; Bgl. 9; sudr med ládi Hr. A. 6;
Hr. S. 4; sudr á Jón.i Hr. A. 12; Kkm. 19; Jdr. 6; Hrfm. H;
Sk. 34; sunnr G. 35. — Conipar. sunnar maffis in austros; ei mun
betra sunnar Sk. 84.
Sudreyjar, /. pl. pr., Hebudes insulœ; i Sudreyjum Kkra. 15;
Hrfm. 7. 10.
279
Sudri, m. jyi\, 7ianu8 meridianum cœli cardinem sustinens; Sudra
sjáyarrok f. e. poésis Sk. 203; áttrudr Sudra cognatua SudrH, i. e.
Geirrodius gigas Þdr. 15.
Sudrvík, /• pr,, locus in diœcesi Ripensi; í slídri Sudvík Vkv. 4.
Bullr, m., vomdca, vlcus; med sáruin sullum L, 77.
sultr, m., fanhes; tekr úr seggnum sult fam^n de viro depeUit Sk. 20;
þverrir úlfs sultar sedator famis lupinœ, prodiator; Efdr. 26.
suniar, n., csstas; í sumars broddi Edr. 5.
sumbl, n., cerevisia; jólna sumbl potus deorum, poésis, carmen Hlt. 16;
veitk bekki búna at sumblum Ekm. 25.
sumr, adj., pron., nonnuUus; quidam; rauf af suman Rúmsyeg Kdr, 9;
Bumt lid Vkv. 6; Mbk. 25; sumir stungu Sk. 124; Mhk. 20. 24;
Sk. 156. — Cfr. somr!
sund, n. — 1) natcUdo; snotr sunds naiandi gnarus Efdr. 18. —
2) fretum; mare; á vídu sundi Efdr. 15; bar út at sundi in cdtum
proveait Vkv. 1; Jdr. 35; drasill sunda navis Efdr. 5; brimis sunda
valr corvus G. 55.
sundfazi, m., equus maris, i. e. navis; Gittndfaxa sœki-Þróttr Vkl. 20.
sundr, adv., in partes; slitua suAdr frangi, dirumpi Hlg. 8; ganga
sundr id. Hlg. 15; Vkv. 4; Ijósta mndir frangere G. 59; hjáhnar gengu
i sundr goleœ dissHuerunt Ðdr. 7 ; i sundr (sundur) Sk. 67. 152. 159. 193.
sundra (ad), v., dissecare; sundrudum skj^ldu £km. 13; samvizk-
unnar bygd, sundrud 9II pectus, totum dUaceratum L. 84.
sunna, f, sol; réttlætis suana sol justitiœ, i. e. Christus G. 4.
sunnan, adv., ab austro; a regúme meridiana; Hlg. 10; fyr baf
sunnan Gldr. 6; Efdr. 17; Isl. 21; fyr l^g suBBan Efdr. 4; Hr. S.
17. 18; fyr Heidabœ sunnan Ódr. 5; um Satiri sunnan Hrfm. 9;
sunnan Hlt. 14; Efdr. 16. 24; Vkv. 14; Edr. 14. 15; G. 36; Jdr.
16. 18; D^num sunnan i. e. Danis m^ridianis Hr. S. 3.
suunarla, adv., in regione meridiana; Vkv. 13,
sunnr = sudr, q. v.!
sunnudagr, m., dies solis; dies dominica; mnnxji ^ixg die solis L. 67;
bida sunnudagsins Sk, 203.
sunr l. sun, m., filius; nom. sg. sunr Yt. 41; Hlg. 13. 14; Sgdr. 1;
Ódr. 6; Bgl. 1. 5; G. 5; Jdr. 29; Isl. 10; nom. sg. sun Snt. 17;
acc. sg. sun Snt. 19; Efdr. 13; R. 34; Jdr. 42; Isl. 6; dat. sg.
syni Hkv. 4; Snt. 11; Bgl. 15; Kkm. 17; Jdr. 8. 30; Mhk. 9;
Isl. 26; L. 8. 24. 58; gen. sg. sunar Snt. 6; Hdr. 5; Efdr. 21.
22. 25; nom. pl. synir Hlt. 6; Sk. 74. 81. 147; krátins synir í. e.
incolœ ValhaHœ Sk. 136; acc. pl. sunu Hlt. 4; Kdr. 1; Isl. 22;
dai. pl: sunum Kkm. 27.
Surtr, m. pr.^ gigas quidam; Surts œtt gigantes Efdr. 17; SuUungus
gigas Surtr appeUatur Hlt. 2.
súd, /., tabula navis; compages quœdam (sueth. j)á flint) tabularum nava*
lium; þynnri enn súd Sk.24; nýjar súdir nova laiera navium Hr.S.5.
280
súdsbani, m., noJM lateris naviqii, i. e. mar e =i Ægir; við súdsbana
contra Ægerem Snt. 9 (ybi am mcduTU vid sunar bana).
Súdyirki (pro Suávirki), n. pr., locus mercaiorim jlumird Tamesi
vicinus; í sléttu Súdvirki Vkv. 6 (ubi ita propter metricas raiiones
legendum est).
sút, /., morbus; masror; hvó sút ferr Mhk. 12; bregda hrafns sút
(dat, ag,) Isl. 25; óteitan sútar Jdr. 3; skalf af sútum L. 54; nist
sárra súta sverdi L. 56; i súta œyrkri in tenebris mœroris L. 77.
súthrœrandi (suthrœrandi L.), part. compos., doiorem movens; sáriu
Jesú súthrœrandi munu sýnast L. 71.
Svafnir, m. pr., nomen Odinis; Svafnis salnæfrar Hkv. 11.
svalr, adi., frigidus; algidus; svalr sœr Jdr. 16; temja svalan hest
(de paiwiJo) Yt. 17; svalir kilir Kdr. 3; læsa strpnd oddum ok
svalri r^ndu Edr. 24; allopt verdr í hreggi svalt Mhk. 2L
svanglýjadr, m., cyanum delectans; svanglýji^r sverda sverrifjaráar
cygnum sanguinis, t. e. corvum ddectans; prœliator; dat. svanglýjaái
Vkl. 2.
svangr, adj. — 1) tenvis, graciUs. — 2) jejunus; eswriens; Hlg. 6.
svanni, m., midier elegans, magn^ica; ómildr svanni G. 35; g^fugr
svanni Hr. S. 19.
svanr, m., cygnus; svanr hanga olor suspensorum, i. e. corVus Bdr. 8;
veita eht sv^num farma-Týs (i. e. corvis) Hlt. 11; svana fj^ll i. e,
fiuctus Hátt. 76.
svanteig, f., campus cygnorum, i. e. mare; svanteigar herdróttir
míUtes classiara Hrfm. 11.
svar, n., responsum; i svaranna reikan in vacíUalione responsorum
L. 17.
svara (ad), v., respondere; svara mer skjóttl L, 16; seggrinn svaradi
engu Sk. 146; L. 16.
svardfen, n., liquor terrœ (sv^rdr cœspes), i. e. fiumen; svardfen
(tmesi divisum) flaut Þdr. 8.
svardfestr, f.,funis capitis (svprdr cutis capitis)^ i. e. coma; Sifjar
svardfestum i. e. auro Bj. 4 (cfr SnE, AM I 336, 340).
svarf, n., scóbs; attritio; hefr meiri sv^rf majorem facit aUritionemf
i. e. plwra calceamina atterit Sk. 23; randa svprf detrimenta dipe'
orum, i. e. prœlia, et randa svarfa sp^rgœlir prœliator Vkl. 14.
svarra (ad), v.. strepere; sárgýmir svarradi Hkm. 7.
svarri, m., feinina magnanima l. superba; errinn sendi ungan svarra
Hr. S. 18; Jdr. 4; rída móti svarra Hr. S. 19.
svartflekkóttr, adi., maculis nigris conspersus; kvædi svartflekkótt
i. e. carmen tristitta pUnum Mhk. 22.
svartklæddr, part. compos., nigra veste indutus; acc. pl. svart-
klædda Hrfm. 9.
svartr, adj., niger; svartir seggir L. 58; dat. pl. svprtum Hátt. 73. 76.
svartskygdr, adj., livido splendore; svartskygd sverd Gldr. 7.
281
svá /. (apud recentíores) svó, adv., sic, ita; adeo; eo modo; Veidr
m»lti svá Hlg. 11; Hlg. 12. 17. 19; Em. 1; Hkm. 12; Vkl. 24;
Hdr. 9; Ódr. 3; es vérr en svá Efdr. 22; bœr heitir svá Vkv. 14;
Kdr. 10; Bgl.3.5.6. 11.15; R. 35; G. 63; Jdr.39.43; Mhk. 18.
20. 30; L. 9. 1 1. 12. 18. 20. 27. 28. 43. 52. 66. 68. — ScribUur svó
Sk. 114. 117. 126. 128. 137. — svá lengi eliamnunc R. 23. —
8vá =postea L. 48; svó Sk. 28. 33. 34. — svá /ere pro obj. == þat,
e. gr. má svá id valet 0. S. 6 (I 141). — vocem svá sequitvr
sem, e. gr. Bj. 6; Mhk. 14; sem c. conj. Rdr. 9; Hkm. 5; svó . . .
sem Sk. 6G. Eodem modo svá . . . at c. ind. l. conj., e. gr. Hfl. 20;
G. 64; L. 3. 35. 70. 80. 98; svó . . . at Sk. 155. 176. — svó pro
svó at hgitur Sk. 26. 60. 140. 142. 158. 174. 191.
svára, f., gigas femina; lamda; skær sváru i. e. lupus S. S. 1.
svás = svá es ita est Hfl. 1.
svát, conj. (~svá at), ut, ita ut. — a) vi consecutiva; svát hj^rtu
dugdu Kkm. 26; Rdr. 2. 5; Hlg. 8; Þdr. 16; Vkl. 20; Edr. 17;
G. 52; ^ Jdr. 21; L. 41. 49. 75. 81. -- b) vi finali, e. gr. 'G. 68;
L. 21. 30. 69. : — Nonnumquam vim limitativam habet, e. gr. svát
dœmi íinnisk quantum exempta testantur Hr. S. 16; svát konungr
eigi Yt. 53.
svát barsk=:8vá at barsk Gldr. 4; ubi adv. at proxims ad verbum
barsk pertinet (cfr pag. 12).
svefja (svafda), v., sopire; placare; görir sá betr er anhan svefr
Mhk. 28; gramr svafdi bil rex moram sopivit, morari noluit Vkl. 1.
svefn, m., somnus; i svefni Sk. 195. ^
Svegdir, m. pr., rex e genere Ynglingorum; acc. Svegdi Yt. 2.
sveidudr, m., bos; mækir sveiduds gladius bovis, i. e. cornu Yt. 25.
sveifla (ad), v., vibrare; versare; sveiflar til (ferrum) vibrat Sk. 182.
sveigir, m., qui vibrat; stála sveigir beUator; dat. sveigi R. 27.
sveigja (gd), V., flectere; intendere; árar at svegja Hkv. 17; jpfurr
sveigdi ý Hfl. 15.
sveinn, m., puer, filius; vir juvenis et fortis; sveinn fædist af meyju
hreinni L. 33; L. 30; gangi sveinn í móti sveini Ekm. 23; Sigurdr
sveinn Sk. 180; klæddi reifum fæddan sveininn L. 55; at Grundar
sveini Hlg. 19; snarpir sveinar Kkm. 27; med sveina cum sociis
Jdr. 25.
Sveinn, m. pr., filius Haraldi, rex Daniœ, cognomine Furcoberbis
(tjúguskegg); und Sveini Edr. 23; R. 20.
sveipr, m., subita volutatio; sveipr vard í f^r cursus subito impeditus
est Hlg. 13.
sveit, /., cœtus, cohors; homines; sveit bardisk snarla exercitus acriter
pugnavit Bdr. 9; væn sveit Jdr. 39; Mhk. 15; orma sveit L. 94
sveitin g^rdist sár ok mód Sk. 156; hann hefr adra sveit L. 72
Jdr. 24; Hrfm. 17; sveitir ór Finnbygdum Hrfm. 1 ; Ed'r. 12; Hr. S. 7
L. 97; veita eht dj^fla sveitum L. 85; L. 47. 48.
36
282
sveiti, m, — 1) 8udor. — 2) cruor; sanguis; heitr sveiti Kkm. 6;
Edr. 19; Kkm. 3; Bdr. 12; drótt þó dýran sveita af líki G. 22;
Isl. 7; ormr drifíun sveita Kkm. 12; kendu hendr sem fœtr vid
sveita vtdermd inanus pedeaque cum cruore, i. e. cntore perfum
Rdr. 4; sveita nagr Hlg. 8.
svelgja (svalg, sólginn l, solginn), t?., ghdire; devorare; consurnere;
• svelgja eht Yt. 6; hofgyldir svalg hrœ Yt. 41; svalg handa hrap-
munnum lyptisylg Pdr. 16; Eljúdnir vann sólginn (=r= svalg) Baldr
Mhk.9. — Parí. sólginn avidus; e.gr, þyrmdit sólgnum dólgi Hlg. 16.
svell, n,, glacies; svell dalnaudar glacies nianús, i. e. argentum; fetils
svell geltcidium bahei, t. e. gladius; dat. sg. svelli Bj. 4; Hfl. 8.
svella (svall, sollinn), v., turgere, tumescere; sunum mínum man svella
ird intumescent filu mei Kkm. 27; engiU svellr L. 15; heipt svall
Rdr. 10; Hlg. 14; Sgdr. 4; G. Ö4; húfr svall tabuhe navales undá
inaduerunt R. 14; trýni .sollinn i. e. rostro tumescenie l. madente
R. 17; Kkm. 2; sveiti fell í sollinn sæ Kkm. 3.
svella (Id), v., tumefacere, turgidum reddere; part. sveldr turgidus;
amplus, ingens; e. gr. harda sveld útbod convocatdo mílitum severe
exacta Hr. S. 12.
svelta (It), V., fame necare; es Haraldr hafi sveltar valdreyra (lynces)
quas Haraldus siti sanguinis enecavit Hkv. 13.
sverd, n., eims, gladius; nom. l. acc. sg. sverd Em. 5; Hkm. 5;
R. 17; G. 44; Sk. 155; sveráit Sk. 170. 182; daJt. sg. sverdi Snt.8;
()dr. 8; Efdr. 6; Isl. 8. 10; L. 56; Sk. 145. 148; gen. sg. sverás
Þdr. 11; Isl. 12. 17; w^/i. l acc. pl. sverd Gldr. 7; Hkm. 9;
Efdr. 17; Vkv. 6; Edr. 7; Kkm. 21; Bdr. 1; dat. pl. sverdum
Hkv. 19; Efdr. 14; Bgl. 1; Kkm. 11. 12; ge7i. pl. sverda Rdr. 3;
Hkv. 8; Vkl. 2. 11; Hkdr. 3; Efdr. 15. 16; Kkm. 15. 22. 23; Jdr. 28;
Isl. 6. 10; Hrfm. 17.
sverdálfr, m., genius gladU, i. e. prœUator Hlt. 14.
sverdberandi, part. compos., qui enses gestat; pugnator; sverá-
berendr viri Yt. 8.
sverd-Freyr, m., deus gladH, prœliator Hfl. 16.
sverdjálmr, m., crepitus ensium, pugna Efdr. 12.
sverdleikr, m., ludus gladiorum, pugna; gerdi sverdleik Odr. 8.
sverdregn, n., pluvia ensium, pugna; árr gverdregus minister pugm,
prœliator Hdr. 9.
sverdþing, n., conventus gladii, pugna; láta sverdþing verda háit
Vkv. 7.
sverrifj^rdr, m., sinus œstuosus ; s verda sverrif j ^rdr mare frevnm
gladiorum, i. e. sanguis; gen. sverrifjardar Vkl. 2.
svidkaldr, adj., frigore urens; prœfrigidus; udr en svidkalda Bdr. 2.
svidna (ad), y., amburi; sunr bidils Greipar svidnar Hlg. 13.
svidra (ad), v., urere; reidigall svidrar iiiér um idrin hilis irœ per
mea viscera furit L. 77.
283
svigdir, m., bos; geirr svigdis cornu Yt. 1. — Cfr. Aarb. /. nord.
Oldk. 1881, pag. 205 sqq,
svik, w. pL, fraus; dolus; svik fálusk Vkv. 2; fara á svik ad frau-
dem spectare Bgl. 7 ; bella svikum Efdr. 20.
svikdómr, m., perfidia; proditio; syikáóms meni> Edr. 15.
svikfólk, n., homines fraudiJenti; proditores; svikfólks eydir Edr. 5.
svinneygr, adj., argutis octdis prœditus; svinneyg drós Mhk. 3.
svinnr, adj., strenuus, promptus; prudens; enn svinni Vkl. 8; und
sigrunni svinnum Vkl. 17; c. gen, svinnr sylgs heilags tafns ok
hrafna gnarus sanguinis sacrœ victimœ et vaticimi corvorum Hdr. 7,
tdn est dat, sg. svinnum.
svipr, m., jactura, damnum; desiderium eorum,^ quœ amissa sunt;
þótti svipr at Friggjar syni Mhk. 9.
svipstund, /., momsntum temporis brevissimum; á svipstund einni
R. 30;
svipta (pt), V., privare; svipta ehn ehu rapidm auferre dtiquid áb
aliquo; Helgi vann elgs fenvidu svipta (part. prœt. acc. pl. m.)
aldri Helgius viros vita privavit Isl. 6.
sviptilundr, m., arbor spargens, i. e. distributor; sviptilundr Rínar
logs vir liberalis Hr. S. 14.
sviptir, m., qui raptim aufert; med svipti sagna cu7n duce agminum,
i. e. cum Ijokio Þdr. 3.
Svíar, m. pl, Sueci; raed Svíum Yt. 33. 40; Svía kind Yt. 9; Yt. 41;
O.S. 6 (I 141); Hr. S. 2.
svída (sveid l. svídda, svidinn), v. — 1) urere; ustulare; á svidnu
landi in agro combusto Hr. S. 10. — 2) uri; dolore affid; hyrningr
lét ben svída brynskíds vidum R. 21 ; svída sárt aeerbe dolere
L. 84; Sk. 175. 194; brjóst svídur af synda saurgan L. 76; dubba
þik, svó svídi Sk. 60; armar svíddu lacerti dolebant L. 56.
svífa (sveif, svifinn), t?. — 1) vibrare, librare. — 2) circumferri,
agitari; svífa á vatn et breida Hr. S. 13; eldrinn sveif ignis cir-
cumvolitavit Edr. 22; Kkm. 7.
svíkja (svéik, svikinn), v., decipere; sás annan sýkr (pro svíkr)
qui alios decipit Mhk. 18; sveik Ása leikum ludendo Anses decepit
Hlg. 12; L. 43; sviku Týs áttung í trygd Hlt. 12.
svími, m., defectio virium; vertigo; hanu lá í svíma vertigine cor-
reptus est; collapsus est Sk. 128.
svín, n. — 1) sus; porcus; Sk. 14. — 2) vas escarium formd por-
cina; fylla svín Sk. 107; setr hann fyr sik svínit frítt Sk. 40;
Sk. 41. 42. 98. 185. 186. 187.
Svínbjúgr, m. pr., mons Tslandiœ; á Svínbjúg sudr Sk. 34.
svíri, m., cervix; collum; svíra megin ÍMr. 7; svíra vín i. e. cruor
Kkm. 7; svíra hringar annuli colli, i. e. torques Rdr. 10 (cfr T 117);
um svírum super capitibus Gldr. 7.
Svíþjód, /. pr., Sueda; dólgferd Svíþjódar kólgu Þdr. 12.
284
Svp^^^i*) ^' P^»i nomen Odinis; salpenningr Syplnis i, e. clipeus
Rdr. 12; ekkja Sy^lnis terra Hlg. 15; dómr Sv^lnis pugna K. 3;
él Sy^lnis id. R. 16; Svplnis skyrtur loricœ Kkm. 12.
svprf, vid, svarf!
svprdr, m. — 1) cœspes vitms. — 2) cutis capitis crinita; svardar
stofn staiumen cutis c^pitalis, i. e. caput Efdr. 6.
Sygnir, m. pL, incolœ Sogniœ, provinciœ Norvegicœ; med Sygnum
Bgl. 9; Sygna dróttinn G. 22; Hr. S. 17.
sylgr, m., potus, haustus; ylgr fœr at hræm sylg 0. S. 3; svinnr
sylgs heilags tafns Hdr. 7; sylgr Surts œttar potus gigantum, i. e.
mulsum poeticum, poésis, carmen, e. gr. vinnk sléttan sylg Surts
ættar Efdr. 17.^
synd l. (apud récerdiores) synd, /., veccatum; at blekkja ehn í
synd L. 45; bragna syndir L. 90; L. 84; venja sik syndum G. 20;
fírra sik syndum G. 62; med sárum syndum L. 19; L. 60. 90; í
synda saurgan L. 21; L. 76; L. 80.
syndabrjótr, m., demólitor peccatorum; át drepa syndabrjót (dí
Salvatore) L. 47.
syndafár, n., pestds peccatorum; daJt. syndafári L. 91.
syndalikn, f., remissio peccatorum; L. 5.
syngva l. syngja (spng, sunginn), v., canere, insonare; drengir létu
sókna gífr syngja Hr. S. 8; str^ng stálin sungu R. 19; Edr. 19;
Kkm. 2; Bdr. 6; L. 4. 34; Sk. 156; sunginn heidr L. 26. 32 ceí.;
sungit vas Edr. 29.
synja (ad), v. — 1) negare, infitiari. — 2) renuere, carere; hlýtr
at synja vidbit sjálft obsonio (l. butyro) ipso carere cogitur
. Sk. 41.
synngast (ad; pro syndgast), v., peccare; L. 30.
systir, /., soror; acc. sg. systur Hkdr. 6.
•sýja (séda l. sýda, sédr l. sýdr), v., ,suere; geirrótu g^tvar járni
sýdar armatura ferro consuta Hkdr. 7 (ubi meUus fortasse est
scribere sédar).
sýja, /., compago navis; margo, latus navis; sær gnúdi á sýju Jdr. 16;
gyltar sýjur Hr. S. 15.
sýkr = svíkr; vid. svíkja!
sýna (nd), v., monstrare, ostendere; sýna ehm eht Sk. 98; Sk. 64;
sýn þú sárin fedrnum L. 87; salv^rdr sýudi sín tákn G. 19; L. 12;
sýndr er honum sidrinn vórr Sk. 181. — Rejlex. sýnask (sýnast L,
Sk.) apparere, conspici; sárin munu sýnast L. 7 1 ; mér sýnisk míhi
videtur Kkm. 24; varla sýnisk alt sem er Mhk. 17; sýnist raér
engi sæmd Sk. 106; (Ijós) sýndisk samdœgris G. 20.
sýnn, adj., perspicmis, emdens; neutr. sýnt manifesto R. 23;
"Kkm. 10.
Sýr, / pr,, nomen Freyœ; fentanna Sýr i. e. gigas femina, eí greppar
fentanna Sýrar giganJtes Sgdr. 1. >
285
sýsa (st), V., facere, efficere, gerere; c, dat, þyí 'b sýst factum est
G. 12; sýsa ehm saman aliquos in unnm hcum compellere, e. gt,
þeim 's þar sýst saman ibi congregati sunt Hkv. 21.
sýsla (ad), v,, occupatum eaae; ahquid curare; sýsla of sik aibi
operari, sibi indulgere Mhk. 3.
Sýsla, /. pr. (= Adalsýsla), para Estlandiœ; Sýslu kind Yt. 35.
sýta (tt), V., mœrere; sollicitum esse; sytir œvi ijitam lamentatur
Kkm. 22; sýtira drengr vid dauda mr fortis mortem non timet
Kkm. 25; esat sýtandi daudi mors non est lugenda Kkm^ 28.
sœla, /., felicitas, fortuna; salus; audr ok sœla Sk. ÖU; Óláfr þiggi
alla sœlu R. 33; G. G2; med sigri ok sælu L. 26. 32 cet.; sér til
sælu cum sua salute Edr. 8.
sæll, adj,, heatus, felix; heiU ok sæll, minn Skídi! Sk. 92; G. 66;
Sk. 185; lát auman, svá sem sælan, njóta laga þinna Bgl. in
add. 1 140.
sæineidr, m., lignum l. traha maris, i. e. navis; Vkv. 1.
.sœr, m., mare; svalr sær Jdr. 16; Snt. 6; of sæ allan Vkl. 8;
Hfl. 12. 15; Efdr. 20; Kkm. 3; enn lengra frá sæ Vkl. 22; fjarri
sæ Vkv. 14; sævar nidr fraJter maris (i. e. Ægeris), ú e. ignis
Yt. 6; sævar bein lapides, saaa Blt.á; sævar skíd navis Hr. A. 9.
sœra (rd), v., vulnerare; traudr at særa Jóta ferdir R. 19; særdist
bædi sonr ok módir L. 56; særendr hrings annulum in frusta
dissecantes, i, e, viri liherales G. 22; lét særda darra hljómvidu
sextán Isl. 20.
sæskíd, n., lignea solea maris, i. e. navis; af sæskídum e navibus
Hrfm. 11.
sætt (=8átt), /., paæ; recondliaJtio; at rofnar sættir Hr. S. 5; Danir
bádu þik sætta Hr. S. 17.
sætta (tt), V., reconciliare; refl. sættast in gratiam redire; at þit
sættust (o-: sættuzt, prœt. conj. 2 pL pro sættizt) ut recondUare'
mini Sk. 116; sættizt þá! reconcUiamdniI Sk. 118.
sœfa (fd), V., mactare, interjicere; drengir sœfdusk Edr. 19.
sœki-rróttr, m., (Oden i. e.) deus impetum fadens; sœki-rróttr
sundfaxa petitor namum, i. e. prœliator classiarius, dux prœUi
navalis Vkl. 20.
sœkja /. (apud recentiores) sækja (sótta, sóttr; 2 sg. prcet. sæktir
Sk. 186), V. — 1) visere; visitare; adire; c. ojcc. e. gr. at sœkja
Hákonar fund Vkv. 15; HaUfredr sótti konung Isl. 12; sótti helga
dóma Edr. 12; G. 41; Edr. 4; sótti heim ehn G. 38; sóttu Hedins
þrym pugnam adihant Rdr. 10; sóttu fund ehs Vkl. 17; drengr
segist hafa sótt heim seggi Sk. 19. — ^Yaggredi, adoriri: c. acc,
e. gr. herr sótti drasil sunda Efdr. 5; Vkv. 6; R. 18; Isl. 20;
þegnar sóttu gram Efdr. 23; Hrfm. 1; lét of sóttan ehn aUquem
aggressus est Hlg. 14; hann gat sótt filinn Mhk. 7; hykk dróttin
und lok spttan (ad mortem lacessitum) Efdr. 25 ; sóttir herdróttum
286
Hrfm. 11. Eodem modo sóttu at ehm Sk. 141. U8. 149. 151. -
3) progredi; ire, proficiðd; se c&nferre; sækja aastur þangat Sk. 49;
Sk. 51; sótti fram progreseuð est (o: in pugna) Hfl. 4; Efdr. 4;
sótti á flótta ee in fugam contulit Pdr. 12; landsfólk sótti þér til
handa populus ad te confluait Hr. A. 3 ; lét sótt (= sótti) pro-
greseus est Vkl. 1 1 ; ef hér eru menn til sóttir si hospites huc veM-
runt Sk. 113. — 4) poUri; sibi assumere; hinn ^s sœkja þordi
(o: sverá Óláfs) G. 44; ef þú sæktir SYÍnit mitt inn til Freyju
si arculam porcinam in atrio a Freyja repeteres Sk. 186.
sœma (md), v., honorare; concelebrare; þás sœmi (t. ^. sœmik) rekka
quum viros concelebro Hlg. 1 ; herr sœmdi (cfr I 208) lof þengils
(laudem regis celebravit) Hrfm. 17.
sœmð (sæmd L. et Sk.), f, honor, decus; sœmd ok vald L. 26. 32
cet.; sœrad ok heidr Sk. 30; Sk. 106; í hárri sæmd L. 91; sœmdar
fúss Hr. S. 19; med sœmdum ^llum summo honore Hr. S. 2. —
Pl. sœmdir prœclare facta, e. gr. lof sœmda þengils laus prœdare
gestorum regis Hrfm. 17, ubi tarnen meliorem lectionem habes I20S.
sœmdlarfullr (sæmdaríuUr Sk.) adj., honoratus; madrinn sæmdar-
fuUi Sk. 99.
sœmdarsæti (sœmdarsæti L.), n., sedes honorata; (deus) rak þau
hraut af sæmdarsæti (e paradiso) L. 19.
Sœnskr, adj., Sueticus; Sœnskr herr R. 17; G. 44; med her Sœnskao
Kdr. 3; j^fri Sœnskum Yt. 36; Sœnskri þjód Yt. 30; of Sœnskar
bygdir Hr. A. 3.
sœtleikr (sætleikr L.), m., dtdc^do; sætleiks brunnar fontes dulces
L. 28.
sœtr (sætr L.), adj., dulcis, jucundus; sineerus; hinn sæti Jesúí
L. 63. 80; fttdir hinn sœti L. 79; í audláti Jesú sæta L. 60; af
sœtu brjósti ex sincero pedore L. 99; ordin skýr ok sæt L. 3;
at bíta sætast blóm L. 16.
S9gn, f., narralio, eapositio. — Flur. sagoir agmen, cohors; e. gr.
fjpld sagna mvliitudo hominum (in clipeo ejictorum) Rdr. 7. 12;
seggjendr sagna i. e. dii Anses Hlg. 2; sagna hrœrir Lokius Hlg. Ö;
sviptir sagna id. Pdr. 3.
S9gukvœdi, n., carmen historicum; Jdr. 5.
s^k, f. — 1) res; negotium; óframs spk negotium hominis ignavi
Bgl. 15; fara lued annars s^k aliorum negotiis se immiscere Mhk. 16.
— 2) res; causa; vern s^k til ehs L. 14; of sanna spk justa de
causa Efdr. 12; of s^k litla G. 37. — 3) injuria; of spk ob in-
juriam Snt. 8. — i) crimen; audfengnar 'ru gelti sakar Mhk. 2C.
— 5) pugna; sakar afl vis pugnandi, resisteridi Snt. 9; snót saka
feíiúna pugnarum, Bellona Hfl. 16. — Dat. pl. spkum ut prœp. c.
gen. =• causá, auxUio, e. gr. s^kum herfarar expeditione bdlica Kdr. 5.
s^kkdalr, .m., profunda vallis; ór Surts s^kkdplum t. e. ex aniro
HnSÍbjargensi Hlt. 2.
287
s^kkva (i, e, sakkva, kt) v,, prœcipitare; (engiU) s^ktist í djúpleik
jarðar L. 9.
S^k kvamímir, m,, gigas quidarn; salr S^kkvamímis i, e, aaxum Yt. 3.
spkmidlandi, part, compos., lites decernens ; pl, spkmiálendr mri
Yt. 43.
s^agr, m., cantus, carmen; spngr vigra pugna Gldr. 7; s^ngr sverda
id, Jdr. 28; lítit vard af spngum Sk. 43.
S^rli, m. pr, — 1) fílius Jonakeri regis, frater Hamderi; Jjeir Ilamdir
ok Sprli Rdr. ö; und Sr^rla ranni suh tecío Sorlii, sub clipeo Vkl. 22;
Sprla fpt loi'icai Hkdr. 8. — 2) S^rli Brodd-Helgason mr Tslandus;
gen, S^rla Isl. 3. — 3) S^rli hinn sterki vir, de quo in S^rla þáttr
et S^rlá saga narratur; Sk. 77. 148, tdn tarnen Sprli hinn sterki
cum alio, cui erat cognomen sídn'efr, fortasse confunditur; cfr Saga
Gpngu-Hrólfis, cap, 31. — 4) vir nescio qms Mhk. 13.
sakkva, kt, v,, md. spkkva!
sakkva (s^kk, sokkinn), v,, delabi, submergi; grima nam sekkva nidr
Hr. A. 2; sukku uidr af Nadri Efdr. 10.
sakkvir, m,, inirnicus, hostis; sokkvir sólar straums (o: auri)^vir
liberalis (de Olavo Saneto) G. 28.
T.
-t, sujj'ixum negat,, cfr, -a, -at, -t! — In svát, þótt, þvít est -t
pro conj, at.
taf n, n,, victima; dapes; tafn fekksk v^rgum Kkm. 10; vargr fagnadi
tafui Kkm. 9; Isl. 10; sylgr heilags tafns Hdr. 7.
taka (tók, tekinn), v, — 1) capere; sumere, assumere; hold ok blód,
þat er tókt (quœ assumsisti) L. 83 ; tók gjpld af Nesþjóclum Hrfm. 6 ;
tók meyjar likam ,L. 65; L. 67; Sk. 182; hafa tekit himin handum
Bi^l. 6. — 2) nancisci; accipere, redpere; seggr taki ást (dei) G. 67;
unz her-Gauts hendr of tœki Snt. 11. — 3) potiri, subigere; visi
tekr Oska vif 0. S. 5; ádr of tœki austrland Vkl. 3. — 4) obire;
líf tók dauda G. 3' — 5) eripere; hann tekr svinit frá seggjum
Sk. 187; Sk. 20; tók (e vita er'ipuit) þjódkonung Yt. 43; madr
tók sverd af gram G. 44; at Ijós tœki andir i braut ór dj^fla
diki L. 23. — 6) eligere; tók konu Ð^nsku Hkv. 14; teknir menn
viri ddecti Hr. A. 3. — 7) supertegere; svát hver (r^nd) tók adra
ita id aUer clipeus margini alterius supercubaret Edr. 17. —
8) pertinere; ascendere; aldri tók þeim upp yfir skó supra calceos
eorum aqua numquam pertinebat Sk. 55; tók upp i pkla ad talum
ascendit Sk. 156. — 9) incipere; modo fere periphrastico, e, gr,
rekstefju tekk (= tek ek) hefja (~ ek hef rekstefju) R. 1 ; herr
tók hringja vvri tinnire cœperunt Edr. 29; tók lýsa refulgescébat
Hr. S. 6; brúdr tók leita G. 35; Isl. 15; L. 9. 15. 39. 46; Sk. 86.
288
44. 90. 138. 162. 175; ÍDnin tóku at brenna Hr. S. 11 ; hausar tóku rísa
flr. S. 14; L. 54; ádr flákon t<Bki at blóta syni Jdr. 30. — Cum adv,
et prœpo88. cotijungitur verbum taka, e, gr, taka a f deficere, v. c. taki
af raál 8ermo deficiat L. 75. — taka til ehs aliquid apprehendere,
imtUuere; e. gr. taka til g^rs promptum habere aUqutd Hkm, 17;
tók til orda loqui oreue est Sk. 180; ádr til víga tœki antequam
arma caperet flkm. 4. — taka vid accipere, reciper^, e. gr. þú
tókt vid sigri Hr. A. 14; tóktu vid brúdfpr agrnen nuptiale eaceptsU
Hr. S. 2; Eiríkr tók vid allvalds skrúdi Edr. 30; allir tóku vid
dóttur þinni flr. S. 18; aldir tóku vid (adv.) Bj. 4. — Rejlex. takast
evenire, e. gr. greyliga tókst þér gangan iler tibi male everdt Sk. 181.
tal, n., eermo; óbreytiligt tul L. 98; of tal in sermone, in loquendo
Mhk. 4.
tala, /., sermo; enumeraiio; minst tala es þat telja mMl negotíi est
hœc enumerare Vkv. 11.
tala (ad), v., dicere; loqui; Þorleifr tal^ir vid þegnino Sk. 190; L. 17;
tunga mín! tala med snilli L. 22; hpfudengillin taladi lengra L. 29;
Sk. 22; illa er talat Sk. 119.
tandr, m., ignie; tandr Skpglar ignÍ8 Bellonœ, i. e. ensis R. 20.
tandraudr, adj., ignis instar rubene; gen. tandrauds fasta G. 25.
tanniy m., ramue, ramulus; tanni vegbrautar ramue clipei, i. e. gla-
diué; r^dd tanna vegbrautar pugna Gldr. 3 (cfr add. et emendd.
huju8 libri).
tannr, m., dens (-- tpnn); sár tungan leikr vid tanna (acc. pl.)
Mhk. 12.
tapa (ad), v., amittere, perdere; c. dat. (Eva) tapadi sóma L. 18;
auduan þín tapast Sk. 110; Sk. 119.
targa, /., breve 8cutum; tprgur trpddusk Hkm. 6; vápn eru grimm
tprgum Bdr. 3.
Taurr, m. pr., regio provindœ Sudermanniœ, in Sueda sitœ; viá
Taur Yt. 17.
tákn, n., mdraculum; tákn (o: Olavi) ferr hvert á annat G. 46;
(deue) sýndi sín tákn G. 19; G. 51.
tálhreinn, vide medaltálhreinnl
tár, n., lacrimxi; lagast minnilig tár af kiunum L. 35; líttu á tárin
klpkk L. 91; tárum Mardallar i. e. auro Bj. 4; tarum rigni lacri'
mis pluat L. 75; L. 53; drukna í tára flódi L. 54.
tára, /., pugna; viti (nýtr) táru corvus prœlio fruitur Hfl. 21
(perperam a nonnuUis hœc vox ecribitur tara).
tármútarir, m., accipiter lacrimarum; tár benja lacrim>œ vulnerim,
i. e. cruor; unde benja tármútarir acdpiter sanguinolentus, i. e, corvus,
et benja tármútaris teitir beUator, qui corvum prœdá exhilarat Bgl. 12.
tegr, m., decas; decuria; tegr vas fullr Vkv. 10; stíga of teg hálfan
fjorda Isl. 24; sex tegir manna G. 54; Jdr. 39; fímm tegum siima
Kkm. 28; R. 18.
289
teiga (g^?), V., sorbere; orá at teiga voeem opprimere Sk. 120
(am aHter).
teinhlaut, /., sanguia aacer^ qui sacrificantibus penicillo (teinn) asper-
gébatur; teinhlautar Týr deus sanguims sacrificalis, vir sacrifœans
Vkl. 21 (Observandum ' est, vocem hlaut aliis locis nevtrius ge-
neris esse).
teiti, /., tœtitda; vekja Hugins teiti G. 41; konan drepr allri teiti
fyr mór Jdr. 15. 19 cet.
teitir, m,, qui exhHarat; tármútaris teitir Bgl. 12.
telgja, /., ascia, dolabra; vidar telgja pro Trételgja, quod cognomen
erat OÍavo regi, fiUo Ingjcddi; gen, telgju. Ýt. 41.
telja (talda; talda L.), v., enarrare; numsrare; recitare; munk telja
f^durfáll Snt. 5; Snt. 10; Vkv. 11; Jdr. 6; Isl. 2;^ L. 98; telja
rán í því pro rapina habere Bgl. 14; þat telk undr, ef . . . mdrum
censeo, quod Yt. 16; Snt. 22; c. duobus acc. hann telk yfírmann
Ó. S. 2j R. 25; Kkm. 23; tel ek L. 98; Sk. 1. 72. 101. 131. 193;
teljum hans œtt til goda Hlt. 1 ; telja þenna brag vísa hoc carmen
de rege recitant G. 68; taldak fátt G. 67; yngvi taldi erfdir þangat
rex eam regionem in herediis suis numeratit Edr. 23; sá (o: Baldr)
var taldr ór miklu kyni Mhk. 9; kvaldr af mœding taldri L. 79;
hef níu orrostui: taldar Vkv. 9. — Rejl. teljask; e. gr. tvítugir
t^ldumk vicennaies hábiti sumus Ekm. 3.
temja (tamda), v., domare; temja hest Signýjar vers equo Signyœ
mariti vehi, i. e. in patíbulo suspendi Yt. 17; tem mitt brjóst
doma pectus meum L. 81 ; tamdi Sigars grimman jó i. e, paiibtdo
suffixus est Hlt. 6; Asmundr tamdi Gnod vid gjálfr Mhk. 8. —
Ihrt. prœt. tamidr assuetus, c. gen. e, gr. fylgja Búa gunnar t^mdum
comdtari Buio prœliis assueto Jdr. 14.
tendra (ad), v., a/icendere; tendrast (imperat.) 9II tunga mín accen-
daris tota mea lingua! L. 22; tendrat brjóst pectus accensum L. 81.
teygja (gd), v. — 1) ducere, trahere; extendere; (deus) teygdi tvá
jafnaldra tíma L. 6; forvitni hans mun teygjast honum til vansa
curiositas ejus ignominiœ ei ducenda est L. 60. — 2) dUicere, pétli-
cere; gat teygja at sér ad se péUexit Hkdr. 4; (Eva) teygái med
sér Adám L. 18. ;
tiggi (=tyggi), m., rex; tiggja hlunnvigg Hátt. 74.
til, prcep. c. gen., ad, in. — Prœpositio til conjungitur a) cum verbis
veniendi, eundi, ferendi, offerendi, congregandi, numerandi, simil.,
ad locum sive terminum, ad statum, ad rem L personam sign^an-
dam, ad quam aliquis l, aliquid venit l. fertur; conjungitur itaque
cum his verbis: bera eht til ehs Rdr. 8; Hr. A. 11; Bdr. 3; bjóda
ehm til ehs Yt. 47; G. 6; Jdr. 18; Isl. 15; L. 74. 85; drífa til
ehs Hr. S. 4; falla til grundar G. 44; Kkm. 14; fara til ehs
Yt. 45; Hkm. 3. 14; Bgl. 9; fljúga til ehs Þdr. 16; vera fuss til
ehs Bdr. 6; g^rva fpr til Sogns Vkl. 13; fylgja til ehs Jdr. 13;
37
290
fœra Gldr. 2; Sk. 107; ganga til ehs Vkl. 21; Edr. 10; Isl. 3;
nmUiter ganga til þess eo spedare Sk. 4; gprvask til ehs Þdr. 2;
hafa ehn til sín Sk. 48; halda (e, gr, lidi, skipum simil,) til ehs
R. 7; Jdr. 10; Hr. S. Vd. 15; heimta eht til ehs Kkm. 4; hniga
til ehs Isl. 17; hverfa til blóta Vkl. «; kalla til sín Sk. 102;
kljúfa lunda V9II til lœgis Kkm. 5; koma Yt. 14; Hkv. 21; Hdr. 9;
Þdr. 4; Kkm. 25; L. 36; Sk. 155; lada ehn til ehs L. 68; (brautir)
liggja (teíidunt, patent) til ehs Þdr. 1; Hlt. 15; Ma Kdr. 7; reka
Gldr. 4; renna (rendi) Kkm. 12; renná (rann) Hr. S. 10; L. 20;
rida til borgar Hdr. 5; Sk. 47; samnask Hr. A. 6; senda Hrfm. 17;
Sk. 187; sigla Kkm. 11; skjóta til ehs Mhk. 3; snúa ehu til ehs
Mhk. 28; spenja skip til ódals Hr. A. 11; standa (penetrare) til
hjarta Yt. 28; standa af ehu til ehs G. 15; stíga G. 5; stýra
Hr. S. 16; telja ætt til goda Hlt. 1; teygjast til ehs L. 60; þyrja
Kdr. 3; Hr. A. 3; vaxa til salþaks usque ad cœlum crescere Þdi\7;
vesa til Róms Romam venire Edr. 12. — b) cum verbis feriendi,
e. gr. h^ggva til ehs Sk. 130. 146. 155. 170; Ijósta til ehs Sk. 62;
slá til ehs Sk. 154. 169; aliter berja ehn til heljar Sk. 160. —
c) cum verbis dicendi, percontandi, audiendi, simU., e. gr. fregna
tii ehs Hfl. 7; Mhk. 6; frétta til ehs Efdr. 19; heyra til ehs G. 8;
hlýda til ódar Hr. A. 1; segja til slíks Efdr. 3; ge^ deilisk til
þess Isl. 2. — d) cum verbis capiendi, accommodandi, prœparandi,
commutandi, dandi, utendd, simih, e. gr. taka til vígs Hkm. 4;
taka til g^rs Hkm. 17; taka til orda Sk. 180; bregda ehu til ehs
G. 58; gefa eht til ehs Sk. 14; gpra eht til væla Sk. 2; hafa eht
til elis Mhh. 6; spara eht til ehs Mhk. 27; verja ehu til ehs
Mhk. 2. Eodem modo alia vocabula, quœ peritiam, proclivitaiem
vd aliam quandam qualitatem exprimunt, accuratius iUustrantur
addito til et gen., e. gr. búinn til ehs Edr. 26; Sk. 15. 28; eiga
kyn til ehs Mhk. 2; kænn til ehs Sk. 42; ilt til litar Mhk. 26;
lund er mér til hroda Mhk. 29; vendr til ehs Sk. 18; vígdr til
biskups Edr. 27; s^k til ehs L. 14; prr til ehs Isl. 19. — e) eum
aUis quoque verbis et locutionibus ad finem propositam eapritnen-
dam, e. gr. fara til fárhúga in exitium cedere Rdr. 8; til bleyái
ut ignaviam efficeret Rdr. 9; drekka til ehs alicui propinare
Sk. 108; rydja til dýrdar rnam facere ad gloriam Bgl. 8; Hr. A. 5;
vega til menja ad opes parandas pugnare Sgdr. 6 ; segja^ upp Ipg
til gumna feigdar Efdr. 8 ; halda gods l^g til sælu sér (ad for-
tunam sibi parandam) Edr. 8; ráda eht til þurftar m^nnum Edr. 14;
strengja heit til ehs Jdr. 14; vefja eht ehu til hjálpar m^nnum L. SG.
— Tn structura verborum sækja eht til ehs, Sk. 186 = aliquid (apnd
aliquem, i, e.) ab aliquo repetere, prœp. til cum svbst. usurpatur,
quia iUud sækja eht rr^ se aliquo conferre ad aliquid repetendum. —
Adverbialiter partÍGula til sœpe usurpatur, v. c. lilýda til hvat...
Bgl. 12; bregda til ehu L. 11; vera til exstare L. 21; bera til
291
comedere, largiri L. 30; vinoa til eht alqd facere, e, gr, er vann
til ekki qui niM fecit (i. e, nikíl ddiquit) L. 65; alt ynni ek til
omnia facerem Sk. 116; koma til med ehm vendre in controversiam,
controversari cum aliquo Sk. 50; víkid til vid kónginn ad regem
V08 convertite Sk. 117; innir til vid Skída Sk. 166; heyra til
Sk. 173; sveifla til Sk. 182. Eodem modo þar til eo L. 11. 99;
Sk. 29. 50; hér til Sk. 113; þangat til L. 13. Cum adj. l. adv.
gradus positivi adv. til est = admodum, nimis, nimium, e. gr.
mengi til mikit Em. 2; til mjpk Efdr. 3.
timbr, n., materia; tignum; mœrdar timbr carminis tamquam ma-
teria Snt. 5.
timbrfastr, adj., firmiter œdificatus; Yt. 34.
tingl, n., ornatus navium; a^eulœ frontaUs navium; med gr^fnum
tinglum Hkv. 7.
tíd, /., tempua; hora; hæstrar tídar Gldr. 1. — Plur. tídir horœ
canonicœ; tída flaustr naves rerum sacrarum, i. e. templa Edr. 25.
tídendi, n. pl., res novœ; engi j^fn tídendin heyrdust nuUa exstitere
tanta nova L. 34; hvat er tídenda? quid novi? L. 62.
tídhpggvit, neutr. part. compos., crebro ictum; lét tídhpggvit hrœ
Saxa crebro percussit corpora Saxonum Ódr. 6.
tidr, adj. — 1) creber; assuetus. — 2) cdeber; einkar tídr of allan
Austrveg Edr. 4. — 3) avidus; c. gen. tídr fj^rlama Hlg. 17.
tígna C^d), V., honorare; Jesúra tígna engla rásir L. 40.
tígnarkvedja, /., saJutafio honorifica; þvílíkri tígnarkvedju L. 29.
tígnarsœti, n., sedes gloriœ; ágœt í tígnarsœti L. 62.
tími, m. — 1) tempus; um langan tíma per longum tempus L. 20;
á settum tíma L. 23; Sk. 128; (deus) teygdi tvá tíma jafnaldra
L. 6. — 2) tnta, fortunœ; vas plsmid allra tíma i. e. fortunœ po-
ciUatori jam actœ essent Snt. 8.
tínir, m., recitator; mærdar tínir ehquentiam (íaudem) proferens,
vir disertus Hr. S. 21.
tírarsterkr, adj., íllustris; gen. sg. m. tírarsterks G. 40.
tírbrádr, adj., gloriosus, augustus; G. 13.
t í r f y 1 g j a n d i , part. compos.y honorem sectans ; ghriœ cupidus Vkv. 1 2.
tírkuunr, adj., famá notus (propter eloquentiam) ; tírkunn tunga
tírr, m., gloria, fama; vinna heimtan nýztan tír G. 55; med trygdar
tíri Edr. 25; þat fœr tírar þjódar snytri Vkl. 5; Ódr. 9; til tírar
þinga ad conventus gloriœ, i. e. ad pugnas Hr, A. 3.
tívi, m., deus; med fródgum tíva i. e. cum Lokio Hlg. 8; dat. pl.
tívum Hlg. 3; gen. pl. tíva Hlg. 1.
tíu, num. card., decem; tíu sinnum decies L. 67.
tjald, n., tentorium; tentorium navale; und drifnu tjaldi sub tentorio
(imhribus) a^perso Hr. A. 7; ráda tj^ldum drifnum Hkv. 5; tj^ld
Hlakkar *'. e. clipei, e. gr. halda Hlakkar tj^ldum Kkm. 13.
292
tjarga (aá), v,, pice Uqmida perlinere; snekkjub^rd hála tj^rguá
B. 4; rœér tj^rgudum árum Hkv. 5.
tjá (tóáa, tódr), V., momLrare, prœbere; offerre; ték Grímnis ged-
jardar lá Oleifi Hdr. 1 ; tjá v i d ehm amnd cdqm vaUre, e. gr.
reyna, hvat Óláfs bœnir tédu vid god G. 31 ; periphr. c. inf. tér
hryggva contristat Edr. 31.
tjóa (tjóada L tjóda), v., jiware, opem ferre; c. daJt. e. gr. tjóar
9ngum at auka lengra L. 95; h^num tjódi vel módur hlýri G. 32.
tJ9rr, m., gladiua; tj^r rudum vída Kkm. 3; Týr dýrra tj^rva numm
enaium pretiosorum, prœliator Ódr. 9.
toginn, part. prœt. verbi in aliia formis obsoleti; ducbus, stridus;
vinna toginn skjóma Ykl. 3; med sverd of togin strictis gladm
Hkm. 9.
tollr, m., acumm; tollr brautar lids spiculum hacuU prœferraii
Þdr. 18.
irorfyndr, adj., difficíUs inventu; mjpk torfyndr Snt. 15.
tormidludr, m., qui œgre impertitur; tormidludr beina parcus in
largiendo Hlg. 3 (ubi aUi malurd part. comp. tormidla& = diffi-
culter divisus; quum vero neque tormidludr neque tormidladr bonum
faciat sensum verborum, legendum puto beini torsodinn = carnds
œgre coctœ; de qua re uberius disputavi inlibeUo, quem Em&H'
dationer och Exegeser tiU Norrðna Ðikter (pagg. 33 et sqq.)
inscripsi).
tortrygd, /., desperatío; tortrygdar hnekkir (de Olavo) Efdr. 2.
torveldr, adj., SfficiUs, molestus; erumk torvelt Snt. 24.
tól, n., instrumentum; af fremstu meistara tólum Sk. 200; bragar
tólum i. e. arte poética G. 50.
tólf, num. card., duodecim; Ódr. 1; G. 13. 25; Jdr. 44; Sk. 71.83.
149. 179.
tólfti, num. ord., duodecimus; tólfta sinni Vkv. 12.
tómr, adj., vacuus; ,hnii (birzlan) var tóm Sk. 197.
tópt (aia topt), /., fundus; area œdificii; n^kkvi tóptar nams areœ,
i. e. domus Yt. 34.
Trana, /. pr., navis quœdam bellica; sá Tr^nu fljóta auda Efdr. 18
(trana = grus).
Trandill, m. pr., cognomen ThorketÆ, viri Islandi; gen. Traadils
Isl. 19.
traudla, adv., vix, œgre; Mhk. 12.
traudr, adj., invitus; herr vasa traudr at sœra Jóta ferdir R. 19;
hyggja ehn mj^k traudan at láta systur Auds eina Hkdr. 6. —
Neutr. trautt pro adv., vix, œgre, trautt má telja L. 98; Mhk. 19. 28.
traust, n. — 1) prœsidium, trdela; stendr at miklu trausti Hkdr. l.—
2) fiduda; af trausti G. 54; med fullu trausti plená fiduciá L. 50.
traustr, adj., fidus, fírmus; lukku traustr fortund fretus Sk. 53;
hirdmenn traustir Hr. S. 10.
*tredja (tradda, traddr), v., calcare; tr^ddusk t^rgur fyr hjalta
hardfótum Hkm. 6.
tregr, adj. — 1) invitus, coactus; tregum otrs gj^ldum mulctis vi eé-
tartis Bj. 4. — 2) difficilis; mjpk erumk tregt at hrœra tungu Snt. 1.
treysta (st), v, — 1) corMere; cum dat. mák treysta þinni ást
L. 85; treystir gpngum %, e. ambulatíoni deditus eet Sk. 23; eodem
modo treystandi á ydra vœgd L. 82. — 2) eaperiri; tentare; húfar
treystu dúfur Hr. S. 13. — Rejl, treystast cor^dere, audere; treyst-
umst ek at freista L. 43; hann treystist at freista L. 17.
treystir, m., cotijfirmator ; fólka treystir dux Edr. 24.
tré, n,, arhor; sem tré stykki af stofni Sk. 133; at fornu tré Mhk. 23.
trigglausB {pro trygglauss), adj., intutue; far trigglaust Hlg. 1.
trjóna, /. — 1) rostrum; i Fofnis trjónu Ijóta Sk. 162; farra trjóna
frons taurina Yt. 27, ut phrique vertunt; h. l. farri drjóna pro farra
trjónu legere volo, ut monui 1 118 et in Emendd. och Exegeser tiU
Norr. Dikter, pagg. 9 et sqq. — 2) reé cacuminata, ideoque trjónu
tr^ll ree noxia formá cuneatá, i. e. Mjolner malleus fllg. 17.
troda (trad, trodinn), v., calcare, conctucare; conterere; troda ehn
Yt. 4; trad Ingjald ífjórvan Yt. 39; Hfl. 10; trádusk þungu tródi
conculcati sunt auaílio perticœ validœ Þdr. 14; skór trodnir í sundr
Sk. 193.
troll, n., monatrum giganteum; furia; trolls marr i. e. lupua R. 17
(:-tr9U).
trollkundr, adj., a furHs oriundiia; Grímhildr troUkund (i. e.
Fennica origine) Yt. 4.
tród, n., pertica; etiam coBective =^ canterii; þungu tródi i. e. baculo
Gridœ Hr. 14.
trúa, /., fdea; fídee Chrietiana; rdigio; þat er rétt trúa mín L. 6;
trúan haud at sanna L. 34; trúa min yeit per fidem meam Sk. 101;
kendi trúu (pro trú) góda R. 9; frá trú G. 40; nýta þjód, vid
trú stadda G. 68.
trúa (trúda, trúat), v., credere; confidere; c. dat. trúa ehm Snt. 15. 21;
trúa flárádum Mhk. 28; aldri trúi ek hann hatni Sk. 34; Sk. 35. 62.
188. 202; trúik L. 41; at mér trúi (3 pl. cœij.) Mhk. 24; Eva trúdi
L. 18; L. 29; sás trúdi á god G. 13; hugprúdr trúdi á sik Isl. 25.
trúdr, m., histrio; at leikurum ok trúdum Hkv. 22.
trúr, adj., fidue, fidelis; certus; trúr at hug Mhk. 7; engi g^rdist
^drum trúr Sk. 153; ekki er trútt, at hnjósi Sk. 189.
trúss, n., mantica; impedimenta; upp vatt trúss medal herda Sk. 28;
Sk. 42; í trúsBÍ Sk. 199.
try gd, /., fides; svíkja ehn í trygd fidem alicujus faUere Hlt. 12;
med trygdar tíri cum fidelitatis (o: eoliditatís) laude Edr. 25. —
Plur. trygdir pacta; e. gr. slíta trygdum Mhk. 3.
tryggr, adj., fidus; tutus; credvlua; gjerdumk tryggr Snt. 21; vilgi
tryggr Þdr. 1; fyr tryggs jarls bœ Vkv. 11.
294
tryggva. L tryggja (g^), v., jiddem, tutum reddere; kanna bygá
fridi trygda lustrare territorium pace securum Edr. 28.
Tryggvi, m. pr,, regulus Norvegxcus, pater Ohm, regia Norvegiœ;
gen. Tryggva Ódr. 6; Efdr. 13. 21. 22. 25; Bgl. 5;' R. 4. 32. 34.
trýni, n., roatrum (suis); trýni sollinn rostrum madens R. 17.
tr^d, /., via septa; terra septa; tr^d glamma ferdar via lupis trita,
i, e. tesqua, montana Gldr. 3; koma á auda tr^d in vacuum locum
succedere Hkm. 20.
trpll (=troll), n. — 1) /uria; tr^Il at mœtti Sk. 159; Mhk. 15. -
2) res noxia; trjónu tr^U Hlg. 17 (ubi rectíus fortasse scríbitur troU).
tr^llsligr, adj., monstrosus, immanis; tr^llslig yar sú t^nnin Sk. 162.
tunga, f. — 1) Ungua; nom. sg. tunga Bgl. 17; G. 60. 64; L. 22. 26;
tungan Mhk. 12; L. 51. 75; acc., dat., gen. sg. tungu Snt. 1;
Hr. A. 3; G. 38. 61; L. 39; dat. pl. tungum L. 26. 32 cet. 93. -
2) lingua; serm>o; literœ; á Ðanska tungu Vkv. 15; Edr. 27; G. 26;
med Banskri tungu L. 4; ungr nam hann margar tungur Edr. 9.
tungl, n., steUa; tungl brá t. e. octdus, et sólar brá tungls vasti orbes
oculi Þdr. 14; tungla rann t. e. cœlum G. 46.
tungusætr (t. e. tungusœtr), adj., suaviloquus L. 92.
Tunni, m. pr., servus quidam; gen. Tunna Yt. 27.
tuttugu, num. card., viginti; Sk. 199.
tún, n., area circa œdes septa; í Haralds túni Hkv. 16.
Tveggi, m. pr., nomen ódinis; Tveggja bági i. e. Fenrer Snt. 24.
tveir, tvœr, tvau, num. card., duo; nom, m/isc. tveir Yt. 21; R. 17;
Isl. 9; Sk. 65; acc. masc. tvá Isl. 20; L. 6. 76; tváa Efdr. 3; dat. m.
tveim R. 20; Mhk. 10; Sk. 50; gen. m. tveggja Gldr. 4; Isl. 12;
acc. fem. tvær R. 25; acc. n. tvau Efdr. 28.
tvennr, num. ddstr., bim; duo; duplex, gemdnus; tvennir skór Sk. 193;
dreifast í flokka tvenna L. 72; R. 26; kristnadi tvenna þjód R. 10;
tvennar rásir dægranna bini cursus dderum, bini dies L. 67; tvemi
p9r skæda Sk. 32.
tvisvar, num. adv., his; tvisvar tíu sinnum vides L. 67.
tvískelfdr, adj., 'bitremulus' , vít ita dicam ; carmen vocatur tvískelft,
ubi in primo et tertio versu semistrophœ cujusque literæ metricæ,
qtice servœ (studlar) appellanttir, uná tantum interjectá syllabá irder
se distent; ek fœ tvískelfda drópu hródri stœrda R. 35.
tvítugr, adj., tncennalis; viginti annos natus; tvítugir tpldumk Kkm.3.
tvívidr, m., arcus; tvívidar Týr (Tyr i. e.) deits ardtenensj bellator;
de Geirrodio gigante rdr. 18.
tyggi, ^*, 'rex; nom. sg. Ódr. 6. 9; R. 20; G. 65; dat. l. gen. sg.
tyggja Efdr.24; R.25; G. 9.
typpi, n., apex; carchesium; élmars typpi Hr. A. 10.
typta (ad), v., castigare; typta mitt brjóst! L. 81.
tystr (pro tvistr), adj., tristis; discors; tyst grund Bgl. 9.
tysvar pro tvisvar; his; G. 60.
295
týframr (pro tvíframr?), adj., valde exceUem; gen, pl týfrftmra
Hlg. 1.
týja (týda, týdr), v., prodesse, suficere; eyvit týr niM sufficit
Mhk. 12.
týna (nd), v,, perdere, amittere; c. acc. týna fj^r Gauta Vkl. 21;
sœpissime c. oaL, e. gr. týna pndu Jdr. 41; Sk. 64; liá týndi œvi
Kkra. 3; týndu lífi Edr. 19; Hr. S. 7; L. 59. — Part. prœt. týndr,
e. gr. endr frá trú týndir (apostatœ) G. 40; \ddg^, er týndum
nægdist L. 82. — týna a f =- dejicere, excutere, e. gr. ek týndi
honum af Sk. 101. — Rejl. týnask cessare; þars gledi týnisk aldri
G. 63.
týnir, m., qui perdit, consumit; týnir vala strœtis fasta i. e. vir G. 25.
Týr, m. pr., deus ex genere Ansium; Týs áttungr Yt. 27; Hlt. 12;
sœpe in appeUationibus virorum, e. gr. Týr tJQrya, prœliator Odr. 9;
sverda Týr id. Efdr. 15; teinhlautar Týr sacrifkatm* Vkl. 21; Týr
ára elgs natngator Isl. 8; bauga Týr vir liberalis, v. c. fyr bauga
Týs hjalta hardfótum Hkm. 6; kom at Tývi tvívidar (i. e, giganti
Geirrodio) Þdr. 18.
tæla (Id), V., dedpere; tæla ehn Sk. 2; marga hefr þat hyggna tœlt
Mhk. 20.
tœja (œd), v., adjuvare; periphrastice usurpatur, e. gr. velja tœdi
elegit R. 13.
tœma (md; tæma Sk.), v., vacuefacere; seggrinn tæmdi svínit hálft
Sk. 41.
tœnadr (tænadr L.), m., auxilium; intercessio; fyr Márju fagran
'tænaá L. 82.
t^ng, /., forceps; tangu (dat. pro t^ngu) laust fordpe (prehendU et)
conjecit Þdr. 15; vid raudbita tangar Þdr. 21; med tangar munni
G. 60.
t^nn, /., dens; raud ylgjar tpnn Vkv. 12; Sk. 199; tpnnin ein Sk. 162;
pl. nom. l. acc. tennr L. 73; tedr Isl. 7; tenn Sk. 5. 9; tennur
Sk. 142. 194; dat. pl. t^nnum Sk. 155.
þadan, adv., inde; exinde; ex eo hco; ganga þadan Vkl. 16; rísa
upp þadan G. 6; Illg. 17; Hkdr. 8; Kdr. 6; Kkm. 1. 19.
þadra, adv., ibi; eo loco; R. 13; Hr. S. 21; Sk. 39. 152.
þagna (ad), v., ohmutescere; sUere; ek þagna =:r "cím'' (formula car-
minis concludendi) R. 35; G. 71; hann þagnar Sk. 145; tungan
þagni lingua conUcescat L. 75.
þ a g n a f u n d r , m., id quod tacite inventum est ; inventum clandestinum ;
þagnafundr rriggja nidja 7*es per furtum Ansihus concUiata, i. e.
poésis Snt. 2.
296
þakka (ad), v,, gratíds agere; c. dat, pers,, acc, rei, e. gr, þakkar
herra vín propter vinum domino gratías agit Sk. 109; (fagnaðarlaog)
æ þakkandi miskuim mjúka L. 32.
þang/ n,, alga; fuctis; þang hlidar alga clivi, i, e, sUva, et bitsótt hlíðar
þangs ignU Yt. 34; þrjengvir þangs calcaior fuci, t, e, Thor Pár, 21.
þangat, adv,, eo, tUuc; halda skipom þangat Edr. lö; EkLr. 19. 23;
Hr. S. 1; Sk. 17. 49. 61; þjódir þangat t. e, populi ittis locie hin-
tantes Hr. S. 20; heyrdi þangat (i, e. ex eo hco) hávan brest
Sk. 151; þangat til er = ut (finale) L, 13.
þannig (= þann veg), adv, — 1) eo; gramr helt bordum þaniiig
Hr. S. 5. — 2) ita; Mhk. 11. 20. 24.
þanninn (^ þann yeginn), adv,, hoc modo; ita; L. 41; Sk. 47.
þar, adv,, tW, eo loco, iUuc; Rdr. 5; Hlg. 16. 18. 19; Hkv. 21 (bis)
Gldr.4; Em.2; Hlt. 10. 13; Hfl. 4. 10. 14; Hdr. 7. 9; Þdr, 13. U
Efdr.5.12; Vkv. 6. 7. 15; Ó.S.3; Hr.A.13; R.7.24; Edr.10.25;
G. 23. 50. 52; Bdr. 9; Jdr. 6. 7. 9. 18., 21, 25. 28. 31. 34. 37. 38
39. 41; Isl. 17. 18; Hr. S. 8. 16. 20; L. 15. 18 (áar); 27. 33. 73
Sk. 17. 18. 30. 31. 32. 36. 68. 71. 73. 74. 77. 78. 80. 84. 87. 97. 99,
106. 108. 152. 156. 183; sœpe cum aliis particuUs conjungitur.
e, gr. þar á in ea re Sk. 6; þar í in eam rem Sk. 121. 197
þar med L.46; Sk. 10. 124; þar nœst Sk. 75; þar til L, 11. 99
Sk. 29. 50; þar \xr ex his rdms Sk. 2; eodem modo uppi ok nidrí
ok þar i midju L. 1. 100; þar sem ubi L. 9; þar er td, L. 19.34.
-- þar=þar es ubi Sk. 16. 173. 185. — Cfr darl
þari, m,, alga; á þaranum ganga Sk. 63.
þars (= þar es), adv. cum part, rdat,; ubi; Yt. 1. 18. 46, 54; Hlg. 2.4;
Gldr. 5; Hlt. 7. 12; Hfl. 5; Vkl. 22; Þdr. 5. 6. 13; Efdr. 5. '^'^
Vkv. 6. 9. 1 1 ; Bgl. 2. 3; R. 18; Edr. 20; G. 9. 20. 37. 54. 56. 63. 6b;
Kkm. 2. 11. 14. 21; Jdr. 20. 22. 29. 32; Hr. S. 16.
þausn, f., strepitus, tumuUus; mikit þausnar vess Sk, 178.
þaz = þat es (part. relat,) Efdr. 26; Edr. 29.
þá, adv,, tum; Rdr. 10; Hlg. 7. 8. 10; Hkm. 2. 5. 18; Hfl. 4. 9. 13;
Kdr. 5; Bgl. 17; Hr. A. 6. 12; Edr. 15. 23; G. 48; Bdr. 12; Jdr. 11.
14. 18. 32. 33. 36. 38. 41. 45; Mhk. 1. 21; Hátt. 72; Isl. 13. 23;
L. 20. 70. 71. 72. 82. 84. 88. 96; Sk. 3. 5. 21. 22. 24. 51. 67. 81.
113. 118. 128. 129. 132. 135. 137. 140. 144. 145. 148. 163. 168. 170.
174. 178. 180. 182. 187. — Nonnumquam pariiculam þá seqintur
part, rdativa (temporalis) es, e, gr, Hkv. 17; Bgl. 6; sœpissime
tamen þá et es in unam vocem conflantur, quod videre licet s, v,
þás. Apud recentiores post þá usurpatur er l, 'r; þá'r^jMKíW,
e. gr, L. 30. 33. 37. 54. 55. 84. 86. 87. 99. — In Skídaríma ^pro
þá er, quum, invenimus, e. gr, Sk. 36. 63. 133. 150; eodemque nwdo
Edr. 29, nisi K l. legere mavis þás.
þás (=þá es, þá er), conj. tempor., tum quum, i, e. quum, qmndo;
Rdr. 3. 6. 8; Yt. 2. 4. 6. 9. 14. 16. 21. 22. 34. 39. 47; Hlg. 15. 16;
297
Hkv.21; Gldr.5; Em.6; Hlt. 3. 5. U; Sgdr. 4; Vkl. 14. 18. 19;
þdr. 2. 4. 12. 16. 17; Ódr. 1; Efdr. 9; Vkv. 4. 5; G. 3. 19. 31.
35. 37. 44. 54; Kkm. 1. 2. 4. 6. 9. 10. 12. 24; Jdr. 42; Hátt. 75;
Isl. 7. 8. 9. 15. 16.
þáttr, m. — 1) restis, fums; Jilum; sleit snaran þátt Snt. 7. —
2) Tiarratiuncula intertexta; esa þprf at segja þann þátt Jdr. 34.
þefr, m,, odor; hræs þefr Hkv. 3.
þegar, adv,, siatim, extemplo; þegar ungr jam ab adohscentia 0. S. 2;
G. 59; Jdr. 41; Mhk. 23; Sk. 57. 128. 147. ~ þegar er (statim)
quum L. 38; þegar pro conj, (—. þegar er) habendum est Sk. 47.
þegja (þagda, þagat), v., tacere; þegir (3 sg. prœs. ind,) Mhk. 1; ef
firar þegja Hfl. 7; .væri þokks betr at þegdak (1 sg, prœt, conj,)
Mhk. 25; þótt aldri þegdi etsi numquam tacerent L. 94.
þegn, m,, vir, cohnus; homo militaris; nom, sg, þegn Snt. 14;
Ekœ. 23; Isl. 13; acc, sg, þegn G. 61; þegninn Sk. 35. 190; dat,
þegni Kkm. 23; gen, sg, þegns Snt. 9. 11; Vkl. 4; nom, pl, þegnar
Efdr. 23; Bgl. 2; Jdr. 36; Hr. S. 3; Hrfm. 12; acc, pl, þegna Bgl. 13;
G. 14; Jdr. 28.41; dat, pl, þegnum Hlg. 5; Edr. 8; Jdr. 44; gen,
j?Z. þegna Hdr. 9; Bgl. 11. 14; Hr. A. 5; Edr. 20; Jdr. 9.
þegnprýáir, m,, qui viros ornat, honorat; gen, þegnprýáis G. 11.
þekkiligr, adj,, gratus; Hlg. 5.
þekkja (þátta l, þekta), v,, cognoscere; agnoscere; má þekkja Póri
járnskj^ld Sk. 84; þekkik sút Mhk. 12; þátti sinn bana Hlg. 16;
G. 48; þekktu G^ngu-Hrólf Sk. 83.
þekkjask (kt), v,, gratum esse; síbi placere; þenna lét þorgils
þekkjast Sk. 17.
þekkr, adj, — l) gratus; acceptus; misjafnt þekkur (~ þekkr) fólki
Sk. 1 1 ; kvad hugrekki sér þekkja Ef dr. 1 ; erumka þekkt þjóda
sinni Snt. 17. — 2) venustus; þekk 's þó en fránleita Hkv. 2.
þella, /., pinus; hefk ort of mjaáar þellu (de femina) Jdr. 4.
þengill, m,, rex; nom, I, voc, sg, þengill Efdr. 25; Vkv. 6. 15;
Bgl. 6. 10; Ó. S. 2; R. 5. 28. 33; G. 11. 13. 43. 56. 71; Jdr. 15;
Hr.S. 16.20; acc. sg, þengil Rdr. 1; Edr. 2. 29; Hátt. 69; gen, sg,
þengils Hfl. 20; R. 8; G. 12; Hrfm. 17.
þerra (rd), v,, abstergere; þerái of hyrnu Hkv. 4.
þerrir, m,, siccatio; þerris æda ósk-Rán (de HHda cœdis cupiente)
Rdr. 8 (in annot. ad h, l, H, Falkius in Arkiv f. Nord. Fil.
V 270 vertit æda þerrir = id quod sistit ejjusionem sanguinis,
ideoque ósk-Rán æda þerris = dea l. femina sanatrix),
þessi, þessi, þetta, pron. dem,; hic, hœc, hoc; nom, sg. m, þessi
G. 69; L. 24. 37; acc, sg, m, þenna G. 65. 68; L. 12. 30, 43. 47.
53.83.97.98; Sk. 17.35. 99; dat, sg, m, þessum Hr.A. 9; G.66;
IsL 2; L. 2. 56; Sk. 59; þeima G. 2. 49. 57; gen, sg, m. þessa
G. 17. 70; nom. pl. m. þessir L. 49; ace. pl. m. þessa Sk. 122;
nom. sg. f. þessi L. 25; oáíc. sg. f. þessa L. 99; dat. sg. f. þessi
;í8
298
í; (jucc, pL f, þessar G. 49; nom, L acc, sg, n. þetta L. 47.
; ; Sk. 15. 64. 69. 116. 118. 164; dat. sg. n, þessu G. 10. 11. 64;
Edr. 2;
85.96;
L. 46. 72. 74; Sk. 70. 91. 174; nom, L acc. pL n. þessi L. 9. 49;
Sk. 69; dat. pL n, þessum L. 41; gen. pL n. þessa L. 96.
þeygi, adv.; neque tamen; haudquaquam; Bj. 5; Hfl. 18; Mhk. 29;
L. 47; Sk. 116.
þeyr, m., tepor caeli; G^ndlar þeyr.wníwí tepidus BéUonœ; él G^ndlar
þeys R. 11.
þeysa (st), v., magna vi propellere, jactare; v^rru þeysa Hkv. 17;
c. dat. flota þeystu Hlt. 13.
þér, dat. pron. þú, q. v.í
þér~ér, pron. pers. 2:dœ plur.; vos; Sk. 109. 126,
þiggja (þá, þeginn), v., accipere; impetrare; þiggja eht Yt. 24;
Sk. 101; þiggja líf, fjpr Jdr. 43; Óláfr þiggr alt, sem œstir G. 21. 24
cet.; Óláfr þiggi alla sœlu R. 33; þigg þú at Ásum 9I Hkm. 16;
þiggjandi byrjar viggjar Hkdr. 3; þák eld ^lna bekks af j^fri
Rdr. 13; þák bifkleif at Þorleifi Hlg. 13.20; þá fóstr educatus est
R. 2; Edr. 30; lýdar þágu Ipg af þeim npfnum Bgl. 5; Edr. 7.
þikkja = þykkja, q. v.!
þing, n., conventus, prœcipue conventus judidalis; contio; coUoquium;
at þingi Hlg. 10; L. 72; af því þingi ex eo congressu, i. e. ex ea
pugna Vkv. 11; bjóda ehm til þings Þridja ad colloquium Odim
tnvitare, i. e. e vita auferre Yt. 47. Sœpe in circumlocutionibus
pugnœ, e, gr. hjprlautar hyrjar þing conventus ensium, pugm
Vkl. 22; odda þing id. Vkv. 2; hringa þing id. Isl. 18; á því
hrings þingi in ea pugna Isl. 9; til tírar þinga ad conventus glo-
riosos, i. e. ad pugnas Hr. A. 3. — Plur. þing res pretiosœ, dona
Bgl. 16.
þingat, adv,, eo, illuc; Sgdr.. 5; Vkv. 10; G. 5.
þing-Baldr, m,, (Balder i. e.) deus conventús; þing-Baldr skjaldar
linna deus gladiorum conventús, i. e. deus pugnœ, beUator R. 1.
þingdjarfr, adj., in conventtbus audax, liSere loquens; gen. sg. m.
þingdjarfs G. 49.
þingmadr, m., dvis, qui in judicium venit; pL þingmenn Bgl. 13.
þingskil, n. pL, disceptatio in comitiis; dijudicatio; oratio; Þjassa
þingskilum sermone Thjassii, i. e. auro (ut fábula est de Thjassio)
Bj. 5.
þinn, þitt, vid, þínn!
þit, pron. 2 pers. dual., vos (ambo), gr. afpió; nom, þit L. 14; þit
Adám tu (Eva) et Adamus L. 17; þit H^gni tu et Hognius Sk. 116;
Sk. 118; pro þit scribitur áit L. 96; acc. duál. ykkr Sk. 118;
dat. dual. ykkr L. 14; ykkur L. 16.
þídr, adj., tepidus; á þr^m þídan Efdr. 14.
þínn, þín, þítt (apud recentiores þinn, þitt), pron. poss.; tuttó;
nom. sg. m. þínn Hr. A. 1; þinn Sk. 117. 161; acc. sg, m. þinn
299
L. 38; Sk. 26; dat sg. m. þínuin Bgl. 2; G. 64; Hr. S. 2. 14;
L. 22. 59. 92; Sk. 25; nom. pl. m. þínir Hkm. 12; Hr. S. 7. 17. 21;
acc. pL m. þína L. 66; dat. pl. m. þínum Bgl. 10. 11; L. 81; nom.
ag. f. þín Hr. A. 9; Sk. 48. 89; acc. sg. f. þína G. 71; Hr. S. 20;
L. 2. 3. 79; Sk. 93. 168; dai. sg. f þinni Hr. S. 12. 18. 21;
L. 32. 51. 85. 96; gen. sg. f þinnar L. 57; nom. pl. f. þínar Hr. S.
3. 6. 21; dat. pl. f. þínum L. 59; nom. l. acc. sg. n. þitt L. 26. 32
cet.; Sk. 186; dat. sg. n. þínu Hr. S. 4. 9. 19; L. 29. 69. 87. 88;
Sk. 100. — In Skídaríma terminatio pronominis, uhi substantivo post-
ponitur, nonnumquam omittitur v. c. nádir þín (pro þínar) Sk. 94.
Observanda est prcsterea consuetudo iUa linguarum Scandicarum,
qua in aUoquio aut blandientis atd reprehendentis pronom^n poss^s-
sivum cum súbstantivo conjunctum pro pronomine personali usur-
patur, e. gr. hrottinn þinn tu, vir nequissims Sk. 167.
Pjassi l. Pjazi, m. pr., gigas in fábulis antiquis inclitus; gulli mældi
Þjazi sjálfr Mhk. 8; god véltu Þjaza Sgdr. 5; gen. Þjaza Hlg. 1;
þingskil Þjassa sermo Thjassii, i. e. aurum (cfr SnE, AM 1214)
Bj. 5; byrvindr málu Þjaza i. e. animus Snt. 13.
þjá (ád), V., in servitutem redigere; þjóá es þjád Hkm. 21.
þjálfi, m. pr., servus et comes Thoris; nom. ^dr. 9; gen. Þjálfa
Þdr. 10. 20.
þjokkr, adj., densus; crassus; brjóta þjokkva leggi Jdr. 34.
þjokkva (ad?), v., densare; þjokkva skal hrœsinn vid med hrísi
arbores excélsœ frutidb'us densandœ sunt, i. e. tenuiores homines
non sunt spernendi Bgl. 2.
þjód, /., populus; pl. þjódir homines; nom. l. acc sg. þjód Hkra. 21
Snt. 12; Efdr. 14; Vkv. 1; Bgl. 4; R. 10; Edr. 27; G. 7. 13. 52
62.68; Jdr. 20; Mhk. 3; Hr.S.4; Sk. 76; d^t. sg. þjódu Yt. 40
R. 8; þjód Yt.30; G. 57; Hátt. 69; ^ew. 5^. þjódar Yt. L3; Vkl. 5
Þdr. 11; Efdr. 2. 25; R. 5; G. 20; Hr. S. 8. 9; nom. l. acc. pl
Þjódir Bj. 5; Ódr. 9; Hr. A. 9; Jdr.41.44; Isl. 18; Hr. S. 3. 6
19. 20; L. 51. 98; dat. pl. þjódum Hr. A. 14; Hr. S. 21; L. 41
gen. pl. þjóda Snt. 17; L. 1. 86. 89. 100.
þjódá (þjód- vim amplificativam habet; cfr got. þiuþ = aj/cfí^óv),
/., Jluvius ingens; œstar þjódár fnœstu eitri Þdr. 5.
þjódkonungr (cfr ann. ad þjódá), m., magnus rex; rex potentissi-
mvs; acc. sg. þjódkonung Yt. 43; gen. sg. þjódkonungs Gldr. 7;
G. 11 (tmesi divisum).
þjódnýtr, adj^, válde strenuus; G. 49.
þjófr, m., fur; gen. sg. þjófs Rdr. 1; Bgl. 12; gen. pL þjófa Edr. 8.
þjóna (ad), v., servire; L. 80; c. dat. Jón baptista þjónar dróttni
L. 37.
þjónn, m., servus; mildings þjónn (de sacerdote JRichardo) G. 58;
dróttna ykkrum þjóni L. 87.
þjórhlutr, m., pars tauri dixi; leggja upp þjórhluti fjóra Hlg. 5.
800
þjóstbrjóst, n., animus infenaus; af þjóstbrjósti (tmesi dimðum)
^dr. 16.
[ijóstr, w., vehementia animi; invidia; L. 48.
[)jóta (þaut, þotinn), v,, vlxdare; fremsre, stridere; lá þýtr Mhk. 13;
j^tuns háls undir þjóta i. e, mare fremit 8nt. 3; mækis á þaut
Hfl. 4; Þdr. 6; (>. S. 4.
þokki, m. — 1) animus; med skœdan þokka am'mo tn/e^ Hr. A. 5.
— 2) gratua animus; jucunditas; ekki er mér á þessum þokki
hœc mthi non arrident L. 41.
þokkr, m. — 1) animus; í fpstum þokk animo obstinato Snt. 18. —
"2) animi affectus; id quod seraum comm^vet; discrimen; gen.
þokks cum compar. -— aliquanto, v. c. þbkks betr aliquanto mdius
Mhk. 25.
þola (lá /. Id, þolat), v., ferre, pati, sustinere; púkinn þoldi þeygi
þenna leik L. 47; hlýr þoldu hríd Vky. 5.
þollr, m. — 1) arbor; af fornum þolli Hlg. 3; sœpe hœc vox usurpa-
tur in appeUationíbus virorum, e. gr. seima þollr t. e. vir liberalis
Hr. S. 2; sagan seima þollsins unga Sk. 199; atgeirs poWr prœliaior
Isl. 9; med þolli skœvadar geima cum gubematore navis Efdr. 5;
hrings háraddar þollar béHatores Isl. 14; málma þollar id. Hr. S. 8.
— 2) absoL, vir; ungr þollr adolescens Vkv. 11.
þora (rd, þorat), v., audere; hinn 's sœkja þordi G. 44; Hr. A. 12;
R. 15; Edr. 32; G. 55; Isl. 18; ne þrym-Nirdir þordu at standa
í gegn Isl. 26; þordut berjask Hrfm. 12; Edr. 15.
Þorbjprn, m. pr., vir Tslandus, cognomine yxnamegin; Isl. 17.
Porgils, m. pr., dominus fundi cujusdam Tslandici, qui StadarhóU
appeUabatur; Þorgils bóndinn frídi Sk. 17; Sk. 20. 22.32.
rorketill, m.^pr. — 1) ^orketiU, cognomine Nefja, frater Olavi
regis Tryggmdœ; Efdr. 18. — 2) avuncvlus Olavi regis Tryggvidœ,
cognomine dydrill; dat. Þorkatli R. 29. — 3) ÞorketiU, enn hávi
(procerus) appellatus, filius Strvst-Haraldi; Jdr. 9. — 4) vir Nor-
vegus, cognomdne Leira, q. v.! Jdr. 42; gen. rorketils Jdr. 14. —
5) rorketill Geitisson, vir Tslandus; dat. Þorkatli Isl. 5.
^orleifr, m. pr. — l) vir Norvegus, a quo Thjodolfus poeta clipeum
dono accepit; dat. ^orleifi Hlg. 1. 13. 20. — 2) vir, torleifr skúma
appeHatus; Jdr. 34. — 3) vir Tslandus, Þorleifr jarlaskáld appeUatus
Isl. 18. — 4) vir, alias beiskjaldi l. Leifi appellatus; Sk. 190;
acc. Þorleif Sk. 35.
þorn, m., gigas; þorns nidjar cognati gigantis, i. e. gigantes Pdr. 2;
þorns b^rn id. ^dr. 7.
þorn, m., spina; acus; infibtda; þorn slídra gladius Kkm. 17; þorna
vigg gerida ir^bularum, i. e. femina Sk. 87; þorna brú pons ir^-
btdarum; femina Sk. 112.
þornrann, n., domus gigantum; hriugbálkar þornranns giganUs
Þdr. 13.
301
Þorsteinn, m. pr,, vir Talandus, fiUus Sidu-BaUti; Isl. 23.
þó, adv.,tamen; Hkv. 2; flkm. 12; Snt. 5.. 22. 24; Bgl. 7. 9; Jdr. 1.
3. 4; Mhk. 11. 14 cet,; L. 6. 12. 20. 35. 41. 42. 56. 92; Sk. 8. 96. 98;
eda þó aut sane, aut etiam Kdr. 1 ; þó at hváru nihilo minus
G. 32. — þó ==r þá Sk. 161. — Tn Skídaríma pro conjunetione þó
habendum est nonmdUs lods — þótt, e, gr, Sk, 53. 55. 116.
)ó, prcet, vh. þvá, q. v.!
^óarr (pro ronarr), m. pr., Thor deus Þdr. 2.
"^^óra, f'pr., conjuœ Ragnaris Lodbrokii; þá fengum vér róru Kkm. 1.
^orarinn, m. pr., fiUus Steinaris, kappi appellatus; Isl. 26.
^órálfr, m. pr., vir Tslandus, filius Skolmii, enn sterki appdlatus
Isl. 13.
þórhaddr, m. pr., Steinii fiUus, vir Tslandus; acc. Pórhadd Isl. 23.
Þórir, m. pr., heros quidam, cognomine járnskjpldr; Sk. 158; acc.
í>óri Sk.84; gen. Þóris Sk. 170.
Þórólfr, m. pr., vir Tslandus, fiUus SkaUa-Grimii Isl. 9.
I^órr, m. pr., Thor deus; ^órr sitr í reidu Sgdr. 3; Sk. 47. 169. 181;
heilsar á Hr Sk. 57; Sk. 70; med Þóri Sk. 52; á fœtur ^ór (dat.)
Sk. 173; Þórs ofrúni i. e. Ijokius Hlg. 8; ^dr. 10. 20.
Þótn, ?, regio Norvegiœ; á Þótni Yt. 43.
þótt (— þó at), conj., etsi; cum conj., e. gr. Rdr. 9; Snt. 12. 17;
Vkl. 19; Efdr. 10.20.26; Jdr. 1; Mhk. 2. 12; Isl. 5; L. 17. 64. 67.
78. 93. 94. 97; rarissime c* ind., v. c. þótt gefit vas fleira Edr. 30.
þram pro þrpm, a>cc. sg. subst. þrpmr, q. v.!
þramma (ad), v., graviter calcare, procedere; groMari; fram þramma
Hdr. 8; ætla ek drengrinn þrammi gptu Ásólfs Sk. 29.
þrá, /., desiderium; mœror; ekki er manni verra en þrá Mhk. 27;
springa af gildri þrá Mhk. 13.
þrá, n., pertina^ concertatio; þrá málma concertatio ensium, i. e. pugna
Sk. 88.
þrádr, m., filum; borgin var sem léki á þrœdi (dat. sg.) arx fuit
quasi filo in orbem circumageretur Sk. 184.
brágjarn, adj. (þrá n.,) contentioms cupidus; vid þrágj^rnum Snt. 14.
Práinn, m. pr., heros quidam, Þráinn í haugi appellatus; Sk. 75;
Sk. 159; acc. Þráin Sk. 157. 160.
þrálífr, adj., vivaa; Yt. 24.
þrámódnir, m., desiderio commotus; þrámódnir Prúdar Thrudam
diUgens; pater Thrudœ i. e. Thor; gen. þrámódnis Þdr. 16.
Prándheimr, m. pr., pars Norveqiœ septentrionalis ; gen. Prándheims
R. 15; Sk. 54.
þrár, adj., pertinax; neutr. þrátt pro adv., sœpe, assidue Sk. 110.
þrefi, m., sermo; dí^ceptatio; komask á þrefa in sermonem hominum
venire Mhk. 4.
þrekfprladr, part. comp. (f^rlast = tmwínm'), is cujus virtus lan-
guescit; vas hugraun þrekfprludum jarli Jdr. 33.
302
þrekhyass, adj., /ortis; dal. sg. m, þrekhy^ssam G. 49.
þrekleyfítr, part. compos., fortittsdine prcBclarus; R. 28.
þreklyndr, adj., forti animo prœditus; gen. ag. þreklynds G. 11.
þrekmad'r, m., vir fortis; Ormr þrekmanns þremja storms Serpens
(navia longa) mri, virtute beHica clari R. 21.
þrekmestr, superl. adj. þrekmikill; exceHentisnmua; enn þrekmesti
Bdr. 11.
þrekr, m., forttíudo, virtus; specimen fortis animi; efla slíkan þrek
Jdr. 12.
þrekrammr, adj., experta fortítudine prœditus; G. 71.
þreksgprr, adj., fortitudine eacellens; Ó. S. 2.
þreksnjallr, adj., fortitudine clarus; þreksnjpll pld G. 66.
þrekstœrár, parL compos.^ fortitudine aucttis; vid þrekstœrdan
blikrýri Hrfm. 12; þrekstœrdum Hávardi Jdr. 34.
þremjar, pl. f.?, pars quœdam gladii; fortasse = yettrim&T L vætt-
rimar, striœ leviter eminentes et in media lamina gladii ancipitis a
capulo mucronem versus procurrentes. Per synecdochen hcec vox
in circumlocutiontimS usurpatur = gladius, ensis, v. c* þremja regin
t. e. pugnatores Rdr. 10; þremja skyndir beUator R. 10; þremja
stormr pugna R. 21.
þrenning, /., trinitas; eins gods þrenning G. 1; guds þrenning
L. 37.
þrennr, num, distrib., ternus; triplex;^eia persóna þrennrar greinar
L. 31; eining spnn í þrennum greinum L. 1. 100; med þrysvar
þrennum englastéttum L. 6. — Sœpe pro num. card. usurpatur
= tres, tria; v. c. ræsir hitti dpglinga þrenna R. 16; Kkm. 19;
yfírspennandi heiroa þrennra L. 22; kvœdi þrenn tria carmina
Hátt. 69; R. 10.
þrettándi, num.ord., tertius decimus; á þrettanda dag L.36; Vkv. 13.
þreyta (tt), v., contentiose a^ere; þreyta húsgang assid.ue mendieari
Sk. 12.
^ridi, m. pr., nomen Odinis; frá Þridja Þdr. 2; þing Pridja Yt. 47;
Þridja log i. e. gladim Vkl. 20; bidkván Þridja terra Hkdr. 3,
þridi, num. ord., tertius; oddamadr fæsk opt enn þridi Mhk. 10;
vid jarl enn þridja Efdr. 3; Rdr. 14; G. 4; Jdr. 21 ; af hhnni
þridja L. 40; en þridja stáls hríd Vkv. 3; Sk. 87; ek fæ ena
þridju drópu R. 35; þridja sinni R. 21.
þrifnudr, m., fortuna; successus; Hr. A. 1; G, 3.
Priggi, m. pr., nomen Odinis; ^riggja nidjar dii Anses Snt. 2.
þrima, /., strepitus; in appell. pugnœ, e. gr. þrima Pundar pugna
Kdr. 4; gœdir hræsíks þrimu indtator pugnœ, prcsliator G. 70. —
Etiam absoL þrima = pugna, v. c. stódsk þrimu marga Efdr. 7. —
Cfr þryma!
þrimlundr, m., arbor pugnœ, i. e. prœliator; Vkl. 4.
þrinnr -— þrennr; þrinnum skeidum R. 15.
303
þrífa (þreif, þrifinn), v., manu prehendere; apprehendere ; Álfr þrífr
upp (smpensum tenet) kappann Víkar Sk. 174; H^gni þreif upp
Hálfdan Sk. 176; Sk. 158. Rejiex. þrífask incrementa capere;
augeri; vigere, Jlorere; styrr þreifsk pugna increbruit R. 22;
Gldr. 7; Kdr. 4; G. 26.
þríforn, adj., trimu^; þrífornt smjpr Sk. 197.
þrír, þrjár, þrjú, num, card., tre8,tria; nom. m. þrír Vkl. 5; Jdr.
20. 39; Mhk. 3; acc. m. þrjá G. 13; occ*. /. þrjár G. 49; acc. n. þrjú
Sk. 130; dat. þrimr Vkl. 16; G. 32; gen. þriggja Hlg. 1; Sk. 89.
þrítugr, adj., tricenarius; á þrítugs aldri L. 37.
þrjátigi, num, card. indecl., triginta; nom. þrjátigi Sk. 178.
þrjóta (þraut, þrotinn), v., dejicere; impers. c. acc, e. gr. þrýtra
þann er verr hefr valt virea eum non cteficiunt l. minime deficit is,
' qui pejorem causam delegvt, i. e. injustam causam tuetur Mhk. 2().
— Part. þrotinn consumptus, peractus; hans líf v's þrotit de vita
ejus actum fuit R. 27.
þrjótr, m., vir pertinax; rixator; altercator molestus; þrjóti veg-
taugar t. e. giganti (Geirrodio) Pdr. 17; aldri mun ^rmum þrjót
iUra meina batna Sk. 202; urdar þrjótr i. e. gigas, et stakkvir
urdar þrjóts fugator gigantis, Thor þdr. 5.
þróask (ad), v., crescere; augeri; nidkvisl nádi þróask Yt. 51; þróask
(honore augetur) hér sem hvar Hfl. 14; Hildr þróask Snt. 13.
Prór, m. pr., nomen Odinis; þróttar Prór i. e. Oden fortissimus, et
nidkvísl þróttar rrós prosajna Odinis Yt. 51; til drósar þrós i. e.
in terram Isl. 17.
þróttarhvass, ctdj,, ojcer et fortis; dýrd þróttarhvass jpfurs (de
Olavo Sancto) G. 66.
þróttarsteinn, m., lapis fortitudinis, i. e. cor ^dr. 10. 20.
þrótthardr, adj., acer viribus; sóttu þrótthardan gram Efdr. 23.
þróttigr, adj., fortis; þróttig þremja regin Rdr. 10.
þróttr, y/i,, robur; fortitudo; þrdttar þrór Oden 7nagni roboris
Yt. 51; þróttar ord i. e. animose dicta Efdr. 2; Jdr. 41; þróttar
strangr robore acer R. 33.
Þróttr, m. pr., Oden; f*róttar fúrr ignis, Odinis, qladius Vkl. 5;
Þróttar skýrunnr bellator R. 1; þróttar él proceUœ Odinis, i, e.
prcdia R. 2.
þruma, f^, strepitus; þruma hjaldrskíds strepitus gladii, i. e. pugna,
et heyja hjaldrskíds þrumu prœlium committere Gldr. 2.
þrúdr, /., Thruda, filia Thoris; Þrúdar þjófr raptor Thrudœ, i. e.
Rungner gigas Rdr. 1 ; rdr. 16.
þrútinn, adj,, turgidus, tumens; á geima þrútinn Hr. S. 18; drótt
dreyra þrútin milites cruore perfu^i R. 20; linna eitr þrútit L. 80.
þrútna (ad), v., intumescere; engill þrútnar L. 15; L. 54.
þryma, f, strepitus; þryma randa i. e. pugna, et Ullr þrymu randa
prœliatur Jdr. 45 (cfr þrima!).
304
þrymja (þrumda), v., Hrepere; hvat þrymr þar? Em. 2; v^Ur of
þrumdi Hfl. d.
þrym-NJ9rdr, m., (Njardius, i, e.) deus strepiiús; fleina þrymr
strepitus apiciJorum, i. e. pugtui, et þryra-Niráir fleina bellatores,
viri Isl. 26.
þrymr, m., stridor, strepitus, fremitus; in appell. pugnœ, v. c. þrymr
odda puffna Vkl. 20; þrymr stála id. Bdr. 12; sóttu Hedios þrym
se in prœlium contiderunt Rdr. 10.
þrymseil, /., lorum stridens, i. e. nervus arcús; þrymseilar Vár
(Vara, i. e.) dea sagittaria, Skadeai hvalr þrymseilar Várar ciiM
Skadeœ, i. e. taurus ferus Hlg. 5.
þrymsvellir, m., qui auget strepitum; þrymsvellir sárjpkuls geima
augens strepitum gladii, i. e. pugnam ciens, prœUator Isl. 14.
þryngva (þrpng, þrunginn), v., urgere; premere; pdlere; c. dot. ádr
of þryngvi þrimr hundrudum Vkl. 16; þr^ng j^rdu ok guiimum
und sik terram et homines sibi suhjedt Gldr. 6; lét. skipa bardum
á l9g þrungit naves in mare deduxit Gldr. 1. — þryngva at im-
pers. c. dat., v. c. ^r^ng at rym randa stridor clipeorum ingruebat
Bdr. 3. — Part. prast. harmi þrungin luctu turgida L. 54.
þrysvar, adv., ter; L. 6.
þrýsta (st), v., opprimere; c. dat. þrýsta þoms nidjum Þdr. 2.
þrýstir, m., oppressor; hlenna þrýstir Hr. A. 12.
þræll, m., servus; acc. et dat. sg. þrœl G. 61; L. 52; acc. pl. þrœla
Sk. 137.-
trœtugjarn, adj., rixosus; L. 72.
rcendir l. Þrœndr, m. pl., incolœ Thrandheimiœ ; nom. Þrœndir
G. 11; gen. Kœnda Vkv. 13; Hr. A. 4; G. 14.
hrœnzkr, adj., Thraiidheimensis ; af gram Prœnzkum G. 44; gengi
t^rœnzkra drengja Efdr. 3.
þr^mr, m. — 1) ora, margo; vid hlífar þram {pro þr^m) ad dipei
marginem Hfl. 4; á þr^m þídan Efdr. 14. — 2) ora, Utus; viá
foldar þr^m in litore Yt. 52; G. 31.
^r^ng, f pr., Freyja dea (Fr^ng^tw angustias coacta, mofrore
afflicta; nam líuiritum mœsta quœrit); langvinr Þrangvar (pro
þr^ngvar) vetus amicus Freyjœ, i. e. Thor rdr. 16.
þr^ng, /., angustiœ; ei kennandi krapta þr^ng virium defectum non
agnoscens L. 90.
þr^ngr, adj., angustus; arctus, astrictus; þr^ngum þyrni li. 49.
þr^ngskordadr, part. compos., arcte ligatus; njóta þr^ngskordadra
kvædisorda L. 9b.
þr^ngva (gd), v., in angustum cogere; molestid affUgere; c. dat.
þr^ngva þeira rádi Hr. A. 5; þr^ngdr ok kvaldr L. 79.
þr^ngvimeidr, m., qui pellU, fugat; Vkl. 16.
þr^ngvir, m., qui premit, trudit; þr^ngvir þangs i. e. Thor (cfr
ea, quœ in Hýmiskvida narrata sunt) rdr. 21.
305
þula, /., cantílena; carmen inconditum; Mhk. 11.
þulr, m,, oraior; poeta; kvádu þanji þul ok Olaf annan vega berserk
{Ue poéla (Thorleifua jarlaskáld^ auaiHo fratris Olavi athletam
furiosum interfecisse dicebatur Isl. 18.
Þundr, m, pr., 7wmen Odinis; auka ^undi þegns gntStt Vkl. 4;
þundar hyrr gladius Vkl. 11; þrima Pundar pugna Kdr. 4.
þund-regn, n., plima l. procella Odinis, i. e. pugna; Þund-regns
dróttir pugnatores R. 8.
þungr, adj., pondsrosus; gravis; molestus; þungr vas Loptr Hlg. 8;
byrskíd brjóta þungan vídi bprdum naves arduum pelagus proris
perfringunt Hátt. 74; slakkva þungan hungr G. 5z; vid þungura
raudbita Pdr. 21 ; cum gen, mensurœ, v. c. fundu t^nn tuttugu marka
þunga Sk. 199; raed þungar kistur Jdr. 36; tródi þungu Pdr. 14.
þunnr, adj,, tenuis; acutus; á hjpr þunnum Efdr. 6; þunnar skeidr
napes tenui tabularum compage, i. e. celoces Hr. S. 3. 6; skeggit þunt
barba rara Sk. 9; þunn stál Bgl. 10; þunn skip celoces Jdr. 38;
(skædin) vóru ekki þynnri enn súd Sk. 2f4.
þunnvaxinn, part, compos,, tenuis, acutus; þunnvaxin stál G. 43.
þurfa (þarf, þurfta), v., indigere; opus esse; c. inf,, e. gr, hvat þarf
ek at jaga of slíkt Mhk. 9; engi þarf at hrædask hót Mhk. 16;
Jdr. 5; Mhk. 24; Sk. 106. 120; c. acc. ek þykkjumst þurfa þína
vœgd L. 79; c, gen, þarfk þess opt Snt. 14; ei þurfandi stada né
stunda L. 1. 100.
þurft, /., res, quá ad vitam degendam opus est; c, dat. til þurftar
ra^nnum ad promxyvenda hominum commoda Edr. 14.
þurftugr, adj., egenus, inops; þurftug sálin L. 75.
þurnir, m., gigas; h^ll þurnis bifdisk rdr. 17.
þú, pron. pers., tu; nom, þú Hlg. II; Hr. S. 5. 20; L. 28. ()5. 66.
cet, cet. Sk. 25. 2(). 31. 50 eí passijn. Nom, þú, in -du /. du l. -tu
/. -u conversus, formis verborum pUrumqu^ sujffigitur, v. c. gaztu
Hr. A. 3; namtu Hr. A. 5; fekktu Hr. A. 14; heyrdu G. 8; tóktu
Hr. S. 2; áttu L. 22; kenndu L. 44; veittu L. 51. 83; dragdu
L. 63; kennstu L. 69; rauntu L. 85; Sk. 166; vertu L. 86. 95;
kreistu L. 87; stattu L. 88; mundu L. 88; ertu L. 91; lifdu ibm;
léttu ibm; líttu ibm; spádu Sk. 60; horfdu Sk. 72; þekktu Sk. 83;
skaltu Em.7; Sk.92. 100. 102. 110111; fórtu Sk.lOO; fardu Sk.l07;
vendu Sk. 119; leradu Sk. 131; leggstu Sk. 168; suj^igibur particulœ
at, V, c, attu L. 21. -^ Acc. sg, þik Em. 7; Hr. A. 5; Hr. S. 1. 13. 17;
L. 3. 66; Sk. 49. 60. 61. 119. 168. ~ Dat. sg. þér Em. 5; Bgl. 6. 15;
Hr.A. 13; líkar þér at auka ydvart vald Hr. S. 20; L. 1.2. 26.
28. 44. 79. 95. 96; Sk. 25. 26. 49. 50 cet, cet.; dér L. 26. 32 cet,
þúsund, /., miUe; þúsund Em. 2; þjód þúsundum *. e, innum^abHes
viri G. 52.
þvá (þó, þveginn), v,, lavare; abluere; drótt þó sveita af dpglings
líki G. 22; ýtar h^fdu þvegit jpfurs bein G. 23; útsker verda af
39
306
bárum þvegin Mhk. 6; c. dat. hrpnn þó hlýrum unda lavit latera,
praras aspersit Bdr. 2; blód þó bens árum Ðdr. 9.
þyengr, m., corrigia; mjór sem þvengr Sk. 8; hann rekr í þyengi
stóra Sk. 88.
þverr, adj^ iransversua; hverr lá þverr of annan Ekm. 16.
þ verra (þvarr, þorrinn), v,, minorem, pauciorem fieri; defícere; ceseare;
frágum lid þverra Jdr. 41; vinir ^YerrA amici d^dunt Snt. 14;
L. 47; glæpir þverri! L. 88; grádr þvarr Ódr. 9; Jdr. 81; mættir
þurru vires d^ciebant L. 58; nema snœriblód þyrri rdr. 7. Part,
prœt. þorrinn spoliaius, exutus; c, dal. sigri þorrinn R. 17.
þverrir, m., qui pauciorem reddit, qui consumit; oppressor; þverrir
þorns barna Thor Þdr. 7; þverrir úlfs sultar prœUator; dat. sg.
þverri Gldr. 8; Efdr. 26.
því, dat, sg. n. pron. sá, sú, þat, pro adv, usurpatur =^ quare, ideo,
quodrca; cfr L. 35. 42. 43. 47. 79. 85. 99; Sk. Í. 13. 31. 49. —
Conjungitur cum compar., e. gr. því miáur eo nUnus L. 82. —
því--=því at L. 62; Sk. 23. 113. 115. 159. Cfr pron. sá!
því at, conj,, nam; quia; ideo quod; Em. 6.
þvílíkr, adj., talis; þvílíkr þengill G. 11; medr þvilikri tígnarkvedju
L. 29; af þvílíku módurmáli L. 4. — Scribitur dvílíkt L. 39.
þvít, conj., nam, enim; ideo quod; quia; Em. 3. 5; Hlt. 1; Snt. 2. 4.
9. 15; G. 18. 20. 46; Mhk. 4; L. 2. 18. 21. 29. 34. 39. 59. 74. 95.
NonnuUis lods, e. gr. L. 48. 64. 91. 98 ab initio enuntiationis remMa
est particula. — Scribitur dvít Bgl. 7 ; Bgl. 5 est af dvít ~ af því at.
þykkja (þótta), v., videri; inf. þykkja Mhk. 11; S sg. prcss. ind.
þykkir Hkm. 14. 15; Mhk. 5. 10. 12. 13. lb(bis). 18. 21. 23. 27. 29;
Sk. 1. 86; etiam þykki, ubi pron. mér proxime sequitur, v. c. þykki
raér L. 39; 3 pl. prœs. ind. þykkja Mhk. 15. 19. 20; þykkjat non
videntur Efdr. 23; 3 sg. præs. conj. þykki Sk. 62; 3 sg. prcet. ind.
þótti Yt. 40; Em. 6; Hr.A. 6; Edr. 22; Jdr. 7. 20; Mhk. 7. 9. 11
cet.; Hr. S. 16. 17; Sk. 152 (ubi post sing. þótti sequitur plur.
ferlig undr); þóttit non videbatur Hr. S. 3; 3 pl. prcet. ind. þóttu
Yt. 16; Hr. S, 14; 3 sg. prcet. conj. þœtti (i. e. þœtti) standa L. 97.
— Reflea. þykkjask l. þykkjast = (^miAt, ííW^ sibi videri; ek
þykkjumst mihi videor L. 79; þú þykkisk tibi videris Hkv. 18;
þykkisk sM videtur Mhk. 2; þóttumk mdM videbar Snt.9; þóttist
þú nieiri at mœtti? an tu prcevalere tibi vidébaris? L. 65; þóttisk
síbi videbatur Bgl. 6; þóttusk sibi videbantur Mhk. 8; þóttust
Sk. 147; sú mannraun hefr þótt fuUstrpng id virtutis spedrnen
gravissimum visum est Mhk. 7. — Formam ex verbo et pronomine
agglutinatam, ut ita dicam, habes Hfl. 19, ubi est gótt þóttumk
(— þótti mér) þat.
þykkja, /., opinio; um litilmennis þykkju Sk. 37.
þylja (þulda), v,, redtare (carmen); ek fat þylja Hfl. 3; Jdr. 4; þylk
granstrauma Grímnis ^dr. 3.
307
þyngja (g^)j v., gravem L molestum reddere; hverr þyngir annan at
unusquisque alterum aggravat L. 21.
þyrja (þurda), v,, magno impetu ferri; festinare; hr^nn þurdi unda
ruebat Pár, 8; kilir þurdu noráan Kdr. 3; Vkl. 14; Hr. A. 3; þuráu
festiiiahard Hr. S. 15.
þyrma (md), v., parcere; c. dat, þyrmdit dólgi Hlg. 16; hafdi þyrmt
véum fana comervaverat Hkra. 18.
þyrna (nd), v., horríficare; aculeatum reddere; þyrna j^rd oddum
terram cuspidibus exasper ar e Ekti. 79.
þyrnir, m., sentis; vepres; spenna þr^ngum* þyrni um ennit L. 49.
þysta (— þyrsta; st), v., sitientern reddere; impers. c. a>cc. þystir hann
i. e. sitit L. 42.
þýda (dd), v., explicare; nominare; þegninn skal þýda Þorleif pdru
nafni Sk. 35.
þýdr, adj., clemens; comis; þýdr ok gladr Sk. 22; kýs ek þýda þorna
'brú Sk. 112.
þýfi, n., furtum; Vidris þýfi res áb Odine suhrepta, i. e. mulsum
poeticum, poésis Snt. 1.
þœfa (fd), V., cudere; densare; hringskyrtur hamri þœfdar Efdr. 9;
Kkm. 12.
þ9gn, /., silentiiim; þpgn hefr slegit á þegna BgL 13; geta þpgn
Hfl. 3. 19; þagnar rof Hfl. 20.
þ^kk, /., gratia; gratiarum actio; gefa þakkir L. 13.
þprf, /. — 1) id quod opus est; necessitas; þeim þótti þ^rf iis opus
esse vvium est Jdr. 7; esa þprf at segja þann þátt Jdr. 34; Kkm. 14;
þprfum múri Justo major Jdr. 33. — 2) desiderium; kvad sér þprf á
skædi^m Sk. 23. — 3) res utilis; þprf andur-Jálks i. e. navis Vkl. 15.
Ubbi hinn Fríski, m. pr., atJdeta quidam ex Frisia oriundvs;
Sk. 84. 134. 136. 137. 142. 144; acc. Ubba Sk. 143; dat. Ubba
Sk. 141.
udr (-= unnr), /., unda; udr en svidkalda Bdr. 2.
ugga (gd), V. — 1) territare; terrorem injicere; þat uggir mik id
miJíi terrorem injidt Sk. 44; Sk. 59. — 2) timere; metuere; hann
ugdi, at Eva stygdist L. 18; Vkv. 1; flestir ugdu foldv^rd Edr. 32.
ugglauss, adj., securus; vera ugglauss L. 78. — Neutr. ugglaust
pro adv., sine metu R. 6.
uggr, m., timor, metus; léttir hvárki ugg né ótta L. 20.
ull, / lana; hreistr ok uU L. 93.
Ullarakr, m. pr., hcus prope Upsaliam situs; á Ullarakri Kkm. 7.
Ullr, m. pr., Uller deus ex genere Ansium; Ullar mágr vitricus
Ulleri, i. e, Thor Hlg. 15; gulli Ullar Thor Þdr. 17; Ullar far
308
i, e, clipeus (vid, ann. «. v, kjóll!) Hr. S. 14. — In appeUatiombw
virorum, e, gr, brunda Ullr hellator Vkl. 13; Ullr egghrídar id.
Jdr. 43; Ullr þrymu randa id. Jdr. 45; ól-Freyr Ullar kjóla úi.
R. 6 ; Ullar askþollar prœliatores Hkdr. 1 ; plur. Ullar veggjar
Heáins id. Vkl. 14.
ura, prœp. et adv, ~ Prœp, ura, c. acc, et dat, — 1) super, supra;
drca; c, dat, um svírum super cervidbua Gldr. 7 (ubi fortasse recUus
scribitur umb); c. acc, um sjóvarbelti L. 10; um ennit L. 49; um
hjartat circa prcBCordia L. 80; um nára drca inguina Sk. 144;
raargr um einn mult> (circa i, e,) contra unum Sk. 180. — 2) jf)€r,
trans; et de loco et de tempore, c. acc. um brimleid per viam œstuo-
sani Kdr. 7; ura búáir per habitaciUa Hr. S. 10; Hr. S. 20; urn
hafstrauma Hrfm. 4; ura líkaras ædar per venas corporis L. 11;
ura heljar bygdir L. 61; um iárin per vtscera L. 77; L. 46; L. 87;
um landit þetta Sk. 15; yfir um fjprd trans sinum Sk. 16; Sk. 19.
48. 152; ura aldr ok ævi per œvum et oítatem L. 1. 100; um allan aldr
Sk. 12; um aldir alda per secula secxdorum L. 74; um langan tima
diu L. 20; um stund i, e. cdiquardum temporis; satis diu Sk. 165. —
3) prœter; c. acc. um Satíri Hrfm. 9; austr um Sk^rd Sk. 29;
falla út um dyrr prceter fores, i, e, foras laJbi Sk. 144; reka út
um gœtti fora^ extrudere Sk. 159; hnykkja .ehm um hallardyrr
Sk. 183. — 4:) de; c, acc. yrkja um eht L. 22; ræda um eht L. 38;
ráda um eht Sk. 118. — 5) de; propter; quod attinet ad; c, acc um
Jesúra þenna L.43; um mans^ng Sk. 1; um ^rleik þinn Sk.26; Sk.37;
minst er oss um þræla servi nobis rmmms accepti sunt Sk. 137. —•
Adv, um c. verbis, e. gr, berjast um torqueri L. 75; búa um aptare,
alligare Sk. 39; káklast um transddi Sk. 61 ; skipta um permutare
Sk. 67; st^kkva um dispergi L. 49; vera um eastare, v. c. mikit
var um ingens tumultus exstitit Sk. 133. — Cfr umb!
umb, prœp. et adv. — Prœpos. c. acc. l. dat — 1) super, supra;
circa; gudr óx umb gram Hfl. 4; Efdr. 16; styrjpld óx umb stilli
Edr. 18; urab sik drca se Hkdr. 2; R. 19; lauk umb rekka kindir
cohortes drcumsepsit Edr. 17; merki blés umb hilmi sterkan
Edr. 19; Edr. 22; umb brims ^ndr drca navem Kdr. 4. — 2) per;
umb aldr perpetuo Kkm. 21. — 3) prceter; uUra; umb Stafangr
prcder Stafangrium sinum Hr. A. 10; umb Saxa merki uUra jms
Saxonum Edr. 13. — Adv. umb, e. gr, hyggjurak umb circumspicio,
considero Snt. 13. — Cfr ura!
umbgeypnandi, part. compos., qui manu includxt; umbgeypnandi
alls heiras deus G. 16.
. urabrád, n. — 1) consilium. — 2) dolus; draga umbrád at ehm
Yt. 49.
umbúd, /., prœparatio; í umbúd Mhk. 19.
umbætandi {i. e. umbœtandi), part, comp., luens, expians; nmbætandi
bragna syndir L. 90.
.4^
309'
umreniiandi, parL eonépos,, prœterlapsus ; umrennaiMÍi (dai.) sex
ut siunum sex daga grein elapso seasies sex (tíerum spatio L. 36;
umrennandi sex daga grein prœterlapsis sex diebtés L. (58.
umsjá, /., providentia; cura; fyr umsjá þína L. 3.
umsnidning, f,, circumcisio; gen, sg, umsnidningar L. 35.
una (unda. unat), v., contentum esse; eik má una brana navis in
currendo adquiescat, i, e, Ubenter aurrat Hátt. 72; unir illa vid
bann œgre fert condeinnationem L. 15.
und, prœp, c, acc, L dat, — 1) suh; c. acc,, vbi prœpositio cum
verlis, quœ motum qtiendam significant, conjungitur, v, c, falla uud
ara greipar Yt. 29; fljúga und iljar Hlg. 17; ganga und l^urdir
Hjarranda Rdr. 11; koma und eht Gldr. 9; Hkm. 2; koma ehu
und eht þdr. 17; þryngva ehu und eht Ykl. 16; slásk und sessa
Hkv. 10; simili modo sóttr und lok sub i, e, usque ad mortem
lacessitus Efdr. 25. — 2) sub; vi locali, quœ didtur; c, dat,, ubi
de motu quodam non cogitatur, e, gr, und Himinfjpllum Yt. 37;
und lagar beinum Yt. 45; und árhjálmi, gollhjálmi Hkm. 3. 4;
und Sprla ranni Ykl. 22; und randa himni Efdr. 7; und merkjum
Hr. S. 9; und drifnu tjaldi Hr. A. 7; und búnu segli Hr. S. 15;
und himni Hkm. 8; und himnum Kdr. 2. 6; Efdr. 13. 27; R. 10.
11 cet,; 6. 2. 7; und lei^arstj^rnu Hr. S. 20; und hendi std) ala
R. 28; und forsum, und hanga Jdr. 2. — 3) sub potestatem ali-
cujus; 8ub imperio alicujus; penes aliquem; c, acc., e. gr, fara. und
ehn Hkdr. B;'koma ehu und sik Ykl. 7; spenja eht und sik
Hkdr. 3; Kdr. 5; þryngva ehu und sik Gldr. 6; c, dat,, v, c, eiga
kost und sér Mhk. 25; liggja und ehm Ykl. 10. 24; Edr. 23;
G. 5-^ ; eodem modó' ligga und bœgi ehs esse sub lacerto i, e. sub
imperio alicujus Hlt. 15; vera und einum in unius potestate positum
esse Efdr. 26. —- 4) Prœpos, und, sub, cum, dat, pers, conjungitur,
ubi sermo est de re, (super quá, i. e.) qud quis vehitur, prœcipue
de navigiis, e, gr, eiki skrídr und fylki navis procedit sub rege,
i, e, rex in navi vehitur Hr. A. 7; (naves) runnu und gram mildum
R.4; cfr Ykl. 11.17; Efdr. 14; Hátt. 72; fnmili modo Mána vegr
dundi und hánum Hlg. 14.
und, /., vulnus; nom. l. ojca. sg. und, e. gr. und (vvLnus, i, e, cruor
vulneris) of glumdi Hfl. 5; Hfl. 11; nom, l. acc. pl, undir Hfl. 7;
Snt. 3; G. 17; dat, pl, undum Hkm. 7; Hr. S. 8; gen, pl. unda
Hfl. 15; Ykl. 11; Kkm. 4. 12; Isl. 10.
undan. — 1) prœp. c. dat., ex, ab, de; skyndu undan víglundum
Hrfm. 20. — 2) adv., se-, ab-, ex- (in verbis compositis); v. c, halda
\kVídiB.Ti secedere, aufugere Efdr. 18; renna undan id. Ykv. 2; skunda
l. skynda undan Ú.. R. 20; Jdr. 40; flýja /. flœja undan id. Edr. 23;
G. 52; fjandr ætla undan diaboli eff'ugere conantur L. 61; víkja
.undan decedere, i, e, eaceptionem kabere L. 97; at eigi skiljumst
undan ne eacipiar L, 88,
310
undarligr, adj,, mirua; mirandus; nom. sg. /. nndarlig L. 41.
undarn, n., jentactdum, prandium; cibus; eta undam 0. S. 3.
undbára, /., unda vulneria, i. e, sanguis; rodinn undbáru crttentws
G. 54.
undir., prœp. c. dat., suh; undir berum himni &yb dio Gr. 47. —
Cfr hér felst undir sub hac re latet Sk. 89. — C/r und!
undirjálfr, n., resonantia; fragor resonana; blika undirjálfrs ftdgor
fragoris reaonantis, fvlmen Pdr. 19.
undirkúla. /., txiber fundam^nti loco subjectum; undirkúla vaztar
(vpzt, /., mare; aqua piscosá) substructio maris, i. e. saxum; Ali
undirkúlu vaztar i. e. qigas; rpdd Ála undirkúlu vaztar vox gi-
gantvt, i. e. aurum (SnÉ, AM T 214); ideoque vazt-r^dd (dat. sg,)
Ála undirkúlu verstr auro inimicissimus, i. e. vir liberalissimus
Rdr. 14 (uhi vazt-rpdd ~ vaztar r^dd).
undirs'tada, /., vis; significatio.; undirstadan allra orda L. 97.
undorn, n.,— undarn; Kkm. 2,
undr, n., miraxiulum; monstrum; portentum; nom. l. acc. sg. undr
Yt. 16; Sk. 159; undur Sk. 153. 158; nom. l. acc. pl. undr Sk. 152;
undrin Sk. 45. — Dat. pl. undrum pro adv. =r. mire, mirum in
modum Mhk. 27.
undrast (ad), v., mirari; fjandi tók at undrast fæddan mann L. 39;
jungfrú undrast ordin L. 29; L. 61; legir stódu ok undrast L. 31.
undjreyr^ n., calamus vidneris, i. e. gladius; undreyr bitu G. 31.
ungr, adj., juvenis, adolescens; nom. sg. m. ungr Hkv. 6; Odr. 8;
Vkv. 9. 11.15; Bgl. 6; rt. S. 2; Edr. 9. 20; G. 63; Kkm. 2. 28;
Jdr. 43; Hátt. 70. 77; Isl. 13; ungi G. 45; enn ungi Isl. 21; acc.
sg. m. ungan Hr. A. 5; G. 61; Hr. S. 18; L. 36; enn unga Vkv. 1;
dat. sg. m. ungum Hkv. 4; Bgl. 11. 17; Mhk. 23; Sk. 7; þeim unga
L. 41; gen. sg. m. ungs G. 26. 37; Mhk. 5; unga Sk. 199; nom.
pl. m. ungir L. 74; gen. pl. m. ungra Jdr. 39; nom. sg. /. unga
Jdr, 4 (sine artic. prœpos., nisi pro of unga legendum sit en unga);
acc. sg. f. unga Kkm. 20; Sk. 120; acc. pl. f. ungar Sk. 2.
unna (ann, unna, unnat /. unnt), v., amare, duigere; c. dat. at unna
þér L. 44; firar unnu hánum Bgl. 4; unnandi gudi L. 25; part.
c. gen. unnandi Krists Edr. 14.
unnartamr, adj., pelago assuetus; gen. sg. m. unnartams Hr. S. 18,
unndýr, n., animal undœ, i. e. nams; runnr unndýrs vir Hkdr. 8.
unneldr, m., ignis undœ, i. e. aurum (SnE, AM T 338); unnelds
yppirunnr vir R. 23.
unnglód, /, pruna undœ, i. e. aurum; eydir unnglóda vir Bdr. 12.
unninn, part. prcet., ornatus; unnin mœrd G. 9. Vid. s. v. vinna!
unnr, /., unda; unnar blik aururn G. 33; unnar fasti id. Hr. S. 14;
Isl. 23; unnar hreinn navis Isl. 15; unnar meidr id. Hr. S. 12;
G. 41; nom. pl. unnar Hr. A. 9; dat. pl. unnum Hr. S. 16.
i:^nnvigg, n., jumerdurri tmdoB^ i. e. mvis; unnvigs ^kipudr Hr, S. 3,
311
unz, conj., donec; c. ind. Yt. 52; Hlg. 11; ^dr. 9; l8l.6; c. conj. Snt. 11.
upp, adv., aursum; aub-, ex-, cet. (in verbis composiUs); upp ok niíír
sursum deorsum L. 40; fullr upp impletus L. 48; upp ór skýjum
ind£ e*v nubibus L. 70; upp í lopt «w6 summo (mlmvie Sk. 43. —
Sœpissim>e cum verbis, e. gr. alast upp educari Sk. 7; bera upp
reatare Jdr. 5; binda upp aUigare Sk. 39; ganga upp escende^*e
G. 16, Vkv. 13 (in terram), Jdr. 38 (in navem adversariorurh) ;
gefa upp tradere (in potestatem alicujus) Hrfm. 7; gjósa upp mt-
care Jdr. 19; balda upp ebu sustinere, sustentare alqd Yt. 26;
Snt. 12. 18; befja upp tottere, subducere, suscipere, elevare Snt. 20,
Vkl. 1, HkiD. 2, L. 67; blaupa upp consurgere Ukv. 17^ Sk. 129.
131. 135; koma upp oriri Bj. 1, emergere, patefieri G. 9. 25; leggja
upp apponere Hlg. 5, (navem) appellere Kkm. 4; reka upp ejicere,
emittere Hrfm. 16, Sk. 163; renna upp oriri Hr. A. 8, G. 4,
Hr. S. 16, L. 25; rísa upp surgere Em. 1, exoriri G. 6, resurgere
L. 71; segja upp promulgare Efdr. 8; eetja upp collocare Sk. 42;
standa upp superstitem esse Jdr. 39; surgere Sk. 163; stíga upp
resurgere G. 5; stúpa upp eminere Hkv. 10; stökkva upp erumpere,
exire Yt. 35^ eæsiHre Sk. 175; taka upp í ebt ad alqd perUnere,
ascendere Sk. 156; taka upp yfir ebt supereminere Sk. 55; þrífa upp
toUere Sk. 158. 174. 176; vera ebs upp ebm, e. gr. er vegar (gen.)
upp ungum via ascendit juveni Mbk. 23; vera upp úr ebu ex aliqna re
eminere Sk. 8; vera upp dis.stdvm esse Sk. 193; vinda upp (humeris)
injicere Sk. 28; vinna gang upp (in interiores terrœ partes) Vkv. 14.
uppbaf, n., initium; prindpium; uppbaf bragar initium carminis
(). S. 1; valda uppb^fum aucturem esse Vkv. 4.
uppbiminn, m., cœlum superius; Hlg. 16.
uppi, adv. — 1) supra; superne; uppi glódu (íllic ftdgebant) élmars
typpi Hr. A. 10; uppi í bimni in summk) cœlo Edr. 22; uppi ok
uidri supra et subter L. 1. 100; Sk. 196; fjara ebn uppi in locum
(undis) supeiHorem, i. e. in litus aliquem ejicere; aUquem dere-
liníjuere Mbk. 19. — 2) in conspectu; palam; in memoria; láta
uppi palam proferre Sgdr. 1 ; yera uppi e hcto surreœisse Sk. 21 ;
Yggjar vedr þaz æ mun uppi (o: vesa) prœlium, cujus memoria
semper superstes erit Hr. A. 14; bafa uppi memxyriá tenent Jdr. 41.
uppreist, J., honor, successus; meá bári uppreist Edr, 23.
uppruni, m., ortus; meár /. vidr uppruna sólar Kkm. 8. 11.
Uppsalir, m. pL pr., urbs Uplandiœ, provinciœ Smcanœ; at, frá
Uppsplum Yt. 24. 32. 42.
urd, f.f.saxetum; urdar þrjótr gigas Þdr. 5.
Urclr, f'PT^, Urda, ex Parcis una; Urdr korask at brunni Sgdr. 4.
IJœc vox pro appeUativo habenda est Yt. 40, ubi nrár := rnors,
exitium (nonnxdli huic voci perperam tribuunt genus masc).
utan, utar, vid. útan, út!
uxi, m., bos; sloú Stagleyjar uxa Sk.21 ; af uxanum þínum góda Sk.25.
312
U.
l If&sund, «, pL pr., fretum quodckim in Norvegia stíum; í IJlfa-
suiidam Bgl. 8.
úlfUeduar, m. pl,, athletœ lupina pdle induti; Hkr. 8. 21.
Llfkell, m. pr., dynasta reffionu cujuBdam in Britannia sOœ; á
LJlfkels landi Vkv. 7.
úlfnistandi, part. compos., gui lupo ctbum prcd^et, prœUator; kista
dádiBÍldB úlfnistanda (o: Olam aancti} G. 25.
úlfr, m., lupus; noné. »g. úlfr Hfl. 13; (). S. B; Jdr. 31; eiiam in
circumlocutionibm, e. ar. snótar úlfr lupus, i. e. raptor femim,
Thjaesius ffigas Hlg. í ; atordar úlfr i. e. ignis Hr. S. 1 1 ; acc. sg.
úlf Mbk. 5; úlfgi (acc. c. suý\ neg. -gi) Kkm. 22: dai. sg. úlfí Kkm.
19; gen. sg. nlU Kár. d', Snt. 23; Efdr. 26; Vkv. 1; Isl. 10. 21;
nom, pl. úífar R. 6; ace.pl. úlfa Hr. S. 9; d4^. pl. úlfum Hfl. 12.
15; IsL 4; gen. pl. úlfa Ódr. 8; Hr. A. 3. 5. — Saspe de Fenrero
lupo hœc vos usurpatur, t?. c. Rdr. 9» Snt. 23, quare etiam pro
nom. propr. habendum est, ita ut seribaiur (ítíT (en^ h^svi) Em. 6;
gen. Llfð Hlg. 8.
úr (Sk.; pro ór), prœp. et adv.; ex, de. — Prœpos. c. dat.; de loco,
unde aíiquid est, e. gr. úr gardi aín ex domicilio suo Sk. 14;
úr Asiaveldi ea Asia Sk. 191; de meUeria, ex qua aUquid conficitur,
V. c. smída eht úr stáli Sk. 102; cfr g^ra eht úr (o: þar úr) ex
ea re exsculpere alqd Sk.. 200; iramlato sensu úr máta i. e. exlra
modum Sk. 13. — ConjungUur cum verhis abeundi, abscidendi,
auferendi, eligendi, eminendi, ewcidendi, expedimdi, simU., v. c. fara
úr' landi Sk. 100; falla úr ehu Sk. 91. 194; gefa eht úr ehu Sk. 198;
hrjóta úr ehu Sk. Ííií}; kjósa eht úr ehu Sk. 100; ske»a eht úr
ehu 8k. 24; taka eht úr ehu Sk. 20; vera upp (provrniere) úr
ehu Sk., 8. — Adv, úr etiam cum verhia conjungitur, e. gr. akreppa
úr excidere Sk. 142; feta þar úr Sk. 2; vid. supra de Sk. 200.
úrigr, adj., udus, madidus; læsa úrg&. str<^ná litus hmnidum circum-
cludere Edr. 24.
úrþyeginn, part. comp., imbre (úr, «., iinber) lavatus^ of úrþvegnar
jardir vestrgarda Hrfm. 8.
ú't, adv. — 1) foras; ex-, de-, pro^ (in verUs compos.); e. gr. bera
út expromere Snt. 5; falla út procxdere Sk. 144; flæma út expdlm
Kdr. 1; hafa sik út exire Sk. 103; inna út doqui L. 64; reka út
deducere Gldr. 3, expellere Sk. 1&9; seJja út dedere Bgl. 14; skjóta
út protendere Sk. 9; skunda út propere exire Sk. 58. líonnum^
quam verbum quoddam audimdum est, v. c, ef smj^r þarf út
{o: gang^^) at kaupa si em^e opus est ad butyrwn emeadum
Sk. 106. Prcepositionibus additur út ad vim quasi augendam,
V. c. út af = af li. 50. — 2) út saipe vocíbus, qmbus signífrcdioi
m
maris subjecta est, additur, e, gr.^xii á haf in aUum Sk.54; hrinda
út á saltan ægi Hr. S. 12; draga út at sundi in altum provehere
Jdr. 35. — Abeolute, td didtur, eodem - nwdo eademque vi út (= in
ahum, in n&o) murpatur, e. gr. bera út evehere in aUum Vky. 1,
Kdr. 6, in mare projicere Jdr. 37 ; út fyr eyri in mari ante Utus
arenoaum Ekm. 21 ; sinna út iter ítiaritimum facere Hr. S. 12. < —
3) peregre; e, gr. hann gerái fr^r út peregrinatu^ est Edr. 28;
Edr. 11; helgir dómar út frá Rómi reliquíœ mnctorum, quœ extra
Romam erant Edr. 12; út í l^ndum in ierria eæbemie Edr. 31;
út í i^nd in terras eMernae Hr. S..18; út med Serkjum in peregrina
Sara^enorum terra Hr. S. 21. — Compar. utar (apud atUiquioree
etiam útar) remotius, in exteriore loco; sitja /. vera utar ífrá ehm
remotius ab aliquo sedtpe Sk; 80. 81. 82. 84; þar ^tar ifrá eaterius
ea eo loco Sk. 74; hann hr^kk utar at hurdu propius januam se
abripuit Sk. 161.
útan (utan Sk.), adv., eatra; extrimecusi ab exteriore parte; sveitir
útan i, e* homines externi Edr. 12; fœra útan e terra extema
trans/erre Edr. 13. Conjungitur cum prœpositionibus, e, gn útan
á lyptieg supra puppim Hr. A. 10; utan á kinnar yanga in bucea
Sk, 136; fyr Elfi útan ante fluvium Gotorum Hr. S. 5. i
útbod, n., evocatio militum; h^fdu œrín 4tbod Hr. S. 3; barda »yeld
útbod Hr. S. 12.
áti, adv, — 1) foris; ex- (in verb.compos^); úti ok mm/ori&et irUus
L. 1. 100; byrgjast úti excluduntur Ij. 71. — 2) sub dio; in mari,
in aUo; hafa flota úti dassem educere YkL 1 ', drekka jól úti
Hky. 6; Hkdr. 8; Vky. 4; búa úti á skoidum in navíbus longis
excubare R. 14.
útiseta, /,, sub (Uo commoratio noctuma ad attem mfiigicam exer*
cendam; útisetuna eflir hann TnagÍGS exercendijB 0ausd abnoctat
Sk. 56.
útleiídik (dd), V., ed/uoere; (deus) útleidandi Eyam af A^áms sjdu
L. 13.
útr^st, /, extima sedes; útr^Bt.^elja dói^ tofia rna/ritima Hlt. &;
út&ker, n., scopuhis maritífnué exterior; n. pl. útsker Mbk. 6.
Útsteinn, m, pr. — 1) dynoMa quidam, unus ex viris Hal/U regis;
Útst^n jarl Sk. 141. ^ 2) locus quidam in Norvegia situs;
á Útsteini Hky. 9.
út^trgnd, /., litus €^nW; útstrandir landa Hátt. 79; Hrfip. 2.
útstunginn, part. compós., effossus, erutus; njót^ útstunginiia augna
G. 61.
útyer, n., regio maritima exterior; locus piscatovius; þegnnr átverja
Hpfiu.l2.
útvé, w«, extremi terrarum fines; átvés Jólnir Geirrodius gigas
Þdr. 12.
40
314
vad, n,, vadwn amms; Vimriw T*d8 Vídgyiiiiiir Hdr. 4.
vada (ód, vaðiatt), t>., nadere; ferri; ruere; í fólk vada in aeiein
ruere flkv. 20; fraio vada Hátt. (59; benkwif ód í blódi Efdr. 15;
Kkm. 2; ódu fast Þár. 8.
Vadla, /. pr., amnis quidam; Vpdlo straiimr Yt» 4(>.
vafa (fá\ «. *-- 1) wferart; osdUare. — 2) hmmtare, dvijiutíre; vafdir
lítt míntm« kceeitaetí, Hr. A. 2. — C^I&V «rrttufrf' vafa, foTixMse rei^tíus).
vafraydi, m., íjríttil m&raf», ^. e. fulmen; vafreyda hregg proedla
f^d$^nea tMr. 14.
Vagn, m. jor., bdlatar qtéidam, Akn jMus ; w)m, Bdr. 12; Jdr. 9. 14.
*8. 29. 38. 40. 42; dat. Vagöi Jdr. 89. 41. 4». 44; aen. Vagas Jdr. »«.
vagn, m. — 1) cnrrue; vagnaYdani /. rúiii 8nt. 2i. — 2) plauef.rtitn
Bootœ.
vagna, /., detphinue orea; (Betn) vagikk (ftýtr) vára Hfl. 21.
vagilaborg, /., <^arrago; carri pro vallú objetti; guronar eyddu
vagnaborg 6. 66.
vagnrefr, n., iefiíum plaustri (Bodtœ), i. e. eœlum; vagnræfrs vísi
detís G. 71.
vagBBkreytir, m^, omato^ ðurrHs; yiká wagmkrefytir omator eurrús
sinuum, t. e. omator navigH, wr Isl. 4.
vaka (kd, vafeat), v., vigUare; lætr iBverd-Frejr vaka Hfl. Ití; vaki
ok vaki æ vina b^fnd Bj. I.
vakna (ad), v., eaper^ci; Takna vid ítlan draam Rdr. 3; vakna af
draumi 8k. 44; frá ek, at auHnn vakiíi 8k. 188.
vakr, adj., perniœ, vdox; neutr. vakrt, adv., pernioiter Sk. 148.
val, n., mcíiio; ddectrn (miHtum); vildra val ftvndarmanna G. lO';
hrókr Haddingja vals Hlt. 11.
valblód, n,, cruor cœeorum; i valblódi Kkra. 2.
va)bro4dr, m., miepis hioetee proséemene; tdum; jarl em vaibrodda
Hátt. 79.
val4)98t; f.,pars ghdií, neseío quæ; valbastar rpduU O; 48 t* e. gladiuff.
(Egilssoúius putat, valb^et etppdlari fa«tigatan(í* gladii partem.
anteriorem, a summo dorso mtteronem versits proeurrentem, in gla*
dOs umm tantum oieiem habeníAus; cMi censent valb^st =:'Áridbgiid
vinctda, quœ gladiuni in vagina retirtent).
V a 1 d , n., domAnatio ; imperium; potestm ; BtMnd ok vald L. 26; 32 ^. ;
auka vald imperii fines proferre Hr. S. 20; L. 13; ^r valdii beiddi
L. 61; bægjask vid valdi ehs Sgdr. 6; í kyrrleiks valdi L. 1. 100;
Hr.S. 1.4; L. 6. 17.
valda (olla, valdit), v., ejficere; auctorem esse; c. dat.; e. gr, valda
aidrspelli, h^ppum R. 5. 10; Vkv. 4; Mhk. 10. 19; hvát mun valda?
*^ est'cauaa? Hlg. 3; hpfugligr ekki veldr Snt. 2; vér v^mm
Hkm. 12; valdid Venda sorg Hr. A. 11; olli starfí auctor ftát
315
ccedU Ykir. 7; bl. 1»; bftnd olla þyí Hlg«17; Isl. 4; skálinald
hefr [)vi valdit Efdr. 26; lézt valdit sorgum Hr. A. 13.
Taldari^ m,,qm. poUslaiem aHcujns rei habet; úgm valdari auK^or
victoriœ Edr. 8.
Taldr^ nuy damintis, posseseor; hlífar valdr Oldr. 4; raldr Hprða
. hólnifjptttrs Ykl. 17; Taldr foldar reæ 6. 28; vlaldr hinmanna Ckristua
L. 37; Isl. 23; hersa valdi i. e. reffi Yt. 23. .
raldr, adj^, qui (mctor est; c. gea^ valdr h^lða niprds Ykl. 12.
▼aidref ri, m., cruor eœeorum; sreltr valdreyra (clat sg,) Hkv. 13.
valdrós, /i virgo mortifera,BeUúna; valdrósar blóm cKpat Hrfm. 4.
valfall, n.,'Strageé; valfall j^tna t. €^ m^are, ideoque viinir j^tna
valfalls bipw^ murÍ9, u e. mms Ykl« 8; hlada v^Uú valf^Uum
(virið cœsis) Ykl. 23.
valgammr, m., vidtur cœsorum, i, e. eorvus^ Hr. A. 14; Hr. S. d;
nom: pL valgammar Hrfnu. 18.
Yalh^U, /. pr., Valhalla; atda cœeorum Odiniana; petta, er Valh^U
Sk.69; ryája Yalh^U £^.1; í Yalh^Uu Hkm. 1; vega tU YalhaUar
Hkm. 9. . ,
valkeri, m., erfiboluÉ ad cœdendum aptm, ú e. gladiue; lik valkera
inviducrum gladk, i. e. vagiuA Ódr. 7 (ThorheUeoniue, ifder.pr$'
iaiur Yaikeriy m.=x:^incola ineulce (rucdaehviœ; cfr T 136).
valkyrja, f,, quæ pugnatorea cwdendos digit; BeUúna; vig. valkyrja
Hkv. 2; pL yalkyrjur: Em. 1; Hkm. 11; Hdr. 7. .
valk^str, m., acervus hominum eásorúm^ veiga valk^stt Hr.,A. 13;
sveiti feU á valkpstrheitan Edr^ 19; valkastar hára «an^f4M. HIg«3;
hlód. háva Vaikfsttt Odr. 8.
vallrjódandi, part. compos., campum sanguine cruentans; gen. pL
vaUrjódanda é. 10.
valmier,/, BeUona,i.e.puffna (c/r Hildr^hildr);heyja valmey Ykl. 12.
valr, m. (sing. tantum), homines cœsi, strages; valr lá á sandi
JHkv.<12;:Hfl.3; Bdr.9; Ódinn hhrat val Ykl. 23; Bgl. 1; Kkm. 9.
valr, m., falco; accipiter; nœra brímið sunda val (i. e, corvum)
6L 55', eyðendr geima vals vastatores (foLoonis marisy i, e,) navis
Hr. A. 9; grundar vals territoria L loei, vhi fako venaiicus sedet,
i. e* manus Kkm. 7 ; bám sverd á vaU vika enses imposuerunt in
falcones sinuum, i. e. in naves Bdr. 1 ; vala strœti mánus G. 25.
vairo^r, m., secede prmUare, i, e. tda, sagittce; iátreldar valrogar
gladU Þdr. 19.
válserkr, m.^ tunica pugnantium, cæsorum; gen, pL valserkja Ykl. 18
< (ubi cdii aUter inierpretantur).
Yalskr, adj., Gallicvs; Hispameus; Yahkar þjódir gentes tíispamcœ
Hr.S. 19; Y^bk sverd Oallici enses Ykv. (>; (knerrir) v^ra hladnir
Yalskra sverda Hkv. 8.
valstafn, m^ (prora i. e.) navis falcoíiis, i, e. manus; valstafns
vætki rofinn manu haud debilis R. 26.
314
vad, n,, mdwn amnis; yifflr»r rnás Vídgyitiiiir Hdr. 4.
vada (ód, Taðiatt), v., vadere; ferri; ruere; j fólk Tada t« anem
ruere Hkr. 90; fram rada Hátt. (>9; benkBOÍf óá i blódi Efdr. 15;
Kkm. 2; ódu fast Pér. S.
Vadla, /. pr,, rnmús qvidam; Vpdlo straiimr Yt. 4(>.
vafa (fd)^ «.*—!) vSyrari; oecHlare. — 2) hmsUare, dvhitaJre; vafdir
lítt minime fu&eitastí Hr. A. 2. — C^fit «^n5u7t^' váfa, fortasine rfíiins).
vafraydi, m,, ifffiié mbrans, i. e^ fulmen; vafreyda hregg proedía
f^iwfinea tMr. 14.
Vagn, m. pr., beUator qtUdam, Akn JiHus ; nom. Bdr. 12; Jdr. 9. 14.
^. 29. 3H. 40. 42; dai. Vagði Idr. 89. 41. 4». 44; ov^. Vagnð Jdr. 84».
vagn, m. — 1) ntrrue; vagna irdani l. rúiii 8nt. 2i. — 2) flattgt.^unt
Bootœ.
vagna, f., ddphkme orm; {^mi) vagiia (nýtr) vár« Hfl. 21.
vagiiaborg, /., <^arrago; mrri pro vallo objeeii; guranar eyddu
vagnaborg 6. 66.
vagnrefr, n., teeium plamtn {Bodtœ), i. e. codum; vagnrtefrs visi
deua G. 71.
vagBskTeytir, m^, omator ðurrús; víká wagmkrefyiir ^miator currús
sinuum, i. e. omator naviffH, vir IbI. 4.
vaka (kd, vafeat), v., viffUare; lætr iBverd-Frejr vaka Hfl. Ití; vaki
ok vaki æ vina b^fiid Bj. I.
vakaa (ad), v., eaper^ci; ^raknsk vid ítlan drattm Rdr. 3; rakna af
draumi 8k. 44^ fri ek, at aolinn vakiíi 8k. 188.
vakr, adj., pemia, vdox; neutr. vakrt, adv., perniciber Sk. 148.
val, n*, mctm; ddectm (míUtwn); vildra val ftvndlannanna G. lO';
brókr Haddingja vals Hlt. 11.
valblód, n,, cruor cœeorum; i valblódi Kkra. 2.
va)bro4dif, m,, mapis ho^ proséemene; tdum; jarl em vaibrodda
Hátt. 79.
valb^st; f.fpars fflctdH, neseío quœ; valbastar rpdall Oí 48 t* e. gladius.
(Egilssoúius putat, valb^et appdlari faistigcá4M^^ gladH pariem
anteriorem, a summo dorso mueroném versUs proeurrentem, in gla*
dOs nfurm tantum oieiem habeniíkus; cdii censent Yalb^st =^ Áridbgnd
vimtda, quœ gtadiuni in vagina retinent).
vald , n., étominatio; ímperium; ptítestm; bænid ok vald L. 26i 82 <^.;
auka vald imperU ýnes proferre Hr. S. 20; L. 18; ^r vaidii beiddt
L. 61; bægjask vid valdi ebs Sgdr. 6; í kyrrleiks valdi L. 1. 100;
Hr.S. 1.4; L. 6. 17.
valda (olla, valdit), v., efficere; auctorem esse; c. dat.; e. gr. valda
aldrspelli, h^ppura R.'5. 10; Vkv. 4; Mbk. 10.19; bvat mun valda?
qtíce est'causa? Hlg. 8; hpfugligr ekki veldr Snt. 2; vér v^Mmm
þvi Hkm. 12; valdid Venda sorg Hr. A. 11; olli starfí auctor fvit
815
ccKUð yk¥. 7; Itl. 1»; bttnd ollu þyí Hlg« 17; Isl. 4; skálmald
hefr l)ví valdit Éfdr. 26; lózt valdit sorgum Hr. A. J3.
▼ aldariv m., qui paUðUdem aUcujua rei habet; úgm valdari máck>r
vidoriœ Edr. 8.
▼ aldr^ m.y dominiáe, poeseeeor; hlífar valdr Gldr. 4; valdr Hprda
hólmfj^tttrs Ykl. 17; valdr foldar rex 6. 28; valdr himnaima Christue
L. 37; 181.23; hersa valdi t. e. rög» Yt. 23.
raldr, adj., qui cmOar est; c. ffm. valdr h^lda nipjfds Vkl. 12.
valdreyri, m., cruor cœeorum; sveltr valdreyra (dcU, eg,) Hkv. 13.
valdrÓB, /., virffo morUfera, BeUona; valdrósar blóm ofipet Hrfm. 4.
valfall, 71., 'itrageé; valfall j^tna i. e. mare, .ideoque vitnir j^tna
valfalia bipiif' marie, i. e. nams Ykl. 8; hlada vpllú valf^Uum
(virie cœsis) Vkl. 23.
valgammr, rn,, vtdtur cœsorum, i. e. eorvus^ Ht. A. 14; Hr. S. 9;
nom. plp valgammar Hrfm. 18. ; .
Valhpll, /. pr., Valhalla; aula cœsorum Odiniana; þetta er Valh^ll
Sk.69; ryája Valh^ll Em. Ij í Valh^Uu Hkm. 1; vega tU VaUialkr
Hkm. 9.
valkeri, m., eirhholus ad cadmdum aptus, ú e. gladiíte; lík valkera
dnvolacrum gladU, i. e. vagitná Ódr. 7 (Thorkelesúnius. inierpTe''
Uxtur Vidketi^ m^=3;^incola insulce (rualaehriœ; cfr T 136).
valkyrýa, f.y quat pngnaiores ccedendm digit; BeUona; víg.valkýrja
Hkv. 2; pl. yalkyrjur: Em. 1; Hkm. 11; Hdr* 7. ^ .
valk^str, m., acervus hominvim ecesorum^ vei;ja valkýstt Hr. A. 13;
sveiti feil á valkpst^heitan Edr^l9; valkaBtar.bára MTi^fm. Hlg^3;
hlód háva vaik^u Ódr. 8.
vallrjódandi, part. compos., campum sanguine cruentans; gen.^ pL
. vallrjódaiida G. 10.
valmier, /., Bellona,i. e^pugna (cfr Hildr c=hildr);heyja vftlmey Vkl. 12.
valr, m. (sing. tantum), homines ceesi, strages; valr lá á sandi
flkv..l2;: Hfl; 3; Bdr. 9; Ódinn hlaut val Vkl. 23; Bgl. 1; Kkm. 9.
valr, m., fcdco; accipiter; nœra brímia sunda val (i. e. corvum)
G. 55; eydendr geima V9ln vastatorss (faloonis maris, i. e.) navis
Hr. A, 9; grundar vala territoria l. looi, ubi falco venátícus sedet,
i. e. manus Kkm. 7; báru sverd k vali vika ensés imposuertmt in
falcones sinuum, i. e. in naves Bdr. 1 ; vala stræti mcmus G. 25.
vairugr, m., secak prmUare, ú e. tda, sagittœ; látreldar valrugar
gladU Þdr. 19.
véklnet'kr^ m*, tumca pugncmtium, ccesortim; gen.pl. valserkja Vkl. 18
- (ubi^ alii aliter inierpretantur).
Valskr, adj., GaUictis; Mspanicus; Y&ÍBkAr þjódir gentes tíispcmicœ
Hr. S. 19; Vplsk sverd Galiiei enses Vkv. 6; (knerrir) vpru hkdnir
Valskra sverda Hkv. 8. -
valstafn, m.> (prora %. e.) nams falcoms, i. e. manus; valstafns
vætki rofinu manu haud debilis R. 26.
314
▼ud, n., vadum amnis; Vimriw YHds Vidgyiiiiiir Hdr. 4.
vada (ód, tadian), v,, tfadere; ferri; ruere; i fó)k riida in ariem
rrnre ^kr.20] fram vada Hátt.(>9; benkBeif ód í blódi Efdr. 15;
Kkm. ^; ódu fast Þdr. S.
Vadltt, /. pr,, €tmnÍ8 qtiiidam; Vpdln stranmr YU 4().
vafa (fd\ «. *-* 1) mbrari; osdUare. — 2) hóBmíare, dvbitaJre; vafdir
■ Htt minime kmsita^ Hr. A. 2. — (AUi ecrHmjít'VÁÍs., forímge m-ífas).
vafreydi, m,, igfiÍÁ mbran8,i, e^ ftdmen; redrefða h^egg proedla
ffdn^nea t'dr. 14.
Vagn, m. pr,, beHator quidam, Atí JiHus;'nom. Bdr. 12; Jdr. ^. 14.
28; 29. 3H. 40. 42; dai. Vagöi Jdr. 89. 41. 4SÍ. 44; am. Vagna Jdr. .Hi;.
vagn, m. — 1) rrwrru*,* vagna irdöni l. róiri Snt. 21. — 2) jplattstjmni
Bootœ,
vagn^, /., delphinm orm ;(seffii) vagiia (nýtr) várn Hfl; 21.
vagóaborg, /., 4jarragú; earri pro naUo objeHi; guinnar eyddu
vagnaborg G. 56.
vagnrefr, n., teeium plausíri (Bodtœ), i. e* cœl^m; vagnríefrs visi
deus G. 71.
vagHskTieytir, m^, omatoit eurrús; yfká WBgmkreytir ^nédor eurrús
sinuum, i. e. ornator navigii, vir Isl. 4.
vaka (ki, vakiat), v,, viffHare; lœtr ftverd-Frey vaka Hfl. lií; vaki
ok vaki æ vina b^fod Bj. I.
vaktta (ad), v., eaper^ci; irakiia Tid ílian drattm Rdr. 3; rakna af
draumi 8k. 44; frá ek, at aolinn Takui Sk. 188.
vakr, adj., pemix, velox; neutr, vakrt, adv., perniaiter Sk; 148.
val, n*, eiéetii&; ddectus (imlitwm); vildra val ft'endármanna 6. lO';
hrékr Haddingja' vals Hlt. il.
valblód, n,, cruor cœsorum; i valblódi Kkm. 2.
vaibroddi^, wi., mispis hostes proséemens; tdum; jarl ern valbrodda
Hátt. 79.
valb9&l' f,,par8 fflckHi, nsseio fuœ( valbastar r^duU Öi48 ue. gladiuf^.
(Egilssónius putat, valb^et appdlari faetigatan(ígladiipartem
anteriorém, a sumnu> dorso mueroném versus prœurrentem, in gla^
dHs umm tafdum aeiem iab&niAus; cHi ^én^nt Yalbptt ^^áridbgnd
vincula, quœ gladium in vagina retinent),
vald , n,,mminatio; imperium; potestm; BsMnd ok vaid IL. 26i 32 eet.;
auka vald imperii ýmes profetre Hr. S. 20; L. 13; ^r vaidít beiddi
L. 61; bægjask vid valdi ehs Sgdr. 6; í kyrrleiks valdi L. 1. 100;
Hr.S. 1. 4; L. «. 17.
valda (olla, valdit), v., efficere; audorem esse; c. dat.; e, gr, valda
aldrspelli, h^ppum R.'ö. 10; Vkv. 4; Mhk. 10. 19; bvatmun valda?
quœ est'causa? Hlg. 3; h^fugligr ekki veldr Snt. 2; vór v^nm
því Hkm. 12; valdid Venda sorg Hr. A. 11; olli starfí auctor fuit
815
coídU Ykv; 7; bl. 19; bttnd olla . þyí Hlg* 17; Isl. 4; skálmald
befr livi yaldit Efdr. 26; lézt yaldit sorgum Hr. A. 13. :
raldari^ m,y qtá paUeiatem alicujw rei habet; sigm yaldarí 4itUíior
vidoriœ Edr. 8. .
raldr^ m., dominne, pottseseor; hlífar yaldr Gldr. 4; yaldr Hprda
hólmfj^tttrs Vkl. 17; yaldr foldar r«^ G. 28; yialdr himnanna Christue
L. 37; Isl. 23; hersa valdi t. e. reffi Yt. 23.
raldr, ady, qui osttAor est; c. geafu yaldr h^lda inprds Ykl. 12.
valdreyri, m., cruor cœeorum; syeltr yaldreyra (dat, eg.) Hky. 13.
V a 1 d r ó B , /., virgo moriifera, BeUona ; yaldrósar blóm dipei Hrfm. 4.
valfall, n.,'Étrageá; yalfall j^tna i. e. mare, ideoque yitnir j^tna
valfallB 'lufpus. marie, i. e. nams Ykl. 8; hlada vpllú yal£^Uiim
(mris cœsis) Vkl. 23.
valgammr, rn., vuUur cœsorum, i. é. eorvus^' Jít. A« 14; Hr. S. ð;
nom^ plp valgammar Hrfm. 18* . :.
Valhpll, /. pr., Valhalla; atda cœsorum Odiniana; þetta ^r Valh^ll
Sk.69; ryája Valh^ll Em. U í Valh^Uu Hkm. 1 ; vega til ValhaUar
Hkm. 9.
valkeri, m., earhbolus ad ccedendum aptus, ú e. gladiu»; lík valkera
invoUcrum gladH, i. e. vagiatá Ódr. 7 (Thorkelesonius. iaíúerpTe'
tcám Vidkeriv m^^t^incoLa inmlœ (rualaehriœ; cfr T 136).
▼alkyrýa, f.y qtm pugnatores mdendm digit; BeUona; vig yalkýrja
Hky. 2; pL yaikyrjur Em. 1; Hkm. 11; Hdr. 7.^ .
valk^str, m., acervus hominum emorum^^ vei^ja valkýstt Hr.,A. 13;
sveiti feU áyalk^stjheitan Edr^l9; yalkaBtar.bára Mn^flÍ9i HIg^3;
hlód háva yaik^u Ódr. 8. .
vallrjódandi, part. compos., campum sanguine cruentans; gen. pl.
- vaUrjóáaiida G. 10.
yalmier, /., Bellonafi. e.pugna (cfr Hildr c=hildr);heyja yialniey Vkl. 12.
valr, m. (sing. tantum), homines cmst, strages; valr lá . á sandi
.^y..l2;:Hfl.3; Bdr. 9; Ódinn hlaut val VkL 23; Bgl. 1; Kkm, 9.
valr, m., falco; acdpiter; nœra brímið suhda val (i. e. corvum)
G. 55; eydeDdr geima vals vastatores (fcdoonis maris, i. e.) navis
Hr. A. 9; grundar vals territoria L loci, uhi fako venaticus sedet,
i. e^ manus Kkm.7; bárusverd k vaH vika enses imposuerunt in
falcones sinuum, i. e. in naves Bdr.: 1 ; yala stræti mcmus G. 25.
vairagr, m., secaJe prmUare, i. e. tda, sagiUœ; látreldar valrugar
gladU Þdr. 19.
"^iltet^t., m*,tumcapugnœntium, ccesorum; gen.pl. valserkja Vkl. 18
> (ubi aJii aliter interpretantur).
Valskr, adj., GaUictis; Æspanicus ; Y&lskAT þjódir genies tíispanicœ
Hr. S. 19; Vplsk sverd GaUiei enses Vkv. 6; (knerrir) ypru hladnir
Valskra sverda Hkv. 8.
valstafn, m., (prora %. e.) nams fcdconis, i. e. manus; yalstafns
vætki rofinu manu haud debilis R. 26.
314
▼«d, n,, vadwn afNnis; VimriM' rnás Viágyiiiiiir Hdr. 4.
vada (ód, taðian), 9,, vaáere; ferri; ruere; i fó)k rada in anem
ruere flkv. 30; fram vada Hátt.(>9; benkneif ód í blódi Efdr. 15;
Kkm. ^; ódu fast Þdr. S.
Vadltt, /. pr., €tmnÍ8 qti(ídam; Vpdln stranmr Yt; 40.
vafa (fd)^ ». ^ — 1) mbrari; oacUlare. — 2) hæmtare, dvbitaJre; vafdir
Htt' wirmM kmsiUtetí Hr. A. 2, — (AUi «m5ti/í<' váfa, fortaJtge retims),
vafreydí, w., Í0fiÍÁ mbrane, i. e/fidmen; vafreyda hregg proeella
fnkmnea IMt. 14.
Vagn, m. pr,, beHator qxiidam, Akxí JiUus;'nom. Bdr. 12; Jdr. ^. 14.
28; 29. 3H. 40. 42; dat. Vagöi Jdr. 89. 41.4». 44; oííw. Vagna Jdr. m.
vagn, 4n. — 1) írwrrujr; vagna rdnni L róni Snt. 21. — 2) plamti^mi
Bootœ,
vagmi, f., ddphifnue orro; (sein) vagiia (nýtr) vám Hfli 21.
vagöaborg, /., 4^arraff0; earri pro naUo objeeii; guranar eyddu
vagnaborg G. 56.
vagnTftfr, n., teeium plansíri (Bodbœ), i. e. cœl^m; vagnraefrs vísi
deus G. 7h
vagHBkreytir, m^, omatoit eurrús; yíká WBgmkrenj^ir ^neáor mrrús
sinuum, i. e. ornator navigU, vir Isl. 4.
vaka (kd, vakiat), v,, viffHare; lætr ftverd-Frey vaka Hfl. li); vaki
ok'Vftki æ vina b^fud Bj. 1.
vaktta (ad), v., eaper^d; Wcna Tid íllan draam Rdr. 3 ; vakna af
draumi 8k. 44; fri ek, at atflinn vakiíi Sk. 188.
vakr, adj., pemix, velox; neutr. vakrt, adv., pernieiter 8ki 148.
val, n*, efédiio; ddeetus (imHttím); vildra val frendarmanna G. 10;
brékr Haddhigja< vals Hlt. il.
valblód, n,, cruor cœsorum; i valblódi Kkm. 2.
vaÍbro4di^, ^v eruepis húeUs proséemens; tdum; isa\ em vi^brodda
Hátt. 79.
valb^H; f.,par8 ghdH, nMeio quœ; valbastar r^dull Oi48 ue.gladiufí.
(Egilssoúius putat, valb^t appdlari faetigtúan^^ gladii partem
anteriorem, a summo dorso mucroném ^sus proeurrtntem, m ^-
dOs nnom tantum aeiem iab&niAus; cHi censent Talbptt =±i'á*idb9tid
vincxda, quœ gladium in vagina retinent).
V a 1 d , n., mminatio ; iny>erinm; potestm ; sæmd <^ vaid li. 26i 32 ^.;
auka vald imperH finés proferre Hr. 8. 20; L. 13^ ^r val<fit beiddi
L. 61; bægjask vid valdi ebs 8gdr. 6; í kyrrleiks valdi L.l. 100;
Hr.S. 1. 4; L. «. 17.
valda (olla, valdit), v., efficere; auctorem esse; c. dat.; e, gr, valda
aldrspelli, b^ppum R.'ö. 10; Vkv. 4; MM. 10. 19v bvAt mun valda?
quœ est-causa? Hlg. 3; h^fugligr ekki veldr 8nt. 2; vér v^ldiiro
því Hkm. 12; valdid Venda sorg Hr. A. 11; olli starfí auctor fuit
815
c(B(tí8 Vkv. 7; Itl. 1»; bttnd ollu því Hlg. 17; Isl. 4; skálmald
hefr \)YÍ valdit Éfdr. 26; lózt valdit sorgum Hr. A. J3.
Taldari^ m., qui poUðUUem aUcujw rei habet; sigrn valdari auctor
victoriœ Edr. 8.
Taldr^ m., domiiMie, poeeeeeor; hlífar yaldr Gldr, 4; valdr Hprda
hólnlfjptttrB Ykl. 17; Taklr foldar rex 6. 28; Taldr himnaiina Ckristus
L. 37; Isl. 23; hersa valdi t. e. regi Yt. 23.
Taldr, adj^, qui cmdor est; c gea^ valdr h^lda ÍBQrds Ykl. 12.
Taldreyri, m., cmor cœeorum; sTeltr valdreyra (dat. eg.) HkT. 13.
valdrÓB, /^ virgo mortífera, BeHona; Taldrósar blóm oKpet Hrfm. 4.
Talfall, n,,*gtrageÁ; Talfall j^tna i. e. mare, .ideoque Titnir j^tna
Talfalls lupuS' maris, i. e. nams Ykl. 8; hlaða TpUtt Tal£^Uiim
(virie cœsis) Vkl. 23.
Talgammr, m., vultur cœaorum, i. é. corvus^ Hr. A* 14; Hr. S. ð;
nom: ph Talgammar Hrfm. 18. : .
Valhpll, /. pr., Valhalla; aula cœaorum Odiniana; þetta er VaUi^U
Sk.69; ryája Valh^U Em. l^ í Valh^Uu Hkm. 1; Tega til ValhaUar
Hkm. 9.
Talkeri, m., eafhbelue ad ccsdenduni aptua, ú e. gladim; lík Talkera
involacrum gladH, i. e. vagiatá Ódr. 7 (Thorkeleeoniue. inUrpre''
Uxtur Vidkeri^ m.=cincola irnulœ (jrucdaehriœ; cfr 1 136).
▼alkyrja, /•> quof pugnatoree cwdendoe digit; BeUona; TÍg.Talkyrja
;HkT. 2; pí Talkyrjur Em. 1; Hkm. 11; Hdr. 7. . ,
valk^str, m., acervus hominum ca^orúm^ revjtk Talk^stt Hr^ . A. 13;
sTeiti feU á Talk^st^heitan Edrvl9; Talkastar bára MTi^flís. Hlg«3;
hlód háTa Taik^u Ódr. 8.
vallrjódandi, part. compos,, c^mpum sanguine cruerdam ; gen.^ pL
. TalkjódaDda 6. 10.
valm BiVyf., Bellonaýi. e* pugna (cfr Hildr = hildr); heyja Talmey Vkl. 1 2.
Talr, m. (sing. tantum), homines cmsi, etrages; Talr lá . á sandi
^T..12;:Hfl.3; Bdr.9; Ódinn hlaut Tal Vkl. 23; Bgl. 1; Kkm. 9.
Talr, m., fcdco; accipiter; nœra brímia sunda Tal (i. e. corvum)
G. 55-; eydendr geima Tals vastaitores (faloonis maris, L e^) navis
Hr. A, 9; grundar Tals territoria L loci, ubi falco venatícus sedet,
i. e. manus Kkm. 7 ; bájru sTerd á TaH TÍka enses imposueruni in
falcones sinuum, i. e. in naves Bdr. 1 ; Tala stræti m^iníus G. 2&.
vairagr, m., secale præKare, i, e. tda, sagittœ; látreldar Talrugar
gladU Þdr. 19.
Tálserkr, m.^ tumca pugnantíum, cœsorum; gen. pL Talserkja Vkl. 18
> (M' alii aliter interpretantur).
Valskr, adj., GaUicus; íMspanicus; Valskar þjódir getúes tíiapamcœ
Hr. S. 19; Vplsk sTerd GaOiei enses VkT. 6; (knerrir) Tpru hladnir
Valskra sTerda HkT. 8.
valstafn, m., (prora %. e.) navis f^onis, u e. manus; Talstafns
Tœtki rofinu manu haud debiíis R. 26.
3U
▼«d, ti., vadwn amnis; Vimrw vnás Vidgyiiniir Hdr. 4.
vada (ód, taðiAB), r., vadere; ferri; ruere; i fó)k viftða in aeiem
ruere flkv. 30; fram vada Hátt.()9; benkiieif ód^ í blóái Efdr. 15;
Kkm. ^; ódu fast Þdr. S.
Vadltt, /. pr., omm^ ijr^dam; Vpdln straiimr Yt. 4(>.
vafa (fd); «. -* 1) mbrari; osdUare, — 2) hóemíare, dubitaJte; vafdir
Htt; minime kmsita^ Hr. A. 2. — (AUi eeribwdvkÍB,, fortmne retrtíms).
vafreydi, w., igfiÍÁ mbrane, i. «. /tiím^n; vafreyda hnegg pro(*dla
fniminea Þdr. 14.
Vagn, m. jew., beHator gtiidam, Akm úHus ; mom, Bdr. 12; Jdr. 9. 14.
28; 29. 3H. 40. 42; áoí. Vagöi Jdr. H9. 41. 4^*. 44; oííw. Vagiw Jdr. »(5.
vagn, "f». — l}(wrus; vagna iratini L rúui Snt. 21. — 2) plat^.¥um
Bootœ.
vagn^, /., ddphinus orm ,'(seffn) vagúa (nýtr) váru Hfli 21.
vagóaborg, /., íjorraffo; earri p^*o vallo objeeii; guinnar eyddu
vagnaborg G* 56.
vagnrefr, n,, ieHum plaustri (Bodbœ), i, e^ codum; vagnrtefrs vísi
deus G. 71;
vagBskr^ytir, m^, omatw mrrús: vika vagiMkreytir ^n«^ {^urrti^
sinuum, i, e. ornator navigU, vir Isl. 4.
vakk (kd, valeat), v,, viffHare; lœtr ftverd-Frey vaka Hfl. lií; vaki
ok vaki æ vina b^fud Bj. I.
vaktta (ad), v,, eaper^ci; irakiia TÍd íilan draum Rdr. 3 ; vakna af
draumi 8k. 44; fri ek, at aulinn Takni Sk. 188.
vakr, adj,, pemix, vdox; neutr. vakrt, adv,, perniriter 8k; 148.
val, n*, metio; ddectus (tmHtum); vildra val frendarmanna 6. lO';
hrékr Haddingja< vals Hlt. 11.
valblód, w., cruor cœsorum; i valblódi Kkm. 2.
vaÍbro4di^, ni., euspis %00tes proséemens; tdum; jarl em vaibrodda
Hátt. 79.
valb9&l; f.,par8 gladii, nMeio quœ; valbastar r^duU Oi48 ue. gladéun.
(Egilssoúius putat, valb^et appdlari fa^stigcAanaí^ gladii partem
anteriorem, a sumnío dorso mueronem versus proeurrentem, in gla^
dOs unam tantum oiGÍem habentíbus; (dH e&nsent valb^st^^'^db^nd
vincula, quœ gladium in vagina retirtent).
val d , n,,ékmi!inatio; iny^erium; poiesfm ; Étbmé íál rsAá L. 26^ 32 <«<.,•
aaka vald imperH fines profetre Hr. 8. 20f L. 13; ^r valdit beiddi
L. 61; bægjask vid valdi ehs Sgdr. 6; í kyrrleiks valdi L. 1. 100;
Hr.S. 1. 4; L. «. 17.
valda (olla, valdit), v,, efficere; auctorem esse; c, dat.; e. gr. valda
aldrspelli, h^ppum R.'ö. 10; Vkv. 4; Mhk. 10. 19; bvát mun valda?
quœ est^causa? Hlg. 3; h^fugligr ekki veldr Snt. 2; vér v^Mttm
þvi Hkm. 12; valdid Venda sorg Hr. A. 11; olli starfí auctor fuit
815
ccecUð Ykir. 7; bl. 19; bttnd ollu þyí Hlg. 17; Isl. 4; skálmald
hefr livi yaldit Éfdr. 26; lézt valdit sorgum Hr. A. 13.
Taldari^ m., qui poteekUem aUcujw rei habet; sigrs yaldari aucéar
vidoriœ Edr. 8.
▼aldr, m., dominney poeeeeeor; hlífar valdr Gldr* 4; Taldr H^rda
hólnlfj^tttrs Ykl. 17; Taklr foldar reæ 6. 28; vialdr himnaiina Chri^ue
L. 37; Isl. 23; hersa yaldii i, e. reffi Yt. 23.
▼ aldr, adj^, qui omAor est; c, gefu valdr h^lda ÍBQrds Ykl. 12.
vaidrejri, m,, oruor cœaorum; sreltr valdreyra (dat, eg,) Hkv. 13.
valdrÓB, /., mrgo tnortifera, Belbma; valdrósar blóm oKpet Hrfm. 4.
valfall, n,,'etrageé; valfall j^tna i. e. mare, .ideoque vitnir j^tna
valfalls lufpue marie, i, e. nams Ykl. 8; hlaða vpUtt val£^Uiim
(virie cœsis) Vkl. 23.
valgammr, m,, vidtur cœsorum, i. é. eorvus; Hr. A. 14; Hr. S. ð;
nom^ pl, valgammar Hrfm.. 18.
Valhpll, /. pr., Valhalla; aula cœsorum Odiniana; þetta er Valh^U
Sk.69; ryája Valh^U Em. 1; í Valh^Uu Hkm. 1; vega tU ValhaUar
Hkm. 9.
valkeri, m., eafhbolus ad ccedendum aptus, t\ e. gladiue; lík valkera
involucrum gladU, i. e, vagiatá Ódr. 7 (Thorhelssonius, iníerpre'
tatur Vidkeri^ m^=GÍncola insvlcB Gualaehriœ; cfr T 136).
valkyrja, /.> quœ pugndores ccBdendoe digit; BeUona; vig valkýrja
Hkv. 2; pL vaU^rjur: Em. 1; Hkm. 11; Hdr* 7. ^ >
▼alk^str, m., acervus hominism ecesorúm; revjat valkýstt Hr.,A. 13;
sveiti feU á valk^st^heitan Edr^ 19; valkastar bára Mn^niM. HIg^3;
hlód. háva vaik^u Ódr. 8.
▼ allrjódandi, part. compos. , campum sanguine cruentane ; gen,^ pl,
vaUrjódanda G. 10.
r alm œ r, /., Bellona,i. e* pugna (cfr Hildr :=r= hildr); lieyja ▼ftlniey Vkl. 1 2.
▼alr, m. (sing. tantum), homines ccesi, etrages; ▼alr lá . á sandi
ílkv..l2;:Hfl.3; Bdr.9; Ódinn hlaut val Vkl. 23; Bgl 1; Kkm. 9.
▼alr, m,, fako; accipiter; nœra brímis sunda val (i. e, corvum)
GL 5ð; eydendr geima vals vastatores (faloonis maris, i, e.) navis
Hr. A. 9; grundar vals territoria L loci, ubi fcdco venatícus sedet,
i. e. manus Kkm.7; bárusverd á vaH vika enses imposuerumt in
falcones sinuum, i. e. in naves Bdr. 1 ; vala stræti moíníus G. 2&.
▼alragr, m,^ secaJe prmUare, i. e, tda, sagittœ; látreldar ▼alrugar
gladU Þdr. 19.
▼álserkr, m*, tumca pugncmtium, ccesorum; gen. pL valserkja Vkl. 18
' (liWv alii aliter inierpretantur),
Valskr, adj., GaUicus; Hispanicus; Valskar þjódir genies tíispanicœ
Hr. S. 19; Vplsk sverd GaUiei enses Vkv. 6; (knerrir) vpru hladnir
Valskra sverda Hkv. 8.
▼alstafn, m., (prora i, e.) nams faleonis, i, e, manus; valstafns
vætki rofinu manu haud ddnlis R. 26.
S16
▼alBfl&fandi, part, campos., honmue pro$ternðns, pugnator; pl. yalscef-
endr Yt. 21.
▼altafn, n., esoa ex camá parata; raltahi gefít hralni £km. 16; of
hj^rkleyfda Taltafni Hrfm. 10.
▼alteinn,m.^ ramulnB cœsomms t. e. ffladius; valteins spakf rpmndr Yt. 1 é.
▼al-Týr, m., deus (Týr) cœsorumy i. e, Oden; gen. yal-Týs Hlt. 15.
Valþjófr, m. pr., beBator quidam; £km. 11,
▼ amm, n. — 1; vkium; scelus; auðsénna er 'annars ▼amm Mhk. 23;
iþrótt ^ammi fírd ars ab^ (omni) viiio remota Snt. 23; ▼amma ▼arr
scelerum fugaa Snt. 19. — 2) mV sceleratus; ▼amm glamma st^d^ar
dedecus niontium,d. e. gigas; gen. sg. ▼amms Þdr. 10.
▼anda (ad), dUigenter daborare; ▼anda stef 0. 18; ▼andak hótt R. 8;
L. 97 ; ▼andat stef L. 26.
▼andi, m., pericvlum; dificuhas; minni ▼andi Sk. 95.
▼andla, cídv., dextere, sdaerter; leika handspxnm ▼aadla R* 25.
▼andliga, adk., aocurate Kkm. 26.
▼aadr, adj., cUfioHis; ▼elja óðinn ▼andan L. 98; .mér ^s ▼ant at
yr^a of stiUi G. 46.
▼angi, m., mala; á kinnar ▼uiga Skv 136; Sk. 178.
▼angr, m., eampus; terra; Ormr eon langi skreid ^lna ▼aag (i. e.
trans mare) R. 15; ▼angi nmi proxvm agrum £dr. 21; á ▼angi
nt campo G. 47; snáka ▼aagr aurum, et sleng^ir snáka ▼angs mr
líberalis (de Olavo Sajicto) G. 38; ▼angr dorgar miare, ideoque
eldrei£l dorgar ▼angs femina Jdr. 4.
Vanlandi, m., pr., rex Upsaliensis; daL Vanlanda Yt. 4.
▼anr, adu expers; c. gen. landa ▼anr Rdr* 10; Efdr. 10; nom. pL f.
▼anar Hfl. 11.
▼anr, adj., assuetus; gnarus; c. dat. ▼igi ▼anr Bat. 23; púkans slægd
. . . hrekkjum ▼^n L. 45; c. vnf. ei «r ek ▼annr at . . . Sk. 98;
c. gen. gunngangs ▼anir Þdr. 4.
▼ansi, m., contumelia, ignomxnia; vitium; þat líct ▼ansi L. 47; teyg-
jftst ehm til vansa L. 60.
▼ara (rd, ▼arat), v., exspectœntem, suspicantem facere; impers. c, acc.
pers. et gen. rei, e. gr. þess m^n grepp ▼ara id, puto, poéta ex-
speatat S. S. 3; ▼erdr sumt þaz manngi (ac^;.) ▼árir nomadla eve-
munt^ quœ nemo exspectat Mhk. 25.
▼ara (að), v., déhortari; trautt kallak þana valda 's ▼arar insontsm
dico eum, qui dehortatur Mhk. 19.
▼arda (ad), v. — 1) custodire, defendere; ▼arda eht fyr ehm Vkl. 18;
Efdr. 14; Hr. A. 12; þú ▼ardar Haralds haukey Bgl. 15. -- 2) referre,
interesse; impers, c. ace. pers. et dat. pretii, e. gr. er dit sjáid mik
9IIU Tarda quum vos viddntis meá maxime referre L. 96; þaz miklu
▼ardar G. 0; ▼ardar mest, at . . . L. 97.
▼arfleygr, ocí;.^ alis destítutus; ▼erd ▼arfleygr L e. ope destitutus sum
Snt. 14.
u^^
817
vargfœðir, m., aUor luparum, L e. beBator; gen, ▼argfœdis Hrfm. H.
varghollr, adj., lupis favem, t. «. beUicoaus; Efdr. 7; R. 3»
vargr, m., — 1) lupua; vargr fagnati tafni Kkra. 9; Bdr. 5; Jdr. 31;
gefa val vargi Bgl. 1; Kkm. 2. 19. 24; fridar vargs Þdr. 4; vargar
gindu af hnie 0.29; 6. 56; hykk varga vel bnrgusk Isl. 10; tafn
fekksk vvrguni Kkm. 10; varga ætt Hr. A. 13; Ykl. 2; vargr
Nidar i. e, navis, et Inndr varga Nidar vir Gldr. 8. — 2) maleficua;
proBcriptíus; v^rgum eyddi Edr. 8;
varhugi, m., cautio; prœcavendi dHiffentia; gjalda varhuga cautionent
adhibere Bgl. 12.
vari, m., cautio; fýsa enÍB fjrra. ysltsl adhortctri ad cautíonem (prœce-
dentem, i. e.) pi^ospicientem Mhk. 97.
varkunnigr, adj,, tnðdus, imperitue L. 97.
var la, adv., kaud; viat, œgre; varla gengur í hag minime placet Sk. 64;
Mhk. 17; L.41.
varliga, adv., caute; cautíone tasdtnmnodo adhibita; £fdr. 14.
rarnLr, adj., caUdm, tepidus; leiddisk varma dyngju Hkv. 6; Hr. S. 9;
varmar laugar Kkm. 20; varmra benja tármútarir ^l. 12; í ráfít
varma Hr. S. 11.
varna (ad), v. — 1) prohibere; defendere; varnendr goda defeneores
deorum, i. e. Oden, Hwner, ÉMus Hlg. 4. — 2) ee abetinere;
varnadi vid námæli Snt. 19. — 3) denegare; c. gen. vama hjálpar
L.85.
varr, adj., cavim, providue; c. gen. vamma varr Snt. 19; dat. pl.
v^rum Mhk. 22.
varra, /., sidcus navie, i. e.' mare; rgrrn hjalt tdr. 5.
YarraBdi, m. pr., emporium quoddam in PÍGtama eitum; Vkv. 14.
varrbál, n., rogua í. e. igfiis ma/ris, aurum; varrbáls hptudr vir
liberalis Hr. S. 1.
varta, /., pars quœdam navis; pháeue, puto, lateralis navis; varta
hr^kk Hr. A. 2.
vaskliga, adv., etrenue, foriiter Isl. 8.
vaskr, adj., fortis, strenuus; at eiga vaskan dreng Sk. 120.
vatn, n., aqua; mare; bregda i vatn Hkm. 5; Hr. S. 18; L. 10;
í vídbygdu vatni Hrfm. 13; G. 22; L. 11. 37; Sk. 189.
vatna (ad), v. — 1) a^pwtum ducere. — 2) vitam aquá (et pane)
sustentare = vatnfasta; Sk. 202.
vaxa (óx, vaxinn), v., crescere, augeri; lét laufa veár vaxa Vkl. 4;
Þdr. 7; gengi goda vex Hkm. 10; G. 9; dœmin gód vaxa vída
L. 47; óx af mér a me ortus est Snt. 20; óx hj^rva hlam H£. 4;
gudr óx ibm; Efdr. 12, 16. 17; Ó. S. 4; R.i7; Edr. 18; G. 52;
dægrin sex vuxu (pro uxu) sea dies increscebant L. 10; þegns efni
vaxit Snt. 11.
vaztr^dd (:=-- vaztar rpdd), /., voa maris; dat, sg. vaztr^dd Rdr. 14,
de quo loco vid s. v, undirkúlal
318
▼á, /1 **- í) r€s incifia, didna^ — 2) malwn, danrnHm; coiamitaa;
Mhk. 21, .
▼id, /. -^ 1): fyeátU; vdanéén; »ii. cmpdL lorim, e, gr. Tádir Yáfaðar
Hkm. 5; H^gna rádir Hkdr. z; H«ðin8 Tida draugr bdlatoT
YfcL 21. — 2) twíum; grrida rád Hátt. 77; byrr fell í Yádir fíentw
vda implemt Jdr. S3.
▼áfa^ mt vafa!
Váfadr, m. jpr., nom^ Odinie; vádit Váfadar íor*oœ. Hkm. 5.
▼ágr, m,y reeeeeus marie; einue; mare; ▼ágr ▼indlauss Yt* 1; Hlt. 10;
▼id ▼ág Yt. 41; straumr k«mr at ▼ági Yt. 46; Vkl. 11; Kkm. 13;
brodi ▼ágs iurbator marie i. e. Kariue Snt. 8; Vkl. 19.
▼álaust, adv., haud dubie; G. 37«
▼án, /., epes; exepectatio; c aen. obj* hans ▼án eaepectaiio eiue ad-
vcMtúe £m. 4; £m. 5; O. 22; Mbk. 23; ▼áair b^lda Em. 1; þess
▼ánir Jdr. 25; c, prœp. á e. gr. ▼án á bimnasœln L. 5; L. 73; cfr
L. 86. 99. — ' ▼ánii ▼érr pejuemuxm exepeetaverie Mbk* 2. — Vid, ▼ón!
▼ápn, n.> ac^neeime inpUo'.; ida, arma; dreyrag ▼ápn Yt. 8; Yt. l^;
H. 12; Bdx*; 3; ▼ápnum ▼ei;|afek Jdr. 28. 36; in circumlocutiombus,
e. gr. Egils ▼ápna brjngráp eagittœ Hkdr. 8; ▼ápna senna, giUdr,
brestr, mót pugna Efdr. 2; O. 43; Jdr. 25; Hr. S. 9.
▼ápaarimma^ f., rixa atmorum, t. e. pugna; í ▼ápnarimmu Hr. A. 14.
▼ápnberr^ adj., amUe nudcdns; Hit. 9.
▼ápnrjódr, m., arma cruentane, i. e, beUator; Isl. 16.
▼ápnsundradr, part. eompoe., ense disseetue; ▼ápasuodrud bræ G.56.
Vár, /. pr., una ex Anstbus deabus; þrjmseilar Vár i. e^Shadea,
filia TnjassH; gen. Várar Hlg. 5.
▼ár, m, ver; ▼ár ^wi^eFt primo vere Edr. 5; á ▼ár Mbk. 6; Mbk« 12.
rÁTA, f, veetígiam navis currentis; ▼agna (nytr) ▼áru Hfl. 21 (▼úra,
non ▼ara, scribendum esse, videre licet ex SnE, AM T 502).
▼árr, pron. pose., noeter. — Nom. eg. m, ▼órr (pro várr) Sk. 47.
70. 181; acc. sg. m. vám Edr. 13; L. 77; dat. sg. m. owam Ðgl. 7;
órum Jdr. 1; nom. sg. f. ▼ór (prn> ▼ár) Skt 69, 119; ace, eg. f.
ossa Cr. 4; fiom. pL m, ▼érir HrfiM. 18; aee. pL f. ▼árar - Hkœ. lí ;
ossar :Kkm. 26:; nom. L aoe. pL n. ór Bgl. 7; ▼ár L. 18; dat^ pl.
▼árum Kkm. 11. 15; L. 3. 28(i=mínura); L. 38.
▼ás, n,, labor eum asperitaie rerum suetentus; seggir ▼áss framir
viri ad labores perferendos paratí Hátt. 72.
▼átr, adj., madidus; ei frá ek þá ▼áta necputo eos madescere %, 55.
▼ átta (ad), V., testari; svá muiik ▼átta R.36; L.21; öáttúran ▼áttar
(comprobat) sannan manndóm L^ 42; L. 13. 35. 65. 76; sem Ijósin
: ▼átta L. 17.
▼áttr^ m. ^ 1) teetis; cuetos; þessi (ai Jón baptista) er nú ▼áttr
testis est L. 37; ▼áttr breins reinar myrkbaka ▼agna ctisto'f gigan-
. .tum^ Hrungner Hlg. 16, lAi ▼átt m acc.; bafa fyr ▼átt pro tesk
habere 8k, 122. — 2) maHyr ; framir ▼Attar G. 6.
319
ve^ja (ad), w., piffnore ceriare de aHqua re; ti, adi^rei et <iai, pretii,
e. gr: veája haus manns htingi IJósam R. 26.
veár, n.f Umpeslaa; weiÉus; procella; mikít ve^r 01, 8. 4; í veári
ó(tu Edr. 5; h^ll vedrs i, e. cœlutn G. 2. — Scepe ih appélL pugnœ,
V. c. hoga vedr Rdr. 8; í Odins ^bávi in puffna Hkn. 8; at Hás
redri id, Hlt. 8; i vedri bardraukiis r^duls id, 6. á3; etíam m
plur., laufa vedr Vkl. 4; Yggjar vedr prœlia Hr. A. 14; Sk^glar
skýs vedr prócdlæ dipei, i. e, impetm {pl.) lAkm. 8; i G^ndlar
vedmm Vkl. 1.
Yedrafjprdr, tti. pt^, amti« quidem; i Vedrafírdi Kkm. 16.
vedrgjarn, adj.,proeeUœ oupidus; Vidirifi vedr procdla Odini^, i. e.
ptéffna, idéoque VidrÍB ■ vedrgjam puffnaa Isl. 16.
V e d r g œ d i r V Mí, qui proceOctm auget ; Vedrgœdir innmbords auffens
procellam cUpei, pnmeAor; ffen. sff. vedrgœdís VkL 10.
vedrhirdir, m., pirocMæ cu9to»; valserkja . vedr proeella iorÚHWum,
i. e, puffna, et valserkja vedrhirdir auctor puffnæ, pradiator VkL 18.
vefja (vafda), v., involvere; 'neétere; vef þú verndar skauti involve
tiUdie ffremio L. 86; á v^fdum strengjnm in nexis fumbua L. 45.
vefr, m., tda, teœtum; vefr darradar tV e. clipeml. véxíllum Hfl. 5.
vega (vá, veginn), v. — - 1) vdiere, ferre; vibriwe. — r 2) aieem L
arma vibrare, u e. puffnare, dimicare; es vega«kgrMi Hlt. 9;
vega at ehm eneem vibrare adoenúa aliquem, petere aliquem, v.ci
vá at hilmi Yt^ *ÓS^( vá at ál£. t^ár. 19; hari ^vá hann. med kylfu
Jdr. 34; gat vegit' at hánum i$npetMm in eum fedb Jdr. 42; vá
vid j^fra covára reffee puffnamt. Efdr. ^i; vega til ehs BÍbi ex^
puffnare,puqnando stbi acquirere, e. ffr* vega til ValhalW Hkm. 9
(aliter Effileso^ius: eiga vega. iil ValhaUar^ ValhaUam iter
habere); gramr vá til tnenja Sgdr. 6. -^ 3) puffnandb adipieci;
/í. acCé, vá gagn victoriA potítus.est Pdr. 20; hvat fylkir vá Hfl.d. —
4) ccedere, interfieere; vega ehn Smí. 8; IsL 18; Olúmr vá.menn
IbLM; Yt^; l6L4 (bi$); hggi&^ regiim Yt.20; hafa ^hn veginn
Yt. 30; vegntr þoUar féllu Hr. S. 8; láta tváivegna Isl. 20; fyr
vegun fólki Em. 1. ^ b} pondus hábere, pendere; hagl hvert vá
eyri fflobulus uttuequisque ffrandinis octaieam partem Ubí^œ pendébat
Bdv.*9.
vegbrattt (vegi, m., ffladiua; braut via) f, vim ffladU, L e»> dipeue;
gaklr vegbrautwr i. e. pugna, et œskimeidr galdra veghrautar jc^úp-
liator Gldr. 2; tauBÍ vegbrautar ramue dtpeí^ i. e.'ffladim tíiAré'S.
vtf^gfremstr, adj., superi., honbratísmnMe; vegfrenstr at flltt^lO.
1 1 cet. (ubi vox tmeei diviea eet; aia ^diteir, cfr Njéla TT 961 et
Shr in ad h. l).
veggr, m^ r^ 1) jwinw; til vegg^ viggs i. €• ímí «Bífer Þdr.l; þ4r.l7;
UodÍDS "^eg^T i, e. dipeae, et Uilar veggjar Hedins. prtdicáores
Vkl. 14; ett ýmsum veggjnm L. 92 ^ vídbjprn veggja aidinaa t. e.
mu8 Bj. 6. — 2) latus navis; pluteus; skekr blán vegg Hált. 78.
*20
vegligJ*, cídj., splendídus; pttUtiar;> veglígt iaustr Edr. 5; veglig
flanst Hr. S. 15; vegHg mœti Hr. S. 21.
vegljómi^ m., fvlffor aplendidua; Tegljómi brims «. «. aurum; doL
sg. vegljóma Hrím. 4.
Tegmlldr, mdj., ghrioaus; R. 2*
Tegmeti, a. pl,, re$ preUosat; gftUr Tegmœta t. e. reœ, princeps
Hrfm. 9.
vegna (að), v.,eoefáre,€edere; hrerBVL "^tgn&r quorsus hm evement? L. 8.
Tegr, ni., via; gipta Tegr L. 89; of Teg langan Hlg. 8; Þdr. 5;
Edr. 10; fram of Haka Teg super mare Hátt. 76; á þann Teg
(rr; þannig) ita L. 86; upp at eint er ungum Tegar (ffen. pattít.
pro subj.) juvenivia tasúuirnmodo ascetuiit Mhk. 23; lofdnngr byrjar
Tega rex codi, i. e. deus G. 64; ókrœddr Tegi Hrfm. Vói
Tegr, m., honor, gloria; himna harri skóp Teg Bannan' Isl. 22; G. 71;
hrÓBak Teg (dat^ þees Tisa G. 69; at Teg cum gloria, gloriose Vkl. 8.
Tegrœkinn^ adj., gUmœ cupidus; Jdr. 34.
Tegsamligr, adj., gloriosus, augustus; L. 68.
vegsémd^ /., honor; í Tegsemd hœstri L. 7.
Tegstórr, adj., honore conspicuus; dat sg, m. Tegstórum Hrfm. 18.
Tegtang, f.,funis vibrans; ^rió^ YegiaugAr funem fatígans, amento
assidue utens, i. e. gigas Pár. 17. ~ ,
TegþTerrir, m., honorem deterens; TegþTerrir T^rru hjalts Nannu
laudes femmos giganbis deterens, i. e. Thor Þdr. 5. i
Veidr^ m. pr., nomen Thoris dei; Hlg. 11.
Teifan, f., ja4statío,. vibratio; Teifanar ord nerbum lemter iactum
Efdr. 24. . . .
Teig, /., mulsum; cerevisia; Teig DTalins i, e.poésis, carmen (efr
SnE, AMI240); hafna ÐTalins Teigum carmen spernere Isl. 1.
Teita (tt), V. *— 1) dare; prcsbere; at Teita bœn petíta perjícere,
dare L. 18; vieita ehm eht concedere aUoui alqd L. 85; g^^far, þœr
es (þú) Teitir TÍn þínumG. 64; (Chrieius) Teitir Minduin «•• . augu
L. 46; (úiri) Teiti þpgn animos aitándáint Isl. 2; Teittu mér da mihi
L* 51; Veittu at. . .fac, ut í . . L. 83; veitti bjór ST^num Hlt. 11;
R. 12; Edr. 7. 30; G. 6; L. 64. — ParL prœt. Teittr. t^ c. lét
helfarar Terda Teittar necem attulit Jdr. 34; Teitt er líf daia est
vita L. 23 ;í tal, Teitt at TÍlja sermOf ex voto i. e. sincere habitus
L^ 98; stórmerkin, Teitt hjá m^nnum res magmB, apud h&mines
e^Mhiiœ L. 40. — R^ex. (þín miskunn) mér Toittst mmi prœbeatur
L. 2; sigrinn Teittist Hrólfi Sk. 150. — 2) abs(d. Teita r=r Teita
lid stMOCtirrere; e. dat. Teita Skida Sk. 147.
Tekja (Takda, Takidr l. Takdr), v. — \) e somno suscitare; vekká (t. e.
Tek-ek-a) ytr vos non eatpergefado Bj. 2; Tekdak (1 sg. prœt. conj)
einherja Bro.! L^ 2) eacitare; Tekja Hildi Kkm. 26; Eiríkr Takdi
' odda skúrir £dr. 19; G. 41; gpll geira Tas Tpkd Bdr.t8; Takit
frák Tíg G. 17. - .
321
vel, adv., bene, egregie; mfitgnopere; fortíter) Hkv. 19; Eni. 3. 7
Hkm. 17. 18; Hfl. 3; Efdr. 14; Vkv. 4; Kdr. 2; Bgl. 2. 9. 17
G. 7. 32. 41. 52; Bdr. 1 ; Jdr. 4. 6. 24. 28. 29. 39; Mhk. 6. 8. 22,
Isl. 10. 11; vel skilja skýr ord verha clara faeíle inteUigere L. Ö8.
veldi, «., imperiwn, reanum: provincia; heilagt veldi Edr. 27; mest
veldi Miklagards G. 53; Hr. S. 2; halda véldi pnmnciam reUnere
Edr. 15; af Nóregs veldi Hr. S. 12; Edr. 23. 29; Kkm. 10.
velja (valda), v,, eUgere; völja ehm eht R. 8. 13; sá 'r skal velja
vaudau ódiun, velr huliu foruyrdiu at selja í kvœdi L. 98; hrafn
valái nái Bdr. 12; Hkv. 19; þrýtra þaon er verr hefr valt Mhk. 26;
engi jafugódr gramr valdisk Hr. S. 1 ; veljeudr vígáskýs qm ctipeum
sumunt, i. e. prœUaiores, viri G. 68.
vell, n., aurum; pl, ornamenta aurea; vellum grimmr i. e. niunxlieiAS
G. 69; vella brú i. e. fenUfia Sk. 120.
vellhjódr, m., auri prœbitor; vir liberalis R. 2.
velta (valt, oltiuu), v., volvi; h\a.\i]^Ár olin&r fliimina volubília Þdr. 5.
velta (It), V., volvere, devolvere; c. dat, velta ehu. ^ RefL veltast
jactari; vagari, errare; (Adám ok Eva) veltust vida lands í veslum
heimi L. 19.
veltiligr, adf, volvbílis; dægriu veltilig diea volubiles, labentea L. 10.
veltir, m., qui devolvit; veltir .þjófs oppreseor furum,i. e. rea juetus
Bgl. 12.
veltireid, /., currus volubília; vídis veltireid currus maris, L e. navis;
hirdir veltireidar vídis Efdr. 7.
venda (nd), v., vertere; part prœt. vendr til ehs in alqd inctinatus
i. e. aesuetus atiqua re Sk. 18 (alii habent veudr pro adj. = assitetus).
Vendill, m. pr., pars quœdam Jotiandiœ septentrionalis; á V^ndli
Yt. 29.
Vendr, m. pL, Vendi (— Viudr); gen. pL Veuda Hr. A. 11. 13.
venja (vauda), v., assuefacere; venja lid dýrd (dat.) Edr. 10; venr sik
gjpfli (dat.) S. S. 3; veudu þik af því desuefac te aheare Sk. 119;
sá gramr vandit sik syndum G. 20; hann vandisk á þat Ódr. 4.
ver, n., locus maritimus, ad quem venandi L piscandi causá vemre
solent; mare; vestr of ver Hfl. 1; gaupu ver mare lyncis, i. e. terra
t>dr. 5.
vera, v., vid. vesa!
vera, f,locus, ubi versatur atiquis; frá vilja verum ea locis (volun-
tatis, i. e.) animi, ex pectore I}fl. 16.
verd, n., merces, pretium; gjalda ehm verd fyr eht L. 70.
verda (vard, ordinu; obs. vurdu L. 34; vyrdi L. 14; vordin L. 3;
vordinua L. 12), v., fieri; esse. — 1) Vb. verda copida est, quá
subjecium et vox prœdicaUva, quœ vocant, junguntur ; sic usurpatum
invenimus inf. verda Sk. 105. 117; 1 sg. præs. ind. verd Sut. 14;
3 sg. prœs. ind. verdr G. 46; Mhk. 19. 21. 24. 29; Sk. 89; 3 pL
prœs. ind. yerda L, 74; 1 sg. prœs. conj. ek verda L. 83; 3 sg. prœs.
41
322
coni. rerdi Hr, A. l; 3 sg. prœt. iná. vard Yt. 1; Hlt. 9; Þdr. 3;
Vky. 15; R. 15; £dr. 4; Kkni. 16; Mhk. 22; Hátt. 68; 181.6.8.9;
Sk. 134. 171. 174; yardat (nan fuú) Mhk. 11 eei.; 3 pl. prat. ind.
úrdu Bg^. IG; Edr. 7; Hr. S. 17; Sk. 178. 203; urdut (non /uerunt)
Hlg. 10; 3 sg.prœt. conj. vyrdi L. 14; 3 pl.pr(Bt. conj. yrdi Isl. 12;
í»d p^f' ind. periphr. formandum vd iferb. auœil. vesa (vera) vel
verb. auMÍ. hafa cum part. prcet. ordinn, ordit conjungitur v. c,
emk ordinn Jdr. 3; ek hefr ordit L. 43; (dýrd) es ordin (ágœt)
0. 11. 39; Sk. 101; (Vagn) hefr ordit (arfengr) Jdr. 29; (l^nd)
em ordin (aud) Efdr. 21. — hoc loco annotandœ sutd quc&dam
$tructnfXB, ubi pro voce prœddcativa prcBpositio cum castt nominis
usurpatur, e. qr. verda af fieri, perftei, vdtd lítit vard af spngum
de cantíbus mkil fuH Sk. 43; litit vard af enilli ex fortitudine ejus
nxhil factum est 8k. 183; l>ródur vápn urdu Eiríki at bana arnia
fratrie Erico mortia causa fuerunt Yt. 18; ideoque vi reciproca
urdUBk at bpnum alter alteri mortené attidit Yt. 21; verda at
B^gum in serrfwnem hominum venire Yt. 30; verda at ehu in
aliquid verti, converti (vard, yrdi) G. 35; L. 93; verda fyr ehn
1. ehu incidere in aliquem l. alimdd Vkl. 15; G. 58; verdr fyr
augum ehm %n conspectum alicujus vetdt Snt. 9. — 2) verda est
verbum auœdiare, quod cum part. prast. conjnnctum ad formam pas-
sivam fngendam usurpatur; e. gr. inf verda (háit) Vkv. 7; Jdr. 34;
3 sg. prœs. ind. verdr Hkm. 19; R. 35; G. 40; Mhk. 20; 5 pl
prœs. ind. verda Mhk. 6. 25; 3 sg. ptHBS. conj. Kkm. 22; L. 2. 21;
3 sg. prœt. ind. vard Yt. 22. 32. 37. 49; Hlg. 8; Hlt. 10; Vkv.
12. 14; Kkm. 16; Mhk. 21; I«l. 5; vardat Edr. 32; 3 jd. prcet. ind.
urdu Rdr. 5; Br. S. 4. — 3) fieri, oriri; accidere, evenire; inveniri,
exstare, esse; inf. verda Efdr. 23; Mhk. 26. 28; Isl. 17; L. 53;
lét verda eœcitavit Efdr. 15; 3 sg. prœs. ind. verdr Mhk. 11 cet.
25. 26; 3 pl. prcBs. ind. verda *Mhk. 19; 3 sg. prast. ind. vard
Rdr.3; Hig. 13; Hkm. 6; Hlt. 13; Vkl.3. 10.20; Þdr. 13; Efdr. 7;
Kkm. 16; Jdr.22; Sk. 150; vardat Vkl.6; 3 pl. prœt. ind. vurdu
L. 34; (ordin) vordin af vprrum várum (verba) de hbiis nostris
(orta i. e.) enata L. 3; ándagipt svá vordinua spádómsorda donum
spirituale vaticiniorum sic (o: ut prœdictum erat) evementium, i. e.
eventui respondentium L. 12. — 4) Vb. verda cum inf. cdius verbi
conjunctum necessitatem quandam significaí, quare verti potest --= cogi,
oportere, licere; verda at stúta in exiiium cogi Sk. 167; minnast
verd ek commemorare rne oportet L. 53; Eiríks lof verdr pld at
heyra laudes Erici, oportet, omnes audiard Edr. 2; stefjuiu verdr
at stœla brag versus intercalares carmini inserendi sunt Mhk. 11;
Mhk. 2; fpt Sprla verda rjódask í blódi loricoe cruentandœ sunt
Hkdr. 8; vard flýja fugere coactus est Gldr. 8; rag'na.konr vard
at hrósa gagni filio deorum licuU victoriá frui Vkl. 23; veitt er
líf, þat ér vard (o; veitast) data est mta, quam dari Ucitum erat
^ lL_
328
L. 23; Yt.20; Edr. 23; G. 29; Kkm. 11. 15; Bdr. 4; Mhk. 3;
Hr. S. 12; Sk. 151. 158; vardat bída non opvs habuit exspectare
Hlg. 17; urdu at forda fj^rvi vkœ comidere neces^e havtierunt
Hr. A. 4; Edr. 21; Sk. 173. — fnf. verda sœpe oniittítur, e. ffr. né
mun sídan (o: verda) Vkl. 6; lýst skal hitt (o: verda) Edr. 10. 28;
skyldi (o: verda) fyr bord Jdr. 36 f þú lóat audit (o: veráa),Hr. S. 5.
verda (vard, ordinn), v., reperire, invenire; c, acc, verda sinn fpdur
rádinn patrem dolo oppressum reperire Kkni^ 27; (þanns) vard
rikri ordinn qui potentior inventus eit, quem potetvtdarem esse
apparuit Efdr. 27.
verdleikr, m., meritu^m; L. 14.
verdr, m., dbus, esea; fá verd ehm Kkm. 8. 24; IbI. 10; ari getr
verd Ó. S. 3; fá fótgúlum fugli mikils verdar Kkm. 2; Sleipnis
verdr i. e. fenum, et slanguþref Sieipnis verdar furcafenaria Yt. 15.
verdr, adj., dignitó; loka hefr hverr þat er verdr er ad eatremum
pro merito uni cuique tribuitur Mhk. 25; c. gen. (deus) lœtr ræsi
verdan hás sóma G. 42; gagns verdir Hkm. 12.
verdugr, adj., dignus; (stef) sem verdugt vœri quod condignum
esaet L. 26.
verdung, f, cobors prœtoria; satellitium; sú verdung gðrdisk vel
Efdr. 14; sák fullkerska verdung falla Bgl. 1; visi verdungar
Hkm. 4; Vkv. 8.
verfákr, m., equus maris, t. e. navis; dat. pl. verfákum R. 4.*
verja (varda; got. varjan), v. — 1) defendere, tueri; c. acc. verja
land Hkm. 4; Jdr. 21; fólk-Baldr verr fold Ó. S. 6 (cfr 1 141);
verjum konung Bgl.9; sás vardi víd l^nd Efdr. 12; Bj. 5; VkL20;
Bgl. 3; víkingar vprdu díki Vkv. 6; Edr. 21; Isl. tí; írák at Vagn
verdi (prcBt. conj.) skeid Jdr. 38. — Rejlex. verjask vápnuni armis
se defendere Jdr. 28. 36; herr vardisk Edr. 19; Vkv. 4; Víkarr
vardist vakrt Sk. 148; verjask ehm se contra aUquem defendere,
V. c. Ounnarr vardisk greitt runnum O^ndlar garda Isl. 20. —
2) arcere, prohibere; c. dat, hilmir vardi Dpnum hjálmsprotum
rea Danos (nave) gladiis prohibuit Efdr. 5; Vplsungar v^rdu þeim
Sk. 147. — 3) impers., referre, interesse; c, dat. litlu verr parum
interest Mhk. 13.
verja (varda; got. vasjan), v. — l) inducere (aliquá re); vardi skrín
med golli aúrum induait scriniis Edr. 12; á altari golli vprdu
in altari inaurato 6. 50. — 2) adhibere alqd ad alqd; sumptum
vmpendere in cdqd; fullvel ættak til þess varit faaUime in 'eam
rem sumptum impendissem (o: si voluissem) l. optimo jure mihi
id vindicassem Mhk. 2.
verjar, m. pL, viri; pugnatores; verja valk^str Hr. A. 13. .
verk, n. — 1) plur. verk fadnora; res gestœ; þau verk Yt. 30; blíd
verk bene facta G. 23; hrósa verkum vísa G. 30; merki fremdar
verka indida rerum gloriose gestarum R. 10; L. 5; nonnutnquam
324
in sing., v. c. at því Terki Isl. 18; hradr at SÐÍldar verki Sk, 73. —
2) opuð; þetta verk hoc optis, hoc carmen L. 96. — >i) imraeulum;
af jiví verki G. 26; inna d^glings verk (plur.) G. 56; G. 57. H2.
verka (ad), r., operari; labore sibi alqd comparare; verkendr baugs
ni^nserkjar qui loricatí operantur; prceliatores Efdr. 10 (Egils'
ífoniujs vertit: 'comparantes loricam').
verkbitinn (verkr, m., dcior), part. compos., dolorel. morbo afjlic'
tm Yt. 11.
verki, m., carmen; vandak verka þenna L. 97; fara sneggjum verka
G. 8.
vernd, /., tutela; verndar skant L. 86.
verpa (varp, orpinn), v., conjicere, miUere; c, dat. verpr broddfleti
Hfl. 14; Hfl. 18; verpa húnam taloa miUunt Hkv. 16; impers. c. dat.
varp laudri spuma spargebatur Hr. A. 10.
verr, m., vir; maritus; gen. sg. vers Yt. 17; nom.pl. verar Hkv. 13;
dat. pt. veram Hkv. 20.
verr, m., gladius; at vers vígum in vibratiotMus gladU^ i. e. in pugna
181.24.
verr, adv. compar. (adv. posit. illa); pejus, deterius; es verr en svá
hoc gravius est Ef dr. 22 ; vánu verr Mhk. 2 ; verr pro obj., e. gr.
bafa verr pejori sorte tduntur, infeliciores sunt Mhk. 3; velja verr
pejus, i. e. pejorem causam defigere Mhk. 26.
verri, verstr, adj. comp. et superl. (cfr adj. iUr); pejor, pessimus. —
Nom. sg. m. comp. verri, c. dat. þór verri te inferior Hr. A. 1;
neidr. compar. sg. verra Mhk. 4. 15. 27; neutr. pL comp. verri
Bgl. 8; L. 47; ooc. sg. m. superl. verstan Rdr. 14.
vers, n., versus; sonitus; vers dreyra stridor cruoris, i. e. pugna
cruenta rdr. 4.
verpld, /., munctus; þat tór hryggva ver^ld Edr. 31; G. 56; í ver^ld
þessi »n hac vita Edr. 2.
vesa l. vera (vas /. var, verit [vesit]), r., esse, — Observandœ sunt
hœ formœ: 's (pro es 3 sg. prœs. ind.) Hlg. 13; Hkv. 2; Hfl. 14. 17;
Snt. 15. 16; Vki. 20; Efdr. 24. 25; G. 1. 9. 12 et passim; Mhk. 5. 9
cet.; Isl. 17; eodem modo 'r (^ er) L. 6. 9. 11. 12. 27. 41; Sk.31;
'ru (pro eru) Hkv. 17. 19; Em. 8; Mhk. 20. 26; séu (pro séud, séd)
Sk. 118; v's (pro vas) Hfl. 8. 9. 10. 13; Vkv. 13; Kdr.7; R. 27;
v^rum (=váruin) Hkm. 12; pro váru scríbitur v^ru Hkv. 8. 11;
vóru L. 91; voru Sk. 67. 193; pro várut est vprut Hfl. 11; prcBt.
infin. váru Efdr. 9; erum, erumk (er mér) Em. 1; Snt. 1; erumk
— eru mér Em. 1. — A) Voœ vesa l. vera est verbum auæiliare,
quod ad formas passivas fingendas c. partic. prwt. (l. prœ<». l.
gerundivo) aliorum vetborum conjungitur; hoc modo usurpatur inf.
prces. vesa Hkm. 19; Efdr. 22; G. 69; 1 sg. proes. ind. emk (skilidr)
Efdr. 26; ek em L. 39; 3 sg. prœs. ind. es Bj. 1; Yt. 53; Hkm. 21;
G. 11. 36. 39; Mhk. 4; 's Hlg. 13; Hfl, 14; Snt. 16; Efdr. 24. 25;
325
G. 9. 12; Mhk. 28; er Mhk. 3. 10. 17. 29; L. 23. 30. 42. 56.
<J2. 74; Sk. 1. 10. 28 cet, cet.; 'r e. gr. sVá 'r greinauda (Ua ex-
ponendum est) L. 9. 27; svá 'r skiljanda L. II; sjá 'r Hdandi
L. 12; 2 ]pZ. prœs, ind, erud Hkv. 3; 3 pl. prœs. ind. eru Kkm. 29;
L. 71; 1 Sff: prœs, conj. sék L. 82; 3 Sff. prœs. conj. sé 8nt. 16;
L. 97; Sk. 3; 2 ag. prcet. ind. vart L. ó9; 3 ag. prœt. ind. vas
Yt. 38. 50; Hlg, 10. 15; Hkra. 2. 15; Hr. A. 13; G. 23. 25. 44.
60. 63;. Kkra, 18. 21; Bdr. 8; Jdr. 18; Isl. 22; • vasa (non erat)
Snt. 11; v's Hfl.l3; R.27; var Mhk. 9. 21 ; Hr. S. 14; L. 35. 39.
41. 60; Sk. 6. 7. 18. 36. 140. 145. i93. 197; 3 pl prœt. ind. váru
Hlg. 4; Jdr. 38; v^ru Hkv. 8. 11; 3 sg. prœt. conj. væri Yt. 10;
Mhk. 2;' 3 pl. prœt. con j. væri L. 94; 3 sg. perf. ind. (hátíd)
hefír verit (haldin) G. 36. — B) Vh. vesa l. vera copula est, qua sub-
jecturn cum voce prœdicatíva conjungitur; sic usurpoitum invenimus
in/. prœs. vesa Em. 6; Hkm. 15; Bgl. ÍO; Kkm. 27. 28; Jdr. 13. 21;
vera h.l^^prcet. m/. yáru Efdr.9; 1 sq. prœs. ind. emk £m.8; G.18;
Jdr.3; ek er Sk. 94. 98. 105; 2 sg. prœs. ind. est þú Hr. A. 1;
ert L. 28. 89. 90; ertu L. 91 (bis); 3 sg. prces. ind. es Efdr. 22;
G.'34. 66; Bdr. 10; 's Hkv. 2; Snt. 15; Hfl. 14. 17; G. 1.22.30.
34.46.57; Mhk. 5. 9. 12. 13. 17. 28; Isl. 17; esa (non est) Snt.L2.4;
Jdr. 34; esat id. Kkm. 28; er Mhk. 5. 8. 12. cet. cet.; L. 5. 6 (bis). 8
et passim; Sk. 2. 13. 14. 26 et multis aliis locis; 'r L. 41; 8k. 31;
erumk (pro es mér est mihi) Snt. 1; erumka (pro esa mér mHii
non est) Snt. 17; J pl. prces. ind. erura vér Mhk. 15; 3 pl. prœs.
ind. eru G. 49; Mhk. 8.21; Hátt. 72; L. 52; Sk. 96. 191; nonnum-
quam pro sing. er usurpatur plur. eru, uhi vox prœdicativa in
plur. est, V. c. slíkt eru yrkisefni Jdr. 11; slikt eru hrpgdin þadra
Sk. 39; Sk. 77; þat eru rpskvir bragnar Sk. 80; 'ru Hkv. 17;
Em. 8; Mhk. 20. 26; 1 sg. prœs. conj. sjá Snt. 22; 3 sg, prœs.
conj. sé Em. 4; Kkm. 22; Mhk. 23; 2 pl. prœs. conj. séá Hkv. 13;
séu (— sóud, forma recentior pro sód) þit kvittir Sk. 118; 1 sg.
prœt. ind. vask Bgl. 17; Hátt. 68; 3 sg. prcet. ind. vas Hkv. 2;
0. S. 2; Hr. A. 13; G. 2. 14. 18. 19. 24 cet.; Bdr. 6. 10. 12; Jdr. 8.
11. 12 cet.; Isl. 12. 16. 17. 19. 24; vasa, vasat (non erat, fuit)
Hlg.2; G.60; Kkm. 14; Jdr. 24; v's Hfl.8. 10; Vkv. 13; Kdr. 7;
var Kdr. 6; Hr. S. 4; Hrfm. 4. 6. 11; Mhk. 7. 8. 29; L. 6. 35;
Sk. 20. 28. 32. 46 et passim; 1 pl. prœt. ind. vprura {pro várum)
Hkm. 12; 3 pl. prœt. ind. váru Hlg. 10; Hkv. 2; vóru L. 91; v^rut
(non fuerunt) Hfl. 11; 1 sg. prcet. conj. værik L. 3; 2 sg. prœt.
conj. værir L. 22; 3 sg. prcBt. conj. vœri Jdr. 9; L. 26; Sk. 66
2 sg. prœs. imperat. vertu L. 86; 2 pl. prœs. imper, verid Sk. 117
veri (pro verid) L. 97; 3 sg. per/. ind. hefir verit Jdr. 21. 26
Hoc loco has quoque structuras verborum ajjeramus: vas at hjaldri
prœlio interfuxt Jdr. 9; Jdr. 18; váru at ehu Isl. 18; váru at móti
obstiterunt Jdr. 22; þú hefr verit á gangi agitaius es Sk. 190
326
(c/r Sk. 76); Tesa fyr ehu poriendere aliquid 6.3; Terit hafdi
mér í hug coffitafferam Mhk. 4; yasa í hugum bono animo non/uit
Hkra. 9; resa í kunnleik TÍd éhn aUquo fanUUariier uti HkY. 19;
▼era í suodr dilabi Sk. 67; Yas í Yexti incr^uit Kkm. 10; yas
med uppreist rem cum succeseu geaeit Edr. 23; yera of /. um
elm dretimstare alqm G. 54; Sk. 180; vera mv :=: pecvHarem eese,
e. gr. eitt yas sér, þas ^ , , rea erat singularie, qw>d . . . Edr. 29;
hrat er til ráda? quid . optimum factu eet? L. 21; eitt er til
(ado.) id solum exstat h, 21; yas til Róms Romam vemt £dr. 12;
mikit yar um (adt),) magnum exstítíí negotium Sk. 133; minst er
oas um þrœla servos mkU curamus Sk. 137; vera upp dissidum
esse Sk. 193; vera upp úr eminere ex aHqua re Sk. 8; yera uppi
e lecto surrectum esse Sk. 21; þat var úr Asiayeldi ex Asiá latum
erai Sk. 197. — C, a) esse, mderi; er sem est quasi . . . Mhk. 1;
þótt smátt sé etsi parum momenti sk £fdr. 26; yar sem perinde
erai ^ si Hr. S. 15; Mhk. 4; Sk. 184; vasat sem non erat <w
si Kkm. 13. 18. 20; vasa bært haud ferendum videbatur Yt^^^l;
vœri betr melius foret Mhk. 25. — C, b) esse; exsstare, inveniri;
oiHri, fieri; se habere; flagds litr er á draugi Sk. 75; er þó 'r at
lesti quod tamen ultimum restat L. 20; L. 62. 73; varla sýaisk
alt sem er omnia haud videntur, ut re vera se habent Mhk. 17;
herfall vas þar strages ibi fiébat Vkv. 7; hlam vas dangor ortus est
Hkv. 9; Hfl. 9; huudmargr herr vas at verja haudr ingens exercitua
exsHtit ad terram defendendam Jdr. 22; vasat einu konungr meiri
major rex non inventus est Kkm. 9; ádr enn skepnan vœri prius-
quam creatura uUa exsttíit L. 6; frétta at syndum, ef- npkkur vœri
pecoata investigare, si quœ exstíterint L. 60. tíitc referendœ sunt
structurœ verbi vesa L vera cum dat pers. conjuncli, e. gr. erumk
(= er mór) glatt hjarta mílú est animus hilaris Em. 1 ; ekki er
mér þokki á þessum his rébus non ddector L. 41 ; Mhk. 29; roál es
ehm at vinna eht Bj. 1 ; hvat es ydr? quid agitis? Hkv. 3; erumk
(= eru mér) vánir ehs exspecto alqm Em. 1; lof sé þér L. 1. 100;
sé dér dýrd gloria sit tibi L. 2fi. 32 cet,; bugraun vas ehm Jdr. 33;
vasat fridr hauks fjplluiii Bdr. 7; Isl. 5; væri oss likn solatium
nobis exstaret' Efdr. 20. Pro nominativo etiam genetivus partitivus
subjecti loco usurpari potest, e, gr. vas plsmid allra tíma Snt. 8
(cfr ann. ad h, l, I 129). — C, c) esse; versari; er L. 08; Sk. 77;
vertu L. 95; var Sk. 36; várum G. 37; (sem) vœri (innanlands)
Hr. 8. 18; Jdr. 20. — C, d) vivere; vesa í ValhpUu Hkra. 1; verandi
L. 1. 100; vask med þér tecum vixi Bgl. 6; sás Ipngu vas quiolim
vixit Yt. 49. -— C, e) accidere, eveidre; vera kann L. 99; hitt vas
fyrr Yt. 8; G. 19; vas þat fyr iangu Hlg. 6. — C, f) opus esse;
licere; þar 's at yrkja adest occasio cantndi Jdr. 6; Sk. 115; vasat
at frýja non erat, quod derogares Vki. 2. — Fortna refUx, verhi
yera vim habet reciprocam, v, c, erumk vér (erga l, inter nosmetipsos
327
sumu8) vœgnir Bgl. 15. — Tnfin, vesa l, vera sœpe omútttur,
e, gr. Hkv. 10; Em. 7; Efdr. 19; Ykv. 15; Bgl. 9. 16; Hr. A. 14
R. 26; Kkm. 23; Mhk. 10; Hátt. 78; Sk. 51. 61. 84. 92; eoií&m
modo omiititur eru Bgl..l7; L. 73; vas R. 17; Hr. S. 11; Sk. 9
váru Hr. S. 10; Sk. 193.
vesall, adj,, miser, infdix; ofbeldit heftr ve^lan anda feldan L. 77
í veslttin heimi L. 19. ^
vess, n*, versus; hennar (o:. Fírjftnw Sanctœ) vess, i, e, versus Sttœ
Mariœ (^Ave Mária'^!) L. 99; amors vess Sk. 4; þausnar yesa t. e,
pugna Sk. 178. — Cfr versí
▼ estan, adv,, ex occidente Kdr. 6. 7.
Vestmarir, m, pl, pr,, regio Norvegiœ; of Vestmari Yt. 51.
vestr, adv,, occidentem versus; rak hernad vestr in ocddente arma. cir-
cumitdit R. 3 ; herudin vestr territoria occideráalia Sk. 31 ; Hfl. 1 ; Sk. 19.
vestrgardar, m. pl,, domicilia occidentalia; regiones occidentales
(= vestrl^nd) ; of jardir vestrgarda super campos regionum oeci-
dentalium Hrfm. 8 (tJn Egilssonius cuiter),
vestrlpnd, n, pl,, terrœ occiderdcdes (Britannia, Scotia, tíiberma,
Orcades cet.); Áiáfr lét herjat vestrl^nd R. 4.
vestrœnn, adj., ocdderdalis; (knerrir) v^ru hladnir vigra vestrœnna
Hkv. 8.
vestursveit, /., locus l, regio ocddentalis; vestursveitur Sk. 16;
á bygdum vestursveita Sk. 97.
vespld, /., miseriá; vissu vespld sína breidask Hr. A. 4.
vetr, rn., hiems; á einum vetri Hr. A. 15; lengi vetrar magnam
partem hiemis Sk. 201 ; þrjá vetr G. 13; vas tólf vetra (a: gamall)
duodedm (hiemes i, e,) annos natus est Úár, 1; nú er ek sextigi
vetra (o: gamall) Sk. 94,
vettrim l, vættrim , f,, st/ria leviter eminens et in media lanéina gladU a
capvlo mucronem versus procurrens; nadr vettrimar i, e. gladius G.47.
vé, n,, fanum; delubrum; vé (pZwr .) banda Vkl. 8; vó napta VkL 9;
þyrma véum Hkm. 18.
vé, n,, numen; vœgja vó numén ghdiorum, i, «, prcBliator, et vald
vægJA vés potestas principis Sgdr. 6 (sic Egilssonius; maUem equi-
dem legere véa, gen, sing, vocis vé l, vói, m., nmnen, deus fp/. véw]).
' vé, n., vexQlum; gyld vé veæiUa inaurata Bdr. 9.
vébraut, /., area loci sacri, locus sacer; hilmir vébrautar íutor fani,
rea Gldr. 2; nakkvi (l, n^kkvi) vébrautár cedes sacra, templ^m, et
niiBtir vébrautar nakkva templi cultor, rex Gldr. 3. — Sic Egils-
sonius; aliam hahes eæplicatíonem s, v, vegbrautarl
végrimmr, adj,, fana (ethnica) destruens; Odr. 4.
vél, /'., artificium; fraus, doÍus; vélum dolo Hlg. 11. — Cfr vœll
véla (It), V,, cattide instituere; decipere; salvprdudr vélti Svegdi Yt. 2;
god véltu ^jaza Sgdr. 5; véltr deceptus Hlg. 11; af vélpndum ea
insidiatoribus Snt. 23.
328
▼élakringr, adj., facile dectpiens; pro 8ubsl:= fraudum artífex;
Bkeytin ▼élakrings (i. e» diaooli) L. 45.
vélir, m., decepior; Yélir vidbjurnar veggja deceptor murie, t. e.
fdis; acc, sg. véli Bj. 6.
vélsparr, adj,, doli expers; nom, pl, m. vélsparir Ulg. 4.
vér, notn. pl. pron. 1 pers,, G.7.37; Mhk. 14. 15.26; L. ÍO. 62;
Sk. 58. 122; acc, pl. oss G. 13; L. 55. 64; Sk. 1G6. 177; dat. pl.
088 G. 3. 10 ceL; Mhk. 29; L. 25. 37. 60. G2; Sk. 96 cet,; gen,pl
vór Sk. 5. — Cfr ek!
Véseti, m. pr,, insulœ, qtUB Borgundarhólmr appellatur, prœfectus;
eíla Véseta arfa Jdr. 7.
véstallr, m,, ara, cui simulacra deorum imposita sunt; v^rðr véstalls
i, e. rex Yt. 20.
véttr, f., animans quidam, extra humanum modum; vitta véttr
Yt. 4.31.
vid, prœp. €. acc. L dat., prapinquitatem et cotnmercium (atU in
bonam aut in mxdam partem) hominum l, rerum significat et verti
potest " cum, in, sub, pro, ob, ad, apud, propé, adversus, erga,
contra cet, — 1) ad, apud; prope, juxta; vi locali sœpissime c,
acc, e. gr. viá vág Yt. 41 ; vid Sóta sker Vkv. 1 ; bera segl vid
rá Kdr. 7; ýzt vid gátt Sk. 7b. b5. 189; h^gg vid vanga plaga
(prope malam i. e.) tnalœ inflicta Sk. 178; Yt. 11. 17. 52; Vkl. 15;
Hr. A. 13; Edr. 5; G. 31; h. 25; Sk. 101; c. dat. vid hr^nnum
ad undas l. in undis Hdr. 4. — 2) ad, ob, advérsus cdqd; hj^nra
hlam vid hlifar þram strepitus ensium (ad marginem l.) cum
margine dipei coUisorum Hfl. 4; þungu tródi vid loga himni i. e.
auxuio bacuH Gridœ tecto damus obtrusi ^dr. 14. — 3) cum (cdi-
quo); in' structuris verborum conventum, congressum, amickiam,
inimicitiam simiL significajdium, e, gr. kunnleikr vid ehu famHia'
ritas cuin aUquo 11 kv. 19; vinadr vid ehn amictíia cum aliquo
Snt. 2 1 ; eiga gótt vid ehn amicitiam cum aliqm colere ibm ; odda
skúr vid Brodd-Helga pugna cum B. Isl. 3; fundr vid ebn pugna
cum cdiquo Hr. S. 13. — 4) cum; und cum; drekka brúdkaup vid
bragna þessa alla Sk. 122; vid helming miuna minoribus cum copiis
Hr. A. 13; vid hardau hnitvegg cum firmú clipeo, i. e. firtiw dtpeo
protectus Efdr. 7; hendr sem fcetr vid sveita manus pedesque cum
cruore, i. e. cruore perfusi Rdr. é. Tn his structuris prcsp. vid
sœp'ie vim habet modcuem, e. gr. vid ofrkapp cum ferocia, ferodter
Hlt. 6; vid mordfrost pugnando Vkl. 18; vid raód enn mikla nuigna
cum audada Bgl. 3; vid ordstir langan cum gloria diúturna Edr. 2;
vid hæst }o{ aldar cum aumma cunctorutn laxMÍe £dr. 30; vid heiptir
iracunde Isl. 25. — 5) ad, apud aliquem; adversus, erga, contra
alqm; v, c. fégj^full vid ehn Uberaus erga alqm Hkv. 15; eiga
sakar afl vid ehn Snt. 9; vid þrágj^rnum oontra obstinatos Snt. 14;
Bpara gollhring vid mik annulum contra rne parce tueri S. S. 3;
vid god löpurf deum Ö. 31; , gija^r' vift gumQa eomis érga tHros
Jdr. 21 ; fara vid ehn se fferete evffa álqm Mbk, 3 ; gangá fram
. vid elm proeðdere adversm alqin Isl. 14; óttalauss vid ehn alqm
non m£titevi8 Hr. S. 4; djarfmæltur vid ehtílUbere cum aliquo lóquens
Sk. 9. — 6) in, per, sub; ad res L tempora, quœ alicui rei eon-
. ýtmda buíA, aeettratitís deecribenda, e. gr, vid ill^m draum in tristi
eomtdo Rdr. 3; vid drykkju in coraoma Kdr. 13; vid' atöran gný
vinar Lódurs Hlt. 10; vid ísabrot CBgtate Hfl. 1; Hdlli 7; vid 6drædi
in tuwultu Snt, 14; vid styr aBnan in aUera pugna Vkl. 15;.vid
ólman hernad -m sœvo bdío Edr. 24; vid sóknar. \læti • in /remtÉtf
pugnœ Kkm. 16; vid hvers manns dauda in ommnm morte Ir. ÍQ)
vid stormino þenna hac tempeatjate oborta L. 53 ; vid dómiim hr jggva
in trieti judicio L. 71; vid þetta inter hœc, sub hœc Sk. 164. —
. 7) ob, propter, ex; vid djúprastar falli ob propuhum vertids ^dr^ 10;
vid ótta ex pavore Þdr. 10, 20; vid þat propter id Bgl.3; reidask
ehm vid eht ob aliqudd alicui iraeci Bgl. ö. — 8) pro\ vid fylli
FjghiÍB {i&lh, pro carmim Rdr. 13; selja eht vid baugum Snt 15. —
Omnee iUœ etgnificationes optime iUustrantur his structuris, rM prœ-
positio vid cum casu substantivi additur verbis accipiendi, adkcBrendi
adœquandi, altídendi, aUigandd, aUoquendi,. assuefaxíimdi, attingendi,
attouendi, cavendi, coUoquendd, conceUhramdi, conjfirmandi, crepímdi,
de^endmdi, délecUmdi, dimicandi, discedendi, distrtímenJíMf expediendi,
hiandi, incUgnandi, ludendi, lugendi, miscev^, nutriendi, perferendi,
proGreandi, resistendi, separandi, suspendmdi, tim^ndi, simu,, é^ gr,
ala vid eht S. S. 1; baga vid ^hm Hlg. 18;. beijaak vid ehn Hkv. 7;
G.20.28; Isl.ö; Hrfm. 12; binda vid eht Gldr. 6; blanda vid eht
. yt. 32; bregda vid ehn contendere cum aliquo Hdr. 2; bregda ehu
vid ehn eoncelebrare alqd cimi. aliquo Ykl. 6; bresta vid eht Hfl. 7;
^gja' vi^ öhn, bægjask vid ehu Ódr. 8; Sgdr, 6; deila afli vid ehn
Mhk. 13; deila megu vid ehn L. 8; eiga vid ehn Jdr. 26; fastr
verda vid ehn Hlg. 7; fírrask vid eht Efdr. 12; gera dyn vid ehu
. Þdr. U; geta vid ehm Hlt. 3. 4; gína vid ehm Yt* 3; ^dr. 21:
, gjalla vid eht Gldr. &; R. 17; glada ehn vid ehli Hfl. 17; gíymja vid
eht7. ehu Þdr. 6; Kkm. 17.21; grenja vid ehtKkm. 4; úsdda vid
ehn Isl.22; heyja eht vid ehn Gldr. 2. 5^ Ekm. 1»; .• hlimma vid
éht Hfl. 8; hlýja vid ehu Hkdr. 7; hmta vid eht Kkmi 17; hvædask
(vesa hrœddr) vid ehn l eht Hr. A*6; Efdr. 13;. Hrfm. 6.; innatil.
vid ehn Sk. 166; jafnask vid ehn Edr. 29; koma vid eht Mhk. 16;
. kunna vid ehu .Efdr. 24; kveda.vid ehn Efdr. 2^ leika.vid ehn
Hkm. 4; Mhk. 12; Isl. 20; lika ehm vid ehn Sk. 75; .Hkjast vid
ehn L. 17.; loda vid ehn Hlg. 7; nema vid ehu Ðdr^ 3»; ráda vid
ehu Bgl. 13; reida vid eht Hlt.. 6; reisa. r^ud vid ehitt Edr^ 32;
. rœda vid ehn Hkv. 1; segja upp l(ig vid eht Efdr. 8; sjá vid ehu
Mhk. 22; L.43; skilja vid ehn Efdr. 26; skipta vid ehn..Hr.S.9;
Sk. 115; skjalla vid eht Hdr. 4; sáara éht vid eht Jdx. 33; stedja
42
yið ebt 0. 68; strengja kapp yid ebn Edr. 32; strida yid ebn
Sk. 157; sjngva Tid eht Kkm. 2; Bdr. 6; syta yid eha Kkm. 25;
taka yid ehu Hr. A. 14; £dr. 30; Hr. S. 2. 18; tala yid ehn Sk. 22.
190; temja eht yid^ eht Mhk. 8; una ilia yid eht L. 15; yama yid
eht Snt. 19; vega yid ehn Efdr. 3; yíkja til yid ehn Sk. 117. —
/Vo ado, yid fumnvllÍB lods habendum est, v. c. blandask yid conseri,
Hkm. 8; kennast yid agnoðcere L. 69; taka yid Bj. 4; yœgjast yid
Efdr. 10; koma yid Umgere Sk. 62. — Cfr yidrl
▼1^9 /• {ff^ V' vidjar), vinculum, catena; i yidjum Sk. 132.
yida=yinna q, vJ .
yidbit,. n,, obeanium; yidbit hlýtr at synja sjálft Sk. 41.
vidbj^rn, nk, ureua eilveetris; yidbjprn yeggja aldinna ursus parie-
tum vetuitorum, í. e. mua; gen. eg. yidbjarnar. Bj. 6.
yidf^r, f., tractatio (mala); veaaHo; ef yissi of yidfarar ossar si
ðcirent, quam crudditer cum nobie €igeretur Kkm. 26.
Vidgymnir, m. pr., gjgœ quidam; Vidgymnir yads Vimrar gigaa
vadi Vimreani, i. e. Thor Hdr. 4 (alii ecribunt Vídgymnir; Egila-
sonius pro appellat, habet yídgymnir — . transgressor, ingenti gradu
vadens).
y.idkysmr, adj., dolens, dolorosus; œrit þykkir yidkyœm yá cala'
vnitas nimium dolorem afferre videtur Wak, 21.
yidr (= vid), ptasp. c. acc. l. dat.; gjalda yarhoga yidr ehn cautio-
nem adhíbere contra alqd Bgl. 12; yidr Helganes apud H. Hr. A. 14;
yidr uppruna sólar svh solem orti^n^em Kkm. 11; yidr afspringit
alt una cum omni progenie L. 13;. sida yidr ad latus Sk. 42.
yidr, m. -^ 1) arbor; sœpe in appeU. virorum, e. gr. yidr H^gna
meyjar puanator Hlt. 9; seima yidr arbor aurum distribuens, %. e.
vir líberalts Sk. 145; laufa yidrínn bellator Sk. 52; randláds yidir
prceliatores Efdr. 17; nadda yidu (acc. pl.) viros Isi, 23; brynskíds
yidum viris R. 21; brynju vidum id. Isi. 25. — 2) Ugnum; heiktgr
vidr af himnagaryis piningarkrossi G. 65; de malo nam8,v. e. yidar
mord pemieies mali (quod tamen etiam verti potest = noaa sihxje L
noaa navis) Ó. S. 4. — 3) silva; yidr ok grjót L. 94; þjokkya hroesinn
yid Bgl. 2; yidi gróinn sUvosus Hkdr. 5; yidar telgja Yt. 41. —
4) navis; vidr skreid yestan Kdr. 6; skridr yidar Hátt. 72.
Vidrir, m, pr., nomen Odinis; Vidrir sá, hyar yak lá Hfl. 3; til
Vidris hallar Kkm. 25; Vidris y^ndr i, e, gladius Kkm. 27; Rdr. 11;
Hfl. 1; Snt. 1; Isl. 16.
yidrkennandi, part, compos,, agnoscens; yidrk^inandi mjókleik
þenna L. 83.
yidrlif, restítvtío vitœ l, valetudinis; yidrlíf yasa sem yœnst minima
spes erat vitœ restituendœ 6. 60.
yidrlikjast (kt), v,, assimHari, adœquari; c, dat, at yidrlíkjast syni
guds L. 8.
Vigfúss, m, pr,, filius VigorGlumii; Jdr. 34.
J ihii..
331
^'^gS^ f'^ (^fr ▼iggr m,), ffestatria (?); þorna vigg i. e. fenivia Sk. 87.
Fortasse vigg = prflpc/íwm, ager, terra; et vigg þorna dea (Tdlus)
infibulia omata, i. e. femina.
▼iggi n., jumentum; equu8; vigg veggjar jumentum parietía, i. e.
domus; til veggjar viggs Þdr. 1.
viggr, m., (gestator i. e,) equua; byrjar viggr navis, ei> þiggjandi
byrjar viggjar possessor navis, i. e. vir Hkdr. 3.
vigr, /*., hasta; rjótta vigrar Hkv. 21; (knérrir) hladnir vigra vest-
rœnna Hkv. 8; Gldr. 7,
vika, f., hebdomas; fám vikum síctar O. 37.
vikr, m., pum£w; stála vikr pum£x arm^um, cos Runpneri Hlg. 19.
vil, n. — 1) voluntas; arhitnum; þetta gengur í vil nœc ad senten-
tiam cedunt Sk. 116. — 2) libido; arroganJbia; vil ok dul Efdr. 26.
vildr, adj., carus, gratus, acceptus; val vildra (acc; meHorem de-
lectum) fremdarmanna G. 10.
vilgi, adv. — 1) perquam, valde; (-gi h. l. vim suam nativam, i. e.
intensivam l. c^irmativam, retinet); ríár at vilgi vídu báli cul ro-
gum valde latum equitat Hdr. 7.-2) haudquaquam, minirne (-gi
negativum); vilgi tryggr ^dr. 1.
Vilhjálmr, m. x>r. — 1) dynasta quidam; fyr Vilhjálms bœ Vkv. 11.
— 2) cardinatis quidam episcopus; Hr. S. 1.
Vili, m. pr., deus ex genere Ansium; Vilja bródir t. e. Oden Yt. é. —
Cfr Vilir!
viH, m., voluntas, sententiá; animus; skili þjódir minn Ijósan vilja
L. 98; L. 11; gódum vilja voluntario Snt. 24; at vilja ea sententia
L. 98; vilja byrdr onus animi, i. e. corpus Yt. 6 (ubi alii malunt
byrgi vilja); frá vilja verum eæ lods votuntatis, ex pectore Hfl. 16.
Vilir, m. pr., i. q. Vili, q. v.! Vilis bródir Oden Snt. 22.
vilja (vilda, viljat), v., velle; optare, exoptare; c. acc. óbj., v. c. viljak
hljód animos aitendatis velim Hlt. 1; vildi mína fyJgiu Bgl. 2;
Rdr. 2; hvat búmenn vilja Bgl. 12; Sk. 90; pro obj. vox svá usur-
patur, e. gr, ímundísir vildu svá Hlg. 17. Scepissime tamen vb.
vilja cum infin. alicujus verbi conjungitur, e. gr. kvazk vilja hafa
ehn Jdr. 13; vilk hann kvedja Hdr. l; vil mœra S. S. 2; L. 79;
Sk. 101. 117; vilt þiggja líf? visne salutem acdpere? Jdr. 43; vili
drekka Hkv. 6; hverr er vill (o: eiga) Mhk. 29; L. 9. 24; Sk. 20.
22.48.88; h^ldar vilja ekki sjá hann Sk.37; Sk. 2; engi sá . . .
at vili neitft greida Sk. 97 ; vilid (2 pl. prœs. conj.) heyra Rdr. 1 ;
3 sg. prœt. (ind. l. conj.) vildi c. inf, e. gr. konungr vildi bidja
fridar Vkl. 12; Yt. 40; Hlt. 5; Vkl. 12. 18. 21; Þdr. 4; Kdr. 8;
R. 7. 9; Edr. 8. 11. 28; G. 35; Mhk. 9. 22; Hr. S. 19; L. 7. 53.
64. 67; Sk. 123; vildi (o: ganga) ór porti Edr. 21; allir vildu vekja
Hildi Kkm. 26; Rdr. 6; Jdr. 11; Sk. 140; 1 sg. prcet. conf. vildak
pro ind. prœs. l. prcet. modestius usurpatur, e. gr. hins vildak þik
fregna Era. 7; Bgl. 15; Mhk. 22. (30); L. 95. — Sequitur at c. conf.:
3S2
V. c, Til ek, at drápan heiti Lilja L. 98; enuntiatio objecUva in
, Canj, ((m*Í9ao at)* v. c. ef þú vilt, ek ei þik slá Sk. 16S.
viljugr, adj., Ivbetis; er \tér viljugt? an tiln lubet? Sk. 120.
villa, /., errar; villaB g^^rðisk l>eiin at illu Edr. 15; af villu G. 58.
villa (It), V., »n errarem inducere; faHere; Mhk. 28.
viUr, adj.^ errans, vaciUans; c. gen. villr staðar in statione, loco
voÆana Hfl. 5.
Vin^ur, /. pr,, amnið Jotunheinuo oonfiida; gm. Vimrar {Idr. 4.
vin = vinr, <j. v.!
vina, /., atiiica; gen. sg. vinu Rdr. 5,
vinadr, m., atnicitia; »lita vinad vid ehn atíiidtiatn renuntiare alicui
JSnt. 21.
vinátta, /^ atnicitia; vináttan vór Sk. 119.
vinda (vatt, undinn l. vundinu), v., flectere; torquere; vibrare; vinda
flaust Jlectere naveé, cursum natnum vdi» ad tnntum oliiquatis
dirigere Hr. S. 15; vatt upp (siMÍgavit) trúss meðai herða Sk. 28;
skejtin vnndin (tela contorta) á v^fdum strengjum L. 45.
vindhólmr, m., inaula veniosa, i. e. Sv^ldr; á vídu vindbólms sundi
Efdr. 15 (vbi vindhólms tmesi ditnsum est. Fortasse scribendum erat
yináh6iiaB == instdœ Vendicœ?).
vindlauBB, adj,, venti eoípers; yágT vindlauss Yt. 1.
vindr, m.> vetius; tempestas; nom. sg. vindur L. 98; of beldit vindi
fult arrogantia tempestuosa, turbuUnta L. 77 ; lasta vindr tempestas
vitiorum, ideoqve lasta vinds i bylja kasti in impetu turbinutm, e
tempestate vitiorum orientium L. 81.
Vindr, m. pL, Vendi, incolœ orœ maris Baltiei; non^ Vindr Edr.
15.23; G.40; dat.Vindum Vkv.8; ^en. Vinda Vkl. 15. 19; Ódr. 4;
Efdr. 7; R. 3; Edr. 5. 8. 16. 22. — Hœe vox scrAitur etiam Vindr
l. Vendr, q. v.l
Vindverskr, adj., Vendicus; Vindversk víf G. 29.
vinfengi) n., amicitia, fatntliarita^; n. pl. vinfengin Mhk. 21.
Vingi, tn. pr., vir quidam, qui infelici arbore suspensus est; ideoque
Vinga meidr = patibidum; Hlt. 7.
Vingnir, m. pr., gigas quidam; gen. Vingnis Ulg. 19.
ving-B^gnir, m.; ving-Rpgnir vagna tratísmutatum est pro R^gnir
ving-vagna; R^gnir est nornen Odinis; ving-vpgn, /. = cetw« Z. dd-
phinus campi (vingi == vengi, n., campus)^ i. e. gigas; ideoque R^gnir
ving-vagna (deus) primeps giganíum, i. e. Thjassius gigas Hlg. 4.
vinhróðigr, adj., atnicis beaius; Odr. 6.
vinna, /., facinus; opus; labor; telja vinnur res gestas eommemorare
R. 25; Jdr. 6.
vinna (vann, unninn l. vunninn, inf. vida pro vinna Yt. 1. 31. 52),
V. — 1) perficere, facere, gerere; at vinna erfldi optAS facere Bj. 1;
Bgl. 11; víg vant prœlium fecisti Vkv. 5; vant styr Vkv. 11;
Hr. A. 14; vann sókn impetum fecit Gldr. 8; vann jarteignir docu'
menta esskibuit R. 31; V«nn (^'(umhibmn' <!wit Jdr. 28; Ykv.^ 13« 14;
R. 2; G. 14. 18. 49. 57. — 2) daborare, cimipoineré, perpolire ; vinnk
sléttan sylg Surts ættar carmen perpolitum elaboro Efdr. 17; Tauu
lof carmen compoeui Hfl. 2; hpfam nnnit mœrð, sem kunnaoi G. 71 ;
unniu mærd carmen expolitUm G. 9; vísaií, vtmnin «f |iessufn munni
JL 2. -^^i) inferre aUcui aliquid; aj'icere úUauem ídiqua re; c. ace.
et dat., e. gr. vann mér skard damtmm mini intulit &it. 6; Taun
mikit ^ell dýrligri skikkju R. 30; Isl. 19. — 4) obtinere, aesequi,
sibi concUiare; vann hefnd sins f^dur Vkl. 3; vaftn ht^pp IbL 1í^\
vann Bót insulam B. eœpugnavit Hrfm. 10; hverr vanB'^rinn?
quis victoria pútitm est? L. .62. — 5) súperare, devincere; c. ojcc.
vida ehn Yt. 1.52; vinna oflinn devincere Serpentem (nœoem ionaam)
R. 22; hann vann Fofni Sk. 85; unnum átta jarla Kkm. o. —
6) perimere; delere; e. dat. vida fjprvi Adils Yt. 31. — 7) vi
factendi, gerendi, pervphrastice ueurpatur cum part. præt. alicujus
mrhi, e. gr. Hallfredr vaön smídat (^- smídadi) drápu R. 34; vann
brotit (~ braut) leggi Jdr. 34; easpiseime tamen objectum et part.
prcet. casu, genere, numero congruunt, e. gr. vant herskip geyst
(= herskipum geystir) af hlunni Hr. A. 2; vann sólginn (= svalg)
Baldr Mhk. 9; Vkl. 5; Þdr. 5; R. 11; G.55; Isl. 6; vinna toginn
akjóma stringere gladium Vkl. 3. Pro prcet. part. etiam adjediva
t^surpa/ntur, v. c. vann raudar skarar Ykv. 9; hpnd Oláfs vann þræl
heilan G. 61 ; Efdr. 27; unnud m^nnum hjgrtu staildræp Hr. A^ 12.
— Cum adv. til vb. vinna comww^wr; viana i\\=:facere, com-
mittere, v. c. vann til ekki nihu commisit, ddiquit L. 65; alt ynni
ek tíl, at . . . omnia facerem, impenderem, lií. . . Sk. 1 16. — Refl.
vinnask suj^icere; frák*dýrd vinnask þeim Vkv. 4; eodem misu
vinna intransitibe, v. c. frægd vinnr af því verki G. 26.
vinr l. vin, m., amicus; nom. sg. vinr Hlg. 3; fllt. 3; Bgl. 12;
6. 62; vin Hlg. 4; acc. sg. vin Rdr. 14; G. 9; dat. sg. vin Efdr. 9;
gen. sg. vinar Hlg. 7; Hlt. 10; Vki. 5; Hdr. 3; G.46; Isl. 1; nom.
pl. vinir Hlt. 10; Snt. 14; Efdr. 14; acc. pl. vini G. 63; Jdr^ 38;
gen. pl. vina Bj, 1.
virda (rd), v., œstimare; ei skal milding múnna virdr Sk. 51. —
RefUx. virdast videri: þór mun virdast saga mín spnn Sk. 72;
mór virdist sem c. conj. L. 43.
virdar, m. pL, viri, hornines; nom. virdar Hrfm. 14; oöc. virda
Bdr. 12; Jdr. 25; dat. virdum Hr. A. 13; Sk. 64; ^e«. virda Efdr. 26;
R.4; Hr.S. 7; L. 97.
virding, /., dignitas; glœia; (engiil) vildi pdlast œdra sess ok virding
L. 7; med virding sannri L. 68; L. 74.
virdir, m., œstimator; hrings virdar Hrfm. 18.
virki, n., munimentum; arx; varda virki fyr ehm Vkl. 18; v^rdu
virkit Edr. 21; gekk at virki Vkv. 8; í virki breidu Hr. A. 12;
virki skrýddar h^fudkirkjur templa sepimento instructa Edr. 25,
334
VÍBÍ, f., mctuB, nmas; hospitium; habttacidum; (deus) gaf þeim vist
paradisar L. Ið; L. 15; til yista t. e. ad eseam assermjuiam Sk. 14.
▼ istafátt, w*, adi,, dbai'iis cartns; TÍstafátt mun verda þór cSbario'
rum penuria tíbi erá Sk. 105.
▼it, prM, pere, dual,, L. 16; cfr ek!
▼it, n., prudentía;^ l^uð er þér list ok ▼it Sk. 49; ▼iti boriim
sapiens, prudens Yt. 29 (cfr tamen cmn. ad h, L 1 118).
▼it, n,,.msio; accessio; non usurpatur nisi in structura á ▼it efas (kí
aUquem L aliquid visendum, e. gr, á ▼it Vilja bródur Yt. 4; á tit
Danmarkar = til Danmarkar Vkl. 17.
▼ita (▼«it, ▼ÍMa, ▼itaár, prasi. inf, ▼issu Jdr. 25), v. — 1) n^m^
scire; óyíbí es at yita £m. 6; ▼eizt (quasi in parerdkesi) Snt. 8;
trúa mín veit i. e. per fidem meam Sk. 101. IJac sign^fkatíom
conjunffitur tb. ▼ita a) cum acc. obj., e. gr. ▼ita þat Mhk. 2; veitk
þat Snt. 1 1 ; ▼eitk spnn deili á þ^i 6. 41 ; ▼itu rómu ▼leni Hky.
17; R,32; Mhk. 3; þú ▼itir h^at níkSl, puto, non ností Em. 3;
k^eda ▼irda ▼issu (prast. inf) ▼ánir þess Jdr. 2b (tM aUi aliter
interpretantur); ek ▼Í8«a ótta Bgl. 7; engi ▼eit fremra þengil
£dr. 2: 8€gpe cum duobus acCé, v. c. yeiik enda fólginn Yt. 33;
manngi veit ek fremra Hr. A. 1 ; Hátt. 69; ▼issi aldri mann k^addan
L. 29; L. 18; prœt. parL hans ván erurak ▼itud advetdus ejus
mxhi compertus est Em. 4. — b) cum acc. et inf, v. c. ▼éitk^ skard
suuar standa opit Snt. 6; þœrs ek ▼eit féeri (o: fremja) R. 25;
L. 76; þjód veit hann skína G. 7; Hátt. 74; hvar Viti ^ld hjarl
syá liggja Vkl. 24; jarl ▼issi sik missa foldar Hr. A. 14; vissuá
nái liggja Hk^. 3; dólgar ▼issu ▼espld breidask Hr. A. 4. — c) Ctítn
at éí indic., v. c. ▼eitk at . . . Yt. 1 1 ; *Vk^. 8; O. 4- 40; ek'veit,
at Snt. 19; ▼iti menn, at sciant homineít . . . R. 26. — d) cum
enuntatione interrogativa, e. gr. ▼eitkat liitt, h^árt . . . edr . . .
Efdr. 19; ▼eitkak, h^at verda kann Mhk. 28; hverr veit, neina
hrottinn hpggvi kónginn Sk. 129. — 2) notam, notitiam hahere
alicujus rei; c. gen. e. gr. geipun sjá ▼eit gledi minuar hæ nugŒ
notas habent lastitiœ meœ, meam lœtitiam produnt Mhk. 1 ; sááir
vissu nauda compages eapertœ sunt afflictíonem (vim maris) Hr. S. ð.
viti, m., corvus; viti- (o: nýtr) táru Hfi. 21.
viti, m., ignis prœnuntiativus ; strues Ugnorum accendenda ad hodium
adverUum significandum; sem vitar brenni Hr. A. 8.
vitnir, m., lupus; fardi jptna valfalls vitni lupura maris, i e.
navem duœit Vkl. 8; af snœris vitni ex lupo armamentorum, i e.
ex navi Efdr. 18.
vitr, adj., prudens, sapiens; herrann vitr! Sk. 7^; Isl. 11; beiraar
vitrir L. 74.
vitt, n. pL, res m^gicœ; Venefida; Vitta ▼éttr nympha vene/iciorm,
i. e. venefica, maga Yt. 4. 3^1 .
vizka, f, ratio; (Christus) ▼eitir. . . . jerum , . . ▼izku L. 46.
.Jál.i:^l
m
vída, adv., Itíte; kmge; muUia hda; Vki. 4. 10; ÓÍr, 6. 8; Efdr. 11;
Hr.A. 13; Edr.25.31; G.7; Kkm. 3. 5; Bdr. 9; Jdr. 19^ Hr. S. 3.
7, 8. 10. 17. 19. 21; Hrfm. 14; L. 47; Sk. 48: 169. 181. 196. 198.
201; harda vída Imge late&ue, permiMs lode R. 8; c. gm. vtda
lands passim terrarum L. 19.
vídbygár, part. comp., late habitatua; eyjar í vídbygda vatai Hrfm.l3.
Vídfadmi, m. pr., cognomm Ivarie regis; Sk. 79.
vídfrægr, adj., lcúe celebratue; vídfrœgr Hropta-Týr fidr. 7; R. 13;
vídfrœgt maimfall Vkl. 15.
vídir, m., nSare; byrskíd brjóta þnngaii vídi b^rdum Hátt. 74;
hirdir vídis veltireidar Efdr. 7.
vídlendr, adj., late imperana; G. 17.
Vídólfr, m. pr.,vir quidam/ortÍ88vniu8; Sk.76.150; c/rMittumstangi!
vídr, adj., latus; yí£c Nóregr Bdr. 3; leggja í klassekk yidan Sk. 67;
á vídom Peizínav^Uum G. 52; fyr vídri grundn Hr. S. 3; Yt. 51;
Hr. S. 9; v^rdr vídrar foldar R. 2; krummur hardla víd^r Sk. 8;
á vídu sundi Efdr. 15; Hdr. 7; G. 25; víd l^nd Efdr. 12. Neutr.
vítt late, muhis locie; e. ar. Hkv. 12; Edr. 22; Kkm. 9. 24.
vídþingadr, m., muítis lods conventus habens; Hringa vidþingadr
qui cum HringHs muUos agit conventus, i. e. rex Norvegiœ Hrfm. 7
(vhi alii scrwunt vidþingadr = qui cum aUquo conventum habet).
ví f, n., femina, mulier; frægast víf L. 28; Fjglnis víf (h. l. = Freyja)
Sk. 175; Óska víf (in acc.) uxorem Odinis, i. «.■ Tellurem, terram
Ó. S. 5; at vífs rúnum Bj. 2; hamra vífs byrr vefdus feminœ
giganteœ, i. e. animus (cfr SnE, AM 1 540) Isl. 2; Vindversk víf
hlutu sorg G. 29; of vífa fpr Jdr. 3; gimsteinn vífa L. 27.
.víg, n., pugna, prcelium; nom. et acc. sg. víg Vkl. 11; Vkv. 5. 11;
G. 17; dat. sg. vígi Yt. 15; Snt. 23; Kkm. 1. 3. 9; Isl. 8; gen. sg.
vígs Yt. 21; Hkv. 21; Hkm. 4; Vkl. 19; Edr. 21; dat. pl. vígum
Isl. 24; gen. pl. víga Vkv. 8. 14.
vígadrótt, f., cohörs heHicosa; þoUar málma vígadrótt (daJt.) vegnir
viri a cohorte belligera prostrati Hr. S. 8.
vígaský, n., nubes pugnarum, i. e. clipeus; veljendr vígaskýs prce-
liaJtores G. 68.
vígdjarfr, adj., audax, héUo fortis; verja vísa enn vigdjarfa Bj. 5;
verk vísa vígdjarfs G. 30; fagna vígdj^rfum verum Hkv. 20.
vígdrótt, /. = vígadrótt; fleiri vígdróttir Hrfm. 2.
vígfrekr, adj., pugnax; Hlg. 4.
víg-Freyr, m., (Freyer, i. e.) deus pugnœ, beUator; víg-Freys Óska
víf terra hdUdoris Ó. S. 5.
vígfrpmudr, m., gestor pugnœ, hellator; acc. sg. vígfr^mud Yt. 30.
vígja (g^)^ V., inaugurare; imtiare; réd vígja þik te regem inauau"
ravit Hr. S. 1; (Óiristus) vígdist oss nóbis initiatus est L. 37;
fregna Qzur til biskups vígdan Edr. 27.
vigligr, adj., heUicosus; a/^. sg. m. vigiigatn Hlg. 16.
TÍgUiidir, m., arbor pugWy i f. bíflútor; dat, pl, yiglandiim Erfm. 20,
rígmiðUogr, nh, pugtudar, vir; acc. sg, Yigmiðla^ Yt, 52.
vígr^ adj^ beUkosus; víg Valkyrja Hkv. í.
T(grai)«r, «»., arbor puffnœ, beUaJtor R. 8.
vígský, n., nubes pugnœ, ú e. dipeus; rjmr vígakýs Efdr. 7.
TÍgþeyr, m.,.procdla prediaris, pygna; lét verda vígþey Ef^r. 15*
vigprr, adj., ad pugnam jffromptue; O. S. 2.
Víi, f\ pr., drm marís Norvegici; fyr iHMrd^ Vík Vkl. 10.
vik, f., sinus maris; þars vikr (occ. plý deilir ubi si^t$s scinduntur
Hlt. 7; á vali vika tn /alcoms sitmum, i. e. íii nan^ Bdr. 1; vik^
vagnskreytir Isl. 4.
Víkarr, m. pr., rex quidam; 8k. 77. U8; occ. Víkar Sk.J7á.
Víkaskerdir, m. pr., Iqcus nesdo quis; á Vikaskerdi 1i\^m, 18.
TÍkingr, m., beUator; prado; virqia; Tíkiugar snotrir bellatores prtir-
denles, t. e, Tbor cum sociisriv. 8; Vkv. 6. 10; dai. pl. víkingum
^j. 1; B. 8; Edr. 8; Jdjr. 22; gm. pl. TÍki^ga VkT. 3.
TÍkJA (Teik, Tikiun), w. ^ 1) m^mer^, adtnovere; tran$vekere; c dat.
— 2) cedere; se converiere; Tikja at ehxn allogui dlgm, e. gr.
(Gabriel) Teik sTá at meyj^ h. 28; Sk. 114. 117; TÍkja til vid
ehm ad alqm se convertere, v. c. Tikid til við kónginn r^gna
Sk. 117; at Tikja undaa decedere, i. e. efScgMonem habere L. 97.
Tin, n., vinu$ti; yelja TÍn húsk^rliim B. 13; Jvkm. 18; Sk. 109; vm
8TÍra vinum (i. e. liquor) cervicis, i. e. sanguis Kkm. 7; ^t m'ni
Qj. 2; hrafna tí»s glœðr }. e. gladii Isl. 1.
Vínii, /. pr, — 1) Dvina jluivius. — 2) ammis quffibet; latex; í Vínu
Vkl. 5.
vinheimr, m., domicíU^m vim, dqUum vinarium; Lopts Tin§r via-
h.eim.r doUufn vinarium Odtfds, i. e. <)drœrir l. Só;n (q. v.), et Vina*
liopts TÍiiar TÍnheim? (amnis i. e^ lates dolii Odinis, midsutn poe-
ticum, carmen Vkl. 5 (ubi alii alUer).
TÍtnker, ?^ vasaulum vimrium; Tinkers Njórun dea pocula mini-
strans, i. e. femina Kkqi. 20.
TÍpa, /♦, strqpba; carp^en; &t TÍ^an verdj steflig g^rd L. 2; í vísiiii)
sléttuni L. 3.
visa (4ið), V., mofistrare; Tisar bánum himna stig Edr. 27.
Visburr,: ff^. pr., rex Upsaiiensis; gen. Visburs Yt. 6.
Tisdórar, m., sapientia; W^dóms grœ^ir Edr. 25.
Tisi, m., rea, dux; tísí Terdungar; nom. sg. Tisi Em. 1; Hkm. 11;
Ódr. 6; Ó. S. 5; flr. A. U; B. 13; Edr. 24; G. 18. 57; Hátt. 72. t9;
Tisi Tedrs halltfr t. e. deus G. 2; acc, dat., gen. sg, TÍísa Hj. 5;
Yt. 15í HkT. 17; Hfl. 2; G. 30. 68. 69. 71 ; Hr. S. 15.
TÍsir, m., rex, dux; hygg visir at, hvé . . . Hfl. 3; gen. sg. yíbíjb
Edr. 18; Sk. 76.
viss, adj., certus, verus; viss verdleikrinn L. 14; víss audr Sk. 69;
gdrdak mér ví^a Qi^n^r certoe, apertos kostes mihi.conciiiavi Snt. 23j
.^ ^
387
vísár dádir nota facinora R. 2. Neutr, yÍBÍ pro adv,, certo, kaud
dubie, profecto, e. gr. Hfl. 2; Efdr. 3; Ó. S. 5; G. 32; Jdr. 6. 9. 38;
Mhk. 28; Isl. 27; L. 23; L. 99; eodeni niodo at vísu certo L. 10. 36,
vísu id, L. 13.
Vísundr, m. pr, (i, e. bos bison), nomen navis longœ, quœ erai Magni
regis, cogn, Boni Hr. A. 6. 7 (nonnulli scriburd Visundr).
víta (tt), V., vitiare, lœdere; víg vítti hjálma Vkv. 11.
vóái (apud antiquiores vádi), m,, periculum; calamitas; malum; sem
at honum færi vódinn Sk. 109,
'vón, /., pro ván, q, v.! Sk. 167.
vóndr (pro vándr), adj,^ malus; þú hinn vóndi siangi Sk. 190,
vórr, pron. poss, pro várr, q. v.!
Y r eiár ^ adj., pro reidr, q, v.! rdr. 20.
Vrpskva (pro R^skva) f. pr,, serva Thoris; Vr^sku bródir i. e.
Thjalvius Pár, 20.
Vulnir, m, pr,, bellator quidam; Kkm. 9.
▼ sBgd, /., cleme7itia; þurfa þína Ytdg^ L. 79; L. 82.
vægdarlaus^, adj,, nuUi parcens, imnUtis; enn vœgáarlausi plbeinir
ása Isl. 16; neutr. vægdarlaust pro adv., sine misericordia Hr. S. 7;'
continenter Hr. S. 21.
vægdartraudr, adj., nuUi parcens; Isl. 24,
væginn, adj., indidgens; erumk vér vœgnir mvtuo (inJter nosmet)
indulgentes sumus Bgl. 15,
vægir, m,, gladius; vægja vé Sgdr. 6.
vægja (g^)^ V,, cedere; nam vægja Efdr. 1; L. 8; jarl vœgdit fyr
j^fri Vkl. 12; in recipr. gördut vid vægjask Efdr. 10.
væl (=::vél), /., dolus; flest er g^rt til væia Sk. 2.
væna (nd), v,, spem fa^cere alicui; viena ehm ehu. — Refi. vœnast
sperare; ek vænumst, at megi ... L. 87.
væni, n., exspectatío; væni ehs Hkv. 9. 17,
vænligr, adj,, sperabUis; sperandus; esa vænligt Vidris þýfi factdtas
carminis fundendi non est speranda Snt. 1.
vænn, adj,, de quo aliquid sperari potest; bonœ spei; bonus, prœstans,
eximius; vœn sveit Jdr. 39; compar, d^glingr sólu vænni R. 31;
superl, vidrlíf vasa sem vœnst G. 60.
vænta (nt), v,, eæspectare, sperare; c. gen. væntum hins, at . . .
Kkm. 27.
Væringjar, m, pL, cohors prcetoria imperatoris Byzantini, e regione
septentrionali oriunda G. 53.
værr, adj., placidus, tranquíUus; værar né váru (oi.valkyrjur) Hkv. 2.
væ tki , n,, nikU; pro adv,,haud, minime; vœtki roflnn haiid debUis R. 26.
vætr, n. — 1) aliquid; quidpiam, — 2) mhil; pro adv,~nón, v. c.
firdisk vætr Efdr. 12.
vætta (tt), V., exspectare, sperare; c. gen. vættik virda dróttins
Efdr. 26; vœttik þess L, 97. — Cfr væntal
43
338
y^go, /v cetus; ddphmus orca; yagnir hreins reinar myrbaka gigantes
Hlg. 16 (vbi égt gen. pl, vagna); vagna ving-R^gnir Thjassiua Hlg. 4,
v^k, /., hiaJtus ffiaciei; Mhk. 25.
vpldugr, adj,, potetis; Hr. S. 2.
v^Ur, m., cafnpus; v^llr brimils campus phocœ, i. e. ffiare Hfl. 5; ojcc,
sg. V9II Hkm. 4; Kkm. 5; Hr. S. G; tíoí. «^. velli Hkm. 12; Vkl. 12. 21 ;
gen. sg. vallar Hlg. 6; acc.pl, vpllu Vkl. 28; dat. pl. vpllum Bdr. 2.
vplr, m., bacvlus; meá V9I Grídar Þdr. 9.
V^lsungar, m. j>Z., viri a rege Volsungo oriundd Sk. 147.
V^lsungr, m. jtt., rex in fabulis antiqtds incUtissimus; nom. V9I8-
ungur Sk. 76.
v^lundarhús, n., labyrinthus; ór v^lundarhúsi L. 92.
v^ndr, m. — 1) virga; Vidris v^ndr virga Odinis, i. e. glaÆus
Kkm. 27; nied liknar vendi virgá dementiœ L. 81. — 2) virga l.
stria versicolor in velo; vendir bifdusk Hr. A. 2 (Egilssonius
vertit: mali (0: navium) tremuerunt). — 3) malus; arbor navis;
vandar dýr i. e. navis Vkl. 11 (vandar dýr tamen etiam, fortasse
rectius, vetii potest = animal striarum, i. e. navis),
•v^rdr, m., custos; nom^ sg. Yt. 20; Snt. 18; Vkl. 3; Vkv. 8; R. 2;
Edr. 3; Hr. S. 15; dat. sg. verdi Isl. 9; acc. pl. v^rdu Edr. 4.
v^rn, /., defensio; hans v^rn hefdisk R. 20; med klókar varnir L. 72.
v^rnudr, m., catdio; bjóda v^rnud BgJ. 12.
V9rr, m., spatium, quod uno impulsu remorum transcurritur ; sidcus
l. vestigium navis; mare; varrar eldr Hr. S. 19; ríkt þeysa vprru
i. e. maano impetu remigare Hkv. 17
v^rr, /., tabium; pl, nam, varrar l, -ir; v^rrum láta L.59; L. 3. 88. 99.
V^rvi, m. pr., tocus nescio quis; til V^rva Yt. 14.
V^ttr, m. pr,, dux quidam mÚitum Danorum; gen. V^tts Yt. 30.
v^ttr, m., manica, chirotheca; acc. pL v^ttu Hkv. 6.
V9xtr, m. — 1) incrementum; kom v^xtr í Vínu Vkl. 5; hildr vas í
vexti pugna incrébruit Kkm. 10. — 2) statura; gildr í vexti Sk. 83.
ydarr l. ydvarr, ydur, ydart l. ydvart, pron. poss., vester.
Acc. sg. m. ydvarn L. 80; acc. sg^ f. ydra L. 82; gen. sg. f.
ydvarrar G. 8; nom, l, acc. sg. n. ydvart Jdr. 4-^; Hr. S. 2. 20;
dat. sg. n. ydru Hr. A. 1.8; Hr. S. 19 (uM appos. in. gen.); nom.
pl. m. ydrir Hr. A. 4; Hr. S. 3. 6; acc. pl. m, ydra Hr. A. 4; dat.
pl. ydrum Bgl. 8; Hr. S. 21.
ydr, pron. pers. 2 pl. acc. et dat.; Hkv. 3; Gldr. 9; Hr. S. 1. 17
cet. Vide érl
yfir, prœp. 0. acc, et dat, super, supra, Cum acc, e, gr, upp yfir
himna hædir L. 67; langt yfir spheras efri L. 72; upp yfir skó
339
supra calceum Sk. 55; conjungitur cum um, e. gr, yíir um fj^rá
tram sinum Sk. 16. — Cu7n dat. v, c, líki yfir G. 20 (vhi prœp.
ponitur post subst.); yfir þessum luudi Sk. 59.
yfirbjódandi, part. compos., prœfectus, rex; pro 5u6«í. yfirbjódand-
inn eugla ok þjóda deus L. 1. 100.
yfirmadr, m., vir superior, mrihua melior; prœfectus; hann telk
yfirmann hunc virum prvndpem exiatimo <). S. 2; yfirmanni lærdrar
alþýdu prœfedo ordinis clericalis, i. e. archiepiscopo G. 9.
yfirmann, m. (— yfirmadr); dominm; Odinn, yfirmann vórr Sk. 47.
ýfirmeistari, m., summus magister ; y fir meistarinn allra lista L. 5 1 .
yfirmordingi, m., sceleratissimus homidda; yfirmordinginn (de dia-
bolo) L. 48.
yfirskj^ldungr, m., rex summus; yfirskj^ldungr j^fra i. e. impera-
tor Grœciœ G. 50; yfirskj^ldungr aldar deus G. 65.
yfirspennandi, part compos.; qui passis digitis complectitur; c. gen.,
e. gr. stórmerkin yfirspennanda heima þrennra L. 22.
yfirvaldandi, part comp., summus dominus; eptirdœmi yfirvald-
anda himins ok landa L. 52; L. 58.
yfrinn, adj,, copiosus, ahundans; netdr. yfrit pro adv., valde, rnajcime
L. 8.
ygglaust, adv., haud duhie R. 33.
Yggr, m. pr., nomen Odinú; gen. Yggs Z. Yggjar; Yggs nidr Odine
prognatus Vkl. 12; sœpe in circumlocutionibus, v. c. Yggs at piigna
Vkv. 6; Yggjar ól id. Jdr. 29; Yggjar vedr id. Hr. A.. 14; Yggjar
mkr. corvus Hr. A. 4; Yggjar bjórr carmen Jdr. l; Mhk. 29; Yggjar
fengf id. Jdr. 2; Yggjar bál gladius Isl. 13; Yggjar eldr id. Jdr. 26;
Yggjar eldbroti heUator Jdr. 37 ; Yggjar élsvellandi id. Jdr. 43.
ykkarr, pron. poss. ad dual. it, þit, ykkr spectans; vester (græce
(JcpoiiTSQog); dróttna ykkrum þjóni L. 87; Sk. 59.
ylgr, /., lupa; ylgr saddisk Isl. 11; Ó. S. 3; Jdr. 31; léta ^rn né
ylgi fasta Kkm. 16; tírfylgjandi raud t^nn ylgjar Vkv. 12.
ymja (umda), v., stridere; umdi álmr Ekm. 12; umdu oddláar Hkm. 8.
ymsir, ymsa, vid. ýmiss!
yndi (yndi L.), n., gaudium, jumnditas; dagligt yndi L. 5; med
yndi cum gaudio G. 5.
yngismadr, m., adolescens; yngismenn Sk. 2.
Yngvarr, m. pr., rea Upsaliénsis; dat. Yngvari Yt. 35.
Yngvi, m. pr., rex UpsaUensis, filius JS/jordii; Yngva þjód i. e. Sueci
Yt. 13; dat. l. gen. Yngva Yt. 20; Hlt. 6; Hkm. 1; Edr. 12.
yngvi, m. rex; Hr. A. 13. 14; Edr. 2. 16. 23; dat. l. gen. yngva
Yt. 10; Edr. 7.
Yngvifreyr, m. pr., nomen Freyeri dei; gen. Yngvifreys Hlt. 13.
ynkr(?), /.(?), lamentatio; heita mátti ynki Sk. 133.
yppa (pd), V., tollere, proferre; c. dat. yppa ydru kappi Hr. A. 1;
Gillings gjpldum yppik Hlt. 1.
340
yppirunnr, m. (arbor prcebem, i. e. vir) qui prcebet; unnelds yppi-
rannum prœbitartbitð auri, L e. viris R. 23.
yppiþoUr, m. (arbor, i, e, vir) qtd subdudt; yppiþoUar árablakks
qui navea subducunt, navigatores, viri Hr. S. 18.
yrki, n., opus; carmen árte confectum; yrkis efni materia, de qua
carmen conscribatur Sk. 195.
yrkisefni, «., res carmini faciendo apta; Hr. A. 15; Jdr. 11.
yrkja (orta, ort), v,, facere opus; poéma condere; ek fat yrkja
Hfl. 19; at yrkja of ehn G. 46; Jdr. 5. 6; Mhk. 2; L. 22; Óttarr orti
of gram G. 12; Jdr. 5; hnykkilundar handbáls ortu hvikkvædi
R. 34; hefk ort of eha Jdr. 4-
yrþjód, /. (= virþjód pro verþjód; virar = verar), gens homdnum;
populus; ýiti allri yrþjód Vkl. 13; gramr vardi gard yrþjódum
Vkl. 20.
yss, m., tumuUus Sk. 130.
yzt, adv, (neutr, superL yztr l, ýztr extremus), in extremo loco; sitr
yzt vid gátt eatremus ad januam sedet Sk. 78; Sk. 85. 189. —
Cfr comparat. ýtril
ýbogi, m., arcus taxicus; gall ýbogi Hfl. 18.
ýdraug (rectius fortasse ýdróg), /., nervus arcús; ýdrauga Ægir
i, e. prœliator Ódr. 9. ^
ýfa (fd), V., iri^re, exasperare; ýfa ehn Sk. 140.
ýgr, adj., terrHnlis; furiosus: Jdr. 37.
ýmiss, adj., varius, diversus; scepe vertitur — ytrinque, mutuo, aUernis;
ýmsir bjóda pdrum fár Mhk. 6; Mhk. 3; ymsir (pro ýmsir) rédu
falla Sk. 153; á ýmsa (o: vega) Mhk. 26; ymsa (pro ýmsa) hefr
þú byst ok bart Sk. 191; þeim frák ýmsum annir aukask iis
lahores utrinque (nunc his, nunc iUis) augeri audivi Jdr. 10;
L. 45. 92.
ýmsi, m,, gigas; til ýmsa kindar Þdr. 2.
ýr, m. — 1) taxus. — 2) arcvs taxicus; j^furr sveigdi ý Hfl. 15.
ýsetr, n., sedes arcús, i. e, m^nus; eldr ýsetrs i. e. annulus aureus
Ódr. 1.
ýta (tt), V., prorsum movere, protendere; prœbere, oý'erre; c. dat.
ýta skeidum á l^g protrudere naves in ma>re Jdr. 15; ýtti Sifjar
svardfestum aurum distribuit Bj. 4; ýtti allri yrþjód totum popu-
lum ad militiam concivU Vkl. 13; Hr. A. 6.
ýtar, m. pL, viri, homines; nom, ýtar Efdr. 11; R. 21; G. 23; Jdr.
1. 21. 22; Hr. S. 7; Sk. 65. 66. 149; acc. ýta Jdr. 5; Sk. 143;
dat. ýtum Jdr. 29. 30. 32. 40; Hr. S. 3; Sk. 18. 166; gen. ýta
Hkm. 20; t>dr. 9; Jdr. 11; Mhk. 10; Hr. S. 11; L. 92; Sk. 89.
341
ýtiblakkr. m., equus mobilis (qui vn ifiare deduci potest); rendu
Ekkils ýtibl^kkum concitarurd equos piratœ, i, e. riaves K. 16.
ýtri, adj, cotnpar,, exterior; of landit ýtra i, e, per terrarn nuiri'
timam Edr. 24.
Æ.
æ, adv„ semper; Bj. 1; Rdr.9; Hkm. 19; Hfl. 18; Hr.A. 14; Kkm.23;
L. 32. 52.
æda, vid, œda!
ædr, /. — 1) vena corporis; um líkams œdar L. 11; þerrir æda
Rdr. ð. — 2) vena aquarum; med ædar hreinar L. 37 ; sensu trans-
laio líknar ædr fons solatii L. 89.
ædra, /., timor, metus; med ædru ord cum fama ignaviœ Kkm. 25.
ædri, æzfr vid, œdri, œztr!
æfinliga, adv., in œternum; L. 51. 57. 63 cet,
æfr, adj,, scevus, vehem£ns; æfr hj^rr Gldr. 5.
Ægir, m. pr., deus m/iris; sœpe pro appellativo habendum est Ægir
l. ægir = mare, liquor; Ægir hjarna liquor cerebri Yt. 32; álm*
taugar Ægir vir Þdr. 15; ýdrauga Ægir id, Ódr. 9; ægir vas
soUinn m^re inJtumescébat Kkm. 2; Odins ægi (i. e. carm^n) hrœrdak
Hfl. 19; blód fell í ægi Kkm. 19; Hr. S. 12; Ægis man uxor
Ægeri, Rana Snt. 8; Ægis asni navis Kkm. 18; Ægis eldr aMrwm
Hrfm. 3.
æpa, vid. œpa!
æra, /., gloria, honor; gaf þeim æru paradísar L. 13.
æra, vid. œra!
ærinn, vid. œrinn!
ærr, vid. œrr!
ærusnaudr, adj., honore privatus; ek sveik þau Evam bædi æru-
snaud L. 43.
æsa, æskja vid. œsa, œskja!
æsir, vid. áss!
æsta (st), V., petere, rogare; Oláfr þiggr alt, sem æstir G. 18.21 cet.
ætla (ad), v. — 1) cogitare; in anÍTno habere; parare; muntu ei
ætla at lemja oss Sk. 166; ætlak g^erva mér létt of tal Mhk. 4;
(hann) ætlar spádóms leita Sk. 56; L. 8; ætlum fœra forn ord
saman Mhk. 1; hót ætla minas parant Bgl. 13; fjandr ætla undan
diaholi effugere conantur L. 61 ; Sk. 147; sáttar gerd er ætlud
tveim Mhk. 10. — 2) putare, opinari; slíkt ætlak nú henda raik
Mhk. 10; c. conj. (omisso at), ætla ek drengrinn þrammi Sk. 29;
Sk. 99. 170.
ætt, /., progenies; familia; genus; nom. l. acc, sg. ætt Hlt. 1; Snt. 4;
Vkv. 15; Hr. A. 13; dat. sg. ætt Kdr. 8; ór ætt Mhk. 2; gen, sg.
342
œttar Hkm. 1; Snt. 7. 10. 20; Hr. A. 6; nom. pl ættir Þdr. 12;
L. 3«^; allar ættir omnia hominum genera L. 66; ættutn gó<!r
Vkl. 10. — EUam de singuUs hominS>u8 hœc vox usurpatur, v, c,
góð ætt goedings dara progemes viri iUuetria, »'. €. virgo nobtíis
Jdr. 15. 19 cet.; hykk ætt (dat,) Haralds hug duga puto animum
fiUo Haraldi suppetere Kdr. 2.
ættgódr, adj., ctaris natalíbus ortue; sk^rungr ættgódr Isl. 5; ætt-
gódir ýtar Jdr. 1.
ættrýrir, m., exsUrpator generis; j^fra ættrýrir gentem regiam ex-
stinguens; dat. sg. ættrýri Vkl. 23.
ættstórr, adj., nobHis, generosus R. 22.
ættumgódr, adj., genere nobúis; ættumgódr jpfra hneitir Hr. S. 5;
menn ættumgódir Bj. 2.
ævi, /. (indecl.) — 1) vita, cetas, tempus; leyfa háva ævi hringvarp-
adar Edr. 3; Efdr. 22; týndi lid ævi Kkm. 3; Bgl. 1; Kkm. 22. 27; .
L. 83; um allan aldr ævi sinnar Sk. 12. — 2) ceternum tempus;
œternitas; um aldr ok ævi L. 1. 100.
ævilok, n. pL, Jinis vitœ; mors; Sk. 203.
ævÍDÍiga (= æfínliga), ad/v., in œtemum L. 13.
ævintýr, «., fabella; á litlum ævintýrum Sk. 5.
Œ.
œda (dd; æda Sk.), v, — 1) effrenare; œda él turbinem movere
Jdr. 32. — 2)furere, sœvire; proruere; æda fram at skida Sk. 157;
ædir fram at Skída Sk. 161.
œdivedr, 7t., ventus sœviens; hætta elgjum œdivedrs Hr. A. 7.
œdri, œztr, (ædri, L.), compar. et superL, superior, prœstantior; sum-
mus, prœstantissimus; nom. sg. m. æ^vi Gldr. 9; Sgdr. 2; oaíc. sg. m.
ædra L. 7; nofn. L acc. sg. f œdri G. 62; Ilr. S. 18; nom. sg. m
œztr Vkv. 15; G. 3; nom. pL m. enir œztu Bj. 1 ; gen. pL m.
œztra Hr. S. 19; acc. sg. f. œzta R. 33; gen. sg. f. œztrar G. 5.
œgigeisli, m., minax vultus (propr. minax 'radius', o: octdi); skaut
œgigeislum torvis oculis spectavit Hdr. 3.
œgiligr, adj., terribUis, formidolosus; þótti oegiligt Hr. S. 17.
œgir, m., qui aliquem terret; œgir Eydana Hkm. 3.
œgishjálmr, m., galea terri/ica; med allra hæstum œgishjálmi
Hr. A. 4; Hr. S. 8.
œgja (gd), V., minitari; sás 9II regin œgja cui omnia numina com-
minabantur (de Lokio) Hlg. 7.
œpa (pt; æpa L,), v., ejulare; œpa kann í m^rum fr^skr Mhk. 5;
æpti af ótta L. 59.
œra (rd; æra Sk.), v., in furorem agere; Finnan gat œrdan Haruld
Mhk. 1 1 cet. — Refl. ærast furere; þú hefr ærst í alla nátt Sk. 190.
843
œri, œstr, adj, eonipar, et superl. (posit. ungr); œri junior; .œstr
adtnodum adohscens; manDgi mildingr œri Hr. A. 5; œstr manna
Vkv. 1.
œrinn (æriun L.), adj., abundans, copiosus; œrinn sér sibi su^'iciens
Mhk. 12; L. 6; œrin elding Hr. S. 15; hafa œrna brád Kkm, 8;
œrit blód Kkm. 19; œrnu blóái Hr. S. 8; œrin útbod Hr. S. 3.
jSeutr, œrit pro adv, = valde; œrit gjarn Jdr. 3; Mhk. 21.
œrr (ærr L.), adj., delirus, amens; veitir . . . æruni . . . vizku L. 46.
cesa (st; æsa L.), v., conciiare, exciiare; at æsa fnim (cum impetu
conjicere) ódygdar flein L. 42; œsti fieina dunu Isl. 13; oesti hjálms
- hregg Isl. 21; med ofsa æstum L. 8; œst &\dsi unda percita Bdr. 2;
œstar þjódár amnes ferventes Pdr. 5. Rejl^ œsask, æsast exa^spe-
rari, incitari, ruere, e. gr. blóá æsist L. 35; œstusk audkyllur
Hkv. 11.
œsikaldr, adj., perfrigidus; fyr œsik^ldum uunar meid Hr. S. 12.
œsi-Þróttr, m. (Odeii, i. e.) deus excitans; cési-^róttr unnar hreina
navigaior, vir Isl. 15.
œskimeidr, m., (arhor flagitans i. e.) flagitator; œskimeidr galdra
vegbrautar qui pugnam flagitat, pugnœ cupidvs; acc. pl. œskimeida
Gldr. 2.
œskja (kt; æskja L.), v., optare; æskik þína mikla miskunn L. 2.
œxla (xt), V., avgere, muliiplicare; herr œxti gný darra Jdr. 30;
œxtusk undir vulnera increbruerunt Hfl. 7.
9^1 ask (ad), v. dep., adipisd, naiwisci; vildi pdlast bædi œdra sess
ok virding L. 7. Cfr ödlask!
pdlingr, m., rex; betri ^dlingr munat fœdask G. 21; Edr. 9. 26
Mhk. 5; ^dlingr alnar orms possessor (et distributor) auri Hlt. 12
(fylgja) ungum ^dlingi Hkv. 4; pdlings hjprr G. 43; R. 27; G. 39
Jdr. 38; Hr. S. 19; hird d^glings pdlinga (i. e. dei) G. 5. — In
poématis antiquior^us pro ^dlingr rectíus scríbitur adlingr, q. v.!
^flugr, adj., fortis, potens; af ástum ^flugs Krists G. 68.
pfugmæli, n., ohtrectatio, calumnia; G. 61.
^fugr, adj. — 1) retrorsus, resupinus; hann féll ^fugr Sk. 134;
keyra ofan Eiríks vini pfga amicos Erid retrorsum detrudere
Jdr. 38. — 2) perversus; iniquus, infestus; ^fgast mál Bgl. 14.
9fund, /., invidia; odium; fyr kaidri ^fund G. 58; í ^fundar eitri
L. 77.
pfundgjarn, adj., invidiosus; Yt. 20.
9glir, m., accipiter; 9glis barn (de Lokio exuviis accipitris indvto)
Hlg. 12.
Qgló. n.?, prœdium Tkrandheimiœ; á Qglói Hlt. 11.
Ué
9kla, TL, talus; h\6$ tók þar upp i ^kla. Sk. 156.
9I, n., cereúiaia; áfengt ol Sk. 108; Hkm. 16; Kkqa. 29.
^lbeinir, ?/»., qui cerevisiam aUcui apponit; Ása 9I mulsurn Anstum,
i. e. poesis, carmen, ideoque ^lbeinir ása poéta Isl. 16.
9ld, /. — 1) tempm; œtas; seculum; hans aldar mun getit vesa
Hkm. 19; um aUar aldir alda per omnxa secida seculorum L, 74. — :
2) genus humanum; popidus; homines; nom. l. acc. sg. pld Vkl. 6. 24;
Efdr. 22; Edr. 2; G. 12. 33. 66; Hrfm. 6. 16; gen. sg. aldar Ó. S. 5;
Edr. 23. 30; G. 10. 58 (de fratribuB duobus). 65; Hr. S. 1; plur.
nom. l. acc. aldir Bj. 4; Hr. S. 2; aldar Hrfm. 20; dat. pl. ^ldum
Hr. A. 3; Kkm. 14; Jdr. 1; Hr. S. 3; Hrfm. 14.
9ldr, n., convivium; at ^ldrum Mhk. 25.
^ldugangr (alda, /., unda), m., jactatio ma,rÍ8, œstus; i ódastr^ngum
^ldugangi Edr. 16.
^ldurmadr (anglosaa. ealdorman), m., vir dzgnitate. spectabiUs; dux;
nom. pl. ^ldurmenn Jdr. 11.
9l-Gefjon. /., dsa cerevisiam alicui ministrans, i. e. femina; de Groa
Hlg. 20.
9l-Gefn, /., dea pocula ministrana; gen. sg. ^l-Gefnar (de Iduna)
Hlg. 11 (bi8).
9llungÍ8, adv., ommno, omni eæ parte, profecto; ^llungis eigi pror«i«
non, jiuUo modo Jdr. 2.
Qlmódr, m. pr., vir Norvegus; Sk. 57. 64; aoc. Qlmód Sk. 56; gen.
Qlmóds Sk. 62.
9ln, /., uÍTia; alnar ormr serpens ulnœ, i. e. annulus Hlt. 12.
9lr, adj., ebrius; at ^lum stilli quum rex ebrius esset Yt. 49.
^lselja, /, femina (pocida ministrans); þylja of eina ^lselju Jdr. 4.
^lsmidr, m., cerevisiarius; zythopeptu; vas ^lsmiá (dat.) allra tíma
confectori cerevisiœ jam acta vita esset Snt. 8 (de Ægere).
9lteiti, f., lœtitia convivalis; ^lteiti vas lítil Jdr, 11; rdr. 15.
9lun, /. ?, piscis, nesdo qui; in appeU. rnaris, vdut ^lna bekkr, fold,
J9rd, vangr Kdr. 13; R. 27; Hlt. 12; R. 15.
Qlvishaugr, m* pr., locus quidam in Norvegia situs; fyr innan
Qlvishaug G. 13.
9nd, /., anima; vita; nom. l. acc. sg. ^nd Efdr. 28; G. 20. 60; L. 11.
52.80.83.85; ^ndin L. 31. 96; dat. sg. ^ndu Jdr. 41; gen, andar
Edr, 31; acc.pl. andir L. 23. 46.
9ndr, m., solea lignea, qua per nives curritur; umb brims ^ndr circa
soleam œstús, circa navem Kdr. 4; Egils l. Eynefis ^ndrura i. e.
navibus Kkm. 5. 11.
9ndurdís (^ndurr = ^ndr; cfr andur-Jálkrl), /, dea solearum lig-
nearum, i. e. Skadea; ^ndurdis sævar beins Skadea montiva